مقدمه:

سيب از فرآورده هاي ميوه هايي است كه بشر از دوران ماقبل تاريخ و شروع دوران كشت و زرع شناخته و مورد استفاده قرار داده است. در حال حاضر حدود 35 گونه مختلف از سيب در دنيا شناخته شده اند. بيشترين اين گونه ها (حدود 19 گونه) از نوع سيبهاي ميوه ريز (كوچك) يا زينتي هستند (Crabs). سيبهاي معمولي بيشتر از گونه هاي malus sylrestris , suualusهستند.

اهداف

تاريخچه و گسترش سيب در دنيا و اهميت اقتصادي آن

سيب از گونه هاي وحشي موجود در آسيا و اروپا به دست آمده است و قدمت كشت و پرورش آن به سالهاي ماقبل تاريخ مي رسد. سيب تا اين اواخر هيچ وقت به عنوان محصولي پول ساز و تجارتي تلقي نمي شد. اين وضع در اروپا نيز تا اواسط قرن 19 و اوايل قرن بيستم نيز وجود داشت. بعد از احداث راههاي جديد ارتباطي بين مراكز عمده توليد و بازارهاي مصرف و بالا رفتن قدرت خريد مردم و پي بردن به محسنات بهداشتي و غذايي آن، و بالاخره وجود آوردن صنايع تبديلي، سيب به صورت يك محصول عمده اقتصادي در جهان شناخته شد. در ايران اين تحول خيلي دير شروع شد. مناطق عمده توليد كننده سيب دنيا بين عرضهاي شعاعي و جنوبي 30-60 درجه قرار گرفته است به ترتيب اهميت از نظر توليد عبارتند از: چين، آمريكا، فرانسه و تركيه، بنابراين ما مي خواهيم به بررسي اهداف كشت سيب بپردازيم.

چكيده: ما مي خواهيم سيب را از لحاظ بهره برداري اقتصادي مورد مطالعه قرار دهيم. و چنانچه لازم باشد براي رشد ميوه سيب را بررسي كنيم ما بهره برداري سيب را در چند لحظه مورد مطالعه قرار داده ايم.

فرضيه: به نظر مي رسد بين بهره برداري اقتصادي سيب و استفاده بهينه از عوامل توليد رابطه وجود دارد.

خصوصيات درخت سيب

خواص گياه شناسي و اكولوژيكي:

درخت سيب از جمله درختان سردسيري معتدل و برگ ريز يا خزان كننده است بر حسب گونه ها بشره زيرين برگ كركدار مايل به سفيد و بشره فوقاني براق است. انواع كاشته شده شاخه هاي صاف دارد كه بر حسب ارقام، عمودي يا مايل يا نرم و آويزان هستند. بعضي ارقام توليد تمايل زياد به پاجوش دادن دارند. رنگ پوست شاخه هاي ارقام گوناگون از زرد تا قرمز متغير و اكثراً قهوه اي است تاج درخت متنوع است. در بعضي ارقام چتري و تو هم در بعضي ديگر باز و كم شاخه، پرمي، مستطيلي، استوانه اي با شاخه هاي عمودي موازي يا بينابين. تنه بعد از 7-8 سال اول داراي نسج سوبريني (چوب پنبه اي) مخطط و ناصاف مي شود. اگر در سنين جواني از پوست تنه مراقبت لازم به عمل نيايد، در اغلب مناطق مخصوصاً در شرايط جوي صاف و خشك در جهت جنوب غربي دچار سوختگي مي شود، كه منجر به پوست انداختن و ظاهر شدن چوب دروني مي شود. معمولاًٌ از سنين 4-5 سالگي به تدريج در قسمتهاي پاييني شاخه هاي اصلي شروع به توليد شاخه هاي عمودي كوتاهي مي كند كه روي آنها جوانه هاي گل ظاهر مي شود. سيب از نظر زمان گل كردن در گروه سوم ميوه هاي سردسيري قرار مي گيرد و بعد از گيلاس و تقريباً همزمان با گلابي گل مي كند. ريشه نيز بر حسب گونه ها و ارقام از رشد و فرم متفاوتي برخودار است. جوانه هاي درخت سيب به دو نوع برگي و گل تقسيم مي شوند. رنگ گلهاي ارقام گوناگون متفاوت است.

طعم ميوه:

طعم ميوه سيب بيشتر از ساير ميوه هاي تحت تاثير شرايط محيط قرار دارد. حرارت در دوران نمو ورسيدن آن موثر است. سيبهاي پاييزه و زمستانه در مناطق ييلاقي و خنك بهترين طعم و نسخ خود را پيدا مي كنند. مرغوبترين سيبهاي اين گروه مخصوص مناطق مرتفع و ييلاقي است. مثل دماوند ، سميرم، دامنه هاي سهند و سبلان و كوهپايه هاي بينالود مشهد و ساير مناطق مشابه.

اگر اين قبيل سيبها را در جلگه اي گرم كه حرارت در طول تابستان از 35 درجه به مدت طولاني تجاوز مي كند بكارند، كيفيت و عطر و طعم خود را به مقدار زيادي از دست خواهد داد. غير از دماي محيط، عنصر ازت نيز در كيفيت و طعم سيب اثر دارد. زيادي ازت در زمان نزديك به رسيدن سيب موجب تشديد خاصيت ريزش ميوه در ارقامي، كه طبيعتاً چنين عاداتي دارند مي شود.

رنگ ميوه:

ارقام گوناگون سيب داراي درجاتي از رنگهاي زرد، (كرم، زرد، شيري سبز روشن) يا قرمز و يا مخلوطي از هر دو، به صورت يكدست يا رگه رگه كه روي متن كرم يا زرد يا سفيد هستند. عامل رنگ از نظر تجاري در قيمت ميوه سيب عامل مهمي محسوب مي شود. در اكثر سيبهاي خوش رنگ قرمز بهتر به فروش مي رسند.

محيط پرورشي

شرايط اقليمي:

سيب درختي سردسيري، برگ ريز يا خزان كننده است (Decldiois)، بنابراين به طور طبيعي در اقليم سرد و معتدله در هر دو نيكرة شمالي و جنوبي كاشته مي شود. سيب امروزه بيشترين سطح كشت را در اين بين انواع ميوه ها بدست آورده است و در حدود 35672000 تن محصول توليد مي شود.

در بين عوامل متعدد محيط زيست، (اما مهترين فاكتور تعيين كننده است چون كنترل انسان روي روي دماي محدود بسيار محيط است، بنابراين باغدار بايد با توجه به شرايط طبيعي منطقه، ارقامي را كه با شرايط خاص منطقه حداكثر سازگاري را دارند انتخاب كند.

عناصر معدني مورد نياز درختان سيب:

درخت سيب مثل ساير درختان ميوه به كليه مواد معدني 13 گانه كه از خاك به صورت محلول در آب بايد جذب شود نياز دارد.

ازت: ازت يكي از مهمترين تركيبات نسوخ گياهي و سلولهاي آنهاست. اين عنصر ماده تركيبي انواع پروتئينهاي گياهي است و در پروتوپلاسم زندة تمام سلولها وجود دارد.

به همين دليل سبب نياز درختان به ازت از همه عناصر ديگر بيشتر است.

به طور متوسط مقدار ازت لازم براي يك هكتار سيب بارور كامل را حدود 100 كيلو خالص مي گيرند كه معادل است با 500 كيلو كود سولفات دامونيم 20 درصد.

فسفر: يكي ديگر از عناصر مهم مورد نياز درختان سيب فسفر است. ميزان فسفر مورد نياز درمقايسه با ازت به مراتب كمتر و معادل  الي  آن يعني تقريباً حدود 6 تا 10 كيلو فسفات  در هكتار براي يك باغ سيب بارور است.

روي (ZN): يكي از عناصر ضروري حيات سالم درختان است كه به مقدار اندكي مورد نياز است. يك باغ 5-6 هكتاري سيب با درختان بزرگ و بارور فقط حدود  كيلو روي در سال مصرف مي كند.

آهن (Fe): ذارت عنصر آهن در داخل كلروپلاست ها قرار گرفته اند و علاوه بر مشاركت در ساختن كلروفيل به احتمال قوي مثل ساير عناصر قليل فلزي، در تركيبات آنزيمها نيز دخيل هستند. نياز درخت سيب به آهن 10 تا 20 برابر نياز آنها به روي يا مس است.

مس (Cu): مقدار آن به مراتب كمتر از روي است.

بر (B): نياز درخت به اين عنصر نيز كم و حدود 500 گرم در سال براي يك باغ 5 هكتار است.

منيزيم (Mg): منيزم از عناصري است كه در تركيب كفروفيل وجود دارد.

منگنز (Mz): اين عنصر با اينكه بسيار كم مورد نياز است اگر كمبودي داشته باشد موجب تقليل فعاليت برگها مي شود.

كلسيم (Ca): مورد استفاده كلسيم بيشتر در نسوج انتهايي ريشه ها و شاخه ها و در نسج ريتم است.

سديم (Na): اين عنصر جزو عناصر ضروري به حساب نمي آيد و زيادي آن مضر است و موجب قليايي شدن خاك مي شو.

موليبدنوم (Mo): مقدار بسيار كم، حدود  كيلو بريا يك لانج بارور 5 هكتاري كافي است.

متوسط بعضي از عناصر مهم در ميوه سيب به اين شرح است.

N: 05/1 پودر در 1000 پودر ميوة تازه

K: 04/1 پودر در 1000 پودر ميوة تازه

P: پودر در 1000 پودر ميوة تازه

S: پودر در 1000 پودر ميوة تازه

Fe: پودر در 1000 پودر ميوة تازه

Ca: پودر در 1000 پودر ميوة تازه

Mg: 875/8 درصد در كل وزن خاكستر ميوه.

