تغذیه سالم

تغذیه سالم یعنی انتخاب غذاهای متنوع از گروه‌های غذایی مختلف. برای تغذیه سالم مجبور نیستید یک رژیم محدود و سخت داشته باشید. تغذیه سالم یعنی ایجاد تغییراتی، که بتوانید برای همیشه آنها را پیروی کنید.

البته به این سادگی‌ها که گفتیم نیست! و دریافت مواد مغذی مورد نیاز آسان نیست. چون ممکن است در روز چندین بار تنقلات مورد علاقه‌تان را بخورید و از دیگر گروه‌های غذایی غافل شوید و یا شاید هنگام گرسنگی هر چه دم دستتان باشد بخورید و به کیفیت چیزی که می‌خورید اصلاً اهمیت ندهید.

تغذیه سالم، نیازمند برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری برای مصرف متنوع گروههای مختلف غذایی است.

الف- چرا داشتن تغذیه سالم مهم است؟

تغذیه سالم مهم است به چند دلیل:

۱- غذاهای سالم تأمین کننده مواد مغذی مورد نیاز بدن است.

مواد مغذی علاوه بر تأمین انرژی بدن، در حفظ عملکرد مغز، قلب و ماهیچه نیز اهمیت دارد.

۲- تغذیه سالم ریسک ابتلا به بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.

الف. مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات ریسک ابتلا به دیابت، فشار خون بالا و برخی از انواع سرطان را کاهش می‌دهد.

ب. مصرف کمتر چربی‌های اشباع (روغن‌های جامد) ریسک افزایش کلسترول خون را کاهش می‌دهد.

ج. مصرف کافی کلسیم و ویتامین D از پوکی استخوان پیشگیری می‌کند.

۳- تغذیه سالم، در کنترل و بهبود علائم بعضی از بیماری‌های مهم نیز کمک کننده است.

رعایت برنامه غذایی متعادل و تغذیه سالم، در کنترل دیابت و فشار خون بالا نقش دارد.

ب- اصول یک تغذیه سالم و متعادل چیست؟

در تنظیم یک برنامه غذایی سالم، سه نکته زیر را در ذهن داشته باشید:

تعادل: یک رژیم غذایی متعادل (استفاده از حداقل تعداد واحدهای مورد نیاز از هر گروه غذایی) تضمین کننده دریافت مواد مغذی مورد نیاز است.

تنوع: طیف وسیعی از غذاهای متنوع را مصرف کنید. هیچ غذایی به تنهایی تأمین کننده مواد مغذی مورد نیازتان نیست. از هر گروه غذایی، انواع غذاهای متنوع را انتخاب کنید.

میانه‌روی: میانه‌روی در هر کاری کلید موفقیت است. پس با رعایت میانه‌روی در مصرف شیرینی‌جات، چربی‌ها و نمک‌ها می‌توانید از همه غذاهای دلخواه خود بهره‌مند شوید.

برای داشتن تغذیه سالم، در قدم اول باید بدانید، یک رژیم متعادل چیست! راهنماها و هرم‌های غذایی مقدار واحدهای مورد نیاز از هر گروه غذایی را نشان می‌دهند اما بیشتر مردم در هر روز نیاز دارند به:

- شش تا یازده واحد از غلات:

توصیه: حداقل نصف غلات مورد نیازتان را از غلات سبوس‌دار (مانند نانهای سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای، ماکارونی‌های سبوس‌دار …) انتخاب کنید. یک واحد غلات برابر است با یک برش ۳۰گرمی از نانها (یک و نیم برش ده در ده نان سنگک = ۲برش ده در ده نان تافتون = ۴برش ده در ده نان لواش = یک و نیم عدد نان تست = ۱برش ده در ده نان بربری) یا نصف لیوان برنج یا ماکارونی پخته.

- دو تا چهار واحد میوه:

یک واحد میوه برابر است با یک سیب، موز یا پرتقال متوسط، نصف لیوان قطعات میوه (به شکل پخته یا خام) یا سه چهارم لیوان آب میوه.

- سه تا پنج لیوان سبزیجات:

هر واحد سبزیجات شامل یک لیوان سبزیجات برگدار یا نصف لیوان سبزیجات دیگر (به شکل پخته یا خام)، یا سه چهارم لیوان آب سبزیجات است.

- دو تا سه واحد لبنیات کم چرب:

هر واحد لبنیات برابر است با یک لیوان ماست یا شیر یا یک و نیم قوطی کبریت پنیر.

- دو تا سه واحد غذای پروتئینی:

یک واحد غذای پروتئینی برابر است با شصت تا نود گرم گوشت قرمز بدون چربی یا گوشت مرغ یا ماهی، در ضمن نصف لیوان حبوبات پخته، یک تخم مرغ و دو قاشق غذاخوری کره بادام زمینی، معادل سی گرم گوشت بدون چربی به حساب می‌آیند.

پ- آیا من تغذیه سالم دارم؟

برای ارزیابی خود، دفتر یادداشتی تهیه کنید و یک هفته کامل، تمام چیزهایی که می‌خورید و می‌نوشید را در آن با مقدارش یادداشت کنید. سپس با ارزیابی آن، توجه کنید آیا از همه گروه‌های غذایی با تنوع می‌خورید یا نه؟ و آیا برنامه غذایی شما یکنواخت است و یا متنوع!

با این ارزیابی متوجه می‌شوید آیا تغذیه سالم دارید یا نه؟ وگرنه لازم است با تغییر برنامه غذایی خود و ایجاد تغییرات مورد نیاز، سلامت خود را بیمه کنید.

پس چرا منتظرید، دنبال دفتر یادداشت و قلم خود بروید و هر چه از امروز صبح خورده‌اید را تا یک هفته یادداشت کنید!

در دفتر یادداشت خود به حجم‌های مصرفی خود نیز دقت کنید. ممکن است متوجه شوید فقط در صبحانه خود حجم زیادی نان می‌خورید ولی از دیگر گروه‌های غذایی خبری نیست بنابراین می‌توانید با کاهش مصرف آن، میوه‌ها و سبزیجات را نیز وارد صبحانه خود کنید و به این ترتیب به طرف تغذیه سالم حرکت کنید.

و یا اگر متوجه شدید، در روز از محصولات پرچرب استفاده می‌کنید، می‌توانید انواع کم‌چرب آن را جایگزین کنید. همچنین اگر متوجه شدید در طول روز به ندرت میوه‌ها و سبزیجات می‌خورید، وارد کردن میوه‌ها و سبزیجات رنگارگ را جزو اهداف خود قرار دهید.

مثلاً گوجه فرنگی، کاهو، خیار و… را می‌توانید در سالاد خود در هر وعده غذایی داشته باشید. همه چیز به سلیقه و علاقه شما بستگی دارد. پس دست به کار شوید و سلیقه خود را در انتخاب میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ نشان دهید. تعذیه سالم یعنی همین!

مطمئناً قبول دارید که برای پیشرفت مداوم باید ارزیابی شوید!

پس بعد از هفته اول، و تصمیم گیری برای ایجاد تغییرات و اجرای آن، دفتریادداشت خود را همچنان بنویسید تا در هفته‌های بعد با مرور آن هدف‌های دیگری برای دستیابی به تغذیه سالم تعیین کنید.

پس فراموش نکنید و با مرور دفتر یادداشت خود به سؤالات زیر پاسخ دهید :

- آیا حداقل مقدار واحدهای مورد نیاز را از هر گروه غذایی دریافت می‌کنید؟

- آیا به مقدار فراوان در طول روز میوه و سبزی می‌خورید؟

- آیا مقدار قند، نمک و چربی غذاهایتان پایین است؟

- آیا غذاهایتان را خودتان در منزل تهیه می‌کنید یا غذاهای حاضری و فست فودها را مصرف می‌کنید؟

- آیا نوشابه‌های سرشار از قند می‌خورید؟

- آیا به مقدار فراوان آب می‌خورید؟

و هر هفته این سوالات را از خود بپرسید و بر موفقیت‌های خود در داشتن تغذیه سالم بیافزایید.

تکثیر ماهیان خاویاری

تاریخچه

بر اساس اطلاعات موجود نخستین آزمایش در مورد بارور نمودن مصنوعی تخم ماهیان در سال 1758 توسط یک افسر جزء اطریشی به نام ژاکوبی روی ماهی قزل آلا و آزاد به عمل آمد. کشف ژاکوبی در مطالعات جنین شناسی مورد استفاده قرار گرفت. در فرانسه یک صیاد عامی رودخانه برس به نام رمی بار وری مصنوعی را روی تخم قزل آلا انجام داد و به کمک ژهین همکار خود موفق به رشد بچه ماهیان قزل آلا تا سن 3 سالگی گردید. در سال 1848 توجه آکادمی علوم فرانسه نسبت به عمل دو صیاد نامبرده جلب گردید و از آن به بعد تکثیر مصنوعی ماهیان در فرانسه، انگلستان، آمریکا، روسیه، هلند و دیگر کشورها پا به مرحله عمل گذاشت. در روسیه به علت حساسیتی که وجود ماهی خاویاری از نظر تولید خاویار گرانبها و گوشت برای آن کشور داشت در جهت حفظ نسل آنها در دریای خزر، دریای آزف، دریای سیاه و آبهای شیرین گامهای استواری برداشته شد. اوفسیانیکوف عضو آکادمی روسیه برای نخستین بار در سال 1870 توانست تحت شرایط مصنوعی اولین نمونه ماهی خاویاری حوضه دریای خزر به نام استرلیاد را که بومی رود ولگا و بعضی رودخانه های شمالی این حوضه است را به طور مصنوعی تکثیر نماید. یکی دیگر از اعضا آکادمی روسیه به نام درژاوین در سال 1947 و سپس ژربیلسکی در سال 1956، میلشتاین 1982 و تنی چند از دانشمندان دیگر تکنیک مزبور را اصلاح نمودند، به صورتی که امروزه با کاربرد این تکنیکها میلیونها بچه ماهی خاویاری تولید شده در سالن های تفریخ روسیه، ایران و بعضی از کشورهای تازه استقلال یافته حوضه دریای خزر به آبگیرهای ولگا، کورا، سفید رود، دن، کوبان، آمور و چند رودخانه دیگر رها می گردند.

مراحل قبل از تکثیر ماهیان خاویاری

ماهیان خاویاری مولد در مصب و اطراف رودخانه ها در ماه های فروردین و اردیبهشت صید می شوند و شناسایی و انتخاب مولدین در دریا انجام می گیرد. برای انجام این کار باید دو نشانه مهم یکی وضعیت ظاهری ماهی و دیگری شاخص های بیولوژیک آنها مورد توجه قرار گیرد.

وضعیت ظاهری مولدین خاویاری

الف) نشانه های مولدین ماده

1- از حالت فربهی پشت ماهی کاسته می شود به طوری که چربی موجود بین عضلات این بخش از بدن تقریباً ناپدید می گردد.

2- شکم نرم شده و پوست آن کشیده می شود به طوری که اگر ماهی را از دوباله سینه ای آن گرفته و آویزان نگهداریم یک برآمدگی کاملاً مشخص در بخش پایینی شکم ظاهر می گردد که این علامت سرازیر شدن تخمدان های بزرگ و رسیده به شکم ماهی است.

3- پایه باله دمی لاغر و کم عرض تر می شود

4- در ماهیان مولد ماده ای که آخرین مراحل رسیدگی تخمدان های خود را می گذرانند با مختصر فشار روی شکم معمولاً تعدادی تخم از منفذ تناسلی آنها خارج می شود.

ب) نشانه های مولدین نر

1- پشت فربهی دارند

2- شکم ماهی نر مولد نسبت به غیر مولد بر آمده تر است. اگر چه به وضوح برآمدگی شکم ماده مولد نیست.

3- یک شیار کم و بیش نا محسوس در سرتاسر طول شکم ماهی ظاهر می شود.

4- پایه دمی کم عرض تر می شود.

