تحقیق درباره شغل تکنسین فوریتهای پزشکی ( اورژانس )

تعریف و شناسایی شغل

تکنسین فوریتها ، شخصی است که به یاری افراد صدمه دیده در اثر تصادفات یا حوادث دیگر می شتابد و تا رسانیدن مجروح به بیمارستان و پزشک ، کمکهای اولیه را در مورد او انجام می دهد.

نمونه وظایف و مسئولیتهای شغل

یک تکنسین فوریتها که دارای آموزش صحیح و تجربه کافی باشد ، با وسایل و تجهیزاتی که در اختیار دارد ، مهمترین عضو یک تیم پزشکی است که در خارج از محیط بیمارستان به فعالیت مشغول است. لذا علاوه بر بکار بردن معلومات پزشکی و تجربه ی شخصی ، باید بنحو رفتار کند که در نظر بیمار و اقوام او دلسوزترین فرد ، از نظر کمک به همنوعان ، محسوب شود. از تربیت اخلاقی خاص برخوردار باشد و همیشه در پی آموختن دانش و مهارتهای تازه های در زمینه شغلی خود باشد.

خصوصیات جسمانی و توانایی های ذهنی لازم برای احراز شغل

تکنسین فوریتها باید از سلامت جسمی و روانی کافی برخوردار باشد. همچنین باید مقاوم بوده و در هنگام مشاهده ي حوادث و سوانح ناگوار بتواند احساسات خود را كنترل كند و بنحو شايسته همراه با گروه پزشكي به ياري مجروحين و مصدومين بشتابد.

 مدارک تحصیلی و دوره های آموزشی ضروری برای احراز شغل

داوطلبان احراز این شغل پس از اخذ دیپلم، می توانند در آزمون ورودی این رشته شرکت کنند و در صورت قبولی و گذراندن یک دوره ي تخصصی مدرک فوق دیپلم بگیرند و با عنوان تکنسین فوریتها مشغول کار می شوند.

مدت دوره آموزش، محل آن و هزینه های احتمالی

مدت آموزش دو سال است که شامل یک دوره نظری و یک دوره عملی است.دوره ي عملی به کار در بیمارستانهای مختلف تقسیم می شود ودرپایان دوره، به قبول شدگان در امتحانات مدرک فوق دیپلم داده می شود. در طی دوره ي آموزش دانشجویان از کمک هزینه تحصیلی استفاده می کنند.

شرایط محیط کار،محل احتمالی استخدام و وسایل کار

تکنسین فوریتها در مراکز اورژانس کار می کند وبیشتر وقت خود را در آمبولانس و کمک به مصدومین می گذراند. به محض دریافت پیام از بخش گیرنده ي مرکز،دو نفر تکنسین با تجهیزات کامل، به محل حادثه می روند و پس از ارائه كمكهاي اوليه ، بيمار را به بيمارستان منتقل مي كنند. محل استخدام تكنسينها ، مراكز اوژانس سراسر كشور است. از جمله وسايل كار آمبولانس ، بيسيم ، و داروهاي گوناگون است.

حقوق و مزايا و شرايط ارتقاي شغل

حقوق و مزايا و شرايط ارتقاي شغل تابع قانون استخدام كشوري است. معمولا" كساني به طرف اين شغل مي روند كه هدفهاي بالاتري ، يعني خدمت به مصدومين و مجروحين را دارند.

روابط انساني حاكم بر محيط كار

تكنسين اورژانس به كمك مصدوميني مي رود كه با مرگ فاصله اي ندارند. لذا بايد از رابطه صحيح انساني در محيط كار ، برخوردار باشد تا بتوانند به ديگران كمك كند.

آينده نگري درباره شغل با توجه به شرايط اجتماعي

اين شغل از جمله مشاغلي است كه به نظر مي رسد براي هميشه مورد نياز جامعه باشد. زيرا سوانح هميشه وجود دارد. ارزش معنوي اين شغل بالاتر از ميزان درآمدي است كه نصيب شخص مي سازد و نياز به ايثار و از خود گذشتگي دارد.

محل كسب اطلاعات بيشتر درباره شغل

براي كسب اطلاعات بيشتر به مراكز اورژانس در تهران و شهرستانها مراجعه كنيد.

تحقیق درباره سنگ یا خاک

از نقطه نظر زمين شناسي، سنگ به موادي از پوسته زمين اطلاق مي شود كه از يك يا چند كاني كه با يكديگر پيوند يافته اند، درست شده است. در مقابل خاك توده اي از ذرات با دانه هاي منفصل يا داراي پيوند سست است كه بر اثر هوازدگي سنگ ها و به طور برجا تشكيل شده است. ليكن در مهندسي و كارهاي ساختماني قابليت حفاري مصالح زمين شناسي به عنوان شاخصي در طبقه بندي آنها به دو گروه سنگ و خاك مورد استفاده قرار مي گيرد.

طبقه بندی سنگ‌ها

سنگ‌ها از نظر نحوه تشکیل به سه گروه زیر تقسیم می شوند:

- سنگ‌های رسوبی

- سنگ‌های آذرین

- سنگ‌های دگرگون شده

سنگهای رسوبی

بعضی از سنگ‌ها بر اثر ته نشین شدن مواد داخل آب به وجود می‌آیند. رودها مقدار زیادی مواد را با خود به دریاها و دریاچه‌ها می‌برند. این مواد به دلیل سنگینی به ته دریا می‌روند. روی هم قرار می‌گیرند و پس از سفت شدن سنگ‌هایی را به وجود می‌آورند که به آنها سنگ‌های رسوبی گفته می‌شود. سنگ‌های رسوبی لایه لایه‌اند که رنگ یا جنس هر لایه با لایه دیگر متفاوت است. سنگ‌های رسوبی در کوه‌های البرز و زاگرس به فراوانی یافت می‌شوند. ریگ، شن و سنگ‌های آهکی نمونه‌هایی از سنگ‌های رسوبی هستند.

 اینها سنگهایی هستند كه منشا خارجی دارند و در نتیجه حمل و نقل و ته نشین شدن ذرات سنگهای قبلی یا رسوب مواد محلول در محیطهای مختلف ( سطح زمین ، رودخانه ، دریاچه ، دریا و یخچال ) و بالاخره از سیمان شدن و به هم چسبیدن ذرات سنگهای مختلف و برجا تشكیل شده اند .

سنگ آهك :

سنگ های آهكی همیشه لایه لایه اند ، اما ضخامت لایه ها در كانسارهای مختلف و حتی در نقاط مختلف یك كانسار متفاوت است . قسمتهایی كه دارای توده بزرگتری هستند ، طبیعتا برای استخراج و تهیه سنگ در آبهای سطحی قابل انحلال می باشند ، لذا حاشیه این درزه ها كم و بیش هوازده می شود .

خواص سنگ آهك :

سنگ آهك ها دارای بافت متغیری بوده ولی اكثر آنها ریزدانه اند . آنهایی كه درشت دانه هستند متشكل از بلورهای درشت یا قطعات فسیل اند . انواع ریزدانه قابلیت پرداخت بهتری دارند و پایداری آنها در برابر هوازدگی بهتر است .

سنگ های آهكی و دولومیتهای متراكم و همین طور آنهایی كه فاقد ناخالصی اند دارای دوام خوبی هستند ولی دوام آنها از گرانیتها و ماسه سنگهای متراكم كمتر است . سنگ آهك در ابتدا با فرآیند حل شدن هوازده می شود . تاثیر باران یا آب های سطحی ممكن است كند و تدریجی باشد ، اما احتمالا به شكل كاملا غیر یكنواخت رخ می دهد .

