پاسخ فعالیت های درس چشمان همیشه باز هدیه چهارم

بچّه‌ها تازه به کلاس آمده بودندکه معلّم وارد شد. بعد از کمی سکوت، رو به بچّه‌ها کرد و گفت:
«می‌خواهم فیلم بازدید از باغ پرندگان را به شما نشان دهم. » بچّه‌ها که از شنیدن این خبر خیلی خوشحال شده بودند، بی صبرانه منتظر نمایش فیلم بودند. معلّم ادامه داد: «البتّه در مورد این فیلم با شما صحبت‌هایی دارم. امّا قبل از آن، بهتر است همه‌ی شما فیلم را ببینید.»
با شنیدن این سخن بچّه‌ها با تعجّب به یکدیگر نگاه کردند...
تصویر بچّه‌ها روی پرده افتاد.
آنها با دیدن خودشان شگفت زده شده بودند و با شور و هیجان فراوان یکدیگر را نشان می‌دادند.
فیلم زمان ورود بچّه‌ها به باغ را نشان می‌داد. بعضی آهسته وارد باغ می‌شدند و برخی دیگر با عجله.
چند نفر به دنبال هم می‌دویدند که ناگهان یکی از آنها سُرخورد و روی زمین افتاد.
یکی از بچّه ها به جای کمک، با دست او را نشان داد و زد زیر خنده! امّا یکی دیگر از بچّه‌ها دوان دوان به سمت او رفت و دستش را گرفت تا بلند شود.
سپس تصاویری از داخل باغ پخش شد؛ یکی از بچّه‌ها به دنبال طاووسی می‌دوید تا پر آن را بکند!
یکی دیگر نیز برای یک قوی سفید زیبا، تکّه‌ای پوست هندوانه انداخت. قوی بیچاره هم به خیال اینکه غذا برایش انداخته‌اند، آن را خورد. خوردن همان و گیرکردن در گلو همان!
بالاخره قوی سفید با هزار بدبختی توانست پوست هندوانه را از گلویش بیرون بیندازد. در این لحظه دوتا از بچّه‌های کلاس سرشان را پایین انداختند.
دوربین گوشه ی دیگری از باغ را نشان داد. دو نفر از بچّه ها همراه یکی از دوستانشان، که پایش شکسته بود و به سختی با عصا راه می‌رفت، حرکت می‌کردند و مراقب او بودند.
یکی از آنها به سمت آبخوری رفت و یک لیوان آب برای او آورد. در گوشه‌ی دیگر، چند نفر مشغول خوردن میوه و کیک بودند و پوست و زباله‌ی آنها را روی زمین می انداختند.
صحنه ها یکی پس از دیگری می‌آمدند و می‌رفتند. هر چه از زمان فیلم می‌گذشت، صدای همهمه و خنده کمتر می‌شد.
همه غافلگیر و بعضی شرمنده شده بودند!
بعد از پایان فیلم، معلّم رو به بچّه‌ها کرد و گفت: «بچهّ‌ها! این تنها از یک ساعت از حضور ما در باغ پرندگان بود که دوربین‌های باغ آن را ثبت کرده بودند. در فیلم اتفّاقات گوناگونی افتاده بود؛ اتّفاقاتی که گاه سبب ناراحتی و گاه سبب شادی ما می‌شد.
فراموش نکنیم اتفّاقات مختلفی که در زندگی هر روز ما پیش می‌آید نیز همین گونه است. دوربین‌های دقیق تر و حسّاس تری هم هستند که هر لحظه از همه‌ی کارهای خوب و بد ما تصویربرداری می‌کنند و آن فیلم‌ها در روزی بزرگ به همه‌ی ما نشان داده خواهند شد.»
در این هنگام، معلّم به سمت تخته رفت و روی آن نوشت:

و إِنَّ عَلَیکُم لَحافِظینَ کِرامًا کٰاتِبینَ یَعلَمون ما تَفْعَلون
نگاهبانانی والامقام بر شما قرار داده که اعمالتان را می‌نویسند و می دانند شما چه می‌کنید.
سوره‌ی انفطار، آيه‌ی 12 - 10

برایم بگو (صفحهٔ 111 کتاب درسی)

منظور معلمّ از دوربین‌های دقیق‌تر و حسّاس‌تر چه بود؟ منظور معلم حضور خداوند و فرشتگانش که با دقت تمام کارهای خوب و بد ما را زیر نظر دارند و همه را می‌بینند و ثبت می‌کنند.

