آشنایی با رشته مامایی

آشنایی با رشته مامایی 

تاریخچه مامایی در ایران 
قدمت رشته مامایی در ایران به شکل آموزش عالی پس از تحصیلات دبیرستانی، به هشتاد سال قبل بر می گردد. اولین بار در سال 1298 مرحوم نصیرالدوله، وزیر فرهنگ، مدرسه فرانکو پرشین را به دارالمعلمات تبدیل کرد و مقرر داشت که ده نفر از شاگردان این مدرسه، هفته ای 3 روز در بیمارستان زنان مشغول به قابلگی و درمان امراض شوند و این پایه آموزش مامایی به صورت علمی در ایران بود و به این ترتیب، اولین آموزشگاه مامایی به نام "مدرسه قابلگی" با ده نفر شاگرد در بیمارستان زنان سابق شهر تهران تاسیس شد. کم کم پزشکانی با تخصص زنان و زایمان به ایران آمدند و به این فکر افتادند تا زمینه گسترش این فن به عنوان یکی از شاخه های علم پزشکی را فراهم آورند و این کار با همکاری دکتر صالح، بختیار و مصدق انجام شد و شالوده علمی این حرفه شد و اولین آموزشگاه عالی مامایی با اعطای مدرک معادل لیسانس به عنوان یکی از شعب مدرسه طب آغاز به کارکرد (در سال 1308). 
در سال 1313 دانشگاه تهران تاسیس و سپس دانشکده پزشکی افتتاح گردید و در سال 1319 بیمارستان زنان، ضمیمه دانشکده پزشکی شد. 
در سال 1335 تا 1358 برنامه آموزشی آموزشگاه به برنامه5/1 ساله پرستاری و مامایی برای لیسانسیه های پرستاری تغییر یافت و به دنبال سه سال تعطیلی انقلاب فرهنگی از آغاز سال 1362 به نام "مدرسه عالی مامایی " شروع به کار کرد و در سال 1365 پس از انتقال آموزش گروه های پزشکی از آموزش عالی به وزارت بهداشت، دانشکده های پرستاری و مامایی تاسیس شد و با تاسیس دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران، رشته مامایی به فعالیت پرداخت و هنوز هم ارائه خدمت می نماید. در سال 1374، اداره مامایی از دفتر پرستاری جدا شد و زیر نظر وزارت علوم قرار گرفت و از اقدامات این اداره، ثبت 15 اردیبهشت، مصادف با 5 ماه می به عنوان "روز جهانی ماما" در تقویم رسمی کشور، تنظیم شرح وظایف کارشناسان و کارشناسان ارشد مامایی و اقدامات موثر در عضویت سازمان نظام پزشکی کشور و معرفی نیروهای واجد شرایط طرح در مراکز درمانی و پیگیری و ایجاد دوره PhD و... می باشد. هم اینک دوره دکترای رشته مامایی در کشور تصویب شده است (تیر ماه 1384) و بزودی دانشگاه های مادر اقدام به تربیت ماماها در مقطع دکترای بهداشت باروری خواهند نمود. 

هدف 
در هر لحظه، نوزاد یا نوزادانی در گوشه و کنار دنیا متولد می شوند. حادثه‌ای که کثرت و قدمت آن باعث شده است تا عظمت این بزرگترین معجزه خلقت از چشمها پنهان بماند. آری! تولد بزرگترین، باشکوه‌ترین و بحرانیترین لحظه زندگی و قدیمیترین تجربه بشری است و در میان مشاغل نیز مامایی (در شکل سنتی آن) یکی از قدیمیترین مشاغل است. زیرا از قدیم، عده‌ای از زنان بودند که به دلیل تجربه بسیار و اطلاع‌ از داروهای گیاهی و تاثیرات آنها، به زنان دیگر کمک میکردند تا وضع حمل آسان‌تر و ایمن‌تری داشته باشند. 
التبه نباید تصور کرد که آنچه امروز به نام حرفه و دانش مامایی معروف است، ادامه و دنباله همان مامایی سنتی است بلکه امروزه مامایی دانشی است که بر مشاهده،‌ آموزش، پیشگیری، تحقیق، تشخیص و درمان استوار شده است. 

حیطه رشته مامایی: 
مامایی یکی از زیر مجموعه‌های علوم پزشکی است که نقش های بسیار گسترده‌ای اعم از نقش مشاوره‌ای، آموزشی، مراقبتی، حمایتی،‌ درمانگری و تحقیقاتی است. البته تمامی این نقش ها در ارتباط با مادر و کودک مفهوم پیدا می کند یعنی ماما به مشاوره قبل،‌ بعد و هنگام ازدواج، آموزش نحوه تنظیم خانواده، مراقبت در دوران بارداری، زایمان طبیعی و مراقبت بهداشتی مادر و کودک و آموزش به دختران در زمینه بهداشت دوران بلوغ و بعد از آن می پردازد. 
«حیطه رشته مامایی از دوران قبل از حاملگی شروع می شود و تا پس از زایمان و ۶ سالگی کودک ادامه پیدا می کند». 
در دوران قبل از حاملگی ماما بررسی می کند که آیا یک مادر توانایی حامله شدن را دارد و اگر حامله شود خطری برای خودش یا جنینش بوجود می آید یا نه؟ برای مثال مادران دیابتی، مادرانی که بیماری قلبی پیشرفته دارند، مادرانی که سابقه خانوادگی واضحی از ناهنجاری های ژنتیکی دارند و مادرانی که قبلاًبچه معلول به دنیا آورده یا چند بار سقط کرده‌اند، باید قبل از حاملگی با ماما مشورت کرده و آزمایش های لازم را انجام دهند. در واقع در این مرحله ماما به مشاوره با زنان علاقه‌مند به بارداری و شناسایی زنان پر خطر از نظر بارداری و زایمان می پردازد و آنها را به متخصص مربوط ارجاع می دهد. مرحله بعد حاملگی است که در این مرحله مراقبت از باردار در درمانگاه ها با کلینیکهای مراقبت از بارداری بر عهده ماما است. در این دوران خانم باردار در فواصلی معین که ماما مشخص میکند به کلینیک مراجعه کرده و معاینه میشود تا ماما ضمن معاینه ، مشاوره و آزمایش از سلامت مادر و جنین مطمئن گردد و در صورتی که خطری مادر یا جنین را تهدید میکند زود تشخیص داده و از عواقب جدی و وخیم آن جلوگیری نماید. برای مثال مادری که دچار فشار خون حاملگی شده است اگر زود تشخیص داده نشود به قیمت جان مادر و جنین تمام خواهد شد. گفتنی است که در این مرحله ماما میتواند در زمینه‌های مختلف مانند تغذیه، بهداشت فردی، ورزش، کتنیک های تنفس و اطلاع از سلامت جنین به مادر آموزش داده و او را برای زایمان آماده سازد. 
مرحله بعد مرحله زایمان است که از پذیرش مادر در اتاق درد شروع شده و به وضع حمل در اتاق زایمان خاتمه پیدا می کند. در این مرحله ماما بررس‌های اولیه را انجام می دهد و پس از اطمینان از آمادگی مادر برای زایمان و سلامت مادر و جنین همچنین اطمینان از یک زایمان طبیعی مسوولیت زایمان را برعهده می گیرد. 
در این مرحله اگر زایمان با مشکلی روبرو باشد مثلاً جنین در حالت طبیعی نبوده یا مادر بیماری خاصی مثل بیماری قلبی پیشرفته داشته باشد یا اینکه نیاز به سزارین باشد، این وظیفه پزشک زنان و زایمان است که مسوولیت زایمان را در بیمارستان یا زایشگاه بر عهده بگیرد. 
در مرحله بعد از زایمان نیز کنترل سلامت نوزاد و مادر و آموزش نحوه رسیدگی و چگونگی نگهداری فرزند بر عهده ماما است. 
مرحله بعد نیز واحد بهداشت مادر و کودک است که در این مرحله تعیین وضعیت رشد و تکامل کودک شامل رشد فیزیکی و تکامل‌های اجتماعی، رفتاری و گفتاری از ۵ روزگی تا ۶ سالگی و واکسیناسیون کودک بر عهده ماما است. از سوی دیگر بخشی از کار ماما به زنان بر می گردد. در این بخش ماما در درمانگاه های زنان یا در مطب‌ها خصوصی به پیشگیری های اولیه از سرطان دهانه رحم و پستان پرداخته یا در مراکز نازایی به عنوان مشاور نازایی فعالیت می کند. 

آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد: 
در مورد فرصت‌های شغلی رشته مامایی نظرات متفاوتی وجود دارد. عده‌ای معتقدند که در حال حاضر فرصت‌های شغلی مامایی بیشتر رشته‌های علوم پزشکی محدود و بسیار اندک است و از همین رو تعداد بیشماری از فارغ‌التحصیلان این رشته بیکار هستند یا در شغل های نامربوط با رشته تحصیلی خود فعالیت می کند. به همین دلیل بهتر است که این رشته محدود شده یا حتی حذف شده و به جای آن همچون گذشته «نرس ماما» تربیت گردد. (پرستارهایی که دوره تخصصی مامایی را نیز آموزش دیده‌اند) 
به هر حال از مراکزی که یک ماما می تواند در آنها مشغول به کار شود، می توان به بیمارستان ها، زایشگاه ها، درمانگاه ها و مراکز بهداشتی و طرح پزشک خانواده اشاره کرد. همچنین ماما طبق قوانین حاضر در صورت داشتن مدرک کارشناسی می تواند مطلب دایر کرده و در آن به ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بپردازد. 

توانایی های جسمی، علمی، روانی و … مورد نیاز و قابل توصیه: 
رشته‌های علوم پزشکی به ویژه سه رشته پزشکی، پرستاری و مامایی نیاز به علاقه و احساس مسوولیت بسیار دارد. برای مثال یک ماما بدون عشق و علاقه لازم نمی تواند فریادهای ناشی از درد یک زائو را تحمل کند و پاسخگوی نیازهای او باشد. 
فراموش نکنیم : 
«رشته مامایی عشق و علاقه و صبر و حوصله بسیار بالا می خواهد چون یک خانم در حال زایمان شرایط بسیار حساسی دارد و بسیاری از حرف ها یا حرکاتش در اختیار خودش نیست و یک ماما باید در حد امکان با صبر و حوصله بسیار به او آرامش و قوت قلب بدهد و توجه داشته باشد که مسوولیت جان دو نفر یعنی مادر و جنین او را بر عهده دارد. همچنین یک ماما باید بسیار باهوش و نکته‌سنج باشد و از مقابل مسائل هرچند که کوچک باشد به سادگی نگذرد، زیرا خیلی از مسائل یا علائم کوچکی که در هنگام بارداری یا زایمان ظاهر می شود، در صورت عدم توجه می تواند خطرات جانی برای نوزاد یا مادر به دنبال داشته باشد. 
همچنین دانشجوی این رشته باید تحمل خون و خونریزی، شب‌کاری و در کل کار در محیط بیمارستان را داشته باشد و به کار عملی نیز علاقه‌مند باشد چون دروس این رشته بیشتر عملی است و کمتر جنبه تئوری دارد». 
«در سال های اخیر دانشجویان مستعد و خوبی وارد رشته مامایی می شوند اما متاسفانه بسیاری از دانشجویان شناخت دقیقی از این رشته ندارند. برای مثال نمی دانند که در ترم‌های اول باید در بیمارستان‌ کارها و خدمات ابتدایی پرستاری را انجام دهند و حتی گاهی اوقات به همین دلیل سرخورده می شوند و انصراف می دهند، در حالی که اگر با علاقه و عشق لازم وارد این رشته شوند، متوجه می شوند که مامایی رشته با ارزش و پر اهمیتی است که از نظر معنوی می تواند انسان را به معنای واقعی کلمه راضی کند». 
«دانشجوی مامایی باید از نظر جسمی و روحی سلامت کامل داشته و از روابط اجتماعی خوبی برخوردار باشد چون مشاوره و آموزش بخش مهمی از کار یک ماما است». 
گفتنی است که رشته مامایی تنها از بین داوطلبان زن دانشجو می پذیرد. 

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر: (کارشناسی ارشد) 
کارشناسی ارشد مامائی ناپیوسته به اولین مقطع تحصیلی پس از کارشناسی گفته می شود. طول دوره کارشناسی ارشد حداقل ۲ سال و حداکثر ۳ سال است. دوره دکترای مامایی که پس از اتمام تحصیلات در مقطع کارشناسی ارشد، می توان به آن راه یافت به تازگی در شورای عالی برنامه‌ریزی تصویب شده است. 

ماما و مسئولیت های حرفه ای ماما: 
زنان در سنین مختلف به فرد ماهر دیگری که معمولاً یک زن است وابسته اند تا در طول زایمان همراهشان باشد. این فرد ماما است که معنی اصلی آن همراه زن می باشد. و مهارت های او تلفیقی از هنر و علم است. 
تعریف ماما (Midwife) :ماما به شخصی اطلاق می شود که تحصیلات مامایی را در حد کارشناسی و کارشناسی ارشد برابر مقررات در مراکز آموزش داخلی و خارجی به پایان رسانیده و موفق به اخذ پروانه رسمی مامایی از مقامات صلاحیت دار مربوط شده باشد. 
او باید قادر به نظارت، مراقبت و توصیه به زنان در دوران بارداری، زایمان و دوره بعد از زایمان، هدایت زایمان ها با مسئولیت خود و مراقبت از نوزاد و شیرخوار و کودک زیر ۶ سال باشد. این مراقبت شامل پیشگیری، کشف حالات غیر طبیعی در مادر و کودک، فراهم ساختن کمک های پزشکی و اجرای اقدامات اورژانس در نبود کمک پزشکی می باشد. 
او وظیفه مهمی در مشاوره و آموزش بهداشت نه تنها برای زنان بلکه برای خانواده و جامعه دارد. کار ماما باید شامل آموزش دوران بارداری، آماده کردن والدین برای پذیرش وظایف پدری و مادری بوده و به تنظیم خانواده و مراقبت های کودک و بعضی از موارد بیماری های زنان گسترش یابد. 
او می تواند در بیمارستان ها، درمانگاه ها، واحدهای بهداشتی، منازل (مشاوره مامایی و زایمان در منزل) و هر شکل دیگری از ارائه خدمات مامایی کار کند. 

توجه : 
وزرات بهداشت و درمان و آموزش پزشکی می تواند بنا به نیاز سیستم شبکه و واحدهای تابعه زیر نظر مدیریت شبکه و متخصصین زنان و مامایی و کارشناسان مامایی پروانه دار از وجود کاردان های مامایی استفاده خدمتی مورد نیاز را به عمل آورد. 

مسئولیت های ماما: 
۱. صلاحیت:هر ماما مسئول حفظ صلاحیت حرفه ای است. حدود فعالیت ماما به وضوح در قوانین مامایی و در کد شغلی مطرح شده است. 
۲. مسئولیت حفظ و نگهداری گزراش کتبی:ماما ملزم به نگهداری و حفظ گزارش جزئیات است. گزارش ماما از آنچه که پزشک گزارش می کند جدا است. او باید تمام گزارشات، تاریخچه مامایی و تمام معاینات پیش از زایمان را که توسط خودش انجام شده است را حفظ نماید. در طول زایمان، گزارش مشاهدات، معاینات و اقدامات انجام شده ضروری هستند و باید تمام جزئیات به طور کامل شرح داده شوند زیرا وقایع سریعاً اتفاق می افتند. مدارک ثبت شده تولدها توسط ماماها مجموعاً در بیمارستان ها حفظ و نگهداری می شوند. 
تمام گزارشاتی که توسط ماما تهیه شده باید برای مدت زمانی که نباید کمتر از ۲۵ سال باشد، نگهداری شود. زیرا این گزارشات می تواند در مواقع دادخواهی یا شکایات بی مورد توسط افراد نسبت به اعمال انجام شده توسط ماما، او را یاری دهد. 
۳. مسئولیت در برابر خانواده:از آنجا که ماماها در برخورد با بسیاری ازمسائل محرمانه خانواده ها هستند، لذا وظایف خاصی مثل راز دار بودن اهمیت فراوان و زیربنایی دارد. و باید هر فرد را بدون سرزنش نسبت به عقایدی که ممکن است با نظر شخص خودش مغایرت داشته باشد، بررسی کند. 
۴. مسئولیت در قبال حرفه: باید در حفظ استانداردها و بهبود مراقبت ها نقش فعالی داشته باشد. لازمه وارد بودن درحرفه، آگاهی از فعالیت های سازمان های حرفه ای و هیئت های قانونی آن رشته است. و جهت عرضه بهترین مراقبت باید همیشه از نظر علمی خود را با یافته های جدید آشنا نگه دارد. 
۵. مسئولیت در مقابل جامعه: ممکن است در موقعیت هایی قرار گیرد که بتواند موضوعاتی چون محرومیت اجتماعی، مکان نامناسب، تعصب نژادی، اثرات خشونت، پیشرفت شیوع بیماری ها یا شیوع عفونت هایی مثل ایدز یا سل را روشن کند. مسئولیت او در این موقعیت ها می تواند آگاه سازی، در تجهیز و تدابیر ویژه ویا دادن مراقبت های لازم باشد. 
ماما ها از اعتماد جامعه نسبت به خود لذت می برند و هر مامایی باید به این اعتماد ارج نهاده و در حفظ تداوم آن بکوشد. 

نکته : 
ماما هرگز و در هیچ موقعیتی نمی تواند مراقبت از مادر و نوزاد را ترک کند مگر آنکه مامای دیگری حضور یابد. او ممکن است به نظرات استادانه و دخالت سایر تخصص ها نیاز داشته باشد. پزشک متخصص زنان، پزشک عمومی باید در مواقعی که موارد غیرطبیعی رخ داده است فرا خوانده شوند. 
وقتی یک ماما پزشکی را برای کمک می طلبد، مسئولیت مشکل بر عهده پزشک خواهد بود و او باید دستورات پزشکی را دنبال کند ولی ادامه مراقبت از مادر و کودکش حتی در مواقعی که پزشک مسئولیت را به عهده گرفته است. وظیفه او است. 
به طور مشابه پزشک متخصص کودکان برای مراقبت از نوزاد در دسترس می باشد. متخصصین تغذیه، فیزیوتراپ ها، پرستاران و مدد کاران اجتماعی و مراقبین بهداشت سایر تخصص هایی هستند که ماما در موارد مناسب ممکن است به آنها رجوع کند. ماما باید با مراجعین و همکاران خود و افرادی که در سایر تخصص ها مشغول هستند رابطه موثری بر قرار کند. و او قادر می شود که تمایلات و نقطه نظرات مراجعین خود را دریابد. مهارت های مشاوره کردن ابزار مهمی است که به این مسئله کمک می کند. 

کلمات کلیدی: رشته مامایی - تاریخچه - قدمت - حیطه رشته مامایی - آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد ، توانایی ها - ادامه تحصیل - ارشد رشته مامایی - مسئولیت های ماما 
منبع: کمیته دانشجویی عمادده 

معرفی رشته حسابداری

معرفی رشته حسابداری 

حسابگر و حسابرس واقعی خداوند است که با صفت رحمت بندگانش را حسابرسی می‌کند. 

تاریخچه علم حسابداری: 
با پیدایش نخستین تمدن‌ها و ایجاد امپراطوریهای باستانی و داد و ستد بین آنها و همچنین انتخاب سکه به عنوان مقیاس اندازه‌گیری نیاز به یک سیستم حسابداری ساده احساس شد، که منجر به ایجاد حسابداری اولیه شد. 
در اواخر قرون وُستا با بوجود آمدن دولت‌ها و جمهوری‌های کوچک و بزرگ فضای مناسبی برای رشد اقتصادی و تاسیس کارخانه‌های کوچک صنعتی بوجود آمد که منجر به پیچیدگی معاملات شد، این پیچیدگی نیاز به سیستم حسابداری کامل‌تر را افزایش داد که منجر به گسترش حسابداری دوطرفه شد. این گسترش حسابداری دوطرفه و تعریف دفاتر اصلی حسابداری در اروپا و جهان مرهون کتاب چکیده حساب و هندسه (نسبت و تناسب) است که توسط کشیش و ریاضیدان معروف ایتالیایی لوکا پاچیولی در سال 1494 نوشته شد، که به همبن خاطر او را پدر حسابداری لقب دادند. 

حسابدار کیست؟ حسابداری چیست؟ 
یک چرتکه، یکی دو صفحه کاغذ، یک دفتر و یک قلم، ابزار کار آنها بوده است تا حساب دخل وخرج یک واحد اقتصادی را ثبت کنند و به وضعیت مالی آن سر و سامان ببخشند. 
این افراد در قدیم عنوانشان «میرزا» بوده است. بعدها «دفتردار» نام گرفتند و امروزه به عنوان «حسابدار» فعالیت می‌کنند. البته نسل جدید به جای چرتکه از ماشین حساب یا ماشین‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند و سر و کارشان با کامپیوتر است اما این پیشرفت بیشتر شامل ابزار کار می‌شود نه نوع کار چون خیلی از آنها حسابداری را «تجربی» می‌دانند که باید به روش استاد شاگردی فرا گرفت و نیازی به تحصیلات دانشگاهی ندارد. 
حال سوال آنجاست که اگر حسابداری نیازی به تحصیلات دانشگاهی ندارد چرا از سال 1345رشته حسابداری در آموزشگاه عالی حسابداری شرکت ملی نفت ایران و سپس در دانشگاه تهران دایر گردید و امروزه نیز در بسیاری از دانشگاه‌های دولتی و غیر دولتی تدریس می‌شود؟ آیا می‌توان گفت که حسابداری در مفهوم امروزین آن با دفتر داری متفاوت است؟ 
در پاسخ باید گفت: که حسابداری یک فن است که در آن فرایند جمع آوری، طبقه بندی، ثبت و خلاصه کردن و تجزیه و تحلیل اطلاعات و تهیه گزارش‌های مالی و صورت‌های حسابداری در شکل‌ها و مدل‌های خاص انجام می‌گیرد تا افراد ذی نفع درون سازمانی مثل مدیران سازمان یا برون سازمانی مثل بانک‌ها، مجمع عمومی سازمان مورد نظر یا مقامات مالیاتی بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند به همین دلیل فردی که تحصیلات دانشگاهی ندارد بیشتر دفتر دار است تا حسابدار چرا که گزارش‌های این دسته از افراد مطابق استاندارد نیست و پردازش کافی نمی‌شود و بیشتر شامل تراز حساب‌ها است. برای مثال یک حسابدار تجربی نمی‌تواند به راحتی بین دارایی‌های کوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود یا نمی‌داند که چگونه باید معاملات ارزی را در دفاتر ثبت کند. 
از سوی دیگر یک حسابدار متخصص در آینده می‌تواند مدیر مالی یک سازمان یا شرکت گردد، یعنی می‌تواند به مدیریت یک شرکت ایده بدهد که منابع موجودش را در چه راه‌هایی سرمایه گذاری کند تا استفاده بهینه نماید، یا اگر شرکت به منابع مالی جدیدی نیاز داشت یک مدیر مالی بر اساس دانش آکادمیک خود می‌تواند بگوید که از چه طریقی باید تامین مالی شود در حالی که مجموع این فعالیت‌ها خارج از توانایی یک حسابدار تجربی است. 

تواناییهای لازم: 
رشته حسابداری از جمله رشته‌هایی است که از داوطلبان سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می‌پذیرد و در آزمون هر سه گروه نیز درس ریاضی به عنوان مهمترین درس این رشته مطرح است در واقع داشتن شم ریاضی در رشته حسابداری از اهمیت بسیاری بر خوردار است. همچنین یک حسابدار باید به خوبی گزارش کارهای خود را ارائه دهد بنابر این باید به ادبیات فارسی مسلط بوده و نگارش خوبی داشته باشد. همچنین دانشجوی این رشته باید تحمل ساعت‌ها کار در پشت یک میز و صندلی و سر و کار داشتن با اعداد و ارقام را داشته باشد و دقیق و منظم باشد تا در جمع بندی اعداد دچار مشکل نگردد و در نهایت آن که یک حسابدار برای موفقیت در این دنیای پر از رقابت و تغییر تحول باید با اخلاق، مبتکر، صبور و منضبط باشد. 

موقعیت شغلی در ایران 
فرصت‌های شغلی یک حسابدار بسیار گسترده است و از پایین‌ترین سطح تا بالاترین سطح را در بر می‌گیرد به همین دلیل با اینکه در داتشگاه‌های مختلف کشور اعم از دولتی، غیر انتفاعی و آزاد دانشجویان بسیاری در رشته حسابداری تحصیل می‌کنند اما تعداد فارغ التحصیلان بیکار این رشته از بیشتر رشته‌ها کمتر است. چون از یک موسسه کوچک گرفته تا بزرگترین کارخانه‌های کشور حداقل برای تهیه اظهارنامه مالیاتی به حسابدار نیازمند هستند. 

درسهای این رشته در طول تحصیل: 

دروس پایه: 
روانشناسی عمومی، جامعه‌شناسی، اصول علم اقتصاد، ریاضیات پایه، ریاضیات کاربردی، آمار کاربردی، مبانی کاربرد کامپیوتر، پژوهش و عملیات، مالیه عمومی، روش تحقیق، مدیریت تولید، پول و ارز و بانکداری، توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، حقوق بازرگانی، مبانی سازمان مدیریت. 

دروس تخصصی: 
اصول حسابداری، حسابداری میانه، حسابداری پیشرفته، صنعتی، حسابرسی، حسابداری مالیاتی، اصول تنظیم و کنترل بودجه، مدیریت مالی، مباحث جاری حسابداری، متون حسابداری، حسابداری دولتی، زبان تخصصی. 

کلمات کلیدی: حسابداری، رشته حسابداری، تاریخچه حسابداری، توانایی های حسابدار، موقعیت شغلی، بازار کار، درسهای رشته حسابداری، دروس پایه، دروس تخصصی حسابداری 
منبع: کمیته دانشجویی عمادده 

اشنایی با رشته دندانپزشکی

آشنایی با رشته دندانپزشکی 

دندانپزشک به تشخیص و درمان بیماری‌های دهان و دندان می‌پردازد و از همین‌رو شاید بهتر باشد که عنوان این رشته را دهان‌پزشکی گذاشت. در گذشته دندانپزشکی را مساوی با دندانسازی می‌دانستند. اما امروزه دندانسازی تنها بخشی از دندانپزشکی است. رشته دندانپزشکی در مقطع دکترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماری‌های دهان و دندان را آموزش می‌دهد. دندان‌پزشکی یک علم تخصصی است که سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات تامین می‌کند. همچنین به یاری این علم می‌توان بسیاری از بیماری‌ها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود. 

ماهیت: 
این مقطع دارای دو دوره مجزای ۲ و ۴ ساله است. که در ۲ سال اول دانشجویان واحدهای علوم پایه مثل بیوشیمی، آناتومی، بافت‌شناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروب‌شناسی و ایمنی‌شناسی را می‌گذرانند و بعد از ۲ سال وارد دوره تخصصی دندانپزشکی شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه آسیب‌شناسی فک و دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و فک و صورت، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماری‌های دهان و دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت می‌گذرانند. و در نهایت می‌توانند بیماری‌های دهان و دندان را تشخیص داده و در حد یک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان آن‌ها اقدام کنند. 
عده‌ای دندانپزشکی را با کار عملی و تکنیکی صرف، یکی می‌دانند در حالی که اگر دانشجوی دندانپزشکی تنها فن و تکنیک این رشته را فراگرفته اما در علوم پایه ضعیف باشد، در نهایت یک دندانساز خواهد شد یعنی چنین فردی کار روی دندان را فراگرفته است اما از علم پزشکی بی‌نصیب می‌باشد. 

آینده شغلی، بازار کار، درآمد: 
امروزه در کشور ما نزدیک به ۱۲ هزار دندانپزشک وجود دارد و از سوی دیگر سالانه ۱۸ دانشکده دندانپزشکی دولتی و خصوصی موجود در کشور بیش از ۱۰۰۰ دندانپزشک تربیت می‌کنند. حال سوال اینجاست که آیا برای این تعداد فارغ‌التحصیل رشته دندانپزشکی فرصت‌های کاری وجود دارد؟ 
دکتر افشار در پاسخ به این سوال می‌گوید: 
امروزه در کشور ما فرصت‌های شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور ماست. یعنی خوشبختانه کشور ما نیز مانند سایر کشورهای جهان در جهت پیشگیری و اهداف بهداشتی حرکت کرده و بسیاری از بیماری‌ها را مهار و کنترل کرده است. در نتیجه مردم کمتر به پزشکان و دندانپزشکان مراجعه می‌کنند. از سوی دیگر در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. برای مثال اگر تا ۲۰ سال قبل به ازای هر ۲۵ هزار نفر یک دندانپزشک وجود داشت حال به ازای هر ۵ یا ۶ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد. البته ذکر عوامل فوق به معنای آن نیست که هیچ فرصت شغلی برای دندانپزشکان جوان وجود ندارد بلکه در بسیاری از شهرستان‌های کشور، ما هنوز شاهد کمبود دندانپزشک هستیم. یعنی در حالی که در بعضی از نقاط کشور به ازای هر ۲ هزار نفر یک دندانپزشک داریم، در نقاط محروم کشورمان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد. 
دکتر کوثری نیز ضمن تایید موارد فوق می‌گوید: 
مطمئنا با پیشرفت بهداشت دهان و دندان، فرصت‌های شغلی یک دندانپزشک عمومی کاهش پیدا کرده است و البته افزایش تعداد دندانپزشکان جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسی‌ها و پیش‌بینی‌های جوامع علمی خارج از کشور، در سال ۲۰۳۰ میلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازه‌ای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی برخواهد گشت و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا می‌کند. 

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه: 
همانطور که در قسمت‌های قبل اشاره شد، عدم تسلط بر علوم پایه و زبان انگلیسی، دانشجو را از مقولات علمی دور می‌کند و صرفا به او توانایی انجام کارهای عملی این رشته را می‌دهد. 
هر آنچه که یک دانش‌آموز در درس زیست‌شناسی دوره دبیرستان خود فرا می‌گیرد به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی و آسیب‌شناسی که دانشجویان دندانپزشکی در دو سال اول تحصیل خود با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه می‌کنند. همچنین دانشجوی این رشته باید از دست‌هایی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دست‌هایی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظریف دندانپزشکی را انجام داد. 
برخورداری از سلامت کامل جسمی و روانی و قابلیت انجام کارهای بسیار دقیق علمی، عملی، کلینیکی برای داوطلبان این رشته بسیار ضروری است. خلاقیت و مهارت در کار دست و همچنین برخورداری از خلاقیت و دید هنری، دانشجو را در انجام کارهای عملی این رشته و انجام مهارت‌های لازم در پیاده کردن آموخته‌های آن، کمک بسیار می‌کند. 

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر: 
امکان ادامه تحصیل فوق دکترا در رشته‌های مختلف دندان‌پزشکی در ایران وجود دارد. 

تعداد و عناوین واحدهای اصلی و اختصاصی: 
طول دوره دندان‌پزشکی پنج سال است و درس‌های آن در سه بخش: عمومی ، پایه و اختصاصی برنامه‌ریزی شده است که از لحاظ نحوه تعلیم و تدریس، به درس‌های نظری ، عملی نظری، عملی تقسیم می‌شود. 
این دوره شامل دو مرحله است: 
مرحله اول (5/2 سال): در این مرحله دانشجویان درس‌های نظری و عملی علوم پایه و عمومی را در دانشگاه (کلاس و آزمایشگاه)‌ می‌گذرانند. 
مرحله دوم (5/۳ سال): در این مرحله دانشجویان درس‌های تخصصی را در دانشگاه (کلاس و بخش‌های کلینیکی) فرا می‌گیرند و به منظور برخورداری از کارایی آموزشی- درمانی، بیشتر این دوره تحصیلی را در بخش‌های کلینیکی دانشکده و بیمارستان‌های وابسته به ارایه خدمات بهداشتی و درمانی می‌پردازند؛ لازم به ذکر است که گذراندن درس‌های پایه برای ورود به دوره کلینیکی (مرحله دوم) ضروری است. 
نظام آموزشی مطابق آیین‌نامه مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی است و هر واحد درس نظری ۱۷ ساعت و هر واحد درس عملی ۳۴ ساعت است. کل واحدهای درسی این دوره ۲۰۳ واحد است. 

درس‌های پایه 
درس های پایه به درس‌هایی گفته می‌شوند که زمینه‌ساز ورود دانشجو به درس‌های اصلی و تخصصی و فراگیری آنهایند. در این رشته درس‌های پایه جمعاً به تعداد ۴۳ واحد درسی است که عبارتند از: فیزیک پزشکی، بیوشیمی، بافت‌شناسی انسانی، جنین‌شناسی، تشریح، ژنتیک انسانی، میکروب‌شناسی، ایمنی شناسی، فیزیولوژی، روان‌شناسی عمومی، آسیب‌شناسی عمومی. 

درس‌های اختصاصی 
درس‌های تخصصی به درس‌هایی گفته می‌شود که اطلاعات و آگاهی‌های لازم را درباره رشته تخصصی به دانشجو داده، او را با مفاهیم تخصصی و عمده رشته مورد نظر آشنا می‌کند و آموزش‌های لازم را به او می‌دهند. 
در رشته دندان‌پزشکی درس‌های تخصصی عبارتند از: کالبدشناسی و مرفولوژی دندان، زبان خارجی اختصاصی، جنین و بافت‌شناسی فک و دهان، آسیب‌شناسی دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، بیماری‌های دهان و تشخیص، بیولوژی دهان، پریودنتولوژی، دندان‌پزشکی ترمیمی (پروتز متحرک پارسیل، پروتز ثابت، پروتز کامل) جراحی دهان و فک و صورت، دندان‌پزشکی کودکان، رادیولوژی دهان، گوش و حلق و بینی، نظام پزشکی و طب قانونی، بهداشت عمومی و اکولوژی، بهداشت محیط زیست، دندان‌پزشکی مجتمعی، بیماری‌های روانی، بیماری‌های درونی، فارماکولوژی، بهداشت دهان و تغذیه و دندان‌پزشکی پیشگیری مواد دندانی و پایان‌نامه (رساله)‌. 
دانشجویان در سال چهارم با تایید استاد راهنما، موضوعی را برای پایان‌نامه انتخاب و راجع به آن تحقیقاتی را آغاز می‌نمایند، ولی واحد پایان‌نامه در سال آخر محاسبه خواهد گردید که در آن زمان دانشجو پایان‌نامه را به هیات داوران منتخب ارایه و از آن دفاع می‌نماید. 

خلاصه‌ای از مطالب مطرح شده بعضی از درس‌های تخصصی الزامی: 
اندودنتیکس: مطالب این درس شامل بررسی اتیولوژی، تشخیص، پیشگیری و درمان بیماریهای پالپی و بافت‌های نگهدارنده دندان‌ ناشی از ضایعات پالپ به منظور حفظ سلامت و نگهداری دندان‌های طبیعی است. 
بیماری‌های دهان و تشخیص: در درس بیماری‌های دهان و تشخیص، به شناسایی، تشخیص کلینیکی و پاراکلینیکی ضایعات حفره دهان و درمان ضایعات مخاطی آن و ارتباط آن با سایر بیماری‌های بدن پرداخته می‌شود. 
پروتزهای دندانی: در این درس در ارتباط با مسایل ترمیمی و بازسازی دستگاه جونده (دندان‌ها و ساختمان مجاور کناری صورت) از طریق پروتزهای ثابت، متحرک (پارسیل و کامل) و فک و صورت بحث می‌شود. همچنین مسایل مربوط به اصول اکلوژن در این رشته مورد تدریس علمی عملی قرار می‌گیرد. 
رادیولوژی: درس رادیولوژی یکی از درس‌های دندان‌پزشکی و از علوم اساسی جهت دستیابی و شناسایی حالات طبیعی و غیرطبیعی استخوان فک‌ها و دندان‌ها می‌باشد. 
دندان‌پزشکی کودکان: درس دندان‌پزشکی کودکان، قسمتی از درس‌های دندان‌پزشکی است که شامل: تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ دهان و دندان کودکان، معلولان و معلولان ذهنی و شناسایی رابطه آن با سلامت عمومی آن‌ها می‌باشد. 
دندان‌پزشکی ترمیمی: این درس شامل بررسی اتیولوژی، تشخیص، پیشگیری و درمان و ترمیم ضایعات بافت‌های سخت دندانی به منظور حفظ سلامت و زیبایی دندان‌های طبیعی و بافت‌های نگه‌دارنده آنهاست. 