اگر بخشی از سنگ سیلیسی شده باشد ، این قسمتها در برابر فرآیند انحلال بیش از بخشهای كربناتی مجاور مقاومت می كنند و ظاهر سنگ به صورت غیریكنواخت و آبله رو در می آید . دولومیتها معمولا به این سادگی هوازده نمی شوند . برخی از دانه های درشت ممكن است تجزیه و دانه ها جدا شوند . برخی از كانیهای مضر باعث آسیب دیدن سنگ و كاهش ارزش آن می شوند كه در بخشهای قبلی توضیح داده شد .

طبقه بندی سنگ آهك :

ـ استاندارد ASTM C : ۵۶۸ سنگ آهك ساختمانی را به دسته زیر تقسیم می نماید:

۱) سنگ آهك ساختمانی با چگالی كم : بین ۱۷۶۰ تا ۲۱۶۰ كیلوگرم بر مترمكعب

۲) سنگ آهك ساختمانی با چگالی متوسط : بین ۲۱۶۰ تا ۲۵۶۰ كیلوگرم بر مترمكعب

۳) سنگ آهك ساختمانی با چگالی زیاد : بیشتر از ۲۵۶۰ كیلوگرم بر مترمكعب

مشخصات فیزیكی و مكانیكی لازم برای هر یك از دسته های فوق در استاندارد مذكور آمده است .

سختی سنگ آهك  :  

سنگهای آهكی معمولا سخت نیستند ، در حالی كه سنگ آهك های متراكم معمولا سخت و انواع متخلخل آن سست هستند .

جذب آب سنگ آهك  :  

انواع مختلف سنگ آهك متراكم و سخت دارای جذب آب پایین ( كمتر از دو درصد ) هستند ، اما در انواع دیگران با چگالی كمتر كه به عنوان سنگ ساختمانی نیز قابل استفاده اند ، جذب آب بیشتری حدود چهار تا دوازده درصد نیز دیده شده است .

مقاومت فشاری سنگ آهك  :  

اكثر سنگهای سخت مقاومت خوبی بین ۶۰ تا ۸۰ مگاپاسكال یا حتی خیلی بیشتر از خود نشان می دهند .

مقاومت سنگ آهك در برابر آتش :

مقاومت سنگ آهك در برابر آتش در دماهای پایین تر از تبدیل آن به آهك زنده ، خوب است . اگر چه سنگ آهك نیز مانند سایر سنگها در معرض اثر همزمان آتش و آب شدیدا خرد می شود . مقاومت سنگهای دولومیتی در برابر آتش از سنگهای آهكی كمتر است .

رنگ سنگ آهك   :   

سنگ آهك خالص چه از نوع كلسیتی و چه از نوع دولومیتی سفید رنگ است ، اما ناخالصی های رسی یا كربناتی به آنها رنگ خاكستری ، قهوه ای یا تیره تر می دهد . برخی از انواع اخیرالذكر در معرض هوازدگی و آفتاب به سرعت كمرنگ می شوند .

كاربرد سنگ آهك   :  

سنگ آهك ساختمانی را می توان در ساخت دیوارها استفاده كرد . سنگ آهك با وزن ویژه زیاد را می توان در سنگفرش خیابان ها و پیاده رو ها ، پی و نمای ساختمان مصرف كرد . سنگ آهك با وزن ویژه زیاد در برابر قلیایی ها مقاوم است.

تراورتن :

نوعی سنگ آهكی است كه دارای منشا شیمیایی است و از ته نشین شدن كربنات كلسیم نزدیك چشمه ها ، غارها و حوضچه های مردابی به وجود می آید . این سنگ بیشتر به رنگ كرم ، زرد ، قهوه ای ، خاكستری و سفید است . بافت آن متخلخل است و به صورت لایه لایه نیز وجود دارد. وجود حفره های سنگ به دلیل خروج گازها به هنگام ته نشین شدن و در پاره ای از موارد تجزیه گیاهان است .

ماسه سنگ :

ماسه سنگ به طور معمول از دانه های كوارتز تشكیل شده است كه به وسیله مواد سیمانی به یكدیگر متصل شده اند . كانیهای فرعی شامل فلدسپات ، میكا ، اكسید آهن ، پیریت یا حتی تورمالین نیز وجود دارند . در مواردی فلدسپاتها و قطعات خرده سنگی توانند جز غالب باشند .

ماسه سنگ ها دارای ساختار لایه لایه هستند و در تمام آنها درزه ها را میتوان مشاهده كرد . دانه های تشكیل دهنده ماسه سنگها حدود ۷۰ میكرون تا ۴ میلیمتر است كه با درشت شدن دانه ها به كنگلومرا تبدیل می شوند . از طرف دیگر ، با ریز شدن دانه ها و افزایش مواد رسی آنها به شیل منتهی می شوند .

سیمان ماسه سنگ عموما اكسیدهای آهن ، سیلیس , كربنات كلسیم یا كانیهای رسی است ولی سیمانهای دیگر نیز وجود دارد . كیفیت و مشخصات سیمان روی مقاومت ، دوام ، كارپذیری و رنگ ماسه سنگ تاثیر می گذارد . در برخی از ماسه سنگها بیش از یك نوع سیمان وجود دارد . در میان سیمانها سیمان سیلیسی با دوام ترین سیمان هاست ، اما اگر در مقادیر زیاد موجود باشد ، كارپذیری سنگ را بسیار دشوار می سازد . اكسید آهن نیز سیمانی قوی است ، اما احتمالا نسبت به سیلیس ضعیف تر خواهد بود .

ضمنا باعث رنگی شدن سنگ می گردد . كربنات كلسیم اگرچه مقاومت نسبتا خوبی به سنگ می دهد ، اما در كل سیمان ماده مناسبی نیست زیرا اولا سختی آن كم است ، ثانیا به سرعت در آبهای اسیدی حل می شود . سیمان كربناتی را می توان به راحتی با ریختن چند قطره اسید كلریدریك شناسایی كرد . مقادیر كم این ماده ضرری ندارد . سیمان رسی دارای معایبی است . رس چسباننده قوی نیست و به علاوه موجب جذب رطوبت سنگ نیز می شود ، لذا باعث تضعیف سنگ در برابر یخبندان می گردد .

مقادیر اندك آن باعث نرمی سنگ و بهبود كارپذیری آن می شود . رس ظاهر تیره و ماتی به سنگ می دهد كه چندان جذاب نیست ، در صورت موجود بودن در سنگ باید به صورت پراكنده باشد و نباید به شكل متمركز در سنگ دیده شود .

ماسه سنگ های سخت و با جذب آب كم دارای عمر زیادی هستند اما انواع نرمتر آن ممكن است بر اثر یخبندان خراب شوند . همان طور كه گفته شد ، رگه های رس محل ضعیف سنگ هستند . دانه های میكا نیز به خصوص در صورتی كه در سطوح لایه بندی مجتمع شده باشند ، باعث تضعیف سنگ خواهند شد .

سختی ماسه سنگ:

سختی سنگ به سختی كانیهای تشكیل دهنده و سفتی آن به نحوه دانه بندی كانیها و سیمان سنگ بستگی دارد . لذا سختی ماسه سنگ به خاطر دانه های كوارتز تشكیل دهنده آن بالاست . اما در عین حال ممكن است به خاطر سیمان موجود در آن آنقدر سست باشد كه زیر پا خرد شود .

وزن ویژه ماسه سنگها   :  

برای ماسه سنگها معمولا حدود ۶/۲ تن بر مترمكعب است .

