الف - دربارهٔ نقش کرم های خاکی در حاصلخیزی خاک و استفاده از آنها برای تولید کود اطلاعاتی
را جمع آوری و گزارش آن را در کلاس ارائه کنید.
ب- در طب سنتی از زالو استفاده می شد؛ در پزشکی نوین نیز به آن رو آورده اند. در مورد استفاده
از زالو در پزشکی نیز اطلاعاتی را جمع آوری کنید.

پاسخ :

الف: نقش کرم های خاکی: نفوذ پذیری آب و هوا، افزایش حاصلخیزی با ترشحات ژله ای کرم ها، مدفوع کرم ها، جابجا شدن خاک با بالا
و پایین رفتن کرم ها در خاک – کاهش مصرف کودها
ب: بر عهده دانش آموز است اما پاسخ: زالوها نیز گونه های متفاوتی دارند و عموماً زندگی آنها انگلی است. نوعی زالو که مخصوص این کار
)هجامت( است از خود مادۀ ضد انعقادی )هپارین مانندی( تولید می کند که از لخته شدن خون جلوگیری می کند. لخته شدن خون می
تواند سبب ایجاد انواع سکته ها بشود. زیرا مسیر رگ را مسدود می کند – این نوع زالو )زیتونی – سیاه( در درمان بیماری های پوستی –
کوفتگی – خون مردگی – جراحی پلاستیک و بیماری چشمی و ... کاربرد دارد.

بیشتر کرم های انگلی از طریق آب و غذا وارد بدن ما می شوند. برای جلوگیری از ورود آنها چه
نکات بهداشتی را باید رعایت کرد؟ در این باره از منابع معتبر اطلاعاتی را جمع آوری و گزارش
آن را در کلاس ارائه کنید.

پاسخ :

استفاده از آب تصفیه شده یا جوشیده شده – شستن میوه و سبزی با سبزی شور

و

۱ـ دقت کافی در پخت کامل گوشت گاو

۲ـ شستشوی مکرر دستها با آب و صابون بخصوص قبل از غذا خوردن و بعد از مستراح

۳ـ کوتاه نگهداشتن ناخنها

۴ـ جوشاندن آب آشامیدنی در جاهائی‌ که آب لوله‌کشی وجود ندارد.

۵ـ جوشانیدن ظروف و البسه در خانواده‌ای که فرد مبتلائی در آن باشد،‌ برای از بین بردن تخم انگلها

۶ـ جلوگیری از بازی کودکان باخاک آلوده و همچنین وادار ساختن کودکان به شستن دستها با آب و صابون بعد از هر بازی

۷ـ خودداری از خوردن آب آلوده

۸ـ نخوردن سبزی خام در نقاط آلوده

۹ـ خودداری از اجابت مزاج در خارج از مستراح

۱۰ـ استفاده نکردن از کود مستراحی تازه در جالیزارها و مزارع سبزیکاری و صیفی‌کاری و باغهای میوه

۱۱ـ مراجعه به پزشک و دقت در مداوای صحیح مبتلایان

۱۲ـ درمان همزمان تمامی افراد خانواده‌ای که فردی از آن مبتلا به انگل است و همچنین جوشاندن لباسهای زیر و ملافه‌ای رختخواب در روزهای درمان

۱۳- شستشوی کامل سبزیجات و میوه‌جات خام و ضدعفونی کردن آنها قبل از مصرف بخصوص اگر از مزارع با کود حیوانی حاصل شده باشد.

 تحقیق دوم  :

انگل به موجودی که برروی یا داخل بدن موجود زنده دیگری زندگی نموده و از این زندگی فایده می‌برد، گفته می‌شود. انواعی که در داخل بدن میزبان زندگی می‌کنند به نام انگل‌های درون‌زی گفته می‌شوند که شایعترین آنها کرم‌های روده ای هستند .

برای جلوگیری از ورود کرم‌ انگلی به بدن چه نکات بهداشتی را باید رعایت کرد؟

رعایت نکات بهداشتی و پخت کامل گوشت گاو

شستشن دست‌ها بعد از دستشویی و قبل از غذا خوردن

کوتاه کردن ناخن‌ها در بازه‌های زمانی نزدیک به هم

جوشاندن آب آشامیدنی قبل از مصرف

شستن دست کودکان بعد از بازی با خاک و جلوگیری از بازی کودکان با خاک‌های آلوده

شست و شو و ضدعفونی کامل سبزی‌های برگدار و سبزی خوراکی

جلوگیری از دفع ادارار در محیطی خارج از توالت

پرهیز از ماندن در مکان‌هایی که احتمال وجود مدفوع حیوانات یا انسان وجود دارد

انگل یا پارازیت به موجودی اطلاق می‌شود که بر روی و یا در درون موجود زنده دیگری مستقر شده و برای رشد و تکثیر خود از محیط مناسب و مواد غذایی موجود میزبان استفاده می‌کند. لزومی هم ندارد که انگل به میزبان خود آسیب برساند گاهی هم به صورت مسالمت آمیز زندگی می‌کنند.

به هر حال خاصیت انگلی این است که بیماریزایی داشته باشد و خاصیت میزبان هم دفاع از خود است. از جمله خاصیت انگل عبارت است از: عفونی کردن، تهاجم ، آسیب زایی و سم زایی. اگر انگل بتواند به میزبان خود آسیب کافی برساند تغییراتی در بدن میزبان بوجود خواهد آمد که تظاهرات آن به صورت بیماری خودنمایی می‌کند.

علائم :
مهمترین علایم این بیماری اختلالات دستگاه گوارش (درد شکم،‌ تهوع، استفراغ، ‌پرآبی دهان، پرخوری،‌ لاغری) اختلالات دستگاه تنفس و همچنین اختلالات عصبی مانند لرزش و تشنج، عصبانیت و زودرنجی، دیدن خوابهای آشفته،‌ پریدن از خواب، سردرد و سرگیجه است.

تخم این انگل از راه آب، خاک و غذای آلوده وارد بدن میشود.