بررسی کنید (صفحهٔ 112 کتاب درسی)

آیا دوربین‌های باغ همه‌ی اتّفاقات را می‌توانند ثبت کنند؟ 
فرشتگان خدا چطور؟ این دو را با یکدیگر مقایسه کنید. 

تدبّر کنیم (صفحهٔ 112 کتاب درسی)

اَ لَم يَعلَم بِاَنَّ اللّٰهَ يَریٰ
آیا انسان نمی‌داند كه خدا او را می‌بیند؟  سوره‌ی علق، آيه‌ی 14

حالا که خدای بزرگ همه‌ی کارهای من را می‌بیند، پس با خود تصمیم می‌گیرم که کارهای خوب انجام دهم و مراقب باشم که در حضور خداوند کار بدی انجام ندهم تا شرمنده خداوند نباشم.

کامل کنید (صفحهٔ 112 کتاب درسی)

برای کامل کردن ترجمه‌ی آیه‌ی 6 سوره‌ی زلزال، از خانه‌ی سبز شروع کنید و به خانه‌ی قرمز برسید.
در این روز مردم گروه گروه می آیند تا نتیجه ی کارشان را ببینند. تا هرکس ذرّه‌ای کار خوب انجام داده است، نتیجه‌ی آن را ببیند و هر کس ذرّه ای کار زشت انجام داده است، نتیجه‌ی آن را ببیند.
سوره‌ی زلزال، آيات ٨ - ٦

ببین و بگو (صفحهٔ 113 کتاب درسی)

این تصویر چه کارهای خوب و بدی را نشان می‌دهد؟
برداشتن زباله از روی زمین (خوب)
برداشتن زباله روی زمین (بد)
بستن شیر آب (خوب)
باز گذاشتن شیر آب (بد)
پاک کردن نوشته ی روی دیوار(خوب)
نوشتن روی دیوار(بد)

میان آیاتی که خواندید و این تصویر چه ارتباطی هست؟
تمام کارهای خوب و بد ما هر چند کوچک باشند به وسیله‌ی فرشتگان ثبت می‌شوند.

ایستگاه فکر (صفحهٔ 113 کتاب درسی)

 اگر بخواهید نام جدیدی برای درس انتخاب کنید، چه نامی را پیشنهاد می‌کنید؟ چرا؟
مراقب همیشگی، چون خداوند همه جا حضور دارد و کارهای خوب و بد ما را می‌بیند.

توضیحات درس 18 هدیه چهارم ابتدایی چشمان همیشه باز

انجام کار نیک همیشه ارزشمند است چه زمانی که پنهان و دور از نگاه دیگران انجام شود

و چه وقتی که در برابر نگاه دیگران باشد؛ اما برای کودکان انجام دادن کارهای خوبی که موردتشویق و تقدیر قرار گیرند، خوشایندتر است؛

و چه تشویقی بالاتر از اینکه آنها بدانند که اعمال آنها همواره مورد توجه خداوند قرار می گیرد

و همانند فیلمی ضبط می شود تا در روز قیامت به نمایش گذاشته شود.

در این درس از مثال دوربین فیلم برداری استفاده شده تا درک این مفهوم که همه اعمال مابه گونه ای ثبت و ضبط می شود، تسهیل گردد.

در ادامه دانش آموزان با آگاهی از بازگشت نتیجه اعمال به خود شخص، برای انجام کارهای نیک و بهره مندی از پاداش در جهان آخرت تشویق و ترغیب می شوند.

٭ اهداف درس 18 هدیه چهارم ابتدایی چشمان همیشه باز

1 آشنایی با مفهوم ثبت و ضبط تمام اعمال ما و آگاهی خداوند از آنها

2 تمایل به انجام کارهای نیک برای بهره مندی از پاداش در جهان آخرت

3 تلاش برای انجام کارهای نیک برای بهره مندی از نعمت های بهشتی

4 توانایی تفکر در پیام قرآنی و درک ارتباط آن با موضوع درس

٭ مفاهیم کلیدی

ثبت و ضبط اعمال

جهان آخرت

آگاهی خداوند

نتیجه اعمال

بهشت

آموزش درس 18 هدیه چهارم ابتدایی چشمان همیشه باز

برای شروع می توانید از قالب نمایش استفاده کنید. از یک فعالیت داستانی که همهٔ کارهای ما تحت نظارت خداست

و ما نمی توانیم جایی را بیابیم که خداوند در آن حضور نداشته باشد، استفاده کنید

و سپس با نتیجه ای که از فعالیت می گیرید به موضوع درس بپردازید

برای شروع می توانید با آوردن دوربین سرکلاس به آنها بگویید که از امروز می خواهیم همهٔ ساعت هایی که با هم هستیم را فیلم بگیریم