جذب آب ماسه سنگها :

ماسه سنگها محدوده وسیعی را از نظر جذب آب نشان می دهند . انواع سخت و متراكم آن ، مانند ماسه سنگهای كوارتزی جذب آب كمتر از یك درصد است ، در حالی كه انواع متخلخل آن , ممكن است بیش از ۱۰ درصد جذب آب داشته باشند .

مقاومت فشاری ماسه سنگها :   

مقاومت فشاری ماسه سنگها معمولا در محدوده ۶۰ تا ۸۰ مگاپاسكال قرار می گیرد.

مقاومت ماسه سنگها در برابر آتش :

ماسه سنگها تا دمای حدود ۶۰۰ درجه سلسیوس آسیب چندانی نخواهند دید . اما در صورتی كه در معرض اثر متوالی آتش و آب قرار گیرند متلاشی می شوند .

رنگ ماسه سنگها :

اگرچه به عوامل مختلفی بستگی دارد ، در كل می توان گفت كه رنگهای زرد ، نخودی و زرد مایل به قهوه ای بر اثر لیمونیت و قرمز یا رگه های قرمز ، قهوه ای بر اثر هماتیت به وجود می آیند . این ، در حالی است كه سبز مایل به آبی و سیاه به علت وجود مواد رسی یا كربناتی است . توزیع نامساوی مواد رنگی باعث لكه لكه شدن سنگ می شود . بسیاری از ماسه سنگ ها بر اثر قرار گرفتن در معرض جو و به علت اكسیداسیون تركیبات آهنی موجود در آنها دچار تغییر رنگ می شوند . این تغییر رنگ لزوما نشانه تخریب سنگ نیست ، حتی گاهی اوقات ممكن است ظاهر سنگ هوازده جذابتر از سنگ نو اولیه باشد .

طبقه بندی ماسه سنگها   :

ـ استاندارد ASTM C

سنگ های ساختمانی بر پایه كوارتز را به سه دسته زیر تقسیم می نمایند :

۱) ماسه سنگ با حداقل ۶۰ درصد كانیهای سیلیس

۲) ماسه سنگ كوارتزی با حداقل ۹۰ درصد كانیهای سیلیس

۳) كوارتزیت با حداقل ۹۵ درصد كانیهای سیلیس

ویژگیهای لازم برای اینها در استاندارد مذكور آمده است . اما كوارتزیت در اصل یك نوع سنگ دگرگونی است ، لذا این تقسیم بندی را چندان مناسب نمی دانیم . در طبقه بندی ماسه سنگها برای تدوین استاندارد ملی ایران ، ما گروهای زیر را پیشنهاد می كنیم :

۱) ماسه سنگ با سیمان رسی ،

۲) ماسه سنگ با سیمان آهكی

۳) ماسه سنگ با سیمان سیلیسی با حداقل ۶۰% كانیهای سیلیسی

۴) ماسه سنگ كوارتزی با حداقل ۹۰ درصد كانیهای سیلیسی

برای تعیین ویژگیهای استاندارد این گروه ها نیاز به تحقیقات بیشتری است .

 سنگهای آذرین

ریشه لغوی سنگهای آذرین

سنگهای آذرین ، Igneous rocks نام خود را از واژه Ignis گرفته‌اند که در لاتین به معنای "آتش" است.

این سنگهای پرورده آتش ، زمانی توده‌ای داغ و مذاب را به نام ماگما تشکیل میداده‌اند، که سرد شدن تدریجی ماگما ، آنها را به سنگ سخت و جامد تبدیل کرده است. بنابراین گدازهای که از دهانه آتشفشان فوران کرده و بر سطح زمین جاری می‌شود، به سرعت سرد و سخت شده و سنگی آذرین را بوجود می‌آورد.

این سنگ‌ها بر اثر سرد شدن مواد بسیار داغ به وجود آمده‌اند که قبلاً در زمین بوده‌اند. دمای اعماق زمین زیاد است و بعضی سنگ‌ها را ذوب می‌کند. این سنگ‌ها در زیر یا سطح زمین دوباره سرد می‌شوند و سنگ‌هایی را به وجود می‌آورند که به آنها آذرین می‌گویند. سنگ‌های کوه‌هایی مانند دماوند و الوند از نوع آذرین است. سنگ‌های آذرین از بلورهای ریز یا درشت تشکیل شده‌اند.

تاریخچه و سیر تحولی سنگهای آذرین

اغلب مولفین یونانی و رومی ، آتشفشانها ، فعالیتهای آتشفشانی و زمین لرزه ها را توصیف می‌کردند. استاربو جغرافیدان و مورخ یونانی (63 قبل از میلاد ـ 20 بعد از میلاد ) فعالیتهای آتشفشانی اتنا ، سوما ـ وزوو و جزایر لیپاری را توصیف کرد. او آتشفشانها را به منزله دریچه‌های اطمینان تلقی می‌نمود که از آنها مواد سیال خارج می‌شود.

در قرن هیجدهم اولین مناظرات و مباحثات تند و شدید درباره ماهیت و منشا سنگها در گرفت. در مباحثات منشا سنگها مناظراتی بین دسته و گروههای زیر وجود داشت: در یک طرف نپتونیستها و در طرف دیگر ولکانیستها و پلوتونیستها قرار داشتند. نپتونیستها معتقد بودند که سنگهای پوسته متوالیا در یک اقیانوس اولیه تهنشین شده‌اند و به نظر آنها بازالت و گرانیت هر دو سنگهایی هستند که در این اقیانوس بزرگ را سبب شده‌اند. پلوتونیستها اعتقاد داشتند که زمین از انجماد مواد مذاب و داغ بوجود آمده است و گرانیت را یک سنگ نفوذی داغ به شمار می‌آوردند.

در سال 1825 واژه ماگما و مفهوم منحصر به فرد ماگمای اولیه توسط اسکراپ عنوان شد.

سرجـیـمزهال ( 1761 ـ 1832 ) به همراه ریمور ( 1726 ) و اسپالانزانی ( 1794 ) و جورج وات ( 1804 ) پیترولوژی تجربی را پایه‌گذاری کرد.

در سال 1844 چاربز داروین ( 1882ـ 1809 ) اظهار داشت که انواع مختلف سنگهای ماگمایی ممکن است از یک ماگمای اولیه اشتقاق یافته باشند به شرط آنکه ترکیب ماگما با تبلور و جدایش یک یا چند کانی مشکل سنگها تغییر یابد.

در سال 1850 هنری کلیفتون سوربی ( 1826ـ 1908 ) جهت مطالعه میکروسکوپی ، اولین مقطع نازک سنگها را تهیه کرد.

اوایل سال 1861 روش طبقه بندی شیمیایی سنگها را ابداع کرد و در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم برخی از روشهای نمایش شیمیایی و نهایتا طبقه‌بندی شیمیایی سنگها پا به عرصه ظهور نهاد ( موینسون ـ لسینگ 1899 ، کراس ، ایدینگز ، پیرسون و واشنگتن 1903 ، اوسان 1919 ، نیگلی 1920 ، فون ولف 1922 ).

آلفرد لوتاروگز ( 1915 ) از کتابش تحت عنوان « منشا قاره‌ها و اقیانوسها » ، اصل و ریشه سوالات پزولوژیستها را به مفهوم تغییر ناپذیری قاره مربوط دانست.

در سال 1969 موریس و ریچادر ویلژوئن اولین توصیف دقیق شیمیایی و سنگ شناسی یک سری جدید و مهم سنگهای آتشفشانی را که واجد انواع اولترامافیکها بود ، منتشر ساختند.