توليد و تكثير درختان سيب

در كشورهاي مترقي و پيشرفته از نظر باغداري موسساتي به وجود آورده اند، كه تحت ضوابط و مقرارت نسخ كه از طرف وزرات كشاورزي دقيقاً كنترل مي شود نهالهاي مثمر و غير مثمر و زينتي را توليد مي كند و با استانداردهاي معين در اختيار باغداران قرار مي دهند. خريداران اطمينان دارند كه نهال دريافتي آنها از هر حيث مورد اطمينان و كاملاً سالم و عاري از امراض ويروسي و حتماً از رقم مورد نظر است. ولي متاسفانه در كشور ما هنوز به اين مساله مهم كه پايه باغها و توليد آينده آنها را تشيكل مي دهد توجه چنداني نمي شود. موسسات توليد نهال بسته به انصاف و فرهنگ شخصي انواع نهالها را با تكنيك عقب مانده در معرض فروش مي گذارند هيچ قانوني يا ضابطه اي وجود ندارد كه بتوان كار اين مراكز توليد نهال را كنترل كرد. بسارقمي را به اسمي ديگر مي فروشند، يا نهالها به انواع امراض ريشه اي يا ويروسي آلوده هستند و دانسته و ندانسته در دسترس عامه قرار مي گيرند و بدين ترتيب امراض در سطح كشور منتشر مي شود، كه بايد مبلغ هنگفتي براي مبارزه با آنها صرف شود، و سرمايه گذاري باغداران و زحمات چندين ساله آنها برود.

ايجاد باغ مادر براي تامين نياز به ارقام مرغوب و مطمئن

در قطعه زمين با خاك شن و رسي، قابل نفوذ و حاصلخيزي و غني از مواد غذايي و هوموسي با تحت الارضي سالم و زهكش خوب، مي توان به ايجاد باغ مادري از پايه هاي مورد نظر پرداخت.

باغهاي متراكم يا پاكوتاه

باغهاي وسيع با رديفهاي منظم، به صورت فشرده (باغهاي با درختان پاكوتاه) آخرين پديده باغداري جديد، فاصله بسيار زيادي با باغهاي شبيه خود در قرون وسطي و حتي اوايل قرني كه هستيم پيدا كرده اند. ارقامي انتخابي و پرورش شده اند كه داراي حداكثر خواص مطلوب از يك واريته هستند. نگهداري، پرورش، برداشت، انبار كردن، توزيع و فروش يا تبديل ميوه به محصولات گوناگون علم گسترده را تشكيل مي دهد.

عمليات زراعي لازم در باغهاي پاكوتاه

از نظر آبياري و تغذيه اختلاف عمده اي بين باغهاي استاندارد با باغهاي پاكوتاه وجود ندارد. در هر دو سيستم بايد عمليات باغداري از قبيل كودريزي، سمپاشي، علف بري، پاجوش گيري و غيره انجام مي گيرد. مهمترين عملياتي كه طرز اجراي آن در سيستم باغهاي پاكوتاه با اغلب باغهاي استاندارد فرق دارد، مسئله پرس درختان است. البته فاصله كاشت و تعداد درخت در واحد سطح نيز در دو سيستم تفاوت دارد.

در طول مدت بهره برداري از باغهاي پرتراكم پاكوتاه، به علت كثرت نهالهايي كه بايد در واحد سطح كاشته شوند و لزوم قيم گذاري با بستن به سيم وجود ندارد هزينه احداث باغ نسبت به باغهاي سنتي معمولي، كه تعداد درختان كمتر است و به قيم دائمي نياز ندارد، بيشتر است. ولي بايد توجه داشت كه اين سرمايه گذاري سنگين در ابتداي كار، اگر باغ با اسلوب صحيح احداث و اداره شود، زودتر از باغهاي سنتي بر مي گردد. اگر از اين باغها مراقبت كلي به عمل آيد، بر خلاف تصور عامه، عمر بهره برداري نيز به قدر كفايت طولاني خواهد بود. اين مساله با توجه به بالا رفتن روز افزون قيمت زمين زراعي و سود سرمايه بسيار مهم است. در سالهاي اول احداث باغ، مقدار محصول و درآمد خالص در باغهاي پاكوتاه پرتراكم خيلي بيشتر از باغهاي استاندارد است. همچنين در طول بهره برداري، قيمت تمام شدة يك جعبه سيب به مراتب كمتر است.

به طور كلي در درختان پاكوتاه، عده كارگران براي توليد يك جعبه محصول به مراتب، كمتر از باغهاي معمولي است.

اين نتيجه به خاطر ارزان تمام شدن عملياتي كه به كارگر نياز دارند مانند پرس و چيدن، سمپاشي است. درآمد خام باغ نيز ده سالة اول ارتباط نزديك با تعداد درختان دارد. (جدول زير)

سرمايه اوليه براي ايجاد باغ و درآمد انباشته در طول ده سال اوليه زمين منظور شده است.

به طوري كه از جدول فوق معلوم است درآمد خالص سپس از وضع مخارج اوليه بر تراكم درخت در واحد سطح افزوده مي شود:

در تراكم معادل 1484 دلار و در تراكم خيلي زايد 49652 دلار.

محسنات باغهاي پاكوتاه با تراكم زياد

1 – هزينه هرس بر حسب واحد وزن ميوه (100 عدد) به  تقليل مي يابد.

2 – مقدار سوم دفع آفات بر حسب وزن ميوه برداشت شده كم مي شود و هزينه عمليات تا حد 50% معمول مي رسد و در عين حال تاثير كار نيز بيشتر است.

3 – هزينه مكانيزم كمتر است، زيرا ماشين آلات كوچكتر و سبكتر كه ارزانتر است استفاده مي شود.

4 – كارگران، مخصوصاً كارگران خيلي جوان (بچه ها) و بازنشسته ها با مزد كمتري مي توانند همان كار كارگران گران قيمت را در اين باغها براي انجام عملياتي نظير چيدن و تنك كردن ميوه به خوبي انجام دهند و در نتيجه هزنيه كارگر كمتر مي شود.

5 – درصد ميوه هاي درجه يك در واحد سطح بيشتر است. مخصوصاً در ده سال اول عمر باغ اين خاصيت باعث مي شود كه باغدار خيلي زودتر سرماية خود را برگرداند و درآمد نسبتاً بيشتري به دست آورد.

6 – هزينه برداشت تا  معمول تقليل مي يابد.

7 – تعداد كارگران مورد نياز براي عمليات مثل تنك كردن، هرس، و چيدن كمتر است.

8 – در باغهاي كوچك خانوادگي و در باغچه هاي داخل شهرها، مي توان به تعداد كافي انواع مختلف درختان را پرورش داد و از آن بهره مند شد.

ارقام سيب

مشخصات ارقام سيب:

طبق مآخذ موجود متجاوز 6000 رقم سيب در تمام سطح كره زمين از شرق به غرب در نيمكره شمالي و جنوبي كاشته مي شود. البته اكثريت اين وارتيه ها جنبه محلي دارند و فقط از اهميت منطقه اي برخودارند. تعداد ارقام مصروف تجارتي كه معروفيت جهاني دارند شايد از 100 رقم تجاوز نكند. گستردگي هيچ كدام از ميوه ها به اندازه سيب در جهان نيست. در بين ارقام سيب فقط 7-8 رقم هستند كه در تمام كشورها كم و بيش كاشته مي شوند كه ارقام گوناگون سيب را مي توان چند نوع طبقه بندي كرد:

طبقه بندي اول از نظر تاريخ رسيدن است. از اين نظر آنها را به دو گروه عمدة سيبهاي تابستانه و سيبهاي زمستانه تقسيم مي كنند. اين طبقه بندي را به طور دقيق مي توان به گروههاي كوچكتر سيبهاي خيلي زودرس، سيبهاي تابستانه ميانه رس، سيبهاي پاينده و سيبهاي انباري زمستانه تقسيم بندي كرد.

طبقه بندي مهم ديگر با توجه به خواص ميوه از نظر مصرف آن است. طبق اين روش، دسته اي را سيبهاي تازه خوري يا دسر مي گويند كه به صورت تازه يا بلافاصه بعد از رسيدن، يا پس از مدتي نگهداري در انبار به حالت طبيعي به مصرف مي رسند.

گروه ديگر سيبهاي پختني يا صنعتي هستند. از اين نوع سيبها در صنايع تبديل مانند كمپوت، مربا، آب سيب، كنسانتره، سركه، و مشروبات خفيف الكي مثل سدر يا سايدر استفاده مي كنند حتي بعضي ارقام را خشك مي كنند. ممكن است ارقامي باشند كه واجد دو يا سه جنبه مصرفي مي باشند و چند گونه كار برداشته باشند. يعني هم به حالت تازه و خم براي كمپوت و مربا يا آبميوه گيري مناسب باشند.

مطالعات دقيقي در كشورهاي پيشرفته خارج و تا حدي در ايران از نظر تعيين خواص گوناگون ارقام سيب و انتخاب ارقام مناسب براي مصارف مختلف با توجه به شرايط محيط پرورشي به عمل آمده است.

تغييراتي كه مقارن رسيدن در ميوه رخ مي دهد.

هر رقم سيب در موقع رسيدن تغييراتي بارز را چه در ظاهر و چه در باطن خود نشان مي دهد. اولين تغيير مشهود رنگ آن است. انواع مختلف سيب اعم از قرمز يا زرد، در آخرين روزهاي عمر خود روي درخت رنگ عوض مي كنند و به بهترين رنگ خود در مي آيند. اين مسئله به خصوص در ارقام قرمز، كه رنگ عامل مهم بازار پسندي آنهاست، مورد نظر است. رنگ قرمز در ميوه ها عمدتاً در اثر تشكيل پيگماني به اسم آنتوسيانين به وجود مي آيد. عوامل موثر در تشكيل اين رنگريزه عبارتند از:

حرارت، مقدار مواد غذايي در دسترس درخت، رطوبت نسبي هوا در روزهاي نزديك به رسيدن، نور صافي هوا، خاصيت ذاتي رقم و سلامت برگها.