رشته‌‌های مشابه و نزدیک به این رشته: 
وجوه مشترک علمی وسیعی که این رشته با رشته پزشکی دارد، به دندان‌پزشک این مهارت را می‌دهد تا با شناخت همه جانبه ساختمان بدن و فیزیوپاتولوژی آن خدمات و درمان‌های لازم را در راستای تخصصی خود ارایه دهد. 

وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر: 
اگرچه اهمیت رشته دندان‌پزشکی در شهرهای بزرگ و متوسط تا حدود زیادی روشن است، اما متاسفانه هنوز این رشته نتوانسته است ارزش والای خود را در شهرهای کوچک و روستاها، آن‌چنان که باید نشان دهد. گرایش روزافزون داوطلبان به این رشته و مراجعه رو به افزایش شهروندان به شاغلان این حرفه ، می‌تواند اهمیت قابل ملاحظه و نیاز به متخصصان را در این رشته ، حتی در مقایسه با سایر رشته‌های پزشکی به وضوح نشان دهد. 

نکات تکمیلی: 
اما تحصیل در این رشته خالی از مشکل نیست. دکتر صنوبری نیز در مورد دشواری‌ها و مشکلات این رشته می‌گوید: 
دندانپزشکی حرفه‌ای است که با کارهای عملی بر روی بیمار همراه است، بنابراین امکان انتقال بیماری‌های عفونی مثل هپاتیت یا ایدز از بیمار به پزشک بسیار زیاد است و دندانپزشکان باید همواره به اصول کنترل عفونت توجه داشته باشند چون یک کوتاهی یا اشتباه می‌تواند برای آن‌ها عواقب ناخوشایندی داشته باشد. همچنین یک دندانپزشک باید بطور مرتب نرمش و ورزش کند تا دچار کمردرد و پادرد مزمن نگردد. 

رشته‌های مرتبط با دندانپزشکی: 

پرستاری دندانپزشکی 
پرستاری دندانپزشکی در مقطع کاردانی ارائه می‌شود و فقط خانم‌ها در آن پذیرفته می‌شوند. دانشجویان در این رشته در طول دوره تحصیل با اصول و کلیات مربوط به دندانپزشکی آشنا شده، در پایان دوره تحصیل می‌توانند به عنوان دستیار در مطب‌های دندانپزشکی مشغول کار شوند. البته اکنون این دوره در مراکز آموزش انجمن پرستاری ایران برگزار می‌گردد. 

پروتز‌های دندانی 
پروتز‌های دندانی نیز در مقطع کاردانی ارائه می‌شود. دانشجویان در این رشته‌ها در طول دوره تحصیل با روش ساخت انواع دندان‌های مصنوعی آشنا می‌شوند و در مطب دندانپزشکان به عنوان دستیار مشغول کار می‌شوند ضمن اینکه می‌توانند مجوز لابراتوار دندانسازی نیز دریافت کنند. 

کلمات کلیدی: دندانپزشکی، آینده شغلی، بازار کار، درآمد، توانایی ها، ادامه تحصیل، دروس پایه دندانپزشکی، دروس اختصاصی، رشته های مرتبط، پرستاری دندانپزشکی، پروتز‌های دندانی 
گردآورنده: عبدالله رحیمیان (کمیته دانشجویی عمادده)

معرفی رشته پرستاری

معرفی رشته پرستاری 

مقدمه 
پرستاری رشته‌ای است که در کشور ما ناشناخته مانده است و بیشتر افراد با شنیدن نام پرستار تنها تزریقات و کمک‌های اولیه در ذهنشان نقش می‌بندد. برخلاف این تصور ناقص، پرستار یک عضو مهم در تیم مراقبت بهداشتی است و نقش ارزنده ای در پذیرش، آماده سازی، مراقبت و حمایت‌های روحی، جسمی و اجتماعی بیمار دارد. تلاش پرستار برای پذیرش واقعیت‌ها و تطبیق با تغییرات بالقوه و پذیرش زندگی جدید و یا تحمل طول دوره درمان وظیفه سنگین و ارزنده پرستار است. پرستاری علم است چون نیازمند فراگیری علوم مرتبط با این رشته است و هنر است چون توانایی ارتباط خوب و سنجیده با بیمار و اطرافیانش را می‌طلبد. اخیراً مرکزی به نام نظام پرستاری مانند سازمان نظام پزشکی تأسیس شده است. 

تعریف و شناسایی شغل 
لغت پرستار (NURSE) از کلمه لاتین (NUTRIX) به معنای تغذیه گرفته شده است. پرستار یکی از اعضاء کلیدی در گروه مراقبت های بهداشتی و درمانی است و نقش ارزنده او در پذیرش، آماده سازی، مراقبتها و حمایت های جسمی و اجتماعی مورد قبول همه و بر هیچ کس پوشیده نیست. در تقسیم بندیهای آکادمیک، امروز ارزش پرستار خوب همطراز یک پزشک خوب قرار می گیرد. کار یک پزشک خوب موقعی به حد مطلوب می رسد که یک پرستار خوب و ورزیده مسئولیت بیمار او را بر عهده داشته باشد. 

نقش های پرستار: 
۱. مراقبت کننده: نخستین نقش پرستار مراقبت کردن از فرد مورد نظر (بیمار) است. 
۲. تعلیم دهنده (معلم): اجرا و ارزیابی طرحهای آموزشی برای فرد و خانواده وی جهت رفع نیازهای یادگیری آنان 
۳. مشاور: جمع آوری اطلاعات برای تحصیل در حل مشکل و تصمیم گیری 
۴. رهبر: محقق و حمایت کننده از مددجو و خانواده 
۵. نقش درمانی 
۶. نقش حفاظتی 
7. نقش هماهنگ کننده 

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه: 
در اینجا جسم‌هایی بیمار، روحهایی دردمند و روانهایی آشفته حضور دارند. در اینجا باید پذیرای مشکلات بسیار و پاسخگوی نیازهای بی‌شمار باشی. باید روزی ۸ ساعت در اطاق عمل با تمامی وجود در خدمت تیم پزشکی باشی. باید سالها در بخش سرطان یا سوانح و سوختگی، دردمندترین بیماران را مشاهده کنی و در حد توانت به آنها رسیدگی نمایی و در یک کلام باید عشق به هم‌نوع و ایثار و همیاری در ذره ذره وجودت خانه کرده باشد. 
دانشجوی پرستاری باید عاشق انسان و انسانیت باشد تا بتواند در شرایط سخت و بحرانی حتی زمانی که خسته است یا آمادگی جسمی و روحی لازم را ندراد، به دیگران کمک کند. همچنین باید فردی منظم و دقیق باشد و بداند که نظم و سختگیری اساس کار رشته پرستاری است و از لحاظ درسی نیز لازم است که به زیست‌شناسی، شیمی و زبان انگلیسی مسلط باشد چون برای روزآمد بودن و اطلاع از آخرین دستاوردهای دانش پرستاری، لازم است که از مجلات و منابع علمی به زبان انگلیسی استفاده کند. 
دانشجوی پرستاری باید از سلامت کامل جسمانی برخوردار باشد تا به یاری دید قوی بتواند کارهای ظریف و دقیق پرستاری را بخوبی انجام دهد و با شنوایی خوب صدای قلب را حتی اگر ضعیف باشد، بشنود. حتی داشتن قدی متناسب و عدم لکنت زبان یا لرزش دست در این رشته ضروری است. چون همین مشکلات به ظاهر کوچک، در کارایی یک پرستار بسیار موثر است. 
پرستار باید بیش از هر چیز متواضع بوده و هدفش خدمت به مردم باشد چون کار در بیمارستان یک کار مشخص و کلاسه شده نیست بلکه پرستار در صورت ضرورت باید هرکاری حتی کاری که از یک فرد بیسواد نیز برمی‌آید، انجام دهد. یعنی قرار نیست که دانشجوی پرستاری پس از فارغ‌التحصیلی پشت استیشن بنشیند و دستور دهد بلکه باید در انجام هر خدمتی پیش قدم باشد. همچنین لازم است که روابط عمومی خوبی داشته باشد چون پرستار نزدیکترین فرد به بیمار است و حتی بعضی از بیماران مشکل خود را به راحتی با پزشک در میان نمی‌گذارند اما با پرستاری که روابط عمومی خوبی داشته و توانسته است اعتماد بیمار را جلب کند، در میان می‌گذارند. 
همچنین اطلاعات عمومی خوب در زمینه پزشکی برای یک پرستار ضروری است چون پرستار به نوعی دیگر درمانگر بیمار است و حتی دروسی که می‌خواند همان دروس پزشکی است با دیدگاهی دیگر. 
پرستاری علم و هنر است برای همین یک پرستار باید علاوه بر دانش لازم، از آمادگی روحی و روانی، صبر و حوصله، روابط عمومی خوب و قدرت تجزیه و تحلیل بالا برخوردار باشد. به عبارت دیگر یک پرستار نمی‌تواند تنها با تکیه بر دروس دانشگاهی، در کار خود موفق شود بلکه باید از دانش خود در شرایط مختلف و متفاوت به درستی استفاده کند و این نیاز به قدرت تجزیه و تحلیل خوب، سرعت عمل و آمادگی روحی و روانی دارد. 
پرستار با دردمندترین افراد جامعه در ارتباط است برای همین باید جسمی قوی و روحی توانا داشته باشد تا بتواند از عهده شب‌کاری یا کار در بخش‌هایی حساس و دشوار مثل C.C.U ، I.C.U ، بخش بیماران سرطانی یا بخش سوانح و سوختگی برآید و در ضمن دچار فشارهای روحی و روانی یا ناتوانی‌های جسمی نشود. 
اما چرا با وجود سختی‌ها و دشواری‌های بسیار این کار، عده‌ای با عشق و علاقه در این زمینه فعالیت می‌کنند؟ 
پرستاران یک بیمارستان، عامل اصلی موفقیت یک بیمارستان هستند. یعنی اگر پرستاران یک بیمارستان خوب، کارآمد و دلسوز باشند، اکثر بیماران از آن بیمارستان راضی خواهند بود. چون بیشترین ارتباط بیمار با پرستاران می‌باشد و رضایت از پرستار مساوی است با رضایت از بیمارستان. 
به بیان دیگر لبخند رضایت بیمار، شیرین‌ترین و دلپذیرترین هدیه‌ای است که هر روز به یک پرستار دلسوز و تلاشگر تقدیم می‌شود؛ هدیه‌ای که پرستار را به تلاشی پی‌گیر تر و بیشتر تشویق می‌کند. 
وجود پرستار، کارهای او، لبخند او، سخن او و فعالیت او آرامش بخش جان انسان‌هایی است که بیش از هر انسان دیگر نیازمند آرامش هستند. 

مدارک تحصیلی و دوره های آموزشی ضروری برای احراز شغل: 
افراد پس از اخذ دیپلم متوسطه و قبولی در آزمون سراسری گروه علوم تجربی می توانند در این رشته به تحصیل بپردازند و سپس در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا نیز ادامه تحصیل دهند. 

دوره کارشناسی ارشد پرستاری 
فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی پرستاری، طبق ضوابط خاص، قبولی در آزمون ورودی و همچنین مصاحبه، در دوره دو ساله کارشناسی ارشد پرستاری پذیرفته می‌شوند. در این دوره ۲۶ واحد درسی (شامل دروس اصلی ۷ واحد، دروس تخصصی و الزامی ۸ واحد و دروس اختیاری ۱۱ واحد ) و ۶ واحد پایان‌نامه ارائه می‌گردد. دانشجویان در یکی از تخصصهای آموزش پرستاری یا مدیریت خدمات پرستاری بیماریهای جراحی و داخلی، پرستاری بهداشت جامعه، مدیریت آموزش پرستاری (و در آینده نزدیک پرستاری سالمندان) ادامه تحصیل می‌دهند. 
فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد در سطح بالای تخصصی، امور آموزش، مدیریت خدمات پرستاری و ارائه خدمات بالینی، در دانشکده‌های پرستاری و مراکز مختلف بهداشتی درمانی خدمت می‌کنند. این فارغ‌التحصیلان باید قادر باشند امور مهم و مشکلات آموزش خدمات پرستاری و به طور کلی، بهداشت و درمان جامعه را مشخص و با تصمیم‌گیری و ایجاد تغییر برای اصلاح وضع موجود و ایجاد تغییرات مطلوب برنامه‌ریزی و آن را اجرا نمایند. 

دوره دکترای پرستاری 
دارندگان مدرک کارشناسی ارشد پرستاری طبق ضوابط خاصی، قبولی در آزمون کتبی ورودی و مصاحبه و گذراندن دوره آموزشی شامل ۲۵ واحد دروس اختصاصی، ۲۰ واحد رساله دکتری و امتحان جامع دکتری به دریافت درجه دکترای پرستاری نایل می‌گردند. این دوره در حال حاضر فقط در دو دانشگاه کشور دایر می‌باشد. دارندگان درجه دکترای پرستاری در حال حاضر امور برنامه‌ریزی آموزشی و پژوهشی، تدریس و تحقیق و مدیریت در سطوح بالاتر را در دانشگاههای علوم پزشکی (آزاد و دولتی) عهده‌درا می‌شوند. 

گرایش های مختلف در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری: 

۱) گرایش های کارشناسی ارشد 
الف) داخلی جراحی 
ب) اطفال 
ج) مدیریت 
د) بهداشت 
ه) روان پرستاری 
ن)پرستاری ویژه 
و) اپیدمیولوژی 
ز) آناتومی 
ح) فیزیولوژی 
ط) بافت شناسی 

۲)گرایش های مقطع دکتری 
الف) پرستاری 
ب) آناتومی 
ج) بافت شناسی 
د) اپیدمیولوژی 

مدت دوره آموزش: 
مدت تحصیل حداقل ۴ سال و حداکثر ۵ سال (در شرایط خاص و با موافقت آموزش کل دانشگاه علوم پزشکی مثل: مرخصی تحصیلی و … ) می باشد. 

شرایط محیط کار، محل استخدام: 
محل احتمالی استخدام می تواند بیمارستانها، کلینیکها و پاراکلینیک های دولتی و خصوصی، ادارات، سازمانها و به عنوان مربی در دانشکده ها و … باشد. این رشته یا شغل در اکثر مراکز درمانی دولتی و خصوصی و غیره بصورت شیفت در گردش (صبح، عصر و شب) یا شیفت ثابت می باشد. و شرایط محیط کار آن بستگی به نوع مسئولیت و بخشهای بیمارستان و مراکز درمانی که پرستار در آن مشغول می باشد دارد مثلا یک پرستار که در بخش اورژانس و یا پایگاه اورژانس بیمارستان کار می کند یا پرستاری که در بخش اطفال بیمارستان یا بخش داخلی و جراحی و یا ICU و CCU و یا اطاق عمل از نظر شرایط محیط کار با هم تفاوت دارند. 
پرستار می تواند در بیمارستان براساس سطح تحصیلات (کارشناسی، کارشناسی ارشد) و سابقه کار در پستهای پرستار شیفت، سر پرستار، سوپروایزر بالینی، سوپروایزر کنترل عفونت، سوپروایزر آموزشی و ریاست پرستاری بیمارستان مشغول به کار شود. 

حقوق و مزایا و شرایط ارتقاء شغل: 
حقوق یک پرستار به محل استخدام، موقعیت جغرافیایی و ساعات کار بستگی دارد و اگر استخدام موسسات یا وزارتخانه ها باشد بر اساس قوانین اداره امور استخدامی کشور حقوق ماهانه و ترفیع دریافت می کند. 

آینده نگری درباره شغل با توجه به شرایط اجتماعی: 
با توجه به نیازهای جامعه به پرستار و دیدگاه مثبت در خصوص پرستار و موقعیت او در جامعه بخصوص در چند سال اخیر که تحول در این حرفه ایجاد شده است امید است بتوان در جهت بهبود و ارتقاء سطح سلامت و بهداشت عمومی جامعه و مراقبت از بیماران در بیمارستانهای دولتی و خصوصی، مطبها، کلینیکها و پاراکلینیکها و درمانگاهها و سایر بخشهای ارائه کننده خدمات پرستاری تلاش نمود. 

کلمات کلیدی: پرستار، رشته پرستاری، معرفی رشته پرستاری، نقش های پرستار، وانایی‌های مورد نیاز، ادامه تحصیل، ارشد پرستاری، دکتری پرستاری، بازار کار، حقوق و مزایا
منبع: کمیته دانشجویی عمادده

معرفی رشته تغذیه

معرفی رشته تغذیه 

بگذارید غذایتان نخستین پزشک شما باشد 

ماهیت کار 
متخصصین تغذیه برنامه‌های غذایی و تغذیه‌ای را تنظیم کرده و بر نحوه تهیه و مصرف وعده‌های غذایی نظارت می‌کنند. آنها با ترویج عادت‌های غذایی صحیح به پیشگیری و درمان بیماری‌ها کمک می‌کنند. به عنوان مثال در افراد با فشار خون بالا برای کم کردن نمک مصرفی و در افراد چاق برای کاهش دادن میزان چربی و قند مصرفی تغییرات لازم غذایی را پیشنهاد می‌دهند. 
متخصصین تغذیه سیستم‌های خدمات غذایی مؤسساتی مانند بیمارستان‌ها و مدارس را مدیریت می‌کنند، عادت‌های غذایی صحیح را با آموزش ترویج می‌دهند و کار تحقیقاتی می‌کنند. زمینه‌های کاری اصلی آنها شامل فعالیت در زمینه‌های بالینی، اجتماعی،‌ مدیریتی و مشاوره‌ای در ارتباط با مسئله تغذیه می‌باشد. 
متخصصین بالینی تغذیه برای بیماران مؤسساتی مانند بیمارستان‌ها و سرای سالمندان خدمات تغذیه‌ای ارایه می‌کنند. آنها به بررسی نیازهای تغذیه‌ای بیماران پرداخته، برنامه‌های غذایی را ایجاد و اجرا کرده و نتایج را بررسی و گزارش می‌کنند. آنها برای هماهنگ کردن نیازهای تغذیه‌ای و پزشکی با پزشکان و دیگر متخصصین بهداشتی مشورت می‌کنند. بعضی متخصصین تغذیه بالینی در درمان بیماران چاق، بیماری‌های سخت و مرگبار، بیماران کلیوی و یا قندی مهارت دارند. بعلاوه این متخصصین در سراهای سالمندان، بیمارستان‌های کوچک و مراکز بازتوانی، مدیریت بخش تغذیه را به عهده می‌گیرند. 
متخصصین تغذیه اجتماعی مهارت‌های لازم جهت پیشگیری از بیماری‌ها و بهبود سلامتی را به افراد و گروه‌ها آموزش می‌دهند. آن‌ها با کار در مراکزی مانند کلینیک‌های بهداشتی، مؤسسات سلامت خانواده و ارگان‌های حفظ سلامتی، به برآورد نیازهای فردی، ایجاد برنامه‌های تغذیه‌ای مناسب و توصیه‌های لازم به افراد و خانواده‌های آنها می‌پردازند. آنهایی که در مؤسسات سلامت خانواده کار می‌کنند دستورالعمل‌هایی برای نحوه خرید خواربار و تهیه غذا برای افراد پیر، ‌افرادی با نیازهای خاص و بچه‌ها در خانواده تهیه می‌کنند. 
افزایش توجه و علاقه به موضوع تغذیه منجر به ایجاد فرصت‌های کاری در صنایع تولید، تبلیغ و فروش مواد غذایی شده است و متخصصین تغذیه در این مشاغل به تجزیه و تحلیل غذاها، تهیه بروشورها و گزارش‌هایی در رابطه با محتویات بسته‌های غذایی آماده و افزوده‌های ویتامینی و فیبرهای غذایی آنها می‌پردازند. 
متخصصین مدیریت تغذیه بر برنامه‌های عمده غذایی در مراکز درمانی، کافه تریاهای شرکت‌های بزرگ، زندان‌ها و مدارس نظارت می‌کنند. آنها دیگر متخصصین تغذیه را به کار گرفته، آموزش داده و مدیریت می‌کنند،‌ مواد غذایی و تجهیزات لازم را خریداری و بودجه بندی کرده، بر اجرای قوانین بهداشتی نظارت کرده و به تهیه گزارش‌ها و ثبت داده‌ها می‌پردازند. 
متخصصین مشاوره تغذیه بصورت قراردادی با سرویس‌های خدمات بهداشتی و یا در محل کار شخصی خودشان فعالیت می‌کنند. آنها مشتری‌ها را از لحاظ تغذیه‌ای تحت آزمایش‌های غربالگری قرار داده و در رابطه با مسایل تغذیه‌ای مانند کم کردن وزن و کلسترول خون توصیه‌های لازم را به آنها ارایه می‌دهند. بعضی از آنها برای مؤسسات سلامتی،‌ تیم‌های ورزشی، سوپر مارکت‌ها و دیگر تجارت‌های وابسته به تغذیه کار می‌کنند. 

توانایی‌های‌ لازم : 
همان‌طور که‌ یک‌ پرستار باید به‌ کار خدماتی‌ علاقه‌مند باشد، کارشناس‌ تغذیه‌ نیز باید روحیه‌ خدماتی‌ داشته‌ و صبر و حوصله‌ لازم‌ را برای‌ صحبت‌ با بیمار و راهنمایی‌ او داشته‌ باشد. حتی‌ دانشجویانی‌ که‌ مایلند پس‌ از فارغ‌التحصیلی‌ دفتر مشاوره‌ غذایی‌ دایر کنند، باید دارای‌ ۳ سال‌ سابقه‌ کار در بیمارستان‌ باشند. همچنین‌ داوطلبان‌ علاقه‌مند به‌ این‌ رشته‌ لازم‌ است‌ در دروس‌ زیست‌شناسی‌ و شیمی‌ که‌ پایه‌ دروس‌ دانشگاهی‌ این‌ رشته‌ است‌ توانمند باشند. 

فرصت‌های شغلی 
اکثر متخصصین تغذیه در بیمارستان‌ها، سراهای سالمندان و یا کلینیک‌ها و مطب پزشکان کار می‌کنند. دیگر فرصت‌های شغلی در رستوران‌ها، مؤسسات خدمات اجتماعی، محل‌های نگهداری از بیماران، مؤسسات زیبایی اندام، مدارس، کالج‌ها و دانشگاه‌ها می‌باشند. بعضی از آنها نیز توسط شرکت‌هایی که به صورت قراردادی به مراکزی مانند کالج‌ها و دانشگاه‌ها، خطوط هوایی و…. سرویس دهی می‌کنند به کار گرفته می‌شوند. بعضی از این متخصصین به صورت شخصی به عنوان مشاور در امر تغذیه برای بیمارستان‌ها، سراهای سالمندان و… کار کرده و یا به مشتری‌ها خدمات مشاوره‌ای ارایه می‌دهند. 

گرایش‌ها: 
این‌ رشته‌ دارای‌ دو شاخه‌ عمده‌ است‌ که‌ عبارتند از : 
الف‌) تغذیه‌ گروه‌های‌ مختلف‌ جامعه‌ مانند سالمندان‌، معلولین‌ و کودکان‌ و نوجوانان‌. 
ب‌) تغذیه‌ بالینی‌ که‌ شامل‌ تغذیه‌ و مشاوره‌ غذایی‌ بیماران‌ بستری‌ و سرپایی‌ می‌شود. 

درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل : 

دروس‌ پایه‌: 
زیست‌شناسی‌، روانشناسی‌، جامعه‌شناسی‌، شیمی‌ عمومی‌، فیزیک‌، فیزیولوژی‌، تشریح‌ تئوری‌، تشریح‌ فیزیولوژی‌ عملی‌، میکروب‌شناسی‌، شیمی‌ آلی‌، آمار حیاتی‌، بیوشیمی‌ مقدماتی‌، میکروب‌شناسی‌ مواد غذایی‌. 

دروس‌ اصلی‌: 
اصول‌ اپیدمیولوژی‌، تغذیه‌ اساسی‌، بهداشت‌ و مسمومیت‌های‌ غذایی‌، مدیریت‌ بخش‌ غذایی‌، نقش‌ تغذیه‌ در خدمات‌ بهداشتی‌، فیزیولوژی‌ تغذیه‌، زبان‌ اختصاصی‌، بیوشیمی‌ متابولیسم‌، اصول‌ و روش‌های‌ نگهداری‌ مواد غذایی‌، شیمی‌ مواد غذایی‌، اصطلاحات‌ پزشکی‌ و بیمارستانی‌، اقتصاد غذا و برنامه‌ریزی‌، بهداشت‌ عمومی‌. 

دروس‌ تخصصی‌: 
بیماری‌های‌ ناشی‌ از سوء تغذیه‌ و اپیدمیولوژی‌، تنظیم‌ برنامه‌ غذایی‌، تغذیه‌ گروه‌های‌ ویژه‌، رژیم‌ درمانی‌، بررسی‌ وضع‌ تغذیه‌، آموزش‌ تغذیه‌، تأثیر فرآیند بر ارزش‌ غذا، تغذیه‌ دوران‌های‌ مختلف‌، سمینار، اکولوژی‌ تغذیه‌، کارآموزی‌. 

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران : 
تا چند سال‌ پیش‌ فارغ‌التحصیلان‌ رشته‌ تغذیه‌ حتی‌ در بیمارستان‌ها جایگاه‌ مشخص‌ و تعیین‌شده‌ای‌ نداشتند اما در چند سال‌ اخیر بخصوص‌ از زمانی‌ که‌ به‌ کارشناسان‌ تغذیه‌ اجازه‌ مطب‌ داده‌ شده‌، این‌ رشته‌ در بیمارستان‌ها هویت‌ و جایگاه‌ تازه‌ای‌ پیدا کرده‌ است‌، اما متأسفانه‌ هنوز در بین‌ پزشکان‌ نقش‌ و اهمیت‌ کارشناسان‌ این‌ علم‌ روشن‌ نشده‌ است‌. در حالی‌ که‌ باید همکاری‌ تنگاتنگی‌ بین‌ پزشکان‌ و متخصصان‌ تغذیه‌ وجود داشته‌ باشد و در واقع‌ هر جا که‌ یک‌ پزشک‌ متخصص‌ غدد، قلب‌ و عروق‌ یا کلیه‌ حضور دارد، باید در کنارش‌ یک‌ متخصص‌ تغذیه‌ باشد. چون‌ پزشک‌ فقط‌ لیست‌ غذاها یا مواد غذایی‌ که‌ بیمار نباید بخورد، تعیین‌ می‌کند اما کارشناس‌ تغذیه‌ می‌گوید که‌ یک‌ بیمار چگونه‌ و چقدر باید بخورد تا هم‌ مواد غذایی‌ مورد نیاز به‌ بدنش‌ برسد و هم‌ رژیم‌ غذایی‌ را حفظ‌ کند. 
بخش تغذیه بیمارستان‌ها، مسؤولیت فنی کارخانجات تولید مواد غذایی، همکاری در کلینیک‌های رژیم درمانی با همکاری پزشکان غدد داخلی، همکاری در تعیین رژیم برای گروه‌های مختلف از جمله ورزشکاران، بیماران خاص، کارگران و . . . مشغول به کار هستند. 

چشم انداز آینده 
با تاکید روز افزون بر پیشگیری از بیماری‌ها توسط بهبود عادت‌های غذایی،‌ فرصت‌های شغلی برای متخصصین تغذیه نیز رو به افزایش است. با افزایش جمعیت و نیز با مسن تر شدن بافت اجتماعی، نیاز به این متخصصین در سراهای سالمندان، مدارس، زندان‌ها،‌ سازمان‌های بهداشتی و مراکز بهداشت خانواده افزایش می‌یابد. 
توجه عمومی به تغذیه و تاکید بر آموزش سلامتی و بهداشت باعث نیاز به این رشته بخصوص در زمینه مدیریتی می‌شود. این نیاز در مراکز خدماتی قراردادی غذایی و کلینیک‌ها و مطب‌های پزشکان نیز رو به افزایش است. 

کلمات کلیدی: رشته تغذیه، معرفی رشته تغذیه، تغذیه بالینی، تغذیه اجتماعی، مدیریت تغذیه، فرصت های شغلی، بازار کار، گرایش ها، دروس رشته تغذیه، موقعیت شغلی 
منبع: کمیته دانشجویی عمادده 

معرفی رشته داروسازی

معرفی رشته داروسازی 

بسیاری از مردم و از جمله تعداد قابل توجهی از داوطلبان آزمون سراسری شناخت صحیحی از رشته داروسازی ندارند. آنها نمی‌دانند که شغل فارغ‌التحصیل داروسازی، دارو فروشی نیست و حتی هدف این رشته نیز فقط تربیت داروساز نمی‌باشد. چرا که داروسازی تنها یکی از تخصص‌های فارغ‌التحصیل این رشته است. 
باید دانست که در علم‌ پزشکی‌ برای‌ مداوای‌ یک‌ بیمار، روش‌های‌ متعددی‌ از جمله‌ دارو درمانی‌، جراحی‌ و روان‌ درمانی‌ وجود دارد که‌ در این‌ میان‌ دارو درمانی‌ به‌ عنوان‌ متداول‌ترین‌ شیوه‌ در تمام‌ دنیا شایع‌ است و رشته‌ داروسازی‌، رشته‌ای‌ است‌ که‌ در همین‌ زمینه‌ با بیماران‌ و مردم‌ مرتبط‌ می‌گردد. همچنین‌ یک‌ داروساز در صورت‌ ناموفق‌ بودن‌ رژیم‌ دارو درمانی‌ باید علل‌ عدم‌ موفقیت‌ را بررسی‌ کند. از همین‌ رو می‌توان‌ گفت‌ رشته‌ داروسازی‌ بخشی‌ از علوم‌ پزشکی‌ است‌ که‌ در رابطه‌ با تولید و ساخت‌ دارو، بررسی‌ وضعیت‌ دارو در بدن‌ انسان‌ و موجودات‌ زنده‌ و میزان‌ تأثیر دارو در سلامت‌ جامعه‌ و کم‌ کردن‌ بحران‌های‌ بیماری‌زا نقش‌ ایفا می‌کند. به‌ عبارت‌ دیگر رشته‌ داروسازی‌ به‌ شناخت‌ ماده‌ مؤثر، فرموله‌ کردن‌ این‌ ماده‌ (تبدیل‌ ماده‌ مؤثر به‌ فرمی‌ که‌ قابل‌ مصرف‌ برای‌ بیمار باشد مثل‌ قرص‌، کپسول‌، شربت‌ یا استفاده‌ از روش‌های‌ تزریقی‌) و بررسی‌ اثرات‌ دارو بر بدن‌ بیمار می‌پردازد. 
شاید جالب باشد که بدانید حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد علت ناموفق شیوه مداوای یک بیمار، به دارو مربوط می‌شود؛ یعنی کیفیت دارو، انتخاب نوع‌دارو و نحوه استفاده از دارو (این که بیمار دارو را با چه مواد غذایی یا دارو‌های دیگر استفاده کرده است) می‌تواند اثر دارو را تضعیف کند. و این وظیفه یک داروساز است که علت را تشخیص دهد و در این زمینه پزشک معالج را راهنمایی کند. 
داروسازی‌ تلفیقی‌ از علوم‌ پایه‌ و بالینی‌ است‌ و به‌ همین‌ دلیل‌ توانمندی‌ در دروس‌ فیزیک‌، شیمی‌ و زیست‌شناسی‌ برای‌ این‌ رشته‌ ضروری‌ است‌. همچنین‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ برای‌ ارائه‌ خدمات‌ به‌ بیماران‌ باید بتواند با افراد به درستی‌ ارتباط‌ برقرار کرده‌ و خوب‌ صحبت‌ کند و در ضمن‌ فردی سخت‌کوش‌ و جدی‌ باشد چون‌ دروس‌ این‌ رشته‌ بسیار فراگیر و متنوع‌ بوده‌ و هم‌ جنبه‌ حفظی‌ و هم‌ جنبه‌ تحلیلی‌ دارد و در نتیجه‌ به‌ همت‌ و تلاش‌ قابل‌ توجه‌ نیازمند است‌. 
حدود ۹۰ درصد فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ جذب‌ بازار کار می‌شوند که‌ از این‌ میان‌ بیش‌ از ۸۰ درصد جذب‌ داروخانه‌ها و مابقی‌ در صنایع‌ داروسازی‌ (صنعت‌ ساخت‌ و کنترل‌ دارو) و کارخانه‌های‌ آرایشی‌ ـ بهداشتی‌ مشغول‌ به‌ کار می‌شوند یا در کارهای‌ اجرایی‌ وزارت‌ بهداشت‌، درمان‌ و آموزش‌ پزشکی‌ فعالیت‌ می‌کنند. از سوی‌ دیگر در حال‌ حاضر حدود ۹۷ درصد داروهای‌ مورد نیاز کشور (از نظر عددی‌) در کارخانه‌های‌ متعدد داروسازی‌ داخل‌ کشور ساخته‌ می‌شود و بدون‌ شک‌ این کارخانه‌ها به‌ کارشناسان‌ داروسازی‌ نیاز دارند. این‌ در حالی‌ است‌ که‌ اکثر کارخانه‌های‌ داروسازی‌ کشور دارای‌ واحدی‌ به‌ نام‌ واحد تحقیقات‌ هستند و امکان‌ فعالیت‌های‌ تحقیقاتی‌ برای‌ فارغ‌التحصیلان‌ علاقه‌مند مهیا است. 

درس‌های‌ رشته داروسازی در طول‌ تحصیل‌: 

دروس‌ پایه‌: 
بیولوژی‌ نظری‌، فیزیک‌ نظری‌، ریاضیات‌ پایه‌ و مقدمات‌ آمار، شیمی‌ عمومی‌، بیوشیمی‌، فیزیولوژی‌، شیمی‌ آلی‌، تشریح‌، اصول‌ خدمات‌ بهداشتی‌،آمار حیاتی‌، شیمی‌ تجزیه‌، میکروب‌شناسی‌ نظری‌ و عملی‌، انگل‌شناسی‌ و قارچ‌شناسی‌، ایمونولوژی‌، کمک‌های‌ اولیه‌، کامپیوتر. 

دروس‌ تخصصی‌: 
گیاه‌شناسی‌ دارویی‌، اشکال‌ دارویی‌، تغذیه‌ و رژیم‌ درمانی‌، مواد خوراکی‌ نظری‌، مدیریت‌ در داروسازی‌، درمان‌شناسی‌، اطلاعات‌ دارویی‌، شیمی‌ دارویی‌، فارماکولوژی‌، مفردات‌ پزشکی‌، فرآورده‌های‌ دارویی‌ بیولوژیکی‌، فیزیکال‌ فارماسی‌، روش‌های‌ دستگاهی‌، سم‌شناسی‌، بیوفارماسی‌، داروسازی‌ صنعتی‌، کنترل‌ میکروبی‌ دارویی‌، کارآموزی‌ صنعت‌، زبان‌ تخصصی‌، مقدمات‌ داروسازی‌، گیاه‌شناسی‌ داروسازی‌، کارآموزی‌ داروخانه‌. (بیشتر درس‌های‌ این‌ رشته‌‌ همراه‌ با آزمایشگاه‌ ارائه‌ می‌شود). 