نشانه های بیولوژیکی

به طور کلی امکان اخذ ارتباط بین سن مولدین ماده و بعضی نشانه ها مانند رسیدگی نسبی تخمدان و درجه قدرت تولید آنها، مرگ و میر تخم ها طی مراحل جنینی و وزن لاروها بعد از خروج تخم ها امکان ندارد. بر عکس پیدایش بعضی از آثار بیولوژیک به نوبه خود می تواند در انتخاب بهترین مولدین مفید واقع گردد. در جدول زیر یک سلسله از نشانه های ریختی سه گونه از ماهیان مهم خاویاری قابل تکثیر و پرورش که به انتخاب مولدین کمک می نمایند، آورده شده است. برای ارزیابی شاخص های ریختی کافی است طول و وزن هریک از مولدین را پس از صید در صیدگاه تعیین نماییم.

روش حمل و نقل مولدین خاویاری

حمل و نقل مولدین بر حسب گونه و تسهیلات در دسترس به کارگاه به طور دسته جمعی یا فردی انجام می شود. این عمل یا به وسیله قایقی به نام قایق حوضچه ای با آبخور صاف که در بخش عقب خود دارای سوراخی برای ورود و خروج آب جهت ثابت نگهداشتن سطح آب داخل آن است، صورت می گیرد که معمولاً به علت دوری راه و نبود جاده مناسب می باشد و یا با تانکر محتوی آب و مجهز به کپسول اکسیژن مولدین را به محل کارگاه تکثیر منتقل می کنند.

ذخیره سازی مولدین خاویاری

ظرفیت حوضچه های مولدین طوری پیش بینی شده است که بتوانند انواع ماهیان خاویاری را با توجه به جثه و وزن در آنها جای داد. ظرفیت این حوضچه ها طوری است که می توانند دو قطعه فیل ماهی 150 کیلو گرمی یا 10 قطعه تاسماهی 15 تا 20 کیلو گرمی را با دبی آب 3 لیتر در ثانیه و حرارت 15 – 17 درجه سانتیگراد در خود جای دهند. اثر درجه حرارت در رسیدگی تخمدان و همچنین جاری شدن تخم ها از اهمیت خاصی بر خوردار است. برای این که این دو مرحله در بهترین شرایط ممکن به ثمر برسند، مولدین ماده را نباید در آبی از حوضچه با درجه حرارت کمتر از درجه حرارتی که در آن صید شده اند ذخیره سازی نمود و درجه حرارت حوضچه باید سه بار در روز اندازه گیری و کنترل شود. نگهداری مولدین در و حوضچه ذخیره نباید بیشتر از 10 روز تجاوز کند. در بعضی از مواقع وقتی تعداد مولدین نر کم است، باید آنها را برای مدت زمان بیشتری در حوضچه های ذخیره سازی نگهداری نمود تا بتوان برای دومین بار از آنها اسپرم گیری به عمل آورد. طبق معمول باید مولد نر و ماده را از هم جدا نگهداری کرد ولی بعد از تزریق عصاره هیپوفیز به مولدین ماده در جمع آنها یک مولد نر هم رها می سازند.

آماده سازی مولدین خاویاری

برای آماده سازی مولدین سه عامل مهم وجود دارد که هر کدام به تفصیل شرح داده می شوند.

زمان تزریق عصاره هیپوفیز

این زمان مطابق است با میزان درجه رسیدگی تخمک ها که عملاً با مرحله پنج گامتوژنر تخمدان ها مطابقت می نماید. بدین معنی که هسته در داخل تخم باید به طرف قطب حیوانی حرکت کرده باشد این مرحله را با انجام آزمایش زیر می توان به آسانی مورد کنترل قرار داد. به کمک یک سوند چند تخم از مخرج مولد برداشته و آن را داخل مقداری آب جوش به مدت 3 الی 5 دقیقه وارد می کنیم. سپس تخم های پخته شده را از سمت قطب حیوانی به قطب گیاهی برش می دهیم و فاصله هسته تا قطب حیوانی a و قطر تخم از سمت قطب حیوانی به گیاهی b نامگذاری شده و در داخل فرمول قرار می دهیم . معمولاً مقدار بالای 7 به هورمون پاسخ مثبت نشان می دهد. 100× GV=a/b

مقدار لازم عصاره هیپوفیز

برای تزریق مقدار هیپوفیز با توجه به وزن مولد و دمای آب بر اساس جدول زیر محاسبه می شود. جهت تزریق از غده های هیپوفیز ماهیان خاویاری که قبلاً در صیدگاه ها تهیه و در آستون نگهداری و سپس خشک گردیده استفاده می شود. به هنگام تزریق مقدار هیپوفیز مورد نیاز توسط ترازو های دیجیتال با دقت 0.01 گرم توزین و در مقدار 2 سی سی سرم فیزیولوژی یا گلیسیرین حل و به مولد تزریق می شود.

تزریق دو مرحله ای می باشد مرحله اول 10 درصد از محلول و بعد از 12 ساعت 90 درصد باقی مانده از محلول را به مولد ماده تزریق می کنیم. برای مولد نر مقدار هیپوفیز نصف مقدار مولد ماده می باشد و در یک مرحله که همزمان با مرحله دوم مولد ماده می باشد تزریق می شود.

روش تزریق عصاره هیپوفیز

تزریق عصاره هیپوفیز در گونه ماهی خاویاری و جنس آن از طریق تزریق عضلانی صورت می گیرد. بهترین محل تزریق معمولاً از طرف سر در بخش پشتی پهلوی ، بین پلاک های استخوانی دوم و سوم پشتی در جهت امتداد سر می باشد. معمولاً ارتفاع آب استخر را بعد از تزریق به 15 سانتیمتر کاهش می دهند.

کنترل رسیدگی جنسی ماهیان خاویاری

وقتی مولد ماده به رسیدگی جنسی رسید مجرای تناسلی آن قرمز و متورم می شود. با استفاده از جداول زیر می توان زمان رسیدگی جنسی مولدین را برای تخم کشی مشخص نمود. مثلاً در دمای 14.2 درجه سانتیگراد برای مولدین چالباش بعد از 28 ساعت از تزریق آماده تخم کشی می باشند.

طرز برداشت مواد تناسلی از مولدین ماده

زمانی که تصمیم به تخم گیری از مولدین گرفته می شود برای جلوگیری از اضطراب و حرکت شدید داخل استخر ذخیره سازی ابتدا با بریدن پایه کمان آبششی و خارج نمودن خون از بدن آنها را از حرکت باز داشته در انتها وقتی که ماهی بی حرکت گردید سطح بدن و آبششهای آن را دقیقاً شسته و از بقایای خون و وجود هر نوع ذرات دیگر پاک کرد زیرا حضور هر نوع جسم خارجی احتمال ایجاد لقاح کاذب و نهایتاً بکرزایی را در بعضی از تخمها زیاد می کند. مولدین ماده ازون برون و تاسماهی را از طریق دهان به قلاب سقفی محل کارگاه آویزان می نمایند و برای مهار بهتر فیل ماهی آن را به طنابی بلند که از یک قرقره می گذرد آویزان می کنند در این حالت دم ماهی نیز باید با طناب بسته شده باشد. بدن مولد را به دقت پاک می کنند و برای خارج کردن تخم ها چاقو را با احتیاط به منفذ تناسلی آن وارد و با ملایمت هر چه تمام تر شکافی از طرف پایین به بالا در طول خط شکمی تا نزدیکی قلب ماهی ایجاد می کنند. در این موقع تخم های ماهی مستقیماً به داخل تشتکی که قبلاً در زیر آن قرار داده شده جاری می شود.

طرز برداشتن اسپرم از مولدین نر

نظر به اینکه عمل لقاح مصنوعی پس از برداشت تخم از مولدین ماده باید سریعاً انجام گیرد بنابراین مقدار اسپرم لازم باید از پیش در دسترس باشد. برای اسپرم گیری از ماهی شیپ، اوزن برون وتاسماهی با ایجاد فشار از طریق خم کردن مولد نر در استخر اسپرم آن خارج می شود. برای اسپرم گیری از مولد نر فیل ماهی آن را در داخل استخر به صورت خوابانده به پشت نگه می دارند و سر سرنگ بزرگی را که طرف مقابل آن مجهز به یک لوله کائوچویی است وارد منفذ تناسلی ماهی می نمایند و به کمک آن حداکثر اسپرم را از بدن فیل ماهی نر خارج می کنند. پس از اسپرم گیری می توان با 5 روز استراحت دادن به مولد نر و تزریق سه چهارم مقدار اولیه دوباره از مولد نر اسپرم گرفت.

لقاح ماهیان خاویاری

پس از تخم گیری از مولد ماده مقدار تخم وزن می شود و به ازاء هر کیلو گرم تخم 10 میلی لیتر اسپرم که از مخلوط کردن اسپرم چند مولد نر می باشد را در دو لیتر آب رقیق می کنیم ( تا از پلی اسپرمی جلو گیری شود ) و به تشتک حاوی تخم وارد کرده و به مدت 5 دقیقه آن را به هم می زنیم تا عمل لقاح با موفقیت صورت گیرد. بعد از سپری شدن 5 دقیقه سه الی چهار بار با 5 لیتر آب مخلوط تخم و اسپرم را شستشو می دهیم تا اسپرم اضافه خارج شود. بعد از شستشو با مخلوط گل 10% به مقدار 3 لیتر به مدت 40 تا 50 دقیقه چسبندگی تخم را از بین می بریم. و بعد از آن تخم ها را به انکوباتور های یوشچنکو منتقل می کنیم. در این انکوباتور مقدار 1.5 کیلو گرم تخم لقاح یافته را در هر یک از مخازن ریخته و 0.05 لیتر در ثانیه به ازاء هر کیلو تخم احتیاج می باشد.

شرایط دمای برای نمو تخم به این صورت است که تاسماهی 20 – 15 ، ازون برون 22 – 15 و فیل ماهی 15 – 8 می باشد. معمولاً بین 3.5 تا 6 روز بعد از لقاح تخم ها هچ می شوند.

اقوام خراسان شمالی

اقوام ساکن در استان خراسان شمالی شامل فارس‏ها (بومی تات و غیره)، کرمانجها، ترکها، ترکمنها می‌باشند. زبان‌های رایج نیز فارسی، کرمانجی و ترکی می‌باشد.

فارس‌ها (در محل تات نامیده می‌شوند) بومیان این استان هستند.[۳] گویش محلی فارسی ساکنان بومی خراسان شمالی تاتی نامیده می‌شود که در مناطق زیر هنوز رواج دارد: مردم روستاهای روئین، ارکان، کسرق، بیدواز، نیش‌کیش، گنجدان، کوران و قلعه‌نو در شهرستان اسفراین، ۱۴ درصد مردم شهر اسفراین، مردم شهر راز و روستاهای گیفان، طبر، محمدآباد در شهرستان بجنورد، و روستاهای مهرآباد، برزل‌آباد، حصار سه‌یک‌آب، فیض‌آباد، اسلام‌آباد، امان‌آباد، کارخانه قند، منصوران، امامزاده مشهد طرقی بالا و پایین، و گلیان و ورک در شهرستان شیروان.[۳]

در دوران‌های بعد مردم ترک‌زبان گرایلی نیز به این مناطق کوچیدند و بعداً در زمان شاه‌اسماعیل و شاه‌عباس صفوی گروهی از مردم کرمانج (شاخه‌ای از کردها) از غرب ایران و برخی از ترک‌زبان‌های ایران نیز به خراسان شمالی کوچانده شدند.[۳]

کرمانج ها

کُرمانج نام گروه بزرگی از کردها است که به گویش کرمانجی سخن می‌گویند. کرمانج‌ها در کردستان ترکیه در خاور و جنوب خاوری ترکیه، در ایران در آذربایجان غربی و شمال خراسان ساکن هستند.[۱]

کرمانج‌ها از ایل‌های کرد ایران بوده و در نواحی مختلف ایران پراکنده هستند از جمله در نواحی‌ای از بلوچستان و سیستان و در ناحیهٔ دماوند (تهران) به ویژه در روستای سربندان وخسروان وشهرستان رودبار به ویژه عمارلو و خورگام ساکن هستند.