با توجه به آنچه دربارهٔ اسفنج آموختید، طرح ساده ای از بدن اسفنج را رسم کنید و با توجه به آن
چگونگی تغذیه و تنفس و دفع مواد زائد آن را توضیح دهید.

نمودار زیر اثر کربن دی اکسید را بر میزان فتوسنتز در بسیاری از گیاهان نشان می دهد.این نمودار
را تفسیر کنید.

پاسخ :

در ابتدا افزایش مقدار CO2 با افزایش مقدار فتوسنتز همراه است اما پس از مدتی ظرفیت گیاه اشباع می شود بنابراین با وجود افزایشCO2 مقدار فتوسنتز ثابت باقی می ماند.

خزه، سرخس، سرو، ذرت و نخود را بر اساس صفت های زیر و با استفاده از کلید دوراهی
گروه بندی کنید. داشتن: دانه، گل، آوند، دانهٔ تک لپه ای، دانهٔ دولپه ای
این گروه بندی را به چند شکل می توانید انجام دهید؟

پاسخ :

ارتفاع خزه ها چند سانتی متر بیشتر نمی شود. به نظر شما چرا اندازهٔ خزه ها کوچک است و در
جاهایی رشد می کنند که حتماً رطوبت وجود دارد؟

پاسخ :

زیرا خزه آوند ندارد – بنابراین هم از نظر استحکام و هم از نظر تأمین غذا قادر به رشد بیشتر نیست همچنین خزه ریشه ندارد بلکه فقط چند لایۀ سلولی دارند بنابراین فقط در جاهای مرطوب زندگی می کنند.

خزه گیاه کندرشد از نخستین گیاهان زمینی به‌شمار می‌آید و اندام (ساقه و ریشه و برگ) ندارند بلکه ساختارهایی شبیه به آن دارند. خزه‌ها به وسیله هاگ تولیدمثل می‌کنند. این گیاهان ساختارهای عمودی ساقه‌مانند دارند. خزه ها فاقد آوند هستند و از طریق اسمز سلولی آب را در سلول ها منتقل می کنند

زیرا خزه آوند ندارد – بنابراین هم از نظر استحکام و هم از نظر تأمین غذا قادر به رشد بیشتر نیست همچنین خزه ریشه ندارد بلکه فقط چند لایۀ سلولی دارند بنابراین فقط در جاهای مرطوب زندگی می کنند.

خزه‌ها گیاهانی هستند که به طور گروهی می‌رویند و گاهی نرم و مخمل مانند و گاهی فرشی گسترده پدید می‌آورند. به ندرت می‌توان خزه‌ای را تنها پیدا کرد. در جنگل مانند فرشی سبز رنگ روی خاک مرطوب گسترده می‌شوند، روی قطعه چوب‌های در حال پوسیدن را می‌گیرند و در قسمت پایین پوست درخت ها می‌رویند.بهترین موقع برای دیدن خزه‌ها اول بهار است، یعنی وقتی که سایر گیاهان آن‌ها را نمی پوشانند و همچنین اسپوروفیت های خزه در فروردین و اردیبهشت مشهود است.

خزه‌ها گیاهانی هستند دارای ۱۲ هزار گونه متعلق به شاخه خزه‌تباران

این گیاه کندرشد از نخستین گیاهان زمینی به‌شمار می‌آید و اندام (ساقه مانند و ریشه سا و برگ مانند) ندارند بلکه ساختارهایی شبیه به آن دارند. خزه‌ها به وسیله هاگ تولیدمثل می‌کنند. این گیاهان ساختارهای عمودی ساقه‌مانند دارند. خزه‌ها فاقد آوند اند و از طریق اسمز سلولی آب را در سلول‌ها منتقل می‌کنند.

خزه گیان که در زمین‌های مرطوب می‌رویند معمولاً با جلبک‌های داخل استخرها و رودخانه‌ها اشتباه گرفته می‌شوند. هر چند که این گیاهان برای انسان چندان مغذی نیستند ولی گاهی موارد خوراکی هم دارند. موارد کاربردی بسیاری از این گیاهان از جمله: تأثیرات ضدمیکروبی، بیومونیتورینگ آلودگی‌های هوا، خاک و آب، جلوگیری از فرسایش‌ها، غذای دام و طیور و … از آن‌ها در دنیا شناخته شده‌است. نوعی خزه به نام اسفاگنوم یا پیت دارای استفاده‌های گوناگونی می‌باشد.

مشاهدۀ سلول های خزه
وسایل و مواد لازم: تیغه، تیغک، میکروسکوپ نوری، آب، بخش های برگی شکل و ساقه مانند
خزه.
برای مشاهدهٔ میکروسکوپیِ بخش های برگی شکل و ساقه مانند خزه، نمونهٔ میکروسکوپی تهیه
کنید.آیا بخش های برگی شکل و ساقه مانند، سلول های متفاوتی دارند؟ آیا آوند در آنها می بینید؟

پاسخ :

خیر- بخش های برگی شکل و ساقه مانند در خزه مشابه اند – خیر آوند ندارد

اندام های رویشی )ریشه، ساقه و برگ( در نهان دانگان متنوع اند.موارد زیر را در هر شکل،
مشخص کنید.
الف ( برگ، ساقه و ریشه
ب( مواد مغذی در هرگیاه در چه اندامی ذخیره شده است؟

پاسخ :

ساقۀ زیر زمینی سیب زمینی مواد را ذخیره می کند (شبیه ریشۀ ذخیره ای هویچ و تربچه عمل می کند)
ساقۀ کاکتوس آب را ذخیره می کند (شبیه برگ شده است)
شلغم که ریشۀ، ساقه و برگ مشخص دارد.
هویچ: ریشه محل ذخیره مواد غذایی است.

جدول زیر بعضی تفاوت های دو گروه گیاهان نهان دانه) تک لپه ای ها و دولپه ای ها( را نشان می دهد.
در جای خالی کلمه مناسب قرار دهید.

