افسردگی

افسردگیمیتواندتنهایکباردرزندگیفرداتفاقبیفتد . بههرحالاغلببهصورتحملاتتکراریدرطولزندگیبادورههایبدونافسردگیدربینآنهااتفاقمیافتدیامیتواندوضعیتیمزمنباشدکهنیازمندیکدرمانپیوستهدرطیزندگیباشد.

افسردگیاختلالیاستکهبرتفکر،خلق،احساسات،رفتاروسلامتجسمیشماتأثیرمیگذارد.
پیشازاینعقیدهبراینبودکه « تمامآندرسرشماست » واگرواقعاًتلاشکنیدمیتوانیدخودراازآنرهاکنید. امروزهپزشکانمیدانندکهافسردگینوعیضعفنیستوشمابهتنهایینمیتوانیدآنرادرمانکنید. افسردگییکاختلالپزشکیبازمینهشیمیایییازیستشناسیاست .گاهیاوقاتیکزندگیپراسترسمحرکیبرایافسردگیمیشود. درسایرمواردبهنظرمیرسدکهافسردگیبدونیکعلتتعیینشدهمشخصوبطورخودبخودیرویمیدهد.

افسردگی،بدونتوجهبهعلتآنچیزیبیشازیکحالتمحزونویایکخمودگیدرآماتیکاست .

افسردگیمیتواندتنهایکباردرزندگیفرداتفاقبیفتد . بههرحالاغلببهصورتحملاتتکراریدرطولزندگیبادورههایبدونافسردگیدربینآنهااتفاقمیافتدیامیتواندوضعیتیمزمنباشدکهنیازمندیکدرمانپیوستهدرطیزندگیباشد.ایناختلالبیشاز۱۸میلیونآمریکاییرادرتمامسنینونژادهامبتلاکردهاست.
داروهاییکهدردسترسهستند،حتیدرموردافسردگیهایبسیارشدیدایمنومؤثرهستند. بادرمانمناسب،بسیاریازافرادیکهافسردگیشدیددارند،درعرضچندهفتهبهبودیمییابندومیتوانندبهفعالیتهایطبیعیروزانهخودبازگردند .
●● علایمونشانهها

● دونشانهشاخصافسردگیکهنشانههایکلیدیبرایتشخیصمحسوبمیشونددرزیرآوردهشدهاند .

● ازدستدادنعلاقهبهامورروزمرهطبیعی

شماعلاقهوخوشحالیخودرادرفعالیتهاییکهقبلاًازآنهالذتمیبردیدازدستمیدهید. اینمورد « بیلذتی » نامیدهمیشود .

● خلقافسرده

شمااحساسغمیاناامیدی،بیفریادرسیمیکنیدوامکانداردنوبتهایگریهداشتهباشیدازدیدپزشکانیاسایرمراقبینبهداشتیکهافسردگیراتشخیصمیدهند،علاوهبرمواردفوقبیشترعلائمونشانههاییکهدرزیرآوردهشدهاندنیزمیتوانددربیشترروزهاویاتقریباًهرروز،بهمدتحداقلدوهفتهدرفردوجودداشتهباشند .
● ختلالاتخواب

خوابزیادیامشکلاتحینخوابمیتواندعلامتیباشدمبنیبراینکهشماافسردههستید. بیدارشدندرنیمهشبیاصبحزودوناتوانیدربهخوابرفتندوبارهمعمولهستند .
● اختلالدرفکرکردنیامتمرکزشدن

ممکناستبرایتمرکزکردنیاتصمیمگرفتندچارزحمتشویدومشکلاتیباحافظهخودداشتهباشید .

● کاهشوزنیاوزنگیریقابلتوجه

کاهشیاافزایشوزنووزنگیرییاکاهشوزنبدونتوجیهمیتواندنشاندهندهافسردگیباشد .
● پرخاشگرییاکاهشحرکاتبدن
ممکناستبیقرار،پرخاشگر،تحریکپذیروزودرنجبهنظربرسید. یاممکناستاینطوربهنظربرسدکهکارهایتانراباسرعتآهستهانجاممیدهیدوبهسوالاتبهآهستگیوباصداییکنواختپاسخمیدهید .
● خستگی
ممکناستاحساسکسالتوفقدانانرژیراتقریباًهرروزداشتهباشید . ممکناستصبحهنگامبهاندازهزمانیکهدرشبقبلبهرختخوابمیرفتیداحساسخستگیکنید .
● اعتمادبهنفسپایین
ممکناستاحساسبیارزشیکنیدواحساسگناهشدیدداشتهباشید .
● کاهشعلاقهبهفعالیتجنسی
اگرپیشازظهورافسردگیازنظرجنسیفعالباشید،ممکناستکاهشقابلتوجهیدرسطحعلاقهخودبهداشتنارتباطجنسیاحساسکنید .
● افکارمرگ
ممکناستدیدگاهمنفینسبتبهخود،موقعیتخودوآیندهخودداشتهباشید . ممکناستافکارمرگ،مردنوخودکشیداشتهباشید .
افسردگیمیتواندشکایاتجسمیگستردهایرانیزمانندخارشعمومی،تاریدید،افزایشتعریق،دهانخشک،مشکلاتگوارشی) سوءهاضمه،یبوستواسهال( سردردوکمردردایجادنماید .
کودکان،نوجوانانوبالغینممکناستبهطورمتفاوتیبهافسردگیواکنشدهند. دراینگروههاممکناستنشانههااشکالمختلفداشتهباشدیابادیگروضعیتهاپوشاندهشود .
●● انواعاصلیافسردگیشاملمواردزیراست :
● افسردگیاساسی
ایننوعازاختلالخلقبیشازدوهفتهپایدارمیماند . نشانههامیتواند،شامل : احساسعظیمغموسوگ،ازدستدادنعلاقهوخوشحالیدرفعالیتهاییکهمعمولاًبرایتانلذتبخشاستواحساسگناهوبیارزشیباشد. ایننوعافسردگیمیتواندباعثکمخوابی،تغییراشتها،خستگیشدیدومشکلشدنتمرکزشود. فسردگیشدیدمیتواندخطرخودکشیراافزایشدهد.
● دیستایمی Dysthymia
نوعخفیفترامامداومترافسردگیاست. ایننوعحداقلدوسالواغلببیشاز۵سالدواممیآورد. علایمونشانههامعمولاًناتوانکنندهنیستندودورههایدیستایمیمیتواندبادورههایکوتاهمدتاحساسطبیعیبودنجابهجاشود. ابتلابهدیستایمیشمارادرخطربیشتربرایافسردگیاساسیقرارمیدهد .
● اختلالاتتطابقی
اگرفردیکهمحبوبشماستفوتکند،شغلتانراازدستبدهیدیاتشخیصسرطانبرایشماگذاشتهشودبسیارطبیعیاستکهاحساسفشار،غم،عصبانیتیالبریزشدنکنید . درنهایتبسیاریافرادباپایاناسترسهایزندگیبهحالتاولیهبازمیگردند. امابعضیخیر،اینچیزیاستکهبناماختلالتطابقیخواندهمیشود. زمانیکهپاسخشمابهیکحادثهیاواقعیتپراسترسباعثایجادعلائمافسرگیمیشود . بعضیافراددرپاسخبهیکحادثهمنفرددچاراختلالتطابقیمیشوند. بهنظرمیرسداینمشکلدردیگرانازترکیبیازعواملاسترسزاریشهدارد. اختلالتطابقیمیتواندحادباشد) کمتراز۶ماهدوامبیاورد( یامزمنباشد) بهمدتطولانیتریباقیبماند( .
پزشکاناختلالاتتطابقیرابراساساینکهعلایمونشانههایاولیهبهصورتافسردگییااضطرابباشندطبقهبندیمیکنند .
● اختلالاتدوقطبی
داشتندورههایعودکنندهافسردگیوسرخوشی)مانیا = شیدایی( مشخصکنندهاختلالدوقطبیاست.ازآنجاکهاینوضعیتاحساساترادرهردوسرطیف)قطبها( درگیرمیکند،اختلالدوقطبییااختلال A افسردگیشیدایینامیدهمیشود . شیداییبرقضاوتاثرمیکندوباعثگرفتنتصمیماتغیرهوشمندانهمیشود . بعضیافرادمراحلیازافزایشخلاقیتونوآوریدرطیمرحلهشیداییدارند. تعدادحملاتهرحملهدرهریکازقطبهاممکناستمساوینباشد .
بعضیافرادممکناستچندینحملهافسردگیپیشازمرحلهشیداییداشتهباشندیابالعکس. ● اختلالاتخلقیفصلی
اختلالاتخلقیفصلیشکلیازافسردگیاستکهبهتغییراتفصلوفقدانتماسباآفتابمربوطاست . ممکناستباعثبروزسردرد،تحریکپذیریوسطحپایینانرژیشود .
بسیاریافرادباافسردگیعلایماضطرابراهمنشانمیدهند . اضطرابیکهبعدازسن۴۰سالگیایجادشوداغلببهافسردگیمربوطاستتایکمشکلمستقل .
● علتها
هیچعلتمنفردیبرایافسردگیوجودندارد. اینبیماریغالباًشکلخانوادگیدارد . کارشناسانمعتقدندکهیکحساسیتژنتیکیدرترکیبباعواملمحیطیماننداسترسیابیماریجسمیمیتواندباعثایجادیکعدمتعادلدرموادشیمیاییمغزبانامنوروترانسمیترهاشودکهموجبافسردگیمیشود . بهنظرمیرسدعدمتعادلبینسهنوروترانسمیتر   سروتونین،نوراپینفرینودوپامین   باافسردگیمرتبطباشد.
دانشمندانکاملاًنمیدانندکهچگونهعدمتعادلدرنوروترانسمیترهامیتواندعلائمونشانههایافسردگیراایجادکند. بهطورقطعمشخصنیستکهآیاتغییراتنوروترانسمیترهاعلتافسردگیاستیانتیجهآن .

دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

●● عواملیکهباافسردگیمربوطهستندشاملمواردزیراست :
● ارث : محققینچندژنراکهممکناستبااختلالاتدوقطبیمربوطباشندرامشخصکردهاند،آنانبهدنبالژنهاییمیگردندکهباسایراشکالافسردگیمرتبطباشند . اماهمهافرادیکهسابقهفامیلیافسردگیرادارندبهایناختلالدچارنمیشوند .
● استرس : وقایعپراسترسزندگی،بهویژهازدستدادنیاتهدیدبهازدستدادنیکفردمحبوبباشغلمیتواندمحرکافسردگیباشد .
● داروها : استفادهطولانیمدتازبرخیداروهامانندداروهاییکهجهتکنترلفشارخوناستفادهمیشوند،قرصهایخوابیاقرصهایجلوگیریازبارداریمیتوانندعلائمافسردگیرادربعضیافرادایجادکنند .
● بیماریها : ابتلابهیکبیماریمزمن،مثلبیماریقلبی،سکتهمغزی،دیابت،سرطانیاآلزایمرباعثمیشودکهشمادرخطربیشتریبرایافسردگیقراربگیرد. مطالعاتیکارتباطثابتنشدهبینافسردگیوبیماریقلبیرانشانمیدهد . افسردگیدربسیاریافرادیکهحملهقلبیداشتهانداتفاقمیافتد . افسردگیدرماننشدهمیتواندشمارادرخطربیشتریبرایمرگدرسالهایاولپسازسکتهقلبیقراردهد . ابتلابهکمکاریتیروئیدحتیاگرخفیفباشدهممیتواندباعثبروزافسردگیشود .
● شخصیت : صفاتشخصیتیخاصیماننداعتمادبهنفسپایینووابستگیشدید،بدبینیوحساسیتدربرابراسترسهامیتواندشمارامستعدافسردگینماید .
● افسردگیپساززایمان : احساسخفیفناراحتیکهمعمولاًچندروزتاچندهفتهپساززایماناتفاقمیافتددرمادرانمسئلهشایعیاست. دراینزمانممکناستاحساسناراحتی،عصبانیت،اضطراب،تحریکپذیریوکاهشظرفیتکنید. فرمشدیدتریاز baby blues افسردگیپساززایماننامیدهمیشودکهآنهمتازهمادرانراگرفتارمیکند .
● الکل،نیکوتینوسوءاستفادهازمواد : کارشناسانتصورمیکردندافرادافسردهالکل،نیکوتینوداروهایتغییردهندهخلقرابهعنوانراهیبرایکاهشافسردگیاستفادهمیکنند . امادرواقعاستفادهازاینموادمیتواندباافسردگیواختلالاظطرابیمرتبطباشد .
● رژیمغذایی: کمبودهایاسیدفولیکوویتامین B۱۲میتواندباعثایجادنشانههایافسردگیشود. سطوحپایینهردومادهمغزیباپاسخضعیفتریبهداروهایضدافسردگیهمراههستند .
● عواملخطر
افسردگیتمامسنینوتمامنژادهارامبتلامیکند. میزانافسردگیدرمیانافرادمتأهل،بخصوصمردانمتأهلوافرادیکهارتباطاتطولانیمدتدارندکمتراست. اینمیزاندربینافرادمطلقهوکسانیکهتنهازندگیمیکنندبیشتراست . احتمالعدمتشخیصافسردگیدرافرادسنبسیاربیشتراست .
زناندوبرابربیشازمردانافسردگیراتجربهمیکنند. گرچهمرداناحتمالکمترینسبتبهزنانبرایافسردگیدارند،ایناختلالبین۳تا۴میلیونمردآمریکاییرامبتلاساختهاست. تفاوتهایجنسیتیتاحدیمیتواندناشیازعللبیولوژیکمثلهورمونهاوتغییراتمتفاوتسطحوروترانسمیترهاباشد .
● چهوقتبایدبهدنبالتوصیهپزشکیرفت
اگرعلاقهکمیبهفعالیتهایلذتبخشدرخوداحساسمیکنید،اگراحساسغم،ناامیدی،خستگییابیارزشیمیکنیدواگرعاداتخوابوخوراکشمابهمیزانزیادیتغییرکرده،پزشکخودراببنیدتامشخصکنیدکهآیاافسردگیداریدیاخیر. اگرکسیرامیشناسیدکهشخصاتافسردگیرانشانمیدهد،اوراتشویقبهدریافتکمککارشناسانهکنید .
● غربالگریوتشخیص
برایتشخیصافسردگی،پزشکمعاینهبالینیشامل: آزمایشاتیبرایردکردنوضعیتهاییکهمیتوانندعلایمتقلیدکنندهافسردگیراایجادکنندانجامدهد .
اگرپزشکشماعلایمافسردگیشدیدرامیبینیدیابهاحتمالخودکشیمشکوکاستمیتواندشمارابهمتخصصروانپزشکارجاعکندیاحتیبستریفوریراتوصیهکند .
پزشکیاروانپزشکتشخیصافسردگیرابراساسعلائمونشانههایمشخصبیماریبعلاوهحضورعلائمونشانههاییکهمعمولاًهمراهباافسردگیهستندمیگذارند.
● عوارض
افسردگییکبیماریجدیاستکهمیتواندآثاروخیمیبرفردوخانوادهبهجاگذارد. افسردگیدرماننشدهمیتواندمنجربهمارپیچنزولیناتوانی،وابستگیوخودکشیشود. میزانخودکشیدرمردان۴برابربیشتراززناناست،گرچهزنانبیشتراقدامبهخودکشیمیکنند. میزانخودکشیپساز۷۰سالگیدرمردانافزایشمییابد،واینمیزانپساز۸۵سالگیبیشتراست .