مکان اصلی سکونت این قوم در ایران در شهرهای و روستاهای شمال خراسان رضوی و خراسان شمالی است. شهرهای قوچان، شیروان، بجنورد، اسفراین، چناران، کلات و درگز از مهمترین شهرهای سکونت این قوم است و اکثر مردم این ناحیه به زبان کرمانجی گویش دارند. در کشور ترکمنستان نیز عده قابل توجه‌ای به زبان کردی کرمانجی تکلم دارند که از جمله انها می‌توان به شهر فیروزه اشاره کرد. از مهمترین طوایف می‌توان به ایل بزرگ ظفرانلو / بیچرانلو / قاچکانلو اشاره کرد.

کرمانج" که به " کرد شمال " نیز معروف است کم و بیش حدود ۷۰٪ تمام کردهای جهان را که امروزه در بیش از ۳۰ کشور جهان پراکنده‌اند شامل می‌شود . با این حال مهمترین سکونتگاههای کرمانج‌ها عبارتند از : سراسر جنوب و بخش‌هایی از شرق و مناطق مرکزی ترکیه یا کردستان ترکیه، کردستان سوریه، کردستان عراق و بسیاری از کشورهای آسیای میانه و اروپا که بعضاً جوامع چند صد هزار نفری کرمانج‌ها را در خود جا داده‌اند . یکی از نقاط کرمانج نشین که بسیاری از این قوم در آن زندگی می‌کنند "شمال خراسان " و شمال شرقی ایران است .

به لحاظ زبانی همانند ویژگی‌های فیزیکی و رفتاری، کردها در تمام شاخه‌ها شباهت بسیار دارند اما عمده تفاوت لهجه‌های آنان این است که به ترتیب از نقاط جنوبی به سمت شمال زبان کردی به طرف ساده تر شدن و خلاصه گویی پیش می‌رود . کرمانج‌های خراسان نیز به تبع این تغییر با زبانی ساده تر و اختصار گراتر سخن می‌گویند و گر چه متأثر از زبان فارسی و عربی دخل و تصرفاتی در آن بعمل آمده، اما برای کرمانج‌های دیگر نقاط جهان براحتی قابل فهم و مکالمه است . کرمانج‌های خراسان به لحاظ مذهبی، تماماً شیعه مذهبند و گویا یکی از عمده دلایل کوچ این قوم به خراسان شمالی نیز قرابت مذهبی با دیگر ایرانیان است . مهمترین نقاط اسکان کرمانج‌ها در خراسان عبارتند از شهرهای : قوچان، بجنورد، اسفراین، شیروان، مشهد، چناران، درگز، کلات، آشخانه، مانه و سملقان، فاروج، باجگیران، نیشابور، سبزوار کلاته ، اینچه ساوبلاغ ، حاج نصیرو ... در گذشته حضور کرمانج‌ها در روستاها نمود بیشتری داشت چرا که اغلب آنان به مشاغلی همچون دامداری و کشاورزی مشغول بودند و بالطبع ناگزیر از زندگی کوچ نشینی و روستانشینی. مهمترین ییلاقات عشایر این قوم شامل رشته کوههای گُلیل، هزار مسجد، آلاداغ، مرائه تپه و شاهجهان است .در آذربایجان غربی نیز در شهرستان های ارومیه، سلماس، خوی، ماکو، پلدشت و ... بیش از یک میلیون کرمانج زندگی می کنند.

لهجه ها

کرمانجی دارای لهجه های گوناگونی مانند جلالی , شکاکی, هرکی و بادینی می باشد.

ادبیات وعلوم[ویرایش]

از شاعران و ادیبان برجسته این گویش میتوان به بدیع الزمان سعید نورسی, فقیه طیران, بدیع‌الزمان جزری , احمد خانی ,ملای جزیری ,شرف خان بدلیسی, ادریس بدلیسی, کامران بدر خان , جگر خون, یاشار کمال , جعفر قلی زنگلی اشاره کرد از رجال سیاسی ,تاریخی میتوان صلاح الدین ایوبی , ترکت اوزال,ژنرال احسان نوری پاشا , اسماعیل آقا سیمیتقو, مصطفی بارزانی وعبدالرحمن قاسملو و عبدالرضا رحمانی فضلی میتوان نام برد. از نامداران عرصه موسیقی میتوان عبدالباسط , محمد عارف جزیری و ابراهیم تاتلیسس را نام برد. در ایران، به معاون عملیاتی دکتر چمران (وزیر دفاع و موسس جنگهای نامنظم در شروع جنگ ایران و عراق) ، سرهنگ ایرج رستمی میتوان اشاره کرد.

ترکمن‌ها

تُرکَمَن‌ها (به ترکمنی:Türkmenler، تؤرکمنلر) یکی از اقوام ترک‌تبار آسیای میانه هستند که عمدتاً در ترکمنستان، شمال غرب افغانستان و شمال‌شرق ایران سکونت دارند. آن‌ها به زبان ترکمنی از زبان‌های ترک‌تبار شاخه اغوز غربی سخن می‌گویند و بیشتر آنان مسلمان سنی و پیرو مذهب حنفی هستند. ترکمن‌ها تا اوایل قرن بیستم عمدتاً کوچ‌نشین بودند اما پس از آن به مرور ده‌نشین و شهرنشین شدند.

ترکمن‌ها شاخه‌ای از ترکان آسیای میانه معروف به اُغوز یا غُز هستند که از عهد قدیم در صحراهای وسیع بخش سفلای رود سیحون و بین دریای آرال به زندگی کوچ‌نشینی روزگار می‌گذراندند. تا حدود قرن هفتم میلادی ترکمن‌ها جزئی از قوم بزرگ ترک بودند. در این سالها به دنبال اضمحلال امپراطوری گؤک تؤرک‌ها،[۸] گروهی از ترکها که اغوز نامیده می‌شدند، از آنان جدا شده از ناحیهٔ ارخون به طرف آرال و سیردریا کوچ کردند.[۹]

واژه‌های ترکمن و ترکمان در گذشته به تمامی قبایل ترک‌تبار اغوز به‌ویژه طایفه‌های کوچ‌نشین و مسلمان گفته می‌شد که این معنا اعم از کاربرد قوم ترکمن امروزین است. به این معنا که ترکمن‌های کنونی شاخه‌ای از ترکمن‌ها در نوشته‌های قدیمی فارسی هستند. همین‌طور در حال حاضر گروه‌های ترک‌تباری در عراق و سوریه به ترکمن معروفند که ارتباط نزدیکی با ترکمن‌های ساکن منطقه میان رود جیحون و گرگان‌رود ندارند و از نظر تاریخی، زبانی و فرهنگی بیشتر به آذربایجانی‌ها و ترک‌های آناتولی شباهت دارند.

پراکندگی

ترکمن‌های ایران بیشتر در جنوب شرقی دریای خزر و در ترکمن‌صحرا و اطراف رودخانه اترک وگرگان‌رود سکونت دارند. از لحاظ استانی، سکونتگاه‌های ایشان در استان‌های گلستان (بیشتر بخش شمالی استان)، خراسان رضوی (روستاهایی در نوار مرزی شمال استان و تربت جام) و خراسان شمالی (منطقهٔ راز و جرگلان شهرستان بجنورد) پراکنده است. از شهرهای مهم ترکمنان در ایران می‌توان بندر ترکمن، گنبد قابوس، کلاله، آق قلا، گمیشان، مراوه‌تپه و اینچه‌برون را نام برد.

بازي هاي بومي و محلي خراسان شمالی

خراسان شمالی با توجه به موقعيت جغرافيايي خاصي كه داشته است از بازيهاي متنوع و ويژگي هاي خاص روستاي كوهستاني برخوردار بوده كه مختصراً جهت اطلاع هموطنان عزيز گزيده اي از رايج ترين بازيهاي روستاي رويي گرد آورده شده است .

بازيهاي محلي

الك و دولك 2-بازي با اعداد 1 . 2 ، 3 ، 4 هوپ و …

بشين و پاشو بازي با حروف يك قل و دوقل جهت يابي

چاله شيطان(چله شيطان) هرنگ هرنگ خرگوش و شكارچي تخته بازي خرپشتك

دستمال بازي دستمال دزدي ترز بازي شهر بازي طناب كشي

گنج ، كنج لي لي مخفي كردن اشياء هفت سنگ وسط بازي بهار بهار بخاري بخاري بيست بيست لپربازي

من من بجل بازي دزد دزد رمه قرني

خرپشتك يري خرپشتك عرقچيني خرپشتك پل سنگ چل چلباز

كبدي كبدي كماج و كماج (چر چو) پادشاه بازي چشم قييم / قايم موشك هلمان دودستي

عرقچين سواره ، پياده سوك سوك عمو زنجير باف گل يا پوچ (كچه بازي)

نشانه گيري گري گري( استا گري ، كوزه گري ) چور ، چور

چوشله بازي

نام بازي : الك دو لك

نام محلي الك و دولك

اهداف : دقت نگاه ، تمركز حواس ، ايجاد حس تعاون ، ورزيدگي اندام ها

تعداد بازيكنان : حداكثر 12 نفر

سن بازيكنان : 10 سال به بالا

ابزار لازم : دو عدد چوب گرد به قطر 3 سانتي متر و طول هاي 15 و 70 سانتي متر

محوطه بازي : هواي آزاد ، فضايي سبز

شرح بازي : يازيكنان به دو گروه تقسيم و به قيد قرعه ، يكي از گروهها بازي را شروع مي كند ، يعني اولين بازيگر چوب كوچك را روي دو سنگ يا دو عدد آجر قرار داده و با سر چوب بزرگ كه در زير آن قرار مي دهند آن را به اندازه اي به هوا پرتاپ كرده تا بتواند با تسلط با چوب بزرگ ضربه اي به آن بزند و با قدرت تمام به طرف نفرات گروه حريف در محوطه هستند پرتاب كند . اگر حريفان چوب را در هوا بگيرند .و پرتاب كننده باخت داده است و گرنه بايستي يكي از حريفان ، ان را از روي زمين بردارد و و به طرف چوب بزرگ كه روي همان سنگ ها (آجرها ) قرار دارد بيندازد . اگر چوب كوچك به چوب بزرگ برخورد كند . اولين بازيگر باخت داده و اگر به چوب بزرگ برخورد نكند اولين بازيگر بايد با چوب بزرگ به چوب كوچك طوري ضربه بزند كه چوب كوچك از جا كنده و در هوا آنرا با چوب بزرگ از محل سنگ و يا آجر دور سازد . اين عمل را تا سه مرتبه مي تواند انجام دهد . پس از اين ، چوب برزگ به عنوان واحد اندازه گيري (جهت تعيين امتياز ) استفاده مي شود . اگر چوب كوچك به اندازه اي مي گيرد كه حداكثر بايد به بيست برسد تا بازيگر اولي سوخته است و اگر دور شده باشد آن فاصله را با چوب بزرگ اندازه مي گيرد كه حداكثر بايد به بيست برسد تا بازيگر برنده باشد . اگر بيست نرسد همان بازيگر دوباره بازي را شروع مي كند . چنانچه بازيگر در مراحل بعدي سوخت با جمع امتيازهايش مي تواند خود را به بيست برساند تا برنده شود و نفر بعدي بازي را به همين روش ادامه مي دهد . بازيكن هر گروه به نوبت بازي را انجام مي دهند ، اگر بازنده شدند . جاي خود را با گروه بعدي عوض مي كنتند و اگر برنده شوند ، گروه برنده با چوب بزرگ كه چوب كوچك در هوا روي آن قرار مي گيرد ضربه مي زنند البته افراد هم سعي مي كنند با تمركز حواس و دقت زياد ، بيشتر به چوب ضربه بزنند تا موقعي كه چوب به زمين نيفتاده ، ضربه ها را مي شمارند و در پايان تعداد كل ضربه هاي وارد شده به چوب توسط هر بازيكن ، با هم جمع مي شود . سپس به تعداد ضربه ها با چوب بزرگ به چوب كوچك ، ضربه مي زنند تا از محل بازي دور شود . در محل برخورد با زمين ، ضربه بعدي را مي زنند تا شمارش تمام شود . گروه بازنده بايد بعنوان جريمه ، از محل ضربه اوب تا به آخرين نقطه را با صداي « زووو… » طي كند ، هر جا صداي بازنده اي قطع شد (نفش تمام شد ) بازنده ي بعدي ادامه مي دهد . اگر گروه بازنده بتواند تمام مسير را طي كنند بازي دوباره ادامه پيدا مي كند و اگر نتواند بايد به عنوان جريمه ، بازيكنان برنده را طي مسير مشخص شده اي كول كنند .