پاسخ :

ستون اول پایین: تک لپه ای – دومی: تک قسمتی- سومی: در 2 یا چند حلقه – چهارمی: رگ برگ موازی – پنجم: مضربی از 3 یا 6
گلبرگ
ستون دوم پایین: دو لپه ای دومی: دو قسمتی – سومی: در 8 دایره )حلقه( – چهارمی: رگ برگ منشعب – پنجم: مضربی از 2 یا 5
گلبرگ

دریک فعالیت گروهی، گزارشی دربارهٔ موارد زیر تهیه کنید و به صورت تصویری در کلاس ارائه
دهید.
الف ( مقایسهٔ مخروط نر و ماده در گیاه کاج
ب( مقایسهٔ کاج و سرو

پاسخ :

مقایسه مخروط نر و ماده در گیاه کاج

مخروط: مخروط ها اجتماعي از برگ هاي تغيير شكل يافته اي هستند كه پولك ناميده مي شوند. در مخروط داران گامتوفيت نر و ماده بر روي دو نوع مخروط متفاوت به نام مخروط نر و مخروط ماده تشكيل مي شوند. در بسياري از بازدانگان مخروط هاي نر و ماده روي يك گياه ساخته مي شوند. اما بعضي از بازدانگان مخرو طهاي نر و ماده ي خود را روي گياهان مجزايي تشكيل م يدهند.

مخروط نر كاج

مخروط هاي نر كاج، زرد رنگ و باريك بوده و اغلب حالت خوشه اي دارد. مخروط نر مجموع هاي از پولك ها (فلس ها) است كه در زير هر پولك دو كيسه گرده وجود دارد. كيسه هاي گرده محل توليد دانه گرده هستند.

مخروط ماده كاج:

مخروط هاي ماده كاج بزر گتر هستند. ابتدا سبز رنگ هستند سپس قهوه اي رنگ م يشوند. هر مخروط ماده مجموع هاي از پولك هاست كه در سطح بالايي هر كدام دو تخمك توليد م يشود كه منشأ توليد سلول جنسي ماده (تخمزا) هستند.

مخروط نر کاج: در فصل بهار تعداد زیادی گردۀ زرد رنگ می دهد که با جریان هوا جابجا می شود – تعاداد آن در جنگل های کاج آنقدر
زیاد است که به آن باران گوگردی می گویند )شبیه گوگرد است(
مخروط ماده کاج: درون بخش های مخروطی شکل قرار دارد – مخروط های ماده کاج بزرگتر از نر هستند. ابتدا سبز و سپس قهوه ای
رنگ می شوند.
نکته: مخروط همان برگ تغییر شکل یافته اند.
ب: هر دو درخت همیشه سبز هستند – هر دو مخروط نر و ماده دارند – هر دو جزء بازدانگان هستند – گل ندارند اما دانه تولید می کنند
– برگ های آنها با هم متفاوت است – کاج برگ سوزنی ولی سرو برگ فلسی دارد- میوه کاج مخروطی ولی میوه سرو گرد است– در سرو
مخروط نر کوچکتر است.

مشاهدٴه آوندهای چوبی
وسایل و مواد لازم: تیغ، شیشه ساعت، قطره چکان، تیغه و تیغک، میکروسکوپ نوری، مایع
سفید کننده، آب مقطر، رنگِ آبی متیل، ساقه جوان و نازک یا دمبرگ گیاه انگور یا هر گیاه دیگر.
1 با تیغ، برش هایی طولی و بسیار نازک از ساقه یا دمبرگ تهیه کنید.برای انجام دادن این کار از
معلمتان کمک بگیرید. در استفاده از تیغ نکات ایمنی را رعایت کنید.
2 برش ها را درون شیشه ساعت قراردهید و چند قطره مایع سفید کننده به آنها اضافه کنید. بعد
از بی رنگ شدن برش ها، آنها را با آب مقطر شست و شو دهید تا مایع سفید کننده خارج شود.
3 چند قطره رنگ آبی متیل روی برش ها بریزید و صبر کنید تا آبی شوند. سپس آنها را با آب مقطر
شست و شو دهید.
4 یک برش را روی تیغه بگذارید و روی آن را با تیغک بپوشانید.نمونه را با میکروسکوپ مشاهده
کنید.آیا آوندهای چوبی را تشخیص می دهید؟

پاسخ :

با ایجاد برش های طولی و عرضی، تزئینات چوبی در آوند چوبی را در دیوارۀ طولی گیاه مشاهده می کنند. آوندهای حلقوی و مارپیچی دربخش های جوانتر مانند دم برگ دیده می شوند – دم برگ مو )برگ انگور( گیاه مناسبی برای این کار است.

آزمایشی برای نشان دادنِ حرکت آب در طول ساقه طراحی کنید.

پاسخ :

می توان در یک ظرف آب رنگی بریزد و سپس ساقۀ کرفس را در آن قرار داده و بُرش طولی بزند تا حرکت آب را مشاهد
کند.

استفادهٔ مشترک از وسایل تیز و برنده مانند تیغ، از راه های انتقال ویروس ایدز است. با مراجعه به
منابع معتبر، گزارشی دربارهٔ راه های دیگر انتقال ویروس ایدز، تهیه کنید و در کلاس ارائه دهید.

پاسخ :

هر گاه خون فردی آلوده به ویروس باشد در صورتی که به خون فرد دیگری وارد شود میتواند بیماری را انتقال دهد .

این حالت ممکن است در زمان انتقال خون اتفاق بیفتد .

اما توجه به این نکته ضروری است که در حال حاضر در تمام کشورهای دنیا ، خصوصا" ایران تمام خونهای اهدائی از نظر احتمال آلودگی به ویروس HIV ارزیابی میشوند و در صورت آلوده بودن استفاده نمیشوند پس این خطر به حداقل ممکن میرسد .

اما به هر روش دیگری اگر خون آلوده به ویروس وارد خون فرد سالم شود میتواند آلودگی را منتقل کندکه این حالت در زندگی روزمره و معمولی با رعایت اصول بهداشتی بندرت اتفاق می افتد .

مثلا" اگر فردی که آلوده به ویروس HIV است با یک سرنگ ،تزریقی انجام دهد و با همان سرنگ و سوزن که آغشته به خون آن فرد است بلافاصله فرد دیگری تزریق کند به گونه ای که خونی که در سرسوزن یا سرنگ است وارد خون فرد دوم شود ویروس HIV میتواند منتقل گردد .