دانشگاه‌های پذیرنده رشته داروسازی: 
دانشگاه‎های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی اصفهان، اهواز، تبریز، تهران، شهید بهشتی ـ تهران، شیراز، کرمان، کرمانشاه، مازندران ـ ساری، مشهد. 
مقاطع تحصیلی: دکترای حرفه‌ای 
دوره‌ها: روزانه 

نام و تعریف رشته: 
رشته دکترای عمومی داروسازی Doctor of Pharmacy Pharm. D شاخه‌ای از علوم پزشکی است که به منظور رفع نیازهای خدمات داروئی جامعه در سازمان‌های مرتبط با دارو تاسیس شده است. 

تاریخچه رشته و پیشرفت های جدید: 
با توجه به نیاز بشر به درمان بیماری‌ها و همچنین پیشرفت علم شیمی و بیولوژی و همچنین ارتباط تنگاتنگ علوم مختلف و همچنین گشوده شدن عرصه برای ارائه روش‌های جدید درمانی با استفاده از داروهای جدیدتر و موثرتر رشته داروسازی از ابتدای قرن بیستم به عنوان یک رشته مستقل مطرح گردید که این امر در ایران با استقلال این رشته از رشته پزشکی و تاسیس دانشکده داروسازی در سال ۱۳۱۳ در دانشگاه تهران محقق گردید. به مرور زمان و با توجه به نیاز کشور به استفاده از خدمات داروسازان و همچنین احساس ضرورت بر تدوین برنامه‌های تحصیلی این رشته، دانشکده‌های داروسازی دیگری در تبریز، اصفهان، مشهد، اهواز و سپس شهید بهشتی، کرمان، شیراز، ساری و کرمانشاه تاسیس گردید. همچنین برنامه رشته داروسازی به صورت مدون در سال ۱۳۶۱ توسط شورای انقلاب فرهنگی ارائه که این برنامه با کمی تغییر در سال ۱۳۶۷ بازنگری گردیده است. امروزه علاوه بر تاسیس دانشکده‌های داروسازی هر دانشکده به لحاظ رشد و تحولات عظیم علمی اقدام به تاسیس مراکز تحقیقاتی و همچنین با توجه به نیاز جامعه به خدمات تخصصی‌تر اقدام به تاسیس و را ه اندازی رشته‌های تخصصی نموده است. 

فلسفه تدوین برنامه (ارزش‌ها و باورها): 
حفظ سلامت انسان و محیط زندگی وی از حقوق اصلی او محسوب می‌شود و در رشته داروسازی نیز با توجه به کاربردهای تعیین کننده آن در تامین سلامت جامعه در راستای تحقق عدالت اجتماعی، بر مد نظر گرفتن این حق اساسی تاکید می‌شود. دانشمندان مسلمان و ایرانی در شناخت محیط زندگی و داروها پیشقدم بوده‌اند و در این برنامه بر روح حاکم بر فرهنگ غنی ملی در زمینه‌های اقلیم شناسی و جنبه‌های اخلاقی بخصوص اخلاق پزشکی تاکید دارد. همچنین از نیازهای اساسی انسان‌ها تمایل به رشد و تعالی است و انسان‌ها فطرتاً طالب شناخت بهتر خلقت هستند. لذا در این برنامه بر افزودن اطلاعات، ایجاد نگرش‌های لازم و تقویت جنبه پژوهشگری و دستیابی به نهان‌های خلقت توجه می‌شود و سعی می‌گردد با بکارگیری شیوه‌های جدید و قدیم تعلیم و تربیت در جهت افزایش قدرت تفکر، استقلال، تصمیم گیری و افزایش توان حرفه‌ای فراگیرندگان با توجه به نیازهای جامعه و اولویت‌های ملی با بهره‌گیری از فراگیری مداوم گام برداشته شود. 

رسالت (Mission): 
ماموریت اصلی تربیت دانش آموختگانی است که می‌توانند در نظام‌های بهداشتی و تامین سلامت و آموزشی، پژوهشی، برنامه ریزی و خدماتی مربوط به داروها انجام وظیفه کنند با تربیت این نیروها تامین سلامتی پیشرفت خواهد داشت. همچنین با استفاده از متدها و تکنیک‌های جدید ساخت دارو و ارائه مشاوره به تشخیص درمان و پیش‌گیری از بیماری‌ها کمک می‌شود. بطور کلی این رشته بر خلاقیت، نوآوری، کارگروهی و اخلاق حرفه‌ای نیز تاکید دارد. 

چشم انداز (Vision): 
در یک دنیای در حال تغییر و تحول و پیشرفت، دانش آموخته داروسازی نقش موثر و کارآمدی در ارتقای سطح علمی در مقطع آموزش و پژوهش و پاسخ گویی به نیازهای در حال تحول خدمات بهداشتی جامعه را با همکاری سایر متخصصین گروه پزشکی خواهند داشت. امید می‌رود با اجرای موفق این برنامه آموزشی سطح علمی در این رشته ارتقا یافته و در حد استانداردهای بین المللی باشد و کشور و جامعه را با پیشرفت‌های علمی دنیا هماهنگ نماید. مطابق استانداردهای بین المللی، دکتر داروساز باید جایگاه‌های واقعی خود را در حلقه درمان جامعه کسب نماید. لذا امید می‌رود که این رشته بتواند لااقل در ده سال آینده جایگاه واقعی خود را از لحاظ رفع نیازهای حرف وابسته در سطح ملی و حتی بین المللی کسب نماید. 

اهداف کلی (Aims): 
از دانش آموختگان این رشته انتظار می‌رود اطلاعات عمومی کافی در جنبه‌های مختلف علوم دارویی داشته و نیازهای جامعه را در این ارتباط حل نماید. اهداف کلی این رشته عبارتند از :
الف. برآوردن نیازهای عمومی آموزشی و پژوهشی برای فهم بهتر علم داروسازی و عوامل مرتبط با این علم. 
ب. آشنایی با پژوهش‌های علمی و عملی در حیطه علوم دارویی 
ج. افزایش مهارت‌ها و آگاهی‌ها در خصوص: 
- شناخت کامل خصوصیات داروهای موجود در فارماکوپه داروئی. 
- توانایی اداره داروخانه‌های عمومی و تخصصی و راهنمایی بیماران و مشاوره پزشکان در استفاده درست از داروها 
- ساخت داروها و مواد آرایشی بهداشتی در حد داروخانه 
- ساخت داروها و مواد آرایشی بهداشتی در صنعت 
- کنترل کمی و کیفی داروها و مواد غذایی و آرایش بهداشتی 
- پیشگیری از سمیت و عوارض جانبی داروها و اطلاع رسانی داروها 
- آشنایی با مراجع و رفرانس‌های داروسازی و علوم دارویی 
- توان شناخت و برنامه‌ریزی برای حل مسائل مرتبط با دارو و سلامت در سطح ملی 
- فرهنگ‌ها و عقائد جوامع گوناگون 
- امور پژوهشی و آموزشی محیط پیرامون خویش 
- تحکیم اخلاق حرفه‌ای 

نقش‌های دانش آموختگان رشته داروسازی عبارتند از: 
1. خدماتی 
۲. مدیریتی 
۳. مشاوره‌ای و آموزشی 
۴. پژوهشی 

وظایف حرفه‌ای دانش آموختگان: 

در نقش خدماتی می‌توانند در: 
۱. داروخانه شهری به عنوان مسئول که بر حسن اجرای امور نسخه پیچی و راهنمایی متقاضیان خدمات دارویی نظارت دارد، ارائه خدمات نماید. 
۲. داروخانه بیمارستانی به عنوان مسئول فنی که بر حسن اجرای امور نسخه پیچی و تامین داروهای بخش‌های مختلف بیمارستان و راهنمایی متقاضیان خدمات دارویی نظارت دارد، ارائه خدمت نمایند. 

در نقش مشاوره‌ای و آموزشی می‌توانند: 
۱. در داروخانه اعم از شهری و بیمارستانی در انتخاب و مصرف صحیح داروها به بیماران و پزشکان کمک نمایند. 
۲. با ارائه اطلاعات صحیح به پزشک و بیمار باعث کاهش عوارض سمی و جانبی داروها گردد. 

در نقش مدیریتی می‌توانند: 
۱. در سازمان‌ها و موسسات دارویی به عنوان مدیر فعالیت نماید. 
۲. در کلیه امور مربوط به دارو اعم از ارتباط با کارخانه‌های داروسازی یا دیگر مراکز تولید دارو، و شبکه‌های بهداشتی در سطح اجرائی و نظارتی ارائه خدمات نمایند. 
۳. در کارخانه‌های داروسازی بر ساخت و کنترل داروها به عنوان مسئول فنی نظارت نمایند. 

در نقش پژوهشی می‌توانند: 
۱. با توجه به اهداف رشته، با مطالعه پیرامونی در خصوص الگوی مصرف دارو و نوع بیماری‌ها منطقه فعالیت به افزایش سطح آگاهی پزشکان در آن منطقه مشخص کمک نماید. 
۲. در بخش‌های پژوهشی شامل مراکز تحقیقاتی و همچنین تحقیق و توسعه کارخانه‌های داروسازی ارائه خدمات نماید. 

استراتژی‌های تدوین برنامه: 
این برنامه مبتنی است براستراتژی تلفیقی (دانشجو یا استاد محوری بر حسب نوع درس و شرایط)، استفاده از فنون جدید یادگیری و یاددهی و پژوهش، آموزش در محیط کار واقعی، تحلیل وظایف حرفه‌ای آینده شناخت علوم و ابزارها و تکنیک‌های تخصصی جدید. 
همچنین در این برنامه بر حسب شرایط از فنونی نظیر کار و تمرین عملی در محیط آزمایشگاه و فیلد، کار در گروه‌های کوچک، طرح و حل مسئله، شیوه‌های آموزشی Modular و خودآموزی، استفاده از کامپیوتر، سخنرانی، ارائه سمینار و فعالیت‌های آموزشی نظری توسط فراگیرنده demonstration و evidence based approachکه بیشتر در بخش آموزش‌های بالینی و کارورزی‌ها به کار می‌رود استفاده خواهد شد. 

شرایط و نحوه پذیرش دانشجو: 
پذیرش دانشجو از طریق آزمون سراسری و به صورت متمرکز خواهد بود. 

رشته‌های مشابه رشته داروسازی در خارج از کشور: 
این رشته در مقاطع مختلف اعم از لیسانس، فوق لیسانس و دکتری در خارج از کشور وجود دارد. 

مشخصات دوره دکتری عمومی داروسازی: 
طول دوره تحصیل : 
حداقل طول دوره دکتری داروسازی ۵/۵ سال می‌باشد. 
مرحله اول: دروس عمومی و اختصاصی علوم پایه 
مرحله دوم: دروس اختصاصی داروسازی، کارآموزی، کارآموزی در عرصه، پایان نامه. 
در پایان مرحله اول، امتحان جامع علوم پایه برگزار می‌شود و قبولی در امتحان جامع شرط ورود به دوره‌های بعدی می‌باشد. 

تعداد کل واحدهای درسی: ۲۰۹ واحد 
واحدهای عمومی: ۲۲ واحد 
واحد علوم پایه: ۵۸ واحد 
واحدهای اختصاصی: ۱۲۹ واحد 

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر: 
پس از اخذ مدرک دکترای عمومی داروسازی به شرط داشتن معدل کل بالاتر از ۱۵، دانشجو می‌تواند در امتحان دوره تخصصی شرکت کند. دانشجویان پذیرفته شده در دوره تخصصی بسته به گرایش تحصیلی خود،‌ واحدهای گوناگون و متنوع دیگری را (تقریباً ۴۰ واحد) در سطح پیشرفته و تخصصی می‌گذرانند که بخش عمده آن پایان نامه تخصصی است. 
قبل از انتخاب پایان‌نامه تخصصی، دانشجو باید در امتحان جامع تخصصی که در سطح کشور برگزار می‌شود نمره قبولی را کسب نماید. 
سر انجام پس از نگارش و دفاع از پایان نامه به اخذ مدرک دکترای تخصصی (P.h.D) نایل می‌آید. 

رشته‌های تخصصی داروسازی که در حال حاضر در داخل کشور ارائه می‌گردند عبارت است از: شیمی دارویی، داروسازی، مفردات پزشکی، رادیو فارماسی، فارماکولوژی، مواد خوراکی و آب شناسی، فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی، داروسازی بیمارستانی، فرآورده‌های بیولوژیک، سم شناسی. علاوه بر رشته‌های یاد شده، فارغ التحصیلان رشته داروسازی عمومی می‌توانند در تخصص‌های علوم پایه پزشکی نظیر: بیو شیمی، ‌انگل شناسی پزشکی، میکرب شناسی پزشکی، فیزیولوژی، آمار حیاتی، تغذیه، ایمونولوژی، ویروس شناسی و ژنتیک نیز شرکت نمایند. 

کلمات کلیدی: داروسازی، رشته داروسازی، معرفی رشته داروسازی، درس های رشته داروسازی، دکترای داروسازی، شرایط کاری، واحدهای درسی 
منبع: کمیته دانشجویی عمادده 

آشنایی با رشته پزشکی

آشنایی با رشته پزشکی 

هدف: 
هدف تربیت پزشک عمومی با خصوصیات زیر است: 
1) در راه آشنایی بیشتر با مکتب و تزکیه و تعالی روح کوشا باشد. کمک به تامین بهداشت و درمان دردهای مردم را وسیله‌ای برای رضای خدا و تقرب به او بداند. 
2) با فرهنگ اسلامی و نظام جمهوری اسلامی آشنا باشد و خود را ملزم به رعایت قوانین و مقررات حاکم به جامعه اسلامی بداند. 
3) از شناخت مسائل عمده بهداشت و درمان و نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی کشور به قدر کافی برخوردار و از مسئولیت‌ها و وظایف خود در این نظام آگاه باشد. 
4) قابلیت علمی و عملی کافی در تشخیص بیماری‌ها و ارجاع بیماران به سطوح بالاتر بهداشتی و درمانی کشور و شرکت در برنامه‌های پیشگیری و بهداشت عمومی را دار باشد. 
5) قادر به استفاده از آخرین منابع علمی و بهره‌گیری از اطلاعات جدید کار خود باشد. 

دوره آموزش دکترای حرفه‌ای پزشکی شامل مراحل زیر است: 
الف) علوم پایه: طول این دوره 2 سال است که در پایان این دوره دانشجو در آزمونی شامل کلیه دروس این دوره شرکت می‌کند و در صورت موفقیت به دوره بعدی راه می‌یابد. هر دانشجو حداکثر دو بار می‌تواند در این آزمون شرکت کند. 
ب) فیزیوپاتولوژی: طول این دوره 6 ماه است و طی آن دانشجو ضمن آگاهی از مبانی فیزیولوژیک، با مکانیزم بیماری‌ها و عوامل موثر در آن‌ها به طریق تحلیل گرانه آشنا می‌شود و نشانه‌های بیماری‌ها و تشخیص و درمان آن‌ها را یاد می‌گیرد. 
ج) کارآموزی بالینی: طول این دوره 20 ماه است و هدف شناخت آثار و علائم بیماری‌ها از دیدگاه بالینی و آزمایشگاهی به دست آوردن توانایی‌های لازم در به کاربردن اندیشه، استدلال و نتیجه‌گیری سریع، به منظور برخورد منطقی و صحیح با بیمار و طراحی عملیات پیشگیری درمانی است. 
د) کار ورزی بالینی: طول دوره 18 ماه است و هدف پرورش مهارت‌ها، تقویت قدرت تصمیم‌گیری، افزایش اتکاء به نفس و تکمیل پرورش اندیشه از طریق رویارویی مستقیم کار ورز با مسائل بهداشتی، درمانی و تقبل مسوولیت مستقیم امور بهداشتی، درمانی به عهده همه است. 
هـ) کار ورزی: دانشجویان قبل از شروع مرحله کارورزی، در کنکور کار ورزی که شامل کلیاتی از دروس پایه و اصلی و عمومی فیزیولوژی علوم بالینی است و به طور سراسری برگزار می‌شود شرکت می‌کنند چون گذراندن موفقیت‌آمیز این آزمون برای راه‌یابی به دوره کار ورزی ضروری است. فارغ‌التحصیلان ملزم به خدمت در مناطق محروم کشور هستند. 

توانایی‌های فارغ‌التحصیلان 
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند بعد از پایان تحصیلات، مسوولیت‌های متفاوتی را عهده‌دار شوند، از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: 
1) تشخیص – درمان و پیگیری بیماران در مطب‌های شخصی، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها. 
2) مدیریت و سرپرستی مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی. 
3) مشارکت در امر تحصیلی و پژوهشی در ارتباط با بیماری‌های مختلف. 

دوره پزشکی شامل 4 مرحله: علوم پایه، فیزیوپاتولوژی (نشانه‌شناسی)، کارآموزی و کار ورزی می‌باشد. مرحله علوم پایه در واقع عامل ارتباطی‌ای بین درس‌های دبیرستان و پایه با درس‌های تخصصی پزشکی است، بدین ترتیب که شامل آن قسمت از درس‌های پایه است که به بدن انسان مربوط می‌شود؛ برای مثال، بیوشیمی قسمتی از علم شیمی است که در مورد شیمی بدن موجود زنده (در این‌جا انسان)‌ صحبت می‌کند و همین‌طور سایر درس‌های این مرحله که در بخش درس‌ها شرح داده می‌شوند. مرحله شناخت نشانه و علایم بیماری و چگونگی پیدایش علایم بیماری، در ارتباط با عامل بیماری‌زا و چگونگی پیدا کردن آن در معاینه‌ها و آموزش نظری دستگاه‌های تشخیص، بدون توجه به درمان است. در این دوره، دانشجو مفهوم بیماری و علایم آن و نحوه تشخیص آن را به صورت نظری مطالعه نموده،‌ چگونگی آن را با توجه به درس‌های علوم پایه فرا می‌گیرد. 
مرحله بعدی شامل دوره کارآموزی (استاژری) است که دانشجو در این مرحله، به بیمارستان و بالین بیماران می‌رود و در کنار درس‌های نظری، روش‌های تشخیص و درمانی را در بالین بیمار می‌آموزد. در این قسمت، استادان در مورد هر بیمار، توضیحات لازم را به دانشجویان ارائه می‌دهند و دانشجو نیز زیر نظر استاد، فرآیندهای معاینه بالینی و فنون تشخیص را به کار می‌برد و شیوه درمان و تجویز دارو را نیز در هر مورد می‌آموزد. در این مرحله درس‌های نظری نیز ارائه می‌شود که مکمل کار بالینی در بخش خواهد بود. 
مرحله بعد دوره کار ورزی (انترنی) است، دانشجو پس از فراگیری راه‌های تشخیص و درمان به صورت مستقل و با نظارت کلی روزانه استادان، اقدام به بیماریابی، تشخیص و درمان نموده، مواد آموخته شده در مرحله کارآموزی (استاژری) را در عمل به کار می‌برد و تجربه می‌اندوزد. 
در کل دوره پزشکی عمومی دو امتحان اصلی (حیاتی) وجود دارد که شامل امتحان جامع علوم پایه و دیگری امتحان جامع پرانترنی می‌باشد. قبولی در این دو امتحان، لازمه ورود به مرحله بعدی است. 

آینده شغلی، بازار کار، درآمد: 
عمده‌ترین موقعیت‌های شغلی که بیشتر پزشکان می‌توانند جذب آن‌ها شوند، عبارتند از: 
الف) مطب‌های شخصی که بر حسب تمایل پزشک و نیاز منطقه در شهرها و روستاها دایر می‌گردد و پزشکان ویزیت مراجعان را در مطب‌ها انجام می‌دهند. 
ب) بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های خصوصی و دولتی که در آن‌ها پزشکان به تشخیص و درمان بیماری‌های مراجعان خود می‌پردازند. 
ج) مراکز بهداشتی درمانی شهری یا روستایی که اغلب مدیریت و سرپرستی این مراکز به عهده پزشکان عمومی می‌باشد و همچنین این مراکز از پزشکان عمومی برای تشخیص، درمان و پیگیری بیماری‌ها نیز استفاده می‌نمایند. 

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه: 
سلامت تن و روان برابر ضوابط مربوط به تشخیص کمیسیون پزشکی متعهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای داوطلبان رشته پزشکی امری ضروری است. 
علاوه بر آن داوطلبان ورود به رشته پزشکی باید از دانش و علاقه بالایی در زمینه درس‌های زیست‌شناسی و علوم پایه نیز برخوردار بوده، دقت کافی و حوصله زیاد در زمینه فراگیری جزئیایت مربوط به بیماری‌های مختلف را داشته باشند. 

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر: 
ادامه تحصیل دانشجویان رشته پزشکی بعد از اتمام دوره پزشکی عمومی در دو مرحله امکان‌پذیر است: 
الف) ادامه تحصیل در رشته‌های تخصصی بالینی که داوطلب بعد از قبولی در امتحان پذیرش دستیاری سراسری کشور می‌تواند در رشته‌های تخصصی که در حال حاضر در داخل کشور ارائه می‌شوند ادامه تحصیل دهد. 
ب) عمومی،‌ جراحی مغز و اعصاب، جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپدی)، جراحی کلیه و مجاری ادراری تناسلی (ارولوژی)، بیماری‌های اعصاب، بیماری‌های داخلی، بیماری‌های عفونی و گرمسیری، بیماری‌های قلب و عروق، بیماری‌های کودکان، بی‌هوش، پزشکی اجتماعی، پزشکی هسته‌ای، آسیب‌شناسی (پاتولوژی)، پوست، پزشکی فیزیکی و توان‌بخشی، چشم‌پزشکی، پرتو درمانی (رادیوتراپی)، پرتوشناسی تشخیصی (رادیولوژی)، زنان و زایمان، روان‌پزشکی، گوش و حلق و بینی، پزشکی قانونی و طب کار می‌باشد. 
ج) ادامه تحصیل در رشته‌های علوم پایه، فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی می‌توانند در تخصص‌های علوم پایه پزشکی نظیر فیزیولوژی، ایمونولوژی، ژنتیک، ویروس‌شناسی پزشکی، میکروب‌شناسی پزشکی، انگل‌شناسی پزشکی، بیوشیمی، آمار حیاتی و تغذیه نیز شرکت نمایند. 

دوره علوم پایه 
مرحله علوم پایه، اولین مرحله آموزش پزشکی بوده، مدت این مرحله دو سال است. در این مرحله، دانشجویان بخش اول درس‌های عمومی و درس‌های پایه و اصلی را می‌گذرانند. هدف از این مرحله، آموزش ساختمان بدن انسان و اعمال فیزیولوژیک و نقش آن در سلامت انسان و همچنین شناخت عوامل بیولوژیک بیماری‌زا و شیوه‌های دفاعی بدن در برابر آن‌ها و اصول آسیب‌های بدن انسان و آشنا ساختن دانشجو با اصول مسائل بهداشتی است. دانشجویان باید در هر نیمسال تحصیلی 20 واحد درسی ارائه شده از طرف دانشکده را به طور اجباری بگذرانند. حداکثر زمان مجاز برای گذراندن این مرحله 3 سال است. 

در ذیل به شرح برخی از این درس‌ها می‌پردازیم: 
بیوشیمی: مربوط به بدن موجودات زنده و انسان است. در این درس، با شیمی آلی مولکول‌ها و اتم‌ها و واکنش‌های آن‌ها در بدن آشنا می‌شویم. 
آناتومی: در آناتومی، دانشجو با کلیه ساخت‌های بدن شامل انواع ماهیچه‌ها، استخوان‌ها، اعصاب و احشا و با محل آن‌ها و اعضای مجاور آن‌ها به طور دقیق و در حالت طبیعی بدن، آشنا می‌شود، به طوری که بتواند اجزای هر ناحیه را به صورت سه بعدی شناسایی کند. 
فیزیولوژی: در این درس چگونگی عملکرد اندام‌ها و بافت‌ها مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ به این ترتیب که دانشجو بعد از آشنایی با آناتومی و بافت‌شناسی اندام‌ها با شیوه عمل آن‌ها در شرایط مختلف و در وضعیت‌های ویژه آشنا می‌شود. 
ایمونولوژی: این درس به بررسی سازمان دفاعی بدن، سلول‌های دفاعی و واکنش‌های موثر در این شبکه می‌پردازد. 
انگل‌شناسی: این درس به انگل‌های موثر در ایجاد بیماری‌های انسانی اعم از حشرات، کرم‌ها، قارچ‌ها و غیره می‌پردازد. در این درس‌، این انگل‌ها به طور دقیق شناسایی شده، در درس عملی نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به این وسیله چشم دانشجو با انواع انگل‌ها آشنا می‌گردد. 
پاتولوژی عمومی: در این درس انواع آسیب‌های بافتی و تغییرهای بافت‌های بدن در هنگام بروز یک ناهنجاری، تحریک و یا آزار مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

دوره فیزیوپاتولوژی (نشانه شناسی) 
مدت مرحله دوم شش ماه است. در این مرحله دانشجو پس از این که با آموختن درس‌های فیزیولوژی به چگونگی عملکرد طبیعی سازمان بدن پی‌ برد و در درس پاتولوژی وضعیت واکنش‌های بدن در بیماری و تغییرهای بافت‌ها را در هنگام ورود عوامل مضر به خوبی فرا گرفت، به مرحله‌ای می‌رسد که اکنون باید بتواند با تلفیق این دو، واکنش‌های بدن را در هنگام یک بیماری از زمان شروع تا انتهای آن دنبال کرده، سلسله توالی نشانه‌های آشکار و ماهیت یکایک آن‌ها را شناسایی کند. 
در این قسمت دانشجو در مقطع‌هایی که با عنوان کورس (دوره) ‌از آن یاد می‌شود، یک سر فصل از بیماری‌های داخلی مثل بیماری‌های خون را به طور مشروح مطالعه می‌کند و در هر قسمت، عوامل شروع کننده، شیوه عمل، واکنش بدن، سیر بیماری و نشانه‌های اختصاصی مربوط را بررسی می‌نماید. این مطالعه صرفاً شامل نشانه‌شناسی بیماری‌هاست و شامل مباحث درمان و تشخیص در بالین بیمار و معاینه‌های فیزیکی نمی‌شود. در این دوره دانشجو، فارماکولوژی را به صورت مروری کلی بر دسته‌های دارویی و چگونگی اثر داروها، می‌گذراند. این آشنایی با فارماکولوژی به صورت کلی بوده، دسته‌های اختصاصی داروها و راه‌های تجویز آن‌ها در هر بیماری، در فارماکولوژی اختصاصی به طور مشروح مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. 

دوره کارآموزی (استاژری) 
دوره سوم که از آن به عنوان دوره کارآموزی یاد می‌شود، شامل دو مجموعه درس‌های نظری و کار عملی است. اساس تدریس درس‌های نظری مانند سایر درس‌های علوم پایه و فیزیوپاتولوژی است ولی در برنامه عملی، دانشجو در بالین بیمار با مجموعه‌ای از دانسته‌های نظری خود با نشانه‌های بیمای به صورت مستقیم مواجه می‌شود و با صحبت با بیمار و به دست آوردن تاریخچه بیماری، نوع آن را تشخیص داده، اقدام‌های درمانی لازم را فراخواهد گرفت. برنامه کار در دوره کارآموزی به طور خلاصه شامل کنفرانس‌های صبحگاهی در مورد بیماران بستری در بخش، صحبت در بالین توسط استاد مربوط و یادگیری معاینه‌ها و گرفتن شرح حال، انجام کارهای تشخیصی و تا حدودی نسخه‌نویسی است. عموماً درس‌های نظری بعد از ظهرها تدریس می‌شود و صبح‌ها به کار در بیمارستان و برنامه‌های آن اختصاص دارد. زمان گذراندن کارآموزی بالینی به طور مطلوب 20 ماه و حداکثر 27 ماه است که طی آن، دوره‌های داخلی، جراحی،‌ کودکان، زنان و زایمان، چشم، گوش و حلق و بینی، روان‌پزشکی، رادیولوژی و پوست و واحدهای باقی مانده درس‌های عمومی گذرانده می‌شود. محل گذراندن کارآموزی‌ها بیمارستان‌های آموزشی است. 

دوره کار ورزی (انترنی) 
دوره انترنی یا کار ورزی در واقع نقطه عطف آموزش بالینی دانشجویان رشته پزشکی است. کار ورز پس از آموختن علوم پزشکی و گذراندن یک دوره کارآموزی بالینی در تمام بخش‌های بیمارستانی، اینک بدان حد از اطلاعات پزشکی و قضاوت بالینی رسیده است که به طور مستقل در مواجهه با بیماران قرار بگیرد و با به کار بستن عملی تمام آموخته‌ها، به طور مستقیم با بیماران در تماس باشد و با انجام معاینه‌های بالینی و دستور آزمایش‌های پاراکلینیک، به تشخیص رسیده، به درمان بیمار بپردازد. این فعالیت‌ها همگی زیر نظر استادان و دستیاران مربوط صورت می‌گیرد. 

توانایی‌های فارغ‌التحصیلان دوره دکترای تخصصی پزشکی و فرصت‌های شغلی آنان 
این فارغ‌التحصیلان می‌توانند در بیمارستان‌های آموزشی یا غیرآموزشی کشور استخدام و کار درمان بیماران و آموزش دانشجویان رشته پزشکی و پیراپزشکی مشغول شوند. همچنین می‌توانند به کار درمان بیماران در درمانگاه‌های تخصصی یا مطب‌های خصوصی مبادرت ورزند.
ریاست بیمارستان‌های دولتی یا خصوصی معمولاً به عهده پزشکان متخصص است. همچنین ریاست و معاونت دانشکده و دانشگاه‌ها علوم پزشکی کشور نیز به عهده پزشکان متخصص می‌باشد. 

کلمات کلیدی: رشته پزشکی، معرفی رشته پزشکی، پزشکی، آینده شغلی، بازار کار، درآمد، ادامه تحصیل، دوره علوم پایه، دوره فیزیوپاتولوژی، استاژری، انترنی 
منبع: کمیته دانشجویی عمادده 

رشته مطالعات خانواده

رشته مطالعات خانواده 


دیباچه: خانواده از دیدگاه اسلام، بنیادی‌ترین واحد اجتماع و منبع اصلی انتقال ارزش‌ها و سنت‌های اجتماعی و مذهبی است. از همین رو مطالعه همه جانبه این واحد اجتماعی در ابعاد مذهبی، روانی، تربیتی و اجتماعی و حقوقی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است؛ مطالعه‌ای که بر مبنای تفکر اسلامی و به شکل منظم و سیستماتیک انجام گرفته باشد و ساخت و کارکرد خانواده را در ابعاد وسیع فرهنگ اسلامی بررسی نماید. رشته مطالعات خانواده بر پایه همین نیاز تدوین شده است. در واقع فارغ‌التحصیلان این رشته تلاش می‌کنند با بررسی‌های دقیق، جوابگوی نیاز‌ها و مشکلات جامعه در خصوص خانواده باشند. 

توانایی‌های لازم : 
دانشجوی مطالعات خانواده باید با فرهنگ غنی و ارزشمند اسلامی, پیوند عمیقی داشته باشد. همچنین لازم است که از دو ویژگی مهم خوب گوش دادن و خوب سخن گفتن بهره‌مند باشد و بتواند با شخصیت متعادل خود بر دیگران تأثیر گذاشته و آنها را به درستی راهنمایی کند. 

موقعیت شغلی در ایران : 
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در مراکز مشاوره وزارت آموزش و پرورش ، سازمان بهزیستی و مراکز مشاوره خصوصی و دولتی فعالیت نمایند. 



درس‌های این رشته در طول تحصیل 

دروس اصلی: 
قواعد صرف عربی، قواعد نحو عربی، تجزیه و ترکیب، ترجمه و درک متون عربی، مأخذشناسی اسلامی، اصول فقه، حقوق اساسی، آشنائی با کلیات علوم قرآنی و حدیث، تربیت در اسلام، روانشناسی عمومی، آسیب‌شناسی روانی، روانشناسی اجتماعی، مبانی جامعه‌شناسی مفاهیم اساسی،‌مبانی مددکاری اجتماعی، ریاضیات پایه، مبانی جمعیت‌شناسی. 


دروس تخصصی : 
متون تخصصی فقه، فقه تطبیقی، قواعد فقه، تفسیر موضوعی قرآن در زمینه‌های حقوق متقابل افراد خانواده نسبت به هم، ارث، وصیت، طلاق، حدود، دیات، قصاص و شهادت، روانشناسی تربیتی، بهداشت روانی، مسائل نوجوانان و جوانان، خانواده درمانی، روانشناسی رشد کودکی، جامعه‌شناسی خانواده،‌ جامعه‌شناسی روستایی، جامعه‌شناسی تاریخی خانواده، آمار و احتمال،‌ روش تحقیق نظری، روش تحقیق عملی، زبان تخصصی، آسیب‌شناسی اجتماعی، حقوق مدنی،‌ کارورزی . 


منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش 
(novinfun.com) 
کلمات کلیدی: معرفی رشته ، مطالعات خانواده ، آشنایی با رشته ، تحصیلی ، درباره رشته ، رشته تحصیلی ، خانواده ، رشته 

معرفی رشته هوشبری

معرفی رشته هوشبری 


-------------------------------------------------------------------------------- 


نام و تعريف رشته: Bachelor of Sciences in Anesthesia 


رشته كارشناسي هوشبري (Bachelor of Sciences in Anesthesia) شاخه‌اي از علوم پزشكي است كه دانشجويان طي دورة آموزشی با اصول جديد، روشها، تجهيزات و وسايل بيهوشي به ويژه هوشبري در جراحي‌هاي تخصصي و فوق‌تخصصي مثل قلب، عروق بزرگ، توراكس، مغز و اعصاب پيوند اعضاء و غيره آشنا شده، مراقبت از بيماران در مراحل مختلف بيهوشي را فرا مي‌گيرند. 
دانش آموختگان اين رشته در مراكز آموزشي و درماني به منظور كمك به متخصصين بيهوشي در امر بيهوش ساختن، نگهداري و هوش آوري بيماران مراقبت از بيماران بستري در واحد مراقبتهاي پس از بيهوشي Post Anesthesia Care Unit (PACU) يا اتاق ريكاوري، سرويس كنترل درد حاد Acute Pain Management Service (APMS) و در فوريتهاي پزشكي (بحراني) تحت نظارت مستقيم پزشك متخصص بيهوشي ايفاي نقش مي‌نمايند. 


تاریخچه هوشبری 

در كشور ايران تاكنون رشته‌اي مشابه رشته كارشناسي هوشبري وجود نداشته است، ولي در ساير كشورها، دوره‌‌هاي تحصيلي مرتبط با رشته فوق با برنامه‌هاي آموزشي متفاوت به لحاظ محتوي و طول دوره، ارائه مي‌گردند. در ايالات متحده آمريكا و انگلستان دورة آموزشي كارشناي هوشبري با عناويني مانند Nurse Anesthesia و Bachelor of Nurse Anesthesia Science in Anesthesia وجود دارند. 