در اين حالت ممكن است حركاتي انجام شود كه خطا است :

با چوب بزرگ ضربه را مي زند تا چوب از جا كنده شود ، چوب بزرگ بدون اينكه به چوب كوچك اصابت كند ، به زمين بخورد « خرت » براي جريمه يكي از بازيكنان حريف چوب كوچك را روي پا قرار داده پرتاب مي كند تا محل بازي نزديك شود در مقابل بازيگر اولي ، چوب را با فاصله يك متري طوري تكان مي دهد تا از نزديك شدن چوب كوچك به محل بازي جلوگيري كند .

با چوب بزرگ طوري به ضربه كه چوب كوچك روي زمين كشيده شود «فرت » براي جريمه چنين حركتي ، يكي از بازيكنان حريف چوب را زير گردن خود مي گيرد و سعي مي كند آن را به محل بازي پرتاب كند .

نام بازي : چاله شيطان

نام محلي : چله شيطان

اهداف بازي : بهبود استقامت بدن ، تقويت عضلات پا ، هماهنگي اعصاب و عضله

تعداد بازيكنان : 22 الي 8 نفر

سن بازيگنان : 7 سال به بالا

ابزار لازم : يك عدد توپ نرم و كوچك مانند تنيس

شرح بازي : بعد از مشخص كردن محدوده ي بازي ، گودال كوچكي به صورت چاله كه تقريباً هم اندازه اي قطر توپ كوچك است مي كنند كه نامش خانه يا (چله شيطان ) است . در اطراف چاله ي شيطان به تعداد بازيكنان چاله هائي با همان كيفيت ايجاد مي شود كه هر كدام به يكي از بازيكنان اختصاص دارد هركس در كنار چاله ي متعلق به خويش مي ايستد .

يك نفر به قيد قرعه ، از فاصله ي بيش از 5/1 متري به طور نشسته ، توپ را روي زمين گذاشته و به سوي چاله ها مي غلتاند كه ممكن است يكي از حالت هاي زير پيش بيايد .

الف : به هيچ كدام از چاله ها نيفتد كه دوباره حق غلتاندن توپ را دارد .

ب : به چاله ي متعلق به خودش بيفتد كه دوباره حق غتاندن توپ را دارد .

پ : به چاله ي يكي از بازيكنان بيفتد . در آن صورت بايستي صاحب چاله را بروي كولش بگيرد و اينبار با دقت و تمركز حواس بيشتري توپ را بغلتاند .

در اين حالت ممكن است حالتهاي زير اتفاق بيفتد :

اگر توپ به چاله ي متعلق به خودش بيفتد كه جاي فرد سواره با فردي كه نشسته عوض مي شود .

اگر توپ دوباره به چاله ي فردي كه روي كول او قرار دارد بيفتد بايد با دست يك چشم او را بندد و با يك چشم توپ را بغلتاند ، و اگر براي بار بعدي توپ را در چاله فرد كه سواره است بيفتد بايد چشم ديگر او را ببندد .

ت : اگر توپ را به چاله ي يا خانه ي شيطان قرار بگيرد ، فردي كه توپ را مي غتاند بايد به عنوان شيطان فوراً به طرف توپ دويده و آن را بر دارد و با سرعت به طرف بازيكنان پرتاب كند تا به يكي از بازيكن برخورد كند . و از نقطه برخورد توپ تا كنار چاله ي شيطان از او سواري (كول) بگيرد و بازيكن كه مورد اصابت توپ قرار گرفته بعد از سواري بديهي است وقتي كه توپ روي زمين بازي به طرف چاله ها مي غلتند ، بازيكنان نظاره گر كنارچاله ها ، متظر نتيجه هستند تا چنانچه اگر توپ در چاله شيطان افتاد ، فرار را بر قرار ترجيح دهند و از ضربه ي توپ شيطان و سوار دادن و شطان شدن ، و غيره در امان باشد .

نام بازي : چيستان

نام محلي : هرنگ هرنگ

اهداف بازي : آشنايي با حيوانان ، پرندگان و ساير جانداران ، دقت و هوشياري ، درك مفاهيم

تعداد بازيكنان : حداقل 6 نفر

سن بازيكنان : 6 سال به بالا

ابزار لازم : يك كمربند

محوطه بازي : جايي متل حيات مدرسه ، پشت بام مشرف به كوچه

شرح بازي : بچه هاي علاقمند ، دور هم جمع شده و با مشاوره يكي را به عنوان استاد انتخاب مي كنند ، استاد ! بازيكن را به ترتيب قرعه صف مي كند . و يك سر كمربند را به نفر اول مي دهد و سر ديگر كمربند در دست خود استاد قرار مي گيرد . اولين بازيكن به استا دمي گويد هرنگ هرنگ ، استاد جواب مي دهد : اسب شرنگ ، بازيكن مي گويد : هوايي ، يا زميني ، استاد با توجه به انتخاب كلمه ي مورد نظر يا مي گويد هوايي يا زميني ، كه در اين صورت با توجه به جواب استاد ، بازيكن بايد سؤالاش را بر اساس محل مورد نظر بيان كند.

استا دبه طرز ماهري شي مورد نظر را مطرح مي سازد و اگر بازيكن نتواند جواب مورد نظر را بگويد كمربند را به نفر بعدي مي دهد و خود به آخر صف مي رود ، و اگر جواب را بگويد . بنا به دستور استاد و با گفتن كلمه (جو ، جو ، … ) بايد بازيكنان را با شلاق از دور استاد پراكنده سازد و به طرف بازيكنان حمله ور مي شود و بازيكنان نيز فرار مي كنند تا شلاق به آنها برخورد نكند . استاد در موقع حساس بازي با گفتن كلمه (گندم گندم ) با يدفرد يابنده با سرعت و جا بكي فوراً خود را به استاد برساند و دست خود را به استاد بزند ، و در اين موقع بازيكنان بايد سعي كنند با شنيدن (كلمه گندم ) جلو يابنده از رسيدن به استاد را بگيرند و حمله كردن به طرف او با گرفتن او ، بايستي ابتدا چشم او را بسته و سپس به جان او افتاده و او را كتك كاري مي كنند و يك نفر كمربند را از دست او گرفته به نزد استاد مي آورد و هر كس سعي مكند كفش و كلاه و...او را برداشته و به نزد استاد اورد سپس با چشمه بسته او را نزد استاد مي اورند. استا داز او مي پرسد . كمربند را چه كسي دزديد ، چه كسي چشمهايت رابست؟ چه كسي كلاهت را آورد ، چه كسي به تو لگد زد ؟ و غيره … يابنده بايد به 2 الي 3 سئوال جواب درست بدهد ، تا چشمهايش را باز كنند والا بعد از خوردن چند شلاق از ناحيه كمربه پايين ، چشم هاي او را با ز خواهند كرد ، سپس تشكيل صف داده شروع به ادامه ي بازي مي كنند .

نام بازي : خط و خونه

نام محلي : تخته بازي

1

2

3

6

5

4

اهداف بازي : افزايش قدرت و استقامت پاها ، هماهنگي چشم ها ، و دوستيها ، آموزش رعايت نوبت

تعداد بازيكن : حداقل 2 نفر

سن بازيكنان : محدوديتي ندارد ( از زماني كه كودك بتواند يك لنگي راه برود ) اين بازي بيشتر در بين دختران رايج است .

ابزار لازم : يك قطعه سفال يا كاشي 80*8 سانتي متر ، گچ ، يك تخته

محوطه بازي : يك زمين صاف و مسطح حدقل ، به ابعاد 5*4

شرح بازي : براي سهولت در امر آموزش بازي ابتدا مقررات و شرايط آن را براي مربيان و كودكان بازگو مي كنيم ( اشتباه در هر يك موجب سوختن است )

تخته و پاي بازيكن هرگز نبايد روي خطوط قرار گيرد .

در هر خانه حداكثر تا 3 بار يا (لنگ لنگ ) لي لي كردن مجاز است .

بازيكن در هدف گيري و انداختن تخته با خانه اي كه مورد نظر است اشتباه نكند .

قطعه كاشي ، يا تخته براي رسيدن به خانه ها از روي خط سر مي خورد و مي تواند آن را روي خانه اي نيز بردارد .

بازيكن مي تواند خانه ها را پي در پي طي كند كه اشتباه نكرده باشد .

در اينجا به بررسي و چگونگي اجرا و شرايط بازيها ئي كه به خط و خونه با تخته بازي معروف هستند مي رسيم ولي به علت گستردگي و كثرت اين بازيها كه در اين مغوله نمي گنجد فقط يك نمونه (ساده ترين ) آنها را كه براي كودكان عملي است مي آوريم .

تخته بازي ساده

روي زمين صاف و مسطح مطابق شكل رسم مي كنيم

به قيد قرعه ، ترتيب بازي نفرات ، مشخص و نفر اول براي شروع بازي ، روبروي خانه ي شماره 1 مي ايستد و قطعه سفال را به طرف داخل خانه ي شماره 1 پرت مي كند ولي (لنك لنگ كنان ) آن را با ضربات پا از خانه هاي 2 3 4 5 مي گذارند و در خانه ي 5 كمي استراحت كرده و بازي را ادامه مي دهد و از خانه 8 به بيرون مي زند اگر موفق بود اين بار در خانه ي 2 مي اندازد دو بازي را براي 8 خانه تكرار مي كند .

سپس پشت به خانه ها ايستاده خونه بيرون و تخته را از بالاي سر ش به پشت رها مي سازد هر كجا كه افتد ، خانه اوست با علامت * و نوشتن نامش آن را تصاحب مي كند كه در دورهاي بعدي بازي مي تواند در آن استراحت كند و در مقابل ساير بازيكنان با مشكل مواجه خواهند شد و بايستي آن خانه را پرش كند ، و پاي در آن ننهند . مگر اينكه صاحب خانه خانه ي خود را در ااختيار بگذارد

در خاتمه ، هر كس كه خانه ي بسيار دارد . برنده است .

نام بازي : عمو عمو زنجير باف

نام محلي : عمو زنجير باف

اهداف بازي : آموزش اصوات ، تقليد ، شناخت صداهاي مختلف حيوانات

تعداد بازيكن حداقل 10 نفر

محوطه بازي : حياط مدرسه ، پشت بام

شرح بازي : ابتدا دو نفر كه تقريباً از لحاظ نيروي جسماني و قد و وزن يكسان و قدري بزرگتر از بقيه باشند انتخاب مي شوند ، يكي را به عنوان سر گروه و ديگري را عمو زنجير باف است . اين دو بازيكن به دو سه رشته و زنجيره كه ساير بازيكنان ، با قلاب كردن دست هاي يكديگر درست كرده اند ، پيوسته و دايره وار كمان را تشكيل مي دهند ، ابتدا سر گروه ، عمو زنجير باف را مورد خطاب قرار داده و سؤال و جوابهاي را به صورت شعر رد و بدل مي كنند .و البته بقيه ي بچه ها سه گروه همراهي مي كنند .

سر گروه بچه ها ( همراه با بچه ها )

عمو عمو زنجير باف … ؟ ب له ….. ؟

زنجير منو بافتي … ؟ بله …… ؟

پشت كوه انداختي … ؟ بله ….. ؟

با با اومده …… ؟ چي چي اورده ؟

نخود و كشمش ؟ بخور بيار ….

با صداي چي ؟؟؟؟ با صداي گربه !!!

تا عمو زنجير باف نام حيواني را بر زبان آورد ، سه گروه همراه با ساير بازيگنان صداي حيوان مورد نظر را در اورده و براه مي افتاد و از زير دستهاي قلاب شده ي عمو زنجير باف و نفر دوم مي گذرند ، به جز همان نفر كه به صورت كت بسته ، پشت به بچه ها قرار مي گيرد . سر گروه دوباره شعر را شروع مي كند و عمو زنجير باف با نام حيواني آن را تمام مي كند و آنها از زير دست به هم داده نفري كه كت بسته ، پشت به بچه ها ايستاده و نفر سوم عبور مي كنند ، در نتيجه نفر سوم نيز دستهايش پيچ خورده و پشت به بچه ها قرار مي گيرد و خلاصه اين بازي را تا جايي انجام مي دهند كه همه بچه ها غير از سر گروه و عمو زنجير باف كت بسته و پشت و رو شوند و به عبارتي زنجير بافته شود .