و به همین ترتیب هر جسم برنده و نوک تیزی که آغشته به خون آلوده به ویروس HIV هستند در صورتی که موجب ایجاد خراش یا بریدگی در بدن فرد سالم شود میتوانند سبب انتقال بیماری شوند لذا اعمالی مانند خالکوبی ، حجامت ، سوراخ کردن گوش ،‌ختنه ، اعمال جراحی و خدمات دندانپزشکی اگر با وسائل غیر استریل وآلوده بخون انجام شود از راههای انتقال بیماری میتواند باشد .

بخاطر داشته باشید ویروس HIV در خارج از بدن با مواد ضدعفونی کننده وحرارت سریعا“ از بین میرود . پس این اعمال اگر با وسائل استریل و تمیز انجام شود خطری ندارد . از آنجا که اغلب معتادین تزریقی رعایت اصول بهداشتی را نمیکنند و از یک سرنگ و سوزن تعداد زیادی بصورت مشترک استفاده میکنند لذا خطر انتقال ویروس در این گروه بسیار زیاد است و یکی از شایعترین راههای انتقال در بعضی کشورها از جمله کشور ما اعتیاد تزریقی است .

2 –تماس جنسی :

یکی دیگر از مایعات بدن که حاوی تعداد زیادی گلبول سفید است ترشحات جنسی است پس ترشحات جنسی در فردی که ویروس HIV وارد بدنش شده است آلوده به این ویروس هستند و در صورتی که این ترشحات وارد مخاط تناسلی فرد سالم گردد میتواند باعث انتقال ویروس شوند توجه کنید این خطر برای همه افراد وجود دارد مثلا“ اگر مردی اعتیاد تزریقی داشته باشد و از آن طریق آلوده به ویروس HIV شده باشد ، همسر وی نیز هنگام تماس جنسی میتواند به این ویروس آلوده شود .خطر انتقال از مرد به زن دوونیم برابر است.لازم به ذکر است وجود عفونتهای دیگر دستگاه تناسلی خطر این انتقال را افزایش میدهند . در هر حال راه انتقال جنسی در بسیاری از کشورهای دنیا از شایعترین راههای انتقال است .

3 –مادر به کودک :

بیشترین احتمال انتقال از مادر آلوده به کودک در اواخر زمان بارداری و خصوصا“ هنگام زایمان و هنگام شیردهی اتفاق می افتد.

راههای عدم انتقال:

• ویروس ایدز از طریق تماسهای عادی مثل کارکردن با یکدیگر ، هم صحبت شدن ، همسفر بودن ، دست دادن ، بوسیدن ، روابط اجتماعی مثل سوار شدن در اتوبوس و تاکسی سرایت نمیکند .
• ویروس ایدز از طریق استفاده از حمام عمومی ، استخرو توالت قابل انتقال نمیباشد .
• ویروس ایدز از طریق لباس ، پوشاک ، پتو و رختخواب قابل انتقال نمیباشد .
• عطسه ، سرفه و نیش حشرات نمیتواند باعث انتقال آلودگی به شخص سالم شود .

ویروس ایدز را از ترشحات جنسی مردانه و زنانه ، بزاق ، ادرار و اشک جدا کرده اند ولی سرایت بیماری فقط از طریق خون ، ترشحات جنسی و شیر مادر میسر است .

چه ویژگی ای از ویروس ها آنها را شبیه جانداران می کند؟

پاسخ  :

تکثیر در بدن موجودات زنده

ویروس موجودی است که نه رشد می‌کند، نه غذا می‌خورد و نه تنفّس می‌کند. اما می‌تواند تولید مثل کرده و شبیه خودش را به وجود آورد. ویروس نه زنده است و نه غیر زنده، ویروس‌ ها فقط به این دلیل که می‌توانند تولید مثل کنند، به جانداران شبیه‌ هستند.

اما باید دانست که هر ویروس، فقط هنگامی می‌تواند تولید مثل کند که در داخل یک سلّول زنده قرار گرفته باشد. به عبارت دیگر ویروس در بیرون از سلّول هیچ ‌یک از نشانه‌های زنده بودن را ندارد و فقط وقتی که درون یک سلّول زنده وارد می‌شود، از خود نشانه‌ های زندگی را بروز می‌دهد. در واقع ویروس‌ها انگل‌ های اجباری هستند.

ویروس‌ها به قدری کوچک هستند که با میکروسکوپ‌ های معمولی دیده نمی‌شوند و برای دیدن آن‌ها باید از میکروسکوپ ‌های بسیار قوی و مخصوص به نام میکروسکوپ الکترونی استفاده کنیم.

در ساختمان هر ویروس معمولاً یک پوسته‌ پروتئینی و یک مولکول بسیار درشت از ماده‌ وراثتی یافت می‌شود که خصوصیات ویروس را به وجود می‌آورد. گروهی از ویروس‌ها مانند ویروس ایدز، ساختمان پیچیده‌ تری دارند.

ویروس‌ها را در هیچ یک از گروه‌ های موجودات زنده جای نمی‌دهند، زیرا سلّول ندارند. یعنی هسته، سیتوپلاسم و … ندارند. ویروس‌ها را مرز میان موجودات زنده و غیر زنده به حساب می‌آورند

از ویروس‌ها چه استفاده ‌هایی می‌کنیم:

با آن که بیشتر ویروس‌ها بیماری ‌زا هستند، اما زیست‌شناسان از آن‌ها در موارد زیر استفاده می‌کنند:
 کنترل تعداد حشرات مضر از راه بیمار کردن آن‌ها توسط ویروس ‌ها
 تحقیق درباره‌ ماده‌ وراثتی سلّول ‌ها و کارهای آن در سلّول
 کنترل بیماری ‌های ویروسی از راه تهیّه‌ واکسن از بعضی از ویروس‌ها

دفاع بدن در برابر ویروس‌ها

هنگامی که ویروسی به سلّول بدن حمله می‌کند، سلّول‌هایی که مورد حمله‌ ویروس‌ قرار می‌گیرند، ماده ‌ای پروتئینی به نام «اینتِرفِرون» تولید می‌کنند. بعد از پاره شدن سلّول‌ و آزاد شدن ویروس‌ها، اینترفرون به سلّول‌های سالم که هنوز ویروس به آن‌ها حمله نکرده است، می‌چسبد و آن سلّول‌ها را نسبت به ویروس‌ها، مقاوم می‌کند.

