دربارهٔ انواع مزهٔ اصلی و اینکه در کجای زبان بهتر احساس می شوند، با هم کلاسان گفت وگو کنید.
نتیجهٔ بحث خود را به صورت گزارش ارائه کنید.

پاسخ :

به آسانی می توان نشان داد که اغلب آنچه مزه چیزها می خوانیم در حقیقت بوی آنهاست .اگر سوراخهای بینی را ببندیم تفاوت بین یک قطره آب لیمو ترش را که روی زبان گذاشته شود با یک قطره سرکه تشخیص نمی توانیم داد.آزمایش نشان داده است که مزه های مختلف به چهار مزه اصلی بر می گردند و این چهار عبارتند از شوری و ترشی و شیرینی و تلخی. مزه های دیگر ترکیباتی از این چهار مزه اصلی هستند.

هر چند آنچه معمولاً مزه چیز ها محسوب می شوند در درجه اول از راه بو و مزه تعیین می شوند اما عوامل دیگر نیز دیگر نیز در آن موثر است مثلاً خردل گذشته از بو و مزه ایجاد سوزشی در زبان می کند که موجب می شود آن را از چیز های هم مزه دیگر تشخیص دهیم. گاه حس بودن به تشخیص مزه خاص چیزها کمک می کند مثلاً بعضی چیز ها در روی زبان نرم و بعضی زبرند. نیز می دانیم که بعضی مزه ها وقتی سردند یک نوع و وقتی گرم هستند نوع دیگر حس می شوند نیز می دانیم که مزه های اصلی ممکنست به صورتهای مختلف با هم ترکیب شوند در چشیدن نیز عادی شدن موثر است مثلاً اگر قبلاً قند خورده باشیم میوه نسبتاً شیرین به دهان ما ترش می آید زیرا قند چنان حس چشش شیرینی را در ما خسته کرده است که شیرینی مختصری را که در میوه است نمی توانیم بچشم . برای اینکه چیز ها مزه داشته باشند باید در آب دهان حل شوند، زیرا چنانکه خواهیم دید گیرندگان چشائی پایین تر از سطح زبان جای دارند و چیز ها وقتی توسط آنها درک می شوند که به آنها دسترسی پیدا کنند.

گیرندگان چشائی

در روی زبان برآمدگی هائی دیده می شود که مشهود ترین آنها در عقب زبان است (شکل اول) ، این برآمدگی ها یا پرز ها سلولهای چشائی را در بر دارند. پرزهای قارچی بیشتر در اطراف و نوک زبان دیده می شوند. در نوک زبان بخوصوص نسبت به شیرینی حساسند و در اطراف زبان نسبت به ترشی. پرزهای همه زبان (جز وسط آن) نسبت به شوری حساسیت دارند قسمت میانی زبان متمایل به جلو نسبت به هیج محرک مزه ای حساسیت ندارند بعضی از برآمدیها نیز هیچ سلول چشائی ندارند.گیرندگان چشائی که جوانه های چشائی خوانده می شوند در کنار این برآمدگیها قرار دارند، چنانکه در شکل پنجم نشان داده است.هر برآمدیها یا پررزی دارای چند جوانه چشائی است از این شرح دیده می شود برای اینکه مزه چیزی درک شود لازمست در آب دهان شود و به این جوانه های چشائی برسد.
عصب هائی که در پایه سلولهای چشائی قرار دارند جریان عصبی را به مغز منتقل می کنند.

وجود حس بویایی در جلوگیری از خطرات و حتی حفظ جان شخص مؤثر است. با ذکر
مثال هایی در این باره با هم کلاسانتان گفت و گو کنید.

پاسخ :

حس بویایی با عث درک گازهای مختلف حاصل از سوختگی یا خفگی – فاسد شدن غذا ونوشیدنی

با ساختمان چشم در کلاس پنجم آشنا شدید. با استفاده از مولاژ چشم
یا پوستر های موجود در مدرسه شکل ساده ای از کرهٔ چشم را ترسیم و بخش های مختلف آن را
نام گذاری کنید.

پاسخ :

ساختمان چشم انسان

قسمت هاي مختلف چشم انسان عبارتند از:پلک ها، ملتحمه، قرنيه، ليمبوس، صلبيه، عنبيه، مردمک، عدسي،اتاقک قدامي، مشيميه، فضاي خلفي و زجاجيه، شبکيه، عصب چشم و عضلات چشم. 