علایمهشدارخاصیمیتواندنشاندهندهافسردگیشدیدواحتمالخودکشیباشند. باجدیتهردرمانیرابرایپیشگیریازخودکشیبهکارگیریدحتیاگرفردتحتدرمانافسردگیاست. اگرهریکازعلائمخطرزیررامشاهدهکردیدبایکپزشکیادرمانگاهروانیتماسبگیرید. ▪ (pacing ) آرامش،رفتارپرخاشگرانه،تغییراتخلقیزیادوبیخوابیبرایچندشبمتوالی.
▪ تهدیدیاعملبهآسیبجسمییاخشونت .
▪ تهدیدیاصحبتدرموردمرگیاخودکشیمانند: A دیگربرایماهمیتندارد@ یا A دیگرنیازینیستبیشازایننگرانمنباشی  .
▪ افتفعالیتهاوارتباطات .
▪ کارهاییمانندخداحافظیبادوستان،نوشتنوصیتنامهیا ... .
▪ بهبودناگهانیخلقپسازیکدورهافسردگی .
▪ رفتارخطرناکغیرطبیعیمانندخریدیاحملاسلحهیارانندگی ... .
● درمان
ساختداروهایضدافسردگیوداروهایتثبیتکنندهخلقدرمانافسردگیرابهبودبخشیدهاست. داروهامیتوانندعلائمافسردگیرابرطرفکنندودربسیاریازانواعبیماریتبدیلبهخطاولدرمانشدهاند. رواندرمانیهممیتواندبخشیازدرمانباشدکهبهشماکمکمیکندبامشکلاتدائمیخودکهافسردگیراتحریکمیکندیابهآندامنمیزندکناربیایید. ترکیبیازداروهاویکدورهکوتاهرواندرمانیدرصورتیکهافسردگیخفیفیامتوسطداشتهباشید،معمولأبادارویادرمانالکتروشوکآغازمیشود. بهمحضاینکهبهترشویدرواندرمانیمیتواندمؤثرترواقعشود.
پزشکانعموماًافسردگیرادردومرحلهدرمانمیکنند. درمانحادداروییبهبرطرفکردنعلائمتاآنجاکهشمااحساسخوببودنپیداکنیدکمکمیکند. بهمحضاینکهعلائمتانبرطرفشود،رماننگهدارندهمشخصاًبامدت۶تا۱۲ماهبرابپیشگیریازعودادامهدادهمیشود.
حتیاگراحساسمیکنیدحالتانخوباستوبهفعالیتهایمعمولتانبازگشتهاید،بسیارمهماستکهداروهایتانرامصرفکنید. درافرادبسیاریکهیکحملهداشتهاند،حملهمجددافسردگیاتفاقمیافتد،اماادامهدرمانبهمدتحداقل۶ماهبهمیزانزیادیخطرعودفوریراکممیکند،اگردربیشازدوموردحملهقبلیافسردگیداشتهاید،امکانداردکهپزشکتاندرمانطولانیمدتباضدافسردگیهاراپیشنهادبدهد .
●● مراقبتازخود
● باآغازدرمانضدافسردگیشماهمچنانبایدبهطورروزانهکنترلشویددراینجاچندرهنمودآوردهشدهاست .
▪ مرتبأپزشکخودراببینید: پزشکپیشرفتشماراارزیابیمیکند،شماراحمایتوتشویقمیکندوداروهایشمارادرصورتلزومتعدیلمیکند.
▪ داروهایخودرادریافتکنید: پیداکردنداروییکهبرایشمابهترینباشد،ممکناستنیازبهچندینبارامتحانداشتهباشد. امکانداردچندهفتهطولبکشدتانتیجهراببینید. وقتیاحساسبهتربودنکردیدهمبهمصرفداروهایتانهمانگونهکهتوصیهشدهاستادامهدهید.
▪ تنهانمانید: سعیکنیددرفعالیتهایطبیعیشرکتکنید .
▪ ازخودمراقبتکنید: یکرژیمسالمداشتهباشیدومیزانمناسبیخوابوورزشداشتهباشید . ورزشمیتواندبهدرمانبعضیاشکالافسردگی،برطرفشدناسترسوآرامشدنشماکمککند.
▪ ازالکلوداروهایتفریحیپرهیزکنید: سوءاستفادهازالکلوداروهاازبهبودشماجلوگیریمیکندیاسرعتآنراکندمینماید.

همانطورکهانسانسرتاپاشادمی‌شود،دچاراندوههمهجانبههممی‌گردد.

- چهوقتبهپزشکمراجعهکنیم؟
- احساسغم،نگرانی،یابیهودگیمداومدارید.
- بهخودکشیفکرمی‌کنید.
- روابطوفعالیت‌هائیکهشادی‌بخشبودندلذتخودراازدستداده‌اند.
- نمی‌توانیدبخوابید،زیادمی‌خوابید،یاصبحخیلیزودقدممی‌زنید.
- احساسغممی‌کنیدودرتمرکز،یادآوری،وتصمیم‌گیریدچاراشکالشده‌‌اید.
- دچارگریه‌هایدوره‌ایشده‌اید.

- افسردگینشانهٔچیست؟
همانطورکهانسانسرتاپاشادمی‌شود،دچاراندوههمهجانبههممی‌گردد. غصهوغمازدستدادنعزیزی،ونیزگرفتاری‌هایفردیمثلطلاقیابیکارشدنبخشیاززندگیانساناست. افسردگیناشیازاینشرایط)حتیبه‌مدتچندینماه( چیزیطبیعیاست.
اگراعتمادبهنفسخودراازدستداده‌ایدیاباهرتنشروانیازپادرمی‌آئید،ممکناستگرفتارافسردگیشوید. افسردگیممکناستعلتجسمانینیزداشتهباشد. محققاندریافته‌اندکهبسیاریازافراددچارافسردگیشدید،اغلبدچارعدمتعادلدرموادشیمیائیمغزهستند.