باتوجه به پيشرفتهاي دانش بيهوشي و توسعه تجهيزات و فن‌آوري و به منظور ارائه خدمات مراقبتي مطلوب و اثر بخش، استفاده از دانش آموختگان رشته فوق بويژه در اتاقهاي عمل جراحي تخصصي، فوق تخصصي، واحد مراقبتهاي پس از بيهوشي (PACU) و سرويس درد حاد و مركز فوريت‌هاي اورژانس ضروري به نظر مي‌رسد 


وظايف حرفه‌اي دانش آموختگان :Task Analysis 


نقش مراقبتي: 

الف) شناخت وضعيت عمومي بيمار و اقدامات مراقبتي قبل از بيهوشي: 

- آگاهي از پرونده، وضعيت و سوابق پزشكي بيمار. 
- در آزمايش دستگاهها، تجهيزات مربوط به بيهوشي و آماده كردن لوازم، وسايل و داروهاي موردنياز و اطمينان يافتن از كارايي آنها با متخصص بيهوشي همكاري نمايد. 

- در برقراري راه وريدي محيطي مطمئن و مناسب با پزشك مربوطه همكاري نمايد. 

- در اتصال دستگاههاي مختلف پايش به بيمار با پزشك مربوطه همكاري نمايد. 

- در كنترل و ثبت علائم حياتي بيمار با پزشك مربوطه همكاري نمايد. 

- در قرار دادن بيمار در وضعيت‌هاي مناسب (Position)، بدون خطر و متناسب با نوع عمل جراحي با متخصصي بيهوشي همكاري نمايد. 

ب) مراقبت از بيمار در خلال بيهوشي 

-كمك به متخصص بيهوشي در هوش آوري بيماران 
- كمك در انتقال بيمار به PACU 

- استقرار در PACU و ارائه خدمات مراقبتي به بيماران بستري در آن 

- كنترل و ثبت علائم حياتي و پايش سيستم‌هاي مختلف بدن بيمار تا هوشياري كامل و گزارش و ثبت موارد غير طبيعي 

- كنترل علائم هيپوكسي و گزارش موارد غيرطبيعي به متخصص بيهوشي 

- استفاده مؤثر از انواع وسايل اكسيژن درماني، رطوبت‌سازها و... طبق دستور متخصص بيهوشي 

- مشاركت در انجام روشهاي ايزولاسيون و كنترل عفونت 

- ثبت و بايگاني گزارشات مربوط به بيماران و هزينه‌هاي درماني 

- مشاركت در تهيه، آماده سازي و نگهداري دستگاهها، تجهيزات، وسايل و ساير امكانات موردنياز PACU 

- رعايت نكات ايمني مربوط به PACU 

د) نقش مراقبتي در سرويس درد حاد: 

در پذيرش و آماده سازي بيمار جهت اقدامات درماني تحت نظر متخصص بيهوشي مشاركت نمايد. 
- در آماده سازي و نگهداري وسايل، تجهيزات و داروها در سرويس درد حاد مشاركت نمايد. 

- در انجام روش هاي كنترل درد حاد به متخصص بيهوشي كمك نمايد. 

- آشنايي با عوارض كنترل سرويس درد حاد و اطلاع به متخصص بيهوشي جهت درمان. 

- در ترخيص بيمار از سرويس درد حاد تحت نظارت متخصص بيهوشي همكاري نمايد. 

همچنين دانش آموختگان كارشناسي هوشبري به عنوان عضو تيم احيا (CPCR) و تحت نظر متخصص بيهوشي در زمينه برقراري و اداره راه هوايي و ساير وظايف محوله ايفاي نقش مي‌نمايند 


نقش ارتباطي: 

-ارتباط با متخصصين بيهوشي، اعضاء تيم جراحي، كاركنان اتاق عمل، دانشجويان و... 
- ارتباط با واحدهاي مرتبط با اتاق عمل مثل آزمايشگاه، بانك خون، راديولوژي، مهندسي پزشكي و... 

- ارتباط با واحد پرستاري و سيستم اداري بيمارستان 
منبع: وب سایت دانشگاه علوم پزشکی مشهد 
کلمات کلیدی: معرفی رشته ، هوشبری ، آشنایی با رشته ، بی هوشی ، تحصیلی ، درباره رشته ، رشته تحصیلی ، رشته هوشبری ، رشته ، بازار کار ، فرصت شغلی

معرفي رشته اتاق عمل

معرفي رشته اتاق عمل 

نام و تعریف رشته : 

نام رشته : کارشناسی پیوسته ی اتاق عمل Bachelor of science in surgical technology 

-------------------------------------------------------------------------------- 

رشته کارشناسی پیوسته اتاق عمل شاخه ای از علوم پزشکی است که طی این دوره دانشجویان با اصول جدید اتاق عمل و تکنولوژی های نوین جراحی در جراحی های تخصصی و فوق تخصصی آشنا شده و مراقبت و کمک به اداره بیمار را قبل، حین و بعد عمل می آموزند . دانش آموختگان این رشته عضوی از تیم بهداشتی درمان خواهند بود که به عنوان بخشی از تیم جراحی برای کمک به اجرای یک عمل جراحی با نتایج مطلوب در بخشهای اتاق عمل بیمارستان ، بخش های مداخله تشخیصی – درمانی و مراکز مراقبتی سیار ایفای نقش می نمایند. 


-------------------------------------------------------------------------------- 
تاریخچه ی رشته : 

در سراسر دنیا برنامه اتاق عمل به دو صورت ارائه می شود : در حالت اول دانش آموختگان رشته ی کارشناسی 

پرستاری ( پس ازکسب مدرک لیسانس) در یک دوره 1-2 ساله برای ورود به اتاق عمل آموزش می بینند. در حالت 

دوم دانشجویان در مقطع کاردانی آموزش های عمومی دوره اتاق عمل را می گذرانند و برای ایفای نقش به عنوان 

فرد سیار و اسکراب آماده می شوند و سپس درصورت تمایل در یک دوره ی 5/1-5/2 ساله برای ایفای نقش به 

عنوان کمک اول جراح آماده می شوند.به عنوان مثال با نگاهی به انجمن پرستاران دانشگاه کارولینسکا مشخص 

می شود که پرستاران پس از طی دوره کارشناسی و اخذ پروانه کار بع صورت RN ، می توانند با گذراندن یک 

دوره دانشگاهی مصوب به مدت 45 هفته( تقریبا یکسال ) مدرک تحصیلی اطاق عمل دریافت نموده و به عنوان یک فرد 

با تجربه در اطاق عمل مشغول به کار گردند.و یا در کالج پرستاران اطاق عمل استرالیا،پرستاران پس از دوره کارشناسی 

و اخذ پروانه کار به صورت RN می توانند طی یک دوره دانشگاهی مصوب با گذراندن 27 موضوع درسی به صورت 

پرستار متخصص قبل،حین و بعد از عمل در نقش های پرستار بیهوشی ،پرستار سیرکولیت ، پرستار ثبت ، پرستار 

تجهیزات ، کمک جراح ، پرستار ریکاوری و بعد از عمل و پرستار بررسی و شناخت و آموزش به بیمار قبل از عمل فعالیت 

کنند. 

نطری براستاندارد های مراقبت از بیماران در انجمن پرستاران اتاق عمل آمریکا نیز نشان می دهد که دانشجویان 

دوره های تکنسین اتاق عمل می توانند تا دوره های تخصصی بالاتر ادامه تحصیل دهند . با ذکر این نکته که افراد هر 

دوره ای شرح وظایف خاص خود را دارند و نقش افرادی که دوره تخصصی را طی کرده اند با تکنسین اتاق عمل تفاوت 

دارد . 

با نگاهی بر استانداردهای مراقبت از بیمار در انجمن پرستاران اتاق عمل امریکا نی. نشان می دهد که دانشجویان 

دوره های تکنسین اتاق عمل می توانند تا دوره های تخصصی بالاتر ادامه تحصیل دهند.با ذکر این نکته که افراد 

هر دوره ای شرح وظایف خاص خود را دارند و نقش افرادی که دوره تخصصی را طی کرده اند با تکنسین اطاق عمل 

تفاوت دارند . 

با نگاهی به استاندارد های انجمن تکنولوژیست های جراحی (AST) نیز مشاهده می شود که افراد شاغل در 

اتاق عمل دارای مدارک متقاوتی می باشند به عنوان مثال تکنولوژیست های جراحی برای ایفای نقش اسکراب 

در سه سطح 1-2-3 آموزش می بینند. 

در سطح اول فرد در عمل های عمومی وارد می شود در سطح دوم می تواند در عمل های تخصصی تر ایفای نقش 

نماید و در سطح سوم فرد در حوزه ی مدیریت نیز وارد می گردد. 


رشته اتاق عمل درايران درمقطع کارداني بين سالهاي 1366 تا1380ودرمقطع کارشناسي پيوسته وناپيوسته ازسال 1387 

دردانشکده هاي مختلف سطح کشورراه اندازي گرديد. اين رشته دردانشکده هاي پيراپزشکي وياپرستاري به دانشجويان 

ارائه ميگردد. دراين دانشکده ها گروه اتاق عمل متولي اداره دانشجويان دررشته اتاق عمل ميباشد.درکشورايران تاکنون 

رشته اي مشابه رشته کارشناسي اتاق عمل وجودنداشته است ودانشجويان دردوره هاي کارداني اتاق عمل شروع به 

تحصيل نموده ودرصورت تمايل به ارتقاء علمي وعملي خودباشرکت درکنکورکارشناسي ناپيوسته بعنوان پرستاردراتاق 

عمل ياسايربخشهامشغول بکارميشوند. 

-------------------------------------------------------------------------------- 

ضرورت وجودحرفه وارتقاء حرفه اي: 

تکنولوژيستهاي اتاق عمل عضومهمي ازتيمهاي بهداشتي بوده که درتماس نزديک باجراحان ، متخصصان بيهوشي وپرستاران درراستاي تامين مراقبتي مطلوب براي بيماران فعاليت ميکنندوازآن جا که سنگ زيربنايي رشدوتوسعه يک حرفه ، آموزش آن حرفه ميباشد. انتظارميرودکه تاسال 2012 ميزان نيازبه تکنولوژيستهاي اتاق عمل سريعترازحدمتوسط افزايش يابد . علت اين امرافزايش تعدادوانواع اعمال جراحي ورشدجمعيت ونيزافزايش تعدادونيزافزايش ميزان سالمندي است . (زيراافرادسالمندنيازبه اعمال جراحي بيشتري دارند. ازطرفي تغييرات وسيع وچشمگيرموجوددرتکنيکهاي جراحي نيازمندهم سطح شدن تکنسينهاي جراحي بانقشهاووظايف جديدبوده وبرنامه آموزشي کنوني براي برآوردن نيازهاي پرسنل اتاق عمل درآينده کافي نخواهدبود. وباايجاد رشته کارشناسي اتاق عمل امکان دستيابي به بخشي ازمهارت ودانش موردنظر راپيدا خواهند نمود. 


-------------------------------------------------------------------------------- 

رسالت رشته : 
رسالت رشته اتاق عمل درمقطع کارشناسي پيوسته تربيت نيروي انساني آگاه ، متعهدوکارآمداست.که باکسب توانائيهاي حرفه اي دراتاق عمل وبهره مندي ازدانش وتکنولوژي روز، خدمات موردنيازمراقبتي وآموزشي مقرون به صرفه را در بالاترين سطح استانداردجهت تعميم ، حفظ وارتقاء سطح سلامت بيماروجامعه ارائه دهند. 

-------------------------------------------------------------------------------- 

خصوصيات فردي موردنيازبراي رشته: 
براي انجام استانداردهاي اين حرفه ، صداقت وپايبندي به اصول اخلاقي ضروري است. يک تکنولوژيست اتاق عمل شايسته بايدنگرشي مراقبتي نسبت به بيماروديگراعضاي تيمهاي جراحي ومحيط داشته باشد. وي بعنوان عضوي ازتيم اتاق عمل ، بايدقادرباشدکه باسرعت وبادقت به جزئيات کارکند. قادربه اولويت بندي مسائل درشرايط اورژانس وپراسترس باشد، بنابراين نيازبه افرادي است که احساس مسئوليت شديدوشخصيت باثبات داشته ، صبوروعلاقمندبه کمک به ديگران بوده وبه نيازهاي بيمارودیگراعضاي تيم جراحي حساس باشند. وازآن جا که کاردراتاق عمل نيازبه ايستادن براي مدت زمان طولاني وتوانائي براي جابجايي وبلندکردن اشيا سنگين داردوفردرادرمعرض مناظروبوهاي ناخوشايند، بيماريهاي مسري وموادخطرناک قرارميدهد ، فرد بايد توانائي جسمي لازم راداشته باشد. 

-------------------------------------------------------------------------------- 

امکان ادامه تحصيل درمقاطع بالاتر: 
نظربه اينکه اين رشته ، رشته اي کاملاً نوپا ميباشد. درحال حاضربه نظرميرسددانش آموختگان اين رشته بتواننددرآينده دررشته هاي مرتبط مانندآناتومي ، فيزيولوژي ، مهندسي تجهيزات پزشکي ، کمک اول جراح و.... ادامه تحصيل دهند. اعضاي اين گروه اميدوارهستندکه بتوانندباتلاش خوددرجهت ارتقاء واعتلاي اين حرفه گامي هرچندکوچک بردارند. 

-------------------------------------------------------------------------------- 

طول دوره کارشناسي اتاق عمل : 
طول دوره کارشناسي پيوسته رشته اتاق عمل ونظام آموزشي آن مطابق آئيننامه آموزشي دوره کارشناسي پيوسته وناپيوسته مصوب شوراي عالي برنامه ريزي علوم پزشکي است. مدت تحصیل حداقل 4سال و حداکثر 5سال(در شرایط خاص و با موافقت آموزش کل دانشگاه علوم پزشکی مثل مرخصی تحصیلی و....... ) میباشد. 

-------------------------------------------------------------------------------- 

نام درس وتعدادواحدهاي درسي : 
تعدادکل واحدهاي درسي دوره کارشناسي پيوسته رشته اتاق عمل 130 واحدوبه شرح زيرميباشد. 
دروس عمومي : 22 واحد ، دروس پايه ، اختصاصي وکارآموزي 84 واحد ، کارآموزي درعرصه : 24 واحد 

-------------------------------------------------------------------------------- 

فرصتهاي شغلي : 
اغلب تکنولوژيستهاي اتاق عمل دربيمارستانها ومراکزمراقبتي سياراستخدام ميشوند. اگرچه بيمارستانها اولين استخدام کننده اين گروه ميباشنداماانتظارميروداستخدام آنها درمراکزجراحي سيار، مراکزمراقبتي سرپايي ومطبهاي پزشکان افزايش يابد. به هرحال به علت زمينه آموزشي وسيع وتخصصي که اين افراددارند، سازمانهاي استخدام کننده واين دانش آموختگان ميتوانندگزينه هاي زيررانيزدرنظربگيرند. 
تخصص يافتن درزمينه هاي موردعلاقه مانندجراحي قلب ، ارتوپدي واطفال و.... 
استخدام توسط يک سازمان پزشکي براي ارائه محصولات آنها 
آموزش تکنولوژيست هاي اتاق عمل . 
خدمات نظامي 
استخدام بعنوان مشاور 
البته برخي ازاين مشاغل نيازبه دوره هاي آموزشي اضافي دارد. 
منبع: وب سایت دانشگاه علوم پزشکی مشهد 
کلمات کلیدی: معرفی رشته ، اتاق عمل ، آشنایی با رشته ، تحصیلی ، درباره رشته ، رشته تحصیلی ، رشته اتاق عمل ، رشته ، بازار کار ، فرصت شغلی

گرایشهای ارشد رشته عمران

آشنایی با گرایش‌های رشته عمران در کارشناسی ارشد 

مهندسی سازه 

مهندسی سازه در ارتباط با طراحی پل‌ها، ساختمان‌ها، ساخت تاسیسات نفتی روی خشكی، سدها و غیره است. اجزاء تشكیل دهنده مهندسی ساختمان، طراحی و آنالیز سازه است كه این شامل محاسبه تنش‌ها و نیروهای فعال در ساختمان می‌شود. بعضی از مهندسین سازه در زمینه‌های گوناگون و متفاوت دیگر مشغول به كار می‌شوند. از قبیل طراحی هواپیما و فضاپیما و حتی وسایل پزشكی. 

از آنجا كه این فارغ التحصیلان علاوه بر توانایی‌های یك كارشناس عمران، از نظر علمی، نظری و پژوهشی در یك زمینه خاص، معلومات بیشتری دارند، بدین جهت كارایی بیشتری نیز دارند و از مطالب فراگرفته شده می‌توانند در زمینه طراحی و محاسباتی دقیق و تخصصی‌تر و همچنین پژوهشی، استفاده كنند. این گونه فارغ التحصیلان ضمن آن‌كه می‌توانند در تمام محیط‌های جذب فارغ التحصیلان كارشناسی مشغول به كار شوند، مسئولیت‌های بالاتر و سنگین‌تر علمی، پژوهشی و اجرائی را نیز به عهده می‌گیرند و پس از پایان دوره دكتری تخصصی امكان همكاری در دانشگاه‌ها و سایر مراكز علمی و پژوهشی بعنوان هیات علمی بر ایشان میسر می‌شود. 

مهندسی ژئوتكنیك (خاك و پی) 

مبحث مهندسی ژئوتكنیك پایه و اساس مهندسی سازه است. در خصوص اهمیت مهندسی ژئوتكنیك به سختی می‌توان اغراق نمود، زیرا ساختمان و سازه بایستی در ارتباط مستقیم با زمینی كه بر روی آن قرار می‌گیرد باشد، مهندسی ژئوتكنیك به خصوصیات و مشخصات خاك، فنداسیون، پی و دینامیك خاك ارتباط دارد. همچنین مباحث مربوط به تونل‌ها، سدهای خاكی و آزمایشگاه‌های مكانیك خاك در زمره‌ی فعالیت‌های مهندسی ژئوتكنیك قرار می‌گیرد. 

مهندسی حمل‌ونقل 

مهندسی حمل و نقل در ارتباط با تئوری صف بندی، جریان حركت ترافیك، طرح هندسی راه و رفتار رانندگان است. 

مهندسی محیط زیست 

مهندسی محیط زیست با عملكرد مواد شیمیایی و زیست‌شناسی موجودات و یا اتلاف گرما و انرژی حرارتی، تصفیه و پالایش آب و هوا و اصلاح و بهبود محل و مكان‌هایی كه در اثر ضرر و زیان‌های قبلی صدمه دیده‌اند، در ارتباط است. 

موضوعات تحت پوشش مهندسی محیط زیست عبارتند از: تصفیه آب، دفع فاضلاب، مدیریت خسارت و صدمات و آسیب‌های پرخطر و هم‌چنین هیدرولوژی و علم هواشناسی. مهندسی محیط زیست همچنین شامل واكنش در برابر آلودگی صنعتی نیز هست. مهندسی محیط زیست بخش پیشرفته و مدرن بهداشت است. 

مهندسی سازه‌های هیدرولیكی 

مبحث مرتبط با حركت و انتقال مایعات و بطور اخص آب است. این مبحث مهندسی بطور یقین با طراحی پل‌ها، سدها، كانال‌ها، اسكله‌ها ارتباط پیدا می‌كند و همچنین با هر دو موضوع مهندسی محیط زیست و بهداشت نیز مرتبط است. البته تأكید بیشتر این گرایش بر روی طراحی و محاسبه‌ی سازه‌های مرتبط با آب است و مطالعات هیدرولوژیكی، چندان در حیطه‌ی مباحث این گرایش نیست. 

مهندسی زلزله 

با توجه به موقعیت و شرایط جغرافیایی ایران هم‌ اكنون یكی از بخش‌های اصلی در طرح و محاسبه‌ی سازه‌های مختلف بررسی سازه در مقابل زلزله است. مبحث مهندسی زلزله بررسی رفتار سازه‌های مختلف از جمله ساختمان‌ها، پل‌ها، سدها و ... تحت زلزله و طراحی آن‌ها در مقابل زلزله است. این گرایش در ارتباط بسیار نزدیك با مهندسی سازه است. 

مدیریت و ساخت 

انجام مناسب و بهینه‌ی هر پروژه در گرو مدیریت صحیح و اصولی است، به خصوص در پروژه‌های عمرانی كه با بخش‌های مختلفی در ارتباط است و معمولاً افراد زیادی در آن فعالیت دارند، نقش مدیریت پررنگ‌تر است. در این گرایش انواع روش‌های مدیریتی، پیمان‌ها و قراردادها، برآورد هزینه‌ها و انواع روش‌های اجرایی مطرح می‌شوند. 

راه و ترابری 

مهندسی راه و ترابری در ارتباط با روش‌های روسازی و زیرسازی و طرح هندسی انواع راه و مباحث مربوط به راه‌آهن و فرودگاه است. بنابراین علاوه بر طراحی كامل راه‌های ارتباطی ماشین‌رو طراحی باند فرودگاه، برج‌های مراقبت و همچنین طرح كامل راه‌آهن اعم از مشخصات فنی و هندسی آن مورد توجه این گرایش است 

سازه‌های دریایی 

مهندسی سازه‌های دریایی در ارتباط با طراحی سازه‌های مختلف دریایی مانند انواع سكوها، اسكله‌ها و تأسیسات و تجهیزات بندری است. 

این رشته در مقطع ارشد گرایش‌های دیگری نظیر مهندسی آب، مهندسی رودخانه و مهندسی آب و فاضلاب نیز دارد. 

منبع:کانون گفتمان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی قزوین www.qiau.ir 
کلمات کلیدی: معرفی رشته ، مهندسی عمران ، آشنایی با رشته ، تحصیلی ، درباره رشته ، رشته تحصیلی ، گرایشهای عمران ، رشته ، بازار کار ، فرصت شغلی

گرایشهای ارشد رشته عمران

آشنایی با گرایش‌های رشته عمران در کارشناسی ارشد 

مهندسی سازه 

مهندسی سازه در ارتباط با طراحی پل‌ها، ساختمان‌ها، ساخت تاسیسات نفتی روی خشكی، سدها و غیره است. اجزاء تشكیل دهنده مهندسی ساختمان، طراحی و آنالیز سازه است كه این شامل محاسبه تنش‌ها و نیروهای فعال در ساختمان می‌شود. بعضی از مهندسین سازه در زمینه‌های گوناگون و متفاوت دیگر مشغول به كار می‌شوند. از قبیل طراحی هواپیما و فضاپیما و حتی وسایل پزشكی. 

از آنجا كه این فارغ التحصیلان علاوه بر توانایی‌های یك كارشناس عمران، از نظر علمی، نظری و پژوهشی در یك زمینه خاص، معلومات بیشتری دارند، بدین جهت كارایی بیشتری نیز دارند و از مطالب فراگرفته شده می‌توانند در زمینه طراحی و محاسباتی دقیق و تخصصی‌تر و همچنین پژوهشی، استفاده كنند. این گونه فارغ التحصیلان ضمن آن‌كه می‌توانند در تمام محیط‌های جذب فارغ التحصیلان كارشناسی مشغول به كار شوند، مسئولیت‌های بالاتر و سنگین‌تر علمی، پژوهشی و اجرائی را نیز به عهده می‌گیرند و پس از پایان دوره دكتری تخصصی امكان همكاری در دانشگاه‌ها و سایر مراكز علمی و پژوهشی بعنوان هیات علمی بر ایشان میسر می‌شود. 

مهندسی ژئوتكنیك (خاك و پی) 

مبحث مهندسی ژئوتكنیك پایه و اساس مهندسی سازه است. در خصوص اهمیت مهندسی ژئوتكنیك به سختی می‌توان اغراق نمود، زیرا ساختمان و سازه بایستی در ارتباط مستقیم با زمینی كه بر روی آن قرار می‌گیرد باشد، مهندسی ژئوتكنیك به خصوصیات و مشخصات خاك، فنداسیون، پی و دینامیك خاك ارتباط دارد. همچنین مباحث مربوط به تونل‌ها، سدهای خاكی و آزمایشگاه‌های مكانیك خاك در زمره‌ی فعالیت‌های مهندسی ژئوتكنیك قرار می‌گیرد. 

مهندسی حمل‌ونقل 

مهندسی حمل و نقل در ارتباط با تئوری صف بندی، جریان حركت ترافیك، طرح هندسی راه و رفتار رانندگان است. 

مهندسی محیط زیست 

مهندسی محیط زیست با عملكرد مواد شیمیایی و زیست‌شناسی موجودات و یا اتلاف گرما و انرژی حرارتی، تصفیه و پالایش آب و هوا و اصلاح و بهبود محل و مكان‌هایی كه در اثر ضرر و زیان‌های قبلی صدمه دیده‌اند، در ارتباط است. 

موضوعات تحت پوشش مهندسی محیط زیست عبارتند از: تصفیه آب، دفع فاضلاب، مدیریت خسارت و صدمات و آسیب‌های پرخطر و هم‌چنین هیدرولوژی و علم هواشناسی. مهندسی محیط زیست همچنین شامل واكنش در برابر آلودگی صنعتی نیز هست. مهندسی محیط زیست بخش پیشرفته و مدرن بهداشت است. 

مهندسی سازه‌های هیدرولیكی 

مبحث مرتبط با حركت و انتقال مایعات و بطور اخص آب است. این مبحث مهندسی بطور یقین با طراحی پل‌ها، سدها، كانال‌ها، اسكله‌ها ارتباط پیدا می‌كند و همچنین با هر دو موضوع مهندسی محیط زیست و بهداشت نیز مرتبط است. البته تأكید بیشتر این گرایش بر روی طراحی و محاسبه‌ی سازه‌های مرتبط با آب است و مطالعات هیدرولوژیكی، چندان در حیطه‌ی مباحث این گرایش نیست. 

مهندسی زلزله 

با توجه به موقعیت و شرایط جغرافیایی ایران هم‌ اكنون یكی از بخش‌های اصلی در طرح و محاسبه‌ی سازه‌های مختلف بررسی سازه در مقابل زلزله است. مبحث مهندسی زلزله بررسی رفتار سازه‌های مختلف از جمله ساختمان‌ها، پل‌ها، سدها و ... تحت زلزله و طراحی آن‌ها در مقابل زلزله است. این گرایش در ارتباط بسیار نزدیك با مهندسی سازه است. 

مدیریت و ساخت 

انجام مناسب و بهینه‌ی هر پروژه در گرو مدیریت صحیح و اصولی است، به خصوص در پروژه‌های عمرانی كه با بخش‌های مختلفی در ارتباط است و معمولاً افراد زیادی در آن فعالیت دارند، نقش مدیریت پررنگ‌تر است. در این گرایش انواع روش‌های مدیریتی، پیمان‌ها و قراردادها، برآورد هزینه‌ها و انواع روش‌های اجرایی مطرح می‌شوند. 

راه و ترابری 

مهندسی راه و ترابری در ارتباط با روش‌های روسازی و زیرسازی و طرح هندسی انواع راه و مباحث مربوط به راه‌آهن و فرودگاه است. بنابراین علاوه بر طراحی كامل راه‌های ارتباطی ماشین‌رو طراحی باند فرودگاه، برج‌های مراقبت و همچنین طرح كامل راه‌آهن اعم از مشخصات فنی و هندسی آن مورد توجه این گرایش است 

سازه‌های دریایی 

مهندسی سازه‌های دریایی در ارتباط با طراحی سازه‌های مختلف دریایی مانند انواع سكوها، اسكله‌ها و تأسیسات و تجهیزات بندری است. 

این رشته در مقطع ارشد گرایش‌های دیگری نظیر مهندسی آب، مهندسی رودخانه و مهندسی آب و فاضلاب نیز دارد. 

منبع:کانون گفتمان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی قزوین www.qiau.ir 
کلمات کلیدی: معرفی رشته ، مهندسی عمران ، آشنایی با رشته ، تحصیلی ، درباره رشته ، رشته تحصیلی ، گرایشهای عمران ، رشته ، بازار کار ، فرصت شغلی

آشنایی با رشته و دانش انفورماتیک پزشکی

آشنایی با رشته و دانش انفورماتیک پزشکی 


انفورماتیک پزشکی چیست؟ 

آیا انفورماتیک پزشکی رشته جدیدی در ایران و جهان به حساب می آید؟ 
انفورماتیک پزشکی چه تفاوتی با سایر رشته های مشابه داخل کشور دارد؟ 
متخصصین این رشته در چگونه جاهایی مشغول به کار خواهند شد؟ 


-------------------------------------------------------------------------------- 
انفورماتیک پزشکی چیست؟ 

-------------------------------------------------------------------------------- 

تعاریف رشته و یا دانش انفورماتیک پزشکی بسیار متنوع می باشند. 


به عنوان تعریفی ساده می توان گفت: 


"انفورماتیک پزشکی، دانش کاربرد کامپیوتر و اطلاعات در علوم پزشکی و سلامت می باشد." 

به عنوان تعریفی جامع می توان گفت که: 

"دانش انفورماتیک پزشکی دانشی چند رشته ایست (Multidisciplinary) که از ترکیب تمام علومی تشکیل شده است که هدف اولیه آنها جمع آوری، نگهداری، تحلیل، و پردازش اطلاعات در حوزه علوم پزشکی وسلامت است. این علوم شامل رشته های مختلفی از دانش مانند علوم کامپیوتر وطراحی نرم افزار، دانش اطلاعات (Information Science)، شناخت شناسی (Cognitive Science)، مهندسی نیاز، مهندسی ارتباطات انسان و کامپیوتر و .... می گردد." 




دانش انفورماتیک پزشکی و ارتباطات چند رشته ای آن 
مرجع: Revision of the Recommendations of IMIA on Biomedical and Health Informatics, 2008 


با آنکه دانش کامپیوتر و اطلاعات (که با همدیگر دانش انفورماتیک را شکل می دهند) در واقع دو دانش مورد استفاده در تمام علوم امروزی می باشند، ولی از آنجا که علوم مرتبط با پزشکی و سلامت بزرگترین و پیچیده ترین گستره دانش را در دنیای فعلی اطلاعات و دانش فعلی جهان تشکیل می دهند، دانش انفورماتیک پزشکی بصورت دانشی مستقل و آکادمیک شکل گرفته و توسعه یافته است. 



-------------------------------------------------------------------------------- 
آیا انفورماتیک پزشکی رشته جدیدی در ایران و جهان به حساب می آید؟ 

-------------------------------------------------------------------------------- 
هر چند این رشته در ایران رشته جدیدی به حساب می آید، رشته انفورماتیک پزشکی در کشور های پیشرفته رشته ای با بیش از نیم قرن سابقه است. از لحاظ کاربردی، این دانش در اواسط قرن بیستم با اولین کاربرد های کامپیوتر در علوم پزشکی شکل گرفت و اولین برنامه های هوشمند تشخیصی پزشکی در دهه شصت میلادی (یعنی حدود دهه سی شمسی) نوشته شدند، و اولین بیمارستان الکترونیک در دهه هفتاد (حدود 1350 شمسی) راه اندازی گردید. 
رشته دانشگاهی انفورماتیک پزشکی نیز از دهه هفتاد (در اروپا و آمریکا) شکل گرفت و در حال حاضر نزدیک به هفتاد دانشگاه در سرتاسر جهان، بصورت رسمی این رشته را ارائه می دهند. 

در ایران نیز این رشته، از سال 1388 همزمان با ورود اولین فارغ التحصیلان این رشته از خارج از کشور، در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا، راه اندازی گردید. در اولین دوره پذیرش این رشته در مقطع دکتری، دانشگاه علوم پزشکی مشهد بصورت مستقل، و دانشگاه شهید بهشتی و تهران، بصورت مشترک، برای پذیرش دانشجو در این رشته مجوز گرفتند. در اولین دوره کارشناسی ارشد نیز دانشگاه شهید بهشتی، تهران (و ایران سابق) تنها دانشگاه های پذیرنده دانشجو بودند که در سال 1390، دانشگاه های علوم پزشکی مشهد، شیراز، وارومیه نیز به لیست دانشگاه های پذیرنده دانشجو اضافه شدند. 


-------------------------------------------------------------------------------- 
انفورماتیک پزشکی چه تفاوتی با سایر رشته های مشابه داخل کشور دارد؟ 

-------------------------------------------------------------------------------- 

از رشته های فعلی دانشگاهی در کشور، چند رشته زیر دارای ارتباطات و مشابهاتی با رشته انفورماتیک پزشکی می باشند، که تفاوت هر یک در زیر مختصرا توضیح داده می شود:

- مدیریت اطلاعات بهداشتی درمانی (Health Information Management): تمرکز اصلی این رشته بر مدیریت استفاده از داده ها و اطلاعات در سیستم های بهداشتی درمانی است که هر چند شاخه ای از مباحث کاربردی انفورماتیک پزشکی به حساب می آید، ولی در دنیا به عنوان رشته ای مستقل شناخته شده است. در این رشته مباحثی مانند استاندارد های محتوا و تبادل اطلاعات پرونده های الکترونیک، سیستم های بایگانی اطلاعات سلامت، و مدیریت اطلاعات در شبکه های اطلاعات سلامت مورد بحث قرار می گیرند. 

- مهندسی پزشکی (Medical Engineering): مهندسی پزشکی متمرکز بر جنبه های سخت افزاری سیستم های پزشکی بوده و بیشتر گرایشی تخصصی از رشته های مهندسی است. برای مثال طراحی دستگاه هایی که بتوانند تصاویر پزشکی و یا صداها و یا امواج قلب را جمع آوری و پردازش کنند در تخصص مهندسین پزشکی می باشد. 

- بیوانفورماتیک (Bioinformatics): رشته بیو انفورماتیک شاخه بیولوژی مولکولی دانش وسیع انفورماتیک پزشکی و در واقع شاخه ای فوق تخصصی برای آن محسوب می شود. هر چند این رشته دارای مشترکات محدودی با دانش انفورماتیک پزشکی می باشد؛ ولی در واقع این دو، رشته هایی کاملا متفاوت و با دامنه کاربردی تا اندازه زیادی مجزا می باشند. 


-------------------------------------------------------------------------------- 
متخصصین این رشته چه کاری انجام می دهند و عملا در چگونه جاهایی مشغول به کار می شوند؟ 

-------------------------------------------------------------------------------- 

هر چند رشته انفورماتیک پزشکی رشته ای جدید در کشور محسوب می شود، انتظار می رود که در آینده و با رشد روز افزون استفاده از فناوری اطلاعات در سیستم های سلامت، نیاز به متخصصین این رشته روز به روز بیشتر و بیشتر گردد. 

متخصصین این رشته میتوانند در سه بخش مشغول به کار شوند: 

1- دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، به عنوان: 

a. اعضاء هیئت علمی برای آموزش تخصصی در دوره های کارشناسی ارشد یا دکترای تخصصی انفورماتیک پزشکی و نیز تحقیق و پژوهش در شاخه های مرتبط 

b. به عنوان مدیران فناوری اطلاعات سلامت 

c. راه اندازی شرکت های دانش بنیان به منظور: 


طراحی استاندارد های اطلاعات سلامت 
مدلسازی و طراحی فرآیند های بالینی - کاری 
طراحی نرم افزار های مرتبط با اطلاعات سلامت 

d. مدیریت طراحی، اجراء، ارزیابی و پشتیبانی پروژه های مرتبط با انفورماتیک پزشکی 
سیستم های پرونده الکترونیک سلامت، 

سیستم های کمک تشخیصی پزشکی، 

سیستم های رجیستری سلامت برای اکتشاف دانش پزشکی 
سیستم های پزشکی از راه دور 
2- سازمان ها و مراکز دولتی حوزه سلامت، به عنوان: 

a. مدیران فناوری اطلاعات سلامت سازمان ها 

b. طراحان سیستم های اطلاعات سلامت 

c. مشاورین تخصصی در زمینه انتخاب، اجرا، و یا ارزیابی سیستم ها و نرم افزار های اطلاعات سلامت 

3- بخش خصوصی، به عنوان: 

a. راه اندازی شرکت های طراحی سیستم های تجاری اطلاعات سلامت، مانند سیستم های پرونده الکترونیک بیمارستانی، سیستم های مدیریت اطلاعات مطب ها و کلینیک ها، سیستم های کمک تشخیصی رومیزی، و ... 

b. راه اندازی شرکت های مشاوره در زمینه های مرتبط با انفورماتیک پزشکی 


منبع: دانشگاه علوم پزشکی مشهد 
کلمات کلیدی: معرفی رشته ، انفورماتیک پزشکی ، آشنایی با رشته ، تحصیلی ، درباره رشته ، رشته تحصیلی ، دانش انفورماتیک پزشکی ، رشته ، بازار کار ، فرصت شغلی

معرفی رشته دانشگاهی ریاضی

رشته دانشگاهی ریاضی 

هدف : 

«ریاضیات علم نظم است و موضوع آن یافتن، توصیف و درک نظمی است که در وضعیت‌های ظاهرا پیچیده‌ نهفته است و ابزارهای اصولی این علم ، مفاهیمی هستند که ما را قادر می‌سازند تا این نظم را توصیف کنیم» . 

