سایت اقدام پژوهی - گزارش تخصصی و فایل های مورد نیاز فرهنگیان
1 -با اطمینان خرید کنید ، پشتیبان سایت همیشه در خدمت شما می باشد .فایل ها بعد از خرید بصورت ورد و قابل ویرایش به دست شما خواهد رسید. پشتیبانی : بااسمس و واتساپ: 09159886819 - صارمی
2- شما با هر کارت بانکی عضو شتاب (همه کارت های عضو شتاب ) و داشتن رمز دوم کارت خود و cvv2 و تاریخ انقاضاکارت ، می توانید بصورت آنلاین از سامانه پرداخت بانکی (که کاملا مطمئن و محافظت شده می باشد ) خرید نمائید .
3 - درهنگام خرید اگر ایمیل ندارید ، در قسمت ایمیل ، ایمیل را بنویسید.
در صورت هر گونه مشکل در دریافت فایل بعد از خرید به شماره 09159886819 در شاد ، تلگرام و یا نرم افزار ایتا پیام بدهید آیدی ما در نرم افزار شاد : @asemankafinet
این مقاله در ۱۷ صفحه و با قیمت ده هزار تومان و بصورت ورد و کامل می باشد .
تاثیر ماهواره بر فرهنگ اجتماعی ( زنان )
چکیده:
توسعه وسایل ارتباط جمعی ، موجب تغییرات فرهنگی و ارزشی در سطح جوامع شده است . یکی از پیامدهای منفی این مساله ، کمرنگ شدن ارزشهای خانوادگی و گسستگی نهاد خانواده است . ازدیاد طلاق در جوامع امروزی ، از نشانه های این گسستگی است که به دنبال خود مسائلی چون فقر ، بزهکاری ، افزایش فرزندان بی سرپرست را به همراه دارد . از نگاه صاحبنظران، کالاهای فرهنگی رسانههای غربی یکی از عوامل تشدید کننده بحران در خانواده هستند.
در جامعه جوانی مثل ایران، انتخاب نوع پوشش و سبک آرایش، بی تاثیر از برنامه های ماهواره نیست با نگاهی کوتاه به این مساله متوجه می شویم که نفوذ فرهنگ غرب آرام آرام وارد کلیه اندامهای درخت کهنسال فرهنگ ایران می شود وخود را بسرعت ناباورانه ای به عنوان بخشی از فرهنگ جامعه به جوانان عرضه می کند.در چنین شرایطی، مدیران فرهنگی جامعه باید حرکت خلاقانه و آگاهانه ای را برای کاهش اثرات منفی برنامه های شبکه های ماهواره آغاز کنند.
برای اطمینان شما عزیزان فایل پی دی اف این مقاله در زیر فقط برای مشاهده آمده است .در صورت مشاهده و رضایت می توانید فایل ورد آن را از لینک خرید و به قیمت ده هزار تومان دریافت نمائید . فایل پی دی اف :
در صورت مشاهده و رضایت می توانید فایل ورد این مقاله را از لینک زیر و به قیمت ده هزار تومان دریافت نمائید .
راهنمای خرید : برای خرید و دریافت آنلاین فایل ورد ابتدا بر روی لینک خرید زیر کلیک نمائید . تا وارد صفحه خرید و دانلود سایت علمی و پژوهشی اسمان شوید .لینک خرید :
با سلام به شما بازدید کننده گرامیبرای حمایتاز سایت ما و قرار دادن بیشتر تحقیقان در سایت بر روی لینک زیر ( بعد از خواند یا قبل از خواند تحقیق)هر چند بار که خواستید کلیک کنید تا ما نیز با علاقه بیشتری تحقیقات دانش آموزی برای شما بگذاریم . باتشکر
اهميتتغذيه در ماهيان بسيار قابل توجه است. ماهيان شما در طبيعت غذاي موردعلاقه و نيازشان را يافت ميكنند ولي در محيط آكواريوم شما هستيد كه ..باتغذيه كامل و سلامت باعث شادابي و سلامت و رشد نمو ماهيان خود ميشويد غذايماهين بطور كلي به2دسته خوراكهاي خشك و اماده و خوراكهاي گوشتي و زندهتقسيم ميشود.
الف : چند نوع غذا باید به ماهی ها داده شود ؟ ب : روزی چند بار باید به ماهی ها غذا داد ؟ ج : در هر وعده باید چقدر غذا به ماهی ها داده شود ؟ د : آیا تغذیه ماهی ها در فصول مختلف فرق می کند ؟ ه : در صورت رفتن به مسافرت یا دور بودن از منزل برای تغذیه ماهی ها چه باید کرد .
الف : چند نوع غذا باید به ماهی ها داده شود؟ ماهی ها از نظر تغذیه با یکدیگر متفاوت بوده و هر گروه از آنها مواد غذایی خاصی تغذیه می نمایند .ماهی ها یک گونه نیز در سنین مختلف ممکن است عادات غذایی متفاوتی داشته باشند .به طور کلی ماهی ها ممکن است گوشتخوار ، گیاهخوار و یا همه چیز خوار باشند .ماهی های گوشتخوار در مقایسه با ماهی ها گیاهخوار خود بدو دسته تقسیم می شوند ، اول ماهی هایی که از جانوران کوچک بی مهره تغذیه می نمایند.دوم ماهی ها ماهیخوار که غذای اصلی آنها را سایر ماهی ها تشکیل می دهند .در هر صورت معمولا حتی ماهی هایی که عادات غذایی خاصی دارند ، در سنین مختلف گاهی ممکن است بطور اتفاقی و یا انتخابی اقدام به خوردن انواع دیگر غذاها بنمایند . نکته مهم این است که اکثرا در شرایط آکوآریومی می توان تا حدودی عادات غذایی بیشتر ماهی ها را تغییر داده و یا کنترل نمود .برای مثال سیکلیدها با اینکه عموما گوشتخوار هستند ، با وجود این بخوبی می توان آنها را با غذاهای آماده تغذیه نمود .اصولا ماهی ها حتی در شرایط طبیعی وقتی که غذای اصلی آنها پیدا نشود ، می توانند از انواع دیگر غذاها بطور موقت استفاده نمایند .بدون شک در صورتیکه غذا با سیستم گوارشی آنها مغایر و زمان تغذیه آنها از این غذا طولانی باشد ، رشد و نمو آنها کامل نخواهد بود و این بخصوص در مورد ماهی ها آکوآریومی صدق می کند ، زیرا ماهی ها به اجبار آنچه را به آنها داده می شود، می خورند . در نگهداری و پرورش ماهی ها باید تا حد امکان سعی شود که بآنها غذایی داده شود که مشابه یا مترادف غذای آنها در محیط طبیعی باشد .از آنجاکه آپارتمان نشینی و زندگی ماشینی امروزی تولید یا جمع آوری غذاهای زنده و مخصوص ماهی ها را مشکل و یا غیر ممکن ساخته است ، کارخانه های تهیه مواد غذایی ماهی های تزیینی اقدام به ساختن انواع غذاهای آماده نموده در برخی موارد غذای خاصی برای هرگونه ماهی یا گونه های مشابه درست کرده اند .شکی نیست که این غذاها هرچند هم که کامل باشند جای غذاهای طبیعی را نمی گیرند ، با وجود این ، خوب یا بد امروزه شاید بیش از 90 درصد غذای ماهی ها زینتی از این منبع تامین می گردد .غذاهای آماده معمولا منشا جانوری و گیاهی داشته و اکثرا انواع ویتامی نها و املاح لازم نیز بآنها اضافه می شود .جانوران مختلف نه تنها از غذاها برای تولید انرژی و ماده سازی استفاده می نمایند ، بلکه مانند انسان از خوردن آنها هم لذت می برند .بنابراین حتی اگر برای تغییر ذائقه و دادن لذت بیشتر به ماهی هم شده باید سعی شود که بطور مرتب از دادن غذای آماده و آن هم منحصرا یک نوع از آنها خودداری شود . بطور کلی می توان انواع غذاهای ماهی ها را به دو دسته غذاهای آماده و غذاهای طبیعی تقسیم نمود .همانطور که ذکر شد غذاهای آماده را معمولا با توجه به نیاز غذایی گونه های مختلف می سازند .بنابراین در مصرف آنها برای انواع مختلف ماهی باید دقت بعمل آید.از آنجا که این غذاها بهیچ وجه نمی توانند جای غذای طبیعی را بگیرند ، لذا حداقل باید سعی شود که هر چند وعده یکبار به ماهی ها غذای مناسب دیگری داده شود .همچنین بهتر است همواره حداقل دو نوع غذای آماده یکی بصورت ترکیبی و دیگری انواعی مانند کرم توبی فکس خریداری شود یک در میان برای تغذیه ماهی ها مصرف گردند .نوع دیگر غذای ماهی ها ، غذاهای طبیعی هستند که خود به غذاهای زنده و غذاهای گوشتی تازه ، منجمد و یا پودر شده که از منبع جانوری به طور مستقیم تهیه گردیده اند، تقسیم می گردد .در اینجا به ذکر برخی از مهمترین انواع این غذاها می پردازیم :
غذاهای زنده ؛ شناسایی ، تولید و مصرف آنها در پرورش تجاری ماهی و طیور اکثرا ملاحظه می شود که در اثر تغذیه مصنوعی نه تنها مقاومت آنها در برابر بیماری کم شده و قدرت تولید مثل آنها کاهش می یابد ، بلکه رنگ و شکل ظاهری و مزه گوشت آنها نیز در مقایسه با انواعی که در طبیعت و با تغذیه طبیعی تولید می شوند ، کاملا متفاوت می باشد . غذاهای مصنوعی هرچند هم کامل باشند ، با وجود این از نظر برخی املاح و مواد معدنی و نیز ترکیبات ویتامی نها بدون شک دارای کمبودهایی می باشند .دلیل اصلی آن اینست که هرگز نمی توان با غذای مصنوعی گوشت سفید یا قرمزی تولید نمود که از نظر مرغوبیت و مزه مشابه انواع طبیعی باشد .تغذیه مصنوعی ممکن است رشد و نمو دام یا ماهی مورد پرورش را در حد مورد نظر تامین نماید ، اما با وجود این اثر صد در صد طبیعی بر روی کار غدد داخلی و در نتیجه تولید مثل آنها دارد . ماهی ها آکوآریومی در دو مرحله از زندگی خود احتیاج مبرم به غذای طبیعی دارند تا بتوانند از نظر تولید بافت و نیز فعالیتهای تولید مثل رشد و نمو کامل داشته باشند .اولین مرحله دوره رشد و نمو نوزاد پس از جذب کیسه زرده با مرحله ای است که بصورت بچه ماهی نسبتا کامل در می آید .دومی ن مرحله همزمان با شروع تولید عناصر تناسلی شامل تخم و اسپرم تا پایان دوره تخمریزی یا زنده زایی است .ماهی هایی که در این دو مرحله از زندگی غذای زنده و طبیعی دریافت نمایند ، رشد و نمو و تولید مثل آنها تا حدودی قابل مقایسه با ماهی ها در شرایط طبیعی می باشد . برخی از ماهی ها در شرایط آکوآریومی اگر غذای مناسب و طبیعی کافی دریافت ننمایند ، هرگز قادر به تولید مثل نخواهند بود ولی برخی دیگر تا حدودی تولید مثل می نمایند اما قدرت باروری آنها و سلامت و مقاومت نوزادانشان قابل مقایسه با ماهی ها در شرایط طبیعی و یا ماهی هایی که قسمتی از جیره غذایی خود را بصورت غذای زنده و بخصوص همزمان با دوران باروری دریافت می نمایند، نمی باشد . اگرچه تهیه ، تولید و تامین برخی از مواد غذایی زنده تا حدودی آسان است ، با وجود این اکثر آکوآریوم دارها و حتی آکوآریوم فروشیها و تولید کنندگان ماهی ها تزیینی چندان توجهی به آن مبذول نمی دارند .دلیل اصلی آن عدم آگاهی از انواع غذاهای زنده و شناخت آنها و نیز عدم تولید برخی از انواع آنها توسط بخشهای تولید کننده و عرضه آنها به علاقمندان می باشد . معمولا غذای زنده به انواع غذاهایی گفته می شود که بصورت زنده به ماهی ها داده می شوند .اگرچه عده ای غذاهای گوشتی منجمد را نیز جزو غذاهای زنده به حساب می آورند با وجود این از آنجا که بین یک ماده غذایی زنده و نوع منجمد آن ، مخصوصاً با توجه به نحوه انجماد و مدت زمان نگهداری آن بصورت یخ زده تفاوت چشمگیری وجود دارد ، لذا بهتر است این غذاها را به دو دسته غذاهای زنده و غذاهای طبیعی تقسیم نماییم .بدون شک غذای زنده نیز خود غذای طبیعی است ولی از نظر فقدان واژه های خاص می توان این نامگذاری را قبول کرد .غذای طبیعی مورد نظر نیز ممکن است به صورت مختلف مانند تازه ، منجمد ، آرد و غیره وجود داشته باشد . ساده ترین غذای طبیعی که می توان به ماهی ها داد گوشت تازه قرمز یا سفید فاقد چربی است که باید به اندازه های بسیار ، ریز و قابل بلع توسط ماهی ها به آنها داده شود .بدون شک ارزش غذایی گوشت خالص ، کمتر از ارزش غذایی کرم خاکی تکه تکه شده و یا سایر غذاهای زنده می باشد .علاوه بر گوشت قرمز و گوشت ماهی ، گوشت می گو و عضله صدفها ( در صورت در دسترس بودن ) قابل استفاده می باشند .مصرف گوشت تازه بمراتب بهتر از گوشت منجمد است .غذاهای زنده که می توانند مورد مصرف ماهی ها قرار گیرند دارای انواع زیادی هستند که برخی از آنها در شرایط خاص قابل تکثیر و پرورش بوده و برخی دیگر باید در موارد نیاز از محیط طبیعی خود جمع آوری شوند. برخی از انواع غذاهای زنده بشرح زیر می باشند :
1- دافنی یا خاکشی ( خاکشیر ) شاید افراد کم سن و سال بخوبی دافنی یا خاکشی را نشناسند ولی آنهایی که از آب انبارهای قدیمی آب برداشته اند یا در منزلشان حوض وجود داشته است این حیوان را بخوبی می شناسند .دافنی ها جزو سخت پوستان ریز هستند که در بیشتر آبگیرهای آب شیرین یافت می شوند ، و چون شکل آنها تا حدودی شبیه دانه های خاکشیر است به آن خاکشی یا خاکشیر هم می گویند .در فرهنگ غربی به این حیوان بزبان عامی انه کک آبی می گویند زیرا تا حدودی شبیه به کک معمولی است. دافنی ها جز بهترین مواد غذایی زنده می باشند که در همه جا یافت می شوند .البته نباید انتظار داشت که در هر برکه یا آبگیر بتوان آنها را پیدا کرد .معمولا در طبیعت بیشتر می توان توده های ابر مانند آنها را در برکه هایی که کنار محل ریزش آشغالهای شهری درست مبشود ، و نیز در آبگیرهایی که آب آنها چندان تمیز نیست، مشاهده نمود . رنگ دافنی ها قرمز ، سبز یا خاکستری است ولی نوع قرمز آن مرغوبتر است .گاهی توده آنها بقدری بزرگ و متراکم است که از فاصله دور قابل تشخیص می باشد .عمق توده ممکن است از 5 تا 50 سانتیمتر تفاوت نماید .توده دافنی در اثر حرکاتی که دارد از دور بصورت ابر متحرک دیده می شود .از آنجا که دافنی های بزرگ نمی توانند مورد استفاده بچه ماهی ها قرار گیرند ، لذا برای تغذیه آنها باید با الک دافنی های ریز را جدا کرد .
2- سیکلوپس هاCyclopses در داخل استخر دافنی ها و اکثرا مخلوط به آنها سخت پوستان کوچک دیگری بنام سیکلو پس زندگی می کنند که اندازه آنها از دافنی ها کوچکتر و قد آنها کشیده تر است .حرکت آنها با جهش های متوالی و در یک خط راست انجام می گیرد .در فصل تخم ریزی اکثر ماده ها در طرفین بدن و در مجاورت دم دارای دو کیسه بزرگ تخم می باشند .برای تغذیه بچه ماهی ها ، باید سیکلوپسهای کوچکتر را با الک جدا کرد . غذای اصلی آنها از فیتوپلانکتنها تشکیل می شود .سیکلوپسها بر خلاف دافنی ها فاقد آرواره مخصوص برای حمله به بدن بچه ماهی ها می باشند .با وجود این گاهی می توان سیکلوپس ها را چسبیده به بدن بچه ماهی ها مشاهده نمود .اکثرا در استخرهای کوچک پرورش دافنی ، سیکلوپس ها با رقابت غذایی ،کم کم باعث از بین بردن تراکم دافنی ها شده وخود جایگزین آنها می گردند .
3- آرتیما یا می گوی آب نیمه شور یکی از بهترین غذاهای ماهی ها تزیینی، مخصوصاً بچه ماهی ها ، نوزاد آرتمیا است که یکی از سخت پوستان آبزی می باشد .تخم های بسیار ریزی آرتمیا که به آن برا ین شریمپ یا میگوی آبهای نیمه شور هم می گویند امروزه به صورت تجارتی تولید شده و در بسته های کوچک فروخته می شود .در ایران این آبزی به مقدار بسیار زیاد در دریاچه ارومیه ( رضاییه ) زندگی می کند و در واقع تنها حیوانی است که در این دریا زندگی می کند .در اواخربهار و در تابستان و پاییز می توان توده های تخم را به صورت شناور در قسمت شرقی و جنوب شرقی دریاچه مشاهده کرد .برای تغذیه آنها می توان مقدار کمی کاه تخمیر شده یا گیاه پوسیده را در داخل آب محتوی آنها قرار داد .انفوزوئرها و سایر مواد غذایی که از تخمیر این گیاهان تولید می شوند ، همچنین فیتوپلانکتن هایی که در اثر تابش نور در آب تولید می شوند غذای مناسبی برای نوزادهای آرتمیا می باشند .
4- کرم خاکی کرم خاکی را بدون شک همه می شناسند .این همان کرمی است که در باغچه ها و در داخل خاک زندگی می کند و معمولا در مواقع بارندگی که آب موجود در خاک باغچه تجمع می کنند.این زیاد می شود از ترس خفه شدن خاک را ترک کرده و در اطراف باغچه کرم را کرم باران و برخی کرم باغچه می گویند و چون بعنوان طعمه برای صید ماهی با قلاب هم بکار می رود، عده ای دیگر به آن کرم ماهیگیری می گویند .طول آنها گاهی ممکن است تا 20 سانتیمتر هم برسد .هنگام جمع آوری آنها برای تغذیه ماهی ها باید از برداشتن کرمهای داخل توده های پهن که در اطراف آنها ترشحات زرد رنگ دیده می شود، خودداری شود چون حتی ماهی ها درشت وحشی هم از خوردن آنها امتناع می نمایند .برای این منظور می توان در یک قوطی حلبی یا حلب های کوچک نباتی حدود 15 تا 20 سانتیمتر خاک مرطوب ریخته و مقداری پوره سیب زمینی ، آرد ذرت یا آرد چاودار برای تغذیه آنها به خاک اضافه کرده و کرمها را مقداری برگ مرطوب افرا برای تغذیه آنها در روی خاک قرار داد .آکوآریوم فروشی ها می توانند این کرمها را جمع آوری و به علاقمندانی که حوصله یا وقت جمع آوری آنها را ندارند، بفروشند .
5- کرم سفید این کرم که رنگ آن سفید شیری است و طول آن 15 می لیمتر یا بیشتر است از خویشاوندان کرم خاکی بوده و به بهترین وجه می توان آنها را در حد تجارتی تکثیر و تولید نمود .تکثیر و تولید آنها در شرایط نسبتا گرم و مرطوب تا حدودی آسان است .در حال حاضر فقط این کرم در کارگاه تکثیر و پرورش تاسماهیان شیلات ایران برای تغذیه نوزاد ماهیان خاویاری تکثیر می شود و تولید سالانه آن حدود 600 کیلوگرم یا بیشتر می باشد .برای تولید آن جعبه های مخصوص که عمق خاک آنها حدود 10 سانتیمتر است بکار می رود . در پایان می توان توده کرم خالص را برداشت کرده و برای تغذیه ماهی ها بکار برد. کرمهای جدا شده می توانند چندین ساعت در حرارت معمولی یخچال زنده بمانند .در داخل آب آکوآریوم همه کرمها می توانند مدت چند ساعت زنده بمانند .برای تغذیه بچه ماهی ها باید کرمها را با تیغه چاقو تکه تکه کرد و در هر بار غذا دادن به ماهی ها باید به اندازه به آنها داده شود که پس از 15 دقیقه اثری از کرمها باقی نماند ، در غیر این صورت بخصوص در مواقعی که سنگریزه در کف آکوآریوم وجود دارد پوسیده شدن مازاد کرمها باعث آلوده شدن آب آکوآریوم می شود .
6- کرم توبی فکس در آبهای کثیف و بخصوص در فاصله 600 تا 700 متری محل ریزش فاضلابهای خانگی و شهری ( نه صنعتی ) در آب رودخانه ها یا آبگیرها ، و گاهی در کناره استخرهای پرورش دافنی می توان قسمتهای زنگ زده ای مشاهده نمود که ابتدا بنظر می رسد توده دافنی باشند .این توده ها اکثرا کرم توبی فکس می باشند .این کرم دارای رنگ صورتی خاصی می باشد .برای نگهداری آن بصورت زنده می توان مقدار صید نشده را در داخل یک سطل زیر شیر آب قرار داده و بطور دائم مقدار کمی آب به داخل آن جریان داد .کرمها در این حالت بصورت توده ای در کف سطل باقی می مانند .هر چه درجات حرارت آب کمتر باشد زمان نگهداری آنها طولانی تر خواهد بود .معمولا در طول مدت سال می توان آنها را از مناطق طبیعی زندگیشان جمع آوری نمود .از دادن کرم های مرده به ماهی ها باید جدا خودداری کرد . امروزه در کارخانه های سازنده غذای ماهی ها تزیینی به مقدار فراوان از این کرم تولید شده و پس از خشک کردن بصورت مکعبهایی در آورده و در بسته بندیهای خاص با قیمت مناسب در اختیار علاقه مندان قرار می دهند.
7- کرم قرمز این کرم را که در کف استخرها و حوضچه های قدیمی و نیز در دریاچه ها و آبگیرها پیدا می شود اکثرا می شناسند .رنگ قرمز خونی و طول آن حدود 12 می لیمتر بوده و با حرکات منظم و به شکل 8 انگلیسی در آب شنا می کند .ماهی ها علاقه خاصی بخوردن آن دارند ولی گاهی دیده می شود که کرم بصورت هضم نشده توسط ماهی دفع می گردد .این کرم که به آن کرم خونی هم می گویند درگل و لای کف ، بخصوص روی چوبهای پوسیده کف آب نوعی لانه برای خود می سازد .
8- کرمهای شیشه ای در فصل زمستان در بسیاری از دریاچه ها و استخرها می توان با یک توری دستی مقدار زیادی کرمهای شفاف که به آنها کرم شیشه ای می گویند، صید نمود .این جانوران در واقع کرم نبوده بلکه نوزاد انواع مگسها هستند که طول آنها ممکن است تا 12 می لیمتر برسد .گاهی می توان هفته ها را در آب سرد زنده نگهداشت .ماهی ها معمولا علاقه خاصی بخوردن آنها دارند .
9- نوزاد پشه تخم ریزی عده زیادی از انواع پشه ها در آب و بخصوص در گودالهایی که پس از بارندگی بوجود می آید انجام می گیرد .در آبی که دارای گیاهان پوسیده و برگهای مرده زیاد است تخم ریزی آنها بیشتر است .در بیشتر مناطق کشور بخصوص آبگیرها مردابها و گودالهای آب در شمال کشور ، گاهی می توان نوزاد سیاه رنگ حشرات را که تا حدودی کرم مانند بوده و دارای سر بزرگ و دم ایکس مانند است با تراکم بسیار زیاد مشاهده نمود .میانگین طول نوزادها 6 تا 7 می لیمتر است و معمولا در سطح آب شنا می کنند ولی هنگام ترسیدن بلافاصله به عمق آب فرو می روند .تراکم آنها گاهی بحدی است که باعث تیره شدن سطح آب می گردند .می توان آنها را بمقدار زیاد در یک سطل آب حمل و نقل نمود و برای اینکار احتیاجی به سرد کردن آب نیست .بنابراین جمع آوری و مصرف آنها به عنوان غذا نه تنها مورد توجه ماهی هاست، بلکه با اینکار می توان سالانه میلیونها پشه خونخوار را نیز از بین برد .
10- مگسها انواع مگسها نیز لقمه مناسبی برای ماهی ها بزرگتر می باشند و اکثر ماهی ها علاقه خاصی بخوردن آنها نشان می دهند .برای جمع آوری آنها نباید از مواد شیمیایی مانند امشی و غیره استفاده کرد چون ممکن است باعث ناراحتی ماهی ها شود .از مصرف پشه های مرده و خشک شده باید خودداری کرد .
با سلام به شما بازدید کننده گرامیبرای حمایتاز سایت ما و قرار دادن بیشتر تحقیقان در سایت بر روی لینک زیر ( بعد از خواند یا قبل از خواند تحقیق)هر چند بار که خواستید کلیک کنید تا ما نیز با علاقه بیشتری تحقیقات دانش آموزی برای شما بگذاریم . باتشکر
زنبور عسل (Apis mellifera) از راسته نازک بالان (Hymenoprera) است. زنبور عسل قسمت های دهانی جونده و مکنده، هر دو را داراست.دگردیسی زنبور عسل کامل است و به طور دسته جمعی زندگی می کند.
زنبور عسل شامل سه دسته اند:
1- ملکه (Queen) که تخم می گذارد.
2- نرها (prones) کارشان فقط بارور کردن ملکه های جدید است.
3- کارگرها (Worker) که ماده عقیم هستند و اغلب انواع متعددی دارند.
کندوی زنبور عسل یا به صورت جعبه های مکعبی به ابعاد 50 cm که کندوی modem می گویند و یا به صورت سبد که کندوی بومی می گویند،وجود دارد.
زنبور عسل در قرآن
کلمه نحل به معنی زنبور عسل در آیات 68 و 69 سوره نحل در جزء 14 قرآن کریم آمده است. در تفسیر آیه 68 چنین آمده است:پروردگارت به زنبور عسل وحی فرستاد! در اینجا لحن قرآن به طرز شگفت انگیزی تغییر می یابد، در عین ادامه دادن بحث ها در زمینه نعمت های مختلف الهی و بیان اسرار آفرینش در این سوره، سخن از زنبور عسل و سپس خود عسل به میان می آورد.اما شکل یک مأموریت الهی و الهام مرموز که نام وحی بر آن گذارده شده است.نخست می گوید: «و پروردگار تو به زنبور عسل، وحی کرد که خانه هایی از کوهها و درختان و داربست هایی که مردم می سازند انتخاب کن.»
* نخستین مأموریت زنبوران در این آیه، خانه سازی ذکر شده است. این شاید به خاطر آن است که مسئله مسکن مناسب، نخستین شرط زندگی است و به دنبال آن فعالیت های دیگر، امکانپذیری است.
* در آیه 69 سوره «نحل»، دومین مأموریت زنبور عسل شروع می شود. قرآن می فرماید: «ما به او الهام کردیم که سپس از تمام ثمرات تناول کن و راههایی که پروردگارت برای تو تعیین کرده، به راحتی بپیما.»
سرانجام، آخرین مرحله مأموریت آنها را به صورت یک نتیجه، این چنین بیان می کند، «از درون زنبوران عسل، نوشیدنی مخصوص خارج می شود که رنگ های مختلفی دارد.» نهفته است، جالب این که دانشمندان از طریق تجربه به این حقیقت رسیده اند که زنبوران به هنگام ساختن عسل آن چنان ماهرانه، عمل می کنند که خواص درمانی و دراویی گیاهان کاملاً محفوظ مانده و به عسل منتقل می شود.
* و در ماجرای برنامه زندگی زنبور عسل و ارمغانی که آنها برای جهان انسانیت می آورد، که هم غذاست و هم شفا و هم درس زندگی، نشانه روشنی از عظمت و قدرت پروردگار است، برای جمعیتی که می اندیشند.
ساختار بدن زنبور عسل
سر زنبور عسل-در جلوترین قسمت بدن قرار داشته و شامل اعضای زیر است: دو عدد چشم مرکب ، سه عدد چشم ساده ، دو عدد آنتن و دهان با خرطوم. بزرگی چشمها وسیله‌ای است که زنبوردار به کمک آن به راحتی می‌تواند زنبور نر را از کارگر تشخیص دهد. زیرا چشمهای زنبور نر بزرگتر بوده و از عقب سر بهم می‌رسند، ولی در زنبور کارگر و ملکه بهم نمی‌رسند. کار آنتنهای زنبور عسل ، لمس کردن و بوییدن است. زنبور عسل به کمک خرطوم ، شهد را از روی گلها جمع آوری و از راه دهان به داخل کیسه عسلی می‌فرستد.
سینه زنبور عسل-زنبور عسل از سه حلقه کیتینی درست شده و اعضای زیر به آن اتصال دارند: چهار عدد بال یا پر که دو عدد آنها بالهای جلویی و دو عدد دیگر بالهای عقبی هستند. شش عدد پا که جفت عقب آن دارای حفره‌هایی به نام سبد می‌باشند و زنبور عسل در دوران فعالیت خود گرده‌های گل در آن پر و با خود به کندو حمل میکند. این سبدها در کارگران بزرگتر از نرها هستند.
شکم زنبور عسل-در قسمت انتهایی بدن زنبور عسل قرار داشته، از 6 حلقه کیتینی پشتی و 6 قطعه شکمی تشکیل شده است.در انتهای شکم زنبور عسل،مخرج برای دفع مدفوعات دیده میشود. از راه همین مخرج ، زنبور عسل قادر است خاری را که در داخل بدنش جای دارد، خارج کرده و نیش بزند. زنبور عسل نر نمی‌تواند نیش بزند، چون اصلا نیش ندارد.
تصویر
ساختمان مورفولوژیکی زنبور عسل
*بدن زنبور عسل به طور متراکم از موهایی پوشیده است که دارای تارهای (Barbs) جانبی کوتاهی است. و به راحتی دانه های گرده را می گیرند.در چشم های مرکب و پاهای زنبور عسل،موهای صاف وجود دارد پاهای جلویی زنبور عسل در حاشیه ساق (tibia) موهای راست و خشن و کوتاهی را دارد و برای تمیز کردن چشم ها از گرده گل به کار می رود و برس چشمی (Eye bursh) می گویند.
*بالهای زنبور عسل در هنگام پرواز به وسیله قلاب هایی به هم درگیر می شوند و یا بال به نظر می رسند.و نوک این بالها مسیر شکل را طی می کند.ممکن است 400 بار در ثانیه مرتعش شوند.آرواره های زیرین mandibles در کارگران صاف برای جمع آوری گرده و ساختن شاخه ها به کار می رود. آرواره های بالایی maxillae مانند قاشقک های طویلی بوده و برای جمع آوری گرده های گل به کار می رود.
زندگی زنبور عسل
*لب تحتانی تبدیل به خرطوم شده و ضمایم حسی – بی (Cabialplas) در اطراف آن قرار دارد. مایع شهد در اثر عمل مکنده حلق به درون چینه دان بزرگ یا معده عسل (Money Stomash) کشیده می شود. چهار لب مثلثی دریچه ای را درست می کند و از ورود عسل به معده جلوگیری می کند. بجز موقعی که جهت تغذیه مورد نیاز است. روده زنبور عسل باریک و دراز است. و تقریباً به 100 لوله کوچک، مالپیکی اتصال دارد و روده راست، بزرگ است و به مخرج ختم می شود. در انتهای بدن زنبور عسل سوزن وجود دارد که فقط در کارگرها و ملکه ها دیده می شود. حس بویایی در زنبوران عسل بسیار قوی و تیز است و چشم ها دارای تعداد فراوانی واحدهای بینایی است و دارای مغز نسبتاً بزرگ است:زنبوران عسل قادر به تشخیص رنگ قرمز و سیاه از هم نمی باشند.
گونه و نژادهای زنبور عسل
1- زنبور هندی (Apis Indiea)
2- زنبور درشت (Apis drostata)
3- زنبور ریز (Apis florae)
4- زنبور عسل معمولی (Apis mellifera)
غده های مهم زنبور عسل
در داخل دو طرف سر کارگر زنبور عسل یک جفت غده‌ای به نام غده‌های شیری وجود دارد که از خود ماده‌ای به نام شیر یا ژله شاهانه ترشح میکند و با آن ملکه و لاروهای خیلی جوان را تغذیه می‌نمایند.