پلک ها:

پلک ها؛ بافت هاي منحصر به فردي هستند که پوشش مخاطي متحرکي را تشکيل مي دهند که تمام سطح کره چشم را مي پوشاند . بنابراين پلکها خط مقدم دفاع سطح چشم در مقابل خشکي و آسيب ها مي باشند . اگر پلکهادچاراختلالات آناتوميک يا عملکردي باشند ،  اولين قدم درماني در جهت بهبود وضع سطح چشم، اصلاح فيزيولوژي نرمال پلک است.حدود 100 مژه در پلک بالا و 50 مژه در پلک پايين وجود دارد که دقيقا قدام به صفحه تارسي خارج شده و به سمت جلو خم مي شوند. مژه هاي فوقاني به سمت بالا و مژه هاي تحتاني به سمت پايين قوس برمي دارند که باعث گير انداختن و جلوگيري از ورود اجسام ريز به داخل سطح کره چشم مي شوند. 

 ملتحمه:

ملتحمه يك لايه شفاف محافظ است كه سطح داخلي پلك ها و روي سفيدي كره چشم را مي پوشاند.در واقع ملتحمه يك اپيتليوم مخاطي است كه از محل اتصال پوستي مخاطي لبه پلك تا ليمبوس قرنيه اي - صلبيه اي ادامه يافته است . مساحت ناحيه  ملتحمه بيشتر از سطح كره چشم و پلكهاست و باعث ايجاد چندين چين مي شود. چين ها در فورنيكس ها برجسته تربوده وبراي حركت كره چشم لازم هستند . در سمت داخل، فورنيكس وجود ندارد و چين ملتحمه ايجاد چين نيمه هلالي را مي كند.

 قرنيه:

قرنيه(Cornea) راهي است كه از طريق آن اطلاعات بينايي از دنياي خارج وارد چشم  مي شود. بنابراين، يك بافت اپتيكي كاملا تخصص يافته است كه بايدشفافيت وتوانائي انكسار نور مرئي آن حفظ شده و در مقابل نيروهاي خارجي مثل خشكي،  تهاجم ميكروبي و آسيب وضربه ها مقاومت كند.قرنيه  بافتي است شفاف در جلوي چشم که در محل ليمبوس (حلقه دور قرنيه) به ملتحمه متصل مي‌شود. قطر افقي آن 75/11 و قطر عمودي 6/1? ميليمتر است. ضخامت آن از مرکز به محيط افزايش مي‌يابد (65/0- 52/0) ميليمتر. منابع تغذيه قرنيه ، عروق ليمبوس ، زلاليه و اشک است. قسمت سطحي قرنيه بيشتر اکسيژن خود را از اتمسفر مي‌گيرد. ساختمان يکنواخت ، بي‌آب بودن و بي‌رگ بودن عوامل شفافيت قرنيه مي‌باشد.اعمال جراحي ليزيک و يا ليزر براي تصحيح شماره عينک بر روي اين قسمت انجام مي گيرد. با انجام اين گونه اعمال جراحي، انحناي قرنيه تغيير و شماره چشم اصلاح مي گردد .

به گفته ديگر؛ قرنيه قسمت شفاف و شيشه مانند جلوي چشم مي‌باشد که مقطعي از يک کره يا يک جسم بيضوي منظم است که از وراي آن قسمت رنگي چشم يعني عنبيه ديده مي‌شود. در واقع رنگ چشم وابسته به عنبيه است که از فردي به فرد ديگر متفاوت مي‌باشد و قرنيه کاملا شفاف است. نور پس از عبور از قرنيه و عدسي چشم به شبکيه مي‌رسد تا در آنجا تصوير تشکيل گردد و پس از فعل و انفعالاتي، اطلاعات اين تصوير بصورت امواج الکتريکي-عصبي به مغز منتقل گردد و فعل بينايي کامل گردد. هر گونه اختلالي که در اين مسير بروز نمايد سبب کاهش بينايي مي‌شود. قرنيه اولين عنصر در اين مسير مي‌باشد و وجود يک قرنيه شفاف و با شکل هندسي منظم، لازمه اصلي بينايي است

 ليمبوس

ليمبوس محل آناتوميكي تبديل اپيتليوم اسكلرا و ملتحمه به قرنيه بوده و معتقدند كه محل سلولهاي  بنيادي اپي تليال قرنيه است. در ليمبوس، اپي تليوم مطبق منشوري ملتحمه به اپي تليوم مطبق سنگفرشي قرنيه و آستر مخاطي رگدار اپيتليوم ملتحمه به يك شبكه پرعروق ليمبال ختم مي شود. براي تامين غذا و اكسيژن سلولهاي بنيادي ليمبوس كه ميتوزفعال دارند، اين شبكه عروقي اهميت دارد. علاوه بر اين ليمبوس در تعيين حدود سلولهاي ملتحمه از سلولهاي قرنيه نقش دارد.