ريزش ميوه قبل از برداشت و امكان جلوگيري از آن

اغلب ارقام سيب در هفته هاي نزديك به زمان رسيدن كامل كم و بيش ريزش مي كنند. در بعضي ارقام اين ريزش زياد است و موجب ضايع شدن و يا تقليل قيمت قسمتي از محصول مي شود. دانشمندان جهت جلوگيري از اين پديده مطالعاتي انجام داده و بدين نتيجه رسيده اند كه دليل اين ريزش تشكيل پيش از موقع لايه جداكننده در دم ميوه است. اين لايه در اثر ترشح هورموني به نام آسبيسك اسيد به وجود مي آيد.

چيدن ميوه

بعد از اينكه زمان مطلوب رسيدن ميوه فرا رسيد، بايد هر چه سريعتر ميوه ها چيده شوند. تلف كردن وقت، حتي يك روز هم مهم است. تدارك به موقع مقدمات برداشت ضرورت قطعي دارد. لازم است با برنامه ريزي دقيق نيمه لوازم و وسايل اعم از كارگران و ابزار كار و مسئولين عمليات، قبل از وقت پيش بيني و آماده شود و تكليف و وظيفه بر فرد مشخص شده باشد، و آموزشهاي لازم داده شود، تا كار سريع و دقيق و صحيح انجام گيرد و به نتيجه مطلوب برسد. نظر به اينكه هزينة برداشت مهمترين رقم خرج باغ سيب را تشكيل مي دهد، بايد تمام سعي و كوشش مدير و كاركنان باغ معطوف به انجام دقيق و سريع و به موقع عمليات چيدن و حمل آن به سردخانه يا بازار فروش باشد، تا از ضايعات و تلفات پايين آمدن قيمت محصول جلوگيري شود. چند روز ديرتر يا زودتر چيدن محصول در باغهاي وسيع ممكن است رقم بزرگي از درآمد باغ را تقليل مي دهد. در دهة اخير گسترده اي در دانشگاهها و مراكز علمي دنيا به خصوص در امريكا روي سيستم پرس و روشهاي مديريت در باغهاي استاندارد و متراكم براي تقليل هزينه توليد به عمل آورده است.

دشمنان سيب

درخت سيب مثل هر موجود زنده دشمناني دارد كه از آن تغذيه و يا روي آن زندگي مي كنند، كه در اثر آنها ضايعات و صدماتي به درخت وارد مي شود. اين دشمنان ممكن است به ريشه، تنه، شاخه، برگ، جوانه و گل صدمه بزند يا مستقيماً محصول ميوه را مورد حمله قرار دهند. نتيجه در هر صورت، ضعيف شدن درخت و كم شدن درآمد خواهد بود. اي بسا، حاصل سالها زحمت و حرارت و صرف سرمايه در اثر اهمال يا جهل و ناداني مدت كمي از بين برود، و درختان دچار انحطاط و ضعف غير قابل جبراني شوند يا محصول يكسال ظرف چند روز از بين برود. دشمنان درختان ميوه از جمله سيب را مي توان به سه گروه عمده تقسيم كرد:

1 – گروه حشرات، كه شامل انواع حشرات مضرند كه به قسمتهاي مختلف درخت صدمه ميزنند.

2 – گروه امراض قارچي يا ويروسي يا باكتريايي، كه زير عنوان كلي امراض گياهي مي آيند.

3 – حيوانات خون گرم و كامل كه به نوعي به درختان آسيب مي رسانند.

بيماريهاي درختان سيب

بيماريها كه در اثر حملة قارچها، باكتريها و ويروسها به درختان سيب خسارت وارد مي كنند، مثل حشرات و آفات اكثراً با ساير درختان به خصوص درختان مثمر دانه دار مشترك است. عوامل بروز اين عوارض بر خلاف حشرات با چشم غير مسلح قابل ديدن نيستند و موقعي باغدار به وجود آنها پي مي برد كه خسارات به قسمتي از درخت اعمال از ريشه، ساقه، شاخه، برگ، گل و ميوه وارد شده است. در اينجا مهمترين بيماريها درختان سيب را معرفي مي كنيم.

1 – بيماريهاي قارچي

الف: بيماريهاي ريشه اي

ب: بيماريهاي روي تنه و شاخه ها

در اينجا لازم به تذكر است كه اكثر آفات و امراض را مي توان با رعايت اصول جهنمي متداول كه صحت آنها ثابت شده است از اثر بيندازيم يا كم اثر كنيم. اين اصول عبارتند از: رعايت صحيح آبياري، انجام آبياري، انجام صحيح و به موقع عملايت باغداري از قبيل شخم و برگدان علفهاي هرز، تقويت متعادل درختان، پرس و ترتيب درخت، رعايت بهداشت محيط و ابزار كار با ضد عفوني كردن محل زخمها و ادوات كار قيچي، چاقو در تهيه نهالهاي سالم با استفاده از روش گرفتن پيوندك فقط از درختان ما در گواهي شده انتخاب پايه هاي مناسب و مقاوم، انتخاب ارقام پيوندي مقاوم در مقابل عوارض طبيعي و آفات و امراض مناسب شرايط محل، انتخاب محل مناسب باغ از نظر توپوگرافي و مصون بودن از سرما و باد، آبياري به اندازه، چيدن ميوه با اسلوب صحيح و اجتناب از وارد آوردن ضربه و خراش به ميوه ها، و بالاخره رعايت بهداشت انبارها و كنترل ها و رطوبت آنها و انجام صحيح رقم بندي و بسته بندي و مراقبت در حمل و رسانيدن ميوه به بازارهاي فروش.

بازاريابي و فروش محصول

حاصل تمام زحمات و هزينه ها براي بدست آوردن محصول در باغ تجارتي، فروش محصول است. عرضه ميوه توليد شده به، صورت بازارپسند و باب طبع مشتري از اهم مطالبي است كه بر توليد كنندة امروزي مد نظر دارد. بسياري از باغ داران كشور ما عمدتاً از اين شاكي هستند كه قادر نيستند محصول خود را به نحو شايسته به بازار برسانند و بفروشند و در نتيجه متحمل خسارات زيادي مي شوند و از باغداري، به خصوص توليد سيب دلسرد هستند. با وضعي كه در مورد بازار سيب در چند ساله اخير، پيش آمده است. مسئله فروش و بازاريابي اهميت بيشتري يافته است. اقدام اخير دولت در بار كردن راه خروج مازاد ميوه به بازارهاي خارجي و تشويق صنايع به سيب مي تواند در حل معضل كمك كند. ولي در دنياي امروزي و در بازارهاي پررقابت خارجي، هر چقدر كيفيت محصولي خوب باشد، بدون رعايت دقيق ضوابط بسته بندي و رقم بندي و به دست آوردن شهرت نيك و اعتقاد نمي توان وارد شد.

روشهاي گوناگون فروش

فروش ميوه، بر حسب كشورها و عادات و رسوم محلي و نوع و كيفيت محصول، با روشهاي متعددي انجام مي گيرد.

فروش به كارخانه هاي تبديل ميوه: در كشورهاي صنعتي، كم كم مصرف عمدة ميوه هايي مثل سيب و مركبات، گلابي، هلو، گيلاس، و .... از طريق تبديل آنها به ساير محصولات غذايي مانند آب، كنسانتره، كمپوت، كنسرو، مربا و غيره انجام مي گيرد. به عبارت ديگر اين مراكز صنعتي خريداران عمدة انواع ميوه ها هستند.

بازارهاي كنار جاده: اين طرز فروش ميوه، به خصوص براي سيب، هنوز در ايران زياد متداول نشده است.

واسطه هاي فروش: همان طوري كه در كشور ما دلال و واسطه وجود دارد، در كشورهاي مترقي با سيستم پيشرفته بازاريابي نيز دلال و واسطة فروش ميوه هست. وجود افراد يا سازمانها براي مطالعات عمدة موسسات بزرگ ضرورت دارد. وجود اين واسطه ها از آن نظر لازم است كه در مجامع بزرگ جمعيتي با تعدد توليدكنندگان و مصرف كنندگان و صنايع و مراكز نگهداري و تبديل ميوه، ارتباط مستقيم بين باغدارها و مصرف كننده ها غير ممكن است.

آژانسهاي بازاريابي: شامل 1 – دلالهاي كميسيونه – جابه – مراكز فروش عمده – بروكرها – آكشن – خريد مستقيم از باغ – ماشينهاي خودكار فروش سيب

تبليغات و معرفي محصول:

تبليغ مبتني بر واقعيت و معرفي محصول، يكي از عوامل عمدة توفيق در بازاريابي محسوب مي شود. بهترين تبليغ براي باغداران اين است كه ثابت كند، كيفيت محصول او همان است كه ادعا مي كند و طرز بسته بندي و رقم بندي آن نيز جالب و تميز باشد.