- درمانافسردگی
علتهرچهباشد،راه‌هائیبرایکاهشافسردگیوجوددارد.
احساسگناهنکنید. اگرافسردگیشماناشیازاحساساشتباهاست،سرزنشکردنخودکمکینمی‌کند. البتهبهعهدهگرفتناشتباهمهموناراحتیباآنهمراهاست،امااحساسگناهیاشرمندگیشدیدخودشخصراعاملاصلیقلمدادمی‌کند.
برنامهمنظمیداشتهباشید. چرخهٔخواب - بیداریخودراتنظیمکنید. درطولروزچرتنزنیدتاتنظیمبرنامهٔخوابوبیداریآسان‌ترشود. بیشترکارکنید،چوناعتمادبهنفسشمارازیادترمی‌کند. امااگردرآنواحددرسهجاکارمی‌کنید،آنراکمکنید،چونتنشروانیراتشدیدمی‌کند.
صبحانهٔمناسببخورید. یکفنجانقهوهٔشیرینممکناستافسردگیرادوبرابرکند. شکروکافئینکمتربخورید. کسانیکهاین‌هاراکنارگذاشته‌اندظرفچندروزتغییراثرآنرادرخوداحساسکرده‌اند.
الکلنخورید. برخلافاثرکوتاهمدتالکلدرایجادنشاط،دربلندمدتباعثافسردگی ‌می‌گردد.
ورزشکنید. ورزشاثرضدافسردگیخوبیدارد. به‌طورمنظمبهورزشیکهبرایتانمناسباستبپردازید.
دانشتانرازیادکنید. کتاب‌هایمناسبدربارهٔافسردگیوراه‌هایمبارزهباآنبخوانید.
کمترتلویزیوننگاهکنید. تماشایتلویزیوناثررخوت‌زاداردوافسردگیراتشدیدمی‌کند. رخوتوکمبودتحرکیکیازعلائماولیهافسردگیاست. تماشایزیادتلویزیوندرمانافسردگیرامشکلمی‌کند.
سیگارنکشید. سیگارکشیدننیزباعثتشدیدافسردگیمی‌شود. بهتراستآنراترککنید. اگرنمی‌توانید،ازپزشککمکبگیرید. ترکسیگاربهدرمانافسردگیکمکزیادیمی‌کند. تصمیم‌هایمشکلنگیرید. درهنگامیکهدچارافسردگیهستید،تصمیم‌هایسختنگیرید. تصمیمبهتغییرشغل،ازدواجوطلاقرابهبعدازدورانافسردگیموکولکنید. بهبودازافسردگیطولمی‌کشدونبایدتغییرسریعراانتظارداشت.
ازبوهاکمکبگیرید. تحقیقاتنشاندادهاستکهرابطهٔقویونزدیکیبینبویائیوهیجانوجوددارد. حتیمقادیرکمعطرمی‌تواندامواجمغزیراتغییردهد. مثلاًعطرگلیاسعملاًتحرکفردافسردهرابالامی‌برد.
وقتیافسردگیازبیننمی‌رود. اگرباهمهٔاینهاهنوزافسردههستید،بازکارهایدیگریمی‌توانیدبکنید. برایانجامهریکازمواردزیرازپزشکخودراهنمائیبخواهید.
داروهایتانراتغییردهید. برخیداروهایضدفشارخون،ضدحساسیت،واستروئیدکهبرایآسمتجویزمی‌شودممکناستافسردگیراتشدیدکنند. پرکارییاکمکاریغدددرونریز،مثلتیروئید،نیزمی‌تواندباعثافسردگیشود. ازپزشکخوددربارهءتغییراینداروهاکمکبخواهید.
مشاورهروانیکنید. یکدرمانگرمتخصصمی‌تواندمشکلاتشمارابررسیکندوروابطیراکهبهکاهشافسردگیکمکمی‌کندبرقرارکند. درمانگرهایرفتاریروش‌هایمنفیتفکرورفتارراکهباعثافسردگیمی‌شوندتغییرمی‌دهند.
داروبخورید. پزشکممکناستبرایشمادارویضدافسردگیتجویزکند. دونوعدارویمعروفضدافسردگیسهحلقه‌ای‌هاومهارکننده‌هایمونوآمیناکسیداز (MAOI) هستند. داروهایدیگرینیزوجوددارندکهعوارضجانبیاینهاراندارند.
ویتامین B بخورید. تحقیقاتاخیرنشاندادهاستکهافزایشویتامین‌های B۲,B۱و B۶اثرداروهایضدافسردگیسه‌ حلقه‌ایرادرسالمندانبیشترمی‌کند. ولیمثلهردارویدیگر،ویتامین‌هارانیزبایدبانظرپزشکمصرفکرد. خوردنمقادیرزیادویتامین B۶می‌تواندسمیشود.

انواعافسردگی

احساساتافسردگیشماكاملاًشخصیومنحصربهخودشمامی‌باشد،اماپزشك،مشاورویاسایرمتخصصینرشتهروانشناسییاروانپزشكیمی‌توانندبینانواعبیماریهابراساسعلتایجادآنها،علایمشانومدتزمانطولكشیدنشانتمایزقابلشوند.