دکتر ریاضی استاد ریاضی و رییس دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در معرفی این علم می‌گوید: «ریاضیات علم مدل‌دهی به سایر علوم است. یعنی زبان مشترک نظریات علمی سایر علوم ، علم ریاضی می‌باشد و امروزه اگر علمی را نتوان به زبان ریاضی بیان کرد، علم نمی‌باشد.» 

اهداف گرایش‌های مختلف این رشته عبارتنداز: 

۱- ریاضی کاربردی: هدف از این شاخه تربیت کارشناسی است که با اندوخته کافی از دانش ریاضی، توانایی تحلیل کمی از مسایل صنعتی، اقتصادی و برنامه‌ریزی را کسب نموده، توان ادامه تحصیل در سطوح بالاتر را داشته باشد. 

۲- ریاضی محض: هدف از این شاخه ریاضی، تربیت متخصصان جامع در علوم ریاضی است که آمادگی لازم برای ادامه تحصیل در جهت اشتغال به پژوهش و نیز انتقال علم ریاضی در سطوح دانشگاهی را داشته باشند. آشنایی با تجزیه و تحلیل مسایل در قالب ریاضی و مدل‌سازی ریاضی نیز از اهداف دیگر شاخه ریاضی محض است. 

۳- ریاضی دبیری: هدف از شاخه دبیری تربیت دبیران و کارشناسان متخصص آموزش ریاضی است که پاسخگوی نیازهای آموزش و پرورش کشور در سطوح پیش‌دانشگاهی باشند. 

ماهیت : 

« ریاضیات بر خلاف تصور بعضی از افراد یکسری فرمول و قواعد نیست که همیشه و در همه‌جا بتوان از آن استفاده کرد بلکه ریاضیات درست فهمیدن صورت مساله و درست فکر کردن برای رسیدن به جواب است و برای به دست آوردن این توانایی ، دانشجو باید صبر و پشتکار لازم را داشته باشد تا بتواند حتی به مدت چندین ساعت در مورد یک مساله ریاضی فکر کرده و در نهایت با ابتکار و خلاقیت آن را حل کند» 

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند پس از پایان تحصیلات، در ادارات دولتی برای مسوولیتهایی که به نوعی با تجزیه و تحلیل مسایل سروکار دارند، در بخش‌ خصوصی در اموری همانند طراحی سیستمها در امر بهینه‌سازی و بهره‌وری ، در بخش صنعت برای اموری همانند مدل‌سازیهای ریاضی و در آموزش و پرورش و … ، مسوولیتهای متفاوتی را به عهده گیرند. 

گرایش‌‌های مقطع لیسانس: 

«رییس اتحادیه بین‌المللی ریاضیدانان جهان در یازدهمین اجلاس آکادمی جهان سوم که اخیرا در تهران برگزار شد، عنوان کرد که بهتر است بگوییم ریاضیات و کاربردهای آن، نه اینکه ریاضیات را به محض و کاربردی تفکیک کنیم چرا که به اعتقاد ریاضیدانها هیچ مقوله ریاضی نیست که روزی کاربردی برای آن پیدا نشود.» 

«ریاضیات محض بیشتر به قضایا و استدلالها ، منطق موجود در آنها و چگونگی اثباتشان می‌پردازد اما در ریاضیات کاربردی چگونه استفاده کردن و به کارگرفتن قضایا، آموزش داده می‌شود، به عبارت دیگر در این شاخه، کاربرد ریاضیات در مسایل موجود در جامعه بیان می‌گردد» 

عموما ریاضیات کاربردی به شاخه‌ای از ریاضی گفته می‌شود که کاربرد علمی مشخصی داشته باشد برای مثال در اقتصاد، کامپیوتر،‌فیزیک و یا آمار و احتمال کاربرد داشته باشد و ریاضی محض نیز به شاخه‌ای گفته می‌شود که به نظریه‌پردازی ریاضی می‌پردازد اما باید توجه داشت که امروزه این دو گرایش آن‌چنان در هم ادغام شده‌اندکه مرزی را نمی‌توان بین آنها مشخص کرد. 

معرفی مختصری از درسهای تخصصی گرایش ریاضی کاربردی: 

ریاضیات گسسته: 

هدف از این درس، آشنایی با زمینه‌های مختلف ریاضیات گسسته و کاربردهای آن با تاکید بر اثبات و ارایه الگوریتمهای مناسب است. سرفصلهای این درس عبارتنداز : معادله تفاضلی و رابطه بازگشتی ، تابع مولد، اصل شمول و طرد، گراف و ماتریس، تطابق و دیگر کاربردهای گراف، جبربول و کاربردهای آن و آشنایی با طرحهای بلوکی، مربع لاتین، صفحه‌های تصویری ، کدگذاری و رمزنگاری. 

برنامه‌سازی پیشرفته : 

در این درس، دانشجویان به مباحثی همچون برنامه‌سازی صحیح ،‌ مستند سازی برنامه‌ها ، برنامه‌سازی ساخت یافته، آشنایی با زبان دوم برنامه‌سازی و مقایسه آن با زبان اول، اشکال‌زدایی و آزمایش برنامه، حصول اطمینان از صحت برنامه‌ها ، الگوریتمهای غیر عددی شامل : پردازش رشته‌ها، روشهای جستجو و مرتب کردن ، آشنایی مقدماتی با کامپایلرها و دیگر برنامه‌های مترجم، اجرای طرحهای بزرگ و … می‌پردازند. 

آنالیز عددی: 

هدف از این درس، ارایه الگوریتمهای عددی و بررسی خطاهای ایجاد شده از حل عددی مسایل است. در خصوص روشهای تکراری، بررسی همگرایی و نرخ همگرایی نیز مورد تاکید می‌باشند. در این درس سرفصلهای موجود عبارتند از : نمایش اعداد حقیقی، انواع مختلف خطاها، آنالیز خطاها ، حل معادلات خطی، مشتق و انتگرال‌گیری عددی و حل معادلات دیفرانسیل عددی و … . 

ساختمان داده‌ها: 

در این درس، دانشجویان با آرایه‌ها ، بردارها، ماتریسها ، صفها و ردیفا، لیستهای پیوندی ، خطی، حلقوی ، روش نمایش و کاربرد لیستهای پیوندی ، درختها و پیمایش‌ آنها، روش نمایش و کاربرد درختها، درختهای تصمیم‌گیری ، گرافها و نمایش آنها، تخصیص حافظه به صورت پویا و مسایل مربوط آشنا می‌شوند. 

تحقیق در عملیات: 

در این درس ، دانشجویان با زمینه تحقیق در عملیات، انواع مدلها و مدلهای ریاضی، برنامه‌ریزی خطی، شبکه‌ها و مدل حمل و نقل، سایر مدلهای مشابه، آشنایی با برنامه‌ریزی متغیرهای صحیح ،‌برنامه‌ریزی پویا، برنامه‌ریزی غیرخطی و مدلهای احتمالی آشنا می‌گردند. 

آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد: 

«کاربرد ریاضی در علوم مختلف انکارناپذیر است. برای مثال مبحث آنالیز تابعی در مکانیک کوانتومی، کاربرد بسیاری زیادی دارد و یا در بیشتر رشته‌های مهندسی معادله «لاپ لاسی» که یک معادله ریاضی است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در جامعه‌شناسی نیز نظریه احتمال و نظریه گروهها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. در کل باید گفت که همه صنایع ،‌زیر ساخت ریاضی دارند و به همین دلیل در همه مراکز صنعتی و تحقیقاتی دنیا، ریاضیدانها در کنار مهندسان و دانشمندان سایر علوم حضوری فعال دارند و آنچه در نهایت ارایه می‌شود، نتیجه کار تیمی آنهاست.» 

دکتر ریاضی از اساتید دانشگاه در مورد فرصت‌های شغلی موجود در ایران می‌گوید: 

«اگر در جامعه ما مشاغل جنبه علمی داشته باشند، قطعا به تعداد قابل توجهی ریاضیدان نیاز خواهیم داشت چون یک ریاضیدان می‌تواند مشکلات را به روش علمی حل کند. البته این به آن معنا نیست که در حال حاضر هیچ فرصت شغلی برای یک ریاضیدان وجود ندارد اما باید حضور ریاضیدانها در مراکز تحقیقاتی و صنعتی پررنگتر باشد.» 

هرچقدر که شغل یک فرد تخصصی‌تر شود، میزان ریاضیاتی که لازم دارد، بیشتر می‌گردد. 

برای مثال یک مهندس الکترونیک از آنالیز تابعی و فرآیندهای تصادفی استفاده می‌کند و یا یک برنامه‌ریز پروژه‌های اقتصادی از مطالب پیشرفته آماری مانند سریهای زمانی ، به عنوان ابزار کار یاری می‌گیرد. به همین دلیل امروزه تربیت متخصصان علم ریاضی، یعنی افرادی که قادر هستند ریاضیات مورد نیاز را آموزش داده و یا تولید کنند، اهمیت بسیار زیادی دارد. چرا که لازمه پیشرفت در تکنولوژی ، توجه به دانش ریاضی می‌باشد. 

اما یکی از دانشجویان این رشته نظر جالبی در مورد توانایی یک فارغ‌التحصیل رشته ریاضی دارد: 

«درست است که در جامعه ما مکان مشخصی برای جذب فارغ‌التحصیلان ریاضی وجود ندارد اما یک لیسانس ریاضی به دلیل نظم فکری و بینش عمیقی که در طی تحصیل به دست می‌آورد، می‌تواند با مطالعه و تلاش شخصی در بسیاری از شغل‌ها ، حتی شغل‌هایی که در ظاهر ارتباطی با ریاضی ندارد موفق گردد.» 

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه : 

شاید مهمترین توانایی علمی یک دانشجوی ریاضی ، تسلط بر درس ریاضی دبیرستان ‌باشد که این امر صرفا زاییده علاقه شخصی به این درس است. 

«این رشته نیازمند دانشجویانی است که از نظر ذهنی آمادگی جذب ایده‌های جدید را داشته باشند و بتوانند الگوها و نظم را درک کرده و مسایل غیرمتعارف را حل کنند. به عبارت دیگر یک روحیه علمی ، تفکر انتقادی و توانایی تجزیه و تحلیل داشته باشند.» 

از آنجا که ریاضیات ورود به عرصه‌های ناشناخته و کشف قوانین آن است ، علاقمندی به مباحث ریاضی از همان دوران تحصیل در دبیرستان مشخص می‌شود. همین علاقمندی است که می‌تواند راه‌های بسیار سخت را برای دانشجوی این رشته هموار سازد. 

یک ریاضیدان قبل از هرچیز باید جرات قدم‌گذاری در وادی ناشناخته‌ه را داشته باشد. 

بطور کلی دقت ،‌تجزیه و تحلیل صحیح و صبر و پشتکار سه عامل اصلی در توفیق داوطلب در این رشته می‌باشد. 

وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر: 

دکتر بابلیان معتقد است هر وزارتخانه یا شرکتی نیاز به افرادی دارد که علاوه بر دانستن الفبای کامپیوتر، دارای توانایی تجزیه و تحلیل و تصمیم‌گیری مناسب باشند. در این زمینه شرکتها می‌توانند فارغ‌التحصیلان ریاضی محض و یا کاربردی را جذب نمایند. 

رشته‌های مختلف ریاضی جایگاه وسیعی در جامعه دارند از آن جمله : 

تمام رشته‌های مهندسی ، رشته‌های مختلف علوم پایه (فیزیک ، شیمی ،‌زیست‌شناسی، زمین شناسی)، پزشکی، علوم کامپیوتر، اکتشافات فضایی،‌ بازرگانی، برنامه‌ریزیهای دولتی، غالب رشته‌های وابسته به صنعت ، مدیریت و رشته‌های مختلف کشاورزی به رشته ریاضی وابسته‌اند و از آن به طور مستقیم استفاده می‌کنند؛‌ همچنین بخش بزرگی از فعالیتهای اقتصادی و تولیدی کشور در طرحهای مختلف نظیر: نفت ، پتروشیمی، حمل و نقل و … ، مستقیم و یا غیرمستقیم از ریاضی استفاده می‌کنند. 

منبع: کانون آموزش ریاضیات آراز 
کلمات کلیدی: معرفی رشته ، ریاضی ، آشنایی با رشته ، تحصیلی ، درباره رشته ، رشته تحصیلی ، رشته ریاضی ، رشته ، بازار کار ، فرصت شغلی ، گرایشها

رشته مطالعات زنان در ايران

آسيب‌شناسي رشته مطالعات زنان در ايران 

سميه مقدم 
دانشجوي کارشناسي ارشد رشته مطالعات زنان دانشگاه تهران 

رشته مطالعات زنان سال‌هاست که در دانشگاه‌هاي گوناگون دنيا در مقاطع کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکتري تدريس مي‌شود، اما اين رشته در ايران مجهول و غريب مانده است و بجز کارشناسان مسائل زنان و تعدادي از فارغ التحصيلان و دانشجويان اين رشته، کمتر کسي با آن آشنايي دارد. هفت سال از آغاز پذيرش دانشجو در مقطع کارشناسي ارشد در دانشگاه‌هاي ايران مي‌گذرد، اما هنوز مشکلات و مسائل دانشجويان اين رشته و نقص‌ها و آسيب‌هاي آن به قوت خود باقي مانده است. به همين دليل بر آن شديم تا دلايل و شيوه شکل‌گيري اين رشته در ايران را با دلايل و چگونگي ايجاد آن در غرب مقايسه کنيم. به اميد آنکه براي کارشناسان و صاحب‌نظران مسائل زنان مفيد باشد. 


رشته مطالعات زنان در غرب 

يکي از دستاوردهاي موج دوم جنبش زنان، شکل‌گيري نهادي به نام «مطالعات زنان» بود. بنا به اعتقاد فمينيست‌ها مطالعات زنان «شاخه آکادميک جنبش آزادي بخش زنان» است. (مشير زاده 1383، ص 27). 

جنبش زنان در غرب به شدت از جنبش‌هاي همزمان ديگر مانند، جنبش الغاي بردگي و يا جنبش حقوق مدني سياه­پوستان متأثر بود. در حوزه آکادميک در دهه 1960 ميلادي، حوزه‌اي مطالعاتي با نام «مطالعات سياه‌پوستان» (black studies) شکل گرفت که الهام بخش اصلي زنان در تشکيل اين حوزه مطالعاتي به شمار مي‌آيد. 

فمينيست‌ها به اين نتيجه رسيده بودند که جريان اصلي دانش در غرب در خدمت وضع موجود و از جمله تداوم و بازتوليد روابط نابرابر جنسيتي است در شرايطي که علم در زندگي جوامع مدرن غربي، محور و معيار حقيقت تلقي مي‌شد، عامل مشروعيت‌بخشي و تداوم نابرابري عليه زنان به شمار مي‌آمد (مشير زاده، 1383، ص 78). 

همان‌گونه که مي‌بينيم، فراهم بودن فضاي اجتماعي و بروز چالش‌هاي علم مدرن موجب شد تا در آن زمان شناخت‌هاي جديد و ديدگاه‌هاي نو در حوزه علوم‌اجتماعي و انساني مطرح شود. رشته مطالعات زنان با جنبش زنان در غرب، ارتباطي بسيار نزديک و غيرقابل تفکيک دارد. بنيان همه مباحث مطرح در مطالعات زنان شاخه‌هاي مختلف فمينيسم است و نظريه‌هاي جنسيتي که فمينيست‌ها مطرح مي‌کنند، هسته نظري مباحث مطالعات زنان را تشکيل مي‌دهد. مطالعات زنان هم از نظر تاريخي و هم از لحاظ محتوايي با جنبش زنان ارتباط مستقيم دارد. در سال‌هاي نخست دهه 1970 تنها يک درس در برخي دانشگاه‌ها و در برخي رشته‌ها با اين نگاه تدريس مي‌شد. براي مثال در رشته جامعه‌شناسي درس «جامعه‌شناسي جنسيت و زنان» در رشته روان‌شناسي درس «روان‌شناسي» ايجاد شد. در سال‌هاي 72-1970، صد دانشگاه درس‌هايي مربوط به مطالعات زنان ارائه مي‌کردند (مشير زاده، 1383، ص 80). 

رشته مطالعات زنان در نيمه دوم دهه 70 شکل گرفت و در سال 1980 اولين مدرک کارشناسي‌ارشد اين رشته در کشور انگليس صادر شد. کشورهاي آمريکا و انگليس در ايجاد اين رشته پيشتاز بودند. منظور از مطالعات زنان مطالعاتي است که مرکز توجه تحقيقات و مبناي همه تحليل‌هاي آن، زن يا جنسيت باشد. «پيامد مهم مطالعات زنان به زعم فمينيست‌ها شناختي از جانب زنان در مورد زنان و براي زنان است» (مشير زاده، 1383، ص 81)، اين امر نشانگر آن است که نفس ايجاد اين رشته و مبناي تحقيقات آن، از کشف واقعيت و نشان دادن معناي حقيقت تهي است. زيرا به هر حال اين رشته با هر نقطه عزيمت و هر استدلالي بايد براي تأمين منافع زنان، آن هم به شکل غربي و با بنيان‌هاي فکري فمينيست باشد. 

مطالعات زنان را نمي‌توان مانند ساير رشته‌هاي تحصيلي تعريف کرد؛ عده‌اي معتقدند رشته مطالعات زنان ماهيتي ميان‌رشته‌اي و يا فرارشته‌اي دارد و برخي هم آن را غيررشته‌اي يا چندرشته‌اي مي‌دانند. امروز رشته مطالعات‌ زنان در دانشگاه‌هاي دنيا چارچوب مشخص و ثابتي ندارد و در دانشگاه‌هاي مختلف عناوين گوناگوني از دروس ارائه مي‌شود. بيشتر مباحث اين رشته درخصوص تاريخ زنان، فلسفه فمينيسم، روان‌شناسي زنان، علوم‌زيستي زنان، ادبيات فمينيستي، زبان‌شناسي و جنسيت زنان، ارتباطات جمعي، زنان و سياست، زنان و کار، زنان و حقوق، زنان و بهداشت و زنان و سياست‌گذاري عمومي است. 


رشته مطالعات زنان در ايران 

مؤسسه مطالعات و تحقيقات زنان، خانه برنامه‌ريزي و ايجاد رشته مطالعات زنان در کشور بود. اين مؤسسه در سال 1365 با هدف بسترسازي براي بهبود اوضاع زنان، توسط چند تن از زن‌پژوهان کشور تأسيس شد. خانم منير آمدي قمي، مديرعامل اين مؤسسه، در سال‌هاي آغاز به کار اين رشته، شيوه شکل‌گيري آن را چنين بيان مي‌کند: «پس از شرکت فعال مؤسسه در کنفرانس جهاني زنان در پکن در سال 1374، ضرورت تأسيس اين رشته براي اعضاي مؤسسه پررنگ‌تر شد». 

مؤسسه مطالعات و تحقيقات زنان، پس از کنفرانس پکن و مکاتبه با دانشگاه‌هاي گوناگون دنيا، طرحي براي ايجاد رشته مطالعات زنان آماده نمود و در سميناري يک روزه در دانشگاه تربيت مدرس، در حضور اساتيد و مديران وزارتخانه، از راه‌اندازي اين رشته دفاع کرد. (بصيري، مريم، گزارش از راه‌اندازي رشته مطالعات زنان و مطالعات خانواده در دانشگاه‌هاي کشور؛ پيام زن، سال 80، دفتر چهارم ويژه‌نامه، شماره 2. ) 

19 دي ماه 1378 طرح دوره کارشناسي‌ارشد مطالعات زنان در شوراي عالي برنامه‌ريزي وزارت فرهنگ و آموزش عالي تصويب و در سال 81-1380 اجرا شد. در مصوبه شوراي عالي برنامه‌ريزي درباره هدف تأسيس اين رشته آمده است: 

«هدف تأسيس اين رشته، معرفي شأن و نقش زن در جهان هستي از ديدگاه اسلام، تربيت نيروي انساني متخصص در جهت آموزش و پژوهش در امور زنان؛ تربيت نيروي انساني جهت سياست‌گذاري مطلوب در سطوح مختلف برنامه‌ريزي کشور و تقويت بينش علمي نسبت به مسئله زن جهت اصلاح نگرش‌هاي اجتماعي و فرهنگي است». (کريمي، شيوا، رشته مطالعات زنان از آغاز تا امروز، مروري بر فعاليت‌هاي مرکز مطالعات و تحقيقات زنان در دانشگاه تهران از 84 تا 87). 


در اين مصوبه، دليل تأسيس اين رشته به‌ اين صورت بيان شده است: 

تربيت کارشناس در امور زنان جهت مشاوره در کليه سطوح اجرايي کشور؛ تربيت کارشناس جهت اجراي طرح‌هاي مربوط به زنان در کليه سطوح؛ تربيت کارشناس جهت سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي در امور زنان و طرح مواضع کلي بينش اسلامي نسبت به زن به صورت علمي در سطح دانشگاهي. 

پيش‌بيني مصوبه در مورد شيوه به کارگيري فارغ‌التحصيلان اين رشته به صورت زير است: 

دانش آموختگان اين رشته به صورت کارشناس اجرايي، مشاور يا سياست‌گذار در زمينه‌هاي ذيل مؤثر هستند: 

کميسيون‌هاي مجلس، کميسيون‌هاي زنان، خدمات مشاوره‌اي، مددکاران اجتماعي، سازمان بهزيستي، مشاوران وزراء و دفتر امور مشاوره زنان در وزارتخانه‌ها، انجمن اولياء و مربيان، سازمان تدوين کتب درسي، صدا و سيما، شوراي فرهنگي اجتماعي زنان، شوراي عالي جوانان، سازمان‌هاي غير دولتي، جرايد، سازمان مديريت و برنامه‌ريزي، کليه سطوح آموزش و پرورش کشور، بازپروري و زندان‌ها، شوراي عالي سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي، مشاور حقوقي دادگاه‌ها و دفاتر حقوقي شوراي فرهنگ عموعي. 

مفاد امتحاني رشته مطالعات زنان در کنکور کارشناسي ارشد بيش از هر رشته ديگر با درس‌هاي دوره کارشناسي علوم‌اجتماعي سنخيت دارد (مباني جامعه‌شناسي و نظريه‌هاي جامعه‌شناسي هر کدام ضريب 3 و روش تحقيق در علوم اجتماعي ضريب 2). به همين دليل در دانشگاه‌ها اين رشته، زيرمجموعه گروه جامعه‌شناسي به شمار مي‌آيد. دانشجويان رشته مطالعات زنان ابتدا در دانشگاه‌هاي علامه‌طباطبائي، تربيت مدرس و الزهراء پذيرفته شدند. دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد واحد رودهن نيز در سال 1382 دانشجو پذيرفتند و بدين ترتيب تعداد دانشگاه‌هايي که اين رشته را ارائه مي‌کردند، به پنج دانشگاه رسيد. در سال 1383 دانشگاه شيراز و دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقيقات و در سال 1384 دانشگاه اصفهان نيز به جمع اين دانشگاه‌ها پيوستند. 

«حقوق زن در اسلام»، «زن و خانواده» و «زن و تاريخ» سه گرايشي هستند که از ابتدا براي اين رشته وجود داشت اما در عمل به دليل نداشتن داوطلب، گرايش «زن و تاريخ» در سال نخست منتفي شد. دانشگاه تربيت مدرس رشته مطالعات زنان را با گرايش «حقوق زن در اسلام» تأسيس کرد. دانشگاه تهران نيز اين رشته را بدون گرايش ارائه مي‌کند. ساير دانشگاه‌ها نيز گرايش «زن و خانواده» را برگزيده‌اند. 

ضرورت و اهداف شکل‌گيري رشته مطالعات زنان در نظر و عمل به شدت ناهماهنگ است و افرادي که دست‌اندرکار امور اجرايي و شکل‌دهي اين رشته هستند، اين ناهماهنگي را بيان کرده‌اند؛ خانم فهيمي قوبيتي مسئول دبيرخانه رشته مطالعات زنان لزوم راه‌اندازي اين رشته را چنين بيان مي‌کند: «از آنجا که در کشورهاي مختلف اين رشته تأسيس مي‌شود، ما نيز براي رسيدن به استانداردهاي جهاني به اين رشته نياز داريم، گذشته از جنبه ساختاري، وقتي افزايش مشارکت زنان را شاهديم و بحث زن و جنسيت فراگير شده، لازمه فعاليت در اين حوزه داشتن پشتوانه‌اي به نام شناخت است که در حيطه آکادميک صحيح‌تر به دست مي‌آيد». (مجله پيام زن، سال 74، شماره 2) 

روشن است که چنين پشتوانه‌اي بنا به دلايل گوناگون بايد از کشورهاي غربي وارد شود. از جمله اين دلايل، مي‌توان به استانداردهاي جهاني! پيشکسوت بودن آنها در تأسيس رشته و کمبود شديد منابع علمي داخلي در اين رشته اشاره کرد. ايشان همچنين به سير ايجاد اين رشته در غرب اشاره مي‌کند و مي‌گويد: «در کشورهاي ديگر ابتدا جنبش زنان مطرح بوده، سپس آگاهي دادن به زنان و گشايش رشته مطالعات زنان رخ داده است، ولي در ايران اين سير بر عکس است. ابتدا رشته دانشگاهي تأسيس شده، تا پس از آن آگاهي‌هاي لازم در مورد نگاه‌هاي فمينيستي به زنان داده شود». خانم فهيمي قوبيتي لزوم ايجاد جنبش زنان با ويژگي‌ها و خصلت‌هاي غربي را به قرينه معنوي در جمله خود محذوف کرده‌ است، اما بار ديگر هنگامي‌که آگاهي دادن در مورد نگاه‌هاي فمينيستي به زنان را مطرح مي‌کند، به نوعي از هدف تأسيس رشته سخن مي‌گويد. وي در بخش ديگري از سخنان خود، به هماهنگ نبودن نظريات فمينيستي غربي با جامعه ما اشاره مي‌کند و مي‌گويد بايد از لحاظ علمي تقويت شويم، اما در حال حاضر منابع علمي محدودي در اين حوزه داريم. 


آسيب‌شناسي رشته مطالعات زنان 

هر چند هفت سال از تأسيس رشته مطالعات زنان مي‌گذرد، اما مشکلات و نواقص آن همچنان پا برجاست. مسائل و مشکلات اين رشته را مي‌توان به اختصار چنين شمرد: 

· نداشتن منابع درسي منسجم و دقيق؛ علاوه بر عدم هماهنگي و مشخص نبودن سرفصل دروس، در دانشگاه‌هاي مختلف منابع منسجم و دقيقي براي هر درس وجود ندارد و استفاده از اين منابع منوط به نظر اساتيد است. 

· نداشتن منابع علمي کافي؛ منابع اصلي اين رشته نامشخص است که البته اين مسئله مي‌تواند ناشي از بين رشته‌اي بودن مطالعات زنان باشد. 

· تطابق نداشتن سرفصل‌ها و محتواي درس‌ها در دانشگاه‌هاي گوناگون و يا حتي در يک دانشگاه براي ورودي‌هاي مختلف؛ 

· هم‌پوشاني محتواي برخي درس‌ها؛ 

· امکان ادامه تحصيل در مقطع دکتراي رشته مطالعات زنان در داخل کشور وجود ندارد لذا دانشجويان ناچار به تغيير رشته هستند؛ 

· جايگاه شغلي فارغ‌التحصيلان رشته مطالعات زنان مشخص نيست؛ 

· سازمان‌ها و ارگان‌هاي برنامه‌ريز با اين رشته آشنايي ندارند و به تبع آن از فارغ‌التحصيلان اين رشته در برنامه‌هاي استاني و ملي بهره نمي‌گيرند. 


جمع‌بندي و نتيجه‌گيري 

هر چند در بيان و کلام بسياري از مؤسسان رشته مطالعات زنان، توجه به مباني اعتقادي و ديني آشکار است، اما خروجي اين رشته در تقويت اعتقادات ديني در مقابل نتايج غربي فمينيستي بسيار کم‌رنگ بوده و کم‌ترين کارکردها را دارد. 

خانم ابتکار؛ معاون رئيس‌جمهور و رياست سابق سازمان محيط زيست؛ در مصاحبه‌اي در مجله پيام زن مي‌گويد: «يکي از انگيزه‌هاي ما اين بود که با نگاه امام (ره) به عنوان يک اصلاح‌گر ديني و فردي که مسائل زنان را تفسير و اجتهاد مي‌کرد با يک حرکت نوين براي دنيا و جامعه خودمان، ابعاد مسائل زنان را معرفي کنيم و بگوييم حرف‌هاي تازه‌اي براي گفتن داريم. در واقع نه کليشه‌هاي سنتي متحجرانه نسبت به زنان را قبول داشتيم، نه نگاه غربي به آنان را» 

خانم نهله غروي يکي از اساتيد اين رشته در دانشگاه تربيت‌مدرس، معتقد است: «هدف شناخت جايگاه زن از ديدگاه اسلام در جامعه است. هدف ما ايجاد رشته بر مبناي تعاليم و آموزه‌هاي اسلام بود و به دنبال واحدهاي درسي اين رشته در غرب نرفتيم». 

تناقضات بسياري در سخنان اساتيد اين رشته و مؤسسان آن وجود دارد؛ شهلا اعزازي از اساتيد مؤثر اين رشته هدف از تأسيس رشته مطالعات زنان را چنين بيان مي‌کند: «هدف اين بود که موقعيت زنان و پايگاه آنها در جامعه مشخص شود، زناني‌ که از امکانات اجتماعي فرهنگي و قانوني دور نگه داشته شده بودند». 

ايجاد اين رشته با توجه به اهداف مذکور، در مصوبه شوراي عالي برنامه‌ريزي وزارت علوم بسيار مهم و ضروري به نظر مي‌رسد و جاي خالي و خلأ دستيابي به اين اهداف در جامعه اسلامي امروز ما واضح است. اما آنچنان که مشهود است اين اهداف و يا حداقل بخشي از آن در طول اين هفت سال محقق نشده است. تفاوت واضح اهداف تأسيس اين رشته و عملکرد دانشگاه‌ها،‌ اساتيد و دانشجويان اين رشته واضح است و در اين مورد لازم به توضيح نيست. حتي پايان‌نامه‌ها و تحقيقاتي که ظاهراً اسلامي هستند و در مورد زنان در اسناد و متون اسلامي در چندين حوزه مثل حقوق و تاريخ انجام شده‌اند،‌ نتوانستند آنطور که بايد و شايد جوابگوي سؤالات و نيازهاي امروز جامعه ما باشند و فارغ‌التحصيلان اين رشته نيز از اهداف اوليه و اسلامي آن دور شده و غافل مانده‌‌اند. 

تفاوت‌هاي عميق و واضحي در شيوه شکل‌گيري اين رشته و اهداف ايجاد آن در ايران و در غرب وجود دارد. در ايران، بهره‌گيري از آموزه‌هاي ديني و تعاليم اسلام، مبناي آغازين حرکت اين رشته بود، اما منابع و محتواي دروس و نظريات گوناگوني که مبناي تحليل و بررسي مسائل زنان ايران قرار مي‌گيرد، کاملاً غربي است و حتي تشخيص و شناسايي مسائل اجتماعي و فرهنگي زنان ما با کمک نظريه‌هاي اجتماعي غرب و حمايت سازمان‌هاي بين‌المللي انجام مي‌شود، چه رسد به ارائه راهکارها و پيشنهادهاي لازم براي بهبود وضعيت زنان مسلمان ايراني! 

بسياري از آسيب‌هاي مذکور سبب شده است پايان‌نامه‌هاي دانشجويي نتوانند به صورت کاربردي مشکلي از مشکلات زنان جامعه را حل کنند و حتي در تقويت بنيان‌هاي نظري ايراني اسلامي ناکام مانده‌اند. 

محتواي اين رشته در زمينه چيستي مشکلات و مسائل زنان، چرايي ايجاد مشکلات و چگونگي حل آنها بسيار ضعيف است و نمي‌تواند راه‌کارهاي مناسبي براي مسئله‌يابي، مسئله‌شناسي و حل مسائل زناني که هويت ايراني اسلامي دارند، ارائه دهد. 

مسئله محور نبودن پايان‌نامه‌هاي دانشجويي و ناهماهنگي پايان‌نامه‌ها حتي در موضوعات کلي و حصول نتايج گوناگون، همچنين متضاد بودن بعضي پايان‌نامه‌هايي که موضوع مشابه دارند، مي‌تواند از علل ناکارآمدي پايان‌نامه‌ها باشد. زيرا هر کدام از‌ آنها به بخشي از مسئله پرداخته‌اند و در مسير نظريه‌هاي اجتماعي غربي و يا براي کسب رضايت حمايت‌کنندگان طرح مانند سازمان‌هاي بين‌المللي حرکت کرده‌اند. 

وزارت علوم در سال گذشته رشته مطالعات زنان را مورد بازبيني قرار داد و پيشنهادات گوناگوني مانند در نظر گرفتن دو گرايش کلي با عناوين «مسائل نظري» و «مسائل کاربردي» مطرح کرد. پس از جلسات متعدد شوراي عالي برنامه‌ريزي وزارت علوم، ابقاي رشته مطالعات زنان را به عنوان رشته و نه گرايش تحصيلي مورد نظر قرار داد و با توجه به اهداف شکل‌گيري آن بر گسترش اين رشته تأکيد کرد. 

هم‌اکنون هفت سال از آغاز پذيرش دانشجو در رشته مطالعات زنان مي‌گذرد و زمزمه‌هايي از ارائه اين رشته در مقطع دکتري مي‌شنويم. بر اين اساس بيش از پيش لازم است تا محتواي دروس و منابع درسي رشته مطالعات زنان مورد بازنگري قرار گيرد. گسترش رشته مطالعات زنان با تعداد گوناگون دانشجويان پذيرش شده، تعداد دانشگاه‌هاي پذيرش‌کننده و ارتقاء مقطع آن، به کارشناسي‌هاي گوناگوني بر روي محتوا، منابع و پشتوانه‌هاي علمي داخلي نياز دارد. تعجيل در گسترش رشته، تنها مشکلات آن را افزون خواهد کرد. ارتقاء کيفي رشته مطالعات زنان بيشتر از هر امر ديگري ضرورت دارد و گسترش کمّي آن بايد در زمينه و بستري مناسب صورت گيرد. 


منابع: 

اردلان، پروين؛ رشته مطالعات زنان: مهمان ناخوانده رشته علوم اجتماعي؛ زنان، شماره 83، دي 1380. 

اعزازي، شهلا، درآمدي بر تأسيس رشته مطالعات زنان در ايران، ريحانه، سال 1، شماره 1، زمستان 1381. 