 صلبيه:

صلبيه قسمت سفيدي چشم است که درامتداد قرنيه ميباشد و تا پشت چشم و تاعصب بينايي ادامه مي يابد. در واقع صلبيه بافت نسبتاً محكمي است كه دورتا دور كره چشم به جز قرنيه را مي پوشاند. 

 عنبيه:

عنبيه بخش رنگي پشت قرنيه است كه رنگ چشم افراد را تعيين مي كند.عنبيه  به رنگهاي مختلف مانند آبي، سبز، قهوه‏اي، عسلي وغيره مي‏باشد.

 مردمک:مردمك، سوراخي است در وسط عنبيه  که مقدار نور وارد شده به چشم را تنظيم مي كند. وقتي چشم در محيط پر نور قرار مي گيرد مردمك تنگ مي شود تا مقدار نور كمتري وارد چشم شود؛ و بر عکس زماني که چشم در محيط كم نور قرار مي گيرد مردمك گشاد مي شود تا نور بيشتري وارد چشم شود.

 عدسي:

عدسي عضوي است محدب الطرفين ، قابل انعطاف، بدون رگ و شفاف با قطر 9 ميليمتر و ضخامت 4 ميليمتر که ما بين مايع زلاليه و زجاجيه چشم قرار دارد. و توسط زنولها به شيارهاي بين جسم مژگاني اتصال دارد.عدسي در پشت مردمک واقع شده است و عمل تطابق و متمرکز کردن نور بر روي شبکيه را انجام مي‌دهد.

در هنگام مطالعه، عدسي با تغيير انحنا خود اين امکان را ايجاد مي‌نمايد که بتوانيم اجسام نزديک را بخوبي ببينيم. اين قابليت از سن 45-40 سالگي به بعد، کاهش مي‌يابد و بنابراين پير چشمي عارض مي‌گردد، بدين معنا که براي ديد نزديک و مطالعه نياز به عينک جداگانه خواهد بود. هرگاه فردي به نزديک نگاه مي‌کند، انقباض عضله سيلياري، کشش عدسي را کم مي‌کند و لذا عدسي کروي‌تر شده و قدرت انکساري بيشتري پيدا مي‌کند و تصوير جسم نزديک را بر شبکيه مي‌اندازد (عمل تطابق). در نگاه به دور عکس اين حالت اتفاق مي‌افتد. با پير شدن و کاهش حالت ارتجاعي عدسي ، قدرت تطابق آن کاهش مي‌يابد و فرد تار مي‌بيند.اين همان حالتي است كه به آن پير چشمي گفته مي شود.
آب مرواريد که يکي از شايعترين بيماريهاي چشم ميباشد که بعلت کدر شدن عدسي چشم اتفاق مي افتد.

اتاقک قدامي:

اتاقک قدامي فضاي كوچكي است كه بين قرنيه و عنبيه قرار دارد. در اين فضا مايعي به نام زلاليه جريان دارد.در چشم  مرتباً مقداري از مايع زلاليه توليد و ازطريق مجاري زاويه چشم خارج مي شود . اگر به هر دليلي تعادل بين توليد و خروج اين مايع به هم بخورد مقدار مايع زلاليه در چشم افزايش پيدا مي كند و فشار داخل كره چشم از حد طبيعي بيشتر مي شود. بالا رفتن فشار چشم به پرده شبكيه و عصب بينايي آسيب مي زند و باعث بيماري آب سياه يا گلوكوما مي شود.

 مشيميه:

مشيميه پرده نازك سياه رنگي است كه دور شبكيه را احاطه كرده است. اين پرده تعداد زيادي رگ هاي خوني دارد كه مواد غذايي را به بخش هايي از شبكيه مي رساند. به علاوه سلول هاي اين لايه حاوي تعداد زيادي رنگ دانه سياه ملانين است كه رنگ سياهي به اين بخش از چشم مي دهد. وجود رنگ سياه مانع از انعكاس نورهاي اضافي در داخل كره چشم مي شود و به تشكيل تصوير واضحتر كمك مي كند.