و در آخر زنگ فیلم را پخش کنیم و هرکدام در جدولی کارهای خوب و بد خود را ثبت کنیم

اگر این امکان برای شما وجود دارد که به مدت یک هفته این کار را تکرار کنید بسیار عالی است

سوالات متن هدیه چهارم
🔴 درس هجدهم: چشمان همیشه باز

1 -وَ إِنَّ عَلَیْکُمْ لَحافِظینَ-کِراماً کاتِبینَ-یَعْلَمُونَ ما تَفْعَلُونَ را ترجمه کنید
پاسخ» نگهبانانی والا مقام بر شما گمارده شده که اعمالتان را می نویسند و می دانند شما چه می کنید

2 -منظور از دوربین های حساس و دقیق که اعمال ما را زیر نظر دارند چیست ؟
پاسخ» فرشتگانی که خدا به عنوان نگهبان قرار داده که اعمال خوب و بد ما را ثبت می کنند که هیچ چیزی از نظر آنها پنها نمی ماند و همه کارهای ما را در همه جا حتی جایی که کسی نیست می بینند و می نویسند

3 -الم یعلم بان اهلل یری یعنی چه؟ 
پاسخ» آیا انسان نمی داند که خدا او را می بیند

4 -در این روز مردم گروه گروه می آیند تا نتیجه کارشان را ببیند ، تا هرکس ذره ای کار خوب انجام داده است ، نتیجه آن را ببیند و هرکس ذره ای کار بد انجام داده است نتیجه آن را ببیند

5 -وقتی خدا همه کارهای انسان را می بیند پس باید در همه کارها و جاها خدا را در نظر بگیرم و کارهای خوب انجام دهم

 اگر سوالات بالا را دوست نداشتید

1- وظیفه ی فرشتگان الهی چیست؟
پاسخ» اعمال خوب و بد انسانها را ثبت می کنند.

2- تفاوت بین فرشتگان الهی و دوربینهای ثبت چیست؟
پاسخ» دوربین: حافظه ی محدودی برای فیلم برداری دارند و اتفاقاتی را که در بعضی جاها می افتد نمی تواند ثبت کند. فرشتگان: همه ی اتفاقات را ثبت و ضبط می کنند و هیچ محدودیتی برای ثبت اعمال ما ندارند.

3- خداوند در قرآن درباره ی فرشتگان ثبت چه میگوید؟
پاسخ» نگاهبانانی والا مقام بر شما قرار داده که اعمالتان را می نویسند و میدانند شما چه می کنید.

4 آیا خداوند همه ی کارهای ما را می بیند؟
پاسخ» بله، خداوند شاهد کارهای خوب و بد ماست. در روز قیامت انسانها چگونه نتیجه ی اعمال خود را می بینند؟
در این روز مردم گروه گروه می آیند تا نتیجه ی کارشان را ببینند تا هر کس ذرّهای کار خوب انجام داده است، نتیجه ی آن را ببیند و هر کس ذرّهای کار زشت انجام داده است، نتیجه ی آن را ببیند.

5-مفهوم آیه های »فَمَنْ یَعْمَلْ مِثقالَ ذَرَّهٍ خَیرًاْ یَرَهٌ« »وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثقالَ ذَرَّهٍ شَرا یَرَهٌ «چیست؟
پاسخ» هرکس ذرّهای کار نیک کند آن را می بیند و هر کس هم ذرّهای کار زشت کند آن را می بیند

