قدرت تصميم گيري

اهميت قدرت تصميم گيري

انسان در مسير زندگي خود با انواع مسائل و مراحليمواجه مي‌شود که ناگزير ازتصميم گيرياست. تصميم گيري نقش گسترده‌اي درزندگي آدمي دارد. از تصميم گيريهاي جزئي در امور کوچک گرفته، تا تصميم گيريهايبسيار بزرگ و پراهميت. برخي از تصميم گيريها چنان به راحتي صورت مي‌گيرند که شايدما چندان توجهي به آنها نمي‌کنيم، اما در مقابل مسائلي نيز در زندگي وجود دارند کهاقدام به تصميم گيري در مورد آنها شايد مدت زمان طولاني وقت لازم داشته باشد. در هرحال اهميت اين تصميم گيريها به لحاظ اهميتي که اکثر آنها در سرنوشت فرد دارند،بسيار زياد است و چه بسا تعلل در شناخت راههاي تصميم گيري بهتر ، عواقب جبرانناپذيري را براي فرد به بار آورد.

عوامل موثر در قدرت تصميم گيري

نوع مشکل

در مورد سهولت تصميم گيري ، نوع مشکل نقش اساسي دارد. مشکلاتکوچکتر معمولا خيلي راحتتر حل مي‌شوند، چون تصميم گيري در مورد آنها راحتتر صورتمي‌گيرد. اما مشکلات پيچيده‌تر به لحاظ نيازي که به اطلاعات تخصصي‌تر دارند و اغلبچند جنبه مختلف از زندگي فرد را شامل مي‌شوند، با روند کند تصميم گيري مواجه هستند. علاوه بر اين مشکلاتي نيز وجود دارند کهزماندر تصميم گيري براي آنها بسيار اهميت دارد، بطوري که در يک مدت زمان کوتاه ، بايدتصميم گيري مهمي را انجام دهد. در مورد اين نوع موارد توجه به قدرت تصميم گيري وبالا بردن توان آن حائز اهميت است.

آشنائي فرد با موضوع مورد تصميم گيري

هرچه فرداطلاعات و آگاهيهاي بيشتري در زمينه موضوع مورد تصميمگيري داشته باشد، قدرت تصميم گيري فرد بالاتر خواهد بود. آنچه که در اکثر موارد فردرا با شکست در تصميم گيري يا تصميم گيري اشتباه مواجه مي‌سازد، نداشتن اطلاعات وتخصص کافي مي‌باشد. به عنوان مثال مساله تصميم گيري در مورد انتخاب رشته تحصيلينمونه‌اي از مواردي است که نياز به داشتن اطلاعات از شرائط رشته‌ها دارد. اگر فردشناخت کاملي از زمينه‌اي که رشته تحصيلي مورد نظر به آن مي‌پردازد، نداشته باشد، بهاحتمال قوي انتخاب درستي که با زمينه علائق و استعدادهاي او همخواني داشته باشد،نخواهد داشت.

اعتماد به نفس و قدرت تصميم گيري

افرادي که داراي اعتماد به نفس بالاييهستند، از قدرت تصميم گيري بالاتري برخوردار هستند و درشرايط بحرانيقادر به تصميم گيريهاي مناسب مي‌باشند. در حالي که افراد داراي اعتماد به نفس پائين ، اغلب در تصميم گيريهاي خود دچار مشکلهستند. آنها شايد براي امور خيلي جزئي ، زمان خيلي زيادي صرف کنند تا تصميم گيريلازم را انجام دهند و برخي از آنها حتي از شرائطي که آنها را ناگزير از تصميم گيريمي‌کند، فرار مي‌کنند. به همين علت است که اين افراد ريسک پذيري کمتري از خود نشانمي‌دهند.

افسردگي و قدرت تصميم گيري

در ميان تمام علائمي کهافسردگي دارد، ناتواني در تصميم گيري از علائم اساسي است. فرد افسرده حتي براي مسائل جزئيروزمره ، فاقد قدرت تصميم گيري است. بي‌حوصلگي و خلق پائين او ، قدرت تصميم گيري اورا تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد و اين مساله زماني شدت پيدا مي‌کند که نااميدي در فرايندتصميم گيري او دخالت مي‌کند. فرد افسرده اميدواري کمتري به آينده دارد. بنابراين بابدبينيبا مسائل برخورد مي‌کند و توجه بيشاز حد به ابعاد منفي مسائل او را از تصميم گيري مناسب محروم مي‌سازد. او از هر کاريکه نياز به صرف انرژي ، چه کم و چه زياد دارد، دوري مي‌کند. تصميم گيري فرايندي است که به انرژي فکري زيادي نيازمنداست.