انواع رسانه ها در دنیای امروزی

مهمترین رسانه‌ها در عرصه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و در راستای فرهنگ‌سازی و هدایت افکار عمومی و جهت‌دهی رویکرد سایر رسانه‌ها عبارتند از:

۱- رسانه‌های شنیداری: رادیو، نوار شنیداری(حلقه‌ای، کاست، ‌سی‌دی)،‌ صفحه،‌ رادیو،‌ تلفن و کارت شنیداری. امروزه کمتر کسی است که به نقش رادیو در شکل‌دهی به افکار عمومی و تقابل رسانه‌ای میان کشورها و جمعیت‌های سیاسی واقف نباشد برخی صاحب نظران تا آنجا پیش رفته‌اند که یکی از دلایل فروپاشی بلوک شرق و شوروی سابق را فعالیت رادیو آزادی دانسته‌اند.

رادیو:

رادیو را می‌توان برحسب پخش و قدرت، طبقه‌بندی کرد. رادیو رسانه‌ای است صوتی که با استفاده از امواج به انتقال مطالب می‌پردازد. رادیو با تمام فایده‌هایش، که از جمله آن‌ها دسترسی همیشگی(حتی بدون برق) است، دارای نقایصی است، رادیو از نعمت تصویر بی‌بهره است و مسؤولان و مجریان رادیو باید تمام توان و نیروی هنری خود را صرف صدا کنند تا از این طریق فضا سازی مناسبی در ذهن شنونده ایجاد شود. شنونده اگر از موسیقی برنامه خوشش نیاید دیگر رادیو کارآیی خود را از دست می‌دهد. اما همین مسأله اگر در مورد تلویزیون به‌وجود آید با قطع صدا همه چیز را از دست نمی‌دهد، بلکه می‌توان کماکان از تصویر استفاده کرد و لذت برد.

۲- رسانه‌های دیداری: تلویزیون و ماهواره، انواع تصاویر، کتاب‌ها، مجله‌ها، راهنماهای مطالعه، نمودارها، نقشه‌ها، پوسترها، کاریکاتورها، روزنامه‌ها، سینما و فیلم، اینترنت، منبر.

اﻫﻤﯿﺖ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎی دﯾﺪاری

در قسمت گذشته با تاریخچه رسانه در جهان و کاربردهای آن به اختصار اشنا شدیم. در این بخش قصد داریم به تفصیل کاربردی ترین رسانه ها را بررسی کنیم.

اﻫﻤﯿﺖ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ی دﯾﺪاری

منظور از رسانه‌های دیداری فرآیند انتقال صدا و تصویر است که شامل رادیو و تلویزیون می باشد. مهم‌ترین تفاوت این نوع رسانه با رسانه چاپی در آن است که چاپ، یک رسانه فضایی است که به خواننده اجازه می دهد تا اطلاعات و تصاویر را با سرعت مختص به خود هضم کند درحالی که پخش یک رسانه زمانی است که بر احساسات بیننده برای چند ثانیه تأثیر می‌گذارد و سپس از بین می‌رود. ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺮای ﻫﺮ ﻓﺮد اﺳﺖ، ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺮای اﻓﺮاد ﻛﻢﺳﻮاد. ﻧﻘﺶ ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ در رﺳﺎﻧﻪ‌ﻫﺎی دﯾﺪاری ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ. رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎی دﯾﺪاری ﺣﺪود ۴٣ % ﺑﯿﺸﺘﺮ از رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﻏﯿﺮدﯾﺪاری ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺮﻏﯿﺐ ﻣﺨﺎﻃﺒﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. بخصوص ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﯽ‌ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﺮﯾﻖ اراﺋﻪ ﺑﺼﺮی، آﺳﺎنﺗﺮ ﻓﻬﻤﯿﺪه ﺷﻮﻧﺪ. همچنین اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻫﯿﺠﺎﻧﺎت ﻣﺎ ﺑﺮاﺣﺘﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺣﺲ ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ.

روزنامه:

روزنامه رسانه‌ای است که به صورت روزانه جدیدترین اخبار و اطلاعات را در حوزه های مختلف فرهنگی، هنری، ورزشی، سیاسی و اقتصادی به اقشار مختلف جامعه ارائه می‌دهد. روزنامه ها زمانی رسانه منتخب بودند اما با ورود به دنیای دیجیتال با رقیبی جدی مواجه شدند و در مقابل سعی نمودند تا با متصل شدن به نظام‌های گردش اطلاعات، کتابخانه‌های الکترونیکی، انتشار پایگاه داده‌ها و تازه تر از همه، رایانه‌ای شدن مکاتبات از عرصه رقابت دور نمانند.

اینترنت:

در اواخر دهه۱۹۶۰پدیده ای به نام اینترنت جهان را متحول کرد. تأسیس شبکه آرپانت در سال۱۹۶۹به عنوان منشأ پیدایش اینترنت شناخته شد[۱] در حقیقت اینترنت مجموعه ای از میلیون ها کامپیوتری است که از طریق شبکه‌های مخابراتی به یکدیگر متصلند. به عبارتی دیگر مجموعه ای از هزاران شبکه ماهواره ای - رایانه ای است که تعداد زیادی از رایانه ها را در یک شبکه پیچیده بزرگ و قابل اطمینان به یکدیگر وصل می‌کند. اینترنت، هیچ سازمان مدیریتی یا سرپرست حقوقی ندارد و به خودی خود واقعیتی مستقل ندارد و تنها از تألیف تشکیلات مستقل دیگر حیات یافته است. از طریق این فناوری جدید می‌توان پست الکترونیکی(E-mail) ایجاد کرد و بدون صرف وقت و هزینه‌های پستی زیاد می توان عکس‌ها و نامه‌های متنی خود را برای یک یا چندین نفر به طور هم‌زمان ارسال کرد، هم‌چنین می توان سایت(site) های مختلفی ساخت و از این طریق به شبکه جهانی وب(Web) پیوست و از قابلیت های تصویری، صوتی و حتی فیلم در آن استفاده کرد.