در اين جا سر گروه و عمو زنجير باف مكالمه مي كنند .

سرگروه :

عمو عمو زنجير باف ……… ؟ بله ………. ؟

زنجير من بافتي …… ؟ بله ……… ؟

مكحكم يا كه شله ؟ بافته شد

بكش *** ؟؟

حال سر گروه از يك طرف و عمو زنجير باف از طرف ديگر ، با كشيدن بچه سعي مي كنند كه زنجير را پاره كنند اما بچه ها با محكم گرفتن يكديگر مقاومت مي كنند … تا اينكه بالاخره زنجير از يك جايي پاره مي شود دوباره بازيكنان از يكديگر جدا شده جريمه مي شوند و بايستي هر كاري از سوي ساير بازيكنان به آنها محول مي شود انجام دهند .

نام بازي قايم موشك

نام محلي : چشم قييم

اهداف بازي : پرورش اعتماد در كودكان به هنگام تنهايي ، زايل كردن ترس در تاريكي ، تقويت جسماني

تعداد بازيكنان : 5 الي 10 نفر

سن بازيكنان : 6 ساله به بالا

ابزار : ندارد

محوطه بازي : مكاني مانند كوچه باغ . حتي اتاق هاي ساختمان

شروع بازي : بچه هاي دواطلب بازي ، ترجيحاً در تاريكي عصر ، در محوطه كه داراي كمينگاه و درخت و كنج و غيره …. جهت قايم شدن ، باشد دور هم جمع شده و به قيد قرعه ، مانند سنگ انداختن ، يا شير و خط يكي را به عنوان شروع كننده بازي انتخاب مي كنند .

شروع كننده در محلي كه توسط همه ي بازيكنان مشخص مي شو.ند ، روي ديوار يا روي تنه درخت پشت به بچه ها ايستاده و چشمانش را مي بندد و با كف دست چشمان خود را مي گيرد تا جايي را نبيند و بنابر قرار داد مثلاًُ از 1 تا 20 مي شمارد تا ساير بازيكنان در اين فرصت خود را مخفي كنند .

سپس مي گويد : قايم شدين ؟ بيام يا نه ؟ چنانچه جوابي نشنيد به اين مفهوم است كه همه قايم شده اند و شروع به جستجو مي كند و هر كدام را كه پيدا كند بايد دست به همان بازيكن بزند تا او را بسوزاند و اگر نتواند كسي را بسوزاند آن شخص جايش را با شروع كننده بازي عوض مي كند و باز بازي از اول شروع مي شود . لازم به ذكر است موقعي كه بازيكن به جستجوي سايرين مشغول است ، بازيكن ديگر سريعاً خود را به محلي كه روي ديوار علامت زده اند مي رسانند و با كف دست خود محل مورد نظر را لمس مي كنند و با گفتن كلمه « جور » برنده شدن خود را اعلام مي كند .

قديمي ترين نام اين بازي شرماسك است كه قدمت هفتصد ساله دارد . در بعضي مناطق اين بازي توسط بزرگسالان نيز اجرا مي شود .

نام بازي : كماج كماج

نام محلي : كماج كماج (چر چو)

اهداف بازي : حفظ تعادل ، تقويت عضلات پا ، تقويت سرعت و چابكي و ايجاد هماهنگي بين دست و چشم و پا ايجاد روحيه ي فداكاري

تعداد بازيكنان : محدوديت ندارد

سن بازيكنان : 8 سال به بالا

ابزار : ندارد

محوطه بازي : مكاني به ابعاد : 30*20 متر ، حياط مدرسه

شروع بازي : ابتدا دو بازيكن قوي به عنوان سر گروه تعيين مي شوند و ساير بازيكنان را به طور مساوي تقسيم مي كنند سپس به قيد قرعه (مانند شير و يا خط ، سنگ تر و خشك ) گروهي داخل زمين بازي قرار مي گيرند و دو گروه ديگر به عنوان مهاجم دور ميدان پراكنده مي شوند .

بازي بدين ترتيب شروع مي شود كه در مركز ميدان برآمدگي كوچك با خاك يا سنگ گردي به نام (كماج ) درست مي كنند . گروه داخل ميدان دور كماچ قرار مي گيرد تا از حمله ي گروه مهاجم به طرف كماچ مواظبت كند وظيفه ي گروه مهاجم اين است كه اطراف « كماچ» پراكنده شوند . و هر بازيكن سعي مي كند با سرعت و چابكي و زيركي خود را به كماچ نزديك و با زدن جاي پاي خود به « كماچ » گروه مهاجم را برنده كند .

و يا اينكه گروه مهاجم موفق شود از بين يك بازيكن و « كماچ » عبور كند آن فرد را سوزانده است و آن فرد بايد از بازي اخراج شود . وظيفه ي گروه مدافع از « كماچ » اين است كه علاوه بر حفط كماچ از حمله ي مهاجمين ، بايد مراقب بازيكنان مهاجم باشند تا از بين آنها عبور نكنند و اگر اين اتفاق بيفتد بازيكن مدافع بايد سعي كند با سرعت و چابكي خود جلو فرد حمله كننده را سد كند و يا با دست زدن خود به بدن مهاجم او را از بازي اخراج كند .

گروه مهاجم بايد در اطراف كماچ پراكننده شوند و سعي كنند با چابكي و مهارت خود به طرف كماچ حمله كنند و بدون اينكه دست بازيكن مدافع به آنها برخورد كند گروه را برنده كنند .

مراقبت از خود جهت حفظ از برخورد دست بازيكن مدافع كماچ ، عبور از بين بازيكن مدافع نيست به كماچ و اخراج بازيكن مدافع

بازي بين دو گروه ادامه مي يابد و تا هر گروه به عدد 7 رسيد برنده مي شود و گروه بازنده بايد به عنوان جريمه گروه برنده را طي مسير مشخص شده كول كنند .

نام بازي : گل گل

نام محلي : گل يا پوچ (كچه بازي)

اهداف : تحريك حس كنجكاوي و پرورش دقت و هوشياري

تعداد بازيكنان : محدوديت ندارد .

ابزار لام : يك دكمه كوچك

محوطه بازي : محدوديت ندارن .

شرح بازي : افراد به دو گروه مساوي تقسيم مي شوند . دو سر گروه شرايط بازي را از قبيل حد نصاب امتياز و تعداد امتيازات ، يك سره گرفتن گل را ، مطرح مي كنند . ( به طور مثال يكسره گل گرفتن 2 امتياز ،حد نصاب هم 21 مي باشد . ) براي شروع يكي از سرگروهها دگمه يا ساچمه اي كوچك كه در بازي ( گل ) ناميده مي شود ، برداشته و به سر گروه ديگر پيشنهاد مي كند كه گل را در مقابل چند امتياز مي خواهي ( گل را مي فروشد ) . بنا بر انتخاب او يكي از گروهها ، در شروع بازي چند امتياز دارد و گروه ديگر گل را دارد و مي تواند با آن امتياز بگيرد . سرگروه صاحب گل ، گل را به يكي از دست ها مي سپارد ، بعد همه مشت گره كردهي خود را در مقابل ديد گروه مقابل قرار مي دهند . نفرات گروه دوم با كنجكاوي و دقت و هوشياري از حركت دست سرگروه و نفرات نگاهها و حالت چهره ها حدس مي زنند و به سرگروه مي گويند سرگروه بنا بر حدس خود و ياران ، دست هاي مشكوك را كنار گذاشته و بقيه را يكي يكي با گفتن واژه( پوچ يا خالي )كنار مي گذارد و به اين ترتيب به گل نزديك تر مي شوند ، چنانچه آن را پيدا كنند با كسب يك امتياز صاحب گل شده و در دور بعدي ، آنها گل را مخفي خواهند كرد و چنانچه نتوانند ، باز گروه مقابل با احتساب يك امتياز گل را ميان دست ها پخش خواهند كرد .

در ابتداي بازي اگر حدس قوي باشد كه به يقين مبدل مي شود ، سرگروه مي تواند با يكسره گرفتن گل 2 امتياز بگيرد ولي اگر نتواند بنا به قراردادي كه دارند 1 يا 2 امتياز از دست مي دهند .

در خاتمه برنده بازي ، گروهي است كه تعداد امتيازاتش زودتر به 21 برسد . نكته : گل بازي آخر ( امتياز 21 ) را شاه گل مي نامند كه هر گروهي كه مي خواهد شاه گل را بگيرد بايد سه مرتبه به دستي احتمال مي دهد گل دارد جمله ي ( شاه گل بازي 21 را بده ) تكرار نمايد كه اگر بتواند درست حدس بزند « يعني شاه گل » را بگيرد ، گروه مقابل از صفر شروع مي كند و بازي ادامه پيدا مي كند .

نام بازي : هفت سنگ

نام محلي : هفت سانگ

اهداف بازي : ايجاد روحيه ي همكاري ، تقويت و مهارت در نشانه گيري ، بهبود سرعت

تعداد بازيكنان : 4 الي 16 نفر

سن بازيكنان : 6 سال به بالا

ابزار لازم : يك عدد توپ تنيس ، 7 عدد سنگ صاف و هم اندازه

محوطه بازي : جايي مثل حياط مدرسه

شرح بازي : افراد به دو گروه مساوي تقسيم شده و هر گروه يك نفر را به عنوان سردسته و رهبر برمي گزيند . به قيد قرعه يك گروه ابتدا بازي را از فاصله ي معيني از محل هفت سنگ ، كه روي هم چيده شده اند قرار مي گيرند ، تا به نوت با توپ تنيس سنگها را مورد هدف قرار داده و بريزند ، گروه دوم نيز در پشت هفت سنگ ، منتظر نتيجه اند تا هر گاه توپ پرتاپ شده ، توسط گروه اول به هفت سنگ برخورد نكند ، فوراً جايشان را با آن گروه عوض كنند ، ولي اگر برخورد كرد و آرايش سنگها را به هم زد ، توپ را بر مي دارند با پاسكاري و هدف گيري سعي مي كنند نفرات گروه اول را با توپ بزنند كه اگر توپ اصابت كند ، بازيكنان مورد نظر از بازي اخراج مي شود و همچنين نفرات گروه اول در هر فرصتي كه به دست آوردند به سراغ سنگها مي روند تا آنها را روي هم بچينند و يك امتياز بگيرند و مشخص است كه براي انجام چنين كاري ، يكي از دوستان بايستي خود را به خطر انداخته و يارش را در مقابل خطر برخورد توپ پوشش دهد و اگر باز هم مورد ضربه قرار گرفت و از بازي اخراج شد ديگري كار را به اتمام مي رساند ولي اگر ديگر بازيكني نمانده باشد ، بازي تمام و در دور بعدي جا و نقش گروهها عوض مي شود . در پايان گروهي كه زودتر امتياز 7 ( هفت ) را كسب نمايد برنده خواهد بود .

نام بازي : يك گل دو گل

نام محلي : يك قل دو قل

اهداف بازي : ايجاد تفكر و انديشه و خيال ، دقت در نگاه و حركات موزون دست

تعداد بازيكن : 2 نفر ( اگر زياد باشند دو گروه )

سن بازيكنان : محدوديت ندارد

ابزار لازم : 5 سنگ گرد ، كه كمي بزرگتر از فندوق باشد

محوطه بازي : محدوديت ندارد .

شرح بازي : ابتدا با جفت يا تك آمدن ، اينگونه كه يكي از بازيكنالن سنگها را در مشت مي گيرد تا ديگري بگويد زوج است يا فرد . شروع كننده بازي مشخص مي شود . هر كدام در هر مرحله مرتكب اشتباه شوند سوخته ، ديگري بازي را پي مي گيرد و اين بازي چندين مرحله دارد و بازيكن با اجراي موفق هر مرحله ، يك امتياز كسب مي كند و به مرحله ديگر راه مي يابد .