شناساندن ارزش غذايي و بهداشتي سيب به عامة مردم از جمله تبليغات مفيدي است كه براي رونق دادن به بازار فروش سيب و تامين بهداشت عامه در دنيا انجام مي شود. سيب با داشتن مواد هيدروكربنه و املاح و ويتامينها و قند سالم به خصوص پكيتن، غذاي بسيار سالم و مفيدي است. انتشار نتيجة تحقيقات ممتد دانشمندان در مورد خواص ميوه ها به خصوص سيب، از نظر پايين نگهداشتن چربي خون، كم كردن خطرات سكته هاي قلبي، كه سيب به خاطر داشتن مقادير زياد پكتين به آن معروف است، بسيار مفيد است. در كشورهاي پيشرفته اطلاع مردم از اين واقعيات موجب بالا رفتن مصرف سرانه سيب شده است. بد نيست از يك بررسي كه در دانشگاه ميشيگان آمريكا در مورد روشن كردن منافع خوردن سيب در بين دانشجويان اين دانشگاه به عمل آمده است ذكري بكنيم:

طبق اين بررسي، دانشجوياني كه روزانه حداقل دو عدد سيب خورده بودند، در مقايسه با آنهايي كه اصلاً سيب نخورده بودند به مقياس زيادي از ناراحتيهاي از قبيل سردرد، هيجانات عصبي، استرسها، امراض پوستي، دردهاي رماتيسمي و اختلالات تنفسي در امان بودند. ساعات غيبت دانشجويان مصرف كننده سيب درمقايسه با ديگران 12 به 1 بود. يعني سيب خورها 12 بار كمتر از سيب نخورها غيبت داشتند. دندانپزشكان معتقدند خوردن يك سيب (گاز زدن) بعد از غذا كار مسواك و خمير دندان را مي كند. و در سلامتي لثه ها و تغذيه و ضد عفوني كردن دهان موثر است اين قبيل محسنات سيب كه براي اكثريت مردم اين كشور هنور نامعلوم است بايد تا تشكيل سمينارها و نشر و انتشار پوسترها و درج مقالات مرتب در مجلات و روزنامه ها و انتشار و سخنرانيها در تلويزيون و راديو فهمانده شود. همزمان با آن بايد در اصلاح وضع بازاريابي اقدام كاري كرد كه سيب به قيمت ارزان و فراوان در دسترس عامه قرار گيرد و سهم عمدة قيمت فروش رفته عايد باغدار شود تا به توليد آن و تامين نيازهاي جامعه تشويق شود.

نتايج و پيشنهادات:

آخرين علاج براي نجات سيب كاران

در حال حاضر صاحبان باغهاي سيب، همانطوري كه به آن اشاره شد، درگير مشكلات زيادي هستند، يكي از بهترين روشهاي كار، جهت نجات اين مردم، تشكيل تعاونيهاي توليد و اتحاديه سيب كاران است يعني باغداران و توليد كنندگان سيب در منطقه دور هم جمع شوند و تعاوني تشكيل بدهند. با كمك گرفتن از دولت هم از نظر فني و هم مالي، موسساتي در منطقه به وجود بياورند كه محصول همة اعضا را تحويل بگيرد و پس از رقم بندي در سردخانه هاي مجهز نگهداري و به موقع بعد از بسته بندي به بازارهاي داخلي و خارجي عرضه كنند. اين اتحاديه ها بايد سهامي باشند و ارقام سهام آنها متعقل به باغداران و توليد كنندگان باشد. اين موسسات مي توانند سردخانه مراكز رقم بندي و بسته بندي و حتي كارخانه هاي تبديلي باشند، تا قسمتي از محصول را كه قابل عرضه به صورت تازه نيست، بتواند به محصولات پرارزش ديگري تبديل كنند. همچنين اين شركتها مي توانند احتياجات اعضاي خود را به وسايل كار، با به وجود آوردن سرويسهاي سمپاشي عمومي باغها يا خريداري و تهيه سموم و كود ماشين آلات مورد نياز يا جعبه، به قيمتهاي مناسب و به موقع تامين كنند.

فهرست منابع:

سيب و پرورش آن – تاليف عباسعلي منيعي – (تهران): شركت انتشارات فني ايران 1380

كتاب F.F.GR و كتاب F.S.N

مباني علمي پرورش درختان ميوه – مولف مهندس عباسعلي رفيعي

فاجريا، ان، كا. 1992، افزايش عملكرد گياهان زراعي، مترجمين ا . هاشمي دزفولي، كوچكي و م. بنايان اول. انتشارات جهاد دانشگاهي مشهد

پيشرفتي كه در اصلاح محصولات پنبه ايجاد شده است بامقايسه محصولات نا مقطع و واريته هاي منسوخ شده با واريته هايي با اصالتي جديد تر سنجيده شده است. در يك امتحان و ازمايش محصول پنبه  سه واريته كه در  توليدات اقتصادي بودند 112 كيلو گرم در هر هكتار بيشتر از محصول متوسط 13 واريته اين بود كه پيشتر بعنوان يك محصول اقتصادي كشت مي شد و اكنون منسوخ شده اند.

زودرسي

زود رسي در پنبه مزاياي زيادي دارد . اين مسئله پنبه را قادر مي سازد تا در هنگام وجود رطوبت مناسبي و فصل مرطوب رشد كند و قبل از صدمه ديدن توسط آب و هواي نا مساعد چيده شود. زودرسي به تناسب گروههاي ديگر در يك الگوي دروني مضاعف كمك مي كند . خسارتي كه توسط آفات بعدي و آسيب حشرات ايجاد مي شود مي تواند بوسيله واريته هاي زودرس كاهش يابد. وارينه هاي زودرس و سريع ميوه در پنبه به منظور جلوگيري از بروز شپشك غوزه تخمدان مدتهاي طولاني در آمريكا مورد تحقيق قرار گرفته است. و همچنين از خسارات زيادي كه بوسيله كرم صورتي تخمدان بوجود مي آيد اغلب توسط زودرس پنبه جلوگيري مي شود. زودرس و بلوغ يكسان برداشت مكانيكي را تسهيل مي كند. وقتي از برداشت كننده مكانيكي استفاده مي شود شايسته است در برداشت اول مقدار مشخصي از درصد بلندي در بوته ها مد نظر باشد. اگر پنبه توسط يك دستگاه مكانيكي جمع آوري شود ، همه پنبه ها قبل از برداشت بايد بالغ باشند. زودرسي در مناطق مرطوب و آبياري شده مناسب هست زيرا گياهان زود رس به بلوغ زودتر مي رسند و در استفاده از آبياري مرقوم به صرفه تر از انواع ديگر هستند.

تسريع در بلوغ يك ويژگي نيست كه به سادگي سنجيده مي شود. تا گياه هنگاميكه گل دهد وغوزه ايجاد كند در يك دوره زمانه طولاني زودرس تحت عوامل زير است:

(a به چه زودي كتان شروع به گل دادن كند.

b) به چه سرعتي گل هاي جديد رشد كند.

c) مدت زمان مورد نياز براي بلوغ تخمدان چقدر است.

طول اين دوره ها در انواع مختلف بسته به شرايط محيطي كه پنبه در آن رشد مي كند متغير است . در يك بررسي روي روشهاي سنجش زودرس ها در پنبه اين مسئله نتيجه گيري شد كه وزن دانه پنبه در اولين يا دومين برداشت بعنوان وزن نهايي دانه پنبه تعيين مي شود سنجش تحقيقي خوبي از زودرس هست. يك نقش ريختي كه بحثي مربوط به بلوغ زودرس است ، تعداد گره هاي نمو يافته قبل از اينكه اولين انشعاب ميوه دهنده رشد كند مي باشد.

وظايف و اعمالي كه معمولا به زودرس واريته هاي پنبه مربوط مي شود اندازه كوچك گياه است، اندازه تخمدان و دانه ها و تخمدان ها است كه باعث مي شود كه نزديك به زمين قرار گيرد. صفت بعدي كه براي كشاورز نامناسب است براي جمع آوري محصول ناجور باشد . تحمل سرماي گياهان دانه دار بلوغ زودرس در آب و هواي ملايم را بالا مي برد. همانطور كه اين آب و هوا اجازه مي دهد كه دانه پنبه سريعتر به گياه  كامل تبديل شود. كه اين در آب و  هواي استوايي مفيد نيست.

عادت كردن به برداشت ماشيني

اندازه غوزه و دهانه نمايش كيفيت برداشت هستند. لازم است كه غوزه به اندازه كافي از لحاظ عرض باز بشود  تا به پنبه براي كركي شدن و چيده شدن توسط دوك در مجموعه هايي به منظور جمع آوري ماشين با يك دوك برداشت كننده اجازه بدهد اما اين مسئله هم لازم است كه واريته هايي با مقاومت لازم در برابر طوفان را داشنه باشيم تا باعث شوند فيبر ها در جداره سوراخ فرو بروند. و توسط باد و باران قبل از برداشت جدا شوند.

در تگزاس بهبود كيفيت واريته ها با غوزه هاي بسته ۱۵-۳ درصد از دست رفتگي قبل از برداشت را كاهش مي دهد. كه گياه باز نشده با غوزه يكي كه در امتداد ساقه اصلي قرار دارند و بالاتر از زمين كاشته شده اند. بهترين موفقيت براي برداشت كننده دوكي شكل مي باشد يك دوره سريع و كوتاه ميوه دهي اجازه بلوغ بيشتر غوزه را در يك فضاي كوتاه زماني مي دهد. يك تمايل ذاتي به ريزش برگ ها بر روي بستر كشت وجود دارد . غوزه ها براي سهولت بيشتر در ريزش برگ كه از مواد شيميايي استفاده مي شود  اين امر ميزان برگ ها وزباله هايي كه از دانه پنبه گرفته مي شود را كاهش مي دهد نمو واريته ها با براكته هاي كوچك يا برگ ريز و با برگ هاي صاف بدون كرك در روي سطح ديگر نتيجه مي دهد كه در توليد پاك كننده هاي پنبه زيرا ميزان كمتر برگ و زايدات براكته ها با قيمانده از كتان وجود دارد.