از کاروان عقب مانده است؛ زیرا شترش دیگر نمی‌تواند قدمی بردارد.
بارها را خود بر دوش می‌گیرد و پیاده به راه ادامه می‌دهد.
آفتاب به شدّت می‌تابد. بسیار تشنه و خسته است؛ عرق از سر و رویش می‌ریزد. به سختی نفس می‌کشد امّا همچنان با اراده بیابان را پشت سر می گذارد.
خود را از یاد برده است و هدفی جز رسیدن به رسول خدا و سپاه اسلام ندارد؛ سپاهی که برای مقابله با دشمنان اسلام به سرزمینی دور می‌رود.
٭٭٭
در گوشه‌ای از آسمان، ابری می‌بیند.
 «خدایا ! تو را شکر می‌کنم. در میان این صحرای خشک و این ابر!»
راه خود را به سوی آن کج می‌کند. به محلّی می‌رسد که مقداری آب باران در آن جمع شده است؛ آبی زلال و خنک!
دستانش را پُر می‌کند؛ آب را به نزدیک لب‌های خشکیده‌اش می‌برد امّا ناگاه به یاد چیزی می‌افتد.
آب را با دقّت در مشکی که به همراه دارد، می‌ریزد و حرکت می‌کند.
مدّت هاست که پیاده می رود؛ خسته و تشنه تر از قبل است.
٭٭٭
ناگهان از دور چشمش به سپاه اسلام می‌افتد. اشک شوق از چشمانش سرازیر می‌شود؛ سریع تر گام برمی‌دارد.
٭٭٭
سپاهیان از دور شَبَحی را می‌بینند.
 «ای رسول خدا، کسی به سوی ما می‌آید.»
 «خدا کند ابوذر باشد!»
شبح نزدیک و نزدیکتر می‌شود؛
یکی از سپاهیان فریاد می‌زند: «او ابوذر است. ابوذر می‌آید.»
پیامبر لبخند می‌زند.
٭٭٭
پیامبرِ خدا به استقبالش می‌آید.
بارها را از دوش او می‌گیرد.
ابوذر از شدّت خستگی و تشنگی، بی حال بر زمین می‌افتد.
 «برادران، آب بیاورید؛ ابوذر خیلی تشنه است.»
لب‌های خشکیده‌اش باز می‌شود و با صدایی ضعیف می‌گوید: «نه! لازم نیست. آب همراه دارم!»
 «آب همراه داشتی و ننوشیدی؟»
 «بله ... در آن مشک ... آب گوارایی است... .»
 «پس چرا از آن ننوشیدی؟»
 «با خود گفتم شاید رسول خدا تشنه باشد؛ صبر کردم تا نخست او از آن بنوشد... .»
و از حال می‌رود.
سپاهیان بُهت زده به ابوذر نگاه می‌کنند.
لبخندی پرمعنا بر لبان پیامبر خدا نقش بسته است.

برایم بگو (صفحهٔ 74 کتاب درسی)

رفتار ابوذر، نشانه‌ی چه بود؟ ایثار و از خود گذشتگی و دوستی صمیمانه

کامل کنید (صفحهٔ 74 کتاب درسی)

حدیث زیر را با دقّت بخوانید.
رسول خدا فرمود: «سه کار است که باعث می‌شود محبّت دوستانت به تو زیاد شود: وقتی آنها را دیدی سلام کنی؛ وقتی وارد مجلسی می‌شوند، برایشان جا باز کنی؛ آنها را با نام‌هایی که نیکوست و دوست دارند، صدا بزنی.»

با توجّه به مفهوم حدیث بنویسید که شما برای دوستانتان چه کارهای دیگری انجام می‌دهید تا دوستی تان بیشتر شود.
عیادت هنگام بیماریبا دوستمان رو راست هستیم
عیب آنها را به کسی نمی‌گوییم
مرتب احوالشان را می‌پرسیم
در درس ها به او کمک می کنیم

بررسی کنید (صفحهٔ 75 کتاب درسی)

پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله می‌فرماید: «مؤمن آینه‌ی مؤمن است.»
آینه
1- آینه عیب ما را فقط به ما نشان می‌دهد.
2- پشت سر، عیب ما را نشان نمی‌دهد.
3- عیب ما را آرام و بی‌صدا می‌گوید و داد نمی‌زند.
4- عیب ما را به همان اندازه که هستنشان می‌دهد.
5- ما را همانگونه که هستیم نشان می‌دهد.

دوست مؤمن
1- عیب ما را فقط به خودمان می‌گوید.
2 پشت سر ما عیب جویی نمی‌کند.
3- عیب ما را به آرامی به خودمان می‌گوید.
4- عیب ما را بزرگ و کوچک نمی‌کند.
5- با ما یک رنگ و صادق است.

گفت وگو کنید (صفحهٔ 76 کتاب درسی)

در گروه‌های دو نفره به این سؤال‌ها پاسخ دهید.
تو از دوستت چه انتظاری داری؟
........................................................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................................................
حدس می زنی دوستت از تو چه انتظاراتی دارد؟
........................................................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................................................

حالا نوشته‌ات را با نوشته‌ی دوستت عوض کن. آیا درست حدس زده‌ای؟ آیا او درست حدس زده است؟
در این باره با هم گفت وگو کنید.