 فضاي خلفي و زجاجيه:

فضاي خلفي چشم كه محوطه پشت عدسي چشم است توسط زجاجيه که در واقع يک ماده ژله مانند شفاف است  پر مي‏شود. در بعضي شرايط مثل افزايش سن، ضربه به چشم، نزديک بيني متوسط تا شديد، ديابت و ....  ساختمان ژله مانند زجاجيه تغيير مي كند و در بعضي جاها حالت آبكي پيدا مي كند.اين تغييرات بصورت اشكال متحركي شبيه مو و يا بال مگس ( مگس ‏پران) در ميدان بينايي ديده مي شوند. خصوصا در موقع نگاه به يك زمينه سفيد و روشن اين اشکال بيشتر جلب توجه مي‏كند.

در صورتي که فردي به صورت حاد دچار مگس پران و يا احساس جرقه زدن (فلاشينگ) شود؛ بايد از نظر احتمال سوراخ شدگي شبکيه معاينه شود. 

شبکيه:

قسمت حساس به نور چشم است كه در پشت چشم ، مابين  زجاجيه و مشيميه قرار دارد و شامل مجموعه اي از سلولهاي حساس به نور و انواع مختلف نرونهاست. سلولهاي استوانه اي مسئول ديد سياه و سفيد هستند و سلولهاي مخروطي رنگها را تشخيص مي دهند. نرونهاي مياني شبكيه نيز سيگنالهاي بينايي رسيده را جمع آوري و اطلاعات را به عصب بينايي منتقل مي كنند.

شبكيه از ميليونها سلول اختصاصي فتورسپتور (گيرنده نور)بنام سلولهاي مخروطي و استوانه اي تشكيل شده است كه شعاعهاي نوري را به سيگنالهاي الكتريكي تبديل مي كنند و از طريق عصب بينايي به مغز منتقل مي كنند. سلولهاي استوانه اي توانايي ديد در نور كم و سلولهاي مخروطي توانايي ديد رنگها را به ما مي دهند .

ماكولا، كه در مركز شبكيه قرار دارد، محل تجمع بيشترين تعداد سلولهاي مخروطي است. فوآ، فرورفتگي كوچكي در مركز ماكولا، بيشترين سلول مخروطي را داراست. ماكولا مسئول ديد مركزي، ديد رنگها و تشخيص دقيق جزئيات است. سلولهاي استوانه اي درقسمت محيطي شبكيه (اطراف شبكيه) قرار دارند و امكان ديد در شب و ديدن حركت اشياء در اطراف را مي دهد . 

عصب چشم:

عصب بينايي، در پشت شبكيه قراردارد كه سيگنالها را از سلولهاي فتورسپتور به مغز منتقل مي كند . اين عصب پيام هاي بينايي را  از شبکيه به مغز ارسال مي كند.در بعضي ازبيماريها مانند مولتيپل اسکلروزيس يا همان MS ، مسموميت با الکل متيليک (الکل چوب)، آب سياه و.... عصب بينايي آسيب مي بيند. 

عضلات چشم:

حركات كره چشم در هر چشم به وسيله 6 عضله خارج کره چشمي كه به اطراف كره چشم مي چسبد كنترل مي شود. اختلال حرکتي و يا عدم هماهنگي آن ها مي تواند به انحراف چشم يا لوچي منجر شود.

توجه. برای حمایت از سایت ما و ایجاد انگیزه برای سایت ما برای گذاشتن بیشتر تحقیقات و جواب سوالات کتاب ها بصورت رایگان برای شما  ، بر روی لینک های زیر هر چند بار خواستید (بعد خواندن مطلب یا قبل از آن ) کلیک کنید :

لیست کلیه اقدام پژوهی ها

لیست کلیه تحقیقات و تجربیات ارتقای شغلی دبیران

لیست کلیه پایان نامه ها

لیست کلیه مقالات و تحقیقات

لیست کلیه پروژه های آماری

لیست کلیه پروژه ها کارآموزی و مالی

چشمان یکی از اعضای گروه را با یک پارچهٔ تیره با احتیاط ببندید.
چراغ قوه ای را روشن کنید و نور آن را در فاصلهٔ ۱۵  ۱۰ سانتی متری به بخش های مختلف بدن
او بتابانید.
 آیا دانش آموز نور را احساس می کند؟
 چراغ قوه را به پوست نزدیک تر کنید؛ آیا او نور را احساس می کند؟
 در فاصلهٔ نزدیک دانش آموز می فهمد که چراغ قوه به او نزدیک شده است؛ چرا؟
دربارهٔ نتایج این فعالیت با هم کلاسان خود بحث کنید.