مرکز امور مشارکت زنان، نگاهي به رشته مطالعات زنان در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشي برخي کشورهاي جهان، معاونت آموزشي و پرورشي مرکز امور مشارکت زنان رياست جمهوري، تهران: برگ زيتون، 1381. 

مشيرزاده، حميرا؛ مقدمه‌اي بر مطالعات زنان؛ دفتر برنامه‌ريزي اجتماعي و مطالعات فرهنگي معاونت فرهنگي و اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، تهران، پاييز 1383. 

بصيري، مريم، گزارش از راه‌اندازي رشته مطالعات زنان و مطالعات خانواده در دانشگاه‌هاي کشور؛ پيام زن، سال 80، دفتر چهارم ويژه‌نامه، شماره 2. 

کريمي، شيوا، رشته مطالعات زنان از آغاز تا امروز، مروري بر فعاليت‌هاي مرکز مطالعات و تحقيقات زنان در دانشگاه تهران از 84 تا 87. 

منبع: وب سایت دفتر مطالعات زنان 
کلمات کلیدی: معرفی رشته ، مطالعات زنان ، آشنایی با رشته ، تحصیلی ، درباره رشته ، رشته تحصیلی ، آسیب شناسی ، رشته مطالعات زنان ، رشته ، بازار کار ، فرصت شغلی

آشنایی با رشته تحصیلی روانشناسي

تا 80 سال پيش روانشناسي را مطالعه روح و روان و روانشناس را فردي مي‌دانستند كه رويداد‌هاي دروني،‌ ذهني و مغزي را مثل تصورات، خاطرات،‌ افكار و احساسات مطالعه مي‌كند.طبق اين تعريف، روانشناسي شاخه‌اي از ذهني‌ترين بخش دانش انسان؛ يعني فلسفه بود. اما از اوايل قرن بيستم و با پيشرفت سريع دو علم زيست‌شناسي و فيزيك،‌ روانشناسي نيز مطالعه ذهني (زندگي رواني) را كنار گذاشت و به مشاهده و مطالعه رفتار موجودات پرداخت. البته هنوز نيز روانشناسان فرآيندهاي ذهني را مطالعه مي‌كنند اما اين كار را نه به صورت ثبت شخصي ادراكات و احساسات بلكه به شيوه عيني و علمي انجام مي‌دهند.متأسفانه‌ هنوز در كشور ما بسياري‌ از مردم‌، روانشناسي‌ را با كف‌بيني‌ و احضار روح‌ يكي‌ مي‌دانند و ما مي‌بينيم‌ كه‌ كتاب‌هايي‌ با موضوعات‌ فوق‌، به‌ عنوان‌ كتاب‌هاي‌ روانشناسي‌، فروش‌ فوق‌العاده‌اي‌ دارند. در حالي‌ كه‌ روانشناسي‌ شاخه‌اي‌ از علوم‌ زيستي‌ است‌ كه‌ هم‌ به‌ مطالعه‌ عيني‌ رفتار قابل‌ مشاهده‌ مي‌پردازد و هم‌ به‌ فهم‌ و درك‌ فرآيندهاي‌ ذهني‌ كه‌ مستقيماً قابل‌ مشاهده‌ نبوده‌ و براساس‌ داده‌هاي‌ رفتاري‌ و عصب‌ زيست‌شناختي‌ قابل‌ استنباط‌ است‌، توجه‌ دارد. رشته‌ روانشناسي‌ در مقطع‌ كارشناسي‌ داراي‌ 4 گرايش‌ باليني‌، آموزش‌ كودكان‌ استثنايي‌، صنعتي‌ و سازماني‌ و عمومي‌ است‌. در اين ميان روانشناسي‌ باليني‌ خدمات‌ تشخيص‌ و درمان‌ (روان‌ درماني‌) را به‌ افرادي‌ كه‌ دچار رفتارهاي‌ نابهنجاري‌ مثل‌ افسردگي‌، اضطراب‌، وسواس‌، و غيره‌ هستند، ارائه‌ مي‌دهد كه‌ اين‌ خدمات‌ در سه‌ زمينه‌ تشخيص‌، درمان‌ و پيشنهادِ روش‌هايي‌ براي‌ پيشگيري‌ از معضلات‌ و ناهنجاري‌هاي‌ رفتاري‌ ارائه‌ مي‌شود. روانشناسي‌ صنعتي‌ و سازماني‌ نيز يافته‌هاي‌ روانشناسي‌ را در تمام‌ محيط‌هاي‌ كاري‌ به‌ كار مي‌برد؛ يعني‌ درباره‌ اين‌ كه‌ محيط‌ كار بايد چگونه‌ باشد تا بهترين‌ بازدهي‌ را داشته‌ باشد يا چه‌ متغيرهايي‌ در ارتباط‌ بين‌ كارفرما و كارگر مؤثر است‌ و چه‌ عواملي‌ باعث‌ عدم‌ تفاهم‌ بين‌ كارفرما و كارگر مي‌شود، مطالعه‌ مي‌كند. روانشناسي‌ عمومي‌ نيز به‌ مطالعه‌ كليات‌ روانشناسي‌ مي‌پردازد و روانشناسي‌ و آموزش‌ كودكان‌ استثنايي‌ كاربرد يافته‌هاي‌ روانشناسي‌ در رابطه‌ با كودكان‌ استثنايي‌ (تيزهوشان‌ و معلولين‌ جسماني‌) است‌. 
توانايي‌هاي‌ لازم : 
زيست‌شناسي‌ و شيمي‌ در اين‌ رشته‌ اهميت‌ بسياري‌ دارد و بايد پايه‌ علوم‌زيستي‌ دانشجوي‌ اين‌ رشته‌ قوي‌ باشد. به‌ همين‌ دليل‌ امروزه‌ دانشجويان‌ اين‌ رشته‌ از بين‌ دو گروه‌ آزمايشي‌ علوم‌انساني‌ و علوم‌تجربي‌ پذيرفته‌ مي‌شوند. از سوي‌ ديگر آمار و رياضي‌ و زبان‌ انگليسي‌ در اين‌ رشته‌ كاربرد و اهميت‌ زيادي‌ دارد. دانشجوي‌ اين‌ رشته‌ بايد نسبت‌ به‌ اطراف‌ و جامعه‌ خود ديد عميقي‌ داشته‌ باشد تا بتواند ظرافت‌هاي‌ رفتاري‌ افراد را درك‌ كند‌ و به‌ ويژگي‌هاي‌ رواني‌ افراد پي‌ ببرد. 
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران : 
امروزه‌ روانشناسي‌ با همه‌ جنبه‌هاي‌ زندگي‌ ما ارتباط‌ دارد و هر اندازه‌ كه‌ جامعه‌ پيچيده‌تر شود، روانشناسي‌ نيز نقش‌ مهمتري‌ در حل‌ مسائل‌ آدمي‌ برعهده‌ مي‌گيرد. اين‌ به‌ معناي‌ فرصت‌هاي‌ شغلي‌ متنوع‌ و گسترده‌ براي‌ فارغ‌التحصيلان‌ رشته‌ روانشناسي‌ است‌. به‌ گفته‌ كارشناسان‌ اين‌ رشته‌، آينده‌ روانشناسي‌ در كشور ما روشن‌ و اميدبخش‌ است‌ و فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ بايد آينده‌ خود را در فردا ببينند. چون‌ كشور ما يكي‌ از كشورهاي‌ در حال‌ توسعه‌ است‌ و بدون‌ بهره‌گيري‌ از شاخه‌هاي‌ مختلف‌ روانشناسي‌ نمي‌تواند توسعه‌ همه‌جانبه‌ داشته‌ باشد. از سوي‌ ديگر كشور ما، كشور جواني‌ است‌ و امروزه‌ يكي‌ از دغدغه‌هاي‌ خانواده‌ها، حفظ‌ بهداشت‌ رواني‌ و بالا بردن‌ سطح‌ دانش‌ فرزندانشان‌ مي‌باشد كه‌ اين‌ دو مهم‌ نيز به‌ ياري‌ شاخه‌هاي‌ مختلف‌ روانشناسي‌ از جمله‌ روانشناسي‌ رشد و روانشناسي‌ تربيتي‌ امكان‌پذير است‌. البته‌ در حال‌ حاضر فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ بيشتر‌ جذب‌ آموزش‌ و پرورش‌ مي‌شوند يا در شركت‌ها و سازمان‌ها به‌ عنوان‌ كارشناس‌ روانشناسي‌ فعاليت‌ مي‌كنند و عده‌اي‌ نيز به‌ عنوان‌ دستيار متخصص‌ روانشناسي‌ باليني‌ يا روانپزشك‌ مشغول‌ به‌ كار هستند. 

-------------------------------------------------------------------------------- 
درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل : 
دروس‌ مشترك‌ در‌ گرايش‌هاي مختلف روانشناسي : 
روانشناسي‌ عمومي‌، علم‌النفس‌ از ديدگاه‌ دانشمندان‌ اسلامي‌، آمار توصيفي‌، فيزيولوژي‌ عمومي‌، كليات‌ فلسفه‌، مباني‌ جامعه‌شناسي‌، روانشناسي‌ احساس‌ و ادراك‌، متون‌ روانشناسي‌ به‌ زبان‌ خارجي‌، آمار استنباطي‌، روش‌ تحقيق‌ در روانشناسي‌، روانشناسي‌ فيزيولوژيك‌، روانشناسي‌ تجربي‌، روانشناسي‌ رشد، روانشناسي‌ يادگيري‌، روانشناسي‌ تربيتي‌، روانشناسي‌ اجتماعي‌، روانسنجي‌، انگيزش‌ و هيجان‌، شخصيت‌، آسيب‌شناسي‌ رواني‌، بهداشت‌ رواني‌، روانشناسي‌ مرضي‌ كودك‌، تاريخچه‌ و مكاتب‌ روانشناسي‌. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ روانشناسي‌ باليني‌: 
كاربرد مقدماتي‌ روش‌هاي‌ تشخيص‌ باليني‌، كاربرد مقدماتي‌ روش‌هاي‌ درمان‌، مصاحبه‌، سمينار مسائل‌ روانشناسي‌ باليني‌ در جهان‌ و ايران‌، پژوهش‌هاي‌ عملي‌ در روانشناسي‌ باليني‌، روانشناسي‌ پويايي‌ گروه‌، كليات‌ روانپزشكي‌، بررسي‌ مقدماتي‌ نظريه‌هاي‌ روان‌ درماني‌، روانشناسي‌ مشاوره‌ و راهنمايي‌، روانشناسي‌ كودكان‌ استثنايي‌. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ روانشناسي‌ عمومي‌: 
طرح‌ها و‌ پژوهش‌هاي‌ آزمايشگاهي‌، مقدمات‌ نورو بسيكولوژي‌، ارزشيابي‌ شخصيت‌، روانشناسي‌ مشاوره‌ و راهنمايي‌، روانشناسي‌ هوش‌ و سنجش‌ آن‌، تفكر و زبان‌، روانشناسي‌ پويايي‌ گروه‌، روانشناسي‌ كودكان‌ استثنايي‌، سمينار در مسائل‌ روانشناسي‌ عمومي‌، اختلالات‌ يادگيري‌، روانشناسي‌ جنايي‌، پژوهش‌هاي‌ عملي‌ در روانشناسي‌ عمومي‌. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ روانشناسي‌ استثنايي‌: 
روانشناسي‌ مشاوره‌ و راهنمايي‌، نظريه‌ها و كاربرد آزمون‌هاي‌ شناختي‌، روانشناسي‌ كودكان‌ تيزهوش‌ و روش‌هاي‌ آموزش‌ آنها، روانشناسي‌ كودكان‌ عقب‌مانده‌ و روش‌هاي‌ آموزش‌ آنها، اختلالات‌ تكلم‌ و گفتار درماني‌، روانشناسي‌ تدريس‌ به‌ كودكان‌ ناشنوا، روانشناسي‌ تدريس‌ به‌ كودكان‌ نابينا، متون‌ روانشناسي‌ كودكان‌ استثنايي‌ به‌ زبان‌هاي‌ خارجي‌، بهداشت‌ رواني‌ كودكان‌ استثنايي‌ و خانواده‌، زمينه‌ پيشگيري‌ از تولد كودكان‌ عقب ‌افتاده‌، روانشناسي‌ كودكان‌ ناسازگار، روش‌هاي‌ تغيير و اصلاح‌ رفتار كودكان‌، سمينار مسائل‌ كودكان‌ استثنايي‌ در جهان‌ و ايران‌، پژوهش‌هاي‌ عملي‌ در روانشناسي‌ و آموزش‌ كودكان‌ استثنايي‌. 
منبع: سازمان سنجش آموزش کشور 

کلمات کلیدی: آشنایی با رشته های تحصیلی دانشگاهی، روانشناسي، رشته روانشناسي، دروس رشته روانشناسي، گرایشهای مختلف رشته روانشناسي، گرايش‌ روانشناسي‌ باليني، گرايش‌ روانشناسي‌ عمومي، روانشناسي‌ استثنايي، روانشناسي‌ احساس‌ و ادراك‌، متون‌ روانشناسي‌ به‌ زبان‌ خارجي

آشنایی با رشته تحصیلی كارداني امور مالي و مالياتي

هدف از اين دوره آموزش و تربيت افرادي است كه پس از يك آموزش دو ساله علمي قسمتي از نيازهاي وزارت امور اقتصادي و دارائي را در زمينه‌هاي مالياتي تامين نمايند. و بتوانند به عنوان كمك مميز، مميز، سرمميز، مميز كل و رئيس يا معاون جزئي واحدهاي مالياتي ، مالي، اداري و قسمت وصول فعاليت كنند البته طبيعت رشته و دروس پيش‌نياز به نحوي تنظيم گرديده كه جدا از حوزه وزارت امور اقتصادي و دارائي فارغ‌التحصيلان اين دوره مي‌توانند در مشاغل مورد نظر براي فوق‌ديپلم حسابداري نيز نقش داشته باشند. 

-------------------------------------------------------------------------------- 
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل: 
دروس پايه: 
اصول علم اقتصاد، رياضيات پايه، آمار و كاربرد آن در مديريت، ماليه عمومي و خط‌مشي مالي دولت‌ها، حقوق بازرگاني، مباني و كاربرد كامپيوتر در مديريت. 
دروس تخصصي: 
اصول حسابداري، حسابداري ميانه، حسابرسي، حسابداري دولتي، حسابداري صنعتي، برنامه‌نويسي به زبان كوبال و كاربرد آن در حسابداري و امورمالي، حسابرسي مالياتي، قانون ماليت‌ها، كليات حقوق و مقررات مدني . 
منبع: سازمان سنجش آموزش کشور 

کلمات کلیدی: رشته تحصیلی كارداني امور مالي و مالياتي، كارداني امور مالي و مالياتي، اصول حسابداري، حسابداري ميانه، حسابرسي، حسابداري دولتي، حسابداري صنعتي، برنامه‌نويسي به زبان كوبال و كاربرد آن در حسابداري و امورمالي، حسابرسي مالياتي، قانون ماليت‌ها، كليات حقوق و مقررات مدني

سالانه بيش از 80 ميليون نفر به جمعيت جهان اضافه مي‌شود. به همين دليل سن نيمي از جمعيت جهان كمتر از 25 سال است و در اين ميان بيش از يك ميليارد جوان در سنين 15 تا 24 سال قرار دارند و اين بيانگر آن است كه كشورهاي دنيا بخصوص كشورهاي در حال توسعه كه بيشتر جمعيت جهان به آنها اختصاص دارد، در سال‌هاي آينده با معضلات اجتماعي بسياري در شهرها و روستاها رو به رو خواهند شد. به زبان ديگر تقاضاي اجتماعي براي آموزش، بهداشت، اشتغال، مسكن و در مجموع رفاه اجتماعي بيشتر مي‌شود و در نتيجه وجود مختصصاني كه با پژوهش، مطالعه و برنامه‌ريزي, راه‌هاي رسيدن به رفاه اجتماعي را بيابند، بسيار ضروري است. هدف رشته علوم اجتماعي تربيت متخصصاني است كه نياز جامعه را در زمينه‌هاي فوق برآورده سازند. اما چون عنوان علوم اجتماعي داراي مفهوم وسيعي است، رشته علوم اجتماعي به گرايش‌هاي متفاوتي تقسيم شده است. برهمين اساس علوم‌اجتماعي‌ داراي‌ چهار گرايش‌ پژوهشگري‌ اجتماعي‌، برنامه‌ريزي‌ اجتماعي‌ ، رفاه‌ و تعاون‌ اجتماعي‌ و مردم‌شناسي‌ است‌. 
گرايش‌ پژوهشگري‌ اجتماعي: 
هدف‌ پژوهشگري‌ اجتماعي‌ ساختن‌ انسان‌ جامعه‌شناس‌ است‌. انساني‌ كه‌ بتواند با مطالعات‌ دقيق‌ نظري‌ و عملي‌ به‌ عنوان‌ يك‌ محقق‌، سطح‌ آگاهي‌هاي‌ اجتماعي‌ را بالا برده‌ و‌ پاسخگوي‌ نياز مراكز آموزشي‌، پژوهشي‌ و خدماتي‌ باشد؛ يعني‌ نتايج‌ تحقيقات‌ او به‌ ما بگويد كه‌ چگونه‌ مي‌توان‌ از بحران‌هاي‌ اجتماعي‌ عبور كرد و به‌ آرامش‌ و رفاه‌ رسيد. درس‌هاي‌ پژوهشگري اجتماعي‌ داراي‌ سه‌ شاخه‌ است‌. در يك‌ شاخه‌ مهارت‌ در عمليات‌ تحقيقي‌ آموزش‌ داده‌ مي‌شود، شاخه‌ ديگر مباني‌ جامعه‌شناسي‌ است‌ كه‌ پايه‌هاي‌ علم‌ جامعه‌شناسي‌ را از نظر مفهومي‌ معرفي‌ مي‌كند و شاخه‌ سوم‌ نيز مباحث‌ جمعيت‌شناسي‌ است‌ كه‌ از درس‌ مباني‌ جمعيت‌شناسي‌ شروع‌ مي‌شود و به‌ تحليل‌ جمعيت‌، تحليل‌ حركت‌هاي‌ جمعيتي‌ و كاربردهاي‌ جمعيت‌شناسي‌ در مباحث‌ اجتماعي‌ و اقتصادي‌ ختم‌ مي‌گردد. 
توانايي‌هاي‌ لازم‌ : 
دانشجوي‌ اين‌ گرايش‌ بايد به‌ تحقيق‌هاي‌ نظري‌ و عملي‌ علاقه‌مند باشد؛ يعني از يك سو نظريه‌هاي‌ اجتماعي‌ را مطالعه‌ كرده‌ و آنها را مورد نقد و تحليل‌ قرار دهد و از سوي‌ ديگر بين‌ مردم‌ جامعه‌ رفته‌ و به‌ تحقيق‌هاي‌ ميداني‌ علاقه‌مند باشد. دانش‌ و بينش‌ رياضي‌ در اين‌ گرايش‌ بسيار مهم‌ است‌؛ چون‌ دقيق‌ فكر كردن‌ و دقيق‌ انديشيدن‌ در پژوهشگري‌ اجتماعي‌ اهميت بسياري دارد. 
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران : 
در حال‌ حاضر پژوهش‌هاي‌ اجتماعي‌ رواج‌ و گسترش‌ پيدا كرده‌ است‌ و نه‌ تنها بخش‌هاي‌ دولتي‌ موظف‌ به‌ انجام‌ تحقيقات‌ اجتماعي‌ هستند بلكه‌ بخش‌هاي‌ خصوصي‌ نيز به‌ تحقيقات‌ اجتماعي‌ روي‌ آورده‌اند. به‌ همين‌ دليل‌ به‌ جرأت‌ مي‌توان‌ گفت‌ كه‌ امروزه‌ يك‌ دانشجوي‌ باسواد اين‌ گرايش‌ كه‌ داراي‌ مهارت‌ پژوهشي‌ باشد، هرگز مشكل‌ اشتغال‌ نخواهد داشت‌. 

-------------------------------------------------------------------------------- 
درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل : 
دروس‌ مشترك‌ در گرايش‌هاي مختلف علوم اجتماعي: 
نظريه‌هاي‌ جامعه‌شناسي‌، روش‌ تحقيق‌، جامعه‌شناسي‌ در ادبيات‌ فارسي‌، روش‌ تحقيق‌ علمي‌، جامعه‌شناسي‌ جنگ‌ و نيروهاي‌ نظامي‌، بررسي‌ مسائل‌ اجتماعي‌ ايران‌، جامعه‌شناسي‌ انقلاب‌ها، مباني‌ جامعه‌شناسي‌، مباني‌ جمعيت‌شناسي‌، مباني‌ روانشناسي‌، رياضيات‌ پايه‌، مباني‌ فلسفه‌، مباني‌ مردم‌شناسي‌، مباني‌ تاريخ‌ اجتماعي‌ ايران‌، اصول‌ علم‌ سياست‌، آمار مقدماتي‌، روش‌هاي‌ مقدماتي‌ تحليل‌ جمعيت‌، اصول‌ علم‌ اقتصاد، آمار در علوم‌اجتماعي‌، تاريخ‌ تفكر اجتماعي‌ در اسلام‌، روانشناسي‌ اجتماعي‌، زبان خارجه تخصصي‌، انسان‌ از ديدگاه‌ اسلام‌ و ساير مكاتب‌. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ پژوهشگري‌ اجتماعي‌: 
جامعه‌شناسي‌ روستايي‌، جامعه‌شناسي‌ انحرافات‌ اجتماعي‌، جامعه‌شناسي‌ ايلات‌ و عشاير، جامعه‌شناسي‌ خانواده‌ ، جامعه‌شناسي‌ شهري‌، تكنيك‌هاي‌ خاص‌ تحقيق‌، جامعه‌شناسي‌ ارتباط‌ جمعي‌، جامعه‌شناسي‌ صنعتي‌، كاربرد كامپيوتر، جامعه‌شناسي‌ سازمان‌ها، جامعه‌شناسي‌ توسعه‌، كاربرد جمعيت‌شناسي‌. 
گرايش‌ برنامه‌ريزي‌ اجتماعي‌: 
گرايش‌ برنامه‌ريزي‌ اجتماعي‌ عمدتاً پيرامون‌ مسائل‌ اجتماعي‌ و برنامه‌ريزي‌ در خصوص‌ اجتماع‌ و انسان‌ است‌. براي‌ مثال‌ هنگام‌ ساخت‌ يك‌ مجتمع‌ آپارتماني‌، كارشناس‌ برنامه‌ريزي‌ اجتماعي‌ براي‌ مسائل‌ اجتماعي‌ آن‌ مجتمع‌ برنامه‌ريزي‌ مي‌كند تا حقوق‌ هريك‌ از افراد ساكن‌ در مجتمع‌ حفظ‌ و ساكنان‌ آن‌ با كمترين‌ مشكلات‌ و مسائل‌ اجتماعي‌ روبرو گردند. يا مثلاً برنامه‌ريزي‌ مي‌كند كه‌ در يك‌ شهر مراكز اقتصادي‌ يا سايت‌هاي‌ صنعتي‌ در كجا بايد قرار بگيرد و توسعه‌ ساختماني‌ چگونه‌ انجام‌ شود كه‌ مشكلي‌ براي‌ جامعه‌ به وجود نيايد. 
توانايي‌هاي‌ لازم : 
گرايش‌ برنامه‌ريزي‌ اجتماعي‌ با آمار و تحقيقات‌ ميداني‌ ارتباط‌ تنگاتنگي‌ دارد به‌ همين‌ دليل‌ دانشجوي‌ اين‌ گرايش‌ بايد از سلامت‌ جسماني‌ برخوردار باشد تا بتواند در انجام‌ تحقيقات‌ ميداني‌ موفق‌ گردد. كار دانشجو و بخصوص‌ فارغ‌التحصيل‌ برنامه‌ريزي‌ اجتماعي‌ يك‌ كار كتابخانه‌اي‌ نيست‌، بلكه‌ بايد در جامعه‌ حضوري‌ فعال‌ داشته‌ باشد. اطلاعات‌ علمي‌ لازم‌ براي‌ دانشجوي‌ اين‌ گرايش‌ دروس‌ رياضي‌، زبان‌ انگليسي‌، جغرافيا و جامعه‌شناسي‌ است‌. 
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران : 
دانشجويان‌ اين‌ گرايش‌ ديدگاه‌هاي‌ خوبي‌ در زمينه‌ مسائل‌ شهري‌ و روستايي‌، حمل‌ و نقل‌، برنامه‌ريزي‌ اجتماعي‌ ـ اقتصادي‌ با بعد اجتماعي‌ پيدا مي‌كنند و مي‌توانند در سه‌ بخش‌ دولتي‌، عمومي‌ و خصوصي‌ فعاليت‌ نمايند. كه‌ در بخش‌ دولتي‌ در سازمان‌هاي‌ برنامه‌ و بودجه‌، وزارت‌ كشور، فرمانداري‌ها و در اكثر اداره‌هاي‌ دولتي‌ مي‌توانند مشغول‌ به‌ كار شوند و در ساير بخش‌هاي‌ عمومي‌ شهرداري‌ها، مؤسسه‌هاي‌ مختلفي‌ از قبيل‌ بنياد شهيد، كميته‌ امداد امام‌ خميني‌"ره‌"، سازمان‌ بهزيستي‌ و مؤسسه‌هاي‌ رفاهي‌ مراكز مهمي‌ براي‌ اشتغال‌ هستند و در بخش‌ خصوصي‌ نيز مؤسسه‌هاي‌ خدماتي‌ و مشاوره‌اي‌ مكان‌هاي‌ مناسبي‌ براي‌ اشتغال‌ هستند. فارغ‌التحصيلان‌ مي‌توانند به‌ صورت‌ كارشناسان‌ مستقل‌ تحقيقات‌ شهري‌، روستايي‌ و منطقه‌اي‌ نيز فعاليت‌ كنند. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ برنامه‌ريزي‌ اجتماعي‌: 
اصول‌ توسعه‌ و عمران‌، تئوري‌هاي‌ برنامه‌ريزي‌، برنامه‌ريزي‌ شهري‌، تئوري‌هاي‌ برنامه‌ريزي‌ منطقه‌اي‌، برنامه‌ريزي‌ روستائي‌، تكنيك‌هاي‌ مقدماتي‌ برنامه‌ريزي‌، برنامه‌ريزي‌ منطقه‌اي‌ در ايران‌، ارزشيابي‌ طرح‌ها و برنامه‌ها، عوامل‌ سازمان‌دهي‌ مكان‌، برنامه‌ريزي‌ حمل‌ و نقل‌، برنامه‌ريزي‌ اجتماعي‌،اصول‌ علم‌ جغرافيا و نقشه‌خواني‌. 
گرايش‌ تعاون‌ و رفاه‌ اجتماعي: 
محتواي‌ دروس‌ اين‌ گرايش‌ را اقتصاد، جامعه‌شناسي‌، مردم‌شناسي‌، امور مالي‌، حسابداري‌، مديريت‌ و تعاون‌ و كاركرد تعاون‌ تشكيل‌ مي‌دهد و هدف‌ آن‌ تربيت‌ كارشناساني‌ است‌ كه‌ بتوانند به‌ ياري‌ تشكل‌هاي‌ انساني‌ عامل‌ توزيع‌ عادلانه‌ ثروت‌ و قدرت‌ در جامعه‌ گردند. در گرايش‌ تعاون‌ و رفاه‌ اجتماعي‌ هرآنچه‌ مربوط‌ به‌ تعاوني‌ باشد مورد بحث‌ و بررسي‌ قرار مي‌گيرد كه‌ از آن‌ جمله‌ مي‌توان‌ به‌ انواع‌ تعاوني‌ها، چگونگي‌ تأسيس‌ و مديريت‌ آنها و فوايدي‌ كه‌ تعاوني‌ها براي‌ جامعه‌ دارند، اشاره‌ كرد. 
توانايي‌هاي‌ لازم‌ : 
گرايش‌ تعاون‌ و رفاه‌ اجتماعي‌ به‌ عنوان‌ يك‌ ميان‌ رشته‌ از واحدهاي‌ گوناگون‌ درسي‌ استفاده‌ مي‌كند كه‌ مي‌توان‌ اين‌ دروس‌ متنوع‌ را در دو درس‌ پايه‌ و اصلي‌ اقتصاد و جامعه‌شناسي‌ خلاصه‌ كرد در نتيجه‌ دانشجويي‌ كه‌ پايه‌ رياضي‌ قوي‌ داشته‌ باشد، مي‌تواند در تعدادي‌ از دروس‌ مهم‌ اين‌ رشته‌ مثل‌ امور مالي‌، اقتصاد و حسابداري‌ موفق‌ گردد و اگر به‌ علوم‌ اجتماعي‌ علاقه‌مند باشد مي‌تواند در دروسي‌ مثل‌ جامعه‌شناسي‌ يا مردم‌شناسي‌ توفيق‌ يابد. علاوه‌ بر آمادگي‌ در دروس‌ فوق‌ دانشجوي‌ اين‌ رشته‌ بايد به‌ تعاون‌ علاقه‌مند بوده‌ و روحيه‌ همكاري‌ و همياري‌ با ديگران‌ را داشته‌ باشد. چون‌ در اين‌ رشته‌ دانشجو بايد بتواند ارتباطي‌ نزديك‌ با ديگران‌ ايجاد كند. 
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران‌ : 
فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ گرايش‌ مي‌توانند در شاخه‌ها و واحدهاي‌ مختلف‌ وزارتخانه‌ تعاون‌ كار كنند. همچنين‌ مي‌توانند در تعاوني‌هاي‌ شركت‌ها و وزارتخانه‌هاي‌ مختلف‌ اعم‌ از تعاوني‌هاي‌ توليدي‌، مصرف‌ و مسكن‌ به‌ عنوان‌ مدير و برنامه‌ريز مشغول‌ به‌ كار شوند. با اين‌ كه‌ فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ گرايش‌ مي‌توانند در بسياري‌ از وزارتخانه‌ها و شركت‌هاي‌ خصوصي‌ و دولتي‌ مفيد باشند اما متأسفانه‌ بازار كار اين‌ گرايش‌ محدود است چون‌ در جامعه‌ ما به‌ مديريت‌ علمي‌ تعاوني‌ها اهميت‌ نداده‌ و در كل‌ تعاوني‌ها حضوري‌ فعال‌ در جامعه‌ ندارند. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ تعاون‌ و رفاه‌ اجتماعي‌: 
اصول‌ و انديشه‌هاي‌ تعاوني‌، سير تحول‌ تعاوني‌ در ايران‌ و جهان‌، اصول‌ آموزش‌ و ترويج‌ تعاوني‌، انواع‌ و كاركرد تعاوني‌ها، سازماندهي‌ و مديريت‌ در تعاوني‌ها، زمينه‌ها و شيوه‌هاي‌ همياري‌ در جوامع‌ شهري‌ و روستائي‌، اقتصاد خرد و كلان‌، حقوق‌ تجارت‌، حقوق‌ تعاون‌ (تهيه‌ اساسنامه‌ و آئين‌نامه‌)، اصول‌ حسابداري‌، امور مالي‌ تعاوني‌ها، سمينار مسائل‌ تعاوني‌، تأمين‌ و رفاه‌ اجتماعي‌، كارورزي‌. 
گرايش‌ مردم‌ شناسي: 
كار اصلي‌ يك‌ مردم‌شناس‌ مطالعه‌ فرهنگ‌ جوامع‌ مختلف‌، در مكان‌ها و زمان‌هاي‌ متفاوت‌، از قديمي‌ترين‌ ايام‌ تا امروز است‌ و در اين‌ ميان‌ توجه‌ ويژه‌اي‌ به‌ سير تحول‌ فرهنگ‌، علل‌ تغييرات‌ فرهنگي‌ و كاربرد فرهنگ‌ در جوامع‌ مختلف‌ دارد. به‌ همين‌ دليل‌ علوم‌ اجتماعي‌ بدون‌ مردم‌شناسي‌ يا انسان‌شناسي‌ فرهنگي‌ با مشكلات‌ بسياري‌ روبرو خواهد شد چرا كه‌ فرهنگ‌ در ساختارهاي‌ اجتماعي‌ نقش‌ بسيار مهم‌ و تعيين‌ كننده‌اي‌ دارد؛ يعني‌ لازمه‌ اصلي‌ مطالعات‌ اجتماعي‌، مطالعه‌ فرهنگي‌ است‌ و در حوزه‌ مطالعات‌ فرهنگي‌ نيز، مردم‌شناسان‌ نقش‌ بسيار مهمي‌ دارند. 
توانايي‌هاي‌ لازم : 
كنجكاوي‌، صبر و علاقه‌ به‌ كارهاي‌ ميداني‌ براي‌ دانشجوي‌ اين‌ رشته‌ ضروري‌ است‌. دانشجوي‌ مردم‌شناسي‌ بايد به‌ مردم‌ و مسائل‌ جامعه‌اش‌ علاقه‌مند بوده‌ و روابط‌ اجتماعي‌ خوبي‌ داشته‌ باشد تا بتواند با گروه‌هاي‌ مختلف‌ جامعه‌ ارتباط‌ نزديكي‌ برقرار كرده‌ و از فرهنگ‌ و هنجارهاي‌ آنها مطلع‌ شود. 
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران‌ : 
مردم‌ شناسي‌ زيربناي‌ بسياري‌ از فعاليت‌هاي‌ اجتماعي‌ است‌ و اين‌ به‌ معناي‌ آن‌ است‌ كه‌ بازار كار متنوعي‌ براي‌ فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ گرايش‌ وجود دارد و اكثر وزارتخانه‌ها به‌ فارغ‌التحصيلان‌ آن‌ نيازمندند. زيرا بايد بخش‌ تحقيقات‌ مردم‌شناسي‌ بسيار گسترده‌اي‌ داشته‌ باشند. البته‌ برخي‌ از وزارتخانه‌ها مثل‌ وزارت‌ فرهنگ‌ وارشاد اسلامي‌، آموزش‌ و پرورش‌، جهادكشاورزي‌، كشور، خارجه‌ و نيرو در حال‌ حاضر نيز داراي‌ چنين‌ بخشي‌ هستند و فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ را جذب‌ مي‌كنند. همچنين‌ فارغ‌التحصيل‌ اين‌ رشته‌ مي‌تواند به‌ مطالعه‌ و تحقيق‌ آزاد روي‌ آورده‌ و نتيجه‌ تحقيقات‌ خويش‌ را به‌ صورت‌ كتاب‌ منتشر سازد. چون‌ امروزه‌ كتبي‌ كه‌ در زمينه‌ مردم‌شناسي‌ چاپ‌ مي‌شود، بازار بسيار خوبي‌ دارد. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ مردم‌شناسي‌: 
جامعه‌شناسي‌ قشرها و نابرابري‌ها، جامعه‌شناسي‌ ايلات‌ و عشاير، مردم‌ شناسي‌ فرهنگي‌، محيط‌شناسي‌ انساني‌، جغرافياي‌ انساني‌ ايران‌، تنظيم‌ خانواده‌ و جمعيت‌، مباني‌ تعاون‌ ، زمينه‌ها و شيوه‌هاي‌ همياري‌ در شهر و روستا، فرهنگ‌ و توسعه‌، مردم‌ نگاري‌، مردم‌شناسي‌ ماقبل‌ تاريخ‌ و جوامع‌ ابتدايي‌، باستان‌شناسي‌ از ديدگاه‌ انسان‌شناسي‌، موزه‌داري‌ و تكنيك‌ ضبط‌ اسناد، مردم‌ شناسي‌ روستا، ايل‌شناسي‌، نظام‌هاي‌ خويشاوندي‌، مردم‌شناسي‌ اعتقادات‌ ديني‌، مردم‌شناسي‌ هنر، نماد و نشانه‌شناسي‌، انسان‌شناسي‌ و فرهنگ‌ منطقه‌اي‌ (آفريقا و ...)، مردم‌شناسي‌ شهري‌، نظريه‌هاي‌ مردم‌شناسي‌. 
منبع: سازمان سنجش آموزش کشور 