مرحله اول : ( قل اول ) 5 سنگ را به گونه اي كه جدا از هم باشند روي زمين پخش مي كنند ، يكي را برداشته و به بالا مي اندازد ، در فاصله پايين آمدن يكي از سنگها را از روي زمين برداشته و با همان دست ، سنگ بالا انداخته را كه در حال سقوط است مي گيرد و به همين نحو همه انها را بر مي دارد .

مرحله دوم ( دو قل ) : 5 سنگ را به گونه اي كه دو به دو قرار بگيرند ، روي زمين پخش مي كند . يكي را برداشته و به بالا مي اندازد و سنگها را 2 تاي از روي زمين بر مي دارد .

مرحله سوم ( سه قل ) : مانند مراحل فوق ، منتهي ، چهار سنگ روي زمين را در دو حركت 1 تايي و 3 تايي بر مي دارد .

مرحله چهارم ( چهار قل ) : يك سنگ را به هوا انداخته ، چهار سنگ را با هم روي زمين گذاشته و فوري سنگ را از هوا مي گيرند ، سپس باز هم سنگ را مي اندازد و هم سنگ روي زمين را يكجا و در يك حركت برمي دارد .

مرحله پنجم ( پنج قل ) : يك سنگ را به هوا انداخته ، در حالي كه همه ي سنگ ها در مشت است انگشت سبابه را به زمين مي كشد ، بعد سنگ را در هوا مي گيرد .

مرحله ششم : بازيكن باز سنگها را پخش كرده ، يكي را برداشته و بالا مي اندازد ، در فاصله بازگشت ، يكي از سنگها روي زمين را برداشته و سنگ هوا را مي گيرد و با يك پرتاب ديگر سنگي را كه از روي زمين برداشته با يكي از سنگها عوض مي كند و به همين طريق مرحله را با تعويض تمامي سنگها به پايان مي برد .

مرحله هفتم : در اين مرحله ، بازيكن با دست چپ ، توسط انگشتان شست و مياني به صورتي كه انگشت اشاره روي آن سوار شده باشد پلي عريض روي زمين مي سازد . و سنگهاي پخش شده را به حريف اشاره مي كند تا يكي را انتخاب كند و سپس از آن يكي را برداشته و به طرف بالا مي انداد و دوباره مي گيرد در اين فاصله ، سنگها را يكي يكي حداكثر با سه ضربه ، به ضرب انگشت مياني كه از پشت انگشت شست به حالت فنري يا بشكن ، رها مي شود از زير پل مي گذراند . چون سنگ انتخاب شده و آخرين گذارنده از زير پل خواهد بود ، بديهي است حريف سنگي را انتخاب مي كند كه سد معبر ساير سنگها باشد و مسلم است در اثر برخورد يكي از سنگها به سنگ انتخاب شده سوخته و نوبت بازي حريف خواهد شد .

مرحله هشتم : در اين مرحله بازيكن بعد از ريختن سنگها روي زمين ، دست چپ را در يك طرف آنها به صورت عمودي بر زمين گذاشته و ديواري درست مي كند . باز دست راست يكي را بعد از برداشتن به طرف بالا انداخته و دوباره مي گيرد و در اين فاصله بايستي يكي از سنگها را برداشته و به آن سوي ديوار بگذارد و اين حركت را براي تمامي سنگها اجرا مي كند.

مرحله نهم : در اين مرحله بازيكن هم سنگها را يكجا به طرف بالا مي اندازد و در فاصله بازگشت آنها ، فوراً دستها را از كناره به هم مي چسباند و سنگها را با كف دو دست مي گيرد . دوباره آنها را در همان حالت با دو دست به طرف بالا مي اندازد و در اين فاصله دستها را وارونه كرده و از ناحيه انگشت سبابه به هم مي چسباند و آنها را پشت دستهايش مي گيرد و سپس عكس آن را انجام داده و بازيكن سنگهاي پرتابي را با كف دو دست مي گيرد .افتادن حتي يك سنگ موجب سوختن است و هر كدام اين مرحله را گذرانده باشد برنده بازي است .

مرحله آخر : مرحله تنبيه است و دو بازيكن روبروي هم مي نشينند بازنده كف دستش را به زمين مي چسباند ونفر برنده سنگها را يكي يكي با اسامي تنبيه ها : (مانند نوازش ، برداشتن عسل از كندو ) پشت دست او مي چسباند سپس بايستي با يك حركت همه ي سنگها را به طرف بالا بيندازد و با دست بگيرد ،اگر توانست همه را بگيرد تنبيهي متوجه او نيست ، ولي براساس آنچه بر زمين انداخته باشد تنبيه ( جريمه ) مي شود .

× مبتدي ترين بازيكن ها تا همين مرحله ( پنج قل ) پيش مي روند سپس براي كسب امتياز «پشت دست » مي اندازند يعني پنج سنگ را در كف دست جمع مي كنند و با يك حركت ان را به هوا مي اندازند و با پشت دست مي گيرند . باز همان را به هوا انداخته و با كف دست مي گيرند . تعدا سنگ هايي را كه مي توانند با پشت دست بگيرند تعيين كننده امتياز است . اگر بازيكن بتواند حتي يك سنگ را با پشت دست بگيرد ، بازي را مي تواند از اول شروع كند و دوباره ادامه بدهد تا امتياز بيشتري بگيرد وگرنه باخته است .

بخش چهارم

منابع و مأخذ

روانشناسي رشد كودك و نوجوان تاليف دكتر محمد پارسا

بازي از ديدگاه ماريا مانتو سوري تاليف ماريا مانتو سوري

خلاقيت تاليف دكتر جمال حقيقي

زندگي من تاليف باغچه بان

اسلام و تعليم و تربيت تاليف دكتر محمد باقر محبي

تربيت و بازي كودكان تاليف دكتر علي قائمي

ارا مربيان بزرگ درباره تربيت كودك تاليف محمد عطاران

آنچه بايد درباره تربيت فرزندان بدانيد تاليف رنول دوسون

بازي و رشد كودك تاليف دكتر مري شري دان

آواي روئين ، شماره چهار – 16/1/79

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع :

تاثیر اقتصادی قرآن در روابط بین الملل

تهیه و تنظیم :

هادی شیخ امیرلو

استاد گرامی :

جناب آقای نوری

دانشگاه علمی کاربردی واحد جهاد دانشگاهی بجنورد

زمستان 1391

تاریخ :9/11/1391

تاثیر اقتصادی قرآن در روابط بین الملل

مقدمه :

به باور خود نکاتی را ازقرآن در رشته ی روابط بین الملل وام می گیرم که آن ها را ابطال ناپذیر می دانم و این امر با نگاه به تاریخ جنگ،دیپلماسی و روند اتحادها و فروپاشی آن ها در جهان قابل اثبات است.

روابط بین الملل رشته ای مناقشه برانگیز در بین دانش آموختگان و اساتید آن در سراسر جهان از ابتدای شکل گیری اش بوده است.مناظراتی که ابتدا حول علم بودن یا نبودن جامعه شناسی،سیاست و روابط بین الملل شکل گرفت.پوزیتیویسم فراگیری که تجربه ،کمیت و آزمایش پذیری پایه اش شدو سپس این رشته ها را معنایی دیگر بخشید.دراین یادداشت کوتاه فارغ از مناظرات بین آرمان گرایان و واقع گرایان ،اثباتی ها و فرا اثباتی ها و یا نظریه های رایج در رشته ی روابط بین الملل و با توجه به بذر اندیشه ای از بومی سازی علوم انسانی که هنوز نهال هم نشده است ،به باور خود نکاتی را ازقرآن در رشته ی روابط بین الملل وام می گیرم که آن ها را ابطال ناپذیر می دانم و این امر با نگاه به تاریخ جنگ،دیپلماسی و روند اتحادها و فروپاشی آن ها در جهان قابل اثبات است.گرچه عقل مدرن فلسفه ی غرب آن ها را نپذیرد یا به سختی بپذیرد.براین مبنا فرضم این است که بر مبنای آموزه های قرآنی هرکشور هم مانند هر انسان حامل خصوصیات اخلاقی از بی اخلاقی تا اخلاق مداری است و در این فرایند هرچه دامنه ی عقل ،عقلانیت و فرهنگ گسترده باشد ،آن کشور نیز همان شرایط را خواهدداشت که مقدمه ی تمدن سازی و پیشرفت و توسعه است.البته به نیکی آگاهم که ذکر ابطال ناپذیری این گزاره ها سخنی سنگین در وادی فلسفه ی علم و پوزیتیویسم رایج خواهد بود.اما فضا برای اظهار نظر علمی باز است.مگر روش شناسی فلسفه ی علم غرب از ابتدا تاکنون در نظریه بازاندیشی یا هرمنوتیک گوشه ی چشمی به متافیزیک با نگاه متفاوت به تفسیر ندارد؟ چه کسی امروزه می تواند با رایج شدن یک پارادایم علمی ادعا کند همه چیز در قالب همان پاردایم گفته شود. حتی این نگاه هم جزمی است.اینکه پست مدرنیسم ادعا می کند عصر،عصر فروریختن کلان روایت هاست و عرصه همه چیز ،نسبی گرایانه است ،تنها یک ادعا در وادی دانش انسانی است و به همان اندازه قابل اثبات نیست، لذا نمی توان در عرصه ی کلان روایت های دینی نیز آن را محکوم کرد،زیرا پهنه ی دانش گسترده و بیکرانه است،استدلال فرد و یا گروهی در گرفتن قطره ای از دانش که نباید منتج به عمومیت دادن آن شود. لذا علیرغم شناخت تئوری های رایج روابط بین الملل همواره این گزاره ها را قطعی تلقی کرده ام و جریان های فکری از پوزیتیویسم تا پست مدرنیسم هیچ گاه تاثیری بر این گزاره های استخراج شده از کتاب خداوند نگذاشته است،جایی که لازم بوده به تفکر مدرن و تمدن ساز استنادکرده ام و اکنون این کار را خام و قابل اصلاح با تطبیق تفاسیر می پندارم ومی دانم که جریان علمی رایج با این گفتار سنخیتی ندارد،وگرچه این گفتار در وادی روش شناسی تک صدایی است ،اما گم نخواهدشدو به علاوه کماکان امکان استخراج گزینه های بیشتری از قرآن توسط کارشناسان آشنا به این دو مقوله فراهم است.فرضم این است که این گزاره ها در روابط بین الملل با توجه به ماهیت وحیانی، ساختاری ثابت،ابطال ناپذیر و قطعی دارند و اساساجامعه ی بشری بر این محور حرکت کرده و اگر اشکالی هست از نتیجه گیری من از آیات است و حتی در مواردی که به نتیجه ی مشخصی نرسیدم آن را پرسشی مطرح کرده ام ،لذا با ذکر این آیات امیدوارم دیگران در پیوند تئوری های روابط بین الملل به غنای بحث بیافزایند.

آیات قرآن در باره روابط بین الملل

1-دیپلماسی برپایه ی فریب و دروغ محکوم و نابودشدنی است وهرمنافعی که برپایه آن حاصل شود به ناچار باطل می گردد:

"وحق را باباطل نیامیزیدو حقیقت را با اینکه می دانید کتمان نکنید."

42 بقره

2-گناه،فساد و تجاوزوشرک و تکذیب توحید عامل استهلاک و فروپاشی تمدن ها یا کشورها یا دیکتاتورهاست،این مفهوم با قطعیت بارها در قرآن تکرار و بر آن تاکید شده است:

"ما این کیفررا درس عبرتی برای مردم آن زمان و نسل های بعد از آنان و پند و اندرزی برای پرهیزکاران قرار دادیم" 66بقره(6 انعام4و5 اعراف هم دلالت بر همین دارد.)

3-مسئولیت اعمال مردم هرعصر بر عهده ی خودشان است،چرا در قرآن دوبار این آیه تکرار شده است؟،این آیه فرمول کلیدی توسعه و پیشرفت و نگاه به آینده است و هشدار می دهدکه از گذشته و اختلافات پیرامون آن چشم پوشی کنیدو به عنوان تاریخ عبرت اموز به آن ها بنگریدو بر آن مناقشه و جدل نکنید،اعمال آن ها نباید بر رفتار عقلانی شما تاثیر بگذارد:

"آن ها امتی بودند که در گذشتند.اعمال آن ها مربوط به خودشان بود و اعمال شما نیز مربوط به خود شماست و شما هیچ گاه مسئول اعمال آن ها نخواهید بود"

134 و 141 بقره

4-امت میانه و معتدل با منطق و عقلانیت و به دور از افراط و تفریط در سیاست خارجی و داخلی:

"همان گونه شمارا نیز امت میانه ای قرار دادیم تا برمردم گواه باشید و پیامبر هم برشما گواه."