ایستگاه فکر (صفحهٔ 76 کتاب درسی)

دوستان شما چه ویژگی‌های خوبی دارند؟ چهار ویژگی خوب دوستانت را بنویس.
مهربان
دلسوز
باگذشت
راستگو
آیا می‌دانی تمام این ویژگی‌هایی که برای دوستانت نوشتی، و یژگی‌های خودت هم هستند؟
شاید بگویی من که بعضی از این ویژگی‌ها را ندارم! امّا دیر یا زود شما هم دارای این ویژگی‌ها خواهی شد؛ می‌دانی چرا؟ چون که همراهی با دوست خوب باعث این می‌شود که ویژگی‌های او را بگیریم.
برای پاسخ دادن به این سؤال، درباره‌ی این شعر با دوستان خود گفت وگو کن و معنای آن را در چند جمله بنویس.
تو اوّل بگو با یکان زیستی              پس آنگه بگویم که تو کیستی
معنی: تو در ابتدا بگو با چه کسانی زندگی و معاشرت کردی (نشست و برخاست کردی) تا من بگویم که تو چگونه انسانی هستی.
این بیت به تأثیر زیاد هم نشینی بر روی رفتار و اخلاق انسان اشاره دارد.

تدبّر کنیم (صفحهٔ 77 کتاب درسی)

لَیتَنی لَم اَتَّخِذ فُلانًا خَلیلً
(فرد گناهکار در روز قیامت می‌گوید) ای کاش فلانی را به عنوان دوست انتخاب نکرده بودم. سوره‌ی فرقان، آیه‌ی 28

این آیه را بخوانید و درباره‌ی پیام آن با دوستانتان گفت وگو کنید
انتخاب دوست بر اخلاق و رفتار انسان تأثیر خواهد داشت و اگر دوست انسان فرد شایسته‌ای نباشد احتمال دارد او به گناه و راه خطا برود

ایستگاه خلّقیت (صفحهٔ 77 کتاب درسی)

با خطّ خوش، یک جمله‌ی به یاد ماندنی از آموزگارت درباره‌ی دوستی بنویس.
...............................................................

با خانواده (صفحهٔ 77 کتاب درسی)

پیامبر اسلام -صلّی الله علیه و آله- می‌فرماید: «دوست خوب نعمت است.» با اعضای خانواده‌ی خود گفت وگو کنید؛ چرا پیامبر اسلام، دوست خوب را نعمت معرّفی کرده است؟
چون می‌تواند در غم و شادی ما شریک باشد و در حل مشکلات ما را با هم فکری و مشورت خود یاری نماید.

توضیحات درس 11 هدیه چهارم ابتدایی

بعد از اراده و خواست و تصمیم انسان یکی از مهم ترین عوامل سازنده شخصیت هر فردی همنشین و دوست و معاشر او است

چرا که انسان خواه و ناخواه تأثیر پذیر است، و بخش مهمى از افکار و صفات اخلاقى خود را از طریق دوستانش مى گیرد.

در این درس با نقل ماجرای ابوذر و اظهار ارادت عملی ایشان به پیامبر اکرم زمینه آشنایی دانش آموزان با وظایف دوستان در مقابل یکدیگر، ویژگی دوستان خوب و راه های افزایش دوستی فراهم می شود

تا در نهایت به این نتیجه نائل گردند که دوست در شکل گیری شخصیت افراد نقش بسیار مهمی دارد.

دوست خوب می تواند در دنیا و آخرت یار و مددکار انسان باشد

و چنانچه انسان بتواند دوستان نیکویی برای خود برگزیند

و از این موهبت الهی به صورت صحیح و منطقی استفاده کند زندگی فردی و اجتماعی سالم تری خواهد داشت.

٭ اهداف درس  11 هدیه چهارم ابتدایی

1 آشنایی با ویژگی های دوست خوب

2 آشنایی با وظایف یک مسلمان در برابر دوستان

3 آشنایی با نیاز خود به ارتباط با همسالان

4 تمایل به انجام وظایف خود در برابر دوستان

5 تمایل به دوستی با افراد شایسته

6 علاقه به رفع نیاز خود در مورد ارتباط با همسالان

7 تلاش برای انجام وظایف خود در برابر دوستان

8 تلاش برای انتخاب دوستان شایسته

9 تلاش برای رفع نیاز خود در ارتباط با همسالان

10 توانایی تفکر در پیام قرآنی و درک ارتباط آن با موضوع درس

مفاهیم کلیدی

دوست خوب

ویژگی های دوستان خوب

حفظ دوستی

توقع از دوستان

حق دوستی

ارتباط با همسالان

وظایف دوست

آموزش درس 11 هدیه چهارم ابتدایی

برای شروع می توانید با تلفیق با درس فارسی از دانش آموزان بخواهید شعر یا ضرب المثلی با موضوع دوست پیدا کرده و آن را به کلاس گزارش دهند

و بعد از نتیجه گیری وارد موضوع درس شوید.