از آن زمان تا به امروز سنگ شناسی آذرین همانند دیگر رشته‌های علوم فراز و نشیبهای بسیاری را پشتسر گذاشته و با کوشش پیشگامان علم پترولوژی تجربی ، بررسی شرایط تشکیل کانیها و سنگها ، بویژه سنگهای آذرین و دگرگونی رو به رونق نهاد.

انواع سنگهای آذرین

انجماد ماگما به سنگهای آذرین ، یا در سطح زمین صورت می‌گیرد و یا در داخل پوسته زمین ، بنابراین بر حسب اینکه ماگما در کجا منجمد شود دو گروه سنگ آذرین خواهیم داشت.

سنگهای آذرین خروجی: سنگهای آذرینی را که از انجماد ماگما در سطح زمین بوجود می‌آید سنگهای آذرین خروجی می‌نامند.

سنگهای آذرین نفوذی: به آن دسته از سنگهای آذرین که از انجماد ماگما در داخل پوسته زمین تشکیل می‌گردد سنگهای آذرین نفوذی گفته می‌شود. سنگهای آذرین نفوذی خود در پوسته زمین به اشکال مختلفی منجمد می‌شوند که شامل موارد زیر می‌باشند.

لاکولیت‌ها

سیل‌ها

دایک‌ها

لوپولیت‌ها

پاتولیت‌ها

فاکولیت‌ها

استوک‌ها

انواع سنگهای آذرین از نظر رنگ

سنگهای آذرین فلسیک یا روشن

سنگهای آذرین مافیک یا تیره

سنگهای آذرین بینابینی

سنگ‌های دگرگون شده

بعضی از سنگ‌های رسویی یا آذرین اگر مدت زیادی در اعماق زمین بمانند، باید فشار و گرمای زیادی را تحمل کنند. این سنگ‌ها مانند آجر پخته می‌شوند و شکل قبلی خود را از دست می‌دهند و به همین دلیل به آنها سنگ‌های دگرگون شده می‌گویند. (مانند سنگ مرمر)

استفاده سنگ‌های دگرگون شده

سنگ‌ها و کانی‌ها در ساختمان سازی، صنایع، پزشکی و غیره به کار می‌روند.

انواع سنگهای گرانیتی

سنگهای گرانیتی معمولی‌ترین سنگهای پلوتونیک در نواحی قاره‌ای هستند و بزرگترین باتولیتهای جهان را نیز همین سنگها تشکیل می‌دهند. اغلب این سنگها فلسیک هستند. اغلب گرانیتوییدها به صورت مذابهای پوسته‌ای تشکیل شده‌اند. به‌علاوه ، گرانیتوییدها قسمت «آذرینی» اغلب کمپلکسهای میگماتیتی را تشکیل می‌دهند.

کانی شناسی و نامگذاری

حداقل 20 درصد مقدار کانیهای فلسیک در تمام سنگهای گرانیتی ، کوارتز است. اغلب سنگهای گرانیتی ، ساب سولووس هستند. بنابراین فلدسپات غنی از پتاسیم (ارتوکلاز یا میکروکلین) و پلاژیوکلاز ، به صورت بلورهای جداگانه و مجزا تظاهر می‌کنند. گارنیتوییدهای هیپرسولروس فقط در فشارهای پایین یا فشارهای بالا تحت شرایط بسیار خشک تشکیل می‌شوند و به جای اینکه دارای پلاژیوکلاز و فلدسپات پتاسیک بطور مجزا باشند، دارای مزوپرتیت هستند.

در شرایط فشار پایین ، معمولا همرشدیهای گرانوفیری گسترش می‌یابند و سنگ را گرانوفیر می‌نامند. معمولا به‌همراه کانیهای فلسیک ، هورنبلند ، بیوتیت و موسکویت نیز وجود دارد. همچنین پیروکسن و یا فایالیت و نیز کردیریت و گارنت یافت می‌شوند. کانیهای فرعی موجود در این سنگها مشتمل‌اند بر آپاتیت ، زیرکن ، تیتانیت ، آلانیت ، مونازیت ، تورمالین ، توپاز و اکسیدهای اپاک آهن - تیتانیم.

تقسیم‌بندی گرانیتوییدها بر اساس مواد تشکیل‌دهنده

گرانیتوییدهای نوع I :

این سنگها از ذوب سنگهای آذرین زیر پوسته یا رسوبات نابالغ حاصل از سنگهای آذرین حاصل می‌شوند و دارای نسبت K/Na پایین ، Ca بالا و حالت اکسیداسیونی قوی می‌باشند. کانی شناسی آنها شامل هورنبلند ، پیوتیت قرمز یا قهوه‌ای و یا سبز ، تیتانیت ، احتمالا آلانیت و مانتیت و گاهی اوقات همراه با ایلمنیت است.

گراینیتوییدهای نوع S :

از مواد رسوبی که در آنها نسبت K/Na بالا ، کلسیم و سدیم پایین ، آلومینیوم بالا و حالت اکسیداسیونی ضعیف است، حاصل شده‌اند. از این رو این سنگها حاوی بیوتیت قرمز - قهوه‌ای ، مونازیت به جای آلانیت و تیتانیت ، موسکویت ، احتمالا کردیریت و گارنت و ایلمنیت هستند و در عوض هورنبلند و ماتیتیت ندارند. ویژگی‌های پر آلومین بودن این سنگها حکم می‌کند که سیلیمانیت یا آندالوزیت وجود داشته‌باشد و احتمالا گزنولیت‌های پلیتی و توپاز و تورمالین نیز یافت می‌شوند.

گرانیتوییدهای نوع A :

سنگهایی هستند که از Zr ، F ، Na+K غنی‌اند و در عوض از لحاظ Al و Caفقیرند و همچنین نسبت بالایی از Fe/Mg دارند. از نظر کانی شناسی وجود میکاهای غنی از آهن ، آمفیبولها ، پیروکسنها و در انواع پرآلکالن ، آمفیبولهای آلکالن مشخصه آنهاست. از دیگر مشخصات عمومی این سنگها می‌توان به همرشدی گرانوفیری ، وجود فلوئوریت و نیز فراوانی کانیهای زیرکونیم‌دار اشاره کرد.

نحوه تشکیل این سنگها را به ذوب سرزمینهای گرانولیتی که قبلا تحت تاثیر ذوب بخشی قرار گرفته‌اند و یا به تفریق اولیه ماگمای بازالتی آلکالن نسبت می‌دهند. در یقین منشا گرانیتوییدهای نوع -A ، منشا فلوئور موضوع بسیار مهمی است.

گرانیتوییدهای نوع M :                                         

زیرگروهی از گرانیتوییدهای نوع -I محسوب می‌شوند و فقط در جزایر قوسی اقیانوسی یافت می‌شوند. این نوع سنگها از گوشته و احتمالا از پوسته اقیانوسی فرورانده شده حاصل شده‌اند و توسط کانی‌هایی همچون هورنبلند ، بیوتیت ، پیروکسن ، گزنولیتهای آذرین بازیک ، نیز فلدسپات پتاسیک مشخص می‌شوند.

ساختها و بافتهای مشخص گرانیتوییدها

گرانیتوییدها نسبت به تغییر شکل بسیار حساسند و در اغلب گرانیتوییدهای کنیسی ، نوارهایی از کوارتز مشاهده می‌شود که در اطراف فنوکریستهای خرد شده فلدسپات ، حالت خمیدگی پیدا کرده‌اند. فرآیندهای جریانی اولیه یا استرین ثانویه باعث ردیف شدن فلرسپاتها می‌گردد. لایه‌بندی آذرینی فازها نسبتا نادر است ولی در کمپلکسهای میگماتیت ، چنین لایه‌بندی را می‌توان در گرانیتوییدها دید.