143بقره

5- علیرغم برتری اسلام ،به رسمیت شناختن تفاوت ها و تکثرهای دینی در جهان:

"هرطایفه قبله ای داردکه خداوند آن را تعیین کرده است(زیاددرباره ی قبله گفت و گو نکنید)درنیکی ها و اعمال خیر بریکدیگرسبقت جویید،هرجاباشیدخداوند همه ی شماراحاضر میکند،زیرا اوبرهرکاری تواناست."

148بقره

6-آیا حکم قصاص و یا بخشش آن قابلیت تسری در روابط کشورها دارد؟:

"و برای شما در قصاص حیات و زندگی است ای صاحبان خرد شاید تقوا پیشه کنید."

179 بقره

7-احترام به توافقات بین المللی وخودداری از روش مرسوم خریدن رای کشورها در سازمان های بین المللی:

"واموال یکدیگر را به باطل در میان خود نخورید و برای خوردن بخشی از اموال مردم به گناه آن را به قضات ندهید درحالی که می دانید(گناه است)."

188 بقره

8-آغازکننده ی جنگ نباشید،آغازگر جنگ در ظاهر و باطن امرنابود می شود:

"ودر راه خدا با کسانی که با شما می جنگند نبرد کنید و از حد تجاوز نکنیدکه خدا تعدی کنندگان را دوست نمی دارد.

190بقره

9-مبنای زیست جهانی، صلح ،آرامش ،آشتی وفعالیت درآن جهت است.،خصومت و جنگ پیروی از گام های شیطان است:

"ای کسانی که ایمان آورده اید همگی در صلح و آشتی درآیید واز گام های شیطان پیروی نکنید که او دشمن آشکار شماست.

"208 بقره

10- منطق مسلمانان(حتی در زمان پیامبر) دگرگونی و تجدیدنظرطلبی در جهان نیست،بلکه ابلاغ و موعظه(با علم،منطق و روشنگری)بدون جدال است،دین الهی فقط با این شیوه رشد می کند:

"اگرباتو به گفت و گو و ستیز برخیزند(باآنها مجادله نکن)وبگو من و پیروانم در برابر خداوند تسلیم شده ایم. و به آنها که اهل کتاب هستند و بیسوادان بگو آیا شما هم تسلیم شده اید.،اگرتسلیم شوند هدایت می یابند،و اگر سرپیچی کنند،برتو تنها ابلاغ است. و خداوند نسبت به بندگان بیناست."

20 آل عمران

11-ایجادهمگرایی و تفاهم بین کشورهای مسلمان وحتی روابط مومنانه دویا چندجانبه و به کارگیری مشترکات و چشم پوشی از تفاوت ها اولویت اساسی است.

"افراد باایمان نباید به جای مومنان کافران را دوست و سرپرست خود انتخاب کنندوهرکس چنین کند هیچ رابطه ای با خدا ندارد.مگراینکه از آن ها بپرهیزید.خداوند شما رااز خود برحذر میدارد و بازگشت به سوی خداست."

28 آل عمران

12-برتری مسلمانان تنها منوط به ایمان و تقواست.

"وسست نشوید و غمگین نگردید و شما برترید اگر ایمان داشته باشید"

139 آل عمران

13-جهان، وطن همگان(cosmopolitanism) به خصوص مومنان به پروردگاراست.

"کسی که درراه خدا هجرت کندجاهای امن و گسترده ای درزمین می یابد وهرکس به عنوان مهاجرت به سوی خدا وپیامبر او از خانه خود بیرون رود،سپس مرگش فرا رسد،پاداش او بر خداست و خداوند آمرزنده و مهربان است."

100 نساء

14-لزوم اتخاذ استراتژی عدالت طلبانه با کشورها در هر وضعیتی وفراتر از منافع زودگذر.

"ای کسانی که ایمان آورده اید همواره برای خدا قیام کنید و از روی عدالت گواهی دهید.دشمنی با جمعیتی شما را به گناه و ترک عدالت نکشاند.عدالت کنید که به پرهیزکاری نزدیکتراست.واز خدا بپرهیزید که از انچه انجام می دهید باخبر است.

"8مائده

15-برتری و حکمرانی واقعی در دنیا با پیامبران و صالحان است،گرچه در ظاهر امر به قدرت سیاسی دست ،نیابند.

"واسماعیل و الیسع و یونس و لوط را برهمه ی جهانیان برتری دادیم."

86 انعام

16-لزوم پرهیز از فحاشی و دشنام به معبود یا اعتقادات و یا نمادهای سایر کشورها.

"(به معبود)کسانی که غیرخدا را می خوانند دشنام ندهید،مبادا ان ها از روی جهل خدا را دشنام دهند.....

108 انعام."

17-بی سرانجامی مکر با مردم از سوی سیاستمداران با هر شیوه ای و با هر سیستم سیاسی.

"واین گونه درهر شهر و آبادی بزرگان گناه کاری قرار دادیم. وسرانجام کارشان این شد که به مکر پرداختند.ولی تنها خودشان را فریب می دهند و نمی فهمند."

123 انعام

18-حکومتداری نزد برخی مردمان تنها مانند بسیاری از شغل ها و کارهای دنیا تنها آزمونی برای آزمودن عده ای از انسان ها است که برخی انسان ها در زمان و مکان رسیدن به قدرت سیاسی چگونه رفتار می کنند،درحالی که هوشیار باشیم که این آزمون است و همگان در خلقت یکسانند.

"و او کسی است که شما را جانشینان خود در زمین ساخت،و درجات برخی از شما را بالاتر از برخی دیگر قرار داد تا شما را به وسیله ی آن چه در اختیارتان قرار داده بیازماید.به یقین پروردگار تو سریع العقاب و آمرزنده ی مهربان است."

165 انعام

"سپس شما را جانشینان آنها در روی زمین -پس از ایشان- قرار دادیم؛ تا ببینیم شما چگونه عمل می‌کنید! 14 یونس"

19-ایجادهمگرایی و اتحادیه از سوی کشورها به طور کامل و یک پارچه ناممکن خواهد بود،فدرالیسم با لحاظ کردن خودخواهی کشورها به مثابه ی انسان ها متصوراست.دشمنی آدمیان اجتناب ناپذیراست.

"فرمود فرود آیید،درحالی که بعضی ازشما نسبت به بعضی دیگر،دشمن خواهیدبود.و برای شما در زمین قرارگاه و وسیله ی بهره گیری تا زمان معینی خواهدبود.

24 اعراف"

20-زیست جهانی مردمان با گسترش فرهنگ و ادب باید برپایه احترام به ادیان الهی شکل گیرد،هرگونه ساختار کفر و شرک عقوبت دنیوی و اخروی دارد،دربعضی زمان ها سنت الهی تضمین گر این عقوبت هاست.

"این(کیفرکافران)به خاطرآن است که آن ها با خدا و پیامبرش دشمنی ورزیدند و هرکس که با خدا و پیامبرش دشمنی کند(کیفرشدیدی می بیند)و خداوند شدیدالعقاب است."

13 انفال

21-بهترین استراتژی نبرد، ثبات قدم و خودداری از نزاع داخلی است،نزاع درونی انسان های یک جامعه یا یک قلمرو مسلمانان نابودگر درونی است که سریعا سبب شکست خارجی هم می شود.

"وخدا و پیامبرش را اطاعت نمایید و نزاع نکنید تا سست نشوید و قدرت شما از میان نرود و صبر و استقامت کنید که خدا با استقامت کنندگان است.

46 انفال"

22-رعایت نکردن اخلاق و تواضع در برابر مردم و غرور و خودنمایی در پیروزی شکست را به دنبال دارد.

"و مانند کسانی نباشید که از روی هوس پرستی و غرور و خودنمایی در برابر مردم از سرزمین خود بیرون آمدند. و از راه خدا باز می داشتند و خداوند به آنچه عمل می کنند احاطه دارد.

47 انفال"

23-استراتژی اولیه مسلمانان ترساندن از طریق آمادگی دفاعی است،اما در عین حال باید با انعطاف پذیری در سطح منطقی آمادگی پذیرش صلح را هم داشته باشند.درمان فریب کاری احتمالی را خداوند با تقویت مجدد امت ضمانت می کند.

"هرنیرویی در قدرت دارید برای مقابله با آن ها آماده سازید و اسب های ورزیده تا به وسیله آن دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید و گروه دیگری غیر از این ها را که شما نمی شناسید و خدا آنها را می شناسد و هرچه در راه خدا انفاق کنید،به طور کامل به شما بازگردانده می شود و به شما ستم نخواهدشد.

60 انفال"

"و اگر تمایل به صلح نشان دهند،تو نیز از در صلح درآی و برخدا توکل کن که او شنوا و داناست.

61 انفال

واگر بخواهند تو را فریب دهند،خدا برای تو کافی است.اوهمان کسی است که تو را با یاری خود و مومنان تقویت کرد.

62 انفال"

24-برای فراگیر شدن دین الهی و جذب انسان ها به دین در جامعه ی جهانی شبکه ای فعلی، فصل پذیرش توبه و بازگشت به رحمت خداوند باید اولین اصل نزد قضات حتی فراتر از مجازات ها تبدیل شود،این توصیه مکرر از سوی خداوند خطاب شده است.

سپس خداوند بعد از آن توبه هر کس را بخواهد می پذیرد و خداوند آمرزنده و مهربان است.

مربوط به روز حنین.27 توبه

25-ایجاد عدالت باید هدف نهایی هر حکومت باشد.

"و ای قوم من! پیمانه و وزن را با عدالت، تمام دهید! و بر اشیاء (و اجناس) مردم، عیب نگذارید؛ و از حق آنان نکاهید! و در زمین به فساد نکوشید!

85 هود"

26-اختلاف ذات زندگی است،هیچ گاه نمی توان به یکپارچگی در روابط بین الملل دست یافت،ایدئالیسم ویاهمگرایی مطلق دست نیافتنی است.عرصه بین الملل همواره محل تصادف اندیشه هاست.

"و اگر پروردگارت می‌خواست، همه مردم را یک امّت (بدون هیچ گونه اختلاف) قرار می‌داد؛ ولی آنها همواره مختلفند

118 هود"

27-آنچه در دنیا حاکم به ظلم حکم می کند و عامل و کارگزار بنا به اطاعت می پذیرد از دیدگاه خداوند پذیرفتنی نیست.هرکس به هر قیمتی موظف به مقابله با ظلم است.

"و (در قیامت)، همه آنها در برابر خدا ظاهر می‌شوند؛ در این هنگام، ضعفا [= دنباله‌روان نادان‌] به مستکبران (و رهبران گمراه) می‌گویند: ما پیروان شما بودیم! آیا (اکنون که بخاطر پیروی از شما گرفتار مجازات الهی شده‌ایم،( شما حاضرید سهمی از عذاب الهی را بپذیرید و از ما بردارید؟» آنها می‌گویند: «اگر خدا ما را هدایت کرده بود، ما نیز شما را هدایت می‌کردیم! (ولی کار از اینها گذشته است،) چه بیتابی کنیم و چه شکیبایی، تفاوتی برای ما ندارد؛ راه گریزی برای ما نیست!»

21 ابراهیم"

28-هرتمدن یا هر کشور و آینده ی هر زمامداری بستگی به زمان مقرری دارد که خداوند تعیین کرده است،تعیین زمان بستگی به مولفه های گوناگون فیزیکی و معنوی دارد که شناخت کامل آن از عهده ی بشر خارج است.اماملاک پیروزی و کامروایی اقوام در فرمول تقوا به شکل جمعی نهفته است.

"ما اهل هیچ شهر و دیاری را هلاک نکردیم مگر اینکه اجل معیّن (و زمان تغییر ناپذیری) داشتند!

4حجر"

"هیچ گروهی از اجل خود پیشی نمی‌گیرد؛ و از آن عقب نخواهد افتاد!"