در دشت هاي تگزاس غربي و اوكلاهاما، كتان معمولا به روش دو نيم كردن يا جدا كردن غوزه هاي پيوسته از گياه كارپل هاي خشك و دانه هاي كتان تومط جدا كننده هاي مكانيكي جدا مي شوند صفات وارياته هاي مناسب براي جدا كردن مكانيكي ، گياهان كوتاه با انشعابات ميوه دهنده كوتاه غوزه هايي كه بصورت تنها ظاهر شده اند و در فاصله بالايي از سطح زمين قرار دارند. زود ميوه دهي و بلوغ و دانه هاي كتاني كه محكم در درون غوزه در هنگام بلوغ قرار دارند.

بعضي واريته ها در جاهايي كه فيبرها را از غوزه ها جدا كنند بعلت چسبيدن به جداره سوراخدار بسيار مشكل است كه مواردي به آن عايق طوفان اشاره شده است. استفاده آنها براي موفقيت جدا كننده هاي نوع برداشت لازم است.

مقاومت در برابر آفات

خسارات آفات زيادي در رابطه با دانه پنبه وجود دارد . آفاتي كه در درجه اول اهميت قرار دارند خساراتي هستند كه بر روي نهال پنبه وارد مي شوند مثل تركيبات نماتدي، فوزاريوم و پژمردگي ورتي سيليوم. آفات باكتريايي فاسد شدن غوزه ، خسارات ديگر بصورت عمومي تخريبي هستند . ايجاد مقاومت در برابر بيماريهاي آفات در اصلاح واريته هاي مقاوم بيشتر مورد توجه است.

بلاهاي گياهان جوان:

 خسارات گياهان جوان محصولات اصلي پنبه را در آمريكا كاهش مي دهد ۵-۲ درصد ساليانه است. ولي در مناطق محلي ممكن است درصد اين محصولات ۱۰-۱۵ درصد كاهش دهد. اين آفات باعث پوسيدگي و فساد دانه مي شود، رطوبت زياد يا يك آفت كه دورادور ساقه گياهان جوان كه معمولا به مواردي منجر به زخم ساقه مي شوند. چندين قارچهاي خاك شامل ايزوكتونيا ، مولاني، پيتيوم spp قرار مي دهد.

پنبه يك نهاال آسيب پذير ويژه است در برابر آفات وقتي كه رشد مي كند در سرما و خاك مرطوب ، پيشرفت در اصلاح براي مقاومت در برابر امراض نهال سخت بوده است براي رسيدن به مقصود.

متحمل سرماي افزايش يافته در شروع مرحله رشد و دانه نهال . همراه بامقاومت در برابر امراض نهال هاي اجازه خواهد داد كاشتن زودتر را در مناطق شمالي آمريكا.

تركيب فوزاريوم – ويلت نماتد: فوزاريوم سبب مي شود بوسيله عادت نداشتن خاك قارچ فوزاريوم آكسيسپوريوم  اف – اس – پي  لوله هاي آب در گياهان خراب مي شود بوسيله آفات ، علت پژمردن گياه كشته شده پيش از بلوغ است . آفت همواره با خرابي باعث مي شود بوسيله نماتد كه مهيا مي كند از ميان كه پژمردگي قارچ داخل مي شود از ريشه ها هم نماتد و هم مقاومت پژمردگي نياز دارند به محافظت وسيع.

اصلاح نبات براي مقاومت شروع شد قبل از سال ۱۹۰۰ بوسيله واريته هايي از گياهان مقاوم رشد كرد. در خاك ويلت توسط progeny-row در اصلاح اين محافظت شده ها عامل حيات و آزمايش اخلاف معرفي شدند به اصلاح پنبه.

مهمترين پايه هاي پسته

انتخاب پايه ازمهمترين مسائل است كه درزمان احداث باغ پسته بايد به آن توجه شود. هرچندكه تمامي پيوندكهاي ارقام پسته مي توانندبرروي گونه هاي مختلف آن پيوند شوند ، با اين وجود درايران از3 گونه پسته اهلي (P.vera) ، چاتلانقوش (P.khinjuk) و بنه (P.mutica) به عنوان پايه پسته استفاده مي شود. دربيش از 99 درصد باغهاي پسته از گونه اهلي به عنوان پايه استفاده مي شود.

اين گونه درمناطق مختلف ايران پسته داراي تنوع ژنتيكي وفنوتيپي بسيار زيادي است. رشد اوليه آن زياد وبا پيوندكهاي ارقام مختلف به خوبي سازگاري دارد ولي به نماتد مولد غده ريشه ، گموز و ورتيسيليوم حساس است . پايه بنه به عنوان يكي از پايه هاي مقاوم به نماتد مولد غده ريشه پسته و چاتلانقوش به عنوان پايه اي مقاوم به خشكي و كم آبي شناخته شده است .

درساير كشورهاي جهان ازپايه هاي ديگري همچون P.terebinthus  و  P.atlantica  و P. integirrima  و UCBI و  PGI وPGII استفاده مي كنند، كه3 پايه اخير از دورگ گيري بين گونه هاي P.integerrima   * P.atlantica بدست آمده و با نامهاي تجاري به فروش مي رسند. P.atlantica  : به دليل مقاومت بيشتر به سرما در مقايسه با P.integerrima  متداولترين پايه مورد استفاده در ايالت كاليفرنيا مي باشد. درسالهاي اخير به دليل گسترش بيماري ورتيسيليوم از پايه هاي مقاوم به آن همچون P.integerrima و دورگه هاي آن استفاده مي شود. P.integerrima : حساسترين پايه نسبت به سرما است . تحقيقات تغذيه اي نشان داده است كه كارآيي اين پايه  در جذب بركمتر از P.atlantica است . بعد از اينكه مشخص شد اين پايه نسبت به بيماري ورتيسيليوم مقاوم است ، كاربرد آن در باغات جديد الاحداث ايالت كاليفرنيا توسعه يافت .

دورگه هاي بين گونه اي : پايه هاي دورگه UCBI و PGII درميزان مقاومت به ورتيسيليوم متفاوت هستند. P.integerrima  مقاومترين پايه و P.atlantica  حساسترين پايه نسبت به بيماري ورتيسيليوم است . همچنين پايه دورگه UCBI نيمه مقاوم تا مقاوم و پايه دورگه PGII  نيمه حساس تا حساس مي باشد. پايه PGII  جذب روي ، كارآيي نسبي بيشتري درمقايسه با P.terebinthus دارد، در حاليكه P.atlantica  در حد وسط آنها قرار دارد و پايه هاي UCBI و P.integerrima كمترين ميزان جذب را دارند.

مهمترين ارقام پسته

ارقام پسته ازلحاظ زمان گلدهي ، زمان پرشدن مغز، زمان رسيدن ، درشتي وساير خصوصيات تفاوت زيادي با هم دارند ، اين تنوع ژنتيكي باعث گرديده باغداران بتوانند بهترين رقم ومناسب با شرايط آب و هوايي را انتخاب نمايند.

درايران حدود 90 رقم شناخته شده است كه تعدادي از آنها به صورت گسترده و تجاري و برخي به صورت پراكنده و محدوده كشت مي شوند كه خصوصيات مهمترين ارقام تجاري پسته به شرح زير ارائه مي شود:

رقم اوحدي :

 يكي از مهتمرين ارقام تجاري پسته، بسيار معروف و سازگار در اكثر مناطق پسته كاري و 70-60 درصد باغات پسته رفسنجان را شامل مي شود. ارتفاع درخت حدود 3 متر داراي رشد متوسط و تاج گسترده مي باشد . اكثريت برگهاي آن مركب سه برگچه اي هستند و برگچه هاي انتهايي آن بزرگتر از برگچه هاي جانبي مي باشد.

غالبيت انتهاي خيلي زياد و اغلب برگها مركب برگچه اي هستند. متوسط گل ، زودرس و سال آوري متوسطي دارد . دردهه اول شهريور قابل برداشت مي باشد.

رقم كله قوچي :

 عملكرد نسبتا بالا ، ميوه فندقي و درشت از عوامل اصلي انتخاب و گسترش آن بوده است داراي شاخه هاي قوي و محكمتري نسبت به كمبود آب و مواد غذايي حساسيت بيشتري دارد. در اكثر سالها به علت زود گل دهي مخصوصا در مناطق سردسير در معرض خطر سرمايه بهاره مي باشد . ميان رس و با سال آوري متفاوت مي باشد داراي قبليت انتهايي كمتر و قدرت توليد شاخه هاي جانبي بيشتري مي باشد نهالهاي بذري حاصل از اين رقم نسبت به سميت بر مقاوم مي باشند. در دهه دوم شهريور قابل برداشت مي باشند.

رقم احمد آقايي :

 از ارقام تجاري با ميوه بادامي شكل ، پوست استخواني سفيد و درشتي ميوه در حال گسترش مي باشد. متوسط گل و ديررس، داراي بيشترين شدت سال آوري كه در صورت اعمال مديريت صحيح داشت به مقدار قابل زيادي قابل كنترل است .

رقم اكبري : از ارقام تجاري پسته و از نظر اقتصادي داراي بالاترين ارزش مي باشد، ميوه هاي آن باداني شكل، كشيده و درشت هستند، از خصوصيات اين رقم رشد رويشي زياد با رگبرگهاي متراكم و سطح وسيع برگ ، محصول خوب، دير گل و دير رس بوده كه در ده دوم شهريور قابل برداشت مي باشد و از گرما زدگي خسارت بيشتري را متحمل مي شود .

رقم بادامي زرند :

 ميوه اين رقم بادامي شكل، ريز و خنجر مانند و رنگي كدر دارد. منشا آن از باغات قديمي پسته واقع در منطقه زرند كرمان مي باشد. اكثريت برگهاي آن 5 برگچه اي هستند. رقمي زود گل و از ارقام زودرس در نيمه اول مرداد ماه قابل برداشت است.

رقم خنجري دامغان :

 اين رقم يكي از ارقام تجاري منطقه دامغان است كه ميوه آن بادامي شكل مي باشد. اكثريت برگ هاي آن مركب 3 برگچه اي هستند و برگچه انتهايي بزرگتر از برگچه هاي جانبي است. رقم دير گل و متوسط رس و در دهه دوم شهريور ماه قابل برداشت است.