یکی از مشخصات گرانیتوییدهای نوع S ، وجود گزنولیتهای متاپلیتی است و احتمالا زیرکن‌های گرد شده بقایای دیرگداز رسوبات مادر هستند. انواع M و I نیز با مواد گزنولیتی آذرین مشخص می‌شوند. گرانیتوییدهای نوع S را گرایزن و پگماتیتهای غنی از توپاز ، تورمالین ، میکای غنی از لیتیم و کانیهای قلع و تنگستن همراهی می‌کنند. کلریتیزاسیون بیوتیت و هورنبلند و سریسیتیزاسیون و دگرسانی فلسپاتها به کانی رسی باعث دگرسان شدن گرانیتوییدهای می‌شود.

تحقیق درباره تولید مثل و وراثت

موضوع علم وراثت مطالعه درباره انتقال صفات از والدین به فرزندان و نیز بررسی تفاوت ها و شباهت هایی است که بین آن ها وجود دارد.

زیست شناسان با استفاده از شباهت ها و تفاوت هایی که بین موجودات زنده مختلف وجود دارد آن ها را در گونه های مختلفی جای می دهند.

نکته : گونه شامل افرادی است که قادرند با یکدیگر آمیزش کنند و افرادی به وجود آورند که آن ها نیز می توانند تولید مثل کنند.

شباهت ها و تفاوت ها در انسان

صفات والدین به گونه ای کاملا متفاوت در فرزندان ظاهر می شوند .چرا؟

برای پاسخ به این سوال ابتدا دو صفت گروه خونی و اثر انگشت در انسان و چگونگی ظهور متفاوت این صفات در افراد را مورد بررسی قرار می دهیم سپس علت آن را تشریح خواهیم کرد.

1.گروه های خونی

چگونه گروه خونی کشف شد:

انتقال خون از فردی به فرد دیگر در بعضی از موارد باعث مرگ شخص گیرنده خون می شود.

گلبول های قرمز خون گیرنده به همدیگر می چسبند و لخته ایجاد می کنند این لخته مسیر جریان خون را می بندد و باعث مرگ شخص گیرنده می شود.

لنداشتاینر ،پزشک آلمانی ،علت ایجاد لخته خون را کشف کرد.

او در سال 1900 پی برد که در خون افراد نوعی ترکیب شیمیایی وجود دارد که در افراد مختلف، متفاوت است و علت تشکیل لخته خون نیز همین است.

شناخت ترکیب شیمیایی توسط لند اشتاینرمنجر به تقسیم  خون افراد به چهار گروه متفاوت شد.

دو نوع ماده به نام مادهA وB بر روی گلبول های قرمز خون انسان یافت می شود بر اساس وجود یا عدم وجود این دو ماده، خون افراد را به چهار گروه تقسیم می کنند

مادهAباعث تولید ماده ضدA در سرم خون فردB می شود و مادهB  باعث تولید ماده ضدB در سرم خون فرد A می شود.

تذکر: همانطور که می بینید یکی از چهار گروه خونی در افراد ظاهر می شود بنابراین اگر والدی با گروه خونیAB صاحب فرزندی با گروه خونیB  شد تعجب نکنید این همان ظهور متفاوت صفات والدین در فرزندان است که در بالا مطرح کردیم .

 2.اثر انگشت

چرا پلیس برای تشخیص مجرمان از اثر انگشت آنان استفاده می کند؟چرا از صفات دیگر بهره نمی جوید ؟

دومورد زیر علت کار پلیس را توجیه می کند:

1.اثر انگشت هر فرد مخصوص خود اوست .در همین کشورما شما می توانید افراد زیادی را پیدا کنید که گروه خونیO  دارند و لی  شما  حتی در جهان نمی توانید دو فرد را پیدا کنید که اثر انگشت یکسانی داشته باشند.

2.اثر انگشت در تمام عمر تغییر نمی کند.صفات زیادی در ما وجود دارد که در تمام عمر تغییر نمی کند مثل گروه خونی .ولی بعضی صفات مثل طول قد یا رنگ مو و ....... صفات متغیری هستند .

تذکر : با بررسی صفت اثر انگشت مانند گروه خونی دیگر ظهورمتفاوت صفات والدین در فرزندان باید برای شما قابل درک باشد .مخصوصا در صفت اثر انگشت این قضیه برای شما محسوس تر خواهد بود.وقتی هر فرد اثر انگشتی مخصوص به خود دارد چگونه ممکن است والد و فرزند اثر انگشت یکسانی داشته باشند؟

علت وجود تفاوت ها و شباهت ها

برای پی بردن به علت وجود تفاوت ها و شبا هت ها باید ببینیم هر موجود زنده طبق چه فر آیندی به وجود می آید؟ در این فرآیند چه چیزی رخ می دهد؟ چه چیزی ارتباط  بین یک نسل و نسل بعدی( والد و فرزند) را بر قرار می سازد؟

هر موجود زنده ای در فر آیند تولید مثل از جاندار شبیه خود به وجود می آید. بنابراین می توان گفت که صفات مختلف طی این فر آیند به طور ارثی از والد به فرزند منتقل میشود.

در فرآیند تولید مثل (جنسی ) سلول های جنسی تولید می شوند. همین سلول ها ی جنسی هستند که میان والد و فرزند ارتباط برقرار میسازند. سلول های جنسی نر و ماده طی عمل لقاح با هم ترکیب میشوند و سلول تخم را به وجود می آورند. سلول تخم پس ازرشدو تمایز به فرد کامل تبدیل میشود. در صورتی که قرار باشد صفات ارثی از والد به فرزند منتقل شود. بنابراین عامل این انتقال را باید در سلول های جنسی جستجو کنیم.

تذکر: منظور از انتقال صفات این نیست که خود آن صفات از طریق سلول های جنسی به فرزندان منتقل می شوند. مثلا رنگ پوست ، اثر انگشت وصفات دیگردر سلول جنسی وجود ندارد بلکه عامل یا ماده ای که آن صفت را به وجود می آورد در سلول های جنسی وجود دارد و از طریق همین سلول ها به فرزندان منتقل می شود.

ماده مذکور از ان جهت که در انتقال صفات ارثی از والدین به فرزندان نقش دارد ماده وراثتی نامیده میشود و همانطور که در درس دوم خواندید این ماده در درون هسته سلول جای دارد.

تقسیم میوز

سلول های جنسی طی چه فرایندی  تشکیل می شوند؟

سلول های جنسی همانند همه سلول ها ی دیگر دارای غشاء ، سیتو پلاسم و هسته هستند. میزان سیتو پلاسم سلول های جنسی نر بسیار ناچیز است در حالیکه سیتوپلاسم سلول های جنسی ماده بسیار زیاد است.

تعداد کروموزوم های سلول تخمی که حاصل ترکیب سلول های جنسی است برابر تعداد کروموزوم های والدین است. بنابراین هر سلول جنسی باید نیمی از کروموزوم های والد را داشته باشد.

تقسیم میوز:

دو تفاوت عمده بین تقسیم میتوز و میوز وجود دارد:

1.سلول های حاصل از تقسیم میتوز دو تا است در حالیکه در میوز چهار سلول تولید می شود.

2.در میتوز کروموزوم ها نصف نمی شوند در حالیکه کروموزوم ها در تقسیم میوز به نصف کاهش می یابد . بنابراین هر یک از چهار سلول حاصل نیمی از کروموزوم های سلول اولیه را دریافت می کند.

سلول های جنسی نیز حاصل تقسیم میوز هستند به همین دلیل تعداد کروموزوم های آنها نصف تعداد کروموزوم های سلول والد است.