پاسخ :

برای احساس نور باید گیرنده ی مناسب که در اندام چشم قرار دارد تحریک شود  پس در مرحله اول  درکی صورت نمی گیرد -ب- در پوست گیرنده مخصوص نور وجود نداردپس احساس نمی شودج- با نزدیک شدن نور مقداری از نور از پارچه عبور کرده وتاحدی این احساس به وجود می اید..................مهمترین اندام های حسی لمس در پوست  - صوت درگوش -  نور درچشم – چشایی درزبان

 دو جمعیت از یک نوع جاندار در یک محیط زندگی می کنند. یک جمعیت حاصل تولید مثل
غیرجنسی و جمعیت دیگر حاصل تولید مثل جنسی این جاندار است. اگر عوامل محیطی )مانند
دما، رطوبت، غذا یا تغییر در عوامل زنده محیط مانندگسترش نوعی باکتری بیماری زا( تغییر کنند،
پیش بینی می کنید افراد کدام جمعیت، بیشتر در خطر از بین رفتن قرار می گیرند، چرا؟
 با مقایسهٔ دو نوع تولید مثل جنسی و غیرجنسی، مزایا و معایب هر کدام را توضیح دهید.

پاسخ :

در تولید مثل جنسی علاوه بر افزایش تعداد تنوع ژنتیکی بوجود می اید بنابراین در مقابل عوامل مختلف سازگاری بیشتری خواهند داشت.

به جز حشره ها، جانوران دیگری نیز به گرده افشانی گل ها کمک می کنند، گزارشی دربارهٔ
چنین جانورانی تهیه کنید و در کلاس ارائه دهید. گزارش را می توانید به شکل تصویری ارائه دهید.

پاسخ :

گرده افشانی گاهی بوسیله باد صورت می گیرد ولی حشرات کمک زیادی به گرده افشلنی می کنند بدن آن ها دارای کرک می باشند که گرده را جابجا می کنند.

جواب فعالیت:

مرغ مگس:

*مرغ مگس علاوه بر نوشیدن شهد گل، به دلیل تماس بدن و منقارش با گرده های گل و پرواز به سوی گل‌های دیگر برای چشیدن شهد آنها نقش موثری در گرده افشانی ایفا می‌کند.

پروانه ها:

*یکی دیگر از حشراتی که در گرده افشانی نقش بسیار موثری دارد پروانه ها هستند. پروانه با پاها و نیش بلندش می تواند به عمق بیشتری از شهد گل ها دست پیدا کند و به این ترتیب حجم بالاتری از گرده گل ها را جابه‌جا کند و باعث گرده افشانی بین آنها شود.

خفاش ها:

*خفاش های میوه خوار هم یکی دیگر از حیوانات موثر در گرده افشانی گل ها و گیاهان محسوب می‌شوند. این حیوانات میوه برخی از گیاهان چون آووکادو، موز، کاشو، میخک، خرما، انجیز، گواو، انبه و هلو را می خورند و هسته آنها را در منطقه ای دیگر پخش و به این ترتیب به گرده افشانی گیاهان کمک می کنند.

دیگر حیوانات:

*حیواناتی دیگر مانند مورچه ها، موش های صحرایی، لمورها، صاریغ‌ها و حتی مارمولک‌ها نیز در گرده افشانی و دانه پراکنی گیاهان و گل ها بسیار موثر هستند

مطلب مرتبط:

گرده‌افشانی فرایندی مهم در چرخه تولید مثل در گیاهان دانه دار است. بطور خلاصه گرده افشانی به انتقال دانه‌های گرده از پرچم یک گل که عضو نر گیاه به حساب می‌آید به روی کلاله مادگی همان گل یا گل دیگری از همان گونه گفته می‌شود 

خود گرده‌افشانی حالتی است که در آن گرده از پرچم‌های موجود در گل‌های یک گیاه به کلاله‌های گل‌های همان گیاه منتقل شود. دگر گرده‌افشانی هنگامی اتفاق می افتد که گرده‌های یک گیاه به کلاله‌های گیاهان دیگر از همان جنس منتقل شود