رقم ممتاز:

 ميوه اين رقم بادامي شكل و مغز آن نسبتا به ساير ارقام تجاري خوشمزه تر مي باشد. اكثريت برگ هاي آن مركب سه برگچه اي هستند. رقمي زود گل بوده و در دهه سوم شهريور ماه قابل برداشت است ، از ارقام زور گل و دير رس به حساب مي آيد .

رقم سفيد پسته نوق :

 اين رقم از زمانهاي گذشته در منطقه رفسنجان وجود داشته ، به ويژه در منطقه نوق كه آب و هواي گرمتري نسبت به رفسنجان دارد ، گسترش بيشتري يافته است ميوه اين رقم بادامي شكل و زود گل بوده كه در ده سوم شهريور ماه قابل برداشت و از ارقام ديررس مي باشد.

رقم شاه پسند :

اين رقم نيز يكي از ارقام تجاري پسته در رفسنجان بوده كه ميوه آن بادامي شكل مي باشد . اكثريت برگ هاي آن مركب 3 برگچه اي هستند . رقمي دير گل بوده و در دهه دوم شهريور ماه قابل برداشت از ارقام متوسط رس مي باشد .

پسته رقم قزويني :

 منشاء آن منطقه قزوين بوده و در آنجا به نام پسته كله بزي معروف است . «يوه آن بادامي شكل ، ريز و دازاي مغز نسبتا سبز رنگ است. تعداد ميوه موجود در هر خوشه بسيار زياد است. اكثريت برگهاي آن مركب 3 برگچه اي هستند. رقمي دير گل بوده و در اواسط مرداد ماه قابل برداشت و از ارقام خيلي زود رس مي باشد.

زمان گلدهي ارقام مختلف پسته :

                           ايتاليايي

ارقام زود گل          سفيد پسته نوق

                          كله قوچي

                           اوحدي

ارقام متوسط گل     احمد آقايي

                          بادامي زرند

                      ابراهيمي

ارقام دير گل      جندقي

                      قزويني

                      اكبري

زمان رسيدن ميوه در ارقام مختلف پسته :

                               فندقي زودرس

ارقام خيلي زودرس      رضائي زودرس

تا 31 مرداد ماه           قزويني خيلي زودرس – ايتاليايي خيلي زودرس

                              موسي آبادي

ارقام زودرس             اوحدي

10-1 شهريور            قزويني زودرس

                               ايتاليايي زودرس

                             كله قوچي – سيريزي – نيش كلاغي

ارقام متوسط رس       خنجري دامغان – شاه پسند

20-11 شهريور        اميري – سيف الديني- بادامي

                        ابراهيم آبادي - غلامرضا

ارقام ديررس       حسن زاده – بادامي زرند – احمد آقايي

31-21 شهريور   فندقي غفوري – اكبري – فندقي ريز

                        بادام راور – هراتي – ممتاز – سفيد پسته نوق

                            جندقي

ارقام خيلي ديررس    فندقي 48

      10-1 مهر        ابراهيمي

ميزان محصول تردر ارقام مختلف پسته

                                               فندقي ريز 12870

                                               بادامي راور 10950

ارقام داراي حداكثر محصول تر       هراتي 9284

يك درخت 12 ساله ( گرم )            احمدآقايي 8380

                                               كله قوچي 8103

                                             اوحدي 8738

ارقام داراي حداقل محصول تر      اكبري 4069

يك درخت 12 ساله ( گرم )          شاه پسند 3376

                                            ممتاز 2163

                                            اميري 2115

ميزان محصول خشك درارقام مختلف پسته

ارقام داراي حداكثر              احمدآقايي 59/36

محصول خشك نسبت به         موسي ابادي 29/36

وزن تر (درصد )                اكبري 22/33

يك درخت 12 ساله              فندقي ريز 5/31

                                     سفيد پسته نوق 1/31

ارقام داراي كمترين          اوحدي 41/30

محصول خشك نسبت        كله قوچي 42/27

به وزن تر(درصد)          ممتاز 82/25

يك درخت 12 ساله         سيف الديني 58/ 14

درصد پوكي در ارقام پسته

                                               سيف الديني 1/39

ارقام داراي حداكثر درصد پوكي      كله قوچي    5/34

                                               سيريزي     3/33

                                               فندقي  48 – 9/4

ارقام داراي كمترين درصد پوكي     ابراهيمي 4/6

                                               خنجري دامغان 5/6

                                               جندقي 2/7

                                               احمد آقايي 7/7

                                      اوحدي 5/21

ارقام داراي متوسط پوكي   

                                      اكبري 3/11

درصد مغز به ميوه خشك درارقام مختلف پسته

                                      حسن زاده 58 درصد 

ارقام بيشترين درصد مغز     ممتاز 8/57 درصد

                                     اميري 6/57

                                     اوحدي 8/56 درصد

داراي كمترين درصدمغز     شاه پسند 7/51 درصد

                                     سيريزي 1/52 درصد

سال آوري در ارقام پسته

                                              احمد آقايي 74/0

ارقام داراي بيشترين سال آوري      سفيد پسته نوق 73/0

                                              فندقي زودرس 68/0

                                               جندقي 60/0

ارقام داراي كمترين سال آوري       شاه پسند 1/0

                                              ايتاليايي 14/0

توسعه روستايي و كارآفريني روستايي در چين

انديشگاه شريف

(كليه حقوق مادي و معنوي اين سند, كه بخشي از يك گزارش مفصل مي‌باشد, متعلق به سازمان همياري اشتغال فارغ‌التحصيلان مي‌باشد)

مقدمه

چين كشوري پهناور با وسعت 4/9 ميليون كيلومتر مربع و جمعيتي بالغ بر يك ميليارد نفر است. 80 درصد جمعيت چين را روستانشينان تشكيل مي‌دهند كه عمدتاً به شغل كشاورزي مشغولند. چين  بايد حدود 20 درصد جمعيت جهان را تغذيه كند، و اين در حالي است كه تنها 7 درصد اراضي قابل كشت دنيا را در اختيار دارد ]1[.

اقتصاد چين تا حد زيادي متكي بر اقتصاد روستايي و در نتيجه بخش كشاورزي است. انقلاب كشاورزي چين در طي 30 سال سيطره خود بر كشور، صدمات جبران‌ناپذيري را بر اقتصاد چين وارد كرد و سياست‌هاي نادرست دولتمردان در آن دوران ركود شديد اقتصادي و فقر روستاييان را به همراه آورد.

امروز پس از گذشت دو دهه از اجراي اصلاحات سياسي سال‌هاي 1978 و 1979 كه به انقلاب دوم موسوم است، پيشرفت‌هاي قابل توجهي در توسعه كشاورزي و نيز دستاوردهاي مهمي در صنايع روستايي اين كشور به‌دست آمده است. فقر به ميزان چشمگيري كاهش يافته و منابع طبيعي و زيست‌محيطي كشور حفظ و احيا شده‌اند. از سال 1978 تا كنون كل توليد ناخالص داخلي كشور سالانه با نرخ ميانگين 10 درصد، توليد ناخالص داخلي در بخش كشاورزي 2/5 درصد، و صنايع روستايي 31 درصد افزايش داشته است. تعداد افرادي كه در فقر كامل به‌سر مي‌برند، به 31 ميليون نفر يعني 6 درصد جمعيت روستايي كاهش يافته است] 2[.

توسعه اقتصادي چين در اين سال‌ها روندي آرام و سنجيده داشته است. در اين مدت به‌تدريج از تصدي دولت بر كشاورزي كاسته شده و با اجراي سياست‌هاي توسعه روستايي، درآمد روستاييان افزايش يافته است.

با وجود همه اين پيشرفت‌ها چين هنوز تا توسعه اقتصادي پايدار و مؤثر راه درازي در پيش دارد. هنوز هم بخش روستايي و كشاورزي چين با معضلات عمده‌اي روبروست و هنوز هم ردپايي از دخالت‌هاي نادرست دولت در روستاها به چشم مي‌خورد.

از سوي ديگر پيوستن چين به سازمان تجارت جهاني در سال 2001 افق‌هاي جديدي را به ‌روي اين كشور گشوده و همراه با آن چالش‌هاي جديدي را نيز پيش روي كشور قرار داده است. چين براي رقابت در بازارهاي جهاني بايد هر چه بيشتر بر سياست‌ درهاي باز اقتصادي تأكيد كند و جهت‌گيري‌هاي جديدي را انتخاب نمايد. به‌نظر مي‌رسد با اتخاذ سياست‌هاي درست روند توسعه اقتصادي چين در سال‌هاي آينده آهنگ تندتري پيدا كند.