چرا سلول جنسی ماده بسیار بزرگتر از سلول جنسی نر است؟

در هنگام تولید سلول جنسی  ماده ، سلولهای  حاصل به طور مساوی از سلول والد سیتوپلاسم دریافت نمی کنند و حاصل تقسیم میوز سلول والد، چهار سلولی است که فقط یک سلول آن به اندازه کافی سیتوپلاسم دارد. سه سلول دیگر گر چه دارای هسته هستند  ولی سیتوپلاسم کافی ندارند و نمی توانند در لقاح شرکت کنند.

در هنگام تولید سلول جنسی نر ، سیتوپلاسم به طور مساوی تقسیم می شود و حاصل تقسیم میوز سلول والد، چهار سلول است که هر کدام اندکی سیتوپلاسم دارند ولی قادرند سلول جنسی ماده را بارور کنند.

ساختار کروموزوم

مواد سازنده کروموزوم DNA و پروتئین می باشد.

DNA (دزوکسی ریبونوکلئیک اسید):

از واحد هایی به نام نوکلئوتید تشکیل شده است .هر نوکلئوتید از سه جز زیر تشکیل می شود :

1)یک ترکیب فسفردار         2) نوعی قند               3 ) یک باز آلی

چهار نوع باز آلی در DNA وجود دارد که عبارتند از :

آدنین A   ، تیمین T     ، گوانینG      و سیتوزینC

   DNAمولکول بسیار طویلی است که از دورشته تشکیل شده است. طرز قرار گرفتن دو رشته در مقابل هم طوری است که همیشه در مقابل باز A  یک رشته ، باز T در رشته دیگر قرار می گیرد و در مقابل باز C یک رشته ، باز Gدر رشته دیگر قرار می گیرد. بنابراین این دو رشته کاملا مکمل یکدیگرند. همانند دو رشته یک زیپ که کاملا مکمل هم هستند.

به دو دلیل زیر می توانیم DNA را ماده وراثتی سلول بنامیم:

1) DNA قادر به همانند سازی است.

در فرایند همانند سازی دو رشته DNA از هم جدا می شوند و هر رشته مکمل خود را می سازد.از آن جا که دو رشته اولیه مکمل هم هستند بنابراین دو مولکول DNAحاصل کاملا شبیه هم خواهند بود.در حقیقت از میان چهار مولکول زیستی ،DNAتنها مولکولی است که می تواند شبیه خود را بسازدو آن هم به این دلیل وجود دو رشته مکمل در آن  است .

2) DNA حاوی اطلاعات گوناگون است.

با توجه به فرایند تقسیم سلولی آنچه که به طور مساوی بین سلول های حاصل تقسیم می شود کروموزوم ها هستند. بنابراین انتقال صفات توسط کروموزوم ها صورت می گیرد .از آن جا که ماده اصلی سازنده کروموزوم ها مولکول های DNA هستند در نتیجه این DNA است که حاوی اطلاعات وراثتی است و قادر است این اطلاعات را از فردی به فرد دیگر منتقل کند.

از آن جا که DNA نوعی ترکیب شیمیایی است انجام فعالیت های شیمیایی خاصی را امکان پذیر می سازد.از طرفی دیگر  بیشتر واکنش های شیمیایی سلول به کمک آنزیم ها صورت می گیرد.و با توجه به اینکه آنزیم ها ساختار پروتئینی دارند می توان گفت که DNA حاوی دستورات لازم جهت ساخته شدن انواع گوناگون پروتئین ها است .

به هر قسمت از DNA که دستور ساخته شدن پروتئین خاصی را می دهد و سبب بروز صفت خاصی می شود ژن گویند . مثلا ژن انسولین ، دستور ساخته شدن پروتئین انسولین را می دهد.

محیط و وراثت 

بروز صفات ارثی علاوه بر وراثت تحت تاثیر محیط نیز است . گرچه محیط نمی تواند هر صفتی را تحت تاثیر قرار دهد.

بعضی صفات صرفا تحت تاثیر وراثت هستند .

مثلا  گروه خونی .اگر گروه خونی شماازنوع A    است درصورت تغییر محیط زندگی ، شما باز هم همین گروه خونی را خواهید داشت .

بعضی صفات علاوه بر وراثت تحت تاثیر محیط نیز هستند .

مثل طول قد . طول قد ما تحت تاثیر هورمونی به نام هورمون رشد است .اگر با انجام ورزش هایی مثل والیبال یا بسکتبال قد ما افزایش می یابد به دلیل تاثیر این فعالیت ها (محیط) روی ژنی است که هورمون رشد را می سازد.و اگر برخی افراد به طور طبیعی قد شان بسیار بلند است به خاطر این است که ژن سازنده هورمون رشد در آن ها بسیار فعال است. و هورمون رشد به میزان زیادی در آن ها تولید می شود.در افراد قد کوتاه عکس این قضیه رخ می دهد.

تحقیق درباره تولید مثل

تولید مثل از به اشتراک گذاشتن سلول های جنسی نر و ماده اتفاق می افتد . سلول های جنسی حامل صفات وراثتی هستند که خصوصیات فردی هر شخص  در ژن های موجود در کروموزوم های سلول ها وجود دارد و ژن ها حامل انتقال کلیه خصوصیات ظاهری و ذاتی افراد هستند مثل رنگ پوست و مو ، شخصیت و اخلاق و خیلی از صفات دیگر از والدین به فرزندان از طریق ژن ها انتقال می یابد .

تکامل انسان با عمل باروری  شروع می شود و طی این فر آیند اسپرماتوزوئید از مرد و اووسیت ( تخمک ) از زن با هم یکی شده تا تخم جنین(Zygot)   تشکیل شود .یک سلول تخم به دو سلول تبدیل شده و به همین ترتیب تقسیمات سلولی ادامه می یابد و تبدیل به یک توده سلولی بزرگتر شده و در همین زمان از تخمدان به لوله های رحمی رسیده و با حرکت های ملایم لوله های رحمی به رحم میرسد و به رحم می چسبد . به چسبیدن توده سلولی به رحم لانه گزینی می گویند . بعد از لانه گزینی جنین به رشد خود ادامه می دهد و پس از 9 ماه جنین کامل شده و آماده خروج و زندگی در خارج از رحم می باشد .

مراحل پیچیده ای وجود دارد تا یک سلول تخم ، به یک جنین کامل تبدیل شود .

به طور طبیعی( زماني كه از روش هاي تعيين جنسيت استفاده نمي شود) میزان لقاح و تولد پسر و دختر همواره تقریبأ مساوی می باشد و از هر 100 دختر متولد شده 105 پسر متولد می شوند . البته احتمال سقط جنین پسر نسبت به سقط دختر در ابتدای بارداری بیشتر است و آن به دلیل ناساز گاری بافتی بین نسج مادر و جنین است که این مشکل در جنین دختر کمتر است .

اندام های تولید مثل مرد:

1- بیضه : که در آن اسپرم هاساخته می شود و هورمون جنسی مردانه ، تستوسترون ترشح می شود.

2- اپیدیدیم: مجموعه ای از لوله های مارپیچ است که از طریق آنها اسپرم ها عبور میکند.

3- مجاری وابران : اسپرم ها را ذخیره کرده و اسپرم ها را از اپیدیدیم به مجرای ادرار هدایت می کند.

4- کیسه منی : یک غده لوله ای مارپیچ بوده و مایع لزج متمایل به زرد ( منی) ترشح می کند.

5- غده پروستات: غده بزرگی است که در موقع مقاربت مایع شیری رقیق و قلیایی ترشح می کند .