فناوری چت(Chat) یا گفتگو یکی دیگر از راه‌های ارتباطی جدید در اینترنت است که در آن می توان علاوه بر مکالمه با چندین نفر به طور هم‌زمان تصاویر یکدیگر را نیز چک کرد. شبکه‌های خبری و موتورهای جستجو نیز از دیگر قابلیت های موجود در اینترنت است.

مجلات:

به اعتقاد برخی از صاحب‌نظران رسانه، امروزه عصر تورق مجلات است. عصری که ۸۰درصدخوانندگان، اطلاعات خود را از عناوین آن بدست می‌آورند.

مجله نشریه‌ای است با عنوان مشخص که به صورت شماره‌ها یا جزوه‌های پیاپی با فاصله زمانی منظم برای مدت نا محدود منتشر میشود. مقاله‌های علمی موجود در آن‌ها می تواند منابع علمی خوبی برای مطالعه‌های اضافی یادگیرندگان باشد.

این رسانه مکتوب، دارای صفحاتی بیشتر از روزنامه، با اهداف خاص و از پیش تعیین شده است. از جمله مجلات می‌توانیم به نشریات زرد اشاره کنیم. مجلات زرد آن دسته از نشریات هستند که با جنجال و هیاهو سعی در جذب مخاطب دارند. هدف در این مجله ها جذب مخاطب (به هر وسیله‌ای) و به دنبال آن سود اقتصادی است. این نشریات در ارائه مسایل و مشکلات اقتصادی جامعه چند راه پیش می گیرند؛ ۱. بزرگ‌نمایی، اغراق و زیاده روی در بیان مشکلات اقتصادی و ... تا این که افکار عمومی مشوش شده و راه تفهیم و تفاهم منطقی و عاقلانه بسته شود. ۲. سطحی سازی و نادیده گرفتن مسایل عمقی و اخذ نتایج سریع و غیر منطقی[۲] ۳. رواج مصرف گرایی مثل تبلیغات زیبایی اندام، کالاها و لوازم آرایشی ۴. مطالب وحشتناک و حوادث تلخ همراه با تیترهای دلهره آور که باعث رواج و شکستن قبح و زشتی این اعمال می‎شود.

تلویزیون:

تلویزیون تعریف پیچیده ای یافته و حضور برنامه های ماهواره‌ای و پیدایش عصر تلویزیون جهانی نیز بر این پیچیدگی افزوده است تا جایی که تلویزیون را همراهی ناگزیر و عضوی از خانواده های جامعه مدرن می نامند. پرمخاطب ترین رسانه در جهان، تلویزیون است این تنوع و کثرت مخاطب به دلیل وجود صدا و تصویر به طور هم‌زمان است و در سال های اخیر پخش مستقیم و زنده نیز بر این جذابیت افزوده است. تلویزیون به علت قابلیت استفاده از تصویر در تمام حیطه ها جذابیت مخصوص به خود دارد. تلویزیون قابلیت تغییر فرهنگ جامعه را داراست همواره نقد و نظر درباره این رسانه بیشتر و پرجنجال تر از بقیه رسانه ها بوده است و حتی رسانه هایی چون روزنامه ها و مجلات برای جذب مخاطبان خود به تلویزیون و جذابیت های آن متوسل می شوند.

رایانه:

رایانه‌ها ماشین هایی هستند که می توانند اطلاعات را ذخیره کنند، آنها را بپردازند و هر وقت از آنها خواسته شد اطلاعات مورد نیاز را بازیابی کنند. این رسانه مخصوصاً برای آموزش مهارتهای ذهنی مفید است چون علاوه بر دادن بازخورد به یادگیرنده در مورد صحیح یا غلط بودن پاسخ او می توان موقعیتهایی جهت تمرین و تکرار مطالب فراهم آورد.

سینما:

سینما پس از مطبوعات و رادیو و تلویزیون یکی از وسایل ارتباط جمعی و از رسانه های همگانی نسبتاً جدید است که فرهنگ خاص خود را دارد. بشر پس از دو دوره فرهنگ گفتاری و نوشتاری اکنون به دروازه فرهنگ تصویری با گستردگی فراوانش وارد می شود. سینما یکی از پیشرفته‌ترین رسانه های همگانی است که انواع هنرها را با پیچیده ترین تاکتیک‌ها جمع آوری نموده است[۳].

ماهواره:

اولین ماهواره ها در سال۱۹۸۰با ۱۲هزار مدار تلفنی و تنها ۲کانال تلویزیونی در مدار قرار گرفتند و نسل ششم آن‌ها با ۳برابر ظرفیت نسل پنجم و با سیستم‌های دیجیتالی پیچیده و در سال۱۹۸۶ساخته و بکار گرفته شد. ماهواره‌های تلویزیونی (DBS) ماهواره هایی هستند که در واقع به عنوان یک فرستنده پرقدرت تلویزیونی در فضا عمل می کنند. مهم ترین برتری یک ماهواره تلویزیونی آن است که می تواند تمامی نقاط کور یک کشور را که فرستنده های زمینی قادر به پوشش آن‌ها نیستند تحت پوشش در آورد[۴]امروزه شبکه‌های ماهواره ای فراوانی بوجود آمده اند؛ از شبکه‌های علمی و تحقیقاتی و ورزشی گرفته تا شبکه‌های مبتذل که رقص و پایکوبی در آن یافت می شود.

از دهه ۱۹۹۰میلادی به بعد با گسترش ماهواره‌ها و خدمات دهی صوتی و تصویری، تحول شگرفی در رشد تلویزیون‌های ماهواره ای ایجاد شده است. هم اکنون در دنیا حدود ۲۱۵ماهواره مخابراتی وجود دارد که بر روی ۸۰ماهواره حدود ۱۵۰۰۰شبکه تلویزیونی و رادیویی قرار دارد.