می توانید با استفاده از شعری که در فعالیت ایستگاه فکر آمده از گروه ها بخواهید در گروه خود شعر را بخوانند

و معنی و برداشت خود را نوشته و به هم گروهی های خود گزارش دهند، این فعالیت می تواند شروع مناسبی برای تدریس شما باشد.

برای شروع، فیلم (خانهٔ دوست کجاست) عباس کیارستمی که در سال 1365 ساخته شده نیز می تواند کمک مناسبی برای تدریس شما باشد.

1 -چرا ابوذر از آبی که همراه داشت ننوشید؟
پاسخ: چون فکر کرد شاید رسول خدا تشنه باشد و آب را برای ایشان ببرد

2معنی کنید :
-شبح : سایه
-بهت زده : شگفت زده

3 -رفتار ابوذر نشانه چه بود؟
پاسخ: دوستی و ایثار و از خود گذشتگی نسبت به پیامبر و یارانش

4 -سه کار که رسول خدا فرمودند باعث محبت دوستانت می شود چه بود ؟
پاسخ: رسول خدا فرمودند : سه کار است که باعث می شود محبت دوستانت به تو زیاد شود
1 -وقتی آن ها را دیدی سالم کن
2 -وقتی وارد مجلس می شوند برایشان جا باز کنی
3 -آن ها را با نام های که نیکوست و دوست دارند صدا بزنی

5-چه کارهایی می تواند باعث بیشتر شدن دوستی شود ؟
پاسخ: مهربانی ، گذشت ، عیادت بیماران ، کمک و همکاری ، غیبت نکردن

6-پیامبر اسالم می فرماید : مومن آینه مومن است

7-چه شباهتی بین آینه و دوست مومن است ؟
پاسخ: همانطور که آینه عیب ما را فقط به ما نشان می دهد دوست مومن عیب ما را فقط به خودمان می گوید
همانطور که آینه پشت سرمان عیبمان را نمی گوید دوست مومن هم پشت سر ما عیب ما را نمی گوید
همانطور که آینه آرام و بی صدا عیب ما را می گوید دوست مومن هم آرام و بی سر و صدا عیب ما را می گوید
همانطور که آینه عیب ما را به همان اندازه که هست می گوید دوست مومن هم عیب ما را بزرگ و کوچک نمی کند و به همان اندازه که هست می گوید
همانطور که آینه ما را همانگونه که هستیم نشان می دهد دوست مومن هم ما را خوبی و بدی ما را همانطور که هستیم به ما می گوید و کم و زیاد نمی کند

8-چند ویژگی از دوستت انتظار داری بگو؟
پاسخ: مهربان باشد ، دلسوز ، راستگو و باگذشت باشد در مشاکلت کمک کند از چیزی از او خواستم به من بدهد

9-لیتنی لم اتخذ فالنا خلیال
پاسخ: فرد گناهکار در روز قیامت می گوید ای کاش فلانی را به عنوان دوست انتخاب نکرده بودم – سوره فرقان آیه 28

10-چرا انتخاب دوست مهم است ؟
پاسخ: چون انتخاب دوست بر اخلاق و رفتار انسان تاثیر می گذارد و اگر دوست شایسته ای نباشد ممکن است ما را به کار بد و گناه بکشاند

11-پیامبر اکرم درباره دوست چه می فرماید ؟
پاسخ: دوست خوب نعمت است

12-چرا دوست خوب نعمت است ؟
پاسخ: چون می تواند در غم و شادی همراه ما باشد و در مشاکلت به ما کمک و همفکری کند

13 -تو اول بگو با کیان زیستی پس آنکه بگویم که تو کیستی چه مفهومی دارد تو در ابتدا بگو با چه کسانی نشست و برخاست و زندگی کردی تا بگویم که چه آدمی هستی و چه اخلاقی داری یعنی رفتار و اخلاق دوستان و دیگران روی انسان اثر می گذارد