احساساتافسردگیشماكاملاًشخصیومنحصربهخودشمامی‌باشد،اماپزشك،مشاورویاسایرمتخصصینرشتهروانشناسییاروانپزشكیمی‌توانندبینانواعبیماریهابراساسعلتایجادآنها،علایمشانومدتزمانطولكشیدنشانتمایزقابلشوند.
طبقه‌بندیافسردگی
خفیف، ‌متوسط،شدید
افسردگیخفیف: درافسردگیخفیف،خلقپایینممكناستایجادشودوبعدازمدتیازبینبرود. اینبیماریاغلببعدازیكواقعهاسترس‌زابروزمی‌كند. شخصممكناستبهغیرازاحساسخلقپایین،احساساضطرابونگرانیهمداشتهباشد. تغییردرنحوهزندگی،اغلبتمامآنچیزیاستكهبرایدرمانایننوعافسردگیلازماست.
افسردگیمتوسط: درافسردگیمتوسط،خلقپایینطولكشیدهوباقیمی‌ماندوشخصدچارعلایمجسمینیزمی‌گردد. گرچهاینعلایمازفردیبهفرددیگرفرقمی‌كند. درچنینمواردی،فقطتغییردرنحوهزندگیبهندرتباعثبهبودیمیشودونیازبهدرمانداروییهموجوددارد.
افسردگیشدید: افسردگیشدیدیكبیماریتهدیدكنندهزندگیمی‌باشدكهدارایعلایمشدیدیمی‌باشد. بیماردچارعلایمومشكلاتجسمی،هذیان‌هاوتوهماتشدهومراجعهبهپزشكدراولینفرصتازاهمیتزیادیبرخورداراست.
سایراصطلاحاتافسردگی
سایراصطلاحاتیكهبطوررایجدرپزشكیبرایتوصیفانواعافسردگیبكارمیروندعبارتنداز: افسردگیواكنشی،افسردگیدرون‌زاد،افسردگیعصبی، ‌افسردگیروانی،افسردگیدوقطبی،افسردگییكقطبی،افسردگیتهییجی،افسردگیتاخیری،افسرده‌خویی،افسردگیپنهان،افسردگیعضوی،افسردگیراجعبهكوتاهمدتوافسردگیمفصلی.
افسردگیواكنشی: پزشكانازاصطلاحافسردگیواكنشی (Reactive Depression) دردومورداستفادهمی‌كنند. درمورداول،بهافسردگی‌هاییكهبهعلتیكحادثهاسترس‌زاایجادشدهاست،واكنشیاطلاقمیشودكهمدتاینافسردگی‌هاهممعمولاًزیادنیست. چنینافسردگی‌هاییرامی‌توانبهصورتیكپاسخطبیعیتشدیدیافتهدرمقابلناملایماتزندگینیزدرنظرگرفت.
انجاممشاوره،حمایتخانواده،كنترلاسترسوبعضیازاقداماتعملی،ممكناستتمامآنچیزهاییباشندكهبرایدرماناینبیماریلازمهستند.
بااینحال،یكحادثهاسترس‌زامی‌تواندباعثشروعافسردگیشدیدیشودوافرادیكهمستعدبهاینبیماریهستندمی‌توانندبعدازشروعبیماریشان،زندگیپراسترسیراداشتهباشند. درصورتوقوعچنینوضعیتی،بسیارمشكلاستكهدقیقاً‌ بگوییمكهاینافسردگی،واقعاًواكنشیبهاسترسبودهاست.
اصطلاحواكنشافسردگیراهمچنینبرایمواردیكهیكشخصهنوزمی‌تواندبهموقعیتهایاجتماعیواكنشنشاندادهوازآنلذتببردنیزبكارمی‌برند.
افسردگیدرون‌زاد: افسردگیدرون‌زاد: (Endogenous Depression) بدونهیچدلیلیایجادمیشود. اینافسردگیمعمولاًشدیدبودهوبیماراحتمالاًدچارعلایمجسمیافسردگیهمچونازدستدادناشتهاوكاهشوزن،صبحخیلیزودازخواببیدارشدن،بدترشدنخلقدرهنگامصبحوكاهشمیلجنسی،می‌باشد. ایننوعافسردگیمعمولاًفقطبادرمان،بهبودمی‌یابد.
اشكالیكهاستفادهازایننوعروشهابرایتوصیفانواعافسردگیوجودداردایناستكههمینعلایمبیماریمی‌توانددربعضیافرادبهعلتحوادثاسترس‌زاایجادشود. بعلاوه،فقطبخاطراینكهشماقادرنیستیدكهروییكحادثهاسترس‌زاانگشتبگذاریدوانرامشخصنماییدكهباعثبروزافسردگیشدهاستبهاینمعنینیستكهچنینحادثهاسترس‌زاییوجودنداشتهاست.
افسردگیعصبی: اصطلاحافسردگیعصبی (Neurotic Depression) برایتوصیفنوعخفیفیازافسردگیبكارمی‌رودكهدرآن،دربعضیروزهاحالبیمارخوباستودربعضیروزهاحالشبدمیشود. چنینبیمارانیمعمولاًعصرهابیشتراحساسافسردگیمی‌كنند. درچنیننوعیازافسردگی،بیمارممكناستشبهادربخوابرفتنمشكلداشتهباشدودرنیمه‌هیشبهمازخواببیدارمیشود،امااینافرادصبح‌هایزودبیدار
نمی‌شوند. بعضیازاینبیمارانبیشازحدمی‌خوابندوبعضینیزاحساسمی‌كنندكهبیشترازمعمولتحریك‌پذیرشده‌اند.
افسردگیروانی: افسردگیروانی (Psychotic Depression) یكافسردگیشدیدبودهوبیمارانیكهبهچنینافسردگیدچارمیشوندبهعلایمجسمیآننیزمبتلاشدهوممكناستارتباطشانراباواقعیتازدستبدهند. آنهاممكناستبههذیانهاویاتوهماتنیزدچارشوند. بیمارانمبتلابهافسردگیروانیهمیشهبهدرمانپزشكینیازدارند.
افسردگیدوقطبی: افسردگیدوقطبی (Bipolar Depression) نامدیگربیماریشیدایی- افسردگی)مانیك- دپرسیو( می‌باشد. افرادمبتلابهبیماریشیدانی- افسردگیدربعضیمواقعدچارخلقبالاهستندودردوره‌هایینیزبهخلقپاییندچارمی‌شوندكهمی‌تواندافسردگیآنخفیفویاشدیدباشد. وقتیچنینبیمارانیدرحالتخلقبالا(شیدانی)قراردارندآنهااحتمالاًاحساسخوشحالیوسرخوشیدارند،بهخوابوخوراككمترازحدمعمولنیازدارندواحساسمی‌كنندكهحالعمومی‌شانخیلیخوباست. آنهادرچنینمواقعیدارایانرژیزیادیمی‌باشند،خیلیسریعوتندحرفمی‌زنندواحساسمی‌كنندكهانگارافكاردرمغزآنهادرحالمسابقهدادنهستند. قضاوتآنهامختلفوبدشدهوممكناستدچارهذیانهاویاتوهماتنیزبشوندامااینهذیانهاوتوهماتباآننوعیكهدرافسردگیروانیدیدهمیشودفرقداردومحتوایآنهابسیارمثبت‌تراست. درچنینمواقعیبعضیازبیمارانفكرمی‌كنندكهخیلیپولدارهستندوآدممعروفیشده‌اندویااینكهازقدرتزیادیبرخوردارند. اینخلقبالانیزهمانندخلقپایینمی‌تواندبهبیمارآسیببرساند. گاهیاوقاتقضاوتهاینادرستوتوهماتآنهامنجربهایجادمسایلمالیمیشود. دربعضیموارد،اینبیمارانخرجهاوولخرجی‌هایزیادیانجاممی‌دهند.
افسردگییكقطبی: افسردگییكقطبی (Unipolar Depression) اصطلاحیاستكهبرایتوصیفافسردگی‌ایكهدراكثریتافرادایجادمیشودبكارمی‌رودونشان‌دهندهایناستكهدرایننوعافسردگی،فقطخلقپاییندیدهمیشودوخلقبالادرآنرخنمی‌دهد.
افسردگیتهییجی: افسردگیتاخیری (Retarded Depression) نیزتوصیفعلایمنوعیافسردگیاستكهفرآیندهایجسمیوذهنیبیمار،كندوآهستهشدهواشكالدرتمركزحواسنیزاغلبوجوددارد. وقتیكهاینبیماریخیلیشدیدمیشود،بعضیازاینافرادحتینمی‌توانندحركتكرده،حرفبزنندویاغذابخورند.
افسردهخویی: اصطلاحافسردهخویی (Dysthymia) بهافسردگیخفیفوطولكشیدهاطلاقمی‌گردد. پزشكاندرمواردیكهدریكدورهدوسالهبهمدتبیشازدوماه،افسردگیدرفردیایجادشود،چنینتشخیصیرامطرحمی‌سازند. علایماصلیاینبیماران،تردیدوبی‌تصمیمیوكمشدنباعثطبعمی‌باشد. درچنینبیمارانی،رواندرمانیممكناستبهترازدارودرمانیجواببدهد.
افسردگیپنهان: افرادمبتلابهافسردگیپنهان (Masked Depression) اظهارمی‌دارندكهاصلاًاحساسافسردهبودنندارند)حتیباوجودیكهسایرعلایمافسردگیرادارامی‌باشند(. درچنینافرادیممكناستقبلازاینكهتشخیصافسردگیدادهشود،آزمایشاتومعایناتمتعددیبرایپیداكردنمشكلشانانجامشود. علایمجسمیمثلدردسینهیامشكلاتخوابیدناینبیماریبامصرفداروهایضدافسردگیبهبودمی‌یابد.
افسردگیعضوی: افسردگیعضوییاارگانیك (Organic Depression) نامیاستكهبهنوعیافسردگیدادهشدهاستكهبهعلتیكبیماریجسمیویامصرفبعضیازداروهاایجادشدهاست.
افسردگیراجعهكوتاهمدت: اصطلاحافسردگیراجعهكوتاهمدت (Brief Recurrent Depression) بهنوعیازافسردگیگفتهمیشودكهافسردگیشدیدفقطبهمدتچندروزایجادمیشودوسپسبرطرفمی‌گردد.
افسردگیفصلی: اصطلاحافسردگیفصلیبهنوعیافسردگیگفتهمیشودكهبهعلتكمتابیدننورخورشیددرروزهایكوتاهزمستانایجادمی‌گردد. اینبیمارانممكناستمیلزیادیبهخوردنچیزهایشیرینویاشكلاتداشتهباشندودرطیماههایزمستان،نیازآنهابهخوابیدنافزایشمی‌یابد.