خبرگزاری ها:

اهمیت خبرگزاری‌ها زمانی آشکار می شود که بدانیم اکثر مطبوعات خبرگزاری‌های ملی و منطقه‌ای و شبکه‌های رادیو و تلویزیونی، اخبار و اطلاعات عمده خود را از این آژانس های خبری دریافت می کنند. که جایگاه و نقش ویژه و برجسته ای در جنگ رسانه‌ای در سطح دنیا دارند.

خبرگزاری ها و امپراطوری‌های خبری که از تعداد انگشتان دست تجاوز نمی کند عبارتند از:

خبرگزاری آسوشیتد پرس ، خبرگزاری یونایتد پرس ،خبرگزاری رویترز، خبرگزاری فرانس پرس ، خبرگزاری شین هوا ، خبرگزاری آلمان، خبرگزاری ایتارتاس.

طبق آخرین آمار تا اکتبر سال ۲۰۰۸بیش از ۶۸۰۰۰شبکه رادیویی و تلویزیونی در قالب مؤسسات بزرگ و برخی به عنوان شبکه در جهان به ثبت رسیده است.

مؤسسات رسانه ای (صرفاً شبکه های تلویزیونی) را می توان در پنج محور محوریت آمریکایی ، محوریت اروپایی، محوریت عربی و شبکه های اسلامی خلاصه نمود.

بحث پیرامون کاربرد رسانه ها را با بررسی عینی‌ترین استفاده ابزاری از رسانه به پایان می‌بریم.

سیطره صهیونیسم بر رسانه های جهان:

صهیونیست ها پیوسته برای دستیابی به اهداف مورد نظر خود، که تسلط مادی و معنوی بر ملتها و دولتهای جهان است، تلاش می‌کنند. آنها با نفوذ در رسانه های جهان، شاه‌راه اطلاع رسانی بین المللی را در اختیار خویش گرفته اند و با تسلط بر رسانه های خبری، خبرگزاریها، مطبوعات جهان و سیطره بر صنعت سینما و تلویزیون جهانی، صنعت چاپ و نشر و تولیدات تبلیغات تجاری در سطح دنیا تلاش می کنند تا دقت و حساسیت جوانان و نیروهای فعال و کارآمد جوامع مختلف به‌ویژه مسلمانان را نسبت به مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اعتقادی جامعه خویش از بین ببرند و آنان را به افرادی بی تفاوت و سطحی نگر مبدل سازند.

در سال ۱۸۶۹میلادی خاخام یهودی« راشورون» در سخنرانی خود که در شهر پراگ و در اهتمام یهود به تبلیغات ایراد کرد چنین گفت:

«اگر طلا نخستین ابزار ما در سیطره و حکومت بر جهان است بی تردید مطبوعات و روزنامه نگاری (موثرترین رسانه آن عصر) دومین ابزار کار ما خواهد بود.»

در اولین کنگره صهیونیسم که به ریاست تئودور هرتزل در سال ۱۸۹۷میلادی در شهر بال سوئیس تشکیل شد، بر نفوذ و سیطره صهیونیست ها بر رسانه های دنیا تأکید شده است و شرکت کنندگان در این کنگره بر این نظر اتفاق داشتند که نقشه برپایی دولت اسرائیل جز با تسلط بر سازمانهای خبری جهان بویژه مطبوعات و روزنامه نگاری (موثرترین رسانه آن عصر) میسر نخواهد شد. لذا در پروتکل ۱۲صهیونیسم آمده است:

«ما جریان مطبوعات و روزنامه نگاری را بدین صورت در خدمت خویش در می آوریم: آرام آرام به سمت صهیونی کردن مطبوعات حرکت می کنیم و افسار و عنان آن‌را به دست گرفته و به سمت خود منعطف می سازیم. ما نباید بگذاریم که دشمنان‌مان به روزنامه ها و رسانه های خبری که بیانگر آراء و نظرات آنان باشد، دست یابند، هیچ خبری نباید بدون کنترل و نظارت ما برای مردم بیان شود.»

سیطره صهیونیسم بر رسانه های فراگیر و غیر فرااگیر جهان، اکنون بیش از پیش نمایان شده است و مهمترین خبرگزاریهای دنیا (رویترز، فرانس پرس، اسوشیتد پرس) توسط افراد یهودی راه اندازی شده و در حال حاضر توسط یهودیان اداره می شود.

منبع :

http://www.labkhand.porsemani.ir/

با مراجعه به منابع معتبر مثال هایی ازاستفادهٔ باکتری ها، قارچ ها و آغازیان در صنعت غذایی،
کشاورزی، محیط زیست و… جمع آوری و گزارش آن را در کلاس ارائه دهید. هر گروه می تواند
بخشی از این کار را انجام دهد.

پاسخ :

باکتری ها

باکتری ها فراوان ترین جانداران روی زمین هستند. بعضی در آب، بعضی در خاک و بعضی در داخل یا روی بدن گیاهان و جانوران زندگی می کنند. به طور کلی در هر کجا که موجود زنده باشد، باکتری ها نیز یافت می شوند. در روی دست شما تعداد زیادی باکتری وجود دارد ولی شما نمی بینید. باکتری ها فقط یک سلول بسیار کوچک هستند. باکتری ها به اشکال کروی، خمیده و ‌میله ای دیده می شوند.

فایده ها

1- درست کردن کود که یکی از کارهای مفید با کتری های داخل خاک است. بعضی باکتری ها بدن موجودات زنده را تجزیه می کنند و مواد آنها را به خاک می دهند و گیاهان این مواد را مصرف می کنند.

2-انسان از هزاران سال پیش بدون شناخت باکتری ها از آنها استفاده کرده و از آنها برای تبدیل بعضی میوه ها (مانند انگور) به سرکه یا تبدیل شیر به ماست استفاده کرده است.