غده‌های بزاقی زنبور عسل همراه با یک جفت غده سینه‌ای بوسیله یک کانال مشترک ، ترشحاتشان را به داخل دهان زنبور می‌ریزند. ترشحات این غده‌ها در موقع لارو بودن صرف تنیدن به دور خود شده و پس از رشد و تبدیل به یک زنبور کامل ، نقش غده بزاق دهان را در زندگیشان بازی میکنند.
غدد زیر آرواره‌ای زنبور عسل که در کارگران خیلی کوچک و غیرفعال بوده و در ملکه بسیار بزرگ و فعال است. ماده‌ای بوسیله این غده ترشح میشود که با بوی مخصوصش باعث تمیز ملکه از سایر زنبورهای عسل میشود.
در زیر شکم زنبور عسل 4 جفت غده‌های مومی وجود دارد که سه جفتش فعال هستند و موم ترشح میکنند و بکار ساختن سلولها و شان می‌خورند.
غده‌های بویایی زنبور عسل:در پشت زنبورها غده‌ای به نام غده بویایی دیده میشود که کارش تشخیص بوهاست.
غده‌های مخزنی زنبور عسل:سه عدد غده در مخزن به نام غده‌های مخزنی،مدفوعاتی را که در آنجا ذخیره شدهاند، مرتب ضد عفونی میکنند.
زندگی زنبور عسل
محصولات زنبور عسل و نحوه گردآوری آنها
می توان به شهد یا عسل و گرده زنبور عسل ویژه «موم» که از صمغ ها به وجود می آید، اشاره کرد. گرده زنبور عسل دارای انواع مواد آلی و ویتامین ها م یباشد. گرده شامل قندهای احیا کننده میباشد که در گل 31% در گروه کربوهیدرات وجود دارد. میزان متوسط پروتئین گروه حدود 22% است و تمام اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز انسان در ترکیب پروتئینی دانه گروه وجود دارد.عصاره اتری گروه حاوی چربی ها و روغن ها، پیگمان ها، دونین ها، ویتامین ها و هورمون رشد می باشد.گروه حاوی 13 نوع اسید چرب و دو استدول عمده به نام های 24- متیلن کلسترول و «بی سی توسترول» است. برای جمع آوی دانه گرده می توان از تله گرده، استفاده کرد، ولی این کار توصیه نمی شود، چون جمعیت زنبورها را تضعیف می کند.
بعضی از مصارف گرده زنبور عسل
دانه گرده در پزشکی اهمیت خاصی دارد.در درمان بیماری های پروستات و آلرژی و در حال بی اشتهایی از داروهایی که از دانه گرده ساخته می شوند، استفاده می کنند. دانه گرده به عنوان مکمل غذایی به کار می رود و از آن در رفع چین و چروک و لکه های صورت استفاده می گردد.از داروهای مشهور می توان به Prostaflor, Ofilorex اشاره کرد.
نیش زنبور
از نیش زنبور عسل به علت خاصیت قلیایی و اسیدی بودن آن در درمان بیماریها، استفاده می کنند.
تولید مثل زنبور عسل
اندام های جفت گیری،در کارگرها تنها اثری از آن دیده می شود ولی در ملکه به خوبی توسعه یافته است.ملکه جوان 6 روز بعد از بیرون آمدن، با یک زنبور عسل نر جفت گیری می کند، اندام های جفت گیری نر پاره شده و در کیسه تناسلی ماده باقی می ماند و تا اینکه بعد از بازگشتن به کندو، کارگرها آن را از بین می برند. اسپرماتورزوئیدهایی که بدین صورت در کیسه ذخیره اسپرم، جای می گیرد، به کار همه تخم های لقاح یافته ای که ملکه خواهد گذاشت، بکار می رود. تخمدان های ملکه زنبور عسل پر شده و شکم را پر می کند و ظرف دو روز، شروع به تخم گذاری می کند.
* از تخم های لقاح نیافته،زنبورهای نر (هاپلوئید 16 کروموزوم) و از لقاح یافته ها، زنبورهای ماده (دیپلوئید و دارای 32 کروموزوم) تولید می شود. تخم ها تبدیل به لارو کرمی شکل کوچک فاقد پاها و چشم می شوند و از ژله شاهانه که توسط غده های حلقی کارگران جوان تولید می گردد، تغذیه می کنند. ولی لاروهای ملکه بیشتر به تغذیه شاهانه می پردازند و به همین جهت با سرعت زیاد بزرگ و تمایز می یابند.
* دم لارو چندین بار، پوست اندازی می کند روی سلول بوسیله موم پوشیده می شود. و لارو در داخل آن قرار گرفته و شفیره نام دارد و دگردیسی را کامل نموده و به کمک آرواره های زیرین، سرپوش حجره را پاره کرده و به شکل یک نوزاد جوان بیرون می آید.بعد از عمل جفت گیری زنبوران نر، به بی غذایی می افتند و می میرند.
در شماره هاي گذشته به معرفي تعدادي از بازي هاي بومي و محلي خراسان شمالي پرداختيم که طي آن افراد در گروه هاي سني مختلف قادر به بازي هاي مختلف و هيجان انگيز بودند، در اين شماره نيز به معرفي چند بازي بومي و محلي استان مي پردازيم.بازي هاي کم تحرک: بازي هاي کم تحرک با هدف سرگرمي و ايجاد نشاط و تقويت حافظه و استعداديابي دنبال مي شود. در اين بازي ها تيز هوشي و ذکاوت بيشتر اهميت دارد.اين بازي ها در فضاي باز اجرا مي شود و بازيکنان بايد همراه گروه خود در کسب امتياز تلاش کنند. برخي از اين بازي ها با شعر خواني فردي و دسته جمعي همراه است.بازي هاي کم تحرک بيشتر در بين دختران رايج است، چون به قدرت بدني و عضلاني کمتري نياز دارد. آن چه در بيشتر بازي ها اهميت دارد، توجه به ارزش ها و رفتارهاي نيک است. روحيه تعاون و همکاري، ايثار و از خود گذشتگي در اين بازي ها تقويت مي شود.سلامت فکري و بدني در اين بازي ها ارزش والايي دارد و اجراي قوانين و دستورات مربوط به بازي ها، نظم و هماهنگي را تقويت مي کند. مسئوليت پذيري و در جمع بودن، دانش آموزان را براي رو به رو شدن با مسائل و مشکلات جامعه و اجتماع آماده مي کند.در برخي بازي ها پند و اندرزهايي نهفته است که به طور ضمني به بازيکن منتقل مي شود. به طور کلي درس زندگي را مي توان از اين بازي ها فرا گرفت.اين بازي ها بيشتر با هدف اجرا در ساعت هاي تربيت بدني مدارس، گروه هم سالان و دوستان و محفل هاي خانوادگي تعيين شده است.
بازي اول: آسياب بچرخ
اهداف بازي : سرگرمي و نشاط
تعداد بازيکنان: 4 نفر به بالا
ابزار بازي: به ابزار نياز ندارد
محوطه بازي: فضاي باز
شرح بازي: بچه ها به طور دايره مي ايستند و دست يکديگر را مي گيرند. اوستا و بقيه بچه ها اشعار زير را به طور پرسش و پاسخ مي خوانند. براي سهولت، اوستا را شماره يک و بچه ها را شماره 2 ذکر مي کنيم.
1: آسياب بچرخ
2: مي چرخم
1: تندتر بچرخ
2: مي چرخم (بچه ها تندتر مي چرخند)
1: آسياب بشين
2: مي شينم (بچه ها مي نشينند)
1: آسياب پا شو
2: پا نمي شم
1: جون خاله جون
2: پا نمي شم
1: جون عمه جون
2: پا نمي شم
1: جون دايي جون
2: پا نمي شم
1: ترا به خدا
2: پا مي شم (همه با دست هاي گره کرده بلند مي شوند)
1: آسياب تندترش کن
2: تندتر و تندترش کن
و در اين جا بازي از سر گرفته مي شود، اين بازي بيشتر جنبه مشارکت گروهي، نرمش و تفريح دارد.
بازي دوم: يک دو سه در رو
اهداف بازي: سرگرمي و نشاط، افزايش هماهنگي عصبي عضلاني، تمرکز، دقت، قدرت پرش و تقويت عضلات چهار سر ران
تعداد بازيکنان: 4 نفر به بالا
ابزار بازي: يک ريسه طناب به طول حدود 4 متر
محوطه بازي: فضاي باز
شرح بازي: دو نفر از افراد دو سر يک طناب را مي گيرند و آن را به شکل دوراني مي چرخانند و بقيه افراد به صف و پشت سر هم کمي عقب مي ايستند و يکي يکي با هم هماهنگ مي کنند، با ضرب طناب به وسط مي پرند و پس از ورود او به داخل بازي بقيه افراد با هر ضرب طناب مي خوانند «يک دو سه در رو» ، در اين لحظه فردي که وسط بازي است با شنيدن کلمه «دررو» از سمت ديگر (نه از سمتي که وارد شده) خارج مي شود و نفر بعدي از سمتي که صف ايستاده است وارد مي شود و بازي به همين روش ادامه پيدا مي کند. فردي که پايش به طناب گير کند و يا نتواند به موقع خارج شود بازي را مي بازد و دور بعد نمي تواند بازي کند تا در انتها يک نفر به عنوان برنده شناخته شود.
خرگوش و شکارچي (خرگوش بي لانه)
اهداف بازي: بهبود سرعت در انجام عمل ها و عکس العمل ها، توانايي تصميم گيري در زمان کوتاه و افزايش چابکي
تعداد بازيکنان: 8 نفر به بالا
ابزار بازي: نياز به ابزاري ندارد
محوطه بازي: فضاي باز
شرح بازي: مربي يا معلم ورزش، بچه هاي داوطلب را در محوطه گرد هم مي آورد و در نزديکي گوشه هاي محوطه دايره هايي را رسم مي کند، سپس آن ها را در دسته هاي 3 يا 4 نفري تقسيم مي کند و از هر دسته يکي به عنوان خرگوش در وسط دايره ها مي نشيند و بقيه افراد گروه ها با دست به دست هم دادن و حلقه زدن در محيط دايره، لانه اي درست مي کنند و خرگوش را در وسط مي گيرند. تقسيم ها توسط مربي ، طوري انجام مي شود که 2 نفر هم به عنوان هاي شکارچي و خرگوش بي لانه در وسط محوطه به فاصله دو متري از هم، گوش به فرمان مي ايستند. به محض اشاره مربي، شکارچي، خرگوش بي لانه را دنبال مي کند تا او را با دست لمس کند و خرگوش بي لانه نيز با فرار سعي مي کند، خود را به يکي از لانه ها برساند تا از دست شکارچي در امان باشد. چون در هر لانه، فقط يک خرگوش مي تواند پناه بگيرد، ناگزير خرگوش فراري به هر لانه برود بايد خرگوش درون لانه، لانه را ترک کند و مورد تعقيب شکارچي قرار بگيرد.هرگاه شکارچي بتواند خرگوش را لمس کند، موقعيت نقش ها عوض مي شود، يعني خرگوش، شکارچي مي شود و شکارچي، خرگوش!بازي به همين صورت ادامه پيدا مي کند و به دليل اين که بازي براي افراد روي محيط دايره يا لانه، کسل کننده نباشد، به ترتيب و نوبت در نقش شکارچي و خرگوش ظاهر مي شوند.در اين بازي اگر خرگوش درون لانه با آمدن خرگوش فراري، لانه را ترک نکند، در داخل لانه نيز از دست شکارچي در امان نخواهد بود و هم چنين اگر خرگوش بدون دليل لانه اي را ترک کند، شکارچي مي تواند آن لانه را اشغال کند که در اين صورت خرگوش خطاکار، نقش شکارچي را بازي خواهد کرد.
نکات: 1- نوع ديگر از اين بازي هست که با وجود 4 خرگوش بي لانه اجرا مي شود. خرگوش هايي که لانه ندارند با شنيدن کلمه «عوض» از سوي خرگوش بي لانه، به تعويض لانه هاي خود اقدام مي کنندو خرگوش بي لانه نيز بايد حواس خود را جمع و در يک فرصت مناسب يکي از آن ها را اشغال کند.2- اين بازي با اندک تغييرهايي، نام هاي متفاوتي مانند خرگوش و شکارچي، سنجاب و روباه، خرگوش بي لانه، سنجاب بي درخت، بوحاخ توتدي به خود مي گيرد.
نتيجه بازي: با انجام اين قبيل بازي ها، مهارت هاي بدني، اعتماد به نفس، اتکا به خويشتن (چه در مراحل تحصيل و چه در مراحل کار و زندگي) در جسم و جان کودک ايجاد مي شود.
خرپشتونک
اهداف بازي: چابکي، قدرت در پريدن، کنترل بدن و تقويت عضلات کمربند شانه
تعداد بازيکنان: 3 نفر به بالا
ابزار بازي: به ابزاري نياز ندارد
محوطه بازي: فضاي باز
شرح بازي: با توجه به تعداد شرکت کنندگان چند نفر به حالت رکوع در فاصله هاي يکسان از يکديگر قرار مي گيرند. بعد بازيکنان ديگر، نوبتي از روي پشت آن ها مي پرند و اگر هر کدام پايش به پشت يکي از آن ها برخورد کند در ته صف قرار مي گيرد و او هم بايد پشت خود را خم کند و از پريدن محروم مي شود. اين بازي هم چنان ادامه پيدا مي کند تا جايي که همه افراد به جز يک نفر بازي را مي بازند. در نهايت فرد باقي مانده به عنوان نفر ممتاز شناخته مي شود و جايزه اش اين است که از تک تک افراد سواري (کولي) مي گيرد.
پليس
اهداف بازي: سرگرمي و نشاط، افزايش سرعت، چابکي و استقامت عضلاني
تعداد بازيکنان: 6 تا 12 نفر
ابزاربازي: به ابزاري نياز ندارد
محوطه بازي: فضاي باز
شرح بازي: اين بازي با 2 گروه 3 نفري آغاز مي شود. قبل از بازي، دايره اي به قطر 2 متر روي زمين رسم مي کنند و بعد از قرعه کشي و تعيين گروه آغاز کننده بازي، گروه بازنده وسط دايره قرار مي گيرد.چينش گروه بدين شکل است که يک نفر به حالت خميده (در حالت رکوع) مي ايستد و دو نفر ديگر بايد از او محافظت کنند. گروه بيرون دايره سعي مي کند، به دور از چشم محافظان به طرف شخص خميده برود و بر پشتش سوار شود. اگر کسي موفق به اين کار شود، نتيجه اش اين است که سه نفر وسط دايره بايد به سه نفر بيرون دايره تا جايگاه مشخصي که تعيين کرده اند، سواري بدهند. اگر چنان چه گروه بيرون موفق به انجام کار نشود و گروه داخل دايره با پا آن ها را بزند، گروه بيرون، بازي را مي بازد و بايد به جاي گروه داخل، وسط دايره برود. اين بازي به همين شيوه ادامه مي يابد.تنبيه و تشويق اين بازي همان سواري دادن گروه بازنده به گروه برنده است. ادامه بازي با توافق 2 گروه خواهد بود.
بازيکنان به دو گروه تقسيم مى‌شوند و هرکدام براى خود يک استاد انتخاب مى‌کنند. براى تعيين گروهى که بايد بازى را شروع کند دو استاد بين خود تر يا خشک مى‌کنند. استادى که برنده شده افراد خود را مى‌برد و دور از چشم ياران رقيب، در گوشه ٔ خرابه يا در مکان تاريکى پنهان مى‌کند و خودش نزد گروه رقيب برمى‌گردد و به آنها مى‌گويد که به دنبال آن بروند. گروه رقيب از او مى‌پرسد: 'اشتر کجا؟' و استاد مى‌گويد: 'پيشتربيا' . به‌همين ترتيب گروه رقيب را کم‌کم به محل مخفى‌شدن ياران خود مى‌برد، وقتى خوب نزديک شدند فرياد مى‌زند: هوى و افراد آن از تاريکى بيرون مى‌ريزند. گروه رقيب فرار مى‌کند. اگر از افراد دسته ٔ پنهان‌شده کسى توانست يکى از افراد فرارى را بگيرد تا محلى که بازى از آنجا آغاز شده و 'سرملّه' خوانده مى‌شود از او سوارى مى‌گيرد. گروه فرارى بايد با سرعت خود را به سرمله برساند .
تُشله‌بازى (تيله‌بازي) (مشهد )
به تعداد بازيکنان روى يک خط مستقيم و با فاصله‌اى مساوى چاله‌هاى کوچکى به قطر دو سانتيمتر و عمق ۲ - ۵/۲ سانتيمتر روى زمين حفر مى‌کنند. نفر اول بازي، تشله ٔ خود را لب چاله ٔ اول مى‌نشاند (در لهجه محلى شوند مى‌گويند). سپس نقطه‌اى را در امتداد چاله‌ها با فاصله ٔ دو خانه به‌عنوان نقطه ٔ شروع بازى تعيين مى‌کنند. بازيکنان به‌ترتيب از نقطه ٔ شروع تشله‌هاى خود را به‌طرف چاله‌ها مى‌زنند. در اينجا توافق مى‌کنند: لوکلى موکلى از سيخ تا سوزه قبوله (از سيخ تا سوزن قبول است ). در اينجا چندين وضع پيش مى‌آيد: يکى اينکه بازيکنى که تشله را زده است تشله‌اش به لبه ٔ چاله برمى‌خورد و برمى‌گردد (لوکلي) که در اين حالت دوباره بايد آن را بزند. ديگر اينکه تشله به خانه برود يا به تشله ٔ بازيکن ديگر برخورد کند ( تير بزند) در اين‌صورت نيازى به تکرار بازى نيست . شکل ديگر تشله به لبه چاله بخورد و به‌طرف چپ يا راست منحرف شود (موکلي) که در اين‌صورت بازيکن مجدداً بايد تشله را بزند . هربار که تشله بازيکنى به تشله ٔ يکى ديگر از بازيکنان بخورد يک امتياز مى‌گيرد. گاهى بازى بر سر پول انجام مى‌شود. (به ازاء هر تير مبلغى از قبل تعيين مى‌کنند). وقتى اين بازى دو نفره انجام مى‌شود، گرفتن سه خانه برابر با يک تير به‌حساب مى‌آيد. در اين‌صورت وقتى هر چهارخانه گرفته شود بازى تمام مى‌شود .
سنگ سنگ چليپا (سبزوار )
بچه‌ها در يک صف مى‌ايستند و استاد در پشت سر آنها حرکت مى‌کند و سنگ ريزه را به طورى‌که کسى متوجه نشود در دست يکى از بازيکنان مى‌گذارد و مى‌گويد: 'سنگ سنگ چليپا / نه در زمين نه در هوا.' کسى که سنگ ريزه را در دست دارد بايد قبل از اينکه ديگران متوجه شوند و او را بزنند از صف فرار کند و خود را به محلى که قبلاً در خارج از صف تعيين شده برساند. اگر کسى قبل از خارج شدن از صف او را بزند او ديگر نمى‌تواند فرار کند و در صف باقى مى‌ماند. اگر خود را به محل موردنظر برساند آن وقت استاد براى هريک از بازيکنان داخل صف نامى را انتخاب مى‌کند. بعد از بازيکن خارج از صف مى‌خواهد نام بازيکنان را حدس بزند. بازيکن حدس مى‌زند، اگر درست بود از آن کسى که نام آن را درست حدس زده، از فاصله ٔ محلى که ايستاده تا صف کولى مى‌گيرد. اگر موفق نشد دو بار ديگر فرصت حدس زدن دارد اگر در اين دوبار هم نتوانست حدس درستى بزند دوباره به صف برمى‌گردد .
علىلمبک (مشهد )
چوبى ضخيم را روى تکيه‌گاهى قرار مى‌دهند و دو بازيکن در دو سر آن مى‌نشينند و چوب بالا و پائين مى‌رود و بچه‌ها مى‌خوانند: 'علىلمبک، شاخ‌دمبک ' .
لباس مخصوص اين کشتى شلوارى است که تا سر زانو مى‌رسد و روپوشى که از بافته‌هاى پشمى و نخى محکم محلى است و چوخه نام دارد و بدون آستين مى‌باشد و شالى که بازيکن به کمر مى‌بندد . مقررات کشتى شبيه ديگر کشتى‌هاى سنتى است، فقط در اين کشتى نمى‌توان از يک خم و دست انداختن به پائين زانو استفاده کرد. در اين کشتى پُل زدن هم ممنوع است. بازنده کسى است که شانه آن با زمين تماس حاصل کند. قضاوت در اين کشتى با پيشکسوتانى است که باچوخه نام دارند. بنابر رسم محلى جايزه اين کشتى يک قوچ است .
کيه‌کيه در مى‌زنه؟ (طبس )
بازيکنان به وسط مى‌آيند و حاضران همراه با آهنگ تنبک و دايره دست مى‌زنند و بازى شورع مى‌شود. داستان مربوط به دخترى است که خواستگاران بسيارى دارد و آنها پيوسته به منزل آنها مى‌آيند. مادر از او سئوال‌هائى مى‌کند و جواب‌هائى مى‌شنود . نمونه ٔ متن از اين قرار است : مادر: گل پري، نازپرى - ديشب لب بومد که بود؟ کل کل غليوند چه بود؟ دختر: مرگ خودت، جون خودت کسى نبود - بچه ٔ تاجر بچه بود - تکه ٔ چپت آورده بود - بالاى سرم گذاشته بود - وقتى که من بيدار شدم - پدر سگه بجسته بود - گل سرخ و گل زرد و گل ناز - شالا من باشم و يار .
گرگم و گله مى‌برم (مشهد )
يکى گرگ مى‌شود و ديگرى چوپان. گوسفندان پشت سر چوپان دست‌هاى خود را در کمر يکديگر حلقه کرده و صف مى‌بندند. سپس گرگ مى‌خواند: 'گرگم و گله مى‌برم' چوپان و گوسفندان با هم جواب مى‌دهند 'چوپون دارم نمى‌ذارم' به اين ترتيب هرکدام براى آن ديگرى رَجز مى‌خواند تا گرگ حمله مى‌کند و گوسفندان به اين طرف و آن طرف مى‌دوند. دست گرگ به‌هريک از بازيکنان که برسد بازيکنن مى‌سوزد و از بازى خارج مى‌شود. بازى اين‌قدر ادامه پيدا مى‌کند تا ديگر گوسفندى نماند .
گوشه‌بازى (مشهد )
چهارنفر در چهار گوشه ٔ اتاق مى‌ايستند و يک نفر در وسط باقى مى‌ماند. به‌محض شروع بازى بازيکنان بايد جاهاى خود را با هم عوض کنند و نفر وسط هم بايد سعى کند جاى يکى از آنها را بگيرد. در صورتى‌که موفق شود بازيکنى که جاى خود را از دست داده در وسط مى‌ماند .
بررسی ريشه های فساد اقتصادی در جامعه از ديدگاه قرآن
اقتصاد مايه قوام جامعه است. اقتصاد سالم در تحقق عدالت بسيار كمك مي كند؛ چنان كه تحقق بخشي از مؤلفه هاي سعادت و خوشبختي نيز به عهده اقتصاد سالم است؛ چرا كه انسان نيازمند آسايش است و تحقق آسايش در سايه اقتصاد سالم در جامعه ميسر است. هرگونه فسادي در فعاليت هاي اقتصادي به معناي فقدان عدالت و سلب آسايش از انسان و جامعه است. از اين رو ارتباط تنگاتنگي با سلب امنيت و آرامش پيدا مي كند؛ چرا كه فقدان آسايش و عدالت به معناي تهديد زندگي از جهات گوناگون است و آرامش را از انسان و جامعه مي گيرد.
به سخن ديگر، فساد اقتصادي در جامعه به معناي فقدان عدالت، آسايش و آرامش است. پس چنين جامعه اي در حقيقت فلسفه وجودي و مشروعيت بقايي خود را از دست داده و از درون فرومي پاشد؛ چرا كه هدف از جامعه و اجتماع، تحقق سعادت و خوشبختي است كه فساد اقتصادي ريشه آن را خشكانيده و از ميان برده است. از اين رو خداوند در آيات قرآني به مسئله سلامت اقتصادي و مبارزه با فساد اقتصادي توجه داشته و بخشي از آموزه هاي قرآني و احكام به اين مهم اختصاص يافته است. نويسنده در اين مطلب بر آن است تا تحليل و تبيين و نيز توصيه قرآن را از ريشه هاي فساد اقتصادي ارائه دهد. با هم اين مطلب را از نظر مي گذرانيم.
عدالت و سلامت اقتصادي
براساس آموزه هاي قرآني، قوام جامعه به اقتصاد و سلامت آن است؛ (نساء، آيه5) چرا كه جامعه انساني به هدف دست يابي به سعادت و خوشبختي در سايه تحقق آرامش و آسايش شكل مي گيرد و فلسفه وجودي آن تحقق سعادت نسبي در زندگي دنيوي است. بنابراين، تحقق عدالت اقتصادي و سلامت آن به معناي بهره مندي انسان و جامعه از آسايش و در نتيجه آرامش نسبي خواهد بود.
البته بر پايه تحليل و تبيين قرآن از نقش و اهميت اقتصاد سالم در سرنوشت ابدي بشر اين معنا به دست مي آيد كه سعادت ابدي انسان يعني متاله (خدايي) و رباني شدن و رسيدن به كمك و آسايش و آرامش مطلق، تنها در سايه يكتاپرستي، سلامت امور اقتصادي و پرهيز از هرگونه فساد انگيزي است. (اعراف، آيه85؛ هود، آيات 84تا 86) از اين رو امور اقتصادي و معيشتي مردم و آسايش آنان، داراي جايگاهي مهم در حد مسائل اعتقادي و عبادي است. (بقره، آيات3 و 41و 43و 83و 177 و 277؛ نساء، آيه39 و آيات ديگر) بر همين اساس، حضرت شعيب(ع) اصلاح و تصحيح امور اقتصادي جامعه را هم پاي اصلاح امور اعتقادي و اخلاقي جامعه پيگيري مي كند (اعراف، آيه85؛ هود، آيات84تا 86؛ شعراء، آيات177 و 181 تا 183) پيامبر(ص) نيز به حكم آموزه هاي قرآني اين گونه عمل كرد. (همان آيات پيشين)
تحقق اقتصاد سالم در سايه عدالت است و لذا ايجاد عدالت به عنوان مهمترين هدف مأموريتي پيامبران در دستور كار قرارگرفته است (حديد، آيه5) تا شرايط به گونه اي تحقق يابد كه اقتصاد در گردش آزاد و سالمي باشد و همگان از آسايش و اقتصاد مطلوب و مناسبي برخوردار شوند و اينگونه نباشد برخي از افراد جامعه از ثروت و آسايش برخوردار شده و ديگران از آن محروم باشند. (حشر، آيه59)
از نظر قرآن هرگونه بي عدالتي عامل بدبختي و شقاوت انسان در دنيا و آخرت است. بنابراين، برپايي عدالت و قسط، مي بايست با مديريت قدرتمند (حديد، آيه25) و بهره گيري از حضور مستقيم توده هاي انساني (همان) در دستور كار قرارگيرد. از مهمترين جلوه هاي عدالت، عدالت اقتصادي است؛ چرا كه رعايت عدالت در امور اقتصادي و انصاف در اين حوزه مي تواند شرايط و بستر لازم و مناسب را براي رسيدن انسان و جامعه به سعادت دنيوي و اخروي فراهم آورد. (اعراف، آيه85؛ هود، آيات85 و 86؛ اسراء، آيه35)
به هر حال، براساس آموزه هاي قرآني، عدالت، بنياد و پايه سلامت اقتصادي و بستر رسيدن انسان و جامعه به سعادت دنيوي و اخروي يعني امنيت و آرامش و آسايش است.
عدالت گريزي عامل مفاسد اقتصادي
همان گونه كه سلامت اقتصادي در جامعه مرهون عدالت از جمله عدالت اقتصادي است، بي عدالتي و ظلم، مهمترين عامل مفاسد اقتصادي مي باشد. بنابراين، ريشه مفاسد اقتصادي را مي بايست در بي عدالتي و ظلم افراد جامعه يا خود جامعه جست. جامعه اي كه افراد آن خود را محصور در چارچوب عدالت نمي سازد و برخلاف موازين و معيارهاي عدالت فكر و عمل مي كند، دچار مفاسد اقتصادي مي شود. فساد اقتصادي كه در مقابل سلامت اقتصادي قرار مي گيرد، به اين معناست كه فكر و رفتاري، جريان سالم ثروت را از مسير طبيعي خود خارج كرده و موجبات اختلال و نقص در اين جريان مي شود. اگر رفتار صحيح اقتصادي اين گونه است كه هر كسي در هر موقعيت بتواند ازمواهب و ثروت هاي خدادادي بهره مند شود، فساد اقتصادي رفتاري است كه بيشتر يا برخي از افراد انساني را از بهره مندي محروم مي سازد.
براساس آيه 7 سوره حشر مي توان دريافت كه گردش سالم اقتصادي و بهره مندي همگان از ثروت و مواهب الهي مهمترين هدف از عدالت اقتصادي و برنامه ها و سياست هاي اقتصادي اسلام است؛ چرا كه اعمال قوانين خاص چون مساله «انفال» و «في»، به اين قصد و نيت انجام مي گيرد كه از انباشت ثروت و همچنين گردش ثروت در ميان بخشي از افراد جامعه كه از آنان به ثروتمندان و اغنياء ياد مي شود، جلوگيري شود. پس جريان سالم اقتصادي كه مبتني بر عدالت است، جرياني است كه از هرگونه فساد در بهره مندي افراد انساني جلوگيري مي كند. بنابراين، هرگونه محدوديت يا اختلال يا نقص در گردش ثروت در ميان توده هاي انساني، به معناي فساد شناخته شده و با آن مقابله مي شود.
از اين رو خداوند همان گونه كه با اقتصاد ربوي يا احتكار يا اتراف يا اسراف مقابله مي كند، با انباشت ثروت در بخشي از جامعه نيز مقابله مي كند؛ زيرا همه اينها از مصاديق مفاسد اقتصادي است كه اجازه بهره مندي به توده هاي مردم را نمي دهد و يا بخشي از افراد را محروم مي سازد.
برهمين اساس، مبارزه با مفاسد اقتصادي در دستور كار پيامبران و مديران جامعه اسلامي قرار گرفته است. (بقره، آيات 188 و 278 و 279؛ آل عمران، آيه 130؛ نساء، آيه 29؛ انعام، آيه 152 و آيات ديگر)
در اسلام با هرگونه كم فروشي يا گران فروشي (اسراء، آيه 35؛ شعرا؛ آيات 177 و 181 تا 183)، غصب اموال و تصرف بيرون از دايره مالكيت و رضايت (بقره، آيه 188؛ نساء، آيه 29)، ربا (آل عمران، آيه 130) و مانند آن به عنوان فساد اقتصادي مقابله مي شود؛ زيرا اين گونه رفتارهاي اقتصادي مهمترين مانع بهره مندي همگاني از مواهب الهي و قرار گرفتن در مسير كمالي است.
در همه اين موارد مي توان ريشه فساد را در همان عدالت گريزي جست وجو كرد؛ عدالت گريزان، قانون گريزان ماهري نيز هستند؛زيرا قانون مبتني بر اصول عقلاني، عقلايي و شرعي اجازه مي دهد تا هر كسي در هر موقعيتي بتواند از زندگي به شكل طبيعي بهره مند شود؛ اما قانون گريزان، مي خواهند تا با تغيير موقعيت خود در جامعه بر خلاف قانون، ثروت را براي خود محدود سازند و ديگران را از حق طبيعي شان محروم سازند.
از نظر اسلام و قرآن، چون هدف، گردش سالم اقتصادي در همه جامعه است، هرگونه رفتاري بر خلاف اين اصل به عنوان فساد اقتصادي شناسايي و با آن مقابله مي شود. از اين رو حتي با كنز ثروت و ثروت اندوزي برخورد مي شود؛ زيرا ثروت اندوزي نه تنها مانع از گردش سالم اقتصاد در جامعه مي شود بلكه مانع جدي در سر راه رشد شخص مي شود و او را گرفتار اتراف و اسراف مي كند. خداوند در آياتي از جمله 34 و 35 سوره توبه و نيز آيه 7 سوره حشر، بر لزوم مقابله با پديده نادرست ثروت اندوزي تاكيد مي كند. البته مراد از ثروت اندوزي در اينجا ثروت اندوزي اي است كه مانع سلامت اقتصادي و گردش سالم آن و خروج از دايره عدالت و اتراف و اسراف ومانند آن مي شود. بنابراين، اگر ثروت اندوزي به نيت و قصد افزايش ثروت عمومي جامعه و ثروت ملي و گسترش و رشد اقتصادي جامعه و مردم باشد، عملي مثبت و در چارچوب عدالت و اقتصاد سالم خواهد بود.