افسردگی‌ واعتیاد: كاربردمقیاس‌ SCL۹۰درسنجش‌ میزان‌ افسردگی ‌ معتادانخودمعرف‌ به‌ مراكزترك ‌اعتیادوبازپروری‌

اعتیادبه‌ موادمخدروالكلبیماری‌ دوره‌ای‌ یامزمنی‌ است‌ كه‌ توسطسایقی‌ نابهنجاروممتدبرای‌ برخی‌ نوروتروپهامشخص‌ می‌شود . اگرسوژه‌ ازماده‌ مخدركه‌ به‌ آن‌ معتادشده‌ محروم‌ گردد،حالت‌ نیازدراوروبه‌ تزایدخواهدگذارد.

مقاله‌ حاضربااستعانت‌ ازمباحث‌ نظری‌ واطلاعات‌ تجربی‌ به‌ دست‌ آمده‌ ازبررسی‌ تأثیرات‌ اختلالات‌ همراه‌ (كوموربیدیتی‌)،نظیرافسردگی ‌وبرخیمتغیرهای‌زمینه‌ای‌ بررفتاراعتیادیوتمایلات ‌به‌ سوءمصرف‌ مواددرمعتادان‌ خودمعرف‌ به‌ مراكزترك‌ اعتیادوبازپروری‌ تهران‌،می‌كوشدضمن‌ آزمون‌ (تست‌)تجربی‌ مدل‌ نظری‌ ارایه‌ شده‌ ازسوی‌برخی‌ ازصاحب‌ نظران‌ معاصر(گلانتز۱۹۹۶،هارتل‌ ۱۹۹۶،كسلر۱۹۹۳،سودنسن ‌ ۱۹۹۶،نلسون‌ ۱۹۹۶،ساندرزوفیلیپس ‌ ۱۹۹۴ودیگران)درخصوص‌ نقش‌ اختلالات‌ همراه (‌ Comorbidity)،نظیراضطراب‌،افسردگی‌،اختلال‌ دوقطبی‌،اختلال‌ سلوك‌ واختلال‌ شخصیت‌ ضداجتماعی‌ ونظایرآن‌ دررفتاراعتیادی‌ وآمادگی‌ جهت‌ سوءمصرف‌،به‌طوراخص‌ به‌ سنجش‌ میزان‌ افسردگی‌ ازطریق‌ كاربردآزمون‌ SCL۹۰درنمونه‌ای‌ ازمعتادان‌ خودمعرف‌ به‌ مراكزترك‌ اعتیادوبازپروری‌ درتهران‌ دردومقطع‌ زمانی‌ قرنطینه‌ ومرحله‌ اصلی‌ بازپروری‌ بپردازدومیزان‌ تمایل‌ به‌ سوءمصرف‌ رابراساس‌ آزمون ‌ APSدرآنان‌ دردومقطع‌ زمانی‌ فوق‌ بسنجد.
باكاربردروش‌ پیمایشی‌ وبااستفاده‌ ازتكنیك‌ پرسشنامه‌ ومصاحبه‌ از۱۵۳معتادنگهداری‌شده‌ درمراكزبازپروری‌ وترك‌ اعتیاددرتهران‌ - كه‌ به‌ طریق‌ نمونه‌گیری‌ طبقه‌ای (‌ (Stratified بادقت‌ احتمالی‌ مطلوب‌(d=۰/۰۵)وضریب‌اطمینان ‌%۹۵( t=۱/۹۶%)انتخاب‌ شده‌ بودند - اطلاعات‌ موردنیازجمع‌آوری‌ شد.
براساس‌ نتایج‌ به‌ دست‌ آمده‌ به‌ رغم‌ كاهش‌ نسبی‌ درمیزان‌ افسردگی‌ ورفتاراعتیادی‌ آزمودنی‌هادرمرحلهٔاصلی‌ بازپرورینسبتبهمرحلهقرنطینه‌،میزان‌ بیماری‌ افسردگی‌ وتمایلات‌ به‌ سوءمصرف‌ مواد)آمادگی‌ به‌ اعتیاد( همچناندرآنان‌ بالابوده‌ است‌.
ازطرفی‌،براساس‌ نتایج‌ به‌ دست‌ آمده‌،ازكاربردالگوی‌ تبیینی‌ تحلیلی‌ واستفاده‌ ازرگرسیون‌ چندمتغیره‌ وتحلیل‌مسیر،می‌توان‌ استدلال‌ كردكه‌ میل‌ به‌ مصرف‌ موادمخدردرمعتادان‌ خودمعرف‌ به‌ مراكزترك‌،متأثرازعوامل‌ متعددی‌ است‌ كه‌ درشبكه‌ای‌ ازروابطعلی‌ بایكدیگربه‌ سرمی‌برندوكل‌ تغییرات‌ آن‌ رامجموع‌ متغیرهایی‌ كه‌ علت‌ درنظرگرفته‌ شده‌اندنشان‌ می‌دهند. دراین‌ الگوسندروم‌ افسردگی‌،سابقه‌ اعتیاد،نوع‌ ماده‌ مخدرمصرفی‌، SES وسابقه‌ ترك‌ اعتیادبرتمایلات‌ فردبه‌ سوءمصرف‌ ورفتاراعتیادی‌ تاثیرمی‌گذارد. این‌ یافته‌ ضمن‌ تائیدمدل‌ هایی‌ كه‌ برتاثیرات‌ اختلالات‌ روانی‌ درگرایش‌ به‌ سوءمصرف‌ تاكیدمی‌كنند،ضرورت‌ توجه‌ به‌ آزمون‌ مدل‌های‌ آلترناتیوراتوصیه‌ می‌كند.
اعتیادبه‌ موادمخدروالكل]۱[ بیماری‌ دوره‌ای‌ یامزمنی‌ است‌ كه‌ توسطسایقی‌ نابهنجاروممتدبرای‌ برخی‌ نوروتروپهامشخص‌ می‌شود . اگرسوژه‌ ازماده‌ مخدركه‌ به‌ آن‌ معتادشده‌ محروم‌ گردد،حالت‌ نیازدراوروبه‌ تزایدخواهدگذارد. سندرم‌ ابستیننس‌ یاپرهیز]۲[كه‌ دراثرمحرومیت‌ سوژه‌ ازماده‌مخدرحادث‌ می‌شودغالبابااختلالات‌ جسمی‌ وروحی‌ همراه‌ است‌ (كوركینا [۳]،تسیومیكو [۴]،كوسودا [۵]،۱۱۵:۱۹۸۹) مثلاالكلیسم‌ مزمن‌ (اتیلیزم‌)بانیازغیرقابل‌ مقاومت‌ دربرابرالكل‌ وباظهوروابستگی‌روانی‌ وجسمانی‌ نسبت‌ به‌ الكل‌ وبراساس‌ سیندروم‌ پرهیزنمایان‌ می‌گردد.