تعدادی گل انتخاب و کاسبرگ ها و گلبرگ های آنها را مشخص کنید.
چگونه آنها را تشخیص می دهید؟
پرچم ها را جدا و آنها را با ذره بین مشاهده کنید. دانه های گرده را همراه با قطره ای آب با
میکروسکوپ مشاهده کنید. شکل دانه های گرده را رسم کنید. دانه های گرده را از کدام قسمت
پرچم برداشتید؟ آیا دانهٔ گردهٔ گل هایی که دارید، یک رنگ و یک شکل اند؟
با استفاده از تیغ، مادگی را از طول برش دهید. این کار را با احتیاط انجام دهید. با استفاده از
ذره بین قسمت های متفاوت مادگی را مشاهده و به ویژگی های هر قسمت توجه کنید. آیا می توانید
تخمک ها را در تخمدان ببینید؟

پاسخ :

کاسبرگ سبز رنگ ومحافظ گلبرگ می باشد . گلبرگ ها معمولا رنگی به تعداد بیشتر در داخل کاسبرگ قرار دارد.

دانه گرده ی گیاهان متفاوت هستند دانه گرده در سرپرچم به نام بساک قرار دارد.

گرده دارای دو غشاء دو هسته یکی رویشی ویکی زایشی ودو سیتوپلاسم می باشد.

* مادگی هم در گیاهان متفاوت ودر بعضی دارای خانه هایی می باشد در داخل آن سلول هایی از جمله تخمک که گامت ماده است قرار دارد.

بعضی دوقلوها همسان )هم شکل و از
یک جنس( و بعضی غیرهمسان اند.
شکل روبه رو چگونگی ایجاد دوقلوهای
همسان و غیرهمسان را نشان می دهد.
با توجه به شکل علت همسان بودن یا
غیرهمسان بودن دوقلوها را توضیح دهید.

پاسخ :

در دو قلوی همسان سلول تخم یکی می باشد که در مراحل اولیه جنینی به دو قسمت شده وجداگانه دو موجود با ژنتیک مشابه رشد می کنند در دو قلوی غیر همسان لقاح توسط دو گامت نر ودو گامت ماده  صورت گرفته در نتیجه خصوصیات ژنتیکی متفاوتی خواهند داشت.

الف( ماهی ها، دوزیستان، خزندگان، پرندگان و پستانداران پنج گروه
مهره داران اند )شکل زیر(. دربارهٔ خارجی یا داخلی بودن لقاح در هر گروه از آنها نظر خود را با
استدلال بیان کنید.

پاسخ :

الف) ماهی ها ودوزیستان گامت ها را در آب رها می شوند ولقاح خارجی است . در دو زیستان وپرندگان وپستانداران لقاح داخلی است.

ب( افراد کدام گروه از زاده هایشان مراقبت می کنند؟

پاسخ :

ب) پرندگان وپستانداران از زاده هایشان مراقبت می کنند ولی مراقبت پستانداران کامل تر است

پ( در مهره داران، جانوران ماده ای که لقاح خارجی دارند، نسبت به آنهایی که لقاح داخلی
دارند، چندین برابر گامت تولید می کنند. به نظر شما دلیل این پدیده چیست؟

پاسخ :

چون امکان لقاح کم می شود هم از نظر دمایی –- امکان زنده ماندن در درون بدن بیشتر است از نظر دما –غذا – حفاظت کامل می شود.

ت( توضیح دهید احتمال زنده ماندن زاده ها )فرزندان(، در رشد و نمو تخم در بیرون از بدن
بیشتر است یا درون بدن.

پاسخ :

درون بدن احتمال زنده ماندن بیشتر است .چون مراقبت از آن راحت تر است .

شکل زیر گامت های نر و ماده را در چند جانور نشان می دهد. با توجه به شکل، گامت های نر و
ماده چه تفاوت های کلی با هم دارند؟

پاسخ :

 گامت ماده بزرگتر دارای اندوخته غذایی است  بی حرکت می باشد اما گامت نر دارای حرکت، کوچک تر- ،تعداد بیشتر -عمر کمتر  می باشد.

در شکل ۹ محل تقسیم میتوز یا میوز را مشخص کنید. اگر تقسیم میوز
وجود نداشت، آیا تولید مثل جنسی امکان پذیر بود؟

پاسخ  :

خیر

در مرحله اول برای تشکیل گامت ها تقسیم میوز صورت گرفته وتعداد کروموزم کاهش می یا بد در مرحله ی رشد تقسیم میتوز صورت می گیرد.