پاسخ فعالیت های درس حرمی با دو گنبد هدیه چهارم

اتوبوس آرام آرام به راه می‌افتد. سرم را به صندلی اتوبوس تکیه می‌دهم و به فکر فرو می‌روم.
مدت‌ها بود که آرزوی زیارت کربلا و دیگر شهرهای زیارتی عراق را داشتم. همیشه دعا می‌کردم و این سفر را از خدا می‌خواستم؛ تا اینکه امسال آرزویم براورده شد. خدا را شکر می‌کردم.
باورم نمی‌شد! زیارت چند امام مهربان در یک سفر! به گنبد های طلایی دو طرف خیابان بین الحرمین نگاه می‌کنم و در دلم از امام حسین و حضرت ابوالفضل خداحافظی می‌کنم.
چه لحظه‌ی سختی است! لحظه‌ی جدایی!
اتوبوس از شهر کربلا به مقصدشهر کاظمین خارچ می‌شود. از پنجره‌ی اتوبوس به اطراف جاده نگاه می‌کنم؛ به خانه‌ها، ماشین‌ها، نخل‌ها و ... .
کم کم چشمانم سنگین می‌شود و به خواب می‌روم.
صدای پدرم را می‌شنوم. مرا صدا می‌زند.
آرام چشمم را باز می‌کنم. حرمی با شکوه، با دو گنبد و گل دسته‌های طلایی در وسط شهر مانند نگینی می‌درخشد.
چشم‌های خیس زائران به این منظره دوخته شده بود.
راهنمای کاروان برایمان گفت:«اینجا حرم مطهر امام موسی کاظم - علیه السلام – و امام جواد – علیه السلام – است. این دو امام عزیز در زمان حاکمان عباسی زندگی می‌کردند و با آن حاکمان ظالم مبارزه می‌کردند. امام موسی کاظم – علیه السلام – به دستور هارون الرشید چهارده سال را در زندان سپری کرد. ایشان برای راهنمایی مردم سختی‌های زیادی کشید.»
به صورت دسته جمعی به سوی حرم حرکت کردیم.
چیزی به تحویل سال نمانده بود؛ در کنار پدرم وارد حرم شدیم و با احترام سلام دادیم؛
- السلام علیک یا موسی بن جعفر ...
- السلام علیک یا امام جواد ....
لحظه‌ی زیبایی بود. بوی عطر و صدای صلوات همه جا پیچیده بود. همه به یکدیگر تبریک می‌گفتند و شکلات پخش می‌کردند.
هر وقت به یاد آن روزها می‌افتم شیرین‌ترین خاطرات زندگی در ذهنم مرور می‌شود.

برایم بگو (صفحهٔ 42 کتاب درسی)

امام موسی -کاظم علیه السّلام - چندمین امام است؟ درباره‌ی زندگی او چه می‌دانید؟
امام موسی کاظم (ع) امام هفتم ما شعیان است. پدر ایشان امام جعفر صادق (ع) امام ششم هستند. چون خشم خود را فرو می‌برد به کاظم لقبش دادند. کاظم یعنی فرو برنده‌ی خشم. ایشان در زمان حاکمان عباسی زندگی می‌کردند و با آن حاکمان مبارزه می‌کردند. هارون الرشید ایشان را 14 سال به زندان انداختند. اما ایشان باز هم به راهنمایی مردم می‌پرداختند.

تدبّر کنیم (صفحهٔ 43 کتاب درسی)

وَ الکاظِمینَ الغَیظَ وَ العافینَ عَنِ النّاسِ
نیکوکاران کسانی هستند که خشم خود را فرو می‌برند و خطاهای دیگران را می‌بخشند. سوره‌ی آل عمران، آيه‌ی 134
به داستانی که آموزگار برای شما تعریف می‌کند، گوش کنید. میان این آیه، داستان و لقب امام هفتم چه ارتباطی وجود دارد؟ لقب امام هفتم کاظم است که به معنای فرو برنده‌ی خشم است. آیه‌ی 134سوره‌ی آل عمران و داستان نیز براین قضیه تاکید دارند که با خطا و اشتباه دیگران چشم پوشی کنیم و در هنگام عصبانیت خشم خود را فرو ببریم تا نیکوکاران باشیم.

به کار ببندیم (صفحهٔ 43 کتاب درسی)

دوست دارم من هم مانند امام موسی کاظم  علیه السّلام  خشم خودم را کنترل کنم؛ بنابراین، سعی می‌کنم هنگام عصبانیتصبور باشم.
وقتی در حال انجام دادن تکالیفم هستم و دوستم، دستم را خط می‌زند، آرام از او خواهش می‌کنم که مراقب باشد.
وقتی دوستم به قولی که به من داده است، عمل نمی‌کند، با آرامش از او می‌خواهم دیگر این کار را تکرار نکند.
وقتی خواهر کوچکم بدون اجازه به وسایل من دست می‌زند، وسایلم را جمع می‌کنم و با او صحبت می‌کنم که دیگر به وسایل من دست نزند.