برخی‌ ازموادمخدرها،اعتیادهای‌ خاصی‌ ایجادمی‌كنندكه‌ باتوسعه‌ وگسترش‌ داروسازی(فارماكولوژی‌)،برمقداراین‌ موادافزوده‌ می‌شود؛امادراین‌ میان‌،بیش‌ ازهمه‌ می‌توان‌ به‌ موادافیونی‌ نظیرتریاك‌،مرفین‌،دیامرفین‌ یاهروئین‌،پانتوپون‌ یاانوپون‌،كدئین‌ یامتیل‌ مرفین‌ وهمچنین‌ به‌ مشتقات‌ مرفین‌ نظیرتری‌مه‌ پریدین‌ یاپرومدول‌ اشاره‌ كرد. داروهای‌ خواب‌آورنیزمی‌توانندایجاداعتیادكنندمثلاباربیتوریك‌هاوبرخی‌ موادتحریك‌ كننده‌ نظیركافئین‌،آمفتامین‌ یافنامین‌،متامفتامین‌ یاپروتئین‌ خصلت‌ وابسته‌ كننده‌ واعتیادآوردرمصرف‌ كننده‌ دارند. (ال‌. اس‌. دی‌ L.S.D ۲۵)،كه‌ سابقابه‌صورت‌ داروی‌ محرك‌ استعمال‌ می‌شد،اینك‌ به‌ عنوان‌ ماده‌ مخدرموردمصرف‌ پیداكرده‌ است‌. این ‌ماده‌ كه‌ تأثیری‌ نشاطآوردارد،اعتیادآوراست‌ ومصرف‌ آن‌،چون‌ سایرموادتوهم‌زا،به‌ ایجادحالت‌ روان‌ پریشی‌،حالات‌ اوهامی‌،خطای‌ بصری‌ وایده‌های‌ هذیانی‌ منجرمی‌شوداین‌ اختلالات‌ اغلب‌ ممكن‌ است‌ خصلتی‌ قطعی‌ وبرگشت‌ ناپذیرپیداكنند.
درصورتی‌ كه‌ فردمعتادازماده‌ مخدری‌ كه‌ مصرف‌ می‌كنددورشوددچارعوارض‌ روحی‌ وجسمی‌ گوناگون‌ همراه‌ باسردرد،ضعف‌ وعلایم‌ عصبی‌ ـنباتی‌ می‌شودودرنقاطمختلف‌ بدن‌ احساس‌ دردمی‌كند،یادلش‌ می‌خواهدبدون‌ علت‌ به‌ زیرگریه‌ بزند. درمواردی‌ نیزحالت‌ تهوع‌،اسهال‌،افسردگی‌وتحریك‌پذیری‌ درفردظاهرمی‌گردددراین‌ حالت‌ است‌ كه‌ فردمعتادزمین‌ وزمان‌ رابه‌ هم‌ می‌زندتاموادیاماده‌ موردنیازرابه‌ دست‌ آورداو،دراین‌ احوال‌،قادربه‌ انجام‌ هركاری‌ می‌شودوحتی‌ ممكن‌ است‌ دست‌ به‌ جنایت‌ هم‌ بزندواكنش‌ های‌ افسردگی‌ اغلب‌ بابیقراری‌ ودلهره‌ همراه‌ است‌ و،درمواردی‌ نیز،تمایل‌ به‌ خودكشی‌ وآرزوی‌ مرگ‌ درمعتادفزونی‌ می‌گیرد. خطاهاواشتباهات‌ بصری‌ ـحسی‌ همراه‌ باتوهم‌ وتیرگی‌ شعوردرفردآشكارمی‌شودكه‌،به‌ زعم‌ برخی‌ ازروانپزشكان‌،این‌ مواردرادردرمان‌ معتادان‌ به‌ موادمخدرحتمابایدمدنظرداشت(كوركینا،تیومیكو،كوسووا،۱۹۸۹ :۱۲۰ـ۱۲۱)
● طرح‌ وبیان‌ مسأله‌:
كوموربیدیتی]‌۶[ یااختلال‌های‌ همراه‌ درمطالعات‌ همه‌گیرشناختی]‌۷[ وسبب‌شناختی]۸[‌ اعتیادوسوءمصرف‌ موادبیش‌ ازپیش‌ موردتوجه‌ محققان‌ وصاحب‌نظران‌ مسایل‌ اعتیادقرارگرفته‌ است‌.
این‌ تحقیقات‌ نشان‌ داده‌اندكه‌ اختلال‌های‌ مصرف‌ موادمخدردراغلب‌ مواردبراساس‌ مشاهدات‌ بالینی]‌۹[ بابرخی‌ ازاختلالات‌ روانی‌،نابهنجاری‌ هاونابسامانی‌ های‌ روحی‌،عاطفی‌،خلقی‌ ورفتاری‌،نظیراختلال‌ سلوك‌ واختلال‌ شخصیت‌ ضداجتماعی [‌۱۰]،اختلال‌ دوقطبی [‌۱۱] ،اختلالات‌ افسردگی [‌۱۲]،اختلالات‌اضطراب [‌۱۳]،ضربه‌ واختلال‌ فشارروانی‌ پس‌ ازآسیبی [‌۱۴]،احساس‌ ازخودبیگانگی [‌۱۵]،احساس‌ بی‌قدرتی [‌۱۶] ونظایرآن‌ همبستگی‌ وهمخوانی‌ دارند ( بروین [‌۱۷] ۱۹۹۲،وین‌استاین [‌۱۸] ۱۹۹۳،برونر [۱۹] ۱۹۹۶،كیدروف [‌۲۰] ۱۹۹۶،كوهن [‌۲۱] ۱۹۹۱،كسلر [۲۲] ۱۹۹۶،نلسون [‌۲۳] ۱۹۹۶،گلاسنی‌ وكامینر[۲۴] ۱۹۹۲،سوندسن [‌۲۵] ۱۹۹۸،كلارك‌ وهجندوس [‌۲۶] ۱۹۹۷).
یكی‌ ازاختلال‌های‌ همراه‌ كه‌ دراعتیادواختلال‌های‌ مربوطبه‌ سوءمصرف‌ موادمخدر،روان‌گردان‌هاوالكل‌ دیده‌ می‌شود،اختلالات‌ مربوطبه‌ افسردگی‌ است. گرچه‌ دراغلب‌ تحقیقات‌،افسردگی‌ به‌ عنوان‌ شایع‌ترین‌ اختلال‌ همراه‌ دراعتیادمطرح‌ است‌،برخی‌ ازمحققان‌ وصاحب‌نظران‌ (هیل [‌۲۷] ۱۹۹۱،ساندرز [۲۸] ۱۹۹۴وفیلیپس [‌۲۹] ۱۹۹۶و (…افسردگی‌ راهم‌ یكی‌ ازعلت‌های [‌۳۰] گرایش‌ به‌سوءمصرف‌ وهم‌ معلول‌ ویكی‌ ازپیامدهاوآثار [۳۱] سوءمصرف‌ عنوان‌ نموده‌اند.
مطالعات‌ وتحقیقات‌ همه‌گیرشناسی‌ این‌ ملاحظات‌ بالینی‌ رابه‌ اثبات‌ رسانده‌اندكه‌ اختلال‌های‌مصرف‌ موادمخدرمعمولابااختلال‌ افسردگی‌ هم‌ درنوجوانی‌ وهم‌ دربزرگسالی‌ همراه‌ است ) گرین‌بام [‌۳۲] ۱۹۹۶،كسلر۱۹۹۴،اندروز [۳۳] ۱۹۹۳ودیگران).
