هجری خورشیدی
گاه‌شماری هجری خورشيدی یا تقویم هجری شمسی برپایهٔ تقویم جلالی است. مبدأ گاه‌شماری هجری خورشیدی مانند گاه‌شماری هجری قمری، هجرت پیامبر اسلام حضرت محمّد (ص) از مکه به مدینه در تاریخ ۲۴ تیر سال ۱ هجری خورشیدی (برابر با ۱ ربیع‌الاول سال ۱ هجری قمری و ۱۶ ژوئیه ۶۲۲ میلادی) است. البته سال خورشیدی، با ۳ماه و ۲۴روز دیرکرد از ۱ فروردین آغاز می‌شود.
این تقویم از ۳۶۵ روز در قالب ۱۲ ماه تشکیل شده است و دقیق‌ترین تقویم جهان می‌‌باشد. طراحان این تقویم که به تقویم جلالی هم شهرت دارد، گروهی ریاضیدان و اخترشناس بودند که نامدارترینشان حکیم عمر خیام نیشابوری ریاضیدان و شاعر ایرانی بود. اینان به سفارش ملکشاه سلجوقی و با اصلاح تقویم یزدگردی به این گاه‌شمار نوین دست یافتند.

اکنون این تقویم در کشورهای ایران و افغانستان تقویم رسمی است. در ایران با تصویب مجلس شورای ملی در ۱۱ فروردین ۱۳۰۴، گاه‌شماری هجری خورشيدی، تقویم رسمی کشور اعلام شد. (برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به تقویم رسمی ایران و تقویم رسمی افغانستان).

هر سال دارای ۴ فصل با نام‌های بهار، تابستان، پاييز، و زمستان است و هر فصل 3 ماه دارد و هر ماه تقريبا ۴ هفته و هرهفته 7 روز با نام‌های شنبه، یکشنبه، دوشنبه، سه‌شنبه، چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه (آدینه) دارد. هر سال با ۱ فروردين و فصل بهار آغاز می‌شود. بلندترین روز سال در ۱ تیر و بلندترین شب سال در شب یلدا (از غروب ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب در ۱ دی) رخ می‌دهد. طول ماه‌های این تقویم در طول تاریخ و در کشورهای مختلف متفاوت بوده است، ولی از حدود سال ۱۳۴۸ در ایران و افغانستان طول ماه‌ها یکسان است. طول و نام فعلی این ماه‌ها در جدول زیر آمده است.ترتیب تعداد روزها نام‌های فارسی نام‌های پشتو
در ایران در افغانستان در افغانستان
۱ ۳۱ فروردین حمل وری
۲ ۳۱ اردیبهشت ثور غویی
۳ ۳۱ خرداد جوزا غبرګولی
۴ ۳۱ تیر سرطان چنګاښ
۵ ۳۱ مرداد اسد زمری
۶ ۳۱ شهریور سنبله وږی
۷ ۳۰ مهر میزان تله
۸ ۳۰ آبان عقرب لړم
۹ ۳۰ آذر قوس لیندۍ
۱۰ ۳۰ دی جدی مرغومی
۱۱ ۳۰ بهمن دلو سلواغه
۱۲ ۲۹ یا ۳۰ اسفند حوت کب