کلمات کلیدی: آشنایی با رشته های تحصیلی دانشگاهی، علوم اجتماعي، دروس رشته علوم اجتماعي، گرایشهای رشته علوم اجتماعي، موقعيت‌ شغلي رشته علوم اجتماعی در ايران، بازارکار رشته علوم اجتماعی، گرايش‌هاي مختلف علوم اجتماعي

آشنایی با رشته تحصیلی علوم اقتصادي

آيا خياباني را مي‌شناسيد كه در آن نانوايي, خواروبار فروشي, ميوه‌فروشي يا آرايشگاه نباشد؟ بي‌شك در هر خياباني مراكز خدماتي ياد شده و دهها واحد خدماتي ديگر به چشم مي‌خورد. اما چرا در حالي كه هيچ سازمان يا نهادي مسؤول ايجاد اين مراكز در خيابان‌هاي مختلف نيست ما در هر خياباني به واحدهاي فوق دسترسي داريم؟راستي چرا بسياري از واحدهاي خدماتي 50 سال پيش مثل لحاف‌ دوزي, چيني بندزني و حلبي‌سازي از بين رفته‌اند و در مقابل مغازه‌هاي تزئينات ساختماني و فروشگاه‌هاي لوازم صوتي و تصويري ايجاد شده است؟ علم اقتصاد به سؤال‌هاي فوق پاسخ مي‌دهدو اين كه در يك جامعه چه عواملي باعث تخصيص منابع مي‌شود. به عبارت ديگر علم اقتصاد، علم تخصيص بهينه منابع است. منابعي كه كم يا محدود هستند. اين علم در مراكز آموزش عالي تحت عنوان رشته علوم اقتصادي ارائه مي‌شود. رشته اقتصاد در مقطع كارشناسي داراي شش شاخه اقتصاد نظري, بازرگاني, كشاورزي, پول و بانكداري, صنعتي و حمل و نقل است و داوطلبان هر سه گروه آزمايشي علوم رياضي و فني, علوم تجربي و علوم انساني مي‌توانند اين رشته را انتخاب كنند. البته براي داوطلبان علوم انساني شاخه اقتصاد نظري ارائه نشده است. اما به گفته استادان اين رشته تفاوت شاخه‌هاي مختلف اقتصاد در مقطع كارشناسي كمتر از 30 واحد درسي است و چون دانشجويان مي‌توانند 9 واحد اختياري خود را از شاخه ديگر انتخاب كنند، تفاوت قابل توجهي بين شاخه‌هاي مختلف اين رشته وجود ندارد. بويژه اين كه بين دروس تخصصي هر شاخه نيز تشابه‌هاي بسياري وجود دارد براي مثال از يازده درس اختصاصي شاخه اقتصاد پول و بانكداري , چهار درس آن با شاخه اقتصاد بازرگاني مشترك است. با اين همه ما براي آشنايي شما با شاخه‌هاي رشته اقتصاد, به معرفي اجمالي آن‌ها مي‌پردازيم. 
شاخه اقتصاد نظري: هسته اصلي تئوري‌هاي اقتصادي مثل اقتصاد رياضي و اقتصاد سنجي در شاخه اقتصاد نظري مطالعه مي‌شود؛ يعني اين شاخه بيشتر جنبه انتزاعي و تئوري دارد و تأكيد آن بر روي تئوري‌هاي رياضي است و دانشجوي اقتصاد نظري كمتر پديده‌هايي از قبيل تجارت را مطالعه مي‌كند. 
دروس تخصصي اقتصاد نظري : 
اقتصاد كشاورزي, اقتصاد مديريت, اقتصاد رياضي, اقتصاد سنجي, تاريخ عقايد اقتصادي, برنامه‌ريزي اقتصادي, اقتصاد منابع . 
شاخه اقتصاد بازرگاني: 
اقتصاد بازرگاني يكي از شاخه‌هاي كاربردي اقتصاد است كه در آن دانشجو با جنبه‌هاي توصيفي و تحليلي مديريت توليد, مديريت بازاريابي و كاربردهاي آن، قوانين و مقررات ماليات در ايران, انواع حسابرسي و اصول حسابداري آشنا مي‌شود. همچنين با استفاده از يك سري مدل‌هاي تصميم‌گيري و متدهاي كمي, تعيين خط مشي مطلوب را در مسائلي كه يك مدير با آن مواجه مي‌شود، فرا مي‌گيرد. 
دروس تخصصي اقتصاد بازرگاني : 
اقتصاد مديريت, روش‌هاي مقداري در بازرگاني, مديريت توليد, ارزيابي طرح‌هاي اقتصادي, حسابداري شركت‌ها, حسابداري صنعتي, اصول بازاريابي, اصول بيمه, مديريت مالي. 
شاخه اقتصاد صنعتي: در شاخه اقتصاد صنعتي دانشجويان طي چند واحد با ساختار بازار صنعت, بازرگاني بين‌المللي, منافع و مضرات انحصار, سياست رقابت, منافع مصرف‌كننده, هزينه‌ها و حقوق و مقررات كاري كه تنظيم‌كننده روابط بين كارگران و كارفرمايان است, آشنا مي‌شوند. 
دروس مشترك در همه شاخه‌هاي علوم‌اقتصادي : 
زبان خارجه تخصصي, اصول سازماني و مديريت, حقوق تجارت, مباني جامعه‌شناسي, رياضيات, آمار, روش تحقيق, اصول حسابداري, جغرافياي اقتصادي ايران, اقتصاد خرد, اقتصاد كلان, پول و بانكداري, مباني فقهي اقتصاد صدر اسلام, نظام‌هاي اقتصادي, تجارت بين‌الملل, اقتصاد توسعه, اقتصاد ايران. 
دروس تخصصي اقتصاد نظري : 
اقتصاد صنعتي, حسابداري شركت‌ها, حسابداري صنعتي, اقتصاد منابع, مديريت توليد, ارزيابي طرح‌هاي اقتصادي, اقتصاد سنجي, حقوق كار و روابط صنعتي, پژوهش عملياتي. 
شاخه اقتصاد پول و بانكداري: دانشجويان اين شاخه با نحوه عملكرد بانك‌هاي داخلي و خارجي, اسناد اعتباري ارزي, سياست‌هاي پولي و مالي به عنوان مهم‌ترين سياست‌هاي تثبيت اقتصادي و چگونگي تجزيه و تحليل صورت حساب‌هاي مالي آشنا مي‌شوند. 
دروس تخصصي اقتصاد پول و بانكداري : 
عمليات بانكي داخلي, عمليات بانكي خارجي, سياست‌هاي پولي و مالي, بانكداري اسلامي, روش‌هاي مقداري در بازرگاني, سازمان‌هاي پولي و مالي بين‌المللي, حسابداري شركت‌ها, تجزيه و تحليل صورت‌هاي مالي, ارزيابي طرح‌هاي اقتصادي, تأمين منابع مالي و بورس اوراق بهادار, مديريت مالي. 
شاخه اقتصاد كشاورزي: دانشجويان اين شاخه, اقتصادي را كه به محصولات كشاورزي و زمين و زراعت باز مي‌گردد, مطالعه مي‌كنند. زيرا بازار محصولات كشاورزي به دليل اين‌كه در بسياري از موارد، پيوستگي توليد را ندارد همچنين متغيرهايي مثل آب و هوا و خاك در آن اثر عمده‌اي مي‌گذارد, به مطالعه تخصصي و ويژه‌اي نيازمند است؛ يعني كارشناس اقتصادي اين بخش بايد علاوه بر آشنايي با اصول و مباني علم اقتصاد, با مسائل كشاورزي از قبيل توليد كشاورزي و بازارهاي محصولات كشاورزي آشنايي داشته باشد. 
دروس تخصصي اقتصاد كشاورزي : 
اقتصاد كشاورزي, توسعه و سياست كشاورزي, اقتصاد منابع, اقتصاد سنجي, ارزيابي طرح‌هاي اقتصادي, بازاريابي محصولات كشاورزي, مديريت مزرعه, جامعه‌شناسي روستايي, پژوهش عملياتي. 
توانايي‌هاي لازم : 
در مقطع متوسطه, كتاب اقتصاد تنها براي دانش‌آموزان رشته علوم‌انساني ارائه شده است و چون مباحث اين كتاب جنبه حفظي دارد, بسياري از داوطلبان آزمون سراسري تصور مي‌كنند كه براي موفقيت در رشته اقتصاد بايد حافظه قوي داشت تا بتوان مفاهيم و نظريه‌هاي متعدد را حفظ كرد. در حالي كه به گفته استادان و دانشجويان اين رشته, دانشجوي اقتصاد بيش از هر چيز بايد در درس رياضي قوي باشد تا بتواند در اين رشته موفق گردد.همچنين دانشجوي اقتصاد لازم است كه به مباحث اجتماعي علاقه‌مند بوده و الفباي جامعه‌شناسي, علوم سياسي و روانشناسي را بداند چون اقتصاد يك حلقه از علوم اجتماعي است و زنجيره علوم اجتماعي نيز به هم مرتبط است. 
موقعيت شغلي در ايران : 
دانشجويان دوره كارشناسي اقتصاد بيشتر اطلاعات اوليه و پايه را مطالعه مي‌كنند در نتيجه نبايد انتظار داشته باشند كه پس از فارغ‌التحصيلي به طور تخصصي و كاربردي فعاليت نمايند مگر دانشجوياني كه خودشان مطالعه و فعاليت بيشتري داشته و تئوري‌هايي را كه مطالعه مي‌كنند, به كار نيز مي‌گيرند. يعني مي‌توانند مدلهاي اقتصادي نوشته, تجزيه و تحليل كرده و پيشنهادهاي تازه‌اي براي رفع مشكلات اقتصادي مؤسسه و سازمان‌هاي مختلف ارائه دهند.البته اين به آن معنا نيست كه در حال حاضر فارغ‌التحصيلان اين رشته بازار كار ندارند بلكه مي‌توانند در بخش‌هاي مختلف وزارت اقتصاد مثل بخش ماليات, وزارت صنايع, سازمان برنامه و بودجه, بانك مركزي و مركز آمار فعاليت كنند و مهمتر از همه اينكه حتي اگر فارغ‌‌التحصيلان اقتصاد در رشته تخصصي خود فعاليت نكنند, به دليل داشتن ذهني باز و تحليل‌گر و آشنايي صحيح با مسائل و مباحث اقتصادي, نگاه كارشناسانه‌اي نسبت به جامعه و پيرامون خود دارند و مي‌توانند در هر شغلي موفق و كارآمد باشند. 
منبع: سازمان سنجش آموزش کشور 

کلمات کلیدی: آشنایی با رشته های تحصیلی دانشگاهی، رشته تحصیلی علوم اقتصادي، موقعیت شغلی رشته تحصیلی علوم اقتصادي، بازارکار رشته تحصیلی علوم اقتصادي، دروس رشته علوم اقتصادي، گرایشهای مختلف رشته تحصیلی علوم اقتصادي، اقتصاد نظري، اقتصاد کشاورزی

معرفی رشته تحصیلی علوم سياسي

آنچه‌ مردم‌ به‌ نام‌ سياست‌ و مسائل‌ سياسي‌ مي‌شناسند با سياست‌ به‌ مفهومي‌ كه‌ در رشته‌ علوم‌ سياسي‌ مطرح‌ است‌، تفاوت‌ بسيار دارد. دانشجويان‌ موفق‌ اين‌ رشته‌ نيز بايد بدانند كه در نهايت نه‌ يك‌ سياستمدار بلكه‌ يك‌ سياست‌شناس‌ خواهند شد. 
در واقع‌ علوم‌سياسي‌ به‌ بررسي‌ انديشه‌ها و نظريه‌هاي‌ سياسي‌ و كاركرد آنها در عرصه‌ جامعه‌ مي‌پردازد و رشته‌ علوم‌سياسي‌ ارائه‌ يكسري‌ نظريه‌ها يا يكسري‌ ابزارها و راهكارهايي‌ است‌ كه‌ بر اساس‌ آنها هر جامعه‌ شرايط‌ و مشكلات‌ حال‌ را بررسي‌ كرده‌ و از پيش‌ پا برمي‌دارد و براي‌ حركت‌ها و اقدامات‌ بعدي‌ ـ ترسيم‌ فضا براي‌ مسير آينده‌ ـ برنامه‌ريزي‌ مي‌كند همچنين‌ از تجارب‌ و دستاوردهاي‌ بشر كه‌ در طول‌ تاريخ‌ در عرصه‌ اجتماع‌ به‌ دست‌ آورده‌ است‌، بهره‌ مي‌برد. اين‌ رشته‌ از سه‌ شاخه‌ عمده‌ تشكيل‌ مي‌شود كه‌ عبارتند از: 
دانش‌ حكومت‌ كردن‌ و نهادهاي‌ سياسي‌، نظريات‌ سياسي‌ و روابط‌ و سياست‌ بين‌الملل‌. 
توانايي‌هاي‌ لازم‌ : 
داشتن‌ شَم‌ سياسي‌ و علاقه‌ به‌ مسائل‌ سياسي‌ و برخورداري‌ از ديدي‌ عميق‌ و وسيع‌، ويژگي‌هاي‌ لازم‌ براي‌ يك‌ دانشجوي‌ رشته‌ علوم‌سياسي‌ است‌. همچنين‌ دانشجوي‌ اين‌ رشته‌ بايد فردي‌ منطقي‌ بوده‌ و نظرياتش‌ مستند به‌ دليل‌ و مدرك‌ باشد و ظرفيت‌ بالايي‌ داشته‌ باشد تا در بمباران‌ مسائل‌ روزمره‌ گيج‌ نشود‌ و عمق‌ مسائل‌ اجتماع‌ را ببيند. دانشجوي‌ علوم‌سياسي‌ لازم‌ است‌ با همه‌ اقشار جامعه‌ ارتباط‌ داشته‌ باشد تا بفهمد كه‌ مردم‌ جامعه‌اش‌ به‌ چه‌ فكر مي‌كنند و نيازهاي‌ آنها چيست‌؟ داوطلبان‌ كنكور سراسري‌ در صورتي‌ در اين‌ رشته‌ موفق‌ مي‌شوند كه‌ كتب‌ تاريخي‌ بخصوص‌ تاريخ‌ سياسي‌ را دوست‌ داشته‌ باشند و فلسفه‌ را با علاقه‌ بخوانند. 
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران : 
در حال‌ حاضر تعدادي‌ از فارغ‌التحصيلان‌ رشته‌ علوم‌سياسي‌ در بخش‌هاي‌ سياسي‌ و حقوقي‌ سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها و همچنين‌ در صدا و سيما مشغول‌ به‌ كار مي‌باشند اما حدود 90% فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ با مشكل‌ اشتغال‌ روبرو هستند. با اين‌ وجود اگر دانشجويي‌ واقعاً علاقه‌مند بوده‌ و در اين‌ رشته‌ موفق‌ و متبحر باشد و همچنين‌ قلم‌ خوبي‌ داشته‌ باشد از نظر شغلي‌ مشكلي‌ نخواهد داشت‌. اما متأسفانه‌ بسياري‌ از دانشجويان‌ شناخت‌ و علاقه‌ لازم‌ را ندارند و در واقع نمي‌دانند كه براي چه به اين رشته آمده‌اند. 
درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل : 
مباني‌ علم‌ سياست‌، مباني‌ علم‌ حقوق‌، مباني‌ علم‌ اقتصاد، مباني‌ جامعه‌شناسي‌ عمومي‌، روش‌ تحقيق‌ در علوم‌ سياسي‌، حقوق‌ اساسي‌ (كليات‌)، حقوق‌ اساسي‌ جمهوري‌ اسلامي‌ ايران‌، مباني‌ انديشه‌هاي‌ سياسي‌ در اسلام‌، حقوق‌ بين‌الملل‌ اسلام‌، نظام‌ سياسي‌ و دولت‌ در اسلام‌، انديشه‌هاي‌ سياسي‌ در اسلام‌ و ايران‌، جنبش‌هاي‌ اسلامي‌ معاصر، تحولات‌ سياسي‌ و اجتماعي‌ ايران‌ ، انقلاب‌ اسلامي‌ ايران‌، تاريخ‌ روابط‌ خارجي‌ ايران‌ از قاجاريه‌ تا دوران‌ معاصر، سياست‌ خارجي‌ جمهوري‌ اسلامي‌ ايران‌، مسائل‌ اقتصادي‌ و سياسي‌ نفت‌ در ايران‌، حقوق‌ اداري‌، خليج‌فارس‌ و مسائل‌ آن‌، مسائل‌ سياسي‌ و اقتصادي‌ جهان‌ سوم‌، اصول‌ روابط‌ بين‌الملل‌، تاريخ‌ روابط‌ بين‌الملل‌ از 1871 تا 1945 ، سازمان‌هاي‌ بين‌المللي‌، تاريخ‌ انديشه‌هاي‌ سياسي‌ در غرب‌ از قبل‌ از افلاطون‌ تا قرن‌ بيستم‌، انديشه‌هاي‌ سياسي‌ در قرن‌ بيستم‌، ديپلماسي‌ و رفتار سياسي‌ در اسلام‌، حقوق‌ بين‌الملل‌ عمومي‌، فن‌ ديپلماسي‌ و آداب‌ كنسولي‌، حقوق‌ بين‌الملل‌ خصوصي‌، تئوري‌هاي‌ انقلاب‌، شناخت‌ ماهيت‌ و عملكرد امپرياليسم‌، سير قدرت‌ در درياها، نوسازي‌ و دگرگوني‌ سياسي‌، جامعه‌شناسي‌ سياسي‌، سياست‌ خارجي‌ قدرت‌هاي‌ بزرگ‌، مسائل‌ نظامي‌ و استراتژيك‌ معاصر، تاريخ‌ تحول‌ دولت‌ در اسلام‌، متون‌ سياسي‌ به‌ زبان‌ خارجي‌. 
منبع: سازمان سنجش آموزش کشور 

کلمات کلیدی: آشنایی با رشته های تحصیلی دانشگاهی، علوم سياسي، رشته علوم سياسي، موقعیت شغلی رشته علوم سياسي، بازارکار رشته علوم سياسي، درسهای رشته علوم سياسي، مباني‌ علم‌ سياست، جامعه‌شناسي‌ سياسي‌، سياست‌ خارجي‌ قدرت‌هاي‌ بزرگ‌، مسائل‌ نظامي‌ و استراتژيك‌ معاصر

معرفی رشته تحصیلی علوم سياسي

آنچه‌ مردم‌ به‌ نام‌ سياست‌ و مسائل‌ سياسي‌ مي‌شناسند با سياست‌ به‌ مفهومي‌ كه‌ در رشته‌ علوم‌ سياسي‌ مطرح‌ است‌، تفاوت‌ بسيار دارد. دانشجويان‌ موفق‌ اين‌ رشته‌ نيز بايد بدانند كه در نهايت نه‌ يك‌ سياستمدار بلكه‌ يك‌ سياست‌شناس‌ خواهند شد. 
در واقع‌ علوم‌سياسي‌ به‌ بررسي‌ انديشه‌ها و نظريه‌هاي‌ سياسي‌ و كاركرد آنها در عرصه‌ جامعه‌ مي‌پردازد و رشته‌ علوم‌سياسي‌ ارائه‌ يكسري‌ نظريه‌ها يا يكسري‌ ابزارها و راهكارهايي‌ است‌ كه‌ بر اساس‌ آنها هر جامعه‌ شرايط‌ و مشكلات‌ حال‌ را بررسي‌ كرده‌ و از پيش‌ پا برمي‌دارد و براي‌ حركت‌ها و اقدامات‌ بعدي‌ ـ ترسيم‌ فضا براي‌ مسير آينده‌ ـ برنامه‌ريزي‌ مي‌كند همچنين‌ از تجارب‌ و دستاوردهاي‌ بشر كه‌ در طول‌ تاريخ‌ در عرصه‌ اجتماع‌ به‌ دست‌ آورده‌ است‌، بهره‌ مي‌برد. اين‌ رشته‌ از سه‌ شاخه‌ عمده‌ تشكيل‌ مي‌شود كه‌ عبارتند از: 
دانش‌ حكومت‌ كردن‌ و نهادهاي‌ سياسي‌، نظريات‌ سياسي‌ و روابط‌ و سياست‌ بين‌الملل‌. 
توانايي‌هاي‌ لازم‌ : 
داشتن‌ شَم‌ سياسي‌ و علاقه‌ به‌ مسائل‌ سياسي‌ و برخورداري‌ از ديدي‌ عميق‌ و وسيع‌، ويژگي‌هاي‌ لازم‌ براي‌ يك‌ دانشجوي‌ رشته‌ علوم‌سياسي‌ است‌. همچنين‌ دانشجوي‌ اين‌ رشته‌ بايد فردي‌ منطقي‌ بوده‌ و نظرياتش‌ مستند به‌ دليل‌ و مدرك‌ باشد و ظرفيت‌ بالايي‌ داشته‌ باشد تا در بمباران‌ مسائل‌ روزمره‌ گيج‌ نشود‌ و عمق‌ مسائل‌ اجتماع‌ را ببيند. دانشجوي‌ علوم‌سياسي‌ لازم‌ است‌ با همه‌ اقشار جامعه‌ ارتباط‌ داشته‌ باشد تا بفهمد كه‌ مردم‌ جامعه‌اش‌ به‌ چه‌ فكر مي‌كنند و نيازهاي‌ آنها چيست‌؟ داوطلبان‌ كنكور سراسري‌ در صورتي‌ در اين‌ رشته‌ موفق‌ مي‌شوند كه‌ كتب‌ تاريخي‌ بخصوص‌ تاريخ‌ سياسي‌ را دوست‌ داشته‌ باشند و فلسفه‌ را با علاقه‌ بخوانند. 
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران : 
در حال‌ حاضر تعدادي‌ از فارغ‌التحصيلان‌ رشته‌ علوم‌سياسي‌ در بخش‌هاي‌ سياسي‌ و حقوقي‌ سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها و همچنين‌ در صدا و سيما مشغول‌ به‌ كار مي‌باشند اما حدود 90% فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ با مشكل‌ اشتغال‌ روبرو هستند. با اين‌ وجود اگر دانشجويي‌ واقعاً علاقه‌مند بوده‌ و در اين‌ رشته‌ موفق‌ و متبحر باشد و همچنين‌ قلم‌ خوبي‌ داشته‌ باشد از نظر شغلي‌ مشكلي‌ نخواهد داشت‌. اما متأسفانه‌ بسياري‌ از دانشجويان‌ شناخت‌ و علاقه‌ لازم‌ را ندارند و در واقع نمي‌دانند كه براي چه به اين رشته آمده‌اند. 
درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل : 
مباني‌ علم‌ سياست‌، مباني‌ علم‌ حقوق‌، مباني‌ علم‌ اقتصاد، مباني‌ جامعه‌شناسي‌ عمومي‌، روش‌ تحقيق‌ در علوم‌ سياسي‌، حقوق‌ اساسي‌ (كليات‌)، حقوق‌ اساسي‌ جمهوري‌ اسلامي‌ ايران‌، مباني‌ انديشه‌هاي‌ سياسي‌ در اسلام‌، حقوق‌ بين‌الملل‌ اسلام‌، نظام‌ سياسي‌ و دولت‌ در اسلام‌، انديشه‌هاي‌ سياسي‌ در اسلام‌ و ايران‌، جنبش‌هاي‌ اسلامي‌ معاصر، تحولات‌ سياسي‌ و اجتماعي‌ ايران‌ ، انقلاب‌ اسلامي‌ ايران‌، تاريخ‌ روابط‌ خارجي‌ ايران‌ از قاجاريه‌ تا دوران‌ معاصر، سياست‌ خارجي‌ جمهوري‌ اسلامي‌ ايران‌، مسائل‌ اقتصادي‌ و سياسي‌ نفت‌ در ايران‌، حقوق‌ اداري‌، خليج‌فارس‌ و مسائل‌ آن‌، مسائل‌ سياسي‌ و اقتصادي‌ جهان‌ سوم‌، اصول‌ روابط‌ بين‌الملل‌، تاريخ‌ روابط‌ بين‌الملل‌ از 1871 تا 1945 ، سازمان‌هاي‌ بين‌المللي‌، تاريخ‌ انديشه‌هاي‌ سياسي‌ در غرب‌ از قبل‌ از افلاطون‌ تا قرن‌ بيستم‌، انديشه‌هاي‌ سياسي‌ در قرن‌ بيستم‌، ديپلماسي‌ و رفتار سياسي‌ در اسلام‌، حقوق‌ بين‌الملل‌ عمومي‌، فن‌ ديپلماسي‌ و آداب‌ كنسولي‌، حقوق‌ بين‌الملل‌ خصوصي‌، تئوري‌هاي‌ انقلاب‌، شناخت‌ ماهيت‌ و عملكرد امپرياليسم‌، سير قدرت‌ در درياها، نوسازي‌ و دگرگوني‌ سياسي‌، جامعه‌شناسي‌ سياسي‌، سياست‌ خارجي‌ قدرت‌هاي‌ بزرگ‌، مسائل‌ نظامي‌ و استراتژيك‌ معاصر، تاريخ‌ تحول‌ دولت‌ در اسلام‌، متون‌ سياسي‌ به‌ زبان‌ خارجي‌. 
منبع: سازمان سنجش آموزش کشور 

کلمات کلیدی: آشنایی با رشته های تحصیلی دانشگاهی، علوم سياسي، رشته علوم سياسي، موقعیت شغلی رشته علوم سياسي، بازارکار رشته علوم سياسي، درسهای رشته علوم سياسي، مباني‌ علم‌ سياست، جامعه‌شناسي‌ سياسي‌، سياست‌ خارجي‌ قدرت‌هاي‌ بزرگ‌، مسائل‌ نظامي‌ و استراتژيك‌ معاصر

معرفی رشته تحصیلی بيوتكنولوژي

اساس‌ و پايه‌ بيوتكنولوژي‌ جديد را مي‌توان‌ انتقال‌ ژن‌هاي‌ يك‌ موجود به‌ موجود ديگر و فعال‌ ساختن‌ آنها در موجود جديد دانست‌؛ فن‌آوري‌ رو به‌ گسترشي‌ كه‌ امروزه‌ به‌ سرعت‌ در صنايع‌ دارويي‌، غذايي‌، پزشكي‌، شيميايي‌ و كشاورزي‌ وارد شده‌ است‌. براي‌ مثال‌ ممكن‌ است‌ اين‌ ژن‌ها وارد يك‌ باكتري‌ شوند و پس‌ از فعال‌ شدن‌، تركيبات‌ كم‌ مقدار ولي‌ باارزشي‌ چون‌ هورمون‌ رشد يا انسولين‌ ايجاد كنند يا ممكن‌ است‌ اين‌ ژن‌ها به‌ گياهان‌ منتقل‌ شده‌ و گونه‌هايي‌ را ايجاد كنند كه‌ در مقابل‌ آفت‌كش‌ها مقاوم‌ هستند يا اين‌ كه‌ بازدهي‌ بالايي‌ دارند. به‌ اين‌ ترتيب‌ استفاده‌ از انسولين‌ براي‌ بيماران‌ ديابتي‌ محدوديت‌ خاصي‌ نخواهد داشت‌ همچنين‌ كشاورزان‌ مي‌توانند در پرورش‌ گياهاني‌ چون‌ سويا از سموم‌ و آفت‌كش‌هاي‌ كمتري‌ استفاده‌ كنند وبا استفاده‌ از نژادهاي‌ جديد، با همان‌ سرمايه‌گذاري‌ قبلي‌، محصولي‌ تا چند برابر به‌ دست‌ آورند. رشته‌ بيوتكنولوژي‌ يك‌ رشته‌ كاربردي‌ و ميان‌ رشته‌اي‌ مهندسي‌ ـ علوم‌ پايه است‌ كه‌ قلمرو آن‌ حداقل‌ 33 حوزه‌ تخصصي‌ علوم‌ را در برمي‌گيرد. اين‌ رشته‌ در كشور ما از سال‌ 1378 در دانشكده‌ علوم‌ دانشگاه‌ تهران‌ در مقطع‌ دكتراي‌ پيوسته‌ ارائه‌ مي‌شود. رشته‌ بيوتكنولوژي‌ از سه‌ مرحله‌ كارشناسي‌، كارشناسي‌ارشد و دكتري‌ تشكيل‌ شده‌ است‌ كه‌ دانشجويان‌ در مرحله‌ كارشناسي‌ پس‌ از گذراندن‌ موفقيت‌آميز 132 واحد دروس‌ مشترك‌ معرفتي‌- نظري‌، علوم‌ پايه‌، پزشكي‌، مهندسي‌ و مباني‌ بيوتكنولوژي‌ به‌ اضافه‌ آموختن‌ زبان‌ انگليسي‌ در حد 550 نمره‌ تافل‌ و آشنايي‌ كامل‌ با يك‌ زبان‌ برنامه‌نويسي‌ كامپيوتر در صورتي‌ كه‌ معدل‌ آنها در هر نيمسال‌ تحصيلي‌ كمتر از 15 نباشد، مي‌توانند وارد مرحله‌ دوم‌؛ يعني‌ مقطع‌ كارشناسي‌ارشد شوند كه‌ در اين‌ مقطع‌ يكي‌ از 6 گرايش‌ بيوتكنولوژي‌ ميكروبي‌، بيوتكنولوژي‌ پزشكي‌، بيوتكنولوژي‌ محيطي‌ و دريايي‌، بيوتكنولوژي‌ مولكولي‌، فرآورش‌ زيستي‌ و بيوتكنولوژي‌ كشاورزي‌ (گياهي‌) را انتخاب‌ كرده‌ و بعد از گذراندن‌ 48 واحد در يكي‌ از گرايش‌هاي‌ تخصصي‌، و انجام‌ معادل‌ 6 واحد پژوهش‌هاي‌ انفرادي‌ و ارائه‌ 2 واحد سمينار از مقطع‌ كارشناسي‌ارشد فارغ‌التحصيل‌ مي‌شوند. در اين‌ مرحله‌ در صورتي‌ كه‌ ميانگين‌ نمرات‌ دروس‌ مقطع‌ كارشناسي‌ارشد آنها حداقل‌ 16 باشد، مي‌توانند در امتحان‌ جامع‌ شركت‌ كنند و در صورت‌ موفقيت‌ در اين‌ امتحان‌، وارد مرحله‌ دكتراي‌ تخصصي‌ (Ph.D) شده‌ و رسماً براي‌ ثبت‌ پايان‌ نامه‌ دكتري‌ اقدام‌ كنند. به‌ عبارت‌ ديگر دانشجويان‌ اين‌ رشته‌ نيز براي‌ ورود به‌ مقطع‌ كارشناسي‌ارشد و دكتري‌ بايد شرايط‌ لازم‌ را داشته‌ باشند؛ يعني‌ بايد ميانگين‌ معدل‌ بالايي‌ داشته‌ و در آزمون‌ جامع‌ موفق‌ شوند اما در يك‌ آزمون‌ رقابتي‌ شركت‌ نمي‌كنند. در اين‌ ميان‌ دانشجويان‌ گرايش‌ "بيوتكنولوژي‌ ميكروبي" در زمينه‌ بيوتكنولوژي‌ غذايي‌ و دارويي‌، توليد آنزيم‌ها، پروتئين‌ها، پلي‌ ساكاري‌ها، قارچ‌ها و مخمرها اطلاعات‌ لازم‌ را به‌ دست‌ مي‌آورند. "بيوتكنولوژي‌ پزشكي‌" نيز در زمينه‌ ژنتيك‌ پزشكي‌، تشخيص‌ بيماري‌هاي‌ عفوني‌، ارثي‌ و سرطاني‌، تعيين‌ نقشه‌ ژني‌ و درمان‌هاي‌ مولكولي‌، كاربرد بيوتكنولوژي‌ در پزشكي‌ قانوني‌، توليد فرآورده‌هاي‌ نوتركيب‌ و واكسن‌ها و مواد تشخيصي‌ است و "بيوتكنولوژي‌ محيطي‌ و دريايي‌" به‌ استخراج‌ معادن‌ از طريق‌ بيولوژيك‌، تصفيه‌ فاضلاب‌ها و آلاينده‌هاي‌ خطرناك‌ و جامد، رفع‌ آلودگي‌ درياها و بازسازي‌ بيولوژيكي‌ محيط‌ مي‌پردازد. "بيوتكنولوژي‌ مولكولي‌" شامل‌ مهندسي‌ ژنتيك‌، مهندسي‌ پروتئين‌، توليد آنتي‌بادي‌هاي‌ منوكلونال‌، غشاء و سنسورهاي‌ بيولوژيك‌ و انجام‌ تحقيقات‌ بنيادي‌ بيوتكنولوژي‌ مي‌شود و "فرآورش‌ زيستي‌" (مهندسي‌ فرآيندهاي‌ زيستي‌) به‌ طراحي‌ راكتورهاي‌ بيوشيميايي‌، تكنولوژي‌ فراورش‌ مواد غذايي‌، آنزيم‌ها و داروها مي‌پردازد. و بالاخره‌ " بيوتكنولوژي‌ گياهي‌" (كشاورزي‌) به‌ كشت‌ سلول‌ و بافت‌ گياهي‌، تعيين‌ نقشه‌ ژني‌ گياهي‌، مهندسي‌ ژنتيك‌ گياهي‌، توليد بذر و نهال‌ مقاوم‌ به‌ شرايط‌ نامناسب‌ محيط‌، بيماري‌هاي‌ متداول‌ و حشرات‌ و آفات‌ عمده‌، توليد كودهاي‌ زيستي‌ و آنزيم‌ها و هورمون‌ها با منشاء گياهي‌ مي‌پردازد. 
توانايي‌هاي‌ لازم‌ : 
رشته‌ بيوتكنولوژي‌ از بين‌ داوطلبان‌ گروه‌ آزمايشي‌ رياضي‌ و فني‌ و علوم‌ تجربي‌ دانشجو مي‌پذيرد چرا كه‌ بعضي‌ از گرايش‌هاي‌ اين‌ رشته‌ به‌ علوم‌ پزشكي‌ و بعضي‌ ديگر از گرايش‌ها به‌ رشته‌هاي‌ مهندسي‌ مربوط‌ مي‌شود. گفتني‌ است‌ كه‌ دوره‌ دكتراي‌ مستقيم‌ بيوتكنولوژي‌، دوره‌ آموزشي‌ خاصي‌ است‌ كه‌ مناسب‌ با توانايي‌هاي‌ دانشجويانِ سرآمد به‌ صورت‌ پيوسته‌ و فشرده‌ تنظيم‌ شده‌ است‌ و با پذيرش‌ دانشجوياني‌ كه‌ از نظر بهره‌ هوشي‌، قدرت‌ درك‌ و استدلال‌، توان‌ نوآوري‌ و خلاقيت‌، خودآموزي‌ و استفاده‌ مناسب‌ از وقت‌، علاقه‌ و انگيزه‌ شديد به‌ يادگيري‌ و توانايي‌هاي‌ ذهني‌ و رواني‌ سرآمد همگنان‌ خود هستند، آنان‌ را براي‌ اخذ درجه‌ دكتري‌ در اين‌ رشته‌ آماده‌ ‌مي‌كند. از همين‌رو نيمي‌ از ظرفيت‌ پذيرش‌ اين‌ رشته‌ به‌ داوطلباني‌ اختصاص‌ دارد كه‌ در مرحله‌ ماقبل‌ نهايي‌ المپيادهاي‌ دانش‌آموزي‌ رياضي‌،فيزيك‌، شيمي‌، كامپيوتر و زيست‌شناسي‌ پذيرفته‌ شده‌ باشند و نيمي‌ ديگر نيز مخصوص‌ داوطلباني‌ است‌ كه‌ از طريق‌ آزمون‌ سراسري‌ وارد شده‌ و نمره‌ كل‌ آزمون‌ سراسري‌ آنها از 000 , 10 كمتر نباشد. در ضمن‌ از پذيرفته‌شدگان‌ اين‌ رشته‌، مصاحبه‌ علمي‌ به‌ عمل‌ مي‌آيد تا دانشجوياني‌ كه‌ واقعاً علاقه‌مند بوده‌ و انگيزه‌ علمي‌ لازم‌ را دارند، وارد اين‌ رشته‌ شوند. 
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران : 
رشته‌ بيوتكنولوژي‌، يك‌ رشته‌ جديد است‌ و بي‌شك‌ مدتي‌ زمان‌ خواهد برد تا فارغ‌التحصيلان‌ آن‌، جايگاه‌ واقعي‌ خويش‌ را پيدا كنند اما اين‌ به‌ معناي‌ آن‌ نيست‌ كه‌ موقعيت‌ شغلي‌ براي‌ فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ مهيا نيست چون‌ زمينه‌ كار بيوتكنولوژي‌ در داخل‌ كشور مساعد است‌ و براي‌ مثال‌ در حال‌ حاضر عده‌اي‌ از دانشجويان‌ دوره‌ دكتراي‌ ميكروبيولوژي‌ كه‌ در زمينه‌ بيوتكنولوژي‌ ميكروبي‌ مطالعه‌ مي‌كنند، بر روي‌ آب‌هاي‌ شور كشور مثل‌ درياچه‌ اروميه‌ كه‌ امكان‌ رشد موجودات‌ در آن‌ پيچيده‌ و مشكل‌ است‌، تحقيق‌ مي‌كنند تا با بهره‌گيري‌ از تكنيك‌هاي‌ بيوتكنولوژي‌، محيطي‌ مناسب‌ براي‌ رشد موجودات‌ دريايي‌ در داخل‌ آن‌ فراهم‌ آورند. از سوي‌ ديگر فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ مي‌توانند به‌ عنوان‌ نيروي‌ انساني‌ متخصص‌ براي‌ مديريت‌ مياني‌ و هدايت‌ امور فني‌ خطوط‌ توليد، مزارع‌ و آزمايشگاه‌ها مشغول‌ به‌ فعاليت‌ شوند. 