مفهوم شناسي اختلاس
يكي از مفاسد اقتصادي كه در جامعه امروز به عنوان پديده شوم رواج يافته، اختلاس است.
درباره معنا و مفهوم اختلاس در ميان فقيهان اختلاف است. برخي از فقها همچون شهيد ثاني در كتاب شرح لمعه اختلاس را بر مفهوم لغوي آن جاري كرده، بيان داشته اند: ربودن مال ديگري به طور پنهاني و بدون هتك حرز، اختلاس است، اما اگر توأم با هتك حرز باشد، آن را سرقت مي نامند: و لا يقطع المختلس و هو الذي ياخذ المال خفيه من غير الحرز و لا المستلب و هوالذي ياخذه جهرا و يهرب مع كونه غير محارب.
بر اين اساس، هرگاه هم ربودن و هم مال مخفي باشد، سرقت خواهد بود و اگر ربودن مخفي، اما مال آشكار باشد، اختلاس است و اگر هم ربودن و هم مال ظاهر و آشكار باشد، استلاب خواهد بود.
عده اي مانند صاحب جواهر(ره) مي فرمايند: در اختلاس، شخص با استفاده از غفلت صاحب مال، مال او را مي ربايد.
اما عده اي از فقها به تبعيت از برخي كتب لغت، اختلاس را مترادف استلاب (ربودن) مي دانند. ابن منظور در لسان العرب مي گويد: «فان اخذ من ظاهر فهو مختلس و مستلب و منتهب». چنانچه ابن حمزه در وسيله النجاه تصريح مي كند: «المختلس من يستلب الشيء ظاهرا فان اظهر السلاح فهو محارب و ان لم يظهر استحق العقوبه الرادعه ؛ مختلس كسي است كه چيزي را به طور آشكار مي گيرد؛ حال اگر با در آوردن اسلحه باشد، محارب خواهد بود وگرنه، مستحق مجازات بازدارنده (تعزيرات) مي باشد.»
به هر تقدير، اختلاس خواه به طور مخفيانه باشد و بدون هتك حرز و يا به طور آشكار، بدون نشان دادن اسلحه و يا با استفاده از غفلت مالك باشد، مرتكب آن مستحق تعزير خواهد بود، اما در قوانين عرفي، همه اين موارد تحت عنوان سرقت مطرح مي شود.
در قوانين جمهوري اسلامي، براي اختلاس معنايي گفته شده كه مرتبط با حوزه عملكردي مأمورين دولتي است. در اين قوانين براي اختلاس يك معناي عام و يك معناي خاص گفته شده است.
اختلاس در مفهوم عام و كلي، نوعي خيانت در امانت مامورين دولت نسبت به اموال دولتي مي باشد؛ اما اختلاس به معني اخص كلمه عبارت از تعديات مامورين دولتي نسبت به اموال دولت است كه بر حسب وظيفه به آنان سپرده شده باشد.
در تعريف اختلاس گفته شده كه اختلاس عبارتست از برداشت و يا تصاحب اموال دولت توسط كارمند يا مامور دولتي به نفع خود يا ديگري كه برحسب وظيفه به او سپرده شده باشد.
در اسلام، امانت داري يكي از اصول مهم اخلاقي است. در حوزه عمل اقتصادي نيز به عنوان اصل اساسي مطرح شده است. خداوند درباره شرايط مدير اقتصادي بر اصل امانت داري به عنوان شرط تصدي اقتصادي تاكيد مي كند. (يوسف، آيه 55)
كساني كه اهل خيانت هستند نمي بايست مسئوليتي به عهده آنان گذاشته شود (همان) اين افراد از نظر خداوند از دايره عدالت بيرون و جزو ظالمان شناخته و معرفي مي شوند. (احزاب، آيه 27) چرا كه ريشه خيانت در امانت همين روحيه ستمگري و ظلم ايشان است. (همان)
اختلاس، فروپاشي نظام مديريت سالم اقتصادي
اختلاس از آن جايي كه گردش سالم اقتصادي و عدالت را در بخش اقتصاد دولتي و ملي مورد تهديد جدي قرار مي دهد، بسيار خطرناك است.
هنگامي كه به ريشه اختلاس و آثار و تبعات آن مي نگريم، درمي يابيم كه خطر آن بسيار بدتر و گستره فساد و آثار تباهي آن بيشتر از هر عمل فاسد اقتصادي ديگر است.
بايد توجه داشت كه اختلاس به معناي امروزين آن چيزي جز فروپاشي نظام مديريت سالم اقتصادي در يك جامعه نيست؛ چرا كه با اختلاس، امنيت رواني جامعه نسبت به مديران و مسئولان نظام و دولت با خطر مواجه مي شود و موجب سلب اعتماد به نظام و عدالت مديران و امانت داري آنان مي شود.
جامعه وقتي به مسئولان خويش اعتماد و اطمينان نداشته باشد و آنان را شايسته نداند يا نشناسد، مديريت نظام با چالش جدي عدم مشروعيت مواجه خواهد شد؛ زيرا آنچه نظامي را مشروعيت مي بخشد، فلسفه وجودي آن يعني تامين عدالت و امنيت و آسايش است؛ در حالي كه مديريت نظام اقتصادي با تعلل خود موجب مي شود تا اين مشروعيت از ميان برود. افزون بر اين، در نظام اسلامي، مشروعيت دولت اسلامي علاوه بر مشروعيت ديني، مبتني بر مشروعيتي است كه به سبب عدالت كسب مي كند؛ اگر جامعه ديني و دولت ديني نتواند مشروعيت خود را با اعمال خويش نشان دهد، به خودي خود ساقط مي شود؛ زيرا نظامي كه فاقد عدالت و تقوا باشد، به طور طبيعي منعزل از مشروعيت مي باشد.
اختلاس و بحران مشروعيت نظام سياسي
به هر حال، فساد اقتصادي بويژه در حوزه اقتصاد دولتي يعني بيت المال مسلمين، بزرگ ترين جرمي است كه بحران مشروعيت نظام سياسي را نيز موجب مي شود و زمينه را براي بسياري از مشكلات ديگر اجتماعي فراهم مي آورد. مبارزه با هر فساد در حوزه اقتصاد دولتي بويژه در رفتارهاي خيانت آميز مسئولان از جمله اختلاس وظيفه اصلي همه كساني است كه مي خواهند دولت اسلامي مبتني بر عدالت و به دور از فساد و ظلم را پي ريزي كنند.
از نظر آموزه هاي قرآني، بر مسئولان و رهبران جامعه اسلامي است تا با نظارت دقيق در همه ابعاد و مسايل اقتصادي جامعه، اجازه دهند تا مديريت سالم اقتصادي و جريان سالم گردش اقتصادي در جامعه شكل گيرد و هرگونه عاملي را كه به اين هدف ضربه مي زند شناسايي و با ريشه ها و شاخه هاي آن مبارزه كرده و آن را از ميان بردارند.
اگر اصلاحات اقتصادي و مبارزه با فساد در سطح پايين دستي جامعه يعني رفتارهاي اقتصادي مردم امري واجب و لازم است، اصلاحات در سطوح عالي و كلان امري ضروري تر و بايسته تر است. اگر پيامبران ماموريت دارند تا به اصلاح اقتصادي اقدام كرده و عدالت از جمله عدالت اقتصادي را انجام دهند (حديد، آيه 52) بر ايشان است كه اين اصلاحات را در سطوح ملي و عالي تر نيز به شدت پي گيري كرده و تحقق بخشند (حشر، آيه 7) بنابراين، مقابله با مفساد اقتصادي در سطوح ملي و كلان، از جمله اختلاس و خيانت در امانت و تصرفات غيرقانوني مسئولان مي بايست به شدت مورد پي گيري و ردگيري باشد و تا قطع دست مفسدان اقتصادي از اصلاح در اشكال گوناگون كوتاه نيايند.
شناسايي مشكلات قانوني و موانع اقتصاد سالم، تدوين و تهيه قوانين مناسب و شناسايي مديران امين و لايق و خبير و نظارت دايمي از جمله راهكارهايي است كه قرآن براي تحقق هدف اصلي يعني سلامت اقتصادي جامعه و رشد و بالندگي مردمان پيشنهاد مي دهد؛ چرا كه هرگونه اختلال در نظام سلامت اقتصادي جامعه به معناي جنگ با خدا و جامعه ايماني و سالم است. (بقره، آيه 972) كساني كه به اقتصاد سالم، آن هم در حوزه اقتصاد كلان و دولتي ضربه وارد مي كنند مي بايست به عنوان نه تنها مفسد بلكه محارب شناخته شده و دست هاي آنان قطع شود.(همان) و ريشه حضور آنان در اقتصاد جامعه بريده شود و اجازه هرگونه دخالت از آنان سلب گردد.
تریاکاز شیره گیاه خشخاش با نام علمی « پاپاور سومنیفروم » به دست می آید. در حدود بیست نوع آلکالوئید مجزا ازتریاکمشتق می شود که معروفترین آنها مرفین است . آلکالوئیدهای نیمه مصنوعی که از مرفین ساخته می شوند شامل هروئین،کدئینوهیدرومرفین هستند. مواد کاملاً مصنوعی شبهتریاککه در آزمایشگاه ساخته می شوند شامل مپریدین،متادونوپروپوکسیفن می باشند.
همه گیری شناسی :
در مملکت ما ایران،بیشترینمادهای که توسط معتادان مصرف می شود،خودمادهاصلی یعنیتریاکاست که با توجه به عدم کشت خشخاش در ایران،اینمادهبصورت قاچاق از خاور دوروخاورمیانه از طریق مرز زمینی افغانستانوپاکستانوارد کشور می شود. چون در گذشته در ایران خشخاش کشت می شد،دسترسی بهتریاکدر روستاها بیشتر بود،اما امروزه چون از طریق شهرهای بزرگ توزیع می شود،دسترسی به آن در شهرها بیشتر است. متاسفانه بخاطر عدم همکاری معتادان هنوز آمار دقیقی از اعتیاد بهتریاکدر کشور ماوجود ندارد. مصرفتریاکدر چینوخاور نزدیک تا همین سالهای اخیر بطوروسیعی رواج داشت. استخراج آلکالوئیدهای فعالتریاکوهمچنین اختراع سوزنهای زیر جلدی برای استفاده از مرفین باعث شد که مصرفتریاکوآلکالوئیدهای آن در غرب هم افزایش یابد.
سبب شناسی :
علتهای اعتیاد بهتریاکزیاد است. بطور کلی کنجکاویوفشارهای اجتماعی قویترین عوامل برای شروع استفاده از موادمخدراست. افرادی که در طبقات اجتماعی ـ اقتصادی پائین قرار دارند،در خطر بیشتری برای اعتیاد بهتریاکهستند ؛ اما اعتیاد بهتریاکبه طبقات اجتماعی ـ اقتصادی بالا هم گسترش یافته استومتاسفانه در قشر تحصیلکرده هم روبه گسترش است. در دسترس بودنتریاکواستفاده قبلی از مواد روانگردان مانند حشیش،شخص را به استفاده ازتریاکمستعد می نماید. بعضی ها معتقدند که سیگار روزنه ای برایورود به دنیای موادمخدراست. افرادی که پدرومادر آنها از هم جدا شده اندوافرادی که یکی از اعضای خانواده شان معتاد هستند،بیشتر در معرض خطر اعتیاد می باشند. سه چهارم از نوزادانی که از مادران معتاد متولد می شوند علائم قطعمادهمخدررا تجربه می کنندواعتیاد نوزادانوشیرخواران از معضلات اجتماعی بسیار دردناک برای هر جامعه است. نزدیک به 90 درصد از معتادان بهتریاکیک اختلال روانی مشخص دارند که این اختلال در اغلب موارد افسردگی است. شخصیت ضد اجتماعیواضطراب هم از اختلالات شایع در میان معتادان بهتریاکاست.
قدیمی ترینوسیله استفاده ازتریاکوافور است که از یک حلقه سفالی یا چینیویک دسته چوبی ساخته شده است. وسایل دیگر مانند قلیانهای کوچکویک لوله ساده نیز برای استعمالتریاکاستفاده می شود که در همه این موارد با سوزاندنتریاکآلکالوئیدهای آن تصعیدواستنشاق شدهواز راه تنفسی جذب می شود. راه دیگر استفاده ازتریاکراه خوراکی است که از مخاط گوارشی جذب می شود. یک راه بسیار خطرناکدیگر که بندرت استعمال می شودجوشاندنوتزریق سیاه رگیتریاکاست که علاوه بر خطر مسمومیت شدید باتریاکبه دلیل استفاده از سرنگهای آلوده مشترک،خطر ابتلاء به هپاتیتوایدز را هم بدنبال دارد.
آلکالوئیدهایتریاکاثرشان را با چسبیدن به گیرنده های خود در دستگاه عصبی اعمال می کنند. در سال 1974 میلادی یک عامل داخلی با اثرهایی شبیه بهتریاککشف شدوانکفالین نام گرفت. چندین شکل از اینمادهاز مغز جدا شد که در کل آنها را آندورفین نام نهادند. آندورفین ها در انتقال عصبی شرکت دارندوبرای از بین بردن درد در بدن بکار می روند. هنگامی که شخص دچار صدمه جسمی می شود،این مواد بطور طبیعی آزاد می شوندومسئول از بین بردن درد در مواقع صدمه حاد به بدن هستند. هروئین بسیارقویتر از مرفینوبیشتر از آن محلول در چربی است،در نتیجه در مدت زمان کوتاهتری از سد مغزی عبور نمودهوشروع اثر آن سریعتر است. کدئین بطور طبیعی در حدود نیم درصد درتریاکوجود دارد. بعد از جذب،کدئین مقداری تبدیل به مرفین می شودوبه گیرنده های عصبی مرفین می چسبد. مواد مصنوعی مانند متادون،مپریدینوپنتازوسین هم به گیرنده های مرفین می چسبند. تغییر در تعداد گیرنده های مرفین در اثر تماس مداوم باتریاکصورت می گیردوباعث ایجادوابستگی می شود. با چهار بار استفاده مداوم ازتریاکتحمل شخص نسبت به آن بالا می رود. اما برای ایجاد شدن علائم قطع دارویعنی ایجادوابستگی بدنی تعداد دفعات بیشتری لازم است.
اگر چه آلکالوئیدهای زیادی درتریاکوجود داردواین روزهاتریاکهایی که بدست مردم می رسد بسیار بسیار ناخالص استوهر گونه تظاهرات بالینی غیر مترقبه ای ممکن است با مصرفتریاکهای ناخالص اعم از مرگ ناگهانی،سکته قلبیومغزی،استفراغ،سر درد،سرگیجه،جنون آنیوروان پریشی اتفاق بیفتد،با اینوجود نشانه های بالینی مرفین را می توان بعنوان الگویی برای بقیه مواد خانوادهتریاکبکار برد. تسکین،چرت زدن،تغییرات خلقیوابری شدن قوای مغزی بدنبال استفاده از 5 تا 10 میلی گرم مرفین بوجود می آید.
اثرات تسکینی بیست دقیقه بعد از تزریق سیاهرگی یا یک ساعت بعد از تزریق زیر جلدی به حد اکثر خود می رسدوچهار تا شش ساعت بسته به نوعمادهمخدر،مقدار آنوتاریخچه قبلی دریافت داروطول می کشد. علائم دیگر شامل احساس گرما،سنگینی دستوپاوخشکی دهان است. صورتوبخصوص بینی ممکن است به خارش بیفتدوبرافروخته شود که شاید بخاطر آزاد شدن هیستامین باشد. بعضی از بیماران دچار سرخوشی می شوند که ممکن است ده تا سی دقیقه طول بکشد. در کسانی کهتریاکیا هروئین را بصورت تزریق سیاهرگی استفاده می نمایند،یک احساس اوج آنی به آنها دست می دهد که به سبب سریع رسیدن مواد به مغز است.
اثر ضد درد مرفین انتخابی است. درواقع آستانه تحریک انتهای عصبی به تحریک دردناک تغییری پیدا نمی کندوانتقال عصبی درد هم بدون تغییر باقی می ماند . تنها درکوحس درد است که تحت تاثیر قرار می گیردودرواقع بیمار نسبت به درد بی تفاوت می شود. بسیاری از افراد که اولین بارتریاکرا تجربه می کنند،نه تنها سرخوش نمی شوند،بلکه حالشان بد می شودوتهوعواستفراغ پیدا می کنند. مرفین تضعیف کننده دستگاه تنفسیاستواین عمل را با اثر مستقیم بر روی مرکز تنفسی در ساقه مغز اعمال می کند. در انسان،مرگ در اثر زیادی مصرفتریاکتقریباً همیشه به سبب ایست تنفسی است. تغییر در فشار خون،ضربان قلبوگردش خون مغز هم ممکن است ایجاد شود که در مقایسه با تغییرات تنفسی اهمیت زیادی ندارد. مرگ ناگهانی با مصرف مقادیر ناچیزی ازتریاکبه سبب بوجود آمدنواکنشهای حساسیتی،شوک آنافیلاکتیکوورم ریه ها ممکن است اتفاق بیفتد. اثرات دیگر مرفین شامل تنگ شدن مردمک چشم،انقباض عضلات صاف،مانند عضله رحمومجاری صفراویویبوست است.
مسمومیت باتریاککه بعد از مصرف مکرر آن اتفاق می افتد،بصورت تغییرات خلقی،اختلالات روان تنی،خواب آلودگی،اختلال در تکلمواختلال در حافظهواز بین رفتن حضور ذهن خود را نشان می دهد. اگر مقدارتریاکخیلی زیاد باشد،حیات شخص را به مخاطره می اندازد که از علائم آن می توان به عدم پاسخ به تحریک دردناک،اغماء،تنفس ضعیف،سرد شدن بدن،کاهش شدید فشار خون،شوکوکند شدن ضربان قلب اشاره کرد. مرگ معمولاً در اثر ایست تنفسی است.اصولاً در بیماری که با حالت اغماء،تنگی مردمک چشموضعف تنفسی به بیمارستان آورده می شود،حتماً باید به مسمومیت باتریاکومشتقات آن مشکوک شد.
علائم قطع مرفین معمولاً در خلال شش تا هشت ساعت بعد از آخرین مصرف در کسی که یک تا دوهفته بطور مداوم ازتریاکاستفاده نموده باشد،بوجود می آید. این علائم در روز دوموسوم به حداکثر میزان خود می رسدودر خلال هفت تا ده روز بتدریج کم می شود. علائم قطع متادون معمولاً یک تا سه روز بعد از آخرین مصرف شروع شدهوده تا چهارده روز کامل می شود. بعنوان یک اصل کلی،موادی که طول مدت اثرشان کوتاه تر است علائم قطع شدیدتروکوتاه مدت تری ایجاد می کنندوآنهایی که طول مدت اثرشان طولانی تر است،علائم قطعشان خفیف تروطولانی تر است. بسیاری از علائم قطعتریاکشبیه به افزایش فعالیت دستگاه عصبی سمپاتیک در بدن است.
به هم خوردن تنظیم سیستم حرارتی بدن که شامل تب هم می شود.
یک معتاد بندرت در اثر ترک اعتیاد می میرد مگر اینکه از قبل به یک بیماری شدید جسمی مثل بیماری قلبی مبتلا باشد. حالتهایی مانند بیخوابی،کند شدن تعداد ضربان قلب،تغییرات حرارت بدنوویار شدید برای استفاده مجدد ازتریاکممکن است تا ماهها بعد از قطع مصرفتریاکدر بدن باقی بماند. بیشتر علائمی که برای قطعتریاکذکر شد،حالتی شبیه به تصویر بالینی یک آنفلوانزا می باشد.
برایدرماناعتیاد بهتریاکعلاوه بردرماندارویی،رواندرمانیهم لازم است. معمولاً افرادی که بطوردراز مدت بهتریاکوابسته اند،بیشتر مناسب برایدرمانداروییهستند،ولی در موردافرادی که مدت کوتاهی از اعتیادشان می گذرد رواندرمانیموثرتر است. اساسدرماندارویی اعتیاد بهتریاک،بر سم زدایی تدریجی استوار است. دارویی که برای سم زداییتریاکبکار می رود،می بایست خصوصیات زیر را داشته باشد :
در صورت دارا بودن این خصوصیات،می توان دارورا آرام،آرام کم کردهوآن را قطع نمود. متادون یک داروی بسیار مناسب برای ترک اعتیاد بهتریاکاست.طول مدت اثر متادون از 24 ساعت هم بیشتر است. اگر چه متادون هم خود یک دارویمخدراستوبا قطع آن بیمار دچار علائم قطع می شود اما کم کردن تدریجی آن ازتریاکوهروئین راحت تر است. اخیراً کلونیدین که یک داروی ضد فشار خون استوروی دستگاه اعصاب مرکزی اثر نمودهواثر سمپاتیک را کم می کند،مورد استفاده قرار گرفته است. چون کلونیدین از ترشح نور اپی نفرین جلوگیری می کند،باعث می شود که علائم پرکاری سمپاتیک که در اثر قطعتریاکایجاد می شود،بوجود نیاید.
4) متادون بندرت باعث ایجاد چرت آلودگیویا افسردگی می شود.
5) مهمتر از همه اینکه متادون به شخص اجازه می دهد تا به فعالیت های روزانه خود ادامه دهدومرتکب کارهای خلاف برای بدست آوردن موادمخدرنشود.
تنها زیان متادون این است که شخص به یکمادهمخدرکه همان متادون باشد،معتاد استوتصور می شود که مزیت کلونیدین بر متادون،مخدرنبودن کلونیدین استوشخص به آن اعتیاد پیدا نمی کند. در حالی که ترک اعتیادوسم زداییتریاکاز بدن بسادگی صورت می گیرد،اما بازگشت مجدد به اعتیاد باتریاکبه طور قابل توجهی زیاد است.
در این روش اشخاصی که برای ترک اعتیاد دور هم جمع می شوند،همه دچار یک مشکل بنام اعتیاد هستند. برای پیوستن به این گروه شخص باید انگیزه قوی برای ترک اعتیاد داشته باشد. داشتن سرگرمی های سالموایجاد اعتماد به نفس از عوامل بسیار مهم در ترک اعتیاد است. یکی از مسائل مهم که در کشور ما خانواده ها بایستی به آن خیلی توجه نمایند،دوستان فرد معتاد است. معاشرت با افراد معتاد خواه ناخواه شخص را به دام اعتیاد می کشاندوبریدن از دوستان معتاد در ترک اعتیاد بسیار موثر است. روش مراکز بازپروری معتادین هم اغلب بر گروهدرمانی استوار است.
انسان در دنياي تضادها، گرفتار مشكلات فردي و جمعي و يا رواني و جسماني بسيار است. كسي را نمي توان يافت كه از مشكلات و معضلات سخن نگويد و يا از آن ننالد. از اين رو، شناخت و يافتن راهكارهايي براي برونرفت از اين مشكلات، دغدغه هر انساني است. حتي كساني كه از راهكارهاي موفقيت، سخن مي گويند و طرح ها و پيشنهادهايي را در اين زمينه ارايه مي دهند، در حقيقت به نوعي سخن از راه هاي برونرفت از مشكلات و دشواري هايي مي كنند كه مانع عمده در سر راه تحقق آرماني است كه از آن به عنوان موفقيت ياد مي كنند. مقاله حاضر در صدد تبيين راهكارهاي قرآن جهت برون رفت از مشكلات روحي و رواني است كه با هم آنرا از نظر مي گذرانيم .
چگونگي مواجهه با مشكلات
برخي از مشكلات و دشواري ها به گونه اي است كه انسان حتي با عقل جمعي و مشاوره با ديگراني چون استادان آگاه و كارشناسان نمي تواند راهي براي بيرون آمدن از آن بيابد. مواردي كه به حق مي توان گفت كه انسان در آن حالت از همه كس و همه چيز نوميد مي شود و همه درهاي رهايي را به سوي خود بسته مي بيند. در اين گونه موارد است كه پاي رمالان و دلالان باز مي شود تا با سركيسه كردن مردم راه برونرفت را در اختيار ايشان بگذراند. راه هايي چون فال قهوه و پيش گويي و ورد و جادو و جفر و اسطرلاب از روش هاي كساني است كه وامانده و نوميد از يافتن راهي معقول و معمول براي رهايي از مشكلات خود هستند. برخي نيز در اوج مشكلات به جهت سستي بنيادهاي بيشني و گرايشي دست به خودكشي مي زنند. در حقيقت به جاي حل و فصل مشكلات مي كوشند تا با پاك كردن صورت مساله يعني خويشتن خويش، از رنج مشكلات و گرفتاري ها برهند. اين اوج نوميد و ياس است كه خداوند از آن به قنوط تعبير مي كند و در قرآن مي فرمايد: اذا مسه الشرفيؤس قنوط (فصلت آيه 49)؛ هنگامي كه به آنان شر وبدي مي رسد (و گرفتار مشكلات و ناملايمات زندگي مي گردند پس مايوس و نوميد مي گردند. در جايي ديگر اين افراد و اشخاص را انسان هايي گمراه مي شمارد كه حق و راه درست را نشناخته و بدان سو نمي روند: و من يقنط من رحمه ربه الا الضالون (حجر آيه 56)؛ و جز گمراهان كسي از رحمت پروردگارش مايوس و نوميد نمي شود.
علوم غريبه و راهكارهاي پيشنهادي آن
برخي با توجه به تاييد علوم و دانش هايي كه در اصطلاح از آن علوم غريبه ياد مي كنند مي كوشند با استمداد و ياري از آن مشكلات خود را كه از طرق عادي و معمولي و اسباب ظاهري و طبيعي قابل حل و فصل نيستند، حل نمايند. در برخي از آيات و حتي روايات از توانمندي هاي برخي از افراد چون هاروت و ماروت (بقره آيه 102) و جنيان كه داراي قدرت فوق العاده اي بوده اند (نمل آيه 39 و 40 نيز جن آيات 6 و 7) سخن رفته است. سحر و جادو در برخي موارد تاييد شده و اين دانش ها به عنوان علومي ياد شده است كه توانمندي هاي خاصي براي انسان فراهم مي آورد. از اين رو هر چند كه برخي از رفتارها و استفاده ها و يا سوء استفاده ها مورد نكوهش و سرزنش قرار گرفته است ولي اصل آن مورد ترديد نيست. از اين رو برخي بر اين باورند كه مي توان با استفاده مشروع از اين علوم و دانش ها به مقصد و مقصود رسيد و مشكلات را از پيش رو برداشت. اما ناگفته نماند كه اين علوم و دانش ها در اختيار هر كسي نيست و افزون بر دور بودن از دسترسي توده مردم، موجبات سوء استفاده نيز در آن فراوان است. اين را ه ها نه تنها در اختيار همگان نيست بلكه دغل كاران در اين عرصه زياد هستند. افزون بر اين كه اين علوم و دانش ها به گونه اي نيست كه عموم مردم بتوانند از آن بهره گيرند. بنابر اين بهترين راهكار آن است كه انسان با استفاده از كوتاه ترين و مناسب ترين و درست ترين و كم هزينه ترين راه كه در اختيار همگان است به مقصد و مقصود دست يابد. اين راه همان چيزي است كه ما از آن به راهكارهاي قرآني براي برونرفت از مشكلات و معضلات دنيايي و اخروي، مادي و معنوي ياد مي كنيم.
نگاه قرآن به علل مشكلات
قرآن براي مشكلات و دشواري ها وبدي هايي كه انسان بدان گرفتار مي شود عللي را بيان مي كند. شناخت اين علل مي تواند براي درك و فهم بهتر راهكارهايي كه قرآن براي برونرفت از مشكلات ارايه مي دهد مفيد وسازنده باشد؛ زيرا بدون شناخت علت هاي پيدايي مشكلات نمي توان به راهكارهاي برونرفت دست يافت و يا اگر راهكارهايي ارايه مي شود بدان اعتماد و عمل كرد. به عنوان نمونه كساني كه به سوي رمل و جفر و اعداد كشيده مي شوند ميان مشكلات و راهكارهايي كه اين دسته افراد و اشخاص ارايه مي دهند نوعي رابطه علي و معلولي مي يابند و مي كوشند تا با برطرف كردن (دفع و يا رفع) آن بتوانند از مشكلات برهند و به موفقيت دست يابند. اين دسته افراد دست كم به رابطه همبستگي ميان مشكلات و مثلا رمل اعتقاد دارند و بر اين باورند كه رمل مي تواند اين دسته از مشكلات را بردارد. ايجاد محبت يا دشمني با ورد و يا دعاي خاص به معناي باور به نوعي همبستگي ميان دو پديده است. اين باور است كه فرد را به سوي دعانويس و يا رمال مي كشاند.
بنابراين براي فهم درست راهكارهاي قرآني براي برون رفت از مشكلات و معضلات، شناخت عللي كه قرآن براي مشكلات بيان مي كند مي تواند مفيد باشد. از اين رو مي بايست پيش از بيان راهكارهاي قرآني براي برون رفت از مشكلات مختلف و متعدد، به بيان عللي بپردازيم كه قرآن آن ها را به عنوان علل مشكلات به صورت صريح و بي پرده و يا در قالب مثال و غيرمستقيم بيان و مطرح كرده است.
راهكارهاي برون رفت از مشكلات از نگاه قرآني
قرآن براي برون رفت از همه مشكلات حتي آنهايي كه بيرون از اراده و اختيار ماست و در حقيقت مي توان آن را مشكلات طبيعي دنيا دانست راهكارهايي را ارايه داده است. اين راهكارها، افزون بر راهكارهايي است كه قرآن به عنوان راهكارهاي عادي و معمولي و از طريق بهره گيري از ابزار و اسباب دنيوي ارايه مي دهد. به اين معنا كه انسان براي رهايي از مشكلات مي تواند از سازوكارهايي استفاده كند كه وي را از مشكلات رهايي مي بخشد. اين راه ها را مي توان در حوزه هاي مختلف و با بهره گيري از پيامبر باطني يعني خرد و عقل و ديگر اسباب به دست آورد. چنان كه گفته شده است كه براي هر دردي مادي درماني است. استفاده از دارو و پزشك و مانند آن در درمان بيماري ها از راه هايي است كه خرد بشري به آن مي رسد. در برخي از روايات معتبر اسلامي آمده است كه: ان الله يابي ان تجري الامور الا باسبابها؛ اين كه خداوند پرهيز دارد كه امور دنيا به جز از راه سبب ها جريان پيدا كند. به اين معنا كه براي هر مسئله اي راه و سببي ماده و تكويني و طبيعي قرار داده است. اما سخن اين است كه وقتي انسان از اين اسباب به هر دليلي بهره نتواند بگيرد و يا به سختي و دشواري از آنها استفاده كند و يا در مقام نوميدي از اسباب قرار گيرد چه راه كاري را قرآن براي اين مرحله و مرتبه قرارداده است؟ آيا اصولا سازوكاري براي اين مرتبه و مرحله است؟ اگر راهكاري وجود دارد آن چيست؟ آيا رمل و جفر و پناه بردن به سحر و جادو و ديگري شيوه و علوم كه در اصطلاح به آن علوم غريبه گفته اند امري درست است. اگر اين راه كار نادرست و يا براي عموم قابل دسترسي نباشد آيا اسلام و قرآن راهكاري عام و كلي و براي همگان قرارداده است؟ آن راهكار پيشنهادي و سازوكاري قرآني براي برونرفت از چنين مشكلاتي و همه مشكلات چيست؟ در اين نوشتار كوشش مي شود تا روش و يا روش هاي برونرفتي كه قرآن بدان اشاره كرده را و بسيار بر آن تأكيد داشته و در آيات بسياري بدان پرداخته و به عنوان اصل كلي به انسان تعليم داده است، شناسايي و بيان شود.