چهره چين پس از انقلاب كشاورزي                        

سياست‌هاي دولت چين پس از انقلاب كشاورزي، تأثيري شگرف بر اقتصاد ملي اين كشور بر جاي گذاشت و كشاورزي نيز به‌عنوان زيربناي اقتصادي چين از اين تأثيرات در امان نماند. اصلاحات ارضي كشور در دهه 1950 كه بدون توجه به اوضاع اقتصادي و فرهنگي چين انجام شد، ركورد شديدي در بخش كشاورزي پديد آورد. در طي اين دوران نزديك به 47 ميليون هكتار زمين كشاورزي از دست مالكان خارج شده و در اختيار كشاورزان بدون زمين قرار گرفت. پس از تقسيم زمين‌هاي كشاورزي، چين به تقليد از شوروي و كشورهاي اروپاي شرقي براي اداره امور كشاورزي اقدام به راه‌اندازي تعاوني‌ها نمود و كشاورزان را وادار به عضويت در اين تعاوني‌ها كرد. ابتدا زمين‌هاي تقسيم‌شده تحت اختيار تعاوني‌هاي بزرگ قرار گرفت كه در اثر اين سياست نادرست بيش از 30 ميليون كشاورز در اثر فقر و گرسنگي جان باختند ]2[. از آن پس تعاوني‌هاي بزرگ به تعاوني‌هاي كوچك‌تر تقسيم شد. تا سال 1955 نزديك به 17 ميليون خانوار كشاورز به عضويت تعاوني‌ها درآمدند. بدين ترتيب فعاليت‌هاي كشاورزي از مديريت جمعي برخوردار شد و تصدي دولت بر بخش كشاورزي روزبه‌روز عميق‌تر و گسترده‌تر گرديد. تعاوني‌ها در آن دوران نقش‌هاي زيادي را بر عهده داشتند. تعيين روش‌هاي توليد, نوع محصول، نحوه فروش و قيمت محصولات همه و همه توسط تعاوني‌ها و زير نظر دولت انجام مي‌شد. حاصل اين سياست‌ها ايجاد تنگناهاي شديد براي كشاورزان و كاهش چشمگير توليدات كشاورزي بود. به‌طوري كه سهم بخش كشاورزي در توليد ملي از 90 درصد به 6/25 درصد كاهش يافت‌ ]1[.

ساير سياست‌هاي دولت نيز در اين دوران تأثيرات گسترده‌اي بر بخش كشاورزي داشت. بخشي از اين سياست‌ها عبارت بودند از ]3[ :

·        تأكيد بيش از حد بر خودكفايي و قطع ارتباطات بين‌المللي

·        تصدي بيش از حد دولت بر امور اقتصادي

·        عدم كنترل جمعيت

·        انتقال شتاب‌زده اموال و املاك به دولت

·        تأكيد بيش از حد بر صنايع سنگين، به قيمت توجه كمتر به صنايع سبك و فعاليت‌هاي كشاورزي

·        عدم توجه به اهميت انتقال فناوري

اين سياست‌ها كه بدون توجه به قوانين اقتصادي و نيازهاي جامعه اتخاذ شده بود، زيان‌هاي عمده‌اي بر اقتصاد ملي و بخش كشاورزي چين وارد كرد. تصدي دولت، انگيزه و ابتكار عمل كشاورزان و در نتيجه درآمد آنها را كاهش داد. واردات مواد غذايي در اين دوران روزبه‌روز افزايش مي‌يافت و مردم به‌ويژه كشاورزان كه اكثريت جامعه را تشكيل مي‌دادند، از سطح زندگي مناسبي برخوردار نبودند.

استراتژي توسعه روستايي چين

سال‌هاي  1978 و 1979 را مي‌تواننقطه عطفي در تاريخ چين به‌حساب آورد. در اين سال‌ها  پس از گذشت 30 سال از انقلاب كشاورزي، مقامات كشور متوجه سياست‌هاي اشتباه خود در توسعه سياسي و اقتصادي چين شدند و اقدامات اصلاحي جديدي را جهت رفع مشكلات و چالش‌ها به اجرا در‌آورند. اصلاحات سياسي چين در اين سال‌ها، تحولات عمده‌اي در اقتصاد ملي چين پديد آورد و مهمترين بخشي كه تحت تأثير اين تحولات قرار گرفت، بخش كشاورزي بود. در آن زمان دولت چين سياست‌هاي خود را دگرگون كرد. به‌جاي تأكيد بر صنايع سنگين‌‌، بر صنايع سبك و فعاليت‌هاي كشاورزي تمركز كرد؛ برنامه‌هايي را جهت كنترل جمعيت به مرحله اجرا گذاشت؛ و از ميزان دخالت‌هاي خود در امور كشاورزي كاست.  اين سياست‌ها تأثير مثبتي در بخش كشاورزي داشت. طرح‌ها و برنامه‌هاي عمده چين در توسعه روستايي عبارت بودند از:

1. تبديل " مزارع اشتراكي " به  " مزارع خانوادگي "

پس از انجام اصلاحات سال 1978 و 1979، كشاورزان چيني تشويق شدند كه با عقد قرارداد با تعاوني‌ها، بخشي از زمين‌هاي كشاورزي را اجاره نمايند. در طي اين قرارداد آنها متعهد مي‌شدند كه بخشي از محصولات خود را به تعاوني‌ها واگذار كرده و مابقي آن را به هر قيمتي و در هر بازاري كه تمايل دارند، به فروش برسانند. از شروع اجراي اين سياست تا اواخر سال 1983، بيش از 97 درصد خانوارها با تعاوني‌ها قرارداد كشت‌و‌كار منعقد كردند]1[. در اين شيوه، انتخاب نوع محصول، قيمت و نحوه فروش آن بر عهده كشاورزان گذاشته شد و وظايف تعاوني‌ها به انجام اموري چون ايجاد شبكه‌‌هاي آبياري، تأمين ماشين‌آلات و سرمايه براي كشاورزان محدود شد. اجراي اين سياست كشاورزان را به سرمايه‌گذاري بيشتر در فعاليت كشاورزي تشويق كرد. تا جايي كه در فاصله سال‌هاي 1978 و 1985 سهم بخش خصوصي در سرمايه‌گذاري‌هاي كشاورزي از 4/5 درصد به بيش از 23 درصد افزايش يافت و سهم كشاورزي  در توليد ملي كه در سال 1978 نزديك به 30 درصد بود، در سال 1986 به 6/37 درصد رسيد. با اجراي اين سياست، توليد محصولات كشاورزي ظرف 6  ماه به ميزان 30  درصد افزايش يافت]1 [.

2. افزايش اندازه زمين‌هاي زراعي

درسال 1978 و در شروع اصلاحات، بيش از 350 ميليون كشاورز در چين وجود داشت كه100 ميليون هكتار زمين كشاورزي در اختيار داشتند. بدين ترتيب زمين كشاورزي هر خانوار تنها نزديك 60/0 هكتار وسعت داشت. مساحت اندك زمين‌هاي كشاورزي مشكلاتي را در تأمين معاش روستاييان پديد آورده بود. كشاورزاني كه نمي‌توانستند از طريق كشاورزي امرار معاش كنند، دچار فقر شده و بخشي از آنها به شهرها مهاجرت كردند. سيل مهاجرت روستاييان به شهرها و مشكلات ناشي از آن دولتمردان را به اتخاذ سياست‌هاي جديدي واداشت كه از جمله اين سياست‌ها افزايش زمين زراعي كشاورزان، از طريق اشتغال تعدادي از كشاورزان در ساير بخش‌ها بود. با اجراي اين سياست‌ها تعداد كشاورزان تا سال 1997 به 190 ميليون نفر كاهش يافت ]4[.

3. بهره‌برداري بهينه از منابع كشاورزي  

جمعيت كثير كشاورزان و روستانشينان چيني طي سال‌هاي متمادي براي امرار معاش خود، بيش از حد و با شيوه‌اي نادرست از منابع كشاورزي بهره گرفته‌اند. زمين‌هاي كشاورزي چين از تنوع جغرافيايي بالايي برخوردار است. زمين‌هاي باتلاقي، مناطق كوهستاني، نواحي كم باران، زمين‌هاي ساحلي در امتداد رودخانه‌ها، همه و همه متوسط كشاورزان مورد استفاده قرار گرفتند. استفاده بيش از حد از زمين‌هاي كشاورزي و منابع آب خسارات جبران‌ناپذيري به اين كشور وارد كرده بود. كاهش منابع آب، فرسايش خاك و تخريب جنگل‌ها از جمله اين خسارت‌ها بودند. در جريان اصلاحات دولت چين استفاده بهينه از منابع كشاورزي و جلوگيري از استفاده بي‌رويه و نادرست از اين منابع را در دستور كار خود قرار داد. اين سياست نشانگر توجه دولتمردان به اهميت " توسعه پايدار " است.

4. ايجاد توازن در عرضه و تقاضاي غلات

با شروع اصلاحات كشاورزي، توليد محصولات كشاورزي ظرف 6 ماه به‌ميزان 30 درصد افزايش يافت. توليد مازاد نياز محصولات كشاورزي به‌ويژه غلات مشكلاتي را براي كشاورزان ايجاد كرد. يكي از سياست‌هاي عمده دولت در اين دوران ايجاد تعادل در عرضه و تقاضاي غلات بود. دولت چين هر ساله حدود 50 ميليارد يوآن يارانه صرف تهيه غلات مي‌كند ]5   .[

5. كاهش شكاف ميان درآمد روستاييان و شهرنشينان

در مقايسه با شهرنشينان درآمد روستاييان با نرخ نسبتاً كندتري افزايش مي‌يابد. در حال حاضر درآمد شهرنشينان به‌طور ميانگين 6/2 برابر درآمد كشاورزان است]6[. از سال 1985 تا 1999 درآمد سرانه روستاييان تنها 2/3 درصد افزايش داشته، در حالي‌كه به توليد ناخالص داخلي طي همين مدت 7/9 درصد افزوده شده است]5.[ در سال 1999 ميانگين درآمد ساليانه كشاورزان نزديك به 2210 يوآن باقي مانده است]6.[ كاهش شكاف درآمد ميان روستانشينان و شهرنشينان از سياست‌هاي عمده دولت براي توسعه روستايي و كاهش مهاجرت روستاييان به شهرهاست.