با توجه به اینکه در تولید مثل جنسی، دو گامت از دو فرد نر و ماده با هم ترکیب می شوند، آیا این
گامت ها می توانند حاصل تقسیم میتوز باشند؟ برای پاسخ خود دلیل بیاورید.

پاسخ :

 برای آن که تعداد کوروموزم ثابت بماند تقسیم میتوز نمی تواند این امر ر ا محیا کند با تقسیم میوز چون در گامت تعداد کروموزم نصف می شود با تر کیب شدن گامت ها تعداد کروموزوم ثابت خواهد ماند.

پرورش دهندگان گل و گیاه، روش های متفاوتی برای ازدیاد )تکثیر(
گیاهان به کار می برند. با این کار، آنها می توانند در مدتی کوتاه، تعداد فراوانی گل و گیاه تولید کنند.
با مراجعه به مراکز پرورش گل و گیاه به طور گروهی این روش ها را از نزدیک مشاهده و گزارشی
در این باره تهیه کنید و درکلاس ارائه دهید.

پاسخ :

 با قلمه زدن ساقه، برگ، پیوند زدن، خوابانیدن جدا کردن، قطعه قطعه کردن می توانند گیاهان را تکثیر کنند.

معمولاً کپک ها ابتدا به شکل لکه های کوچک روی نان یا میوه دیده می شوند، اما با گذشت
زمان این لکه ها بزرگ تر می شوند و سرانجام همهٔ سطح آنها را می پوشانند. چه استدلالی برای این
مشاهده دارید؟

پاسخ  :

تولید مثل غیر جنسی  هاگ زایی چون با تولید زیاد  ی هاگ همراه است در زمان کم تکثیر زیاد است.

شکل های زیر تولید مثل غیرجنسی را در بعضی جانداران نشان می دهد.
روش هر تولید مثل را زیر هر شکل بنویسید.

پاسخ :

هیدر با جوانه زدن – بعضی از شقایق دریایی با قطعه قطعه شدن – تک سلولی ها با دو نیم شدن زیاد می شوند

وسایل و مواد لازم: نان کپک زده، میکروسکوپ، تیغه و تیغک
قطره ای آب روی تیغه بگذارید. با استفاده از چیزی مانند سوزن یا خلال دندان، مقداری از
کپک را از روی نان بردارید و به آرامی با آب روی تیغه مخلوط کنید. روی آن تیغک بگذارید و با
میکروسکوپ مشاهده کنید.
شکل چیزی را که می بینید، رسم کنید. آزمایشی طراحی کنید که نشان دهد چه عوامل
محیطی در رشد کپک روی نان نقش مثبتی دارند؟

پاسخ :

نانی را به چهار قسمت مختلف تقسیم کرده یکی را در یخچال دیگری را در جلوی نور سومی را در داخل کمد  چهارمی را در کنار حمام قرار می دهیم  نانی که در حمام باشد زودتر کپک می زند  -عامل گرما – رطوبت – تاریکی وجود دارد و بر عکس نانی که در جلوی نور باشد دیر تر کپک می زند.

شکل روبه رو مراحل رشد و تکثیر باکتری را نشان می دهد. با
توجه به این شکل و آزمایش مربوط به مخمر، تولید مثل باکتری و
مخمر را با هم مقایسه کنید.

پاسخ :

در هر دو روش هسته دو برابر شده مواد سیتو پلاسم نیز دو برابر می شود در جوانه زدن سلول جدید کوچک بوده ولی در دو نیم شدن سلول ها با هم برابرند.

وسایل و مواد لازم: ظرف شیشه ای، مخمر نانوایی، شکر، نمک، آب،
قاشق چای خوری، میکروسکوپ، تیغه و تیغک.
مخمر نانوایی، قارچی تک سلولی است. به اندازهٔ یک قاشق چای خوری پودر مخمر نانوایی را
به همراه مقدار اندکی شکر و نمک در ظرف شیشه ای بریزید. حدود ۵۰ میلی لیتر آب به آن اضافه
کنید تا آب با پودر مخمر مخلوط شود. روی ظرف را بپوشانید و آن را در جای نسبتاً گرم قرار دهید.
بعد از گذشت ۱۰ دقیقه آن را مشاهده و آنچه را می بینید یادداشت کنید.
قطره ای از این مخلوط را روی تیغه بگذارید و روی آن تیغک قرار دهید. نمونه را با میکروسکوپ
مشاهده و شکل آنچه را می بینید، رسم کنید.