1- استغفار: يكي از مهم ترين راهكارهاي قرآني براي برونرفت از مشكلات استغفار است. استغفار به معناي درخواست پوشش و گذشت و آمرزش است. (مفردات راغب) به اين معنا كه انسان از خدا مي خواهد كه وي را ببخشد و در حق وي گذشت نمايد و او را به رحمت خود پوشش دهد. اين واژه در اصطلاح قرآني به معناي درخواست زباني يا عملي آمرزش و پوشش گناه از خداوند به هدف مصونيت از آثار بدگناه و عذاب است. (كشف الاسرار ج2 ص46 و نيز التحرير و التنوير ج4 ص92). استغفار با توبه اين تفاوت را دارد كه استغفار آمرزش خواهي از گناهان براي پيراستن روح است و توبه اقدام براي آراستن روح به صفات پسنديده اي چون توحيد مي باشد. (الميزان ج10 ص140) و يا استغفار درخواست آمرزش از گناهان پيشين و توبه پشيماني و بازگشت به خدا درباره گناهاني است كه امكان دارد در مقام عمل انجام دهد. (تفسير كبير فخر رازي ج17 ص181) آيات بسياري در قرآن به مسئله استغفار پرداخته است و ارزش و جايگاه و اهميت آن را نشان داده است. (68بار) در آياتي از قرآن به پيامبر با آن كه اهل عصمت و طهارت است مي فرمايد كه به سوي خداوندت استغفار كن. در آياتي نيز به مؤمنان دستور مي دهد كه استغفار كنند. و يا اين كه اهل استغفار در سحرگاهان باشند. پس از بيان اهميت و ارزش استغفار به بيان اين راهكار براي برونرفت از مشكلات و معضلات فردي و جمعي اشاره كرده و مي فرمايد: دوعامل اصلي و كلي است كه حتي عذاب هايي طبيعي و غيرطبيعي چون سيل و زلزله و جنگ و عذاب استيصالي و از ميان بركن را از انسان دور مي سازد. يكي وجود پيامبر(ص) است و ديگري استغفار مي باشد. (انفال آيه33) حضرت اميرمؤمنان(ع) مي فرمايد: در روي زمين دو وسيله و ابزار امنيت از عذاب الهي وجود داشت: يكي از آن دو وجود پيامبر(ص) بود كه با رحلت آن حضرت برداشته شد و انسان ها از آن محروم شدند ولي ديگري كه استغفار است همواره براي همگان تا قيامت وجود دارد. پس بدان تمسك جوييد و چنگ زنيد و آن گاه آيه 33سوره انفال را خواند. (نهج البلاغه حكمت88) استغفار تا آن اندازه مهم و ارزشمند نشان داده شده است كه حتي عذاب يعني كيفر اعمالي كه در دنيا انسان به جهت تكوين و يا تشريعي بدان مبتلا و گرفتار مي گردد، از وي و يا جامعه برداشته مي شود. انسان با استغفار مي تواند از اين دسته عذاب هاي دنيوي و اخروي كه به جهت بازتاب و واكنش طبيعي اعمال گريبان گير او مي شود رهايي يابد. از مهم ترين آثار استغفار كه در آيات قرآن بدان اشاره شده مي توان به پيشگيري از عذاب الهي (انفال آيه33)، آمرزش گناهان (نوح آيه10) افزايش روزي (نوح آيه11)، ازدياد فرزندان (نوح آيه12) رفاه و عمر طولاني (هود آيه3) نام برد. قرآن بيان مي دارد كه بهترين زمان استغفار سحرگاهان است (ذاريات آيه18 و نيز آل عمران آيه17 و نيز يوسف آيه98) زيرا حالات و موقعيت هاي مختلف زماني و مكاني نقش اقتداري (مزمل آيه6) و ويژه اي برخوردار است چنان كه درباره ليله القدر گفته شده است و (قدر آيه1) و در مقاله اي بدان پرداخته شده است. شمار آن چنان كه در قرآن آمده است مي بايست كثير باشد تا اسم مستغفر در سحرگاهان بر او صدق كند و از مصاديق آن گردد. (ذاريات آيه18) كثير در آيات قرآن به معناي بيش از هفتاد آمده است. در تفسيري از علي بن محمد الهادي(ع) درباره معناي كثير آمده است كه قرآن به پيامبر(ص) فرموده است كه خداوند تو را در مواطن كثير ياري داده است و آن حضرت بيان مي دارد كه شمار غزوه و سرايا آن حضرت بيش از هفتاد تا هشتاد بوده است بنابراين كثير به معناي بيش از هفتاد است. از اين رو كسي كه مي خواهد استغفار نمايد مي بايست در سحرگاهان و بيش از هفتاد بار به طور استمراري استغفار كند تا مصداق اهل استغفار شود. اما پيش از اين كه به اين روايات تفسير تمسك شود، قرآن خود به صراحت به عدد هفتاد اشاره كرده است: «استغفر لهم او لاتستغفر لهم ان تستغفر لهم سبعين مرده فلن يغفرالله لهم (توبه آيه80) چه برايشان آمرزش بخواهي و يا نخواهي يكسان است حتي اگر برايشان 70بار آمرزش بخواهي خدا آنان را نمي آمرزد. در اين آيه به صراحت از عدد70 ياد شده است كه مي رساند 70عدد مطلوبي است كه مؤمن مي تواند با آن خود را در شمار مستغفران قرار دهد و از گناهان و مشكلات دنيوي و اخروي و نيز مادي و معنوي برهاند.
2- توبه: ديگر راهكار قرآن براي برونرفت از مشكلات دنيوي، توبه است. حضرت آدم پس از گرفتاري به دست ابليس به درگاه خداوند توبه كرد و با بيان توبه خود را از بسياري از بازتاب و پيامدهاي عمل برهاند. (بقره آيه 37) حضرت يونس(ع) پس از گرفتاري در شكم ماهي كه خداوند از آن به ظلمات تعبير مي كند با بيان توبه و اقرار به گناهان (البته مي تواند اقرار به گناه در پيشگاه الهي به عنوان يك راهكار جداگانه مطرح گردد چنان كه حضرت موسي(ع) و برخي ديگري از پيامبران با اين روش از مشكلات و پيامدهاي طبيعي رفتار و اعمال خود رهايي يافتند) در پيشگاه الهي توانست از پيامدهاي رفتار خود برهد كه در ميان مردم از آن جمله به ذكر يونسي ياد مي شود. قرآن اين ذكر را اين چنين بيان مي دارد: لا اله الا انت سبحانك اني كنت من الظالمين؛ جز الله خدايي نيست، پاك و منزه هستي، و من از ستمكارانم. (انبياء آيه 88) قرآن از مشكلي كه يونس بدان گرفتار شده بود به ظلمات ياد مي كند كه نشان دهنده شدت و تعدد مشكلي بود كه آن حضرت به جهت اعمال و رفتار خود بدان گرفتار شده بود.
3-توسل و شفاعت: گاه از اين راهكار به وسيله نيز ياد مي شود. (وابتغوا اليه الوسيله؛ مائده آيه 35 و نيز اسراء آيه 57) وسيله و يا عروه الوثقي (بقره آيه 652 و نيز لقمان آيه 22) و يا كلمات (بقره آيه 37) هر چيزي است كه انسان با قراردادن آن به عنوان واسطه مي كوشد تا از مشكلاتي كه بدان گرفتار آمده است رهايي يابد. انساني كه خود از جايگاهي برخوردار نيست و نمي تواند به طور مستقيم اقدام كند به كمك افراد و اشخاصي كه در نزد خداوند از وجاهت و مقام خاصي برخوردار مي باشند كمك و ياري مي جويد تا آنان واسطه شوند و كمك كنند تا بتواند از مشكلاتي كه به جهت رفتار و يا اعمال و يا حتي به طور طبيعي به عنوان آزمون و يا طبيعت تضادي دنيا بدان گرفتار آمده است رهايي يابد. اين افراد مي توانند شهيدان و افراد صديق و صالحان و پيامبران باشند؛ يعني كساني كه خداوند به آنان نعمت خاص بخشيده است و جزو منعمان درگاه ايزدي هستند (نساء آيه 69) كساني كه ما هر روز در نماز و نيايش خويش از خدا مي خواهيم ما را در راه آناني قرار دهد كه در راه مستقيم و صراط الهي هستند. اين افراد كساني هستند كه مي توانند به عنوان شفيعان عمل كنند و ما را از مشكلات برهانند. كساني كه در نماز شب از آنان به عنوان شفيع ياد مي شوند تا پس از استغفار و توبه دست ما را گرفته و دستگير ما باشند (عروه الوثقي). در قرآن همه اينان به عنوان شفيعان مطرح شده اند. ولي با اين همه مي توان گفت كه در اين ميان آناني كه پيامبران و اين شفيعان در هنگام گرفتاري و مشكلات به دامن ايشان چنگ مي زدند از جايگاه و مقام برتري برخوردارند كه مي بايست به عنوان شفيعان بدان ها رجوع كرده و از آنان ياري و كمك خواست. اينان كلمات نوري هستند كه بسياري از مقربان درگاه ايزدي به آنان توسل جسته و شفاعت ايشان را خواستار شدند. اگر ما توبه را به عنوان اصلي جداگانه فرض كرديم و يا استغفار را به عنوان اصلي ديگر و مستقل بيان كرديم مي توانيم بگوييم كه از نظر جايگاه به مقام شفاعت ايشان نمي رسد؛ زيرا كسي كه به مقام ايشان باور داشته باشد مانند كسي است كه تمام را در اختيار دارد. به سخني ديگر چون كه صد آمد نود هم پيش ماست. كسي كه قايل به مقام و جايگاه اين انوار و كلمات ربويي و الهي باشد مي داند كه با چه كسي سخن مي گويد و از چه كسي كمك و ياري مي جويد. در شفاعت هم توبه نهفته است و هم استغفار و از اين رو گفته اند كه صلوات بر محمد و آل محمد(ص) در حكم استغفار و توبه و شفاعت است؛ و گفته اند كه صلوات از فرشتگان استغفار است و از سوي خدا بخشش و آمرزش است و اين همه در آيه: ان الله و ملائكته يصلون علي النبي يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما (احزاب آيه 56)؛ خداوند و فرشتگان بر پيامبر صلوات و درود مي فرستند. اي كساني كه ايمان آورده ايد شما بر او درود بفرستيد و بر او به سلامي تسليم باشيد. بنابراين بهترين راهكار قرآني براي برونرفت از مشكلات توسل و تمسك به پيامبر و خاندان طاهر و پاكش است كه خداوند آنان را مطهر گردانيده است و جايگاه ويژه اي بخشيده است (احزاب آيه 33) و شفاعت ايشان را راهي براي بسيار بلكه همه مشكلات دانسته است. از اين رو حضرت آدم زماني توبه كرد و توبه اش پذيرفته شد كه توانست به آن كلمات تمسك جويد.
از آیات قرآن كریم مستفاد میشود كه استغفار و ترك گناه باعث توسعه مادی و عمران و آبادی و متقابلاً هر گونه نافرمانی خدا و ظلم به دیگران عامل فقر و فلاكت و بدبختی است. با این شاخص بسیاری از كسانی كه در زندگی مادی دچار گرفتاریهای متعدد هستند می‌توانند اعمال و رفتار خود را بازنگری كرده و با نسخه شفابخش قرآن كریم، از بیماری فقر و فلاكت نجات یابند.
رابطه گناه با فقر و مصیبت
قرآن كریم در آیه 30 سوری شوری می‌فرماید: "و ما اصابكم من مصیبة فبما كسبت ایدیكم و یعفوا عن كثیر: هر مصیبت و گرفتاری كه به شما می‌رسد دستاورد و ثمره اعمال خودتان است تازه این تمام مجازات اعمال شما نیست چرا كه بسیاری از كارهای شما را مورد عفو قرار میدهد".
این آیه به خوبی نشان میدهد، مصائبی كه دامنگیر انسان میشود، یك نوع مجازات الهی و هشدار است (هر چند استثنائاتی دارد كه بعد به آن اشاره خواهد شد) و به این ترتیب یكی از فلسفههای حوادث دردناك و مشكلات زندگی روشن میشود.
جالب این كه در حدیثی از امیرمومنان علی (ع) میخوانیم، كه از پیامبر گرامی خدا(ص) نقل می‌كند كه فرمود: "خیر آیة فی كتاب الله هذهالایة، یا علی ما من خدش عود و لا نكبة قدم الا بذنب و ما عفی الله عنه فیالدنیا فهو اكرم من ان یعود فیه و ما عاقب علیه فیالدنیا فهو اعدل من ان یثنی علی عبده: این آیه (و ما اصابكم من مصیبة...) بهترین آیه در قرآن مجید است، ای علی هر خراشی كه از چوبی بر تن انسان وارد میشود و هر لغزش قدمی، بر اثر گناهی است كه از او سرزده و آن چه خداوند در دنیا عفو می‌كند، گرامیتر از آن است كه (در قیامت) در آن تجدید نظر فرماید و آن چه را كه در این دنیا عقوبت فرموده، عادلتر از آن است كه در آخرت بار دیگر كیفر دهد".(1)
و به این ترتیب این گونه مصائب علاوه بر این كه بار انسان را سبك می‌كند، او را نسبت به آینده كنترل خواهد نمود.
گرچه ظاهر آیه عام است و همه مصائب را در برمیگیرد، ولی مطابق معمول در عمومات، استثناهایی وجود دارد، مانند مصائب و مشكلاتی كه دامنگیر انبیا و ائمه معصومین (ع) می‌شد كه برای ترفیع مقام آنها بود، یا گرفتاری بسیاری همانند كودكان و یا افرادی كه مسوول شناخته نمیشوند.
و هم چنین مصائبی كه بر اثر ندانم كاریها و عدم دقت و مشورت و سهلانگاری در امور حاصل میشود، كه اثر تكوینی اعمال خود انسانها است و یا مصائبی كه گریبان غیر معصومین را می‌گیرد و جنبه آزمون دارد. قرآن كریم در این باره می‌فرماید: "و لنبلونكم بشیء منالخوف و الجوع و نقص من الاموال والانفس والثمرات و بشرالصابرین: به درستی كه شما را از طریق انواع ترس و گرسنگی و كمبودهای مادی و جسمی و محصولات مورد امتحان قرار می‌دهیم و بشارت باد بر كسانی كه این آزمون الهی را با صبر و بردباری پشت سر میگذارند" (155 / بقره).
به تعبیر دیگر جمع میان آیات مختلف قرآن و روایات ایجاب می‌كند كه عموم این آیه در مواردی تخصیص پیدا كند. اما از آن جا كه بیشتر موارد آن جنبه كیفری و كفارهای دارد، آیه 30 سوره شوری آن را به صورت عموم مطرح ساخته است.
با این بیان نمیتوان گفت هر گرفتاری و رنجی كیفر گناه است، چرا كه گرفتاریهای سخت، فلسفههای گوناگونی دارند كه از آن جمله عبارتند از:
1 - شكوفایی استعدادها و توانمندیهای درونی و برونی انسان،
2 - هشدار نسبت به آینده او،
3 - بیداری از خواب غفلت و غرور و هشیاری از انواع مستیها،
4 - كیفر گناهان،
5 - بخش مهمی نیز ثمره ندانم كاریها و سهل انگاریهای انسان در زندگی است.
6 - اصل آزمون در زندگی انسان، (2)
و لذا در حدیثی میخوانیم: هنگامی كه امام علی بن الحسین (ع) وارد بر یزید شد، یزید نگاهی به او كرد و گفت: "یا علی ما اصابكم من مصیبة فبما كسبت ایدیكم" (اشاره به این كه حوادث كربلا نتیجه اعمال خود شما بود).
ولی امام علی بن الحسین (ع) فوراً در پاسخ فرمود: "كلا ما هذه فینا نزلت، انما نزل فینا "ما اصاب من مصیبة فیالارض و لا فی انفسكم الا فی كتاب من قبل ان نبراها ان ذلك علی الله یسیر لكیلا تاسوا علی مافاتكم ولاتفرحوا بما اتاكم" (3) فنحنالذین لاناسی علی مافاتنا من امرالدنیا و لانفرح بما اوتینا: (4)
چنین نیست، این آیه در مورد ما نازل نشده، آن چه درباره ما نازل شده آیه دیگری است كه میگوید: هر مصیبتی در زمین یا در جسم و جان شما روی دهد، پیش از آفرینش شما در كتاب (لوح محفوظ) بوده و آگاهی بر این امر بر خداوند آسان است، این برای آن است كه شما به خاطر آن چه از دست میدهید، غمگین نشوید و به خاطر آن چه در دست دارید، زیاد خوشحال نباشید (هدف از این مصائب عدم دلبستگی شما به مواهب زودگذر دنیا است و یك نوع تربیت و آزمون برای شما است).
سپس امام افزود: "ما كسانی هستیم كه هرگز به خاطر آن چه از دست دادهایم، غمگین نخواهیم شد و به خاطر آن چه در دست داریم، خوشحال نیستیم "همه را زودگذر میدانیم و چشم به لطف و عنایت خدا بستهایم"".
هنگامی كه از امام صادق (ع) تفسیر آیه فوق را خواستند، فرمود: "میدانید علی (ع) و اهل بیتش بعد از او گرفتار مصائبی شدند، آیا به خاطر اعمالشان بود؟ در حالی كه آنها اهل بیت طهارتند و معصوم از گناه"، سپس افزود: "ان رسول الله كان یتوب الی الله و یستغفر فی كل یوم و لیلة ماة مرة من غیر ذنب ان الله یخص اولیائه بالمصائب لیاجر هم علیها من غیر ذنب: رسول خدا (ص) پیوسته توبه میكرد و در هر شبانه روز صد بار استغفار مینمود، بیآن كه گناهی مرتكب شده باشد، خداوند برای اولیاء و دوستانش مصائبی قرار میدهد تا به خاطر صبر در برابر آن از او پاداش گیرند، بیآن كه گناهی مرتكب شده باشند". (5)
گاه مصائب، جنبه دستجمعی دارد و محصول گناهان جمعی است، همان گونه كه در آیه 41 سوره روم میخوانیم: "ظهرالفساد فی البر والبحر بما كسبت ایدی الناس لیذیقهم بعض الذی عملوا لعلهم یرجعون: فساد در خشكی و دریا به خاطر اعمال مردم آشكار شد، تا نتیجه بعضی از اعمالی را كه انجام داده‌اند، به آنها بچشاند، شاید بازگردند".
روشن است كه این درباره جوامع انسانی است، كه به خاطر اعمالشان گرفتار نابسامانیها می‌شوند. و در آیه 11 سوره رعد آمده است: "ان الله لایغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم: خداوند سرنوشت هیچ جمعیتی را تغییر نمی‌دهد، مگر این كه خویشتن را تغییر دهند".
و در آیه 11 سوره رعد آمده است: "ان الله لایغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم: خداوند سرنوشت هیچ جمعیتی را تغییر نمی‌دهد، مگر این كه خویشتن را تغییر دهند".
و امثال این آیات كه گواهی میدهد، در میان اعمال انسان و نظام تكوینی زندگی او ارتباط و پیوند نزدیكی وجود دارد، كه اگر بر اصول فطرت و قوانین آفرینش گام بردارند، بركات الهی شامل حال آنها میشود و هرگاه فاسد شوند، زندگی آنها به فساد میگراید.
و گاه ممكن است این قضیه در مورد فرد فرد انسانها صادق شود و هر كس در مقابل گناهی كه مرتكب میشود، به مصیبتی در جسم و جان یا اموال و متعلقاتش گرفتار گردد، همانطور كه در آیه فوق آمده است. (6)
در همین زمینه روایات زیادی در منابع اسلامی وارد شده كه به گوشهای از آن برای تكمیل این بحث اشاره میكنیم: در خطبه 178 نهجالبلاغه آمده است: "ما كان قوم قط فی غض نعمة من عیش، فزال عنهم، الا بذنوب اجترحوها، لانالله لیس بظلام للعبید و لو ان الناس حین تنزل بهمالنقم و تزول عنهمالنعم، فزعوا الی ربهم بصدق من نیاتهم و وله من قلوبهم، لرد علیهم كل شارد و اصلح لهم كل فاسد: "هیچ ملتی از آغوش ناز و نعمت زندگی گرفته نشد، مگر به واسطه گناهانی كه انجام دادند زیرا خداوند هرگز به بندگانش ستم روا نمیدارد، هرگاه مردم در موقع نزول بلاها و سلب نعمتها با صدق نیت به پیشگاه خدا تضرع كنند و با دلهای پر اشتیاق و آكنده از مهر خدا از او درخواست جبران نمایند مسلماً آن چه از دستشان رفته به آنها بازمیگرداند و هرگونه مفسدهای را برای آنها اصلاح می‌كند".
در "جامعالاخبار" حدیث دیگری از امیرمومنان علی (ع) نقل شده است كه فرمود: "ان البلاء للظالم ادب و للمومن امتحان و للانبیاء درجة و للاولیاء كرامة: بلاها برای ظالم تادیب است و برای مومنان امتحان و برای پیامبران درجه و برای اولیاء كرامت و مقام است". (7)
این حدیث شاهد گویایی است برای آن چه در مورد استثناهای آیه بیان كردیم.
در حدیث دیگری در "كافی" از حضرت امام صادق (ع) آمده است كه فرمود: "ان العبد اذا كثرت ذنوبه ولم یكن عنده منالعمل ما یكفرها، ابتلاه بالحزن لیكفرها: هنگامی كه انسان گناهش افزون شود و اعمالی كه آن را جبران كند، نداشته باشد، خداوند او را گرفتار اندوه می‌كند تا گناهانش را تلافی كند".(8)
در كتاب كافی اصولاً بابی برای این موضوع منعقد شده و 12 حدیث در همین زمینه در آن آمده است.
تازه همه اینها غیر از گناهانی است كه خداوند طبق صریح آیه فوق مشمول عفو و رحمتش قرار میدهد، كه آن نیز به نوبه خود بسیار است.
آیا باید در مقابل مصائب و مشكلات تسلیم شد؟
ممكن است كسانی از این حقیقت قرآنی سوء استفاده كنند و هر گونه مصیبتی دامنشان را می‌گیرد، با آغوش باز از آن استقبال نمایند و بگویند باید در برابر هر حادثه ناگواری تسلیم شد و از این اصل آموزنده و حركتآفرین قرآنی نتیجه معكوس، یعنی نتیجه تخدیری بگیرند كه این بسیار خطرناك است.
هیچ گاه قرآن نمی‌گوید در برابر مصائب تسلیم باش و در رفع مشكلات كوشش مكن و تن به ظلمها و ستمها و بیماریها بده، بلكه میگوید: اگر با تمام تلاش و كوششی كه انجام دادی باز هم گرفتاریها بر تو چیره شد، بدان گناهی كردهای كه نتیجه و كفارهاش دامانت را گرفته، به اعمال گذشتهات بیندیش و از گناهانت استغفار كن و خویشتن را بساز و ضعفها را اصلاح نما.
و اگر میبینیم در بعضی از روایات، این آیه بهترین آیه قرآن معرفی شده، به خاطر همین آثار تربیتی مهم آن است.(9)
شهید سهام خیام متولد 5/11/47 خطه های هویزه در خانواده مذهبی دیده به جهان گشود. او از همان اوان کودکی دختری باهوش و زرنگ بود و آثار اندیشه و فراست در سیمای معصومش حکایت از روح بلند او داشت. گشاده رویی و خوش خلقی، رعایت ادب و احترام از خصوصیات بارز این شهیده بزرگوار بود که 12 بهار از عمرش نگذشته بود. با سن و سال کمی که داشت نسبت به مسائل داخل و خارج کشور با مسئولیت برخورد می کرد. بسیار کنجکاو بود و این احساس مسئولیت آرام وجودش را گرفته بود و مملو از عشق و ایثار به وطنش بود. او به شهادت اشتیاق داشت و به آن رسید.
… سهام قبولی پنجم ابتدایی بود و در کلاس اول راهنمایی ثبت نام کرده بود؛ اما به دلیل جنگ تحمیلی و اشغال شهر هویزه نتوانست ادامه تحصیل بدهد و به مدرسه نرفت. او دانش آموزی درسخوان بود و هر ساله در خرداد ماه قبول می شد. اخلاق و رفتارش در خانه خیلی خوب بود و همه از او راضی بودند. در کارهای خانه به مادر کمک می کرد. او نماز می خواند و شبها برای مادر و خانواده اش زندگی ائمه (ع) و پیامبر (ص) را می گفت؛ تا اینکه قبل از شهادت در حالی که عراقی ها وارد شهر شده بودند مشاهده می کند نظامیان و اشغالگران، مشغول به یغما بردن وسایل یکی از ادارات هستند. او از این حرکت مزدوران خشمگین می شود و با کلماتی که بر زبان می راند به بعثیون حمله ور شده لب به اعتراض می گشاید که به دلیل کمی سن و سال این بار کمتر به او توجه میکنند و وقتی به خانه باز می گردد مادر از ظاهر او متوجه ناراحتی شهیده سهام خیام می شود و جویای علت آن، در پاسخ می گوید: عراقی ها وسایل اداره را می دزدند و من از این کار خیلی ناراحت هستم مثل اینکه دارند وسایل خانه ما را می دزدند.
روز شهادت: صبح روز 14 مهر 1359:
شهر هویزه شلوغ بود و حال و هوای دیگر داشت. مردم همه برای دفاع از وطن خودشان به پا خواسته بودند و بزرگ و کوچک، پیر و جوان، زن و مرد که از جمله آنان سهام بود با آن فطرت پاک و حس حق طلبانه اش که سر تا پای وجودش را فرا گرفته بود. آن روز مادر وضعیت شهر را نا امن دید؛ لذا کودکان خود را به کناری برد و خواست پنهان کند، همه در گوشه ای جمع شده و نشسته بودند. ولی تنها کسی که ننشت و آرام نبود سهام بود که 12 سال بیش نداشت. در آن لحظه سهام رو به مادر خود می کند و می گوید: اگر تمام درها را ببندی من امروز باید از منزل بیرون بروم و حتما باید دفاع کنم، مگر فقط مردان می توانند دفاع کنند من هم می توانم. من نیز از همین مردم هستم و باید دفاع کنم.
دور از چشم مادر به این فکر افتاد که با تغییر لباس و ناشناس به هدف خود برسد. سهام پس از استحمام و تعویض لباس و مرتب کردن خود، گویی که می داند لحظات آخر را سپری می کند و می خواهد به میهمانی با شکوهی برود بهترین راه و بهانه را که همان قطع شدن آب لوله کشی شهر بود انتخاب کرده و جهت شستن ظروف به طرف رودخانه حر کت می کند. در مسیری که طی می کرد درمانگاه هویزه قرار داشت. مادر با او برخورد می کند و به شهیده می گوید: برگرد تو بچه هستی و توانایی مقابله نداری ... و سهام انگار که نه انگار چیزی می شنود. در این حالت ظرف ها را به سرعت روی زمین می گذارد و دو انگشت دست خود را به نشانه پیروزی بالا می برد و دراین حالت می گوید: پیروزی و این کلمات را تکرار می کند. سپس از جلوی دیدگان ما دور می شود. به دشمن که رسید تنها کاری که می توانست انجام دهد شعار بر ضد نظامیان غاصب بود که در مقابل او قرار داشتند، او مرتب اظهار تنفر می کرد و از اسلام، شهر، حق مردم و کشورش دفاع می کرد. با این عمل سهام و اصرار ورزیدنش دشمنان تصور کردند که او کودکی بیش نیست و نمی تواند کاری را از پیش ببرد. کمتر به او توجه می کردند تا اینکه این بار وی دامن خود را پر از سنگ ریزه می نماید و شروع به پرتاب سنگ به سوی اشغالگران عراقی می نماید. آنقدر این عمل را ادامه می دهد تا باعث بر افروختن خشم آن مزدوران می گردد و به قول شاهد این صحنه تحسین برانگیز، در مقابل چشمهای بهت زده اهالی، یکی از افراد نظامی ارتش بعث که به ستوه آمده بود و به سربازان خود گفت: این دختر از دیروز تا حالا ما را اذیت کرده است، او را بزنید. در این حال گلوله ای از سوی دشمن به سوی او که شجاعانه از دین و وطن دفاع می کرد شلیک شد و با تیر مستقیم قهرمانانه به شهادت رسید و دعوت حق را این چنین زیبا لبیک گفت، یادش گرامی و راهش پر رهرو باد.
شاید آدم های زیادی فرنگیس حیدرپور را نشناسند و برایشان دانستن در مورد یک اسم هم اهمیتی نداشته باشد، اما همه آنهایی که سفری به کرمانشاه داشته اند، و مجسمه زن تبر به دست را که در یکی از میادین این شهر قرار گرفته، دیده باشند حتما برایشان جالب است که بدانند سرگذشت این زن چیست؟
به گزارش جهان، فرنگیس حیدرپور متولد سال 41 از یکی از روستاهای گیلانغربی است که در جریان جنگ تحمیلی با رشادت و شجاعت خود حماسه ای را آفرید که بر اثر آن به شیرزن ایران شهرت یافت.
ماجرای فرنگیس به روزهای آشفتهحالی دختر جوانی برمیگردد که هنوز رخت عزای برادر شهیدش را به تن داشت که خبر شهادت اعضای خانواده اش را در حادثه اصابت گلوله توپ دشمن به اتومبیل حاملشان میشنود.
فرنگیس حیدرپور در این مورد می گوید: «سال ۵۹ بود و من ۱۸سال داشتم که آنها به روستای ما حمله کردند و ما خیلی شهید دادیم، مردم مجبور شدند فرار کنند و در دره مخفی شوند. در این جریان از اعضای خانواده من هشت نفر (برادر، دایی، عمو، پسردایی، دختر دایی، دختر عمو و ...) شهید شدند.»
حیدرپور به همراه پدر به مراسم ختم شهدا می رفتند و در بازگشت به روستای زادگاهش (اوازین) – از توابع گیلانغرب – متوجه میشود برخی از نیروهای عراقی وارد روستا شدهاند.
حیدرپور در خصوص حادثه آن روز اظهار میدارد: «همان روز که به دره رفتیم، نزدیکیهای غروب بود که تشنه و گرسنه شدیم؛ من با پدر و برادرم به روستا آمدیم تا غذا بیاوریم. آخر چیزی پیدا نمیشد. نزدیک رودخانه دو سربازی آمدند که آب بر داردند؛ ما از دست آنها خشمگین بودیم و به آنها حمله کردیم؛ من تبر به دست به سمت آنها حمله ور شدم که یکی از آنها کشته و دیگری تسلیم شد .»
آن روز فرنگیس حیدرپور یکی از دو سرباز کاملاً مسلح عراقی را هلاک میکند و با زخمی کردن نفر دوم او را به اسارت درمیآورد.
وی ادامه میدهد:« ۱۸ ماه آواره بودیم که عراقیها عقب نشینی کردند، مردم دوباره به روستاهای خودشان برگشتند.»
این شیرزن مبارز، بعد از گذشت سالها از جریان جنگ تحمیلی هنوز هم دست از روحیه مبارزه طلبی خود برنداشته و در گفتگویی که با خبرنگار فارس داشته در مورد جنایات رژیم صهیونیستی می گوید: با دیدن جنایات صهیونیستها در غزه آرزو میكنم كاش در غزه بودم تا بار دیگر برای اسلام مبارزه كنم و اگر به من اجازه دهند، حاضرم به غزه بروم.
حیدرپور در مصاحبه دیگری که خبرنگاران دفاع مقدس از او می کنند در تعریف معنای ایثار می گوید: ایثار یعنی انسان در راه آرمان میهنش یا خانواده اش شجاعتی نشان دهد حتی اگر از بین رود.
حیدرپور سبب پیروزی در دوران دفاع مقدس را پیروی از امام(ره) و ولایت می داند و خطاب به دشمنان اسلام و ایران می گوید: دشمنان بدانند ما با اطاعت از رهبری معظم انقلاب، هرگاه لازم باشد برای دفاع از اسلام و كشور اسلامیمان جان خود را فدا میكنیم.
این زن غیور مبارز خطاب به زنان و جوانان جامعه می گوید: از خواهرانم میخواهم با حجاب خود پاسدار خون شهیدان باشند و جوانان این آمادگی را داشته باشند كه اگر خدای ناكرده به خاك كشورشان حمله شد با غیرت دفاع كنند.
فرنگیس اکنون 48 سال دارد و با مرگ شوهرش به سختی مخارج خود و خانوادهاش را تأمین میکند. او همچنان در خطهای زندگی میکند که دهها میلیون خرج مجسمهاش شده، در حالی که حیدرپور با فقر و نداری کودکانش را بزرگ میکند.
کسی چه میداند، شاید همین کودکان محروم فرنگیس باشند که فردا روز در صف اول مبارزه با دشمنان انقلاب و کشور قرار گیرند اما خدا کند سهم آنها از این قهرمانی یک مجسمه و سالها فراموشی نباشد.
1- سلول هاي گياهي اغلب چند وجهي هستند ولي سلول هاي جانوري كروي هستند.
2- سلول های گیاهی تولید کننده و سلول های جانوری مصرف کننده اند.
3-سلول هاي گياهي داراي ديواره سلولي از جنس سلولز هستند ولي سلول هاي جانوري فاقد ديواره
سلولي هستند.