ازطرفی‌،كیدروف ( ‌ ۱۹۹۶) ونلسون ( ‌ ۱۹۹۶) عنوان‌ كرده‌اندكه‌ وجودیك‌ نوع‌ اختلال‌،نظیرافسردگی‌،درمعتادان‌ به‌ الكل‌ وموادمخدرملاك‌ تشخیصی‌ مهمی‌ برای‌ انواع‌ اختلالات‌ دیگرخواهدبود. ازاین‌ رو،شیوع‌ گسترده‌ این‌ همبودی‌ تلویحات‌ ضمنی‌ بسیاری‌ داردوافرادمعتاددرعمل‌،علاوه‌ براعتیاد،بابیماری‌ های‌ همراه‌ مواجهه‌ بوده‌اند،ولذانیازمنددرمان‌های‌ بیشترومراقبت‌های‌ بالینی‌ وپزشكی‌ دقیق‌تروطولانی‌تری‌ هستندكه‌ نه‌ تنهاسیربالینی‌ آنان‌ راوخیم‌،حادوبدجلوه‌ می‌دهد،بلكه‌دوره‌ درمان‌ راطولانی‌ترمی‌سازد (اشمیت [‌۳۴] وبیگلو [۳۵] ۱۹۹۶).
گرچه‌ پیوندوهمراهی‌ اختلالات‌ همراه‌ (كوموربیدیتی‌) ،نظیرافسردگی‌ بااعتیاد [۳۶]،ازلحاظتجربی‌ وبالینی‌ به‌ اثبات‌ رسیده‌ است‌،امادلیل‌ آن‌ همانطوركه‌ برخی‌ محققان‌ (كسلر۱۹۹۵،خانتزیان [‌۳۷] ۱۹۹۷و …) متذكرگردیده‌اندروشن‌ نیست‌.
درمتون‌ جدید،مربوطبه‌ سوءمصرف‌ واختلالات‌ روانی ( ‌ Meyer, Glantz, Hartel, ۲۰۰۲)امروزه‌ سه‌ الگودرخصوص‌ پیوستگی‌ میان‌ اعتیادواختلال‌های‌ همراه‌ مطرح‌ است‌:
الف‌ ـاختلال‌های‌ روانی‌ كه‌ به‌ سوءمصرف‌ موادمنجرمی‌گردند؛
ب‌ ـسوءمصرف‌ مواد (اعتیاد ) كه‌ به‌ پیدایش‌ اختلال‌های‌ روانی‌ می‌انجامد؛
ج‌ ـعوامل‌ خطرسازمشتركی‌ كه‌ منجربه‌ هردومی‌گردند.
مطالعات‌ وتحقیقات‌ انجام‌ شده‌ نشان‌ دهنده‌ نوعی‌ حمایت‌ ازهریك‌ ازالگوهای‌ فوق‌الذكراست‌. به‌ هرحال‌،اغلب‌ محققان‌ براین‌ اصل‌ تاكیدمی‌كنندكه‌ ارتباطمیان‌ اختلال‌ مصرف‌ موادمخدرواختلال‌های‌ روانی‌،نظیرافسردگی‌،نسبت‌ به‌ آنچه‌ كه‌ درهریك‌ ازاین‌ الگوهامطرح‌ شده‌ است‌پیچیده‌تر،تبادلی‌تروچندعاملی‌تراست‌.
اخیراگلانتز [۳۸]،واینبرگ [‌۳۹] ومینر [۴۰] (۲۰۰۲) ازالگوی‌ چهارمی‌ سخن‌ رانده‌اندكه‌ سه‌ الگوی‌ پیشین‌ رابه‌ یكدیگرپیوندمی‌دهدوبرای‌ هریك‌ ازمواردبروزبیماری‌ های‌ همراه‌ توضیحی‌ وتفسیری‌ دارد.بنابراین‌ الگو،دربرخی‌ ازافراد،سوءمصرف‌ موادوآسیب‌ روانی‌ خاص‌ همراه‌ یكدیگررشدمی‌كنند. ازطرفی‌،هریك‌ گام‌های‌ سبب‌ شناختی‌ دیگری‌ راازطریق‌ تعامل‌های‌ چندگانه‌ تشدیدمی‌كند،احتمال‌تداوم‌ هردوراافزایش‌ می‌دهدوپیامدوعواقب‌ هردوراوخیم‌ترمی‌سازند (Glantz, Weinberg Miner, ۲۰۰۲: ۱۴-۱۶). باوجودآنكه‌ همبستگی‌ های‌ میان‌ مصرف‌ موادمخدرودیگراختلال‌های‌روانی‌،نظیرافسردگی‌ بسیارقوی‌ هستند،معهذابایددراستنباطات‌ علی‌ خوددراین‌ خصوص‌ محتاطبود. یك‌ دلیل‌ آن‌ این‌ است‌ كه‌ متغیرهای‌ مشخص‌،بویژه‌ عوامل‌ ژنتیكی‌،وسایرعوامل‌ زیست‌شناختی‌ دربسیاری‌ ازمطالعات‌ وتحقیقات‌ تجربی‌ موردسنجش‌ واندازه‌گیری‌ قرارنگرفته‌اند. بسیاری‌ ازتحقیقات‌ ومطالعات‌ برگزارش‌های ‌“ گذشته‌نگر“ درباب‌ شروع‌ زمانی‌ اختلال‌هاتكیه‌ می‌كنندكه‌ می‌تواندسوگیرانه‌ وغیردقیق‌ باشدمضافاآنكه‌ نشانگان‌ وپیش‌نشانه‌هایی‌ كه‌ برای‌ تشخیص‌ اختلالات‌ بالینی‌لازم‌ هستندبروزمی‌كنندازطرفی‌،هم‌ گرایش‌ بهسوءمصرف‌ موادمخدروهم‌ حالت‌های‌ مخصوص‌ به‌ترك‌ موادتوأماًاختلال‌های‌ روانی‌ خاصی‌ رابروزمی‌دهندكه‌ به‌ پیچیدگی‌ امرخصوصادرفرایندهای‌ درمان‌ ومداخلات‌ بالینی‌ می‌افزاید.
مقاله‌ حاضردرپرتونتایج‌ یك‌ تحقیق‌ پیمایشی [۴۱] برروی‌ معتادان‌ خودمعرف‌ ودستگیرشده‌ درمراكزترك‌ اعتیادوبازپروری‌ تهران‌ وباهدف‌ سنجش‌ میزان‌ افسردگی‌ درآنان‌ به‌ عنوان‌ یك‌ اختلال ‌همراه‌ تحریروتنظیم‌ گردیده‌ است‌ (محسنی‌ تبریزی‌،وثوقی‌،بررسی‌ وضعیت‌ معتادین‌ درمراكزبازپروری‌ تهران‌،۱۳۷۶)