اضطراب و قدرت تصميم گيري

اضطراببرروي بسياري از فرايندهاي ذهني انسان تاثير مخرب دارد. شايد معروفترين تاثير اضطراب، رويحافظه باشد. زماني که دانش آموز احساس مي‌کند در پاسخ سوالي که آشنايي کاملي با آن دارد،حافظه‌اش از کار مي‌افتد، سرش خالي مي‌شود و احساس مي‌کند هيچ مطلبي به ذهنشنمي‌رسد. همين اتفاق در فرايند تصميم گيري اتفاق مي‌افتد.

اولا اضطراب مانعاز آن مي‌شود که فرد بتواند از اندوخته‌هاي ذهني خود ، از تجارب و اطلاعات خود درفرايند تصميم گيري استفاده کند، چون هيچ مطلب و تجربه‌اي که براي او ياري کنندهباشد، به ذهنش نمي‌رسد و آنچه به ذهنش مي‌رسد، بسيار دست و پا شکسته و فاقد سودمنديلازم است. از سوي ديگر اضطراب نگراني فرد را از احتمال شکست افزايش مي‌دهد، قدرتريسک پذيري او را کاهش مي‌دهد و اجازه نمي‌دهد که فرد در کمال آرامش تمام جوانب رامورد بررسي قرار دهد. از اين رو فرد مضطرب يا خيلي عجولانه تصميم مي‌گيرد و يا بهقدري تصميم گيري را طولاني مي‌کند تا فرصتهاي طلايي را از دست مي‌دهد.

آشنائي با روال منطقي تصميم گيري

تصميم گيري همچون حل يک مساله رياضي ازفرمولها و مراحل منظمي تبعيت مي‌کند. آشنائي فرد با روند تصميم گيري منطقي احتمالموفقيت او را در تصميم گيري افزايش خواهد داد. فرد با آگاهي از اينکهروال تصميم گيرياو درست است، با قدرت و اعتمادبيشتري عمل خواهد کرد و خواهد توانست تمام جوانب قضيه را مورد بررسي و کنکاش قراردهد. روال منطقي تصميم گيري هرچند از فردي به فرد ديگر مي‌تواند متفاوت باشد، امااز يک اصول کلي تبعيت مي‌کند، که فرد را به نتيجه گيري و اتخاذ تصميم مناسب رهنمونمي‌شود.

راهبردهاي عملي براي افزايش قدرت تصميم گيري

1.      اعتماد به نفسداشته باشيد. براياينکار پيروزيهاي قبلي خود و توانايي‌هاي خود را همواره مدنظر داشته باشيد.

2.      علائم و ناراحتيهاي خود را که در قدرتتصميم گيري شما دخالت مي‌کنند، بشناسيد و تلاش کنيد آنها را رفع کنيد.

3.      تغذيه مناسبداشته باشيد. تغذيه مناسببا افزايش قواي ذهني ، در تمام زمينه‌هاي ذهني قدرت شما را بالا خواهد برد.

4.      معلومات خود را افزايش دهيد. افزايشمعلوماتهم در مسائلي که در حال حاضر بايد برايشان تصميم گيري کنيد،لازم است و هم در افزايش معلومات به صورت کلي و روزانه در موارد مختلف مدنظراست.

5.      در حين تصميم گيري ، تلاش کنيد موضوع را از جنبه‌هاي مختلف بشناسيد و بهابعاد مختلفآن پي ببريد.

6.      ازافراد آشنا به موضوعحتما کمکبگيريد.

7.      از يکنظم منطقيبراي تصميم گيرياستفاده کنيد. به عنوان نمونه مي‌توانيد مشقهاي مختلف تصميمتان را بررسي کنيد،دلايل مخالفت و موافقت خود را بر هر مشق يادداشت کنيد. به اين ترتيب و با الويتبندي و امتياز دادن به زمينه‌هايي که با آنها موافق هستيد، تصميمي را اتخاذ کنيد کهکمترين شکست و بيشترين احتمال پيروزي را به همراه داشته باشد.

8.      همواره به ياد داشته باشيم که در اکثر انتخابهاي ما ، انتخاب کامل و بدون عيب ونقصي وجود ندارد و هر انتخاب ما متضمن از دست دادن امتيازاتي است که ديگر انتخابهامي‌توانستند داشته باشند. به عبارتي تصميم گيري بر اساسبيشترين امتياز و کمترين احتمال شکستانجام مي‌شود.