6. به‌كارگيري فناوري‌هاي جديد توليد                                                       

 در بخش كشاورزي چين، از ديرباز تحقيقات نقش مهمي داشته است. سيستم تحقيقات كشاورزي چين با ابداع فناوري‌هاي جديد، تنوع بخشيدن به محصولات و بهبود عمليات كشاورزي، بهره‌وري را افزايش داده و قيمت محصولات را در طولاني‌مدت كاهش داده است. بدون دسترسي به فناوري‌هاي جديد و پيشرفته توليد، كشاورزان چيني شانس زيادي براي رقابت در بازارهاي بين‌المللي ندارند.براي دسترسي به فناوري‌هاي جديد، دولت چين چند اقدام اساسي زير را در دستور كار خود قرار داده است] 2[:

·        افزايش سرمايه‌گذاري دولت در تحقيقات كشاورزي و انتقال فناوري

·        تشويق بخش خصوصي به سرمايه‌گذاري بيشتر در توسعه فناوري‌هاي جديد كشاورزي

·        ايجاد انگيزه براي كارآفرينان خارجي در توسعه فناوري‌هاي جديد

·        توسعه واردات فناوري از طريق حذف محدوديت‌ها و مشكلات.

7.  اجراي طرح تجديد ساختار استراتژيك كشاورزي

يكي از طرح‌هاي عمده دولت چين براي توسعه كشاورزي، طرح تجديد ساختار استراتژيك كشاورزي است كه از سال 2000 در اين كشور به اجرا درآمده است. هدف از اين طرح ايجاد توازن ميان عرضه و تقاضاي محصولات كشاورز و بهبود محصولات كشاورزي است. اين طرح در چهار حوزه عمده به اجرا در مي‌آيد ]6[.

·        بهينه‌سازي گونه‌هاي مختلف محصولات

تهيه بذرهاي مناسب از طريق طرح اصلاح بذر از اقدامات اساسي چين است. در اين طرح علاوه بر پرورش گونه‌هاي مختلف بذر داخلي با كيفيت بالا، گونه‌هاي متعددي نيز از بذرهاي خارجي پرورش مي‌يابند. بهبود كيفيت بذر، تأثير چشمگيري بر بهبود محصولات كشاورزي دارد.

·        توسعه بخش دامداري

فرآورده‌هاي دامي چين اخيراً  26 درصد ارزش كل محصولات كشاورزي را تشكيل مي‌دهند. دولت اميدوار است با اجراي طرح تجديد ساختار كشاورزي تا پايان دوره 5 ساله ( يعني تا سال 2005 )، سهم فرآورده‌هاي دامي از 26 درصد به 30 درصد افزايش يابد.

·        توسعه صنايع تبديلي

يكي از اهداف دولت چين توسعه صنايع تبديلي و تشويق كشاورزان به اشتغال در اين بخش است. در حال حاضر ظرفيت توليد غلات در كشور افزايش يافته و صنايع تبديلي مي‌تواند مصرف‌كننده خوبي براي اين غلات بوده و به افزايش تقاضاي غلات كمك كند.

اجراي طرح‌ها و برنامه‌هاي مختلف دولت چين در توسعه كشاورزي همراه با تأكيد دولت بر بهبود كيفيت زندگي روستاييان، تأثيرات چشمگيري در نحوه زندگي و درآمد روستاييان ايجاد كرده است. احداث خانه‌هاي مسكوني مناسب‌تر، تأمين آب آشاميدني سالم و بهداشتي، احداث اماكن عمومي مانند مراكز درماني، مدارس و فروشگاه‌ها و همچنين توسط راه‌هاي ارتباطي كشور شرايط بهتري را براي زندگي روستاييان پديد آورده است. ساخت مجتمع‌هاي مسكوني جديد شامل خانه‌هاي مسكوني، مراكز توليدي و خدماتي، از اقدامات ديگر دولت چين است. اين مجتمع‌ها در برخي از روستاها برحسب شرايط اقتصادي و زيست‌محيطي منطقه احداث شده‌اند ]7[. توسعه بخش كشاورزي وتوسعه روستايي چين، زمينه را براي توسعه اقتصادي اين كشور فراهم آورده است. جدول(1) تحول در ساختار اقتصادي اين كشور از سال 1970 تا سال2000 نشان مي‌دهد.

جدول1. تحول در ساختار اقتصادي چين (2000- 1970 )] 8 [

توسعه كارآفريني و اشتغال در چين

تا قبل از انجام اصلاحات اغلب روستانشينان در بخش كشاورزي مشغول به كار بودند. در سال 1991 حدود 350 ميليون كشاورز به كار اشتغال داشتند كه اين تعداد تا سال 1997 به 190 ميليون نفر كاهش يافت. نسبت افراد شاغل در بخش كشاورزي به كل شاغلان اين كشو روزبه‌روز كاهش مي‌يابد و در حال حاضر به نزديك 50 درصد رسيده است] 2[.                                             

روستاهاي چين، تا قبل از انجام اصلاحات نقش " انبار نيروي كار" را براي شهرها ايفا مي‌كردند. در مواقعي كه شهرها نياز به نيروي كار به‌ويژه نيروي كار ارزان قيمت داشتند، روستاييان براي كار جذب شهرها مي‌شدند و در مواقعي كه به دليل ركورد اقتصادي در شهرها، نيازي به نيروي كار جديد نبود، روستاييان مهاجر دوباره به روستاهاي خود باز مي‌گشتند . براي بسياري از مهاجران نه در شهرها شغل مناسبي يافت مي‌شد و نه مي‌توانستند دوباره در روستا به شغل كشاورزي بپردازند. براي حل اين معضل دولت چين اقدام به تأسيس و راه اندازي شركت‌هاي كوچك توليدي و صنعتي در روستاها و شهرك‌ها نمود. اين شركت‌ها، شركت‌هايي نيمه دولتي محسوب مي‌شوند كه با پشتيباني دولت و توسط جمعي از روستانشينان تأسيس شده و تحت قوانين محلي و منطقه‌اي اداره مي‌شوند. دولت مركزي چين دخالت چنداني در اداره اين شركت‌ها ندارد. با توسعه كشاورزي و افزايش درآمد روستاييان، تعداد زيادي از كشاورزان كه با اجراي سياست‌هاي جديد صاحب سرمايه و امكاناتي شده بودند، در اين شركت‌ها سرمايه‌گذاري كردند. اين شركت‌ها در تمام دوران اصلاحات به‌جز سال 1989 و 1990 پيشرفت چشمگيري داشتند. در دوره زماني بين سال‌هاي 1981 تا 1994 توليدات اين شركت‌ها ساليانه 30 درصد رشد داشته است. در سال 1978 حدود 25 ميليون نفر در اين شركت‌ها مشغول به كار بودند، كه اين تعداد تا سال 1990 به 90 ميليون نفر رسيد.حدود 60 درصد كاركنان اين شركت‌ها به فعاليت‌هاي صنعتي مشغولند. شركت‌هاي صنعتي در روستاها و شهرك‌ها محصولات گوناگوني را از كالاهاي سرمايه‌اي عمده گرفته تا كالاهاي مصرفي ارزان‌قيمت توليد مي‌كنند.

شركت‌هاي روستايي از نظر ابعاد، نوع فعاليت و تعداد كاركنان طيف گسترده‌اي دارند. تعداد كاركنان اين شركت‌ها بين 90 تا 4100 نفر است. اغلب اين كاركنان در همان شهرك يا روستاي محل كار خود زندگي مي‌كنند.

ارزش توليدات اين شركت‌ها در سال 1986 بالغ بر 354 ميليارد يو‌آن بوده كه حدود  7/31 درصد ارزش كل توليدات صنعتي اين كشور است. با تأسيس اين شركت‌ها متوسط درآمد روستاييان افزايش يافت؛ فرصت‌هاي شغل جديد و متنوعي فراهم آمد و زمينه براي مهاجرت از روستا به روستا فراهم شد. در حال حاضر اين شهرك‌ها حدود 40 درصد از توليد ناخالص داخلي را به خود اختصاص داده و براي نزديك به 130 ميليون نفر اشتغال ايجاد كرده‌اند] 2[.                                             

مؤسسات مالي و اعتباري روستايي نقش مهمي در راه‌اندازي و پيشرفت اين شركت‌ها ايفا مي‌كنند. اين مؤسسات ابعاد متفاوتي دارند و هر يك نقش منحصر به فردي در ارائه خدمات مالي به روستاييان و در نتيجه اقتصاد ملي كشور دارند بانك كشاورزي چين، بانك توسعه كشاورزي چين، شركت‌هاي سرمايه‌گذار روستايي و شركت‌هاي تأمين اعتبار از جمله اين مؤسسات هستند.

اين مؤسسات با اعطاي وام و تسهيلات به كارآفرينان روستايي آنان را تشويق به راه‌اندازي شركت‌هاي صنعتي و توليدي مي‌كنند]2 [.

جدول (2)، توسعه شركت‌هاي روستايي را در چين در فاصله سال‌هاي 1980 تا 1999 نشان مي‌‌دهد.

                   جدول 2. توسعه شركت‌‌هاي روستايي در چين (1999-1980 ) ]8 [.

منابع

1. جان دبليو لانگ ورث؛ " توسعه روستايي چين با مقايسه‌هاي بين‌المللي"؛   ترجمه مصطفي مهاجراني, موسسه   پژوهش‌هاي برنامه‌ريزي و اقتصاد كشاورزي, 1379

2. “Accelerating Chinas Rural Transformation”,The World Bank,…., 1999

3. مهاجراني, مصطفي؛ "ريشه‌هاي تحولات اخير چين و پيامدهاي آن"؛ نشريه جهاد سازندگي  , سال 23, شماره 258, مرداد و شهريور 1382

4.Tain Weining & et all , “Recent Economic & Agricultural Policy Development in China”,………………….., 2003

5. Lin Justin,”Chinas Rural Development Strategy”, Center for Economic Research,Beijing University,……………………………

6. Du Ying, ”Introduction to Chinese Agriculture”, Ministry of Agriculture China,……..,

7. Zhao Bo Nian,“ The Development of Rural Housing in China”,…………….

8. ………….” Property Rights Reform Chinas Township and Village Enterprise,…