4-سلول هاي گياهي داراي اندامك واكوئل مركزي و درشت هستند ولي سلول هاي جانوري اندامك
واكوئل مركزي ندارند.
5-سلول هاي گياهي داراي اندامك هاي پلاست (کلروپلاست= سبزینه= اندامک تولید غذا) هستند ولي
سلول هاي جانوري اندامك پلاست را ندارند.
6-سلول هاي گياهي عالي سانتريول ندارند ولي هنگام تقسيم سلولي رشته هاي دوك تشكيل
ميدهند ولي سلول هاي جانوري سانتريول دارند.
***""" اینم جواب که البته فقط همون "رشته های دوک " رو بگین کافیه...""***
تقسیم سیتوپلاسم و جدا شدن دو سلول در سلول های جانوری به سمت مرکز است ولی در سلول های گیاهی به روش گریز از مرکز است. ذر سلول های گیاهی اولین نشانه ی ورود به میتوز در میکروتوبول ها یا ریزلوله ها بروز می کند. ریزلوله هایی که در اسکلت سلولی حاشیه ای را تشکیل می دهند دپلیمریزه شده و از بین میروند. در حالی که ریزلوله ها ی دیگر در ناحیه ی میانی در زیر غشای سلولی تجمع یافته و حلقه ی پیش پروفازی تشکیل می شودکه جهت تقسیم سلولی ، محل صفحه ی استوایی و جایگاه تقسیم سلولی را مشخص می کند.
سپس ریز لوله های حلقه ی پیش پروفازی تحلیل رفته و دوک میتوزی تشکیل می گردد. درسلول های گیاهی سانتریول و سانتروزوم و رشته های آستری وجود ندارد. ریز لوله ها از جایگاه پوشش هسته ای به صورت دو قطبی و بدون رشته های آستری سازمان می یابند که چنین میتوزی را میتوز بدون آستر(Anastrale) می نامکمند.
در تلوفاز سلول های گیاهی میکروتوبول ها یا ریزلوله ها ی قطبی باقی می مانند و ستونی را در وسط سلول تشکیل می دهند. که ان را فراگموپلاست گویند. حفره های حاوی ترکیبات پکتیکی دیواره که از دستگاه گلژی مشتق می شوند به ناحیه ی فراگموپلاست می رشند و آنا را فراگموپلاست گویند. در بخش استایی این حفره ها ردیف شده و با یکددیگر ادغام شده و صفحه ی سلولی(Cell Plate) را تشکیل می دهند. ترکیبات پکتیکی این حفره ها تیغه ی میانی را تشکیل می دهند. و غشاهای سلولی جدی را می سازند. وقتی صفحه ی سلولی به دیواره ی جانبی و قدیمی می رسد و به روش گریز از مرکز در حال رشد است تفکیک دو سلول گیاهی انجام می شود. در برخی نواحی قطعاتی از شبکه ی آندوپلاسمی بین حفره های فراگموزوم باقی مانده و از ادغام آنها جلوگیری میکند و پلاسمودسم را تشکیل می دهند.
7- روی سطح سلول جانوری غشاء وجود دارد و در سلول گیاهی علاوه بر غشاء ، دیواره ی سلول هم
وجود دارد .
8 - در اغلب سلول های گیاهی دانه های نشاسته وجود دارد که در سلول های جانوری یافت نمی شود
9- هسته در سلولهای گیاهی در مرکز قرار دارد ولی در سلولهای جانوری در کنار جداره ها ی سلول قرار دارد.
10 - سلولهای جانوری ممکن است یک یا چند تاژک داشته باشند اما، سلولهای گیاهی فاقد تاژک
هستند،به جز سلولهای جنسی نر بعضی از گونه‌های گیاهی .
۱۱ - در سلولهای گیاهی اندامکی به نام پلاست وجود دارد که در سلولهای جانوری یافت نمی‌شود. پلاست‌ها مسئول رنگیزه‌های مختلف گیاهی می‌باشند و آنها را به سه گروه کلروپلاست ،کروموپلاست و لوکوپلاست تقسیم میکنند.
12- سلول گیاهی نسبت به سلول جانوری دارای اشکال متنوع تری است .
این مقاله به فرمت ورد می باشد و با قیمت 5000 تومان می باشد .تعداد صفحات ۲۱
مقدمه :
در برنامه سوم و چهارم ، صادرات به عنوان یک عنصر موثر و کلیدی در توسعه اقتصادی کشور محسوب شده است و بر آمادگی زیرساختهای فرهنگی و اجتماعی جهت بکارگیری استراتژی های صادراتی تأکید گردیده است .
توسعه صادرات و ورود صحیح به بازارهای جهانی و حفظ شرایط ماندگاری در آن حاصل نمی شود مگر با ایجاد یک راهبرد مشخص و پایدار صادراتی که بصورت قانون غیر قابل تغییر درآمده و هر کدام از دستگاههای اجرایی مرتبط با امر صادرات و همچنین اتحادیه ها
و تشکلهای صادراتی و سازمانهای خدمات رسانی تجاری از قبیل بانکها ، بیمه ، حمل و
نقل و . . . به وظایف خود به خوبی عمل نمایند و در جامعه نیز آمادگی فرهنگی تولید بهترین کالا برای صادرات بوجود آید .
در این گزارش بطور مختصر و مفید به مفهوم صادرات و بازاریابی می پردازیم با این
شعار که :
« در دنیای آینده ، بازاریابی جهانی و جهان بازاری شدن ملاک عمل قرار می گیرد . »
برای اطمینان شما عزیزان فایل پی دی اف این مقاله در زیر فقط برای مشاهده آمده است .در صورت مشاهده و رضایت می توانید فایل ورد آن را از لینک خرید و به قیمت پنج هزار تومان دریافت نمائید . فایل پی دی اف :
در صورت مشاهده و رضایت می توانید فایل ورد این مقاله را از لینک زیر و به قیمت پنج هزار تومان دریافت نمائید .
راهنمای خرید : برای خرید و دریافت آنلاین فایل ورد ابتدا بر روی لینک خرید زیر کلیک نمائید . تا وارد صفحه خرید و دانلود سایت علمی و پژوهشی اسمان شوید .لینک خرید :
آدم با تقوا یعنی مسلمانی که نشكن است ؛ درحقیقت كسی است كه حوادث و پول و مقام او را نمی شكند و تغییر نمی دهد.
درجایی که آب ترشح می شود ، خود را کنار می کشیم که خیس نشویم ، درجایی که تیزی و تیغی وجود دارد ، لباسمان را جمع می کنیم تا به لباسمان گیر نکند ، در حقیقت خود را از هرگونه آسیبی حفظ می کنیم .
انسان با تقوا کسی است که وقتی در مورد موضوعی مطمئن نیست ، آن را قطعی بیان نمی کند ، خود را از دروغ گفتن و شایعه ی دروغ حفظ می کند .
فرد باتقوا کسی است که دنبال مال حرام که هیچ، به دنبال مال شبه ناک، هرچند زیاد و راحت الوصول باشد ، نمی رود ، به جایی که نباید نگاه کند ، نگاه نمی کند .
در یک کلام تقوا یعنی آنکه انسان به حالتی برسد كه وقتی به گناه رسید ، بتواند خودش را كنترل كند .
تقوا مصونیت است ، نه محدودیت !
بعضی می‌گویند : تقوا کار هر کسی نیست ، تنها ویژگی عالمان بزرگ است !
شهید مطهری می‌فرمایند : تقوامصونیت است نه محدودیت.
مثل اینکه شما وقتی کفش می پوشید ، محدودیتی ایجاد نمی شود ، بلکه پایتان از کثیف شدن و شیشه و خار و خاشاک مصون می ماند .
انسان با تقوا به خاطر روحیه ای که در او ایجاد شده ، مصونیتی پیدا کرده که وقتی به خلاف و گناهی می رسد ، به راحتی خودش را كنترل می كند.
به گفته‌ی قرآن ، یکی از دلایل آمدن همه ی انبیاء الهی ، با تقوا کردن مردم بوده ، به طوری بسیاری از دستورات اسلامی نیز بر پایه ی تقوا استوار می باشد ؛
مثلاً روزه « كُتِبَ عَلَیْكُمُ الصِّیامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذینَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ؛ روزه را بر شما واجب كردیم تا روح تقوا در شما زیاد شود. »2
آدم با تقوا یعنی مسلمانی که نشكن است ؛ درحقیقت كسی است كه حوادث و پول و مقام او را نمی شكند و تغییر نمی دهد
ترس از خدا، آری یا خیر؟!
از خدا بترسید ! این جمله به چه معنا می باشد ؟
خدا ارحم الراحمین است و جایگاهی ندارد که کسی از خداوند بترسد ، درحقیقت وقتی گفته می شود از خدا بترس به این معنا است که از اعمال خود در مقام خداوند ترس و پروا داشته باشید ؛ « و اما من خاف مقام ربه »3
تقوا به این معنا است كه انسان در مقابل غریزه ، خودش را نگه دارد وحوادث او را تغییر ندهد.
فرد متّقی کسی است که در هر شرایطی راضی به رضای خدا باشد ، اگر جوانش را از دست داد ، شیون و فغان نکند که چرا چنین شد ؟
برای خدا ؛ چرا ، اما و دلیل نیاورد ، مطیع محض او باشد .
انسان با تقوا حرف بی سند نمی زند و گواهی ناحق نمی‌دهد، آدم با تقوابه كسی سوء ظن ندارد.
انسان با تقوا در سخت ترین شرایط ، حرف حق را رها نمی کند ، به اسم دروغ « مصلحت آمیز» هر چیزی را نمی‌گوید.
تقوا در سیاست
در مسائل سیاسی قرآن می‌فرماید: «یا أَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللَّهَ وَ لا تُطِعِ الْكافِرینَ وَ الْمُنافِقین ؛ ای پیامبر ، تقوا داشته باش و پیرو كفار ومنافقین نباش. »5
انسان با تقوا محال است با گروهك‌هایی رابطه داشته باشد ؛ زیرا از خدا می‌ترسد .
انسان های با تقوا نه به خود و نه به جامعه آسیبی نمی رساند بلکه برعکس بزرگترین جنایت ها از آنِ انسان های بی تقوا رخ داده است .
آنچه در دنیای امروز مطرح است ، کمبود علم نیست ، بلکه کمبود تقوا است .
تقوا در خانواده
« أَمْسِكْ عَلَیْكَ زَوْجَكَ وَ اتَّقِ اللَّهَ »6
مرد یا زن با تقوا کسی است که در خانه ، خوب همسرداری کند ، ظلم نمی كند و اگر ظلمی را مرتکب شد ،عذرخواهی می‌كند .
انسان با تقوا حرف بی سند نمی زند و گواهی ناحق نمی‌دهد، آدم با تقوابه كسی سوء ظن ندارد. انسان با تقوا در سخت ترین شرایط ، حرف حق را رها نمی کند ، به اسم دروغ « مصلحت آمیز» هر چیزی را نمی‌گوید
با ایجاد تقوا ، نصب و عزل‌ها الهی می شود . دیگر به خاطر روابط ، نصب و عزلی اتفاق نمی افتد .
معلم با تقوا دیر سر كلاس نمی رود ، ازدرسش کم نمی گذارد ؛ « وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفینَ ؛ وای بر كم فروش‌ها»8
كارمند اداره اگر با تقوا باشد ، باتلفن اداره کار خصوصی انجام نمی دهد ، با خودكار اداره لیست خریدهای منزل را نمی نویسد ، ساعات كار مردم راصرف كار خصوصی خود نمی‌كند .
ملاک امتیاز به چه چیزی است؟
اسلام همه ی امتیازات را لغو کرده و می فرماید: «إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ »9
افراد با سوادتر نیاز به تقوای بیشتری دارند ؛ اگر كاسبی با تقوا نبود ، انگور خوب را رو و انگور بد را زیر می گذارد ، اما اگر آیت الله و دكتر و مهندس بی تقوا شود ؛ « اذا فسد العالِم فسد العالَم »
«من سن سنة سیئه » ؛ كسی كه خط انحراف ؛ را تأسیس كند ، « فله وزر من عمل بها » هر جنایتی كه هواداران آنها بكنند ، علاوه بر این كه بر گردن خودشان است ، بر گردن رهبرانشان نیز می باشد.
راه رسیدن به تقوا
یکی از مهمترین راه ها ، توجه به جهان بینی الهی است ؛
« إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ ؛ خدا در كمین تو است .»10
« یَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورُ »11
شما نگاه می‌كنید و خدا می داند كه این نگاه تقوا دارد یا نه! خداوند خیانت‌های چشم و هدف‌های قلبی شما را می داند .
در هرلحظه ای که هستید ، برگردید
تقوا داشتن یعنی آنکه سعی کنیم که گناه نکنیم ، واگر مرتکب گناهی شدیم برگردیم ؛ « نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ بهترین بنده، کسی است که در هر انحرافی بر می گردد . »12
نگو توبه شكستم و دیر شده است ، برگرد و توبه کن که خواوند توبه کنندگان را دوست دارد ؛ « إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابینَ »13
دکتر بهمن مقصودلو منتقد، نویسنده، پژوهشگر سینمائی، تهیه کننده و فیلم ساز بیش از 40 سال است کهدر عرصه سینمای جهانی فعالیت دارد. ایشان به عنوان ژوری، سخنران و تهیه کننده و یا فیلمساز دربسیاری از جشنواره های معتبر جهانی شرکت کرده است. اضافه برآن، به عنوان نویسنده ، منتقد و سردبیر برای نشرکتب " ویژه سینما وتئاتر" جایزۀ فروغ فرخزاد را درسال 1353 ازآن خود کرده است. کتاب "سینمای ایران " یکی ازکتاب های ایشان است که در سال 1987 توسط دانشگاهنیویورک منتشر گردید. این اولین کتاب ایشان به زبان انگلیسی در مورد تاریخ سینمای ایران است که توجهجهانیان را به سینمای ایران جلب کرد. از کتاب های دیگر ایشان می توان "این سوی ذهن، آن سوی مردمک" 1999و" آزادی و عشق در سینما " را نام برد که در سال 2003 منتشرشد. کتاب جدید ایشان "علف: ماجراهای شگفت و ناگفته" به زبان انگلیسی درژانویه 2009منتشر شد،سرگذشت سه آمریکایی (سازندگان فیلم کینگ گنک) است که در سال 1924 به ایران رفتند و فیلم مستند فوق العاده ای بنام علف ساختند که توسط پارامونت در سال 1925 به نمایش در آمد.نسخه ی فارسی آن در بهمن ماه 1389 درایران منتشر شد.
دکتر بهمن مقصودلو تهیه کننده بسیاری از برنامه های هنری تلویزیون ملی ایران بوده و بیش ازپانزده فیلم سینمائی و مستند را در آمریکا تهیه کرده است که نه تنها دربیش از صد جشنواره معتبر و بزرگ جهانی به نمایش درآمده اند، جوایز بیشماری هم کسب کرده اند. فیلم "هفت مستخدم" با شرکت آنتونی کوئین هنرپیشه بزرگ جهانی برنامه اختتامیه جشنواره معتبر لوکارنو بوده که درحضور بیش از هشت هزارنفر با موفقیت در سال 1996 به نمایش گذاشته شد. فیلم "خواستگاران" (بازیگر) در جشنواره کان 1988وفیلم "منهاتان به روایت ارقام" در سال 1993 در جشنواره های نیویورک ، ونیز و تورنتو به نمایش در آمد. دکتربهمن مقصودلو با همکاری بهروز مقصودلو با تهیه فیلم کوتاه "زندگی درمه" 1998 اثربهمن قبادی، با دریافت بیش از 15 جایزه بین المللی رکورد دریافت جایزه و انتخاب در جشنواره های معتبر بین المللی فیلم های ایرانی راشکسته است. دیگر فیلم ایشان به عنوان تهیه کننده "خاموشی دریا" ( 2003) نام دارد که بیش از شش جایزۀ بین المللی دربیش ازبیست جشنواره جهانی را کسب کرده است و منتقد مجله معتبر "ورایتی" به مناسبت نمایش آن در جشنواره ساندنس آمریکا، فیلم را یک شاهکار خوانده است.
اولین فیلم دکتر بهمن مقصودلو به عنوان کارگردان، فیلم "اردشیر محصص و صورتکهایش" است که در سال 1972 ساخته شد و درسال 1996 درجشنواره لایپزیک آلمان بعنوان یکی از بهترین فیلم های کوتاه مستند ایران قبل از انقلاب به نمایش در آمد. بهمن مقصودلو با تهیه فیلم احمد شاملو: شاعربزرگ آزادی (1999-1996) تولید و پخش جهانی یک سری فیلم مستند بلند در باره بزرگان ادب و هنر ایران را بنیان گذاشت. دومین فیلم از این سری احمد محمود نویسنده انسانگرا (2004) وسومین ایران درودی:نقاش لحظات اثیری(2010) استکه در بسیاری از جشنوارها، مراکز فرهنگی، دانشگاه ها و تلویزیون های دنیا به نمایش در آمده است و دی وی دی آنها هم در جهان منتشر شده است . فیلم جدید ایشان ،اردشیر محصص: هنرمند سرکش(2012)، که هنر و زندگی اردشیر محصص را به نمایش می گذارد همراه با فیلم مستند بلند کیا رستمی: یک گزارش(2013)به زودی وارد جشنواره های جهانی خواهند شد. دکتر بهمن مقصودلو هم اکنون درحال ساختن فیلم مستند بلند زندگی دکترمحمد مصدق است.
دکتر بهمن مقصودلو فارغ التحصیل فوق لیسانس مطالعات سینما از دانشگاه نیویورک و دکترا از دانشگاه کلمبیا است. ایشان عضو انجمن قلم آمریکا هستند و در نیویورک زندگی می کنند.
·از بهمن مقصودلو منتشر شده است :
·انگلیسی :
Grass: Untold Stories, Mazda Publishers, 2009 (Foreword by Kevin Brownlow)
International Short Film Festival: Independent Films on Iran, catalogue, Editor: Ziba Foundation, New York, 2007
Iranian Cinema: Near Eastern Studies, New York University, 1987
ما برای شستشوی بهتر ظروف متنوع و زیبایتان ، محصولات متنوع و مرغوبتری داریم .برای سلیقه های مختلف
و با قیمت های مناسبتر . ما می خواهیم از شستشوی ظرف هایتان لذت ببرید. محصولاتمان را خیلی راحت تهیه کنید و به دیگران هم سفارش کنید .
ماموریت
ما سلامتی شما را وظیفۀ خود می دانیم . شما می توانید بدون ترس از زخمی شدن دستان لطیفتان و ترس از تمیز نشدن ظروف زیبایتان با آرامش خاطر به شستشو بپردازید . با محصولاتمان به شما این ارمغان را می دهیم که با آرامش و آسودگی ، خیلی سریعتر و نیز تمیزتر ظرف هایتان را بشویید .
اهداف
1 .کاهش قیمت این محصول بعنوان یکی از اقلام مصرفی روز مره درمنزل و محل کارتان و حتی ماشینتان
2 . ایجاد نمایندگی فروش مستقیم و توزیع مناسب در سطح شهر و منطقه برای دسترسی آسان شما
3 . افزایش تنوع محصولات بر اساس سلایق مختلف
4 . صادرات محصولات متنوع به خارج از کشور بخصوص کشور های همسایه و نیز کشور های آسیای میانی
5 . ایجاد اشتغال متناسب با توسعۀ کارگاه
استراتژِی ها
1 .بازار یابی برای فروش در فروشگاه های زنجیره ای و رستوران ها و آشپز خانه ها
2 . استقبال و پشتیبانی و سرمایه گذاری از طرح های پیشنهادی سازنده
3 پیش بینی راهکار های مناسب تر جهت شستشو و نیز تولید دستکش های روکش دار.
4 . تبلیغات واقعی و موثر برای بهبود روند رو به رشد تولید و فروش محصولات
برنامه ها
1 . عقد قرارداد با رستوران ها و آشپز خانه ها و فروشگاه های زنجیره ای
2 . مطالعات برای صادرات حداقل نیمی از محصولات تولید شده به خارج از
کشور
3 . اقدام به تولید دو شیفت محصولات و افزایش نیروی کار
4 . تجهیز کارگاه به دستگاه های پیشرفته تر و در صورت امکان ارتقای دستگاه های قبلی
1. اطلاعات کلی طرح:
عنوان طرح :
کارگاه تولید اسکاچ و ظرفشو های دستی
مدت فعالیت اقتصادی(زمان لازم برای راه اندازی تا قبل از بهره برداری-زمان فعالیت در مشاغل ایجاد شده از طرح):
از ابتدای شروع کار،به مدت کمتر از سه ماه کارگاه آمادۀ بهره برداری می باشد و پس از آن در کمتر از 18 ماه برگشت سرمایه و بعد از آن سوددهی کامل خواهد بود که با توجه به مصرفی بودن محصول ،زمان ، نامحدود است .
جمع کل هزینه ها :
به حروف : یک میلیارد (ریال) ، به عدد 000،000،000،1 (ریال)
سهم هزینه های نیروی انسانی(بر حسب درصد):
تقریبا در حدود 45% هزینه ها
تعداد همکاران در مرحلۀ اجرا و بهره برداری:
از ابتدا تا شروع تولید 6 نفر و با شروع تولید حداقل 18 نفر
6.اهداف و نتایج مورد انتظاراز طرح پیشنهادی :
در مرحلۀ اول ، هدف ، شروع به کاری آبرومندانه و کسب روزی حلال باتوکل به خدا و نیز در کنار آن ایجاد اشتغال و فعالیت اقتصادی مفید و مناسب برای اقشار مختلف من جمله جوانان متخصص و تحصیل کرده و نیروی کار ماهر و نیمه ماهر . به امید خدا و با تلاش و پشتکار مناسب در ظرف کمتر از یک سال باید بخش عمده ای از هزینه ها
که شامل هزینۀ ماشین آلات و ابزار، هزینۀ محل کارگاه، هزینۀ پرسنل و...است تسویه شود. در پایان سال دوم باید
انشاالله کلیۀ هزینه های صرف شده پرداخت و تسویه شود و اقدام به تجهیز و توسعۀ بخش تولید و در کنار آن فعالیت های تحقیقاتی برای بهبود و نو آوری در محصولات گردد.بعد از سال دوم ، توسعه و رشد کارگاه و افزایش
تنوع محصولات از دیگر نتایج پیش بینی شده می باشد .
7.مسیر اجرای طرح برای دستیابی به اهداف بالا (بند6) :
با توجه به نوع خاص محصولات و ارزیابی های انجام شده در مورد بازار بسیار مناسب فروش چه در داخل و حتی در خاج از کشور، با امید به خدا سعی بر آن داریم تا با رسیدن هر چه سریعتر به تعداد تولید معقول محصول روزانه
که بخشی عمده ای از آن به صورت تضمینی خریداری می شود، در مرحلۀ اول احتمال شکست در کار را به حداقل رسانده و سپس با افزایش کیفیت و کاهش قیمت ، بازار تولید این نوع محصولات را در منطقه و در دیگر مناطق در
دست بگیریم . با تولید انبوه و شرایط کاری بصورت یک کارگاه کامل و کاهش هزینه های متوسط دستگاه و قیمت تمام شدۀ مواد لازم و ... امید آن می رود تا با کاهش چشمگیر قیمت تمام شدۀ محصول خیلی سریع و با اطمینان بیشتر به آینده ای روشن در سایۀ لطف الهی دست یابیم .
8.شرح علمی(مشخصات فنی و آزمایشگاهی) طرح و چگونگی تولید محصولات و ارائه خدمات :
در این کارگاه با بکارگیری دستگاه های مکانیزه ساخت داخل کشور، اقدام به بافت ، دوخت و بسته بندی اسکاچ و سیم های ظرفشویی در قالب و طرح های مختلف و با تنوع محصول بر اساس نیاز بازار می گردد
این نوع از اسکاچ های ظرفشویی که شامل سیم ، نخ و ابر است ، در قالب طرح ترکیبی تولید می شود و چون ترکیبی از سه نوع اسکاچ ظرفشویی در قالب یک محصول است ، می تواند رقیب سایر نمونه های موجود در بازار از لحاظ نوآوری ،کیفیت وقیمت باشد. در واقع مصرف کننده ضمن خرید این محصول با قیمتی در حدود قیمت اسکاچ معمولی ، از خدمات سه نوع اسکاچ بهره مند می شود .
برای شروع به تولید هر محصول نیاز به یک دستگاه بافت ، یک دستگاه پرس دستی و نیز یک دستگاه چرخ خیاطی می باشد.با تامین مواد مورد نیاز دستگاه که الیاف مخصوص سیمی و نخی است ،دستگاه شر.ع به تار و پود کردن
الیاف نموده و در کمتر از یک دقیقه یک رویه آماده می کند . سپس با قرار دادن ابری مخصوص در داخل رویه
بوسیلۀ نوارچسب مخصوص دو طرف رویه به هم چسبیده و با پرس دستی به هم محکم می شود. در نهایت برای استحکام رویه اقدام به دوخت دو طرف آن نموده و محصول آماده می گردد .
بدین ترتیب با بسته بندی و نصب برچسب وآرم تولیدی ، محصول روانۀ بازار خواهد شد .
9.سابقه اجرای طرح در داخل و یا خارج از شهر :
تا کنون هیچ مجموعۀکارگاهی با این وسعت و امکانات مکفی و گروه کاری منسجم بصورت تخصصی در منطقه بوجود نیامده و فقط توسط اشخاصی غیر حرفه ای بصورت کارهای خانگی و با یک دستگاه آن هم در ابعاد کاری
محدود اقداماتی انجام شده است . ضمن اینکه هر دستگاه فقط قادر به تولید یک نوع محصول می باشد و با توجه به تقاضای بالا برای تنوع این محصولات پرمصرف ، چنین کارهایی جوابگوی نیازها و نیز تعدیل قیمت نیست .
بنا براین می توان با اقدامات اصولی و سنجیده این امکان را بوجود آورد .
10.دلایل نیاز جامعه به طرح های پیشنهادی :
از آنجا که شستشوی ظروف و وسایل آشپز خانه ها و آبدارخانه ها در همۀ اماکن مثل منازل ، ادارات ، مغازه ها ،فروشگاه ها ، رستوران ها و. . . یک امر اجتناب ناپذیر و ضروری است ، می توان به اهمیت این وسایل شویندۀ مثل
اسکاچ و . . . پی برد . بنا بر این چنین وسایلی از اقلام پر مصرف جامعه به شمار می رودو یک نیاز تمام نشدنی است . ضمن اینکه تنوع محصولات برای شستشوی انواع ظروف شیشه ای ، ملامینی ، تفلون و . . . می باشد ، کاربرد و کارآیی آن بیشتر به چشم می خورد .
11.مشتریان و چگونگی تامین نیازشان در حال حاضر :
می توان به جرات گفت که همۀ خانواده ها ، ادارات ، مغازه ها ، رستوران ها و فروشگاه ها مشتریان پروپاقرص این محصولات به شمارمی روند و این نیاز همانگونه که ذکر شد ، تمام نشدنی است . چنین محصولاتی را می توان در همۀ فروشگاه های مواد غذایی ، فروشگاه های مصرف منازل و . . . به فروش رساند .
12.مزیت رقابتی ما نسبت به دیگر مراکز ارائه کننده محصولات و خدمات مشابه :
این نوع از اسکاچ های ظرفشویی شامل سیم ، نخ و ابر است و درقالب طرح ترکیبی تولیدمی شود و از
ترکیبی از سه نوع اسکاچ ظرفشویی در قالب یک محصول است ، می تواند رقیب سایر نمونه های آنجا
که موجود در بازار از لحاظ نوآوری ،کیفیت وقیمت باشد. در واقع مصرف کننده ضمن خرید این محصول با قیمتی در حدود قیمت اسکاچ معمولی ، دیگر نیازی به تهیه سیم ظرف شویی ندارد و در حین استفاده از این محصول با مشکلات ناشی از صدمات تماس سیم با دست روبرو نخواهد شد .
این سری از محصولات که شامل انواع اسکاچ ، سیم ظرفشویی و دستمال سفره و . . . است ، داری تنوع مورد نیاز در مصارف مختلف می باشدو این نخستین مزیت به شمار می رود . از دیگر مزایای آن که در مطالب قبل به آن
اشاره شد ، قیمت مناسب آن است که بدلیل صرفه جویی در برخی از هزینه ها من جمله کاستن دستگاه های تکراری و نیز کم کردن قیمت مواد مصرفی بدلیل خرید یکجا و کلی و همچنین عرضۀ مستقیم محصولات و . . . امکانپذیر می باشد .
13.روش بازاریابی برای ارائه محصولات و خدمات به مشتریان :
با رایزنی های انجام شده با فروشنده دستگاه ها ، شرکت مذکور بخشی از محصولات تولیدی را بصورت تضمینی و با تنظیم قرارداد جداگانه تا حداقل یک سال خریداری می نماید . این در حالی است که با این مقدار فروش می توان از بابت تامین هزینه های انجام شده از قبیل هزینه خرید دستگاه ها و تجهیزات ، هزینه پرسنل ، مواد مصرفی و... در طی کمتر از یک سال مطمئن شد و ادامه این روند موفقیت آمیز منوط به همت و تلاش گروه است که با تکیه بر آن ، می توان پیشرفت چشمگیری را در زمینه ارتقاء و افزایش اشتغال شاهد بود .
خوشبختانه با فروش این بخش از این محصولات تولید شده که بصورت تضمینی خریداری می شود ، سبب
می گردد تا احتمال شکست به حداقل برسد . ضمن اینکه از هم اکنون با توجه به تنوع محصولات و طرح های مطلوب و نیز کیفیت مناسب آن و قیمت تمام شده نسبتا پایین بحث بازار یابی و امکان سنجی و پیدا کردن عمده بازار های مصرفی در حال انجام بوده و می باشد و برای عرضۀ مستقیم محصولات نیز در فکر ایجاد نمایندگی هایی جهت فروش هستیم که در صورت قطعی شدن این پروژه اقدام خواهد شد . همچنین درجلسات گروهی اعضا ی اصلی ، تحقیقات بیشتر برای امکان صادرات این محصولات در دستور کار قرار گرفته است که باتوجه به مصرف زیاد
و روزانۀ آن ، دور از دسترس نخواهد بود .
14.دلایل زود بازده بودن طرح :
از آنجا که وجود چنین محصولاتی با تنوع زیاد و البته قیمت تمام شدۀ کم ، خود نقطه قوتی برای ما به شمار می رود و بدلیل ضریب خطر بسیار پایین بخاطر خرید تضمینی بخشی از محصولات و نیز بازار های مختلف داخلی و خارجی که برای فروش بسیار مناسبند ، مطمئنا می توان در سایۀ لطف الهی امید بسیار زیادی برای موفقیت در این پروژه داشت . با توجه به موارد فوق ، در کمتر از 18 ماه می توان سرمایۀ اولیه را بدست آورد و در نهایت برای بخش توسعه و نیز نو آوری سرمایه گذاری بیشتری نمود وگام های بعدی موفقیت را برداشت .
15.میزان بکارگیری فارغ التحصیلان در زمان اجرا و بهره برداری از طرح :
بدلیل اصرار به موضوع کیفیت و بالا بردن ضریب اطمینان کاری در این پروژه ، ما خود را مستلزم استفاده از نیرو های متخصص و خلاق دانشگاهی و نیز بکارگیری نیرو های نیمه ماهر می دانیم و بدین منظور یک تیم کاری منسجم و فعال تشکیل شده است تا با بررسی همۀ جوانب ، شروع به کار کنیم . البته لازم به یاد آوری است که مطمئنا هیچ گاه از راهنمایی ها و کمک های اهل فکر و فن بی نیاز نخواهیم شد .
با توجه به حجم کاری پیش بینی شده نسبتا بالا و همچنین رقابت این محصول در تنوع وقیمت تمام شده با دیگر نمونه ها ، گروه بسیار خوبی در زمینه های مرتبط از جمله مهندسی مکانیک ، مهندسی برق ، مهندسی صنایع و طراحی و نقشه کشی صنعتی تشکیل شد تا بتواند کار را با جدیت شروع کرده و با پشتوانه بسیار مناسبی برای رسیدن به اهداف متعالی در آینده گام محکمی بردارد.
لازم به یاد آوری است که درزمینه های مدیریت و برنامه ریزی و گسترش تولید، نگهداری و تعمیر تجهیزات مکانیکی و الکترونیکی دستگاه ها و نیز طراحی و فرم دهی جهت ایحاد قالب های متنوع و تغییر شکل محصول و ... به تمام تخصص های فوق نیاز مبرم احساس می شود.
