علت گرایش برخی از نوجوانان و جوانان به مصرف مواد و دخانیات چیست

جواب فعالیت صفحه ۱۲۸ سلامت و بهداشت دوازدهم

عوامل فردی موثر در گرایش به مصرف مواد مخدر عبارتند از :
– فشارهای عصبی و بیماری‌های روحی:

کسانی که دائما در معرض فشارهای عصبی و محیطی قرار دارند، بیشتر از دیگران در معرض خطر گرایش به اعتیاد هستند موقعیت‌هایی همانند کنکور، از دست دادن نزدیکان، شکست‌های عاطفی، مالی، شغلی، تحصیلی، انتخاب همسر و… ممکن است در زندگی هر جوانی پیش آید. اضطراب، افسردگی شدید، پرخاشگری و رفتارهای ضد اجتماعی، زمینه‌ساز بروز اعتیاد هستند.

– شخصیت‌های خاص:

بعضی از افراد با خصوصیات شخصیتی خاص خودشان، بیشتر در معرض خطر اعتیاد قرار می‌گیرند، به طور مثال کسی که به خاطر خجالت و رودربایستی، توان نه گفتن به دوستش را ندارد، ممکنه با هر تعارف ساده به مصرف مواد مخدر آلوده شود.

– نگرش مثبت به مواد مخدر:
مجموع اطلاعات غلط و باورهای نادرست، موجب می‌شود که فرد، نگرش و دیدگاه مثبتی نسبت به مصرف مواد مخدر پیدا کند و زشتی مصرف برایش از بین برد و به راحتی به مصرف مواد مخدر گرایش پیدا کند.

– مشکلات جسمانی
مشکلات جسمانی یکی دیگر از عوامل موثر در گرایش به مصرف مواد مخدر است. بعضی‌ افراد برای تسکین درد از مواد مخدر استفاده می‌کنند. در صورتی که پزشکان با بهره‌گیری از داروهای مسکن، می‌توانند طوری درد را کنترل کنند که فرد به آن داروها وابسته نشود.

– عدم آگاهی از خطرات مصرف مواد مخدر:

گروهی دائما در حال تبلیغ برای مواد مخدر هستند، که این کار را یا برای توجیه رفتار خود و یا برای به فروش رساندن مواد مخدر انجام می دهند

علت گرایش برخی از نوجوانان و جوانان به مصرف مواد و دخانیات چیست

پاسخ دوم  :

عوامل گرايش به مواد مخدر
روابط عاطفي
اعتياد دوستان و همسالان
فقر و  عدم اعتقادات مذهبي
تعارضات فرهنگي بين خانواده ها و نوجوانان. دوگانگي ارزشي عامل ديگر است زيرا شخص دچار تعارض است و اگر با ارزشهاي والدين و جامعه نيز در تعارض باشد اين سردرگمي باعث روي آوردن به اعتياد خواهدشد.
ظرفيت فکري پايين و نداشتن آگاهي براي حل مشکلات زندگي.
عوامل رواني: برخي از افراد مستعد استفاده از مواد مخدر هستند. افرادي که دچار اختلالات رواني هستند، دچار کم توجهي هستند، اختلال سلوکي مثل دزدي، فرار از خانه يا دروغگويي، بي رحمي و رفتارهاي خشونت آميز، اختلالات جنسي و پيشقدمي در منازعات، رفتارهاي فردي و عوامل رواني هستند که تاثير بسزايي در اعتياد دارند.
معمولا افراد درونگرا تمايل به استفاده از مواد مخدر دارند. يکي از عواملي که باعث معتاد شدن مي شود بزهکاري است. افراد بزهکار تمايل بيشتري به اعتياد دارند زيرا همسالانشان معمولا معتاد هستند.
نوجواناني که نتوانسته اند از خود عمومي خانواده فاصله گرتفه و خود اختصاصي را به دست بياورند قصد دارند با مواد مخدر به بزرگترها بفهمانند که مي توانند کارهايي را انجام بدهند و براي خودشان شخصيت کاذب مي سازند. براي نمايش بزرگ شدن خود و ورود به دنياي بزرگسالان از سيگار يا مواد الکلي استفاده مي کنند و کمبودهاي رفتاري و شخصيتي خود را با مواد پر مي کنند.
عوامل خانوادگي (نااميدي در روابط خانوادگي، مشکل با خانواده به دليل عدم توفيق در انجام تکاليف درسي ، کمبود محبت)