ماست یکی از انواع لبنیات است که از تخمیر شیر توسط نوعی باکتری به نام لاکتوباسیلوس حاصل می‌شود. از هر نوع شیری برای تهیه ماست می‌توان استفاده نمود؛ اما ماست‌های امروزی را اغلب از شیر گاو تهیه می‌کنند.

جلبک‌ها، (آغازیانِ گیاه مانند)

جلبک ها به دلیل آنکه بدنشان از گیاهان ساده تر است در گروه آغازیان قرار گرفته اند ولی آنها نیز سبزینه یا کلروفیل دارند.

جلبک ها به رنگ های قرمز، سبز یا قهوه ای دیده می شود. بیشتر جلبک هایی که در آب زندگی می کنند تگ سلولی هستند اما انواع پرسلولی نیز دارند. طول برخی از جلبک های پرسلولی دریایی به 60 متر می رسد.

فایده ها

جلبک ها غذای جانوران آبزی هستند. از جلبک های دریایی موادی به دست می آید که در صنعت مانند بستنی سازی و تهیه خمیر دندان به کار می رود.

آب های راکد محیط مناسبی برای رشد انواعی از آغازیان اند. نمونه هایی از این آب ها را در
ظرف های کوچکی جمع آوری و روی هر ظرف مشخصاتی مانند محل و زمان نمونه برداری را
یادداشت کنید. با استفاده از میکروسکوپ )ابتدا با بزرگ نمایی کم و سپس زیاد( نمونه ها را با توجه
به پرسش های زیر مشاهده کنید.
الف( آیا تک سلولی های کلروفیل دار می بینید؟
ب( آیا انواع یکسانی در آب محل های متفاوت وجود دارد؟
پ( اگر این جانداران متحرک اند؛ حرکت آنها چگونه است؟

پاسخ :

الف) اگر رنگ سبز ببیند بله (احتمالاً)

ب) این قسمت و قسمت پ به مشاهده دقیق در حین آزمایش نیاز دارد.

پ)دور خود میچرخند، پای کاذب یا حرکت مارپیچی دارند.

این جلبک ها را بر چه اساسی گروه بندی می کنید و بر این اساس چه نام هایی به آنها می دهید؟

پاسخ :

فعالیت صفحه 111
بر اساس رنگ تقسیم بندی می شوند – جلبک سبز – جلبک قهوه ای – جلبک قرمز

روی قوطی کنسرو مواد غذایی نوشته شده است قبل از مصرف به مدت 20 دقیقه آن رابجوشانید با مراجعه به منابع معتبر، علت آن را پیدا کنید.

پاسخ :

زیرا در قوطی کنسرو اگر باکتری بنام (کلستریدوم بوتولونیوم) وجود داشته باشد نوعی سم کشنده تولید می کند که اگر کنسرو را بجوشانیم در اثر گرما تجزیه می شود. این سم در ماهی خام هم وجود دارد.

این باکتری ها را بر چه اساسی گروه بندی می کنید و براین اساس چه نام هایی به آنها می دهید؟

پاسخ فعالیت 110

فعالیت صفحه 110
مارپیچی – میله ای - کروی

الف( مادهٔ وراثتی در سلول بعضی جانداران، درون پوششی قرار دارد و در نتیجه هسته تشکیل
می شود.این جانداران را یوکاریوت می نامند. در سلول بعضی جانداران، پوششی در اطراف مادهٔ
وراثتی وجود ندارد و درنتیجه هسته تشکیل نمی شود .این جانداران را پروکاریوت می نامند.
براین اساس باکتری ها در کدام گروه قرار می گیرند؟
ب( باکتری ها دیواره سلولی دارند. این ویژگی، آنها را به کدام یک از سلسله های جانداران شبیه می کند؟

پاسخ :

الف) پروکاریوت – زیرا DNA در پوشش هسته وجود ندارد.
ب)گیاهان- قارچ ها و بعضی آغازیان

نظر خود را با ارائهٔ دلیل دربارهٔ درستی یا نادرستی عبارت زیر بیان کنید:
از گروه های بزرگ تر به گروه های کوچک تر، تفاوت های افراد بیشتر می شود؛ در حالی که شباهت های
آنها کمتر می شود.

پاسخ  :

نادرست- زیرا در گروه های بزرگتر گوناگونی و تفاوت ها بیشتر است در حالی که در گروه های کوچکتر شباهت بیشتر و گوناگونی کمتر
 است. مثال: شکل صفحه 108

امروزه در گروه بندی جانداران، علاوه بر صفت های ظاهری، شباهت مولکول های تشکیل دهندهٔ
سلول ها را نیز بررسی می کنند. به نظر شما برای این منظور چه مولکولی مناسب است؟

پاسخ :

دانش آموزان با توجه به اینکه در علوم هشتم با مولکول DNA و ژن ها )عامل بروز صفات( آشنا شده اند باید به آن اشاره کنند. اگر به پروتئین نیز اشاره کنند موردی ندارد ولی جواب اصلی DNA است

با در نظر گرفتن صفت های ظاهری، جانوران زیر را طبقه بندی و کلید دوراهی برای شناسایی آنها
طراحی کنید.

پاسخ :

دانش آموز می تواند از پا یا بال شروع کند و بعد از آنها را بر اساس پا یا بال به گروه های کوچکتری تقسیم کند. بنابراین جواب ها ممکن است متفاوت باشد. مهم این است که دانش آموز به گروه بندی دست یابد.

با مراجعه به منابع معتبر علمی درباره مشکلات فضانوردان در
فضا و اقدامات علمی که برای رفع آنها انجام شده، اطلاعاتی
جمع آوری كنید و در کلاس ارائه کنید.

پاسخ  :

اما مشکلاتی همچون غذا، خوابیدن، فشار به پوست و استخوانها، راه رفتن و ... موجود می باشد. برای رفع آن استفادهاز غذا بصورت پمپی )برای جبران فشار و جاذبه( – استفاده از لباس مخصوص برای حفظ فشار بدن و جلوگیری از خونریزی – تولید اکسیژن ازادرار برای تولید اکسیژن مورد نیاز انجام گرفته است.