16.نحوه مشارکت متقاضی و یا سایر منابع مالی در تامین هزینه های طرح (سهم پیشنهادی برایاجرای طرح از منابع شخصی) :
از آنجا که طرح بر اساس وام خود اشتغالی و مقررات پرداختی آن تنظیم شده ، در صورت وجود اسپانسر مالی خصوصی ، می توان با موضوع شراکت مالی بخش خصوصی و مدیریت نیرو های متخصص گروه متقاضی ، اقدام
به اجرای پروژه نمود . با همۀ این موارد ، از آنجا که با گذشت حدود 18 ماه از شروع به کار سرمایۀ اولیه بدست خواهدآمد ، مشکل عمده ای از بابت پرداخت متوجه سرمایه گذار نخواهد بود و در صورت مشارکت مالی و کاری
باید طی جلساتی با اعضا به توافق رسید .
18.زمانبندی اجرای طرح تا قبل از بهره برداری:
وضعیت فعلی هر یک از مراحل
مدت
شرح هر یک از مراحل اجرای طرح به تفکیک
ردیف
آغاز نشده
نیمه تمام
انجام شده
در حدود یک ماه
انتخاب محل مناسب کار در حومۀ مسکونی شهر و آماده سازی برای نصب دستگاه ها
1
20 روز
خرید دستگاه ها و انتقال به محل کارگاه
2
15 روز
نصب و راه اندازی و شروع به کار آزمایشی
3
10 روز
رسیدن به نورم مشخص و مطلوب و تولید انبوه و آغاز فروش
4
قبل و بعد ازتولید
بازار یابی و پیدا کردن مراکز عمدۀ مصرف محصولات برای فروش مابقی تولیدات
5
19.هزینه های اجرای طرح تا بهره برداری:
برآورد اولیه هزینه ها تا شروع کار با احتساب خرید سالن کارگاه و نیز با توجه به هزینه های اولیه اعلام شده و امکانات مورد نیاز که بطور مستقیم و غیر مستقیم در روند تولید مورد نیاز هستند ، در شرایطی که برای خرید و یا احداث سالن اقدام شود ، نیاز به اعتباری در حدود 1میلیارد ریال معادل 100 میلیون تومان می باشد و در صورتی که بخواهیم با اجارۀ سالن کارگاه شروع به تولید محصول کنیم ، اعتباری در حدود 500 میلیون ریال معادل 50 میلیون تومان ضروری است . ( کما اینکه با خرید سالن سرمایه گذاری مطلوبی نیز بنا به نیاز کارگاه انجام خواهد شد که همان افزایش قیمت زمین و در نهایت راه حلی برای گریز از بعضی حوادث احتمالی است . )
این مبلغ برای خرید دستگاه ها ، مواد اولیه مورد نیاز، تهیه وسیله حمل و نقل مناسب برای جابجایی بار ، مراحل اداری و انجام امور بیمه ، هزینه اولیه نیروهای کارگر و . . . صرف خواهد شد .
خاطر نشان می کنم که این اعتبار برای اشتغال 18 تا 20 نفر از افراد یا خانواده هایی که با مشکل اشتغال روبرو هستند صرف می شود و در عین حال نسبت به بسیاری از کار هایی که حتی با سرمایه سنگین تری شروع به کار می کنند ، کارا تر و زود بازده تر خواهد بود و می تواند نمونه خوبی از طرح های اشتغالزا و زود بازده باشد که البته آن را به نظر کارشناسانه شما واگذار می کنیم .
19-1.هزینه های پرسنلی :
جمع هزینه ها
(هزار ریال)
حق الزحمه
(ماهیانه)
مدت همکاری
( ماه)
تعداد
تخصص
نوع نیرو
ردیف
7000000
3500000
210 ساعت
2
فنی دستگاه ها
مهندس مکانیک
1
3000000
3000000
150 ساعت
1
برق سیستم ها
مهندس برق
2
5400000
2700000
260 ساعت
2
مسئول خط تولید
کاردان مکانیک
3
7500000
1500000
260 ساعت
5
دیپلم فنی یا ریاضی
اپراتور دستگاه
4
3000000
1500000
260 ساعت
2
دیپلم فنی یا ریاضی
پرسکار
5
1200000
260 ساعت
3
حداقل سیکل
چرخکار
6
\
19-2.هزینۀ مواد مصرفی :
هزینۀ کل
(هزار ریال)
هزینۀ واحد
(هزار ریال)
واحد
شرح
ردیف
5600000
28000
200 کلاف
نخ ترویرا
1
9500000
95000
100 کلاف
سیم مخصوص بافت
2
3250000
65000
50 برگه
ابری
3
520000
26000
20 قوطی
چسب
4
500000
100
5000 عدد
لیبل
5
19370000
نوزده میلیون و سیصد و هفتاد هزار ریال جمع کل
19-3.هزینۀ ماشین آلات و تجهیزات :
هزینۀ کل
(هزار ریال)
هزینۀ واحد
(هزار ریال)
واحد
شرح
ردیف
300000000
30000000
10 دستگاه
دستگاه بافت
1
18000000
6500000
3 دستگاه
دستگاه پرس هیدرولیک 800کیلویی
2
3000000
1000000
3 دستگاه
دستگاه چرخ خیاطی
3
1000000
200000
5 عدد
قالب فرمدهی بافت
4
750000
250000
3 دستگاه
پرس داغ پلاستیک بسته بندی
5
322750000
سیصد و بیست و دو میلیون و هفتصد و پنجاه هزار ریال جمع کل
19-4.سایر هزینه ها :(سوخت،مسافرت،حمل و نقل،تهیه منابع مالی،اجاره،تبلیغات،خرید کتب ونشریات و استفاده از خدمات علمی و فنی سایر سازمان ها و موسسات و ...)
هزینۀ کل
(هزار ریال)
هزینۀ واحد
(هزار ریال)
واحد
شرح
ردیف
1500000
هزینۀ برق مصرفی ماهیانه
1
50000000
50000000
دستگاه
خرید وانت
2
20000000
20000000
زیر سازی و فونداسیون دستگاه ها
3
15000000
15000000
خرید تجهیزات اداری و کامپیوتر
4
5
86500000
هشت میلیون و ششصد و پنجاه هزار ریال جمع کل
20.هزینۀ اجرای طرح تا مرحلۀ بهره برداری : 950 الی 900 میلیون ریال.
21.جدول هزینه-درآمد طرح :
سال سوم بهره برداری
سال دوم بهره برداری
سال اول بهره برداری
سال
موضوع
1500000000 ریال
1200000000 ریال
870000000 ریال
درآمد(هزار ریال)
هزینه(هزار ریال)
سود (هزار ریال)
22.میزان وام درخواستی و پیشنهاد نحوۀ بازپرداخت و تقسیط آن :
با توجه به هزینه های اعلام شده و با در نظر گرفتن نوسانات ناگهانی و غیر مترقبۀ بازار ، به نظر می رسد که حداقل مبلغ مورد نیاز برای راه اندازی این مجموعۀ کامل و زود بازده "یک میلیارد ریال معادل یکصد میلیون تومان" می باشد .
23. نحوۀ بازپرداخت وام های اعطایی در صورت عدم سود دهی طرح :
با توجه به بررسی های مکرر و اقدامات اصولی در زمینۀ آغاز به کار این کارگاه ، سود دهی حداقل تا میزان سرمایۀ هزینه شده قطعی است . اما چنانچه خدای نکرده منجر به عدم سوددهی گردید ، در طی کمتر از 2
سال و با اقساط ماهیانه این مبلغ بازپرداخت خواهد شد .
24.مشخصات مکان مناسب برای اجرا و بهره برداری از طرح پیشنهادی :
خوشبختانه دستگاه های مورد نیاز این مجموعه بدلیل عدم استفاده از سوخت های فسیلی و آلاینده ، در داخل شهر نیز قابل بکارگیری است با توجه به سروصدای ناچیز دستگاه ها ، می توان درمحل های مسکونی وحتی حومه
اقدام به احداث این کارگاه کرد . البته مناطق مختلفی برای این کار در نظر گرفته شده که با توجه به بودجه و اعتبارات ، می توان در این مورد تصمیم گیری کرد .
گل گاو زبان گیاهی طبی است که تقریباً تمامی اجزاء آن ، اعم از گل ها و برگ ها و دانه های آن به عنوان دارو استفاده می شود. همچنین دانه های این گیاه را برای تهیه روغن مورد استفاده قرار می دهند.
خواص
- روغن گل گاو زبان، برای درمان اختلالات پوستی از جمله اگزما، درماتیت سبورئیک که اغلب باعث خارش، قرمزی و پوسته ریزی مخصوصاً در ناحیه سر می شود و درماتیت عصبی که واکنش پوست نسبت به فشار های عصبی است که منجر به پوسته ریزی و خارش پوست می شود، مورد مصرف قرار می گیرد.
- جوشانده گل گاو زبان دارای اسید های چرب ضروری مورد نیاز بدن است که می توانند بر روی وضعیت روحی، روانی یا التهاب داخلی اثر مستقیم داشته باشند. در صورتی که فرآیند متابولیک بدن مانند موارد وابسته به قلب و عروق به درستی کار نکند، مصرف این داروی گیاهی می تواند مفید واقع شود.
- این جوشانده برای بهبود وضعیت مو، ناخن و پوست تاثیر فراوانی دارد.
- گل گاوزبان به دلیل داشتن سطح بالای کلسیم و آهن و مواد مغذی نظیر پتاسیم، روی، ویتامین های Cو Bو بتاکاروتن برای زنانی که اغلب دچار کمبود این مواد ضروری هستند مفید است.
- جوشانده گل گاو زبان باعث تصفیه خون می شود.
- در بسیاری از کشورها، برگ های تازه این گیاه را در انواع سالاد استفاده می کنند.
- جوشانده گل گاو زبان دارای خواص دیگری از جمله تقویت کلیه ها به دلیل ادرار آور بودن و آرامبخش بودن می باشد.
مضرات
- مصرف این گیاه در دوز زیاد یا دراز مدت، به دلیل داشتن موادشیمیایی خطرناکی به نام آلکالوئید های پیرولیزیدینی (PAS) می تواند باعث بروز سرطان کبد و یا آسیب به این عضو حیاتی شود.
- به دلیل داشتن آلکالوئید های پیرولیزیدینی (PAS) زنان باردار باید حد الامکان از مصرف این گیاه خودداری کنند زیرا این ماده شمیایی ممکن است باعث شود که نوزاد در زمان تولد ناقص به دنیا بیاید. همچنین مادرانی که در حال شیردهی به نوزاد خود هستند، حدالامکان از مصرف گل گاو زبان خودداری کنند زیرا احتمال انتقال این ماده شیمیائی خطرناک از طریق شیر مادر به نوزاد وجود دارد.
- مصرف روغن گل گاو زبان ممکن است باعث افزایش و طولانی شدن مدت زمان خونریزی شود به همین دلیل استفاده از آن بر روی زخم ها باید بسیار با احتیاط انجام شود.
- مصرف گل گاو زبان ممکن است در بعضی از افراد باعث بروز بیماری های کبدی شود.
- افرادی که بر روی آنها عمل جراحی انجام شده است در صورت مصرف گل گاو زبان، احتمال خونریزی در آنها افزایش می یابد به همین جهت حداقل تا 2 هفته پس از جراحی باید از مصرف این گیاه خودداری کنند زیرا این گیاه تا حدی خون را رقیق می کند.
بینوایان (Les Misérables) نام رمان معروفی نوشته ویکتور هوگو نویسنده سرشناس فرانسوی است. از این اثر فیلم‌ها و تئاترهای اقتباسی زیادی ساخته شده‌است، مانند موزیکالی به همین نام.
وی در کتاب بینوایان به تشریح بی‌عدالتی‌های اجتماعی و فقر و فلاکت مردم فرانسه می‌پردازد، همان عوامل و محرک‌های اجتماعی که منجر به سقوط ناپلئون سوم شد. انحصار توزیع قدرت و ثروت در دست خانواده فاسد سلطنتی که از مشکلات جامعه فرانسه کاملاً بی‌اطلاع بودند، سبب ایجاد معضلات اقتصادی و اجتماعی در جامعه فقیر فرانسه شد و انقلاب فرانسه ناشی از همین تحولات زیرساختهای اجتماعی جامعه فرانسه بود. ویکتور هوگو در خلال پردازش شخصیت‌های داستان و روانشناسی آنها، نحوه درگیری و دخالت آنان را در این نهضت اجتماعی و توده‌ای نشان میدهد.
بینوایان تصویر راستین سیمای مردم فرانسه در قرن نوزدهم است. چهرهٔ چند قهرمان در بینوایان برجسته‌تر ترسیم شده‌است از جملهٔ آن ژان والژان. او مرد میانسال خسته روانی است با نیم تنهٔ کهنه و شلواری وصله دار که پس از گذراندن نوزده سال زندان با اعمال شاقه، پس از تمام شدن ایام محکومیت جایی برای رفتن ندارد و کسی پناهش نمی‌دهد حتی در لحظه‌ای حاضر میشود به زندان باز گردد ولی راهش نمی‌دهند، در اوج درماندگی و سیه روزی به خانهٔ اسقفی پناه می‌برد اسقف با خوشرویی و مهربانی از او پذیرایی میکند ولی این مهمان ناخوانده نیمه شب ظروف نقرهٔ اسقف را به سرقت می‌برد. اما ساعتی بعد به دست ژاندارم دست گیر میشود. ولی بزرگواری اسقف مسیر زندگی او را تغییر میدهد. ژان والژان در بیست و پنج سالگی اسیر پنجه‌های ستمگری شده‌است. او که روستایی پاکدلی بوده بسبب سرقت یک قرص نان برای سیر کردن کودک گرسنهٔ خواهرش این همه زندان تحمل کرده‌است. در نتیجه مهربانی و عاطفه برایش امر فراموش شده ایست. سر انجام نیک منشی یک مرد روحانی، درهای نیک بینی و خیر اندیشی را به روی او باز میکند و یکی از بزرگان روزگارش میشود که باید تفصیلش را در متن کتاب خواند. اخلاق، فضیلت، پستی، ستم و رویدادهای تاریخی با ژرف اندیشی بررسی میشود و تناردیه ماریوس و دیگر قهرمانان کتاب با نظم ویژه‌ای در برابر هم قرار می‌گیرند و اثر جاودانه‌ای می‌سازند. گرچه بینوایان از عشق‌های خیال انگیز سرشار است اما جلوهٔ واقع بینانه زندگی مردم در زمان ویکتور هوگو در آن کاملاً دیده میشود.
حسینقلی مستعان نویسنده قصه‌های عامه‌پسند اولین مترجم فارسی این اثر است. فرج سرکوهی می گوید که این ترجمه با اصل اثر بسیار فاصله دارد و مستعان شیوه و شگردهای پاورقی‌نویسی عامه‌پسند و نثر نازل خود را به ترجمه تزریق کرده است. مترجم متن کوتاه شده بینوایان( نشر افق ) که خود ترجمه مستعان را با ترجمه متن انگلیسی مقایسه کرده است می گوید ترجمه در زمان خود بهترین ترجمه از بینوایان و بسیار امانتدارانه است.سیدعلی خامنه‌ای این ترجمه را برترین رمان تاریخ ارزیابی کرده‌است.[۱]
اصطلاح سفال و سفالینه، بنابر تعریف لغتنامه‌ها عموما به معنی اشیا ساخته شده از گل پخته هستند، مانند کاسه، کوزه، و غیره... همچنین سفالینه، سفال ساخته شده را می‌گویند. سفالین نیز شامل انواع اشیایی است که از سفال می‌سازند.
اصطلاح اروپایی" سرامیک" نیز داری مفاهیم سفال در زبان فارسی است، که از واژه یونانی (Keramikos) که خود از (Keramon) به معنی خاک رُس گرفته شده است.
بنابراین سفالگری نیز به هنر یا صنعت ساخت ظروف و اشیا گلی پخته اطلاق میشود. معمولا محصولات را اگر بدون لعاب باشند سفال و اگر لعابدار باشند بر حسب گل و لعابی که در آنها به کار رفته بدل چینی می‌نامند.
سفال در واقع نخستین محصول هنری و صنعتی مردمان اولیه و حاصل نیاز و شعور آدمی، در به کار گیری عوامل طبیعت است، و از آنجا که مواد اولیه آن شامل: خاک، آب، و آتش در سرزمین‌های محل سکونت بشر یافت می‌شده است، نشانه‌های تولید آن را در تمامی نقاط مسکونی انسان مشاهده می‌کنیم. کهنترین اشیا سفالی بدست آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی ایران مربوط گنج دره در استان کرمانشاه است؛ که تاریخ آن به هزاره هشتم پیش از میلاد می‌رسد.
سفالگری، هنری است که به صورت (شکل) سنتی طی هزاران سال اصول فنی ارزشمند خود را تا به امروز حفظ کرده است. علاوه برارزش‌های هنری با بررسی دقیق این آثار، امکان شناخت حرفه‌ها، صنایع و آثار مادی طوایف و جوامع بشری در قلمروهای فرهنگ‌های گوناگون را فراهم می‌آید. بنابرآنچه گذشت، باید سفال را به عنوان تجلی فعالیت ذهن و خلاقیت و ابداع هنری انسان‌های گذشته ارج نهاد.
زیرا سفالگری هنری همگانی بوده که نه تنها سلیقه ابداع کننده، بلکه نشانه‌های معینی از زندگی اجتماعی و دوره زندگی و ویژگیهای مادی و معنوی آن را به ما نشان میدهد، و وسیله مستقیمی برای شناسایی تمدن شهرها، اقوام و ادوار مختلف است. زیرا هر ملتی برای تزئین سفال‌های خویش، نشانه، اشکال و تزئینات ویژه خود را به کار می‌برده است.
برای تامین منظور باستان‌شناسان با بهره‌گیری از هنر طراحی و تکنیک‌های دقیق، باستان‌شناسان می‌کوشند به قطعات و اشیا مختلفی که از مناطق باستانی بدست می‌آید، جان داده و با به تصویر کشیدن تمام نقوش به کار رفته در سفالینه‌ها به تعیین دوران مورد نظر پرداخته، به اسرار هنر و بسیاری از ناشناخته‌های زندگی آن دوران پی می‌برند.
در حال حاضر نیز هنر سفالگری، به شیوه های سنتی و صنعتی در ایران رواج دارد و از مهمترین مراکز آن لالجین همدان است.
مراحل ساخت سفال
اساساً چهار مرحله عمل برای ساختن انواع ظروف سفالی وجود دارد:
1) آماده ساختن گل:که شامل ورز دادن گل قبل از شروع کردن به کار می باشد.
2) شکل دادن به آن:بعد از ورز دادن گل برای کار آماده شده و با استفاده از چرخ یا به طریق دستی به آن فرم می دهیم.
3) تزئین: بعد از اینکه شیء مورد نظر ساخته با استفاده از روش های تزئین که در ذیل شرح داده شده، به زیبایی و جلوه آن اضافه خواهد شد.
4) حرارت دادن:در مرحله نهایی شیء ساخته شده را در کوره حرارت می دهیم.
کهنترین اشیا سفالی بدست آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی ایران مربوط گنج دره در استان کرمانشاه است؛ که تاریخ آن به هزاره هشتم پیش از میلاد می‌رسد
روش های تزئین
1) برجسته کاری به کمک قلم مو به وسیله مخلوط گل سائیده و کتیرا.
2) روش کنده کاری با چاقو قسمت هایی را گود می کنند.
3) باسمه کاری به وسیله مهر.
4) Sgraffito پوشش سفال به وسیله دو قشر لعاب با رنگ های مختلف و روی پوشش خارجی با وسیله نوک تیز نقش را حک می کنند.
5) به کارگیری لعاب بر روی بدنه: پاشیدن ـ نقاشی کردن ـ غوطه ور ساختن ظرف در لعاب و یا روش موم گیری کل ظرف را موم می گیرند و جای نقشها را خالی کرده و سپس با رنگهای لعابی پر می کنند و حرارت می دهند و نقاطی که با موم پوشیده شده بود سفید می شود.
اشکال هندسی کوزه ها
استوانه ای، بیضی، کروی، مخروطی معمولاً ظروف سفالین ترکیبی از دو شکل یا بیشتر که زیبائی ظروف بستگی به ترکیب مناسب این اشکال و ارتباط اجزاء آنها با یکدیگر دارد. مثلاً سر ظروف با بدنه آن یا گردن صراحی با بدنه آن.
کوره
نیاز به بیان این مطلب نیست که در هنگام انتخاب کوره بایستی نهایت دقت را بعمل آورد. چون کوره قلب کارگاه تولید سرامیک است و بیشترین سرمایه گذاری در هر کارخانه را به خود اختصاص می دهد.
عواملی که باید در انتخاب کوره در نظر گرفته شوند عبارتند از:
1- فرآورده ای که باید پخته شود
2- میزان تولید
3- کیفیت تولید
4- دمای پخت
5- زمان پخت
6- نوع شعله
7- نوع سوخت
8- تناسب ظرفیت بخش شکل دهی با ظرفیت کوره
9-محل استقرار و تأسیسات زیر بنایی شرایط زمین و ...
ملک الشعرا خواجه فرید الدین اسفراینی ، معروف به اَحوَل ، از شاعران استاد و معروف قرن هفتم هجری است .
وی را به سبب اقامت ممتد در اصفهان ، فرید اصفهانی ، و به علت زاده شدن در اسفراین فرید اسفراینی نامیده اند.
هدایت نام شاعر دیگری را ، یعنی فرید کاتب ، در ذیل عنوان فرید خراسانی آورده که نباید این دو فرید نام را با هم اشتباه کرد.
وی در اشعارش فرید تخلص می کند:
که لاف شاعری پیشت خرافاتست و کذابی فریدا فخر اگر آری به قرآن و حدیث آور
از ابتدای اطلاعات کافی در دست نیست ، جز این که می دانیم در جوانی پس از کسب معلومات ، از خراسان به اصفهان رفت.
فرید بعد از چند گاهی اقامت در اصفهان ، که مدت آن معلوم نیست ، به شیراز رفت.
ویژگی آثار فرید احول
فرید نیز به شیوه شاعران پایان قرن ششم و قرن هفتم ، علاقه خاصی به سرودن قصاید مصنوع داشت.
فرید شاعری خوش طبع ، فاضل ، سخن فهم ، نکته سنج چرب بیان و نکته سنج بود.
وی بیشتر قصاید معروف شاعران پیش از خود را جواب گفته بودو از عهده این کار به خوبی بر آمده است.
التزام قافیه ها و ردیف های دشوار در قصایدش دیده می شود.
فرید در وصف ، مهارت خاص دارد و قصاید متعددی در وصف آینه ، شمع ، خروس ، آفتاب ، بهار و... دارد ؛ که هر یک از این قصاید برهانی کامل در اثبات استادی این شاعر است.
آثار فرید احول
دیوان وی موجود و شامل بیست هزار بیت است.
فرید الدین یکی از قصاید معروفش را در وصف شب و ستارگان ، در اصفهان سروده است:
فرو شد ز ورق زرین برآمد طشت سیمابی
نماز شام کز امواج این دریای دولابی
که گفته می شود این قصیده را به مدت یک هفته در اصفهان سروده است:
روز 12 اردیبهشت در تقویم جمهوری اسلامی ایران، روز معلم نامگذاری شده است.پس از پیروزی انقلاب‌اسلامی و شهادت استاد مرتضی مطهری در روز 12 اردیبهشت ماه سال 1358 توسط گروه فرقان، این روز به عنوان روز معلم نامگذاری شد.
استاد مطهری در روشنگری اقشار باسواد به ویژه قشر فرهنگی جامعه قدم‌های اساسی برداشته بود و آثار عمیق شهید در احیای فکر دینی اصیل و بی پیرایه و منطبق با نیاز روز جامعه در حال گذار ما بسیار مؤثر بوده است.
نقش کلیدی معلمان به عنوان مجریان آموزش عمومی و الگوهای اولیه دانش آموزان بسیار مهم جلوه میکند. چرا که معلمان جامعه، انسان سازان نسل بعدی‌اند، لذا نقش آنان به گفته حضرت امام خمینی (ره) همچون نقش انبیا است برای مردم.
از سوی یونسکو، نهاد فرهنگی سازمان ملل متحد، 5 اکتبر روز جهانی معلم نامگذاری شده است.بیش از 100 کشور جهان، از جمله ایران، در جریان تصمیم‌گیری برای نامگذاری روز جهانی معلم حضور داشته و هدف از آن توجه بیشتر نسبت به وضعیت معاش معلمان و کیفیت تدریس است.
همه ساله و در چنین روزی در کشورهای مختلف جهان از مقام و نقش معلمان در جامعه تجلیل میشود.جوامع پیشرفته جهان اهمیت آموزش عمومی را به عنوان یکی از مهمترین و شاید تنهاترین عامل توسعه اجتماعی دریافته‌اند و سرمایه گذاری‌های عظیم و درازمدتی را روی آن انجام داده‌اند.
ارزش و مقام معلم
شرافت و مرتبت معلم زمانی اهمیت دارد كه بتواند شان خداوند و پیامبران را در وجود خود محقق سازد و پیوند انسان به هدف متعالی خلقت یعنی عبادت را برقرار سازد. لذا در این تعریف شهید مرتضی مطهری یكی از آن معلمان راستین است كه اولاً با نگاه تركیبی به همه معارف بشری نظر می كند و ثانیا تمامی تلاشهای علمی و عملی را مقدمه ای برای عبادت می داند و در این راه به مرحله سوم دینداری راه می یابد و با شهادت، عبادت عملی و علمی خود را كامل می سازد. خداوند را می خوانیم كه او رابا سالار و سرور شهیدان امام حسین (ع) محشور سازد.
هنر معلمی:
معلمی شغل و حرفه نیست، بلکه ذوق و هنر توانمندی است معلمی در قرآن به عنوان جلوه ای از قدرت لایزال الهی نخست ویژه ذات مقدس خداوند تبارک و تعالی است. در نخستین آیات قرآن که بر قلب مبارک پیغمبر اکرم (ص) نازل شد، به این هنر خداوند اشاره شده است:
اقرا باسم ربک الذی خلق، خلق الانسان من علق، اقرأ و ربک الاکرم، الذی علم بالقلم، علم الانسان ما لم یعلم. (علق: ۱ـ ۵)
بخوان به نام پروردگارت که جهانیان را آفرید. انسان را از خون بسته سرشت بخوان ! و پروردگارت کریمترین است همان که آموخت با قلم، آموخت به انسان آنچه را که نمی دانست.
در این آیات خداوند، خود را «معلم» می خواند و جالب این که معلم بودن خود را بعد از آفرینش پیچیده ترین و بهترین شاهکار خلقت، یعنی انسان آورده است.مقام معلم بودن خدا، بعد از آفرینش قرارداد. نوعی انسانی را که هیچ نمی دانست، به وسیله قلم آموزش داد که این از اوج خلاقیت و هنر شگفت خداوند در امر آفرینش حکایت دارد:
چو قاف قدرتش دَم بر قلم زد هزاران نقش بر لوح عدم زد
از این رو، می توان گفت که هنر شگفت معلمی از آن خداوند عالم است.ـ شهید ثانی رحمت الله درباره هنر معلمی خداوند می فرماید:
خداوند از آن جهت به وصف (اکرمیت) و نامحدود بودن کرامتش، توصیف شد که علم و دانش را به بشر ارزانی داشته است. اگر هر مزیت دیگری، جز علم و دانش، معیار فضیلت به شمار می رفت، شایسته بود همان مزیت با وصف (اکرمیت) در ضمن این آیات همراه و هم پا گردد و آن مزیت به عنوان معیار کرامت نامحدود خداوند به شمار آید. کرامت الهی در این آیات با تعبیر «الاکرام» بیان شده است. چنین تعبیری می فهماند که عالی ترین نوع کرامت پروردگار نسبت به انسان با والاترین مقام و جایگاه او، یعنی علم و دانش هم طراز است.
داستان از جایی آغاز می شود که مرزبان شاه پادشاه ولایت حلب در جست و جوی داشتن فرزند است و با چاره جویی هامان وزیر با «گلنار» دختر پادشاه عراق ازدواج می کند. پس از مدتی از گلنار صاحب فرزند پسری می شود و نام او را «خورشید» می گذارد. پس از آن که روزگار کودکی خورشیدشاه سپری می شود. در دوره‌ی جوانی در حین شکار «خرگوری» توجه خورشید شاه را جلب می کند و به این ترتیب خورشیدشاه به شکلی شگفت انگیز عاشق« مه پری» ، دختر فغفور، پادشاه چین می شود. و به همراه برادر ناتنی خود، فرخ روز راهی ولایت چین می گردد
1. دختر فغفور دایه ای به نام شروانه‌ی جادو دارد که نفوذ قابل توجهی در دربار چین دارد و برای خواستگاران مه پری ـ که خود آن ها را در دام می آورد ـ شروطی تحت عناوین رام کردن اسب سرکش، کشتی گرفتن با غلام وحشی قوی هیکل و پاسخ گفتن به مسئله‌ی سرو سخن گوی، مطرح می کند.وپس از عاجز شدن خواستگاران در پاسخ گفتن به مسأله ها،آن ها را ربوده و به مخفی گاه خود می برد. در این میان پس از این که خورشیدشاه از پس شروط اول و دوم دایه ی جادو برمی‌آید، فرخ روز با توجه به شباهت ظاهری با خورشید شاه فداکارانه جایش را با خورشیدشاه عوض می کند و دایه‌ی جادو فرخ روز را به عوض خورشیدشاه ربوده و به مخفی گاه خود می برد.
2. پس از این واقعه خورشیدشاه به «سرای جوان مردان» مراجعه کرده و به جوان مردان شهر چین زنهار می برد. که در پی آن جوان مردان شهر چین به سرکردگی شغال پیل زور و سمک عیار تحت تأثیر فداکاری فرخ روز، خورشید شاه را به خود پذیرفته و او را در راه رسیدن به مطلوب یاری می رسانند.
3. در ادامه‌ی داستان شروانه‌ی جادو به دست سمک عیار کشته می شود و مهران وزیر، پس از کشته شدن شروانه، میدان را خالی دیده و برای رسیدن به حکومت سرزمین چین، اسفهسالار و گروه جوان مردان را تنها سد مو جود در راه رسیدن به هدفش می‌بیند. لذا با چیدن توطئه‌ای، عیاران وجوان مردان را در قصر فغفور قلع و قمع می کند و فقط تعداد کمی از آنها می توانند نجات پیدا کنند. در این حین مهران وزیر با نوشتن نامه ای به ارمن شاه، پادشاه ماچین او را از اوضاع نا به سامان و متزلزل حکومت فغفور آگاه کرده و به این وسیله ارمن شاه و قزل ملک را نیز به جمع خواستگاران و مدعیان حکومت چین اضافه می کند. و در ادامه خود نیز پس از خیانت های متوالی به لشکر ارمن شاه می پیوندد.
4. پس از کشمکش فراوان عاقبت فغفور، خورشیدشاه را به دامادی پذیرفته و او را مأمور مقابله با قزل ملک و لشکر ماچین می نماید. نزاع و ستیزه‌ی بین چین و ماچین عاقبت با رشادت های خورشیدشاه و عیاران جوان مرد با پیروزی خورشیدشاه پایان پذیرفته و پس از گشوده شدن شهر ماچین، ارمن شاه و لشکریانش به خاورکوه پناه می برند. در ادامه‌ی داستان مه پری بر سر زایمان به همراه فرزند ش می میرد. و پس از مدتی خورشیدشاه با «آبان دخت» دختر «غورکوهی» ازدواج می کند.
5. پادشاه ولایت خاورکوه شخصی به نام «زلزال شاه» است در این سرزمین دو گروه از عیاران تحت عناوین سرخ علمان و سیاه علمان فعالیت دارند، که خط مشی سرخ علمان نسبت به سیاه علمان جوان مردانه تر است. که به دنبال کشیده شدن جنگ به ولایت خاور کوه گروه سرخ علمان به عیاران و جوان مردان چین و خورشیدشاه متمایل شده و خصومت بین دو گروه سرخ علم و سیاه علم اوج می گیرد که در نهایت با تفوق سرخ علمان پایان می پذیرد. ارمن شاه علی رغم کمک گرفتن از زلزال شاه و پهلوانان متحد نواحی دیگر، باز هم در برابر خورشیدشاه و سمک عیار عاجز می ماند و این بار به «جزیره‌ی آتش» نزد «صیحانه‌ی جادو» نامه نوشته و از او یاری می‌طلبد. اما سمک عیار آخرالامر با استفاده از نیروی جادویی «ماه در ماه» دختر زلزال شاه، صیحانه ی جادو را از پای در می آورد.