طبقه اجتماعي – برخي از نظام هاي ارزشي نامطلوب بزرگسالان در محيط نوجوانان مي تواند تاثير نامطلوبي بر فرد داشته باشد.
کمبود مهارت هاي اجتماعي و کم تجربگي از عوامل ديگر اعتياد است. فرد قادر به تطبيق خود با محيط اجتماعي نيست و اين امر موجب شکست در کارها مي شود.
معمولا مطالعات نشان مي دهد که سيگار منشا اعتياد است و به تدريج مي تواند به مواد مخدر قويتري تبديل گردد.
بايستي توجه داشته باشيم که نوجوان با چه افرادي رابطه دارد و مراقب باشيم تا با افراد مشکوک در ارتباط نباشد.
به طور کلي افراد براي فراموشي مشکلات زندگي به اعتياد روي مي آورند. رسانه هاي گروهي و والدين، اطلاعات کمي در اين زمينه به جوانان مي دهند و مي خواهند که جوانان اجتناب بکنند و هنوز اين فرهنگ در کشور جا نيافتاده که اطلاعات لازم را در زمينه اعتياد به جوانان ارائه داده و اثرات سو» آن را به آنها گوشزد کنيم.
خانواده نقش بسيار مهمي در اين امر دارد، توجه به جوانان و نوجوانان، مسائل مربوط به تحصيل ، روابط سرد عاطفي والدين با نوجوانان، دوستان، بيکاري، تعادضات فرهنگي بين والدين و نوجوانان، ويژگيهاي شخصيتي خصوصا افرادي که توانايي کافي براي فکر کردن و آگاهي نسبت به مسائل ندارند، مي تواند اثرات زيادي بر اعتياد داشته باشد زيرا افراد جهت فراموشي سختيها و آلام نگرانيها به اعتياد روي مي آورند.

عوامل فردی
فشارهای عصبی و بیماری‌های روحی: کسانی که دائماً در معرض فشارهای عصبی و محیطی قرار دارن، بیشتر از دیگران در معرض خطر گرایش به اعتیاد هستن. موقعیت‌هایی همانند کنکور، از دست دادن نزدیکان، شکست‌های عاطفی، مالی، شغلی، تحصیلی، انتخاب همسر و … ممکن است در زندگی هر جوانی پیش آید و اگر شما راه صحیح مقابله با آن‌ها را ندانید، امکان دارد برای دستیابی به تسکین و آرامش مقطعی، به مواد اعتیادآور روی آورید. از آن جایی که امروزه رابطه بین بیماری‌های روانی و اعتیاد به اثبات رسیده، خیلی خوب است که جوان‌ها به جای راه‌حل‌های مقطعی و نادرست (توسل به مواد اعتیاد آور …) به فکر یافتن راه‌حل‌های مناسب برای رفع مشکلات خود باشند.
سن بحرانی: سنین شانزده تا بیست و چهار سال، سنین پر خطری برای جوانان محسوب می‌شن.
شخصیت‌های خاص: بعضی از افراد با خصوصیات شخصیتی خاص خودشان، بیشتر در معرض خطر اعتیاد قرار می‌گیرن، به طور مثال کسی که به خاطر خجالت و رودربایستی، توان نه گفتن به دوستش را نداره، ممکنه با هر تعارف ساده به مصرف مواد آلوده بشه. ممکنه یک نفر در نتیجه کمبود اعتماد به نفس سراغ مواد بره و یا بر عکس اعتماد به نفس بالایی داشته باشه و فکر کنه که با مصرف مواد به هیچ وجه معتاد نمی‌شه. حالا فردی را تصور کنید که دائما تو خودشه و با کسی حرف نمی‌زنه. این فرد به‌دنبال مصرف مواد، اخلاقش عوض می‌شه و فکر می‌کنه می‌تونه مشکل رفتاری خودش را تا آخر عمر با مصرف مواد بر طرف کنه. در صورتی‌که اعتیاد به مرور زمان مشکلات او را چندین و چند برابر خواهد کرد. جوانی که دائماً نظرش عوض می‌شه و در تصمیم‌گیری ضعیفه، در آن لحظه خاص که باید برای یک عمر زندگیش تصمیم بگیره، اشتباه می‌کنه و همه چیز خراب می‌شه.
مشکلات جسمانی: بعضی‌ها برای تسکین درد از مواد مخدر استفاده می‌کنن. در صورتی که پزشکان با بهره‌گیری از داروهای مسکن، می‌تونن طوری درد رو کنترل کنن که فرد به آن داروها وابسته نشه.
عدم آگاهی از خطرات مصرف مواد مخدر: گروهی دائماً در حال تبلیغ برای مواد مخدر هستن، برای این که یا رفتار خودشون رو توجیه کنن و یا موادشون رو به فروش برسونن. ولی اگر جوان‌ها از خطرات و عوارض مصرف مواد واقعاً اطلاع درستی داشته باشن، محاله که هر گونه ماده اعتیادآوری را مصرف کنن.
نگرش مثبت به مواد مخدر: مجموع اطلاعات غلط و باورهای نادرست، موجب می‌شه که فرد، نگرش و دیدگاه مثبتی نسبت به مصرف مواد مخدر پیدا کنه و زشتی مصرف برایش از بین بره. اینکه ببینیم اطلاعات درست را از کجا بگیریم و از کی بشنویم، اهمیت زیادی داره.
مشاغل خاص: بعضی از مشاغل خاص که فعالیت جسمی سنگین و تغییر ساعت‌های خواب و بیداری را به دنبال دارن، فرد را مستعد ابتلا به اعتیاد می کنن، کسانی که این مشاغل رو دارن، باید بیشتر مراقب خودشان باشند.
اضطراب، افسردگی شدید، پرخاشگری و رفتارهای ضد اجتماعی،زمینه ساز بروز اعتیاد هستند.