ایستگاه فکر (صفحهٔ 44 کتاب درسی)

این داستان را بخوانید.
امام موسیٰ کاظم  علیه السّلام  با کارگرانش در نخلستان خود مشغول کار بود که بحث و دعوای دو کارگر توجّه او را جلب کرد.
کارگر اوّل فریاد می‌زد: «خودم دیدم خوشه‌های خرما را پشت دیوار انداختی تا آنها را برای خودت برداری و بفروشی!»
امام که متوجّه ماجرا شده بود، همراه با کارگر دوم چند قدم از بقیه دور شد و از او پرسید: «تو این کار را کردی؟»
کارگر که خجالت کشیده بود، سرش را پایین انداخت و گفت: «مرا ببخشید! شیطان وسوسه‌ام کرد؛ دیگر این کار را تکرار نمی‌کنم . امام کمی سکوت کرد و بعد، کارگر دیگر را صدا زد؛ سپس با آرامش گفت: «این مرد مانند برادر توست. او اشتباهی کرده است و دیگر آن را تکرار نمی‌کند. تو هم قول بده این ماجرا را برای کسی تعریف نکنی و آبروی دوست خود را نگه داری!»
آن مرد که از رفتار امام موسی کاظم  علیه السّلام  شرمسار شده بود با چشم‌هایی پر از اشک به امام نگریست و با خود گفت: … .
اکنون به این پرسش‌ها پاسخ دهید.
چه عنوانی برای داستان پیشنهاد می‌کنید؟ حفظ آرامش
میان این داستان و آیه‌ی درس چه ارتباطی وجود دارد؟ امام کاظم به آن مرد یاد داد که خشم خود را فرو ببرد و خطاهای دیگران را ببخشد، همان طور که خداوند در قرآن به این موضوع اشاره کرده است.
فکر می‌کنید وقتی آن مرد خطاکار رفتار امام را دید با خود چه گفت؟ گفت: ای کاش خشم خود را کنترل می‌کردم و با آن مرد این رفتار ناپسند را نداشتم تا نزد امام شرمنده نمی‌شدم!
از رفتار امام با آن دو کارگر چه چیزهایی یاد می‌گیریم؟
خشم خود را کنترل کنیم
آبروی دیگران را حفظ کنیم
خطای دیگران را ببخشیم

ایستگاه خلّاقیت (صفحهٔ 45 کتاب درسی)

یکی از داستان‌های مربوط به زندگی امام کاظم علیه السّلام را به صورت نمایش در کلاس اجرا کنید.

توضیحات درس ششم هدیه ها چهارم ابتدایی حرمی با دو گنبد

حرم کاظمین، به امام هفتم و امام نهم متعلق است.

امام موسى بن جعفر و امام محمد تقی معروف به جواد را با هم کاظمَین و نیز جوادَین می نامند،

به همین دلیل منطقه ای هم که در آنجا مدفون اند به کاظمین یا کاظمیه شهرت دارد که بخشی از شمال بغداد است.

این دو بزرگوار، به ترتیب پدر و پسر علی بن موسی الرضا می باشند.

در درس«حرمی با دو گنبد» تلاش شده در حد امکان دانش آموزان با ابعادی از شخصیت تابناک آن  حضرت در قالب سفرنامه زیارتی یکی از دانش آموزان، آشنا شده و ضمن احساس علاقه و ادای احترام به امام کاظم برای الگو گرفتن از زندگی و اخلاق و رفتار ایشان تلاش نمایند.

نکته: پیشنهاد می شود با توجه به پیمانه ای بودن آموزش درس هدیه های آسمان، در صورت امکان این درس در زمان ولادت یا شهادت امام کاظم تدریس شود.

٭ اهداف درس  ششم هدیه ها چهارم ابتدایی حرمی با دو گنبد

1 آشنایی با امام کاظم به عنوان امام هفتم شیعیان

2 احساس علاقه به امام کاظم و اعمال و رفتار ایشان

3 تلاش برای الگو گرفتن از زندگی و اخلاق و رفتار امام کاظم

4 توانایی تفکر در پیام قرآنی و درک ارتباط آن با موضوع درس

٭ مفاهیم کلیدی

 امام کاظم

حرم کاظمین

کظم غیظ

حکومت عباسى

هارون الرشید

آموزش درس ششم هدیه ها چهارم ابتدایی حرمی با دو گنبد

برای شروع مناسب درس می توانید با نشان دادن تصویر یک اتوبوس در جاده با طرح این سؤالات برای ورود به متن درس استفاده کنید.

اگر در بین بچه ها کسی پیدا نشد که با توجه به موضوع درس بگوید

خود شما می توانید بگویید من دلم می خواهد به عراق بروم و سپس در این رابطه ادامه دهید.

برای شروع مناسب درس می توانید در صورت امکان از شخصی که تازه از عراق آمده دعوت کنیدتا به کلاس آمده و از خاطرات شیرین خود تعریف کند.