6. در جریان یکی از شبیخون ها «آبان دخت» همسر خورشیدشاه و «فرخ روز» پسرش به اسارت لشکر ارمن شاه درمی‌آیند. و به تدبیر شاهان وزیر برای مصون ماندن از سوء قصد قزل ملک، نزد «گورخان» به «شهرستان عقاب» فرستاده می شوند و به دنبال آنان ارمن شاه به اتفاق زلزال شاه به شهرستان عقاب پناهنده می شوند. اما گورخان با داشتن زمینه‌ی قبلی، عاشق آبان دخت می گردد و از بازگرداندن آبان دخت به خورشید شاه، سرباز می زند.
7. ناگزیر سمک عیار برای نجات دادن آبان دخت راهی شهرستان عقاب شده و با یاری «الحان» اسفهسالار شهر، که از شادی خوردگان وی است ، وارد قصر گورخان شده و هنگام عبور از راه مخفی قصر گورخان به شکل اتفاقی از وجود گنج خانه‌ی شهرستان عقاب آگاه می شود. و پس از آنکه به ماهیت آن مبنی بر اختصاص گنج به فرخ روز، پی می برد، تمام سعی و اهتمام خود را برای به دست آوردن راه خروج گنج خانه به کار می بندد، به همین دلیل راهی سفر دریایی می شود.
8. در این حین سمک عیار دچار طوفان گردیده و کشتی او شکسته می شود و به شکل معجزه آسایی به وسیله‌ی «سیمرغ» نجات پیدا می کند. و به «جزیره‌ی سیمرغ» که فرد «یزدان پرستی» در آن جا زندگی می کند، برده می شود. آن گاه با راهنمایی یزدان پرست و با خواندن لوحه ای به راه خروجی گنج خانه پی برده و به یاری سیمرغ به سرزمین «دوالپایان» می رود و آن گاه به وسیله‌ی سیمرغ به شهر «شیث بن آدم» برده می شود. سمک عیار پس از رسیدن به این سرزمین از دل بستگی «جهان افروز» دختر «شاه شمشاخ» پادشاه شهر شیث بن آدم آگاه شده و به یاری دایه‌ی جادوی جهان افروز به نزد خورشیدشاه باز می گردد.
9. قبل از رسیدن سمک عیار مرزبان شاه به وسیله‌ی چند تن از لشکریان گورخان ربوده شده و به تدبیر «جهنای»، وزیر «شاه جیپال هندو» به شهر قاف فرستاده می شود . پس از سقوط شهرستان عقاب و کشته شدن گورخان به دست قزل ملک، ارمن شاه و زلزال شاه به اتفاق جهنای وزیر به شهر قاف پناهنده می شوند. ولی سمک عیار قبل از رسیدن آن ها، به اتفاق روز افزون پس از گذشتن از جزیره‌ی «سگساران» به شهر قاف رفته و مرزبان شاه را از قصر شاه جیپال هندو ، نجات می دهد. پس از این ماجرا مرزبان شاه به دلیل فَترت وسستی از حکومت کرانه جسته و تاج پادشاهی را بر سر خورشیدشاه می‌گذارد.
10. × داستان از این به بعد مکرراً به دلیل ناقص بودن نسخه‌ی اصلی مخدوش گردیده و نهایتاً پس از وقفه ای طولانی که از کودکی تا دوران جوانی فرخ روز را در بر می گیرد؛ از سر گرفته می شود.
11. قسمت دوم یا قسمت بعد از افتادگی های داستان از آن جا آغاز می شود که فرخ روز در میان دریا، در جست و جوی همسر خود «گلبوی گلرخ» دختر «قیمون شاه» می باشد که عاقبت نشانه‌ی او را از شهر «گیرمند» تخت گاه «طوطی شاه» می‌یابد. پس به سوی شهر گیرمند رفته و همسر خود را از طوطی شاه مطالبه می کند. در این حین روز افزون به کمک جوان مردان شهر گیرمند به قصر طوطی شاه نفوذ کرده و گل بوی و «زراستون» دختر طوطی شاه را از راهی پنهانی، نجات می دهد.
12. به دنبال این واقعه و شکست های متوالی در برابر لشکریان خورشیدشاه، طوطی شاه از خواهرش، «چگل ماه» که پادشاه «جزیره‌ی زعفران» است، کمک می خواهد و چگل ماه علی رغم داشتن اختلاف و خصومت با برادر به یاری او می شتابد. ولی زمانی که بین چگل ماه و فرخ روز رابطه ای عاشقانه پدیدار می شود، طوطی شاه پس از این که چگل ماه و فرخ روز را به بند می آورد و فرخ روز را به قلعه‌ی «بندآفرین» می فرستد، درصدد کشتن چگل ماه برمی‌آید. در این حال «فتنه جوی عیار» اسفهسالار بازنشسته‌ی شهر گیرمند ، دست به کار شده، و با نجات دادن چگل ماه، زمینه‌ی سقوط حکومت طوطی شاه و گشوده شدن شهر گیرمند را فراهم می آورد.
13. پس از فتح شهر گیر مند سمک عیار به دنبال روزافزون و گل بوی که پس از آزادی از قصر طوطی شاه ناپدید شده اند، می رود و پس از گذشتن از «جزیره خروس» به شهر «سایه‌ی قاف» می رسد و روزافزون و گل بوی را در بند « فقران شاه » می یابد. آن گاه آن ها را نجات می دهد. اما در راه بازگشت نزد خورشیدشاه دریا طوفانی شده و بار دیگر گل بوی و روزافزون به اتفاق زراستون از سمک عیار دور می افتند. سمک عیار پس از نجات دادن فرخ روز از قلعه‌ی بندآفرین به اتفاق او بار دیگر در پی گل بوی راهی می شود. پس از طی چند روز بر روی دریا به شهر «سیمابیه» که به نام پادشاه آن سرزمین «سیماب» خوانده می شود ، می رسند.
14. در این زمان فرخ روز و سمک عیار از وضعیت خراج دهی ولایت سیمابیه به جام شاه پادشاه ولایت «حامیه» آگاه می شوند. و به دنبال آن فرخ روز به تنهایی در مقابل لشکریان «جام شاه» ایستاده و شاه سیماب را از دادن باج و خراج باز می دارد. پس از مدتی خورشیدشاه نیز به یاری فرخ روز می آید و فرخ روز لشکر جام شاه را تا نزدیکی دروازه‌های شهر حامیه عقب می راند. در این میان روزافزون و گل بوی نیز پس از آن که در دریا از سمک عیار جدا می افتند به شهر حامیه رسیده و خود را در زی و هیأت بازرگانان درمی‌آورند. زمانی که راز دختربودن گل بوی آشکار می شود، جام شاه خود شیفته‌ی گل بوی می گردد و بعد از این جنگ بین فرخ روز و جام شاه جنبه‌ی شخصی نیز پیدا میکند. و عاقبت سمک عیار گل بوی و «گیتی نمای» دختر شاه را به اردوگاه خورشیدشاه می برد.
15. زمانی که جام شاه در مقابل فرخ روز و گروه عیاران عاجز می ماند به «رویین شهر» نزد پهلوان «رویین» نامه نوشته و از او کمک می خواهد. در این حال گیتی نمای به هم دستی «بارک» از عیاران ول گرد حامیه، زنان فرخ روز، چگل ماه و گل بوی را به شهر رویین برده و در آن جا مخفی می کند و زمانی که سمک عیار بارک را از پای درمیآورد. گیتی نمای به حیله و ترفند، سمک را در بند آورده و نزد جام شاه می‌فرستد. جام شاه نیز به دلیل داشتن کینه های فراوان از سمک به بدترین وجه او را سیاست می کند که در نهایت سمک با کمک خضر پیامبر نجات پیدا می کند .
16. پس از آن که پهلوان رویین نیز در مقابل فرخ روز و جماعت جوان مردان راه به جایی نمی‌برد. «شاه قاطوس» پادشاه ولایت «محترقات» علی رغم داشتن خصومت با جام شاه برای مقابله با بیگانگان ـ خورشید شاه و فرخ روز - به مقابله با آن ها می‌شتابد در این میان فرخ روز به جهت غفلت در دام «زرین کیش» دختر پهلوان رویین می افتد و ابتدا به «زندان فراموشان» در حامیه و سپس به قلعه‌ی «کلاغ» در شهر محترقات فرستاده می شود. در این حال «شروان بشن» دختر شاه قاطوس که خود را در سیمای مردان جنگ جوی درآورده، عاشق فرخ روز شده و فرخ روز را به اتفاق سمک عیار و روزافزون به شهر «شطران» ولایت شاه «غریب» که از دشمنان قاطوس است، می برد.
17. در این میان فرخ روز در بند سربازان شاه غریب می افتد و سمک عیار با درآوردن زنان فرخ روز ـ گیتی نمای و چگل ماه ـ در هیأت کنیزان و فروختن آن ها به شاه غریب به قصر او راه پیدا کرده و به این وسیله فرخ روز را از زندان «مجده» آزاد میکند. سپس فرخ روز به لشکرگاه بازگشته و پس از نبرد با «مردان دخت» دختر «گوراب» رئیس «دره‌ی سیاه» از «هفتاد دره»؛ و بر زمین زدن او، با او ازدواج می کند. سپس فرخ روز به حیله‌ی یکی از عیاران گربز بدون سلاح به داخل شهر محترقات کشانده می شود، ولی با کمک شروان بشن از توطئه آگاه شده و به سرای جوان مردان پناه می برد و به یاری جوان مردان شهر محترقات موجب سقوط قاطوس شاه و شهر محترقات می‌گردد.
18. در این قسمت از داستان به علت افتادگی های متن؛ به دلیل نامعلومی مردان دخت، در دست «قبط پری» پادشاه پریان اسیر می شود و زمانی که فرخ روز برای نجات دادن مردان دخت راهی سرزمین پریان میشود به همراه سمک عیار در حصاری جادویی اسیر می‌گردد. اما عاقبت روزافزون با راهنمایی «یزدان پرست» به پری شهر رفته و مردان دخت را از بند قبط پری آزاد می کند و سپس به یاری مردان دخت سمک عیار و فرخ روز را از بند بیرون می‌آورد و در نهایت سمک عیار با استفاده از راهنمایی «شمس پری» وزیر خلع شده‌ی قبط به ظلمات ـ گنج خانه‌ی پریان ـ رفته و صندوق جواهر و طلسمی را که در شکم گاوی در آن جا پنهان است، به یاری روزافزون و مردان دخت بیرون می آورد. و به این وسیله دو گروه از پریان مخالف قبط پری به رهبری «طحنون» و «طیطون» را که به شکل شگفت انگیزی در بند هستند، آزاد می کند و با ربودن پرهای قبط پری، قدرت جادویی را از او سلب کرده و او را از پادشاهی پریان خلع می کند.
19. «قابوس شاه» پادشاه هفتاد دره نیز مانند قاطوس برای مقابله با بیگانگان به نبرد با فرخ روز می شتابد و پس از کشته شدن قاطوس با نوشتن نامه ای به «هرمون شهر» نزد «کرینوس» برادر قاطوس او را نسبت به خون خواهی برادر تشحیذ می کند. در ضمن یکی از نبردهایی که در غیاب فرخ روز بین لشکر خورشیدشاه و قابوس روی میدهد شکست در لشکر قابوس می افتد و قابوس از مقابل لشکر خورشیدشاه می گریزد. ولی شبانه از غفلت لشکریان خورشیدشاه سود برده و بر آنان شبیخون می زند. در این حال خورشیدشاه زخمی شده و در باتلاقی گرفتار می گردد و عاقبت به دست سپاهیان قابوس افتاده و به دستور کرینوس، جلاد سر از تن او جدا می کند.
20. فرخ روز پس از رها شدن از بند پریان به شهر محترقات باز می گردد و پس از آگاهی از مرگ پدر به تعزیت می نشیند. اما بعد از آن که به دست سمک عیار از تعزیت بیرون می آید، دچار تلبیس «تاج دخت» که برای گرفتن انتقام، خود را در هیأت مطرب به دربار افکنده، می شود. در نتیجه تاج دخت همسران فرخ روز را ربوده و نزد قابوس می برد. آن گاه پس از آزاد شدن همسران فرخ روز به وسیله‌ی سمک و دستیاری هندس وزیر، لشکر قابوس از مقابل فرخ روز گریخته و هفتاد دره را به حصار می گیرد.
21. قابوس شاه علی رغم به حصار گرفتن هفتاد دره در دست فرخ روز و جوان مردان همراه او عاجز می آید و از «تیغو» پادشاه دره‌ی «جادوان» کمک می خواهد. ولی باز هم در برابر لشکریان فرخ روز راه به جایی نمی برد. و این بار «قمر» دختر طیطون پری به کمک فرخ روز آمده و جادوان را تار و مار می کند. در این حین تاج دخت باز هم با استفاده از غفلت فرخ روز به لشکرگاه او وارد می شود و این بار از فرصت استفاده کرده و زنان فرخ روز را قتل عام می کند و «مرزبان شاه» فرزند خردسال فرخ روز را ، نزد قابوس شاه می برد.
قابوس شاه نیز با دیدن فرّ و شکوه پادشاهی در مرزبان شاه از کشتن او صرف نظر کرده و او را به دره‌ی جادوان نزد تیغو می فرستد، تا این که از دسترس سمک عیار دور باشد. اما سمک عیار با استفاده از موقعیت دره‌های «جوان مردان» و «خونیان» به هفتاد دره نفوذ کرده و با استفاده از اسماء خداوند که خضر پیامبر به او آموخته بر جادوان فایق می آید و مرزبان شاه را پس از کشتن تمام جادوان از دره بیرون می آورد…
یک روزرستم برای شکاربه صحرارفته بودکه بعدازشکارواستراحت متوجه شد که اسبش گم شده است.برای پیداکردن اسب خودبه شهرسمنگان که درآن نزدیکی بود،رفت.
شاه سمنگان ازاوپذیرایی کردوبه اوقول دادکه اسبش راپیداکندوتاشب به قولش عمل کرد.شاه سمنگان دختری داشت به نام تهمینه.رستم با اوازدواج کردوپس ازمدتی خواست که به ایران بازگردد پس مهره ای به تهمینه دادوگفت:«اگرفرزندی به دنیاآوردی که دختربود این مهره رابه موهای اوببندولی اگرفرزندمان پسرشدآن رابه بازویش ببندتابتوانم اورابشناسم.»
رستم رفت وتهمینه پس ازمدتی پسری به دنیا آورد و نامش راسهراب گذاشت.
سال ها گذشت وسهراب بزرگ شدوخواست به دنبال پدرش،رستم برود.مادرش مهره ی پدررابه بازوی اوبست وگفت:«با این نشانه پدرت تورا خواهد شناخت. سهراب با لشکری بزرگ به طرف ایران حرکت کرد.شاه ایران که در آن زمان کی کاووس بود برای مقابله با دشمن رستم را برای جنگ به سوی سهراب فرستاد.
رستم وسهراب در میدان جنگ همدیگر را نشناختند وبه جنگ پرداختند. پس از مبارزه ای طولانی رستم سهراب را شکست داد واو را کشت. سهراب قبل از مرگ به رستم گفت:«من پسر رستم هستم واگر او بداند که من کشته شده ام تو را زنده نخواهد گذاشت.»
رستم گفت:«از کجا بدانم که تو پسر رستم هستی؟» سهراب بازو بندش را نشان داد ورستم او را شناخت امّا پشیمانی سودی نداشتورستم پسر خود را کشته بود!!
کلمه غزل در اصل لغت، به معني ریسمان رشتن و نوازش سخن گفتن با زنان، عشق¬بازي و حديث عشق و عاشقي کردن است؛ و چون اين نوع شعر بيشتر مشتمل بر سخنان عاشقانه است، آنرا غزل ناميده اند.
غزل در اصطلاح شعراي فارسي، اشعاري است بر يک وزن و قافيه، با مطلع مصرع که حد معمول متوسط مابين پنج بيت تا دوازده باشد و گاهي بيشتر از آن تا حدود پانزده و شانزده بيت، و به ندرت تا نوزده بيت نيز گفته اند. اگر از پنج بيت کمتر باشد مي¬توان آنرا غزل ناتمام دانست.
در غزل سرايي حديث مغازله شرط نيست، بلکه ممکن است متضمن مضامين اخلاقي و دقايق حکمت و معرفت باشد که امثال غزل-هاي حکيمانه و عارفانه بسيار است
فرق ميان غزل با تغزيل قصيده، آن است که ابيات تغزل بايد همه مربوط به يک موضوع و يک مطلب باشد، اما در غزل تنوع مطالب ممکن است؛ چندان¬که آنرا شرط غزل دانسته اند. غزل هر قدر لطيف تر و پرسوز تر باشد، مطبوع تر و گيرنده تر است و همان اندازه که قصيده دارای فخامت و الفاظ قوی و محکم است، در الفاظ و معاني غزل بايد رقت و لطافت بکار برد و از تعبيرات خشن و ناهموار سخت احتراز کرد.
تغزل چند ويژگي عمده دارد كه آن را از غزل پيشرفته فارسي متمايز مي كند: مهمترين آنها اين است كه تغزل، بيان وصفي موضوع است و شاعر بيشتر صفات عيني را وصف مي كند تا اينكه خاطره و احساس خويش را جايگزين آنها سازد. به همين سبب نيز بيشتر روش تشبيهي در تغزل ديده ميشود اين ويژگي سروده هاي تغزلي شاعران ادب فارسي است چكامه ابوشعيب هروي شاعر عهد ساماني با مطلع زير مثالي از اينگونه تغزل است:
دوزخي كيشي بهشتي روي و قد آهو چشمي ، حلقه زلفي لاله خد
تفاوت ديگر تغزل با غزل در آن باشد كه اولي بيشتر روايي و ستايشي است تا عاطفي . از نظر بافت دروني چنان مي نمايد كه در تغزل تطور و رشد انديشه مرسوم نيست، بلكه عمدتا مقايسه و تشبيه در ميان است. بيشتر اين صفات در هر چكامه تغزلي ديده ميشود و يا به بيان بهتر هر چكامه اي را كه به اين گزينه متصف باشد مي تواند تغزل ناميد. شعر غنايي فارسي بر حسب جنبه تاملي يا تغزلي ، شكلهاي مختلفي يافته ، اين قالبها از قطعه آغاز شده و به زغل رسيده است. تاريخ شعر فارسي نشان مي دهد كه غزل، خلاق ترين شكل چكامه غنايي بوده كه شاعران احساس خود را در آن گنجانيده اند. از تعريفهايي كه براي غزل كرده اند چنين بر مي آيد كه موضوع مركزي آن احساس و محبت آدمي به هم نوع خود به عنوان مظهر كمال و جمال و يا تاثرات و مسائلي بوده كه از اين عاطفه به منزله يك رابطه اجتماعي عايد انسان مي شده است.
ترقي و تكامل غزل در قرن ششم هجري مرهون عوامل اجتماعي و سياسي و طبيعي بود.منظور از عوامل اجتماعي نفوذ تصوف در عقايد است. اگرچه تصوف از مدتها پيش در ايران ظهور يافته و در قرن پنجم به صورت يك مكتب درآمده بود ولي هنوز اشاعه كامل نداشت، در قرن ششم هجري و بويژه در قره هفتم تصوف به اوج رسيد.
از تاثيرهاي مهم تصوف، كشته شدن روح سلحشوري و مقاومت در جامعه بود و شايد اگر اين عامل مهم در كار نبود ايرانيان در برابر حمله مغول شكست نمي خوردند .شكفت نيست كه تصوف در غزل بيش از ساير اقسام شعر تاثير كرده زيرا غزل براي نماياندن عواطف رقيق شاعرانه بهترين وسيله است و افق گسترده اي دارد مي تواند تجليگاه احساسات گوناگون بشري از جمله گوشه گيري و دوري از جامعه باشد.
تحول صناعي و معنوي غزل
اصطلاح غزل در قديم مخصوص اشعار غنايي و سرودهاي آهنگين عاشقانه بوده است که با الحان موسيقي تطبيق مي شده و آنرا غالباً با ساز و آواز مي خوانده¬اند؛ در عدد ابيات و ساير خصوصيات نيز شرط و قيدي نداشت. بعد آنرا مرادف کلمه نسيب بکار بردند و تغزلات پيش آهنگ قصايد را غزل ناميدند. تدريجاً همان غزلي که تشبيب قصايد بود به صورت غزل مفرد نظير غزليات عراقي و سعدي و حافظ درآمد و نوعي ممتاز از شعر گرديد؛ و از آن تاريخ قسمت نسيب و تشبيب قصايد را تغزل خواندند.
در نوع غزل نیز از نظر معني و مضمون نيز به مرور ايام تحول بزرگ روي داد. به اين جهت که شعراي قصيده سراي قديم، بيشتر توجهشان به مدح سلاطين و وزراء و رجال بزرگ عهد خود بود و در غزل¬هاي تشبيب قصيده، از حدود معاني عشقي و وصفي بيرون نمي رفتند. اما چون معاني عالي اخلاقي و مضامين دلپذير حکمت و عرفان وارد شعر فارسي گرديد، انواع شعر مخصوصاً نوع غزل از صورت محدود سابق بيرون آمد و با افکار و معاني بلند اخلاقي و عرفاني بياميخت و بهترين وسيله براي پروراندن معاني عالي حکمت و معرفت گرديد. اصطلاحاتي که از مي و معشوق و ميخانه و پير مي فروش و مغ و مغبچه و خط و خال و چشم و زلف در غزليات باقي ماند، در بيان معاني عالي¬تري غير از آنچه هوس¬بازان کوته بين توهم کرده اند به کار رفت.
حسن تخلص در غزل
صنعت حسن تخلص بيشتر در قصيده معمول است ولی گاه آن¬را در غزل نيز به کار می¬برند. اما به اين طريق که در ابيات آخر غزل گريز به مدح کرده، يکي دو بيت در ستايش ممدوح بگويند و غزل را به دعاي او يا بيت غزلي ديگر ختم کنند؛ به طوري که گاهي مديحه در حکم جمله معترضه باشد.
در اواخر دوازدهم هجري ، شيوه نويسندگي و شعر تغيير كرد و نثرهاي ساده جذاب و بلند پايه با اشعار بسيار نغز در ميان نويسندگان و شعرا پديد آمد. در نتيجه مطالعه كتابهاي گوناگون و آسايش سي ساله ملت ايران در دوران كريمخان زند نهضت بزرگي در قرن دوازدهم هجري پديد آمد و چند تن از شعراي معروف مانند سيد محمد شعله ، مير سيد علي مشتاق، ميرزا نصير اصفهاني و ديگران مثل لطفعلي بيگ آذر بيگدلي ، پيشقدم شده به سبك عراقي روي آوردند و آن شيوه ادبي دوباره متداول گرديد.
ادراك ادراك فرايندي شناختي است كه به وسيله آن محيط پيرامون خود را تفسير و درك مي كنيم. فرايندهاي شناختي شامل راههايي مي شود كه انسان به پردازش اطلاعات در مورد جهان طبيعي يا اجتماعي مي پردازد. فرايندهاي شناختي شامل تصور، ادراك و تفكر مي شود كه در هر انساني منحصر به فرد است و در عين شباهت ها در همه انسان ها، هر انساني تفاوت هاي زيادي بقيه انسان ها دارد. ادراك يك فرايند شناختي پيچيده و بيانگر تصوير منحصر به فرد هر كسي از جهان پيراموني است. يك نكته بسيار اساسي در فهم ادراك اين است كه تفسير منحصر به فرد افراد از موقعيت هاي سازماني الزاماً منطبق با واقعيت نيست؛ يعني تفسير از واقعيت با خود واقعيت متفاوت است و افراد در درون سازمان بر مبناي ادراك خود از واقعيت عمل مي كنند نه خود واقعيت. هر چقدر شكاف بين ادراك از واقعيت و خود واقعيت كمتر باشد صحت ادراكي بالاتر است. ادراك ماحصل پردازش اطلاعات است. فرد به همه محرك هاي بيروني به يك اندازه توجه نمي كند.فيلترهاي وي تعيين مي كنند كه به چه محرك هايي توجه كند و كدام را ناديده بگيرد. بعضي محققان در اين زمينه اهميت ويژه اي براي فيلترها قائل اند. «فيلترها بيش از نژاد، جنسيت، مليت و سن معرف فرد هستند»
ويژگي هاي ادراك: 1. زيبايي ساختاري. هر چقدر محرك يا وضعيت از زيبايي ساختاري بالاتري برخوردار باشد بيشتر مورد توجه قرار مي گيرد. بسياري از بازاريابان ازاين اصل براي جلب توجه مشتريان استفاده مي كنند. اكثر افراد هنگام مصاحبه نيز مي كوشند زيبايي ساختاري آنها مورد توجه قرار گيرد. 2. شدت. هر چقدر شدت محرك يا وضعيت خارجي بيشتر باشد، بيشتر مورد توجه قرار مي گيرد. نور زياد، عطر تند و صداي بلند بيشتر از نور كم، عطر ملايم و صداي عادي جلب توجه مي كنند. از عامل شدت در آگهي هاي تلويزيوني كه صدا را يك دفعه بلند يا كم مي كنند استفاده مي شود. مدير وقتي با صداي بلند فرياد مي زند، توجه همه را به خود جلب مي كند. 3. اندازه. اندازه هاي بزرگ، توجه را به خود جلب مي كنند. در يك كارخانه رباتي كه از همه بزرگتر است توجه همگان را جلب مي كند. مديري كه قد بلندتري دارد بيشتر از مدير كوتاه قد هم¬تراز خود توجه زيردستان را جلب مي كند. 4. تباين يا زمينه. محرك هايي كه با زمينه تضاد دارند يا برخلاف انتظارند توجه را جلب مي كنند. كارگر خط مونتاژي كه به صداي بلند ماشين آلات عادت كرده است هرگز توجهش به اين گونه صداهاي كر كننده جلب نمي شود ولي وقتي برق كارخانه دچار مشكل و ماشين آلات متوقف شود، توجه وي جلب مي گردد. 5. تكرار. محرك هايي كه تكرار مي شوند نسبت به محرك هايي كه يك بار رخ مي دهند توجه را بيشترجلب مي كنند. يك كار كسل كننده زماني بهتر انجام مي شود كه به طور مرتب به كارگر دستورهاي لازم داده شود. 6. حركت و تغيير. وضعيت هاي متحرك و متغير نسبت به وضعيت هاي ثابت، توجه را بيشتر جلب مي كنند. ربات هاي در حال حركت بيشتر از ماشين هاي ثابت توجه كارگران را به خود جلب مي كنند و ممكن است به تعميرات و نگهداري آنها بيشتر بها بدهند. 7. جديد بودن و آشنايي، اشياء، رويدادها و موقعيت هاي جديد توجه را جلب مي كنند. چيزهاي جديد در محيط آشنا و چيزهاي آشنا در محيط جديد توجه را جلب مي كنند. متخصصان رفتار سازماني توصيه مي كنند كه كارگران در مشاغل يكنواخت به طور مرتب كار خود را عوض كنند. چرخش شغلي مؤيد اين اصل است. ويژگي هاي ادراك كننده عوامل دروني ادارك كننده نيز بر ادراك تأثير مي گذارند. توجه به مجموعه ادراكي در انتخاب ادراكي بسيار مهم است. مجموعه ادراكي مبتني بر ساختار پيچيده روان شناختي هر فرد و بيانگر اين است كه انسان ها بر مبناي شخصيت، يادگيري و انگيزش، محرك ها يا موقعيت هاي محيطي سازگار با خود را انتخاب مي كنند. مجموعه ادراكي، مضامين جالبي براي رفتار سازماني دارد. سازمان ادراكي سازمان اداركي عبارت است از دسته بندي محرك ها يا وضعيت هاي محيطي در قالب الگوهاي معني دار و قابل شناسايي. اطلاعاتي كه از طريق انتخاب ادراكي دريافت مي شود در سازمان اداركي سازماندهي مي شود. 1. شكل زمينه شكل- زمينه اصلي ترين قالب سازمان ادراكي است كه فرد بر مبناي آن ادراكاتش را تنظيم مي كند. هر چند اشياء و وضعيت هاي ادراك شده جدا از زمينه كلي قابل درك اند ولي معمولاً تحت تأثير زمينه ادراك مي شوند. 2. دسته بندي ادراكي گروه بندي يا دسته بندي ادراكي بدين معني است كه سازمان ادراكي تمايل ذاتي به گروه بندي محرك هاي مختلف در قالب الگوهاي قاب تشخيص دارد. گروه بندي بر مبناي اصولي انجام مي گيرد كه باعث مي شود گروه بندي ها در افراد متفاوت، مشابه باشد. اين اصول عبارت اند از: الف) مجاورت. محرك هايي كه از نظر مكاني يا زماني در نزديكي يا مجاورت همديگر رخ دهند. به عنوان يك الگوي كلي مرتبط به هم به ادراك در مي آيند. ب) مشابهت. محرك ها و وضعيت هاي مشابه در قالب يك گروه دسته بندي مي شوند. هر چقدر مشابهت محرك ها بيشتر باشد احتمال دسته بندي آنها در يك گروه زيادتر مي شود. مشابهت به مجاورت ارتباط دارد ولي از آن قوي تر است. ج) تكميل. بر مبناي تفكرات مكتب گشتالت، انسان در صدد است تا يك كل را در ذهن خود ترسيم كند، حتي در شرايطي كه آن كل به صورت كامل تر وجود ندارد فرايند ادراكي افراد خود به خود اجزاي ناقص را تكميل مي كند. د) استمرار. عده زيادي از روان شناسان معتقدند كه تداوم و استمرار در تكميل مستتر است. در حالت تكميل،محرك موجود نيست وفرايند ادراركي آن را كامل مي بيند ولي در استمرار شخص تمايل دارد كه امتداد و استمرار يك محرك موجود را ببيند. 3. ثبات اداركي يكي از پيچيده ترين حالت هاي سازمان ادراكي، ثبات ادراكي است كه موجب مي شود فرد در دنياي متحول و متغير يك نوع ثباتي را احساس كند. اين اصل به انسان كمك مي كند كه جهان اجتماعي پيچيده و متغير را با ثبات ببيند. اين ثبات از الگوي پديده ها ناشي مي شود. اگر ثبات و الگومندي در كار نباشد افراد جهان را بي نظم و آشوبناك ادراك خواهند كرد. مواردي همچون اندازه، رنگ، و شكل به افراد در احساس ثبات كمك مي كنند. خطاها و تعصبات ادراكي متداول در تصميم گيري 1. ادراك كليشه اي: همه ما در تصميم گيري تا حدودي تحت تأثير كليشه ها هستيم:«افراد متأهل با ثبات تر از افراد مجردند.» ادراك كليشه اي بر مبناي نظريه هويت اجتماعي و طبقات اجتماعي صورت مي گيرد. كليشه بيانگر فرايند ارزيايي خصوصيات ديگران بر اساس عضويت در يك طبقه يا دسته اجتماعي است. 2. اثر هاله اي: اثر هاله اي زماني رخ مي دهد كه يك خصيصه برجسته شخص بر ادراك كلي ما از ساير خصوصيات وي تأثير مي گذارد. وقتي دانشجويي وظايف كلاسي خود را درست انجام نمي دهد، ما ايني وضعيت را به بقيه خصوصيات وي نيز تعميم مي دهيم؛ يعني يك ويژگي مهم،ادراكات ما را در مورد اين دانشجو شكل مي دهد و اين شكل دهي، مبناي قضاوت ما درباره ديگر خصوصيات وي مي شود. 3. فرافكني: فرافكني زماني رخ مي دهد كه فرد باور مي كند ديگر افراد نيز رفتارها و اعتقاداتي مثل وي دارند. 