6- آلت: اندام جنسی خارجی مرد است.

 اندام های تولید مثل زن:

1- مهبل یا وازن: منفذلوله ای که ار اندام تناسلی خارجی به رحم امتداد دارد.

2- رحم : ساختمان عضلانی گلابی شکل که جنین در داخل آن کاشته شده و رشد می کند.

3- لوله های رحمی: که ار دو طرف رحم امتداد می یابد.

4- تخمدان ها :هر تخمدان در انتهای یک لوله رحمی قرار دارند.

تحقیق درباره دریاچه جَزْموریان (جازْموریان‌)

جَزْموریان (جازْموریان‌) ، دریاچه‌ای‌ فصلی‌ در حوضه آبریزِ هامونِ جزموریان‌ در جنوب‌ شرقی‌ ایران‌ و نیز محوطه‌هایی‌ باستانی‌ در همین‌ ناحیه‌. این‌ دریاچه‌ را هامون‌، چاله‌ و باتلاق‌ جزموریان‌ نیز می‌خوانند. در منابع‌ به‌ صورت‌ جازموریان‌ هامون‌ و موریان‌ هامون‌ نیز آمده‌ است‌.

در اصطلاح‌ علمی‌، به‌ این‌ نوع‌ دریاچه‌های‌ موقتی‌ با زمینهای‌ قلیایی‌، پلایا یا كولاب‌ گفته‌ می‌شود.

جاز (در زبان‌ بلوچی‌: جَز) نوعی‌ بوته خاردار بومی‌، و موریان‌، اصطلاحی‌ محلی‌ است‌ برای‌ بیان‌ فراوانی‌ و كثرت‌ هر چیز، و جازموریان‌ به‌ معنای‌ مكانی‌ است‌ كه‌ بوته جاز فراوان‌ دارد .

دریاچه جزموریان‌ در مغرب‌ بلوچستان‌، در ارتفاع‌ حدود سیصد متری‌ از سطح‌ آبهای‌ آزاد، قرار دارد و پایین‌ترین‌ قسمت‌ حوضه‌های‌ بسته آبریز داخلی‌ به‌ شمار می‌رود. قسمت‌ شرقی‌ آن‌ در شهرستان‌ ایرانشهرِ استان‌ سیستان‌ و بلوچستان‌ و قسمت‌ غربی‌ آن‌ در شهرستان‌ كهنوجِ استان‌ كرمان‌ واقع‌ است‌. نزدیك‌ترین‌ شهرها به‌ دریاچه‌ در قسمت‌ شرقی‌، گُل‌مورتی‌/ گلمورتی‌، بمپور و ایرانشهر و در قسمت‌ غربی‌، رودبار، قلعه‌ گنج‌ و كهنوج‌ است‌.

مساحت‌ دریاچه‌ در زمان‌ پر آبی‌ 300 ، 3 كیلومتر مربع‌ و در مواقع‌ كم‌ آبی‌ 500 ، 2 كیلومتر مربع‌ است‌. طول‌ آن‌ صد كیلومتر است‌ و عرض‌ تقریبی‌ آن‌ هنگام‌ پرآبی‌ به‌ 45 كیلومتر می‌رسد آب‌ آن‌ شیرین‌ است‌، زیرا كف‌ دریاچه‌ از قلوه‌ سنگ‌ و لایه‌های‌ شنی‌ و آهكی‌ تشكیل‌ شده‌ است‌ كه‌ املاح‌ آب‌ در آن‌ فرو می‌رود . دریاچه‌ در تابستان‌ اغلب‌ خشك‌ است‌ و در اردیبهشت‌ و خرداد و در فصل‌ پاییز نیز كم‌ آب‌ است‌.

دریاچه جزموریان‌ تقریباً در قسمت‌ میانی‌ حوضه آبریز جزموریان‌ قرار دارد. مساحت‌ حوضه آبریز جزموریان‌ حدود 600 ، 69 كیلومتر مربع‌ است‌ كه‌ حدود 160 ، 34 كیلومتر مربع‌ آن‌ را مناطق‌ كوهستانی‌ و 440 ، 32 كیلومتر مربع‌ آن‌ را دشت‌ و كوهپایه‌ و حدود 000 ، 3 كیلومتر مربع‌ باقی‌مانده‌ را باتلاق‌ و شوره‌زار تشكیل‌ می‌دهد. این‌ حوضه‌ كه‌ تحت‌ تأثیر فرآیندی‌ شبیه‌ به‌ فرونشینی‌ تقریباً به‌ شكل‌ بیضی‌ و با جهت‌ شرقی‌ ـ غربی‌ تشكیل‌ شده‌، با ارتفاعاتی‌ احاطه‌ شده‌ است‌. كوههای‌ بارز * (بلندترین‌ قله‌ 741 ، 3 متر) در شمال‌غربی‌ دریاچه‌ و در حدود 52 كیلومتری‌ جنوب‌شرقی‌ شهر جیرفت‌، و بَزْمان‌ (بلندترین‌ قله‌ 503 ، 3 متر) در شمال‌شرقی‌ دریاچه جزموریان‌ از مهم‌ترین‌ كوههای‌ قسمت‌ شمالی‌ حوضه آبریز است‌. در جنوب‌ آن‌ نیز رشته‌كوه‌ بَشاگِرد امتداد دارد كه‌ معمولاً خشك‌ و فاقد پوشش‌ گیاهی‌ است‌ و آبهای‌ این‌ حوضه‌ و دریای‌ عمان‌ را از هم‌ جدا می‌كند. برخی‌ از قله‌های‌ این‌ رشته‌ كوه‌، مَهرِه‌ به‌ ارتفاع‌ 046 ، 2 متر (در حدود 85 كیلومتری‌ جنوب‌ شرقی‌ میناب‌) و بُونیكِن‌ به‌ ارتفاع‌ 185 ، 2 متر (در حدود 140 كیلومتری‌ جنوب‌ شرقی‌ كهنوج‌) هستند . از این‌ كوهها رودهای‌ بسیاری‌ سرچشمه‌ می‌گیرند كه‌ در حوضه آبریز جزموریان‌، همگی‌ به‌ دریاچه جزموریان‌ می‌ریزند. برخی‌ از مهم‌ترین‌ رودهای‌ این‌ حوضه‌ عبارت‌اند از: رود دائمی‌ بمپور كه‌ با جهت‌ عمومی‌ شرقی‌ غربی‌ به‌ طول‌ حدود 275 كیلومتر از ارتفاع‌ 500 ، 1 متری‌ سرچشمه‌ می‌گیرد و پس‌ از آبیاری‌ بخش‌ بمپور * ، از مشرق‌ به‌ دریاچه جزموریان‌ می‌ریزد؛ و هلیل‌ رود * (دیورود) كه‌ با جهت‌ عمومی‌ شمال‌ غربی‌ ـ جنوب‌ شرقی‌ به‌ طول‌ حدود 387 كیلومتر از ارتفاع‌ 300 ، 3 متری‌ سرچشمه‌ می‌گیرد و پس‌ از آبیاری‌ قسمتهایی‌ از استان‌ كرمان‌، از جمله‌ دهستان‌ جازموریان‌ (در بخش‌ رودبار شهرستان‌ كهنوج‌)، از مغرب‌ به‌ دریاچه‌ می‌ریزد  

بررسیهای‌ زمین‌شناسی‌ نشان‌ می‌دهد كه‌ مصب‌ دو رود مذكور، در گذشته‌ سواحل‌ دریای‌ عمان‌ بوده‌ اما طی‌ فرآیند كوهزایی‌ و چین‌خوردگی‌ و تشكیل‌ چاله جزموریان‌، جهت‌ رودها به‌ سمت‌ دریاچه جزموریان‌ تغییر كرده‌ است‌ . رودهای‌ كَمْ سفید، ناهوگان‌، بُن‌گِرو، آوَرْتین‌، سَرْزِه‌ و سنگ‌ سیاهی‌ و غیره‌ ــ كه‌ هنگام‌ پر آبی‌ از دامنه‌های‌ رشته‌كوه‌ بشاگرد سرچشمه‌ می‌گیرند نیز در این‌ حوضه‌ جریان‌ دارند . آب‌ این‌ رودها، به‌ سبب‌ كمبود پوشش‌ گیاهی‌ و نفوذ نكردن‌ به‌ زمین‌، معمولاً به‌ صورت‌ سیلابهای‌ شدید به‌ سمت‌ دریاچه‌ جریان‌ می‌یابد .