5 حجر

"و اگر اهل شهرها و آبادیها، ایمان می‌آوردند و تقوا پیشه می‌کردند، برکات آسمان و زمین را بر آنها می‌گشودیم؛ ولی (آنها حق را) تکذیب کردند؛ ما هم آنان را به کیفر اعمالشان مجازات کردیم.

"96اعراف

29-منطق افراطیون همه ادیان درباره ی رسالت حفظ دین خدا در طول تاریخ (به ویژه خوارج دیروز و القاعده و طالبان امروزی) محکوم است،خداوند کتاب وکعبه و دین را خود حفظ خواهد کرد و نیازی به بشر ناتوان از اداره ی خود ندارد.

"ما قرآن را نازل کردیم؛ و ما بطور قطع نگهدار آنیم!

"9حجر

30- درباره ی رفع نابرابری در جهان آن چه از مفاد آیه بر می آیددرهر سیستم اقتصادی از کلاسیک تا نئوکلاسیک، اگر مبنای رضایت،عدالت و انصاف بین طرفین داد و ستد حاکم باشد،موجب ایجاد ثروت و سرمایه ی مشروع می گردد،تا این مرحله مشکل خاصی در تامین ثروت بر مبنای کار و مالکیت خصوصی وجود ندارد،اما زمانی تذکر خداوند شروع می شود که بخش هایی از ثروت در منطقه ی محل تبادل سرمایه ها، تجمیع می شوند،بدون آنکه سودمندی و کارایی خاص برای آدمیان داشته باشد و یا بعضا اسراف می گردد،از اینجاست که فرمول اقتصادی اسلام بخشی از آن ثروت متمرکز و مازاد را سهم ناتوانانی می داند که توانایی و استعداد لازم را در کسب ثروت ندارند و این انفاق-البته با رضایت صاحبان ثروت،زیرا درآن نیز آزمونی هست-فرمول رفع نابرابری جهانی است.البته با توجه به حرص و زیاده طلبی آدمیان ،فائق آمدن برحس مالکیت خودخواهانه ی فردی و بخشش با هدف جلب رضایت خدا تضمین کننده ی آخرت است،البته استدلال صاحبان ثروت در طول تاریخ آن بوده است که مداوم توانایی و قدرت خود را در کسب ثروت به رخ کشیده اندو نگاه به طبقه ی ناتوان برایشان مهم نبوده است،البته با استثنائات مومنان .این مرز بین سرمایه داری و اسلام است.لذا دستورالعمل اقتصادی قرآن برای رفع فقر در جهان انفاق ثروت های متمرکز شده از سوی صاحبان ثروت (در هر درجه ای و هر امکاناتی) است،بسیاری از انسان ها اموال زیادی را می اندوزند که هیچ گاه نیازی به آن ندارند.فرمولی که به ندرت از سوی مکاتب اقتصادی به آن توجه شده است.

"خداوند بعضی از شما را بر بعضی دیگر از نظر روزی برتری داد (چرا که استعدادها و تلاشهایتان متفاوت است)! اما آنها که برتری داده شده‌اند، حاضر نیستند از روزی خود به بردگانشان بدهند و همگی در آن مساوی گردند؛ آیا آنان نعمت خدا را انکار می‌نمایند (که شکر او را ادا نمی‌کنند)؟! 71 نحل

"ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بسیاری از دانشمندان (اهل کتاب) و راهبان، اموال مردم را بباطل می‌خورند، و (آنان را) از راه خدا بازمی‌دارند! و کسانی که طلا و نقره را گنجینه (و ذخیره و پنهان) می‌سازند، و در راه خدا انفاق نمی‌کنند، به مجازات دردناکی بشارت ده!

"در آن روز که آن را در آتش جهنم، گرم و سوزان کرده، و با آن صورتها و پهلوها و پشتهایشان را داغ می‌کنند؛ (و به آنها می‌گویند): این همان چیزی است که برای خود اندوختید (و گنجینه ساختید)! پس بچشید چیزی را که برای خود می‌اندوختید!

34و35 توبه

31-منطق افراطیون در دعوت به دین در جهان با حداقل و یا حداکثر خشونت یکسره محکوم و با طبع و فطرت بشر ناسازگار است.

"با حکمت و اندرز نیکو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنها به روشی که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن! پروردگارت، از هر کسی بهتر می‌داند چه کسی از راه او گمراه شده است؛ و او به هدایت‌یافتگان داناتر است. 125 نحل"

32-آیا می توان آیه اجازه ی ورود به منازل را در سطح بین الملل به کشورها تسری داد ؟ تفسیر این آیه گسترده است.

"ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در خانه‌هایی غیر از خانه خود وارد نشوید تا اجازه بگیرید و بر اهل آن خانه سلام کنید؛ این برای شما بهتر است؛ شاید متذکّر شوید!

و اگر کسی را در آن نیافتید، وارد نشوید تا به شما اجازه داده شود؛ و اگر گفته شد: بازگردید!» بازگردید؛ این برای شما پاکیزه‌تر است؛ و خداوند به آنچه انجام می‌دهید آگاه است!

"27 و28 نور

33-شایستگان حکمرانان واقعی زمین هستند و با حضور آن هاست که مردم امنیت و آرامش می گیرند،پس فلسفه ی راستین حکومت ابتدا ایجاد عدالت و سپس ایجاد آرامش و امنیت برای همگان است،هرامری که آرامش را از مردم بگیرد مذموم و محکوم است.

"خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند وعده می‌دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید؛ و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده، پابرجا و ریشه‌دار خواهد ساخت؛ و ترسشان را به امنیّت و آرامش مبدّل می‌کند، آنچنان که تنها مرا می پرستند و چیزی را شریک من نخواهند ساخت. و کسانی که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند". 55نور

34-برتری جویی حکمرانان در زمین و تقسیم بندی مصنوعی قبایل و مردم با هر شیوه ای قطعا به اجبار ممکن نخواهد بود،برخی مرزهای مصنوعی در تفسیم کشورها ممکن است در کوتاه مدت کاربرد داشته باشد و در نهایت مردم و فرهنگ آن ها تعیین کننده است.

"فرعون در زمین برتری‌جویی کرد، و اهل آن را به گروه‌های مختلفی تقسیم نمود؛ گروهی را به ضعف و ناتوانی می‌کشاند، پسرانشان را سر می‌برید و زنانشان را (برای کنیزی و خدمت) زنده نگه می‌داشت؛ او به یقین از مفسدان بود! 4قصص"

35-یکی از گناهانی که نزدیک به13بار ماجرای آن به تفصیل یا اجمال در سوره ها تکرار شده همجنس گرایان قوم لوط هستند،آیا این تاکید مبنی بر زشت و ناپسند بودن این عمل هشدار بر انسان نیست که هرتمدنی که این امر را رایج و حتی قانونی کند طبق سنت الهی راه فروپاشی را طی می کند؟قطعا این گونه است.

"و لوط را فرستادیم هنگامی که به قوم خود گفت: «شما عمل بسیار زشتی انجام می‌دهید که هیچ یک از مردم جهان پیش از شما آن را انجام نداده است!

آیا شما به سراغ مردان می‌روید و راه (تداوم نسل انسان) را قطع می‌کنید و در مجلستان اعمال ناپسند انجام می‌دهید؟! «اما پاسخ قومش جز این نبود که گفتند:» اگر راست می‌گویی عذاب الهی را برای ما بیاور!

(لوط) عرض کرد: «پروردگارا! مرا در برابر این قوم تبهکار یاری فرما!»

28و29و30 عنکبوت"

و از این آبادی نشانه روشنی (و درس عبرتی) برای کسانی که می‌اندیشند باقی گذاردیم!

35 عنکبوت

36-قطعا تکذیب کردن خداوند و شرک و ظلم نابودگر هر تمدن یا کشورخواهدشد.نیرومندی و ثروت هرکشورمعیار ماندگاری نیست.

"آیا در زمین گردش نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که قبل از آنان بودند چگونه بود؟! آنها نیرومندتر از اینان بودند، و زمین را (برای زراعت و آبادی)بیش از اینان دگرگون ساختند و آباد کردند، و پیامبرانشان با دلایل روشن به سراغشان آمدند (امّا آنها انکار کردند و کیفر خود را دیدند)؛ خداوند هرگز به آنان ستم نکرد، آنها به خودشان ستم می‌کردند!

9روم"

37-هر صلح یا مذاکره ای نزد مسلمانان باید از موضعی برابر و با عزت انجام شود.

"پس هرگز سست نشوید و (دشمنان را) به صلح (ذلّت‌بار) دعوت نکنید در حالی که شما برترید، و خداوند با شماست و چیزی از (ثواب) اعمالتان را کم نمی‌کند!

35 محمد"

38-استراتژی انعطاف پذیری در روابط بین جوامع مسلمان

و هرگاه دو گروه از مؤمنان با هم به نزاع و جنگ پردازند، آنها را آشتی دهید؛ و اگر یکی از آن دو بر دیگری تجاوز کند، با گروه متجاوز پیکار کنید تا به فرمان خدا بازگردد؛ و هرگاه بازگشت (و زمینه صلح فراهم شد)، در میان آن دو به عدالت صلح برقرار سازید؛ و عدالت پیشه کنید که خداوند عدالت پیشگان را دوست می‌دارد. حجرات"9

39- در زمان پیامبر خداوند از دیپلماسی پنهان نهی کرده است ،زیرا این نوع دیپلماسی پنهان از سوی لایه هایی ار اجتماع برابر منطق خداوند آسیب رساندن به کل مسلمانان خواهدشدودر جامعه ی شبکه ای فعلی نیز دولت ها به لحاظ نمایندگی منافع عمومی حق انجام این رویه را ندارند و هر نوع دیپلماسی باید در چهارچوب منافع کشورو با آگاهی همگان نمایندگی شود.

"ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید! شما نسبت به آنان اظهار محبّت می‌کنید، در حالی که آنها به آنچه از حقّ برای شما آمده کافر شده‌اند و رسول اللّه و شما را به خاطر ایمان به خداوندی که پروردگار همه شماست از شهر و دیارتان بیرون می‌رانند؛ اگر شما برای جهاد در راه من و جلب خشنودیم هجرت کرده‌اید؛ (پیوند دوستی با آنان برقرار نسازید!) شما مخفیانه با آنها رابطه دوستی برقرار می‌کنید در حالی که من به آنچه پنهان یا آشکار می‌سازید از همه داناترم! و هر کس از شما چنین کاری کند، از راه راست گمراه شده است!

اگر آنها بر شما مسلّط شوند، دشمنانتان خواهند بود و دست و زبان خود را به بدی کردن نسبت به شما می‌گشایند، و دوست دارند شما به کفر بازگردید!

1و 2 ممتحنه"

40-در لزوم انعطاف در سیاست خارجی و رعایت عدالت.این اصل مستمر با گذشت زمان و نسل ها همواره قابل استناد است.با گذر زمان و تغییر نسل ها ممکن است پیکاری در این باره بین گروه ها انجام نشود،اما عدالت کانون مرکزی است.

خدا شما را از نیکی کردن و رعایت عدالت نسبت به کسانی که در راه دین با شما پیکار نکردند و از خانه و دیارتان بیرون نراندند نهی "نمی‌کند؛ چرا که خداوند عدالت‌پیشگان را دوست دارد.

تنها شما را از دوستی و رابطه با کسانی نهی می‌کند که در امر دین با شما پیکار کردند و شما را از خانه هایتان بیرون راندند یا به بیرون‌راندن شما کمک کردند و هر کس با آنان رابطه دوستی داشته باشد ظالم و ستمگر است!

8و9 ممتحنه"

41-در منطق پروردگار حتی سخن گفتن بار ضمانت اجرا و عمل دارد.این منطق در روابط بین الملل نیز می تواند جاری باشد،سیاستمداران باید در اظهار نظرها در داخل و در مسائل خارجی از آن چه ناتوان در اجرای آن هستند به شدت پرهیز نمایند.سخن مسولیت آور است.

"ای کسانی که ایمان آورده‌اید! چرا سخنی می‌گویید که عمل نمی‌کنید؟!

نزد خدا بسیار موجب خشم است که سخنی بگویید که عمل نمی‌کنید!

2و3 صف"

منبع:

قرآن کریم