-------------------------------------------------------------------------------- 
درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل‌: 
دروس‌ مشترك‌ در‌ گرايش‌هاي‌ مختلف‌ بيوتكنولوژي : 
روانشناسي‌ عمومي‌، فلسفه‌ عمومي‌، فلسفه‌ هنر و زيبايي‌شناسي‌، فلسفه‌ و روش‌ شناسي‌ علوم‌، تاريخ‌ علم‌، روش‌ تحقيق‌، مباني‌ منطق‌ ، منطق‌ رياضي‌، اصول‌ و مباني‌ مديريت‌ صنعتي‌، آشنايي‌ با قرآن‌ كريم‌، مباني‌ علم‌ حقوق‌ و روابط‌ بين‌الملل‌، اصول‌ علم‌ اقتصاد، رياضي‌ عمومي‌ ، آمار و احتمالات‌، محاسبات‌ علمي‌ عددي‌، شيمي‌ عمومي‌، شيمي‌آلي‌ ، شيمي‌ تجزيه‌، شيمي‌ فيزيك‌ ، مكانيك‌ ، الكتريسته‌ و مغناطيس‌، موج‌ و حرارت‌، فيزيك‌ جديد، زيست‌شناسي‌ عمومي‌ ، زيست‌شناسي‌ سلولي‌ ، زيست‌شناسي‌ مولكولي‌، ژنتيك‌ عمومي‌، ژنتيك‌ ميكروارگانيسم‌ها، اصول‌ مهندسي‌ ژنتيك‌، ميكروبيولوژي‌ عمومي‌ ، ميكروبيولوژي‌ كاربردي‌، بيوشيمي‌ ساختماني‌، متابوليسم‌، روش‌هاي‌ بيوشيمي‌ و دستگاه‌ها، ايمني‌شناسي‌، زيست‌شناسي‌ پرتوي‌، اصول‌ مهندسي‌ بيوشيمي‌، موازنه‌ جرم‌ و انرژي‌، مكانيك‌ سيالات‌ ، انتقال‌ حرارت‌، انتقال‌ جرم‌، مباني‌ بيوتكنولوژي‌ پزشكي‌، مباني‌ بيوتكنولوژي‌ مولكولي‌، مباني‌ بيوتكنولوژي‌ كشاورزي‌، مباني‌ بيوتكنولوژي‌ محيطي‌ ، مقررات‌ زيست‌ ايمني‌. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ بيوتكنولوژي‌ پزشكي‌: 
ايمونوژنتيك‌، ايمني‌شناسي‌ سلولي‌ - مولكولي‌، ژنتيك‌ پزشكي‌، متابوليت‌هاي‌ ميكروبي‌، فاراماكوژنتيك‌، فرآورده‌هاي‌ نوتركيب‌، مهندسي‌ ژنتيك‌ پيشرفته‌، آنزيمولوژي‌. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ بيوتكنولوژي‌ محيطي‌ و دريايي‌: 
فروشوئي‌ ميكروبي‌، تصفيه‌ بيولوژيكي‌ فاضلاب‌ها، تصفيه‌ بيولوژيكي‌ آلاينده‌هاي‌ خطرناك‌، آلودگي‌ دريا و بيوتكنولوژي‌ دريايي‌، پاكسازي‌ زيستي‌، مدلسازي‌ و شبيه‌سازي‌ فرآيندها، معادلات‌ ديفرانسيل‌، شيمي‌ فيزيك‌ ، ميكروبيولوژي‌ محيطي‌. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ بيوتكنولوژي‌ مولكولي‌: 
بيوفيزيك‌ سلولي‌ مولكولي‌، مهندسي‌ ژنتيك‌ پيشرفته‌، آنزيمولوژي‌، ساختمان‌ و عمل‌ پروتئين‌ها، ساختمان‌ و عمل‌ اسيدهاي‌ نوكلئيك‌، زيست‌شناسي‌ مولكول‌ پيشرفته‌، بيولوژي‌ سلولي‌ - مولكولي‌ تكويني‌، شيمي‌ فيزيك‌ . 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ فرآورش‌ زيستي‌: 
مهندسي‌ واكنش‌هاي‌ شيميايي‌، فرآيندهاي‌ جداسازي‌، طراحي‌ راكتورهاي‌ بيوشيميايي‌(بيوراكتورها)، مباني‌ بيوتكنولوژي‌ تخمير، پديده‌هاي‌ انتقالي‌ در سيستم‌هاي‌ بيوشيمي‌، كنترل‌ فرآيند، طرح‌ و اقتصاد مهندسي‌، معادلات‌ ديفرانسيل‌، شيمي‌ فيزيك‌. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ بيوتكنولوژي‌ كشاورزي‌: 
سيتوژنتيك‌ (كلاسيك‌ و نوين‌)، اصول‌ اصلاح‌ نباتات‌، اصلاح‌ نباتات‌ پيشرفته‌، كشت‌ بافت‌ گياهي‌ و كاربردهاي‌ آن‌، تعيين‌ نقشه‌ ژني‌ گياهي‌ (كلاسيك‌ ونوين‌)، ژنتيك‌ مولكولي‌ گياهي‌ ، روش‌هاي‌ نوين‌ انتقال‌ ژن‌ به‌ گياهان‌، آفات‌ و بيماري‌هاي‌ گياهي‌، مهندسي‌ ژنتيك‌ پيشرفته‌. 
دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ بيوتكنولوژي‌ ميكروبي‌: 
ميكروبيولوژي‌ محيطي‌، فيزيولوژي‌ ميكروارگانيسم‌ها، پديده‌هاي‌ تخميري‌، پروتئين‌ها و پلي‌ ساكاريدهاي‌ ميكروبي‌، بيوتكنولوژي‌ غذايي‌، بيوتكنولوژي‌ آركي‌ باكترها، آنتي‌ بيوتيك‌ها، بيوتكنولوژي‌ قارچ‌ها. 
منبع: سازمان سنجش آموزش کشور 

کلمات کلیدی: رشته تحصیلی بيوتكنولوژي، ميكروبيولوژي‌ محيطي‌، فيزيولوژي‌ ميكروارگانيسم‌ها، پديده‌هاي‌ تخميري‌، پروتئين‌ها و پلي‌ ساكاريدهاي‌ ميكروبي‌، بيوتكنولوژي‌ غذايي‌، بيوتكنولوژي‌ آركي‌ باكترها، آنتي‌ بيوتيك‌ها، بيوتكنولوژي‌ قارچ‌ها، آلودگي‌ دريا و بيوتكنولوژي‌ دريايي‌، پاكسازي‌ زيستي

معرفی رشته تحصیلی فلسفه

"فلسفه به انسان كمك مي‌كند تا به اوج كمال نايل آيد و به سعادت كه از طريق نيل به عالم معقولات حاصل مي‌شود، دست بيابد. پس فلسفه نه فقط از لحاظ فوايد آن مورد توجه است بلكه في‌نفسه نيز مطلوب است و از آن نمي‌توان صرف‌نظر كرد." "ارسطو، فيلسوف مشهور يوناني" 
"فلسفه ناشي از بي‌عقلي و عدم رشد آگاهي انسان است و اگر بشر به حدي از رشد و آگاهي رسيد، نياز به فلسفه ندارد."" اگوست كنت، دانشمند، فيلسوف و رياضيدان مشهور فرانسوي " 
دوعبارت فوق نشانگر دو ديدگاه متفاوت درباره فلسفه است كه در طي قرون متمادي وجود داشته و گاه يكي بر ديگري چيره شده است؛ يعني هميشه در طول تاريخ عده‌اي از متفكران، فلسفه را دوست داشتن خردمندي و فيلسوف را دوستـدار خردمندي معرفي كرده و عده‌اي ديگر فلسفه را هنر لفاظي و بازي كردن با واژه‌ها دانسته‌اند.راستي، فلسفه چيست و چه حيطه‌اي را در برمي‌گيرد كه چنين ديدگاه‌هاي متفاوتي درباره آن وجود دارد؟براي تعريف فلسفه بهتر است كه تفاوت آن را با ساير علوم توضيح داد چرا كه ساير علوم هر يك به بخشي از موجودات عالم هستي مي‌پردازند و آنها را مورد مطالعه و بررسي قرار مي‌دهند. براي مثال يك گياه‌شناس از بين همه موجودات هستي فقط گياه را گزينش كرده و درباره آن سخن مي‌گويد يا يك ستاره‌شناس تنها اجرام آسماني را مطالعه مي‌كند، اما فلسفه درباره يك موجود گزينش شده سخن نمي‌گويد. بلكه همه امور را در عالم هستي مورد بررسي قرار داده و با تمام موجودات سر و كار دارد. مثلاً‌ در فلسفه از خدا گرفته تا انسان، از عالم طبيعت گرفته تا ماوراء طبيعت و از روح انسان و موجودات غيرمادي گرفته تا اجسام، مورد بحث و گفتگو قرار مي‌گيرد. تفاوت دوم فلسفه با ساير علوم در اين است كه در فلسفه مسائلي عام و كلي كه درباره هرموجودي قابل طرح است، مورد مطالعه و تحقيق قرار مي‌گيرد. براي مثال اين سؤال كه يك موجود مادي است يا غيرمادي، درباره هر موجودي از خدا گرفته تا يك تكه سنگ قابل طرح است. اين دو فرق اساسي فلسفه با ساير علوم باعث شده كه اين علم بتواند به سؤالاتي پاسخ دهد كه پاسخش بر عهده هيچكدام از علوم خاص به خصوص علوم تجربي نيست و در واقع وظيفه اين علوم پاسخ به اين گونه سؤال‌ها نيست. در حالي كه اين‌گونه سؤال‌ها براي انسان كنجكاو مطرح است و نمي‌توان به انسان دستور داد كه درباره اين مسائل فكر نكند. بلكه دانش خاصي لازم است كه عهده‌دار و پاسخگوي سؤال‌هايي درباره هستي، موجودات و حقيقت انسان باشد و فلسفه همين دانش خاص است. رشته‌ فلسفه‌ نيز يك‌ رشته‌ آموزشي‌ است‌ كه‌ كليه‌ پرسش‌هاي‌ بنيادي‌ انسان‌ را نسبت‌ به‌ مسائل‌ وجود، هستي‌، جهان‌ پيرامون‌ انسان‌ و حقيقت‌ انسان‌ بررسي‌ مي‌كند. پرسش‌هايي‌ كه‌ زماني‌ به‌ ارزش‌هاي‌ ديني‌ و معنوي‌ برمي‌گردد كه‌ همان‌ فلسفه‌ ديني‌ است‌ و زماني‌ مربوط‌ به‌ ارزش‌هاي‌ اخلاقي‌ و مباني‌ ارزش‌هاي‌ اخلاقي‌ است‌ كه‌ به‌ عنوان‌ فلسفه‌ اخلاق‌ آن‌ را مي‌شناسيم‌ و گاه‌ مباني‌ نظام‌ حكومتي‌ را در برمي‌گيرد كه‌ همان‌ فلسفه‌ سياسي‌ است‌ و گاهي‌ نيز شامل‌ مباني‌ هنر و زيباشناسي‌ و موضوعاتي‌ از اين‌ دست‌ مي‌شود. البته‌ در دوره‌ كارشناسي‌ رشته‌ فلسفه‌، دانشجويان‌ بيشتر شناخت‌ مفصلي‌ درباره‌ تاريخ‌ فلسفه‌ غرب‌ به‌ دست‌ مي‌آورند؛ يعني‌ سير تاريخي‌ فلسفه‌ را از فلسفه‌ يونان‌ تا زمان‌ حاضر و تا حدودي‌ نيز سير تاريخي‌ فلسفه‌ اسلامي‌ را مطالعه‌ و بررسي‌ مي‌كنند.گفتني است كه در كشور ما فلسفه اسلامي و فلسفه غرب به عنوان دو گرايش تحصيلي متفاوت ارائه شده است؛ يعني رشته فلسفه در معناي عام آن به فلسفه غرب مي‌پردازد و رشته الهيات گرايش فلسفه اسلامي، فلسفه و حكمت اسلامي را مورد بررسي قرار مي‌دهد. سيستم آموزشي نيز دراين دو رشته تا حدودي تفاوت دارد؛ چون سيستم آموزش فلسفه غرب در كشور ما بيشتر براساس سير تاريخي است اما سيستم آموزش فلسفه اسلامي براساس مكاتب فلسفي مثل فلسفه مشّاء، اشراق يا ملاصدرا مي‌باشد. هر چند كه دانشجويان هر يك از اين دو رشته مطالعات محدودي نيز در زمينه فلسفه ديگر دارند؛ يعني دانشجويان فلسفه غرب واحدهايي را در زمينه فلسفه اسلامي و دانشجويان فلسفه اسلامي واحدهايي را در زمينه فلسفه غرب مي‌گذرانند. 
توانايي‌هاي‌ لازم‌ : 
يكي‌ از راه‌هاي‌ موفقيت‌ در فلسفه‌، آشنايي‌ اوليه‌ با رياضيات‌ و مباحث‌ رياضي‌ است‌. در واقع رياضيات‌ پلي‌ مناسب‌ براي‌ رفتن‌ به‌ طرف‌ فلسفه‌ است. علاقه‌مندي‌ به‌ فلسفه‌ نيز يكي‌ ديگر از عوامل‌ موفقيت‌ در اين‌ رشته‌ است‌. آشنايي‌ كامل‌ به زبان‌ انگليسي‌ براي‌ دانشجويان‌ فلسفه‌ غرب‌ و آشنايي‌ به زبان‌ عربي‌ براي‌ دانشجويان‌ فلسفه‌ اسلامي‌ ضروري‌ است. 
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران : 
رشته‌ فلسفه‌ اهميت‌ بنيادي‌ در ارتقاء سطح‌ فكري‌ جامعه‌ دارد چرا كه‌ هرجامعه‌ نيازمند افرادي‌ است‌ كه‌ اهل‌ تفكر و نقادي‌ باشند و مسائل‌ فرهنگي‌ را فهميده‌ و مباني‌ فرهنگي‌ را تشخيص‌ دهند و رشته‌ فلسفه‌ وظيفه‌ پرورش‌ چنين‌ متفكراني‌ را برعهده‌ دارد. اما متأسفانه‌ اين‌ رشته‌ با همه‌ اهميتش‌ در جامعه‌ ما بسيار مظلوم‌ واقع‌ شده‌ و مورد بي‌توجهي‌ و بي‌مهري‌ دست‌اندركاران‌ نظام‌ قرار گرفته‌ است‌ تا جايي‌ كه‌ فارغ‌التحصيلان‌ آن‌ حتي‌ موفق‌ به‌ استخدام‌ در آموزش‌ و پرورش‌ ـ كه‌ متعارف‌ترين‌ زمينه‌ كاري‌ براي‌ يك‌ ليسانس‌ فلسفه‌ است‌ ـ نمي‌شوند. فارغ‌التحصيل‌ فلسفه‌ از نظر شغلي‌ يا بايد به‌ عنوان‌ استاد و معلم‌ فلسفه‌ به‌ تدريس‌ فلسفه‌ بپردازد يا در مراكز پژوهشي‌ مثل‌ دايره المعارف‌ها و پژوهشگاه‌ علوم‌انساني‌ فعاليت‌ كند كه‌ البته‌ در چنين‌ مراكزي‌ بيشتر فارغ‌التحصيلان‌ فوق‌ليسانس‌ و دكتراي‌ فلسفه‌ فعاليت‌ دارند و يك‌ ليسانس‌ فلسفه‌ در صورتي‌ كه‌ فعال‌ و علاقه‌مند باشد، مي‌تواند به‌ عنوان‌ دستيار پژوهشگر در بعضي‌ از اين‌ مراكز مشغول‌ به‌ كار گردد. 

-------------------------------------------------------------------------------- 
درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل : 
دروس‌ اصلي‌ و تخصصي‌: 
منطق‌ قديم‌، منطق‌ جديد، منتخب‌ متون‌ كلامي‌ و فلسفي‌، تاريخ‌فلسفه‌اسلامي‌، علم‌ كلام‌، فلسفه‌ اسلامي‌، فلسفه‌ اخلاق‌ در تفكر غربي‌، اخلاق‌ در تفكر اسلامي‌، عرفان‌ نظري‌، تاريخ‌ فلسفه‌ يونان‌، تاريخ‌ فلسفه‌ قرون‌ وسطي‌ تا رنسانس‌، تاريخ‌ فلسفه‌ از "بيكن" تا "هيوم"‌، تاريخ‌ فلسفه‌ از "كانت" تا نيمه‌ دوم‌ قرن‌ نوزدهم‌، تاريخ‌ فلسفه‌ جديد و معاصر، فلسفه‌ معاصر و مكاتب‌ جديد قرن‌ بيستم‌، متون‌ فلسفي‌ به‌ زبان‌ خارجي‌، متون‌ فلسفي‌ به‌ زبان‌ عربي‌ ، متافيزيك‌ در غرب‌، فلسفه‌ علوم‌. 
منبع: سازمان سنجش آموزش کشور 

کلمات کلیدی: آشنایی با رشته های تحصیلی دانشگاهی، فلسفه، رشته فلسفه، بازارکار رشته فلسفه در ایران، موقعيت‌ شغلي رشته فلسفه‌ در ايران، منطق‌ قديم‌، منطق‌ جديد، منتخب‌ متون‌ كلامي‌ و فلسفي‌، تاريخ‌فلسفه‌اسلامي‌، علم‌ كلام‌، فلسفه‌ اسلامي‌، فلسفه‌ اخلاق‌ در تفكر غربي‌، اخلاق‌ در تفكر اسلامي‌، عرفان‌ نظري‌، تاريخ‌ فلسفه‌ يونان

آشنایی با رشته تحصیلی تربيت بدني وعلوم ورزشي

تربيت‌ بدني‌ رشته‌ «ميان‌ رشته‌اي»‌ است‌ كه‌ از علوم‌ مختلــف‌ مــاننــد فيــزيــولوژي، مديريت، بيومكانيك، جامعه‌شناسي، روانشناسي و تاريخ براي‌ تقويت‌ و تربيت‌ جسم‌ و روان‌ انسان‌ استفاده‌ مي‌كند. اين‌ رشته‌ از يك‌ سو مشتمل‌ بر يكسري‌ رشته‌هاي‌ پايه‌ پزشكي‌ است تا جايي‌ كه‌ فارغ‌التحصيل‌ آن‌ تا حد يك‌ پزشكيار با جسم‌ انسان‌ آشنا مي‌شود و از سوي‌ ديگر بخشي‌ از دروس‌ اين‌ رشته،‌ شامل‌ علوم‌ تربيتي‌ است‌ تا دانشجوي‌ اين‌ رشته‌ با كنش‌ و واكنش‌ انسان‌ها آشنا شود و بتواند به‌ عنوان‌ يك‌ مربي‌ با ورزشكاران‌ يا دانش‌آموزان‌ به‌ درستي‌ برخورد كند. و بالاخره‌ يك‌ بـُعد اين‌ رشته‌ شامل‌ علوم‌ ورزشي‌ مي‌شود؛ يعني‌ دانشجو، علوم‌ ورزشي‌ را به‌ صورت‌ علمي‌ و عملي‌ آموزش‌ مي‌بيند تا بتواند در رشته‌هاي‌ مختلف‌ ورزشي‌ مهارت‌ داشته‌ باشد و همچنين‌ توانايي‌ تحقيق‌ در علوم‌ ورزشي‌ را به‌ دست‌ بياورد. 
توانايي‌هاي‌ لازم‌ : 
دانشجوي‌ اين‌ رشته‌ بايد از كودكي‌ ورزشكار باشد. چون‌ يكسري‌ از مهارت‌هاي‌ پايه‌اي‌ مثل‌ ژيمناستيك‌ يا دوميداني‌ كه‌ نياز به‌ هماهنگي‌ كامل‌ عصب‌ و عضله‌ دارد، نمي‌توان‌ در بزرگسالي‌ فراگرفت‌. در ضمن‌ افرادي‌ كه‌ از كودكي‌ اهل‌ ورزش‌ هستند، انگيزه‌ بيشتري‌ براي‌ فراگيري‌ مطالب‌ علمي‌ و عملي‌ از خود نشان‌ مي‌دهند. گفتني‌ است‌ كه‌ قد آقايان‌ داوطلب‌ رشته‌ تربيت‌ بدني‌ بايد حداقل‌ 165 سانتي‌متر و خانم‌ها 158 سانتي‌متر باشد (قهرمانان‌ تيم‌ملي‌ از شرط‌ ياد شده‌ مستثني‌ هستند) و حداقل‌ ديد چشم‌ آنها بايد هفت دهم باشد. همچنين‌ اين‌ رشته‌ به صورت‌ نيمه‌متمركز دانشجو مي‌گيرد؛ يعني‌ در يك‌ آزمون‌ عملي‌ مهارت‌، آمادگي‌ و توانايي‌ جسمي‌ دانشجويان‌ سنجيده‌ مي‌شود. (اين‌ رشته‌ از بين‌ هر سه‌ گروه‌ آزمايشي‌ علوم‌انساني‌، علوم‌ تجربي‌ و رياضي‌ و فني‌ دانشجو مي‌پذيرد) 
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران‌: 
فارغ‌التحصيل‌ تربيت‌ بدني‌ مي‌تواند به‌ عنوان‌ مربي‌ و مسؤول‌ ورزش‌ در بخش‌ تربيت‌ بدني‌ وزارتخانه‌ها ، فعاليت‌ كند. همچنين‌ مي‌تواند در ساخت‌ وسايل‌ و البسه‌ ورزشي‌ مشاور يك‌ طراح‌ باشد، چون‌ نظرات‌ يك‌ كارشناس‌ ورزشي‌ نقش‌ مؤثري‌ در بهبود وسايل‌ ورزشي‌ دارد. در كل‌ فارغ‌التحصيل‌ اين‌ رشته‌ اگر فرد فعالي‌ باشد، هيچ‌ وقت‌ بيكار نمي‌ماند زيرا مي‌تواند به‌ عنوان‌ مربي‌ در باشگاه‌هاي‌ ورزشي‌ آزاد فعاليت‌ نمايد يا به‌ عنوان‌ كارشناس‌ يا مربي‌ بدنسازي‌ جذب‌ سازمان‌ تربيت‌ بدني‌ شود. 

-------------------------------------------------------------------------------- 
درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل‌: 
دروس‌ پايه‌: 
آناتومي‌ انساني‌، فيزيولوژي‌ انساني‌، شيمي‌ عمومي‌، فيزيك‌ عمومي‌، رياضيات‌ پايه‌ و مقدمات‌ آمار، كمك‌هاي‌ اوليه‌، زيست‌شناسي‌. 
دروس‌ اصلي‌: 
اصول‌ و فلسفه‌ آموزش‌ و پرورش‌، مباني‌ برنامه‌ريزي‌ آموزش‌ متوسطه‌، روانشناسي‌ كودكي‌ و نوجواني‌، روانشناسي‌ تربيتي‌، اصول‌ و فنون‌ مشاوره‌ و راهنمايي‌، سنجش‌ و اندازه‌گيري‌، توليد و كاربرد مواد آموزشي‌، روش‌ها و فنون‌ تدريس‌، مديريت‌ آموزشي‌. 
دروس‌ تخصصي‌: 
اصول‌ و مباني‌ تربيت‌ بدني‌، تاريخ‌ تربيت‌ بدني‌، تغذيه‌ و ورزش‌، آسيب‌شناسي‌ ورزشي‌، رشد و تكامل‌ حركتي‌، فيزيولوژي‌ ورزشي‌، يادگيري‌ حركتي‌، سنجش‌ و اندازه‌گيري‌ در تربيت‌ بدني‌، بهداشت‌ و ورزش‌، تربيت‌ بدني‌ در مدارس‌، مديريت‌ سازمان‌هاي‌ ورزشي‌، مديريت‌ و طرز اجراي‌ مسابقات‌، زبان‌ اختصاصي‌، حركت‌شناسي‌ ورزشي‌، حركات‌ اصلاحي‌، تربيت‌ بدني‌ و ورزش‌ معلولين‌، مقدمات‌ بيومكانيك‌ ورزشي‌، مباني‌ رواني‌ و اجتماعي‌، تربيت‌ بدني‌، آمادگي‌ جسماني‌، فوتبال‌، دوميداني‌، ژيمناستيك‌، شنا، واليبال‌، بسكتبال‌، هندبال‌، تنيس‌ روي‌ ميز، كشتي‌، بدمينتون‌. 
منبع: سازمان سنجش آموزش کشور 

کلمات کلیدی: تربيت بدني وعلوم ورزشي، دروس رشته تربيت بدني وعلوم ورزشي، اصول‌ و مباني‌ تربيت‌ بدني‌، تاريخ‌ تربيت‌ بدني‌، تغذيه‌ و ورزش‌، آسيب‌شناسي‌ ورزشي‌، رشد و تكامل‌ حركتي‌، فيزيولوژي‌ ورزشي‌، يادگيري‌ حركتي‌، سنجش‌ و اندازه‌گيري‌ در تربيت‌ بدني‌، بهداشت‌ و ورزش‌، تربيت‌ بدني‌ در مدارس

آشنایی با رشته تحصیلی حسابداري

يك چرتكه، يكي دو دفتر و يك قلم، ابزار كار آن‌ها بوده است تا حساب دخل و خرج يك واحد اقتصادي را ثبت كنند و به وضعيت مالي آن سر و سامان ببخشند.اين افراد در قديم عنوانشان "ميرزا" بود. بعدها "دفتردار" نام گرفتند و امروزه به نام "حسابدار" فعاليت مي‌كنند. 
البته نسل جديد به جاي چرتكه از ماشين حساب يا ماشين‌هاي الكترونيكي استفاده مي‌كنند و سرو كارشان با كامپيوتر است اما اين پيشرفت، بيشتر شامل ابزار كار مي‌شود نه نوع كار، چون آن‌ها حسابداري را فني "تجربي" مي‌دانند كه بايد به روش استاد و شاگردي فرا گرفت و نيازي به تحصيلات دانشگاهي ندارد.حال سؤال اينجاست كه اگر حسابداري نياز به تحصيلات دانشگاهي ندارد، چرا از سال 1345 رشته حسابداري در آموزشگاه عالي حسابداري شركت ملي نفت ايران و سپس در دانشگاه تهران داير گرديد و امروزه نيز در بسياري از دانشگاه‌هاي دولتي و غيردولتي تدريس مي‌شود؟ آيا مي‌توان گفت كه حسابداري در مفهوم امروزين آن با دفترداري متفاوت است؟در پاسخ بايد گفت كه حسابداري‌ يك‌ "سيستم" است‌ كه‌ در آن‌ فرآيند جمع‌آوري‌، طبقه‌بندي‌، ثبت‌، خلاصه‌ كردن‌ اطلاعات‌ و تهيه‌ گزارش‌هاي‌ مالي‌ و صورت‌هاي‌ حسابداري‌ در شكل‌ها و مدل‌هاي‌ خاص‌ انجام‌ مي‌گيرد. تا افراد ذي‌نفع‌ درون‌ سازماني‌ مثل‌ مديران‌ سازمان‌ يا برون‌سازماني‌ مثل‌ بانك‌ها، مجمع‌ عمومي‌ سازمان‌ مورد نظر يا مقامات‌ مالياتي‌ بتوانند ازاين‌ اطلاعات‌ استفاده‌ كنند. به‌ همين‌ دليل‌ فردي‌ كه‌ تحصيلات‌ دانشگاهي‌ ندارد، بيشتر دفتردار است‌ تا حسابدار. چرا كه‌ گزارش‌هاي‌ اين‌ دسته‌ از افراد مطابق‌ استاندارد نيست‌ و پردازش‌ كافي‌ نمي‌شود و بيشتر تراز حساب‌ها مي‌باشد. براي‌ مثال‌ يك‌ حسابدار تجربي‌ نمي‌تواند به راحتي‌ بين‌ دارايي‌ كوتاه‌ مدت‌ و بلند مدت‌ تفاوت‌ قائل‌ شود يا نمي‌داند كه‌ چگونه‌ بايد معاملات‌ ارزي‌ را در دفاتر ثبت‌ كند. از سوي‌ ديگر يك‌ حسابدار متخصص‌، در آينده‌ مي‌تواند مدير مالي‌ يك‌ سازمان‌ يا شركت‌ گردد؛ يعني‌ مي‌تواند به‌ مديريت‌ يك‌ شركت‌ ايده‌ بدهد كه‌ منابع‌ موجودش‌ را در چه‌ راه‌هايي‌ سرمايه‌گذاري‌ نمايد تا استفاده‌ بهينه‌ كند يا اگر شركت‌ به‌ منابع‌ مالي‌ جديد نياز داشت‌ يك‌ مدير مالي‌ براساس‌ دانش‌ آكادميك‌ خود مي‌تواند بگويد كه‌ از چه‌ طريقي‌ بايد تأمين‌ مالي‌ كرد در حالي‌ كه‌ مجموع‌ اين‌ فعاليت‌ها خارج‌ از توانايي‌ يك‌ حسابدار تجربي‌ است‌. 
توانايي‌هاي‌ لازم‌ : 
رشته‌ حسابداري‌ از جمله‌ رشته‌هايي‌ است‌ كه‌ از داوطلبان‌ سه‌ گروه‌ آزمايشي‌ رياضي‌ و فني‌، علوم‌تجربي‌ و علوم‌انساني‌ دانشجو مي‌پذيرد و در آزمون‌ هر سه‌ گروه‌ نيز درس‌ رياضي‌ به‌ عنوان‌ مهمترين‌ درس‌ اين‌ رشته‌ مطرح‌ است‌. در واقع‌ داشتن‌ شم‌ رياضي‌ در رشته‌ حسابداري‌ از اهميت‌ بسياري‌ برخوردار است‌. همچنين‌ يك‌ حسابدار بايد بتواند به خوبي‌ گزارش‌ كارهاي‌ خود را ارائه‌ دهد. بنابراين‌ بايد به ادبيات‌ فارسي‌ مسلط‌ بوده‌ و نگارش‌ خوبي‌ داشته‌ باشد. همچنين‌ دانشجوي‌ اين‌ رشته‌ بايد تحمل‌ ساعت‌ها كار در پشت‌ يك‌ ميز و صندلي‌ و سروكار داشتن‌ با اعداد و ارقام‌ را داشته‌ و دقيق‌ و منظم‌ باشد تا در جمع‌‌بندي‌ اعداد و ارقام‌ دچار مشكل‌ نگردد و در نهايت اين كه يك حسابدار براي موفقيت در اين دنياي پر از رقابت و تغيير و تحول بايد خلاق، مبتكر، صبور و منضبط باشد. 
موقعيت‌ شغلي‌ در ايران‌ : 
فرصت‌هاي‌ شغلي‌ يك‌ حسابدار بسيار گسترده‌ است‌ و از پايين‌ترين‌ سطح‌ تا بالاترين‌ سطح‌ را در بر مي‌گيرد. به همين دليل با اين‌ كه‌ در دانشگاه‌هاي‌ مختلف‌ كشور اعم‌ از دولتي‌، غيرانتفاعي‌ و آزاد، دانشجويان‌ بسياري‌ در رشته‌ حسابداري‌ تحصيل مي‌كنند اما تعداد فارغ‌التحصيلان‌ بيكار اين‌ رشته‌ از بيشتر رشته‌ها كمتر است‌. چون‌ از يك‌ مؤسسه‌ كوچك‌ گرفته‌ تا بزرگترين‌ كارخانه‌هاي‌ كشور حداقل‌ براي‌ تهيه‌ اظهارنامه‌ مالياتي‌ به‌ حسابدار نيازمند هستند. 

-------------------------------------------------------------------------------- 
درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل‌ : 
دروس‌ پايه‌: 
روانشناسي‌ عمومي‌، جامعه‌ شناسي‌، اصول‌ علم‌ اقتصاد، رياضيات‌ پايه‌، رياضيات‌ كاربردي‌، آمار كاربردي‌، مباني‌ كاربرد كامپيوتر، پژوهش‌ و عمليات‌، مديريت‌ توليد، حقوق‌ بازرگاني‌، پول‌ و ارز بانكداري‌ ، مباني‌ سازمان‌ مديريت‌، توسعه‌ اقتصادي‌، ماليه‌ عمومي‌، روش‌ تحقيق‌. 
دروس‌ اصلي‌ و تخصصي‌: 
اصول‌ حسابداري‌، حسابداري‌ ميانه‌، حسابداري‌ پيشرفته‌، حسابداري ‌صنعتي‌، حسابرسي‌، حسابداري‌ مالياتي‌، اصول‌ تنظيم‌ و كنترل‌ بودجه‌، مديريت‌ مالي‌، مباحث‌ جاري‌ حسابداري‌ ، متون‌ حسابداري‌. 
منبع: سازمان سنجش آموزش کشور 

کلمات کلیدی: اصول‌ حسابداري‌، حسابداري‌ ميانه‌، حسابداري‌ پيشرفته‌، حسابداري ‌صنعتي‌، حسابرسي‌، حسابداري‌ مالياتي‌، اصول‌ تنظيم‌ و كنترل‌ بودجه‌، مديريت‌ مالي‌، مباحث‌ جاري‌ حسابداري‌ ، متون‌ حسابداري، دروس اصلی حسابداری، معرفی حسابداری