4. اثر مقايسه اي: تمايل به ارزيابي افراد، اشياء يا وقايع در قياس با ويژگي افراد، اشياء يا وقايعي كه به خاطر ويژگي بسيار مثبت در ذهن مانده اند بيانگر اثر مقايسه اي است. احتمال بسيار زيادي وجود دارد كه مقايسه با آخرين افراد، اشياء و يا وقايع مشاهده شده صورت گيرد. وقتي دانشجويان در ارزيابي آخر ترم، يك استاد را به استاد نمونه دانشگاه مقايسه مي كنند دچار اين خطا مي شوند. 5. تشديد تعهد: يكي ديگر از خطاهايي كه در تصميم گيري رخ مي دهد تمايل به تشديد تعهد است. تشديد تعهد زماني رخ مي دهد كه روند و جريان تصميم، يك سري از تصميمات متوالي را در پي داشته باشد. تشديد تعهد به اين موضوع اشاره دارد كه حتي وقتي يك تصميم اشتباه است و شواهد و تبعات تصميم نيز اين امر را تصديق مي كند باز هم اصرار بر ادامه آن تصميم وجود دارد و شديدتر مي شود. 6. تمايل به تأييد: بر مبناي مضامين تصميم گيري عقلايي، فرد اطلاعات را به طور عيني و بدون سوگيري جمع آوري مي كند. در عالم واقعي اين فرض غيرواقعي است. به فرد اطلاعات را به طور انتخابي جمع آوري مي كند. تمايل به تأييد درصدد تبيين اين امر است كه فرد اطلاعاتي را جمع آوري مي كند كه تصميمات گذشته اش را تأييد كند. اطلاعاتي كه تصميمات گذشته را نفي كند يا آنها را به نقد و چالش بكشد ناديده گرفته مي شود. 7. خطاي تكيه گاه- تعديل: خطاي تكيه گاه به تمايل فرد به تثبيت اطلاعات اوليه به عنوان نقطه شروع دلالت مي كند كه تعديل بعدي نيز بر مبناي آن انجام مي شود. در اين حالت تصميمات بعدي از تصميم اوليه تأثير مي پذيرند و وابسته به مسيرند. ذهن براي اطلاعات اوليه اهميت زيادي قائل است و به آن بيش از اندازه توجه و تأكيد مي كند. از اين رو اولين برخوردها، ايده ها و برآوردها نسبت به اطلاعات بعدي اهميت بيشتري پيدا مي كنند. 8. خطاي دسترسي و اثر قالب بندي: خطاي دسترسي بيانگر تمايل فرد به تصميم گيري و قضاوت بر اساس اطلاعات آماده و در دسترس است. ذهن انساني تمايل دارد كه بر مبناي اطلاعات در دسترس به سرعت نتيجه گيري كند. حافظه انسان وقايع احساس برانگيز و به ويژه وقايع اخير را سريع بازيابي مي كند. در ارزش يابي آخر ماه يا آخر سال، وقايع آخر ماه يا سال در دسترس ترند تا وقايع روزها يا ماههاي اول، بنابراين ادراك را تحت تأثير قرار مي دهند. اثر قالب بندي درصدد تبيين اين مسئله است كه موقعيت هاي مساوي وقتي به صورت متفاوت قالب بندي مي گردند مساوي ديده نمي شوند؛ يعني تأكيد بر نيمه پر ليوان اثر متفاوتي از تأكيد بر نيمه خالي دارد. در اين زمينه سه اثر قالب بندي شناسايي شده است: اثر قالب بندي گزينه ريسك دار: اين اثر گوياي اين مطلب است كه افراد در مواجهه با موقعيتي كه به مزاياي قطعي تأكيد دارد از ريسك اجتناب مي كنند و وقتي به خسارت احتمالي تأكيد مي شود ريسك مي كنند. اثر قالب بندي ويژگي: طبق اين اثر وقتي يك ويژگي به صورت مثبت ارائه شود موجب ارزيابي مثبت و وقتي با عبارات منفي توصيف شود موجب ارزيابي منفي مي شود. اثر قالب بندي هدف: اين اثر بيان مي دارد كه افراد بيشتر تمايل دارند اهدافي را كه با اطلاعات منفي چهارچوب يافته تحقق بخشند تا اهدافي را كه با عبارات مثبت صورت بندي شده است. 9. خطاي نمونه يا نماينده: اين نوع خطا عبارت است از تمايل به ارزيابي علايق، نگرشها و توانايي هاي خود با افراد و گروههاي مشابه موجود. 10. خطاي شانس- خرافات: ادراك انسان كم و بيش تحت تأثير شانس و خرافات است. البته اين امر در فرهنگ هاي مختلف متفاوت است. براي مثال در مشرق زمين اعتقاد به شانس و خرافات بيشتر است. اين امر با كانون كنترل مرتبط است. در كساني كه كانون كنترل بيروني دارند اعتقاد به شانس و خرافات بيشتر از كساني است كه كانون كنترل دروني دارند. آنها كه كانون كنترل دروني دارند معتقدند كه روي سرنوشت خود و جهان تا حد زيادي كنترل داشته، مي توانند با تصميم گيري عقلايي آينده را متناسب با خواسته خود شكل دهند. 11. توهم يا خطاي پس گويي: پس گويي يا پس بيني، برعكس پيش بيني است. گاهي مواقع افراد باور دارند كه مي توانند پيامد يك واقعه را به درستي پيش بيني كنند، البته بعد از زماني كه آن واقعه اتفاق افتاده است. وقتي واقعه اي رخ مي دهد و فرد بازخور درستي در مورد پيامدهاي آن مي گيرد به راحتي نتيجه مي گيرد كه اين پيامد همانطور كه من قبلاً گفتم بديهي بود. توهم پس گويي، قدرت فرد را در يادگيري از تاريخ گذشته كم و اين حالت را در فرد تقويت مي كند كه توان پيش بيني زيادي دارد؛ در حالي كه در واقع اين قدر توانايي ندارد. 12. اطمينان بيش از حد: در اين حالت فرد يا گروه احساس مي كند كه بيشتر از آنچه مي داند و مي تواند دانايي و توانايي دارد. در اين حالت مسائل و مشكلات پيچيده و بزرگ، ساده و كوچك انگاشته مي شوند. در بسياري از تصميمات سازماني اطلاعات كامل وجود ندارد؛ از اين رو حدي از عدم اطمينان بايد لحاظ شود. 13. اثر تقدم و تأخر: تقدم و تأخر هر دو ادراك را تحت تأثير قرار مي دهند. اثر تقدم به اين جمله معروف اشاره دارد كه «اولين برخورد و اثر، آخرين برخورد است»؛ يعني اولين تأثيرات، احساسات و برخوردها تا آخر در ذهن طرف مقابل ماندگار مي شود و ادراكاتش را تحت تأثير قرار مي دهد. انسان تمايل دارد كه سريعاً بر مبناي اطلاعات اوليه اي كه در مورد يك شخص يا واقعه دريافت مي كند در مورد آن شخص يا رويداد به نظر يا قضاوت برسد. اثر تأخر زماني رخ مي دهد كه آخرين اطلاعات، ادراك ما را تحت تأثير قرار مي دهند. در ارزيابي، آخرين اطلاعات در مورد فرد بيشتر از برخوردهاي اوليه مدنظر قرار مي گيرد، به ويژه اگر فاصله بين برخورد اوليه و زمان ارزيابي بيشتر باشد. با گذشت زمان اثر برخوردهاي اوليه كم رنگ تر شده، آخرين اطلاعات در مورد فرد ادراكات ما را بيشتر تحت تأثير قرار مي دهد. اثر تأخير در ارزيابي عملكرد بسيار نمود دارد. البته مديران بايد مراقب باشند كه بعضي از كاركنان به خاطر آشنايي با اين اثر بهترين عملكرد را در روزهاي قبل از زمان ارزيابي عملكرد ارائه مي كنند. 14. اثر ملايمت و تمايل به مركزيت: ملايمت نوعي ويژگي شخصي است كه فرد ديگران و وقايع را همواره به روش مثبتي ارزيابي مي كند. افراد ملايم معمولا از توصيف منفي ديگران ابا دارند و از همه جهت ديگران را بدون توجه به عملكرد واقعي، بالا و مثبت ارزيابي مي كنند. تمايل به مركزيت به اين ويژگي شخصي دلالت دارد كه فرد از قضاوت افراطي مي پرهيزد و بدون توجه به عملكرد پايين يا بالا همه افراد و وقايع را متوسط يا خنثي ارزيابي مي كند. اين دو نوع خطاي ادراكي به ويژه در ارزيابي عملكرد موجب انگيزه¬سوزي در كاركنان داراي عملكرد بالا (به خصوص موفقيت طلبان) و بي تفاوتي در كاركنان داراي عملكرد پايين مي شود. اثر گالاتيا و اثر پيگماليون يكي از پيامدهاي ادراكي حائز اهميت براي مديران اثر پيگماليون يا پيشگويي كامبخش يا كاميابي فراخود است. اگر انتظارت بالاي يك فرد باعث افزايش عملكرد افراد ديگر شود اثر پيگماليون و اگر انتظارات بالاي فرد باعث افزايش عملكرد خودش شود اثر گالاتيا رخ داده است. جوهره ي كاميابي فراخود يا اثر پيگماليون اين است كه باورها و انتظارات افراد تعيين كننده رفتار و عملكرد آنهاست. عملكرد واقعي افراد تحقق انتظارات آنهاست. انسان بر مبناي ادراك خود از واقعيت (نه خود واقعيت) عمل مي كند و مي كوشد كه ادراكش از واقعيت تحقق يابد، چيزي كه اهميت ندارد فاصله اين ادراك از واقعيت است. نظريه اسناد نظريه اسناد بر اصل علت جويي (كشف رابطه علي و معلولي) انسان استوار است. انسان مي كوشد علل رفتارهايي را كه مشاهده مي كند بداند. فرد پيوسته درصدد است تا علل رفتار خود و ديگران را تبيين كند. اسناد علي، استنباط فرد در مورد علل يك رفتار است. هر چند كه فرد در اسناد علي دچار خودخدمتي شده، اعتبار علت يابي اش خدشه دار مي گردد ولي اين موضوع براي رفتار سازماني از اين جهت اهميت دارد كه فرد بر مبناي اين اسنادهاي علي رفتار مي كند. نظريه اسناد كلي به عقيده كلي انسان ها پس از اينكه اطلاعاتي در مورد سه بعد رفتار يعني اجماع، تمايز و ثبات به دست آوردند اسناد علي را انجام مي دهند و علل رفتار را مشخص مي كنند. اجماع: اجماع به مقايسه رفتار فرد با رفتار همكارانش اشاره دارد. اگر رفتار فرد متفاوت از همكارانش باشد اجماع كم است و اگر رفتارش مثل بقيه همكارانش باشد اجماع زياد است. اجماع زياد به عوامل بيروني و محيطي و اجماع كم به عوامل دروني و شخصي نسبت داده ميشود. تمايز: تمايز به مقايسه رفتار فرد در انجام يك فعاليت (وظيفه) نسبت به فعاليت هاي ديگر اشاره دارد. تمايز بالا بدين معني است كه فرد يك فعاليت را نسبت به فعاليت هاي ديگر به صورت كاملا متفاوتي انجام داده است. تمايز كم به معني اين است كه عملكرد فرد از يك فعاليت به فعاليت ديگر نسبتاً ثابت است. تمايز بالا به عوامل بيروني و تمايز كم به عوامل دروني نسبت داده مي شود. ثبات: ثبات به مسئله زمان اشاره دارد. آيا عملكرد فرد در انجام يك كار مشخص در طول زمان با ثبات بوده است؟ ثبات بالا بدين معني است كه فرد يك كار مشخص را در طول زمان به صورت مشابهي انجام داده است. ثبات پايين بيانگر اين است كه عملكرد فرد در انجام يك كار مشخص از زماني به زمان ديگر متفاوت است. ثبات بالا به عوامل دروني و ثبات كم به عوامل بيروني نسبت داده مي شود. مديريت تصويرسازي (تأثير گذاري) مديريت تصويرسازي يكي ديگر از جنبه هاي ادراكي رفتار سازماني است. ادراك اجتماعي به اين موضوع اشاره دارد كه يك فرد ديگران را چطور ادراك مي كند و نظريه اسناد به فرد كمك مي كند كه علل رفتار خود و ديگران را دريابد. تصويرسازي فرايندي است كه فرد آگاهانه مي كوشد ادراكات ديگران را از خودش شكل داده، كنترل يا مديريت كند. تصويرسازي با نظريه اسناد ارتباط دارد. زيرا فرد مي كوشد براي تصوير سازي، نتايج خوب را به خود و نتايج بد را به ديگران اسناد دهد. مديريت تصوير سازي گاهي ارائه خود نيز ناميده مي شود. به جز موارد خاص و نادر، انسان ها ميكوشند تصوير مثبتي از خود در ذهن مخاطب بسازند؛ از اين رو ممكن است در رفتار سازماني اين شگرد را به كار گيرند.
به طور کلی کارکنان، در تصویرسازی از دو نوع استراتژی استفاده می کنند: استراتژی کاهش که طی آن نقش و مسئولیت خود را در وقایع و نتایج منفی کمتر از حد واقعی نشان می دهند، و استراترژی افزایش که در آن مسئولیت خود را در نتایج مثبت بیش از حد جلوه می دهند. استراتژی¬های کاهش عبارتند از: 1) توجیه / تعذیر 2) معذرت خواهی 3) کناره گیری استراتژی¬های افزایش عبارتند از: 1) استحقاق 2) خودستایی یا افزایش 3) افشای مشکلات 4) همراهی
در دهه 1950میلادی ، هر دو کشور ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق به ساخت موشکهای پر قدرتی برای پرتاب ماهواره‌هایشان بهفضادست زدند. این دو کشور قصد داشتند،ماهوارههاییرا در سال 1957 میلادی ، سال ژئوفیزیکی بین المللی ، به فضا پرتاب کنند. شوروی اولین کشوری بود که با پرتاباسپوتنیک 1در چهارم اکتبر این سال موفق به انجام چنین کاری شد. از این زمان به بعد اکتشافات فضایی به یک مسابقه بین دو کشور مذکور تبدیل شد. این در حالی بود که رجال سیاسی دو طرف بر اهمیت ساسی و نظامی برخورداری از ماهوارهها در مدار و فتحماهقبل از رقیب دیگر واقف بودند. درآغاز به نظر می‌رسید که روسها در این مسابقه جلوتر از آمریکائیها هستند.
فرود در آب یکی از کپسولهای آپولو درحال فرود آمدن در آب است.
علاوه بر پرتاب اولین ماهواره به فضا ، آنها موفق شده بودند اولین انسان ،یوری گاگارین، را به فضا فرستاده و اولین راهپیمایی فضایی را نیز بوسیلهآلکسی لئونوفدر سال 1965 میلادی انجام دهند. با وجود این هر چه دهه 1960 میلادی به پایان خود نزدیکتر می‌شد، آمریکائیها برتری خود را بیشتر نشان می‌دادند. در ژوئیه 1969، آمریکائیها تاریخ ساز شدند. در این تاریخ ، آنها نیل آرمسترانگ و ادوین (باز) آلدرین را به ماه فرستاند. پس از این ، روسیه تلاشهای خود را بیشتر صرف ساختن ایستگاههای فضایی در مدار زمین کرد. در حال حاضر ، ایالات متحده آمریکا و فدراسیون روسیه به همراه چند کشور دیگر با کمک هم در پی ساختن ایستگاه فضایی آلفاهستند.
مأموریتهایشاتل فضایی آمریکاوایستگاه فضایی میربه دانشمندان کمک میکنند تا چگونگی عکس العمل بدن انسان را در فضا مطالعه کنند. اطلاعات دریافتی از این مأموریتها همچنیندانشمندانرا در کشف و آماده کردن ابزار لازم برای زندگی احتمالی انسانها در فضا یاری میدهد. ماهوارهها امروز به جزء لاینفکی از زندگی نوین تبدیل شدهاند. آنها اطلاعات را از نقطه‌ای به نقطه دیگری منتقل میکنند. و با زیر نظر گرفتن کره زمین وضعیت هوا را پیش بینی میکنند، بعلاوهکاوشگرهابا اکتشافات فضایی خود، حس کنجکاوی ما را درباره جهانی که در آن زندگی می‌کنیم ارضاء میکنند.
فضانوردان در بازگشت بهزمیندر دریا و یا در خشکی فرود می‌آمدند. قبل از اختراعشاتل فضایی، فضانوردان آمریکایی با استفاده از چترهایی بزرگ از سرعت خود درجو زمینمیکاستند تا به آرامی در سطح دریا فرود آیند. آنجا کشتیهای نجات آنها را از دریا بیرون می‌کشیدند. فضانوردان روسی نیز در بازگشت بهزمیناز چترها و همچنین موشکهای معکوسی استفاده می‌کردند که سرعت فرود و شدت اصطکاکسفینهرا هنگام تماس با سطح زمین کم می‌کردند. پیش از آن ، فضانوردان در ارتفاع بالا در جو زمین از کپسولهای خود بیرون می‌پریدند و همراه کپسول جداگانه و با استفاده از چتر نجات بر زمین فرود می‌آمدند. شاتل فضایی بمانند یکهواپیمااما سریعتر از آن استفاده از موتورهایش با حرکت در باند فرود به زمین می‌نشیند. بازگشت به جو زمین
سرعتفضاپیمادر هنگام بازگشت به جو زمین خیلی زیاد است. این امر باعث میشود اصطکاک بین فضاپیما و مولکولهای هوا ، فضاپیما و هوای اطراف آنرا آنقدر گرم کند که هر دو در اثر حرارت به رنگ سرخ در آیند. برخی از فضاپیماها از یک سپر حرارتی برخوردارند، این سپر با جلوگیری از ورود گرما به داخل سفینه ، فضانوردان را در مقابل گرما محافظت میکند. البته از این سپر حرارتی فقط یک بار می‌توان استفاده کرد. شاتل فضایی دارای کاشیهای نسوز مخصوصی است که سطح بیرونی آن را در مقابل حرارت محافظت میکند.
فرودهای فضایی
فضاپیما باید هنگام نزدیک شدن به یکسیارهیاقمراز سرعت خود بکاهد، تا از هدف خود عبور نکند. فضاپیما در این هنگام به دور خود می‌چرخد و با روشن کردن موتورهایش سرعت خود را کم میکند تا بوسیله نیروی جاذبه سیاره مذکور در مدار آن سیاره قرار گیرد. بعد از انتخاب محلی برای فرود ، فضاپیما دوباره می‌چرخد و با روشن کردن موتورهایش از سرعت خود کاسته ، مدار را ترک میکند. سپس به طرف سطح مورد نظر فرود می‌آید و با چرخشی دوباره آماده نشستن میشود.
فرودهای آرام
در فرودهای آرام ، فضاپیما از سرعت خود در هنگام نزدیک شدن به سطح مورد نظر می‌کاهند تا به آرامی و بدون آسیب رساندن به فضا پیما و یا محموله آن از جمله مسافران ، بر سطح مذکور بنشینند. وقتی که فضاپیما از میان جو پایین می‌آید، چترهای آن باز شده ، از سرعت فضاپیما می‌کاهند، سپس موشکهای معکوس فضاپیما روشن شده ، فضاپیما را به آرامی فرود می‌آورند. اگر فرود در سرعت بالا صورت گیرد سرنشینان جان سالم به در نخواهند برد. به همین دلیل بود که در نخستین مأموریتهای فضایی ، برای جلوگیری از خسارات فرود ناشی از سرعت زیاد ، فضانوردان از سفینه بیرون می‌پریدند و با استفاده از چتر نجات در دریا فرود می‌آمدند. سقوط بر سطح اجرام آسمانی
کاوشگر های رینجر ، ساخت آمریکا قبل از سقوط در سطح ماه مبادرت به گرفتن
عکسهایی از سطح آن می کردند.
نخستین کاوشگرها مانند کاوشگرهایرینجر آمریکااز این نو ع فرود استفاده می‌کردند. فضاپیماها در هنگام نزدیک شدن به سطح جرم مورد نظر ، اطلاعات و تصاویر را مخابره کرده ، سپس در سطح آن سقوط می‌کردند. دراغلب موارد کاوشگر متلاشی می‌شد. در مأموریتهای فضایی برای جمع آوری اطلاعات در مورد جوسیاره زهرهنیز از این نوع فرود استفاده شد. جهت عبور از ابرهای جوی زهره و فرود در سطح آن از چتر استفاده شد. وقتی که کاوشگرها مأموریت محوله را به اتمام رساند چترها جدا شدند و کاوشگر خود بر سطح زهره سقوط کرد.
مانور در فضا
فضاپیماهایی که در محیطهای بدون وزن و بدون اصطکاک فضا حرکت میکنند، تا نیروی قویتری بر آنها وارد نشود، از حرکت خود باز نمی‌ایستند. برای تعمیر مسیر حرکت ، فضاپیماها باید از موتورهایموشکخود در سفینه استفاده کنند. آنها می‌توانند یا از موتورهای دوباره روشن شده خود استفاده کنند یا موتور یک موشک دیگر را روشن کنند. مقدار سوخت مصرفی هر موتور با دقت محاسبه می شود تا از هدر رفتن سوخت جلوگیری شود. کاوشگرها برای اصلاح مسیر حرکت ، کند کردن سرعت در هنگام قرار گرفتن در یک مدار و همچنین فرود بر سطح سیاره یا قمر از موتورهای خود استفاده می کنند. فضا پیماها موتور های خود را با حرکتهای تند کوتاه مدتی روشن میکنند تا خود را آرام در مسیر صحیح قرار دهند.
اندازه موتور موشکها در اغلب ماهوارهها باهم متفاوت است. فضاپیماها برای رفتن به مدار ، تغییر مدار یا ترک آن و سفر برای ملاقات با دیگر فضاپیماها از موتورهای قویتری استفاده میکنند. این موتورها بطور طبیعی در عقب موشک قرار می‌گیرند تا آن را به طرف جلو حرکت دهند. برای بازگشت به زمین در حالی که موتورهایش برای کند کردن آن روشن هستند، فضاپیما باید به طرف عقب برگردد. سپس برای ورود به جو زمین دوباره چرخیده و در مسیر صحیح قرار می‌گیرد.
مانورهای کوچک
برای انجام چرخشهای کامل ، تغییر و تنظیم سرعت و مسیر در مدار ، از موشکها پیش برنده‌ای استفاده میشود که اغلب به شکل گروهی کار میکنند. این موشکها را در جهات مختلف نشانه گیری میکنند. با روشن کردن ترکیب درستی از موشکهای مذکور ، می‌توان فضاپیما را در جهت دلخواه حرکت داد. علاوه بر 3 موتور اصلی که در هنگام پرتاب مورد استفاده قرار می‌گیرند، شاتل فضایی آمریکا از دو موتور مانور دهنده مدای دیگر نیز برخوردار است. این فضا پیما علاوه بر این موتورها از 26 موشک پیش برنده تنظیم عکس العمل و 4 موشک پیش برنده تنظیم دقیق مسیر حرکت استفاده میکنند که در جلو و عقب موشک قرار گرفته‌اند. اینها به فضاپیما اجازه می‌دهند تا با انجام مانورهای دقیق باایستگاه فضایی میرالحاق فضایی انجام دهد. ایستگاه فضایی میر نیز از موتورهایی برای تنظیم مدار و موشکهای پیش برنده‌ای در مقیاس کوچکتر برخوردار است.
تنظیم جهت وضعی
همه ماهوارهها باید جهت وضعی خود _جهتی که به طرف آن نشانه گیری شدهاند_ را حفظ کنند. این موضوع ضروری است، چرا که اگر باله‌های خورشیدی به طرف خورشید جهت گیری نشده باشند، نمی‌توانند نیروی لازم را برای به حرکت در آوردن ماهواره تولید کنند. از طرف دیگر آنتنها نیز در صورتی که به طرف زمین نشانه گیری نشده باشند، قادر به دریافت و ارسال پیام به زمین نخواهند بود. دستگاه تنظیم جهت وضعی ، ماهواره یا کاوشگر را در جهت وضعی صحیح قرار میدهد. دستگاههای حساس موجود در ماهواره قادرند خورشید یا یکستارهدرخشان را شناسایی کنند. آنها همچنین در مواقعی که ماهواره مسیر خود را گم میکند، می‌تواند پیامهایی را مبنی بر بروز اشکال در ماهواره به زمین مخابره کنند. دراین صورت دماغه‌های کوچک با خارج کردن گاز از خود، جهت فضا پیما را عوض کرده ، دوباره آنرا در مسیر صحیح قرار می‌دهند. ملاقات و الحاق فضایی
ملاقات فضایی هنگامی رخ میدهد که دو فضاپیما به هم نزدیک می‌شوند، اما الحاق انجام نمی‌دهند. ازرادارهاو رایانه‌های داخل فضاپیما برای دادن اطلاعات مبنی بر موقعیت فضاپیما استفاده میشود. با توجه به سرعت زیاد فضاپیما هنگام حرکت در فضا ، مشخص کردن موقعیت لحظه به لحظه فضاپیما ضروری به نظر می‌رسد. برای ملحق شدن به یک فضاپیمای دیگر ، فضاپیما می‌تواند از موتورهای بزرگتر خود استفاده کرده ، با رسیدن به سرعت فضاپیمای مورد نظر دوشادوش آن در فضا حرکت کند. این فرآیند راحفظ موقعیتمینامند. بعد از این مرحله از موتورهای پیش برنده کوچکتری برای نزدیک شدن به فضاپیمای مذکور و انجام الحاق فضایی با آن استفاده میکند. در ایستگاه فضایی روسیه ،میر، عملیات الحاق بوسیله آنتنهای مخصوصی که بر روی ایستگاه فضایی میر و فضاپیماهای نزدیک شوندهسایوزیاپروگرستعبیه شدهاند، هدایت میشود. مرکز هدایت زمینی
هر فضاپیما ، کاوشگر و یا ماهواره در حال فعالیتی باید با مرکز هدایت زمینی در ارتباط باشد. فضاپیماها برای در جریان گذاشتن مرکز هدایت زمینی از کارهای عادی خود ، علایمی را به این مرکز مخابره میکنند. درضمن مرکز فضایی مربوطه نیز دستورات لازم در مورد مسیر حرکت و دیگر عملیات فضاپیما را برای آن می‌فرستد. در زمان پرتاب فضاپیما از پایگاه پرتاب هدایت میشود، اما به محض قرار گرفتن فضاپیما در فضا ، مرکز اصلی هدایت زمینی هدایت آن را بر عهده می‌گیرد. مراکز کوچکتر برقراری ارتباط با فضاپیما در سراسر جهان پراکنده‌اند. این مراکز ارتباط 24 ساعته را با فضاپیما میسر میکنند. همچنینماهوارههای مخابراتیمیتوانند علایم را از فضاپیما گرفته و به نزدیکترین مرکز هدایت زمینی بفرستند. مرکز فضایی کندی
شاتلهای فضایی ،آپولوو اغلب ماهوارهها و کاوشگرهای فضایی آمریکا از مرکز فضایی کندی در فلوریدا (کیپ کاناورال) ، به فضا پرتاب شده اند. این مرکز اکنون صاحب 2 سکوی پرتاب برای شاتلهای فضایی ، 2 سکو برای پرتاب ماهوارهها و یک بند فرود برای نشستن شاتلهای فضایی است. تجهیز شاتل در آشیانه‌های بزرگی صورت می‌گیرد. پایگاه نیروی هوایی واندنبرگ در کالیفرنیا یکی دیگر از مهمترین پایگاههای فضایی آمریکا محسوب میشود. ماهواره‌های نظامیو آنهایی که در مدارهای قطبی قرار می‌گیرند، از این پایگاه به فضا پرتاب می‌شوند. سکوهای پرتاب
بایکونوردرقزاقستانمحل پرتاب تمام پروازهای سرنشیندار روسیه است. از این همچنین برای پرتاب ماهواره‌های زیادی استفاده میشود. موشکهادر آشیانه‌ها ، موشکها را درمقابل شرایط جوی نامناسب از هوای بسیار سرد گرفته تا هوای بسیار گرم محافظت میکنند. سکوهای پرتاب شمالی در پلستک روسیه شلوغترین پایگاه پرتاب در جهان بوده اند. از 14 سکوی این پایگاه پرتاب ، ماهواره‌های نظامی زیادی به فضا پرتاب شدهاند. سفرهای فضایی آینده
تاکنون کره ماه تنها جهان متفاوتی است که انسان آن را ملاقات کرده است. قدم بعدی سفر به یکسیارهخواهد بود. اما فاصله‌های زیاد بین زمین و سیارات دیگر یک مشکل عمده به حساب می‌آید. فضانوردان مجبور خواهند بود برای سفرهای چند ماهه یا چند ساله خود آذوقه ، سوخت و آب حمل کنند. هیچکدام از سیارات شرایط مشابه زمین را برای زندگی انسان فراهم نمی‌کنند. با وجود این ، امکان استفاده از مواد موجود در یک سیاره برای تهیه سوخت مورد نیاز در زمان برگشت وجود خواهد داشت. همینطور امکان استخراجآبواکسیژنلازم برای تنفس. سفر بهستارههاغیر ممکن است، چرا که فضاپیماها با سرعت بسیار کمی در مقایسه باسرعت نورحرکت میکنند و برای رسیدن به حتی نزدیکترین ستاره ، هزاران سال زمان نیاز دارند. تعیین مسیر پرواز
طی زمانی که کاوشگربه هدف خود ، دراین مورد سیاره زهره می‌رسد، زمین نیز مسافت قابل ملاحظه‌ای از مدار خود را می‌پماید.
در سفرهایی که در اطرافمنظومه شمسیانجام می‌دهیم، باید مراقب حرکت ثوابت ، سیارات و قمرها در مدارهایشان باشیم. برای مثال ، زهره در مدار خود به دور خورشید از زمین جلوتر و زمین نیز در مدار خود ازکره مریخجلوتر است. رایانه‌ها به محاسبه زمانهایی می‌پردازند که سیارات در بهترین موقعیت خود برای فضاپیمایی که از زمین برای رسیدن به سیاره مذکور پرتاب میشود، قرار دارند، این زمانها را پنجره‌های پرتاب می‌نامند. کاوشگرهایی که به قصد دیگر سیارات به فضا پرتاب می‌شوند، ابتدا به مدار اطراف خورشید میروند. این مدار انتقالی آنها به شمار می‌رود، چرا که کاوشگرها برای حرکت ازمدار زمینبه مدار سیاره مذکور از این مدار استفاده میکنند. سریعترین و مستقیمترین مسیر برای رسیدن به یک سیاره مستلزم صرف نیرو و سوخت بسیار زیادی است. باصرفه‌ترین مسیر برای رسیدن به یک سیاره رامدار انتقالی ههمانمینامند. در مدار انتقالی ههمان ، نزدیکترین و دورترین نقاط مدار کاوشگر در اطرافخورشید، از مدار زمین و مدار سیاره مذکور رد می‌شوند. کاوشگر پس از طی کردن نصفی از مدار خود در اطراف خورشید با هدف خود برخورد میکند. کاوشگرها در مدار انتقالی ههمان به کمترین سوخت و نیروی رانش نیازمندند، اما برای رسیدن به مقصد خود زمان بیشتری را صرف می کنند.
استفاده از نیروی جاذبه سیاره
هنگامی که یک کاوشگر از نزدیکی سیاره‌ای می‌گذرد بوسیلهنیروی جاذبهسیاره در مسیری منحنی شکل قرار می‌گیرد. اگر چه کاوشگر برای رسیدن به مدار مقصد با سرعت زیادی حرکت میکند، اما با گذشتن از کنار سیاره مذکور ، هم سرعت و هم جهت حرکتش تغییر کرده ، درجهت جدیدی شروع به حرکت میکند. فاصله کاوشگر و سیاره مورد نظر محاسبه میشود تا باکمک نیروی جاذبه سیاره کاوشگر بتواند در جهت صحیح پیش بینی شده‌اش قرار بگیرد.
سامانه خرید و امن این
سایت از همهلحاظ مطمئن می باشد . یکی از
مزیت های این سایت دیدن بیشتر فایل های پی دی اف قبل از خرید می باشد که شما می
توانید در صورت پسندیدن فایل را خریداری نمائید .تمامی فایل ها بعد از خرید مستقیما دانلود می شوند و همچنین به ایمیل شما نیز فرستاده می شود . و شما با هرکارت
بانکی که رمز دوم داشته باشید می توانید از سامانه بانک سامان یا ملت خرید نمائید . و بازهم
اگر بعد از خرید موفق به هردلیلی نتوانستیدفایل را دریافت کنید نام فایل را به شماره همراه 09159886819 در تلگرام ، شاد ، ایتا و یا واتساپ ارسال نمائید، در سریعترین زمان فایل برای شما فرستاده می شود .
آدرس خراسان شمالی - اسفراین - سایت علمی و پژوهشی آسمان -کافی نت آسمان - هدف از راه اندازی این سایت ارائه خدمات مناسب علمی و پژوهشی و با قیمت های مناسب به فرهنگیان و دانشجویان و دانش آموزان گرامی می باشد .این سایت دارای بیشتر از 12000 تحقیق رایگان نیز می باشد .که براحتی مورد استفاده قرار می گیرد .پشتیبانی سایت : 09159886819-09338737025 - صارمی
سایت علمی و پژوهشی آسمان , اقدام پژوهی, گزارش تخصصی درس پژوهی , تحقیق تجربیات دبیران , پروژه آماری و spss , طرح درس
مطالب پربازديد
متن شعار برای تبلیغات شورای دانش اموزی تحقیق درباره اهن زنگ نزن انشا در مورد 22 بهمن
را بنویسید.