از لحاظ‌ زمین‌شناسی‌، قدیم‌ترین‌ لایه این‌ منطقه‌ به‌ دوره كرتاسه‌ (از دوران‌ دوم‌ زمین‌شناسی‌) تعلق‌ دارد كه‌ نهشته‌های‌ دریایی‌ متعلق‌ به‌ دوره‌های‌ پالئوسن‌ تا ائوسن‌ (از دوران‌ سوم‌ زمین‌شناسی‌) آن‌ را پوشانده‌ است‌. همچنین‌ رسوبات‌ جنوب‌ و مشرق‌ جزموریان‌ ــ كه‌ به‌ تناوب‌ از ماسه‌سنگ‌ و مارن‌ (سنگ‌ آهك‌ بسیار نرم‌ كه‌ با جذب‌ رطوبت‌ از هم‌ می‌پاشد) و آهكهای‌ ماسه‌ای‌ بر روی‌ رسوبات‌ قبلی‌ تشكیل‌ شده‌ دریایی‌ هستند كه‌ نشان‌دهنده برقراری‌ شرایط‌ دریایی‌ در این‌ منطقه‌ است‌. از لحاظ‌ ریخت‌شناسی‌ زمین‌ (ژئومورفولوژی‌ ) نیز حوضه جزموریان‌ یك‌ فرورفتگی‌ است‌ كه‌ با گسلهایی‌ در پیرامون‌ حوضه‌ و نیز كوهها احاطه‌ شده‌ است‌. مهم‌ترین‌ گسلهای‌ اطراف‌ دریاچه‌ عبارت‌اند از: جیرفت‌ در مغرب‌ كه‌ دنباله گسل‌ ساردوئیه‌/ سارْدُویه‌ است‌ و با امتداد شمالی‌ ـ جنوبی‌، حدود 240 كیلومتر طول‌ دارد؛ فَنُوج‌ در جنوب‌ با امتداد شرقی‌ ـ غربی‌، به‌ طول‌ تقریبی‌ 295 كیلومتر؛ و دامَن‌، در مشرق‌ كه‌ دنباله گسل‌ نصرت‌آباد است‌ و با امتداد شمالی‌ ـ جنوبی‌ حدود دویست‌ كیلومتر طول‌ دارد. این‌ گسلها در سه‌ طرف‌، موجب‌ فروافتادگی‌ دریاچه‌ شده‌ است‌. در حد فاصل‌ این‌ گسلها، گسلهای‌ كوچكی‌ پدید آمده‌اند. گسل‌ كهنوج‌ در مغرب‌ و گسل‌ جزموریان‌ در جنوب‌. دشتهای‌ تشكیل‌ شده‌ در حوضه جزموریان‌، حاصل‌ فرآیند درونی‌ و بیرونی‌ زمین‌ است‌ و شكل‌ نهایی‌ آن‌ متعلق‌ به‌ دوره كواترنری‌ (دوران‌ چهارم‌ زمین‌شناسی‌) است‌. در واقع‌، ناهمواریهای‌ این‌ قسمت‌ پس‌ از آخرین‌ فعالیت‌ كوهزایی‌ ایجاد شده‌ و در مرحله فرسایش‌ شدیدِ اوایل‌ دوران‌ چهارم‌، با انباشت‌ رسوبات‌ و آبرفتها در كف‌ چاله‌، دشتهای‌ فعلی‌ پدید آمده‌ است‌. همچنین‌ علت‌ ایجاد فرورفتگی‌ جزموریان‌، فرورانش‌ پوسته اقیانوسی‌ عمان‌ در شمال‌ مكران‌ نیز ذكر شده‌ است‌. زمین‌ منطقه‌ نیز به‌ علت‌ جریانهای‌ سطحی‌ نامنظم‌ متشكل‌ از قطعه‌ سنگهای‌ بزرگ‌، در بعضی‌ قسمتها گچ‌ و در نزدیكی‌ رودخانه‌های‌ اصلی‌ حوضه آبریز، مانند بمپور، رسوبات‌ ریز بافت‌تر ماسه‌ و مارن‌ است‌ .

دریاچه جزموریان‌ در منطقه گرم‌ و خشك‌ قرار دارد و دمای‌ آن‌ گاهی‌ به‌ ْ48 می‌رسد. همچنین‌ متأثر از ارتفاع‌ و عرض‌ جغرافیایی‌، میزان‌ بارش‌ در قسمت‌ شمالی‌ آن‌ بین‌ پانصد تا ششصد میلیمتر و در قسمت‌ جنوبی‌ میان‌ شصت‌ تا صد میلیمتر است‌. بادهای‌ غالب‌ در تابستان‌ و زمستان‌ از شمال‌ و شمال‌غربی‌ می‌وزند. به‌ سبب‌ وزش‌ بادهای‌ گرم‌ و خشك‌ و نیز گرمای‌ زیاد در طول‌ سال‌، میزان‌ تبخیر آب‌ دریاچه‌ بین‌ 300 ، 3 تا 000 ، 4 میلیمتر است‌.

جزموریان‌ جزو مناطق‌ دارای‌ ذخایر نفت‌ و گاز است‌. اطراف‌ دریاچه جزموریان‌ از گیا دارای‌ كلپوره‌، قیچ‌، كَهور، كُنار، دِرْمَنه‌، و درختان‌ خرما و مركّبات‌ است‌ و از زیا شغال‌، كفتار، گراز، روباه‌، آهو، خرگوش‌، كبك‌ و دراج‌ دارد .

ارتباط‌ با این‌ دریاچه‌ از استان‌ سیستان‌ و بلوچستان‌، از راه‌ ایرانشهر ـ بمپور ـ گل‌مورتی‌ ـ روباهی‌ به‌ مشرق‌ و شمال‌ دریاچه‌، و از استان‌ كرمان‌، از راه‌ كهنوج‌ ـ قلعه‌ گنج‌ به‌ مغرب‌ و جنوب‌ و از جیرفت‌ ـ رودبار، زه‌كلات‌/ زهكلوت‌ به‌ شمال‌ دریاچه‌ امكان‌پذیر است‌.

هوتها، مهم‌ترین‌ و بزرگ‌ترین‌ طایفه كرمان‌ و مكران‌، در مغرب‌ دشتهای‌ اطراف‌، نواحی‌ بیابانی‌ و كوهپایه‌های‌ مشرق‌ جزموریان‌ (مانند دشت‌ دلگان‌، دشت‌ اسفند و جلگه چاه‌ هاشم‌) به‌ سر می‌برند و به‌ دامداری‌، به‌ ویژه‌ پرورش‌ شتر، و حمل‌ و نقل‌ كالا می‌پردازند. عده‌ای‌ از بلوچها نیز در اطراف‌ دریاچه‌ زندگی‌ می‌كنند.