پاسخ :

مخمر نوعی قارج تکسلولی بوده که در شرایط مناسب به وسیله ی جوانه زدن زیاد می شود .

در جدول ۱ تعدادی از ویژگی های جانداران آمده است. مقابل هر ویژگی نقش آن را بنویسید. به نظر
شما چه تفاوت اساسی بین تولید مثل و ویژگی های دیگر جانداران وجود دارد؟

پاسخ :

چه ویژگی ای در جانداران وجود دارد که سبب می شود، جمعیت یک نوع از آنها زیاد شود؟تولید مثل

تولید مثلاگر افراد یک نوع جانور نتوانند تولید مثل کنند، چه اتفاقی می افتد؟

نسل آنها منقرض می شود

جانداران متفاوتی که در اطراف
شما وجود دارند، چگونه تکثیر می شوند؟

تخم گذاری - تولید مثل سلولی

جدول مقابل تعداد کروموزوم ها را در چند جاندار
نشان می دهد. با توجه به اطلاعات جدول دربارهٔ
درستی یا نادرستی این جمله گفت وگو کنید: تعداد
کروموزوم ها به اندازه پیکر جانداران بستگی دارد.

پاسخ :

 خیر با این که تعداد کروموزم های موجودات عدد ثابتی است ولی اندازه ی موجود در تعداد نقشی ندارد مانند نمونه: پروانه وانسان

در سال گذشته با انواعی از سوخت های غیرفسیلی آشنا شدید. نظر خود را دربارهٔ جملهٔ زیر
بیان کنید:
«سرمایه گذاری در تولید انرژی های نو و تجدیدپذیر به صرفه تر است

پاسخ :

سوخت های غیر فسیلی آلودگی کمتری در محیط ایجاد می کنند وتغییر ژنی کمتر وسرطان کمتر صورت می گیرد .

مواد و وسایل:
یک عدد سیب زمینی که حداقل چهار جوانه )چشم( داشته باشد؛
چهار لیوان یک بار مصرف، خاک گلدان،کارد، کاغذ و مداد.
روش اجرا:
الف( ته هر لیوان یک سوراخ ریز ایجاد کنید. سپس آنها را با خاک پر و شماره گذاری کنید.
سیب زمینی را به چهار بخش تقسیم کنید؛ به طوری که هر بخش یک جوانه داشته باشد.
ب( هر قطعه را در یکی از لیوان ها مطابق جدول زیر بکارید. توجه داشته باشید که خاک
لیوان ها مرطوب باشد.

پ( پیش بینی می کنید که از کدام قطعه، گیاه سیب زمینی رشد می کند و از کدام قطعه)ها(
رشد نمی کند؟ چه استدلالی برای این پیش بینی دارید؟
ت( هر روز لیوان ها را مشاهده کنید و مشاهدات خود را در جدولی بنویسید. نتیجهٔ آزمایش را
در کلاس گزارش کنید. آیا نتیجه آزمایش، پیش بینی شما را تأیید می کند؟

پاسخ :

جوانه های روی سیب زمینی دارای هسته وماده ی وراثتی یکسان هستند  با جدا کردن جوانه ها وکاشت انها در محیط های مختلف متوجه می شویم محیط بر روی ظهور صفات تاثیر دارد.

بهترین رشد را در نور مناسب و آب کافی خواهیم داشت.

الف( سر انگشتان خود را به طور کامل با جوهر رنگ کنید.
سپس روی کاغذ طوری فشار دهید تا نقش خط های آن روی کاغذ بیفتد.آیا نقش
این خطوط در همهٔ انگشتان شما یکسان است؟ آیا اثر انگشت هم کلاسی های
شما یکسان است یا با هم فرق می کند؟
ب( اثر انگشت اشاره دوقلوهای همسان را تهیه کنید. آیا اثر انگشت یکسانی
دارند؟
پ( اثر انگشت چه کاربردی در زندگی اجتماعی دارد؟

پاسخ :

  اثر انگشت همه ی انسا نها با هم فرق داردواثر انگشت هر فرد مخصوص خودش است،اثر انگشت در تمام عمر یکسان است .

- با داشتن اثر انگشت می توان افراد را شناسایی کرد.

با توجه به مطالبی که دربارهٔ تنظیم عصبی و هورمونی آموخته اید، جدول زیر را کامل کنید.