عوامل خانوادگی
ممکنه همه خانواده‌ها، در همه زمینه‌ها، کاملاً موفق نباشن. ساختار خانوادها همیشه یکسان نیست. بعضی از خانوادها، بی‌سرپرست و یا تک سرپرست هستن. این چنین خانواده‌هایی، معمولاً با مشکلاتی مواجه می‌شن. مشکلات و دشواری‌های خانوادگی، در شرایط دیگری نیز پیش می‌آید. مثلاً وقتی که در بین افراد خانواده، فردی معتاد است، تعداد افراد خانواده زیاد هستن و یا روابط خانوادگی متشنج است. اگر چه همه این عوامل مشکل‌آفرین هستن، اما باید بدانی که برای هر مشکلی یک راه حل درست و منطقی وجود داره. استفاده از مواد اعتیادآور، قطعاً راه حل این مشکلات نیست و بر این دشواری‌ها خواهد افزود.
چنانچه تو با یکی از این مشکلات مواجه هستی به چگونگی رفع آن‌ها فکر کن، با مشاور مدرسه یا یک بزرگ‌تر مورد اعتماد مشورت کن. مطمئناً راه‌حل مناسبی برای حل مشکلات خودت پیدا می‌کنی.
اعتیاد راه‌حل مشکلات نیست.
در خانواده‌های پرتنش روابط عاطفی بین اعضا کاهش می‌یابد واحتمال گرایش آنان به اعمال بزهکارانه و مواد اعتیاد آور بسیار بیشتر است.

اوقات فراغت و فعالیت‌های جایگزین
آیا در زندگیت برنامه‌ریزی داری؟ اوقات بیکاری ات را چطور می‌گذرونی؟ اگر برای زندگیت، برای اوقات کاری و اوقات بیکاری‌ات برنامه نداری، مواظب باش ،‌چون این خودش یک زنگ خطره.
به چیزهایی که علاقه داری فکر کن، استعدادهای خودت را بشناس و سعی کن زندگیت را با چیزهایی که تو را سرگرم می‌کنه و دوستشون داری، پر کنی. مثلاً عده‌ای از بچه‌ها به ورزش روی میارن، عده‌ای دیگر مطالعه در کتابخانه‌ها و فرهنگسراها را ترجیح می‌دن، بعضی از جوانان به کارهای هنری مثل تئاتر، موسیقی… می‌پردازن و یا به کلاس‌های مختلف می‌رن. تو چکار می‌کنی؟ پرداختن به کوهنوردی، شنا، اردو و مسابقات فرهنگی، ورزشی و مطالعه.. می‌تونه تو را از خطر اعتیاد حفظ کنه.
خیلی خوبه که برای هر روزمان، یک برنامه مشخص داشته باشیم و آن را همان روز انجام بدهیم.