نام چند تن از خطاطان مشهور قرآن کریم

قرآن كريم به انواع خطوط، از كوفي اوليه، تا شكسته نستعليق وجود دارد.

قرآن كريم در ابتدا، به خط كوفي نگارش مي شد. خط كوفي به مرور با تغييراتي روبرو شد و به كمال رسيد، تا اينكه فردي به نام "ابن مقله" (272ـ328 ق) از دل خط كوفي، خطوطي ديگر به نام هاي محقق، ريحان، ثلث ريحان، ترقيع، رقاع و نسخ را اختراع كرد.

پس از آن قرآن كريم، به اين خطوط به ويژه خط نسخ، نگارش يافت. ابن تواب (م 413 ق)، ياقوت مستعصمي (م 698 ق)، احمد سهروردي (654ـ741)، احمد نيريزي (1151 ق)، استاد محمدرضا قنبري، عثمان طه و... از مشهورترين افرادي هستند كه قرآن را به اين خطوط كتابت كرده اند.

در عصر جديد برخي از خوش نويسان به نگارش نستعليق قرآن كريم روي آورده اند. در اين رشته فضل تقدم با شادروان استاد حسن ميرخاني است كه بيش از پنجاه سال از كتابت هاي او به نستعليق مي گذرد.

برخي از استادان خوشنويس معاصر كه غالباً قرآن را به قلم نسخ (مكرر) كتابت كرده اند، عبارتند از:

حاج محمود اشرفي تبريزي، علي اكبر اسماعيلي قوچاني، محمد خالقي، طاهر خوشنويس، حبيب الله فضايلي، حجة الاسلام مصباح زاده، و... (*)

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: شنبه 24 مرداد 1394 ساعت: 17:47 منتشر شده است
برچسب ها : خطاطان معروف قرآن کریم,

 

اشتباهات مطالعه

اگر دانش‌آموزان برای مطالعه زمان بگذارند، ممکن است به یک اعتماد به نفس کاذب برسند که مطالب را فرا گرفته‌اند در حالی که مطالب زیادی را به خاطر نمی‌سپارند. این اتفاق به این علت رخ می‌دهد که آن‌ها کارا‌ترین روش را برای مطالعه انتخاب نکرده‌اند.

 

هفت اشتباه که در زمان مطالعه اتفاق می‌افتد

در صورتی که شما روش درستی را برای مطالعه نداشته باشید، ممکن است در روز امتحان احساس کنید که برای امتحان آماده هستید و سپس در جلسه امتحان، چیزی را به خاطر نیاورید.

آیا شما مرتکب 7 اشتباهی که در زمان مطالعه اتفاق می‌افتد، می‌شوید؟

 1. مطالعه غیر ‌فعال

خواندن کتاب اولین گام در مطالعه است اما شما نباید تنها متن را بخوانید. این نوع مطالعه را، مطالعه غیر‌فعال می‌نامند. برای این که مطالعه‌ای تأثیر ‌گذار داشته باشید، باید با مطالبی که در کتابتان ذکر شده است درگیر شوید. هر چه مطالب را بیشتر کار کنید، از طریق خواندن، نوشتن، ترسیم کردن و آزمون گرفتن، باعث می‌شود که آن‌ها را بیشتر به خاطر بسپارید.

2. مطالعه بدون ساختار

هر موضوعی را که مطالعه می‌کنید، با ساختاری معقول به شما ارائه می‌شود، خواه موضوع ریاضی باشد؛ که به ترتیب مباحث پایه‌ای مورد نیاز ارائه می‌شود و خواه مطالعات اجتماعی باشد که در طبقه‌بندی‌های مختلف ارائه می‌شود. زمانی را برای پی بردن به ساختار مطالب ارائه شده بگذارید و وقتی مطالعه می‌کنید مطالب را به همین روش چارچوب‌بندی کنید.

به عنوان مثال، شما مجبورید ریاضی را در گام‌های متوالی که در هر فصل ارائه شده است مطالعه کنید، زیرا غیر‌محتمل است که گام 3 را بدون فرا‌گیری گام‌های 1 و 2 به عنوان پیش‌نیاز این گام، یاد بگیرید.

در مورد علوم اجتماعی، بایستی به دسته‌بندی‌ها و یا بخش‌هایی که در متن ارائه شده است توجه کنید. به عنوان مثال، اگر در مورد چند تمدن یا جامعه مطالعه می‌کنید، چه سر‌فصل‌هایی را باید در نظر بگیرید؟ می‌توان آداب و رسوم، حکومت‌ها، خصیصه‌های ارثی و ... را به عنوان سر‌فصل در نظر گرفت. سپس، نمودار‌هایی برای قیاس با قابلیت استفاده مجدد را ایجاد کنید و آن‌ها را چند بار با استفاده از حافظه‌تان پر کنید.

زمانی که هر موضوع اجتماعی را مطالعه می‌کنید، بایستی موضوعات فرعی را شناسایی کنید و نمودارهایی را برای مقایسه، بیان تقابل‌ها و محتوا ایجاد کنید.

برای مثال، با مقایسه و بیان تقابل‌های حکومت‌های مختلف، قادر خواهید بود در امتحان، گزینه‌ی اشتباه را در بین چند گزینه مشخص کنید.

3. اختصاص تنها یک جلسه برای مطالعه

حافظه با تکرار تقویت می‌شود. خود را با این باور که می‌توانید مطالب را تنها با یک بار مطالعه فرا بگیرید، گول نزنید. بخشی از مطالب در خاطر ثبت می‌شوند اما برخی دیگر در حافظه باقی نمی‌مانند، که اگر نمره‌ی C برای شما رضایت‌بخش است، این روش، استراتژی خوبی است.

هرچه مطالب را بیش‌تر مرور کنید، اطلاعات بیشتری فرا می‌گیرید و بیشتر در خاطرتان باقی بماند. یک هفته یا خیلی قبل‌تر از روز آزمون، برای آزمون مطالعه کنید و آنقدر بخوانید تا مسلط شوید. این روش، فرمولی برای کسب نمره‌ی A است.

4. عدم ایجاد پیش‌زمینه

مغز انسان بهترین عملکرد را خواهد داشت هر گاه به مغز زمان داده شود تا برای اطلاعاتی که درونش قرار می‌گیرد، چارچوبی ایجاد کند. برای فهم این موضوع، می‌توان مغز را به عنوان یک قفسه در نظر گرفت. زمانی که فرد، مباحث تعیین شده را قبل از کلاس مطالعه کند، کشو‌ها و پرونده‌هایی را برای مطالبی که در کلاس می‌شنود، ایجاد می‌کند.

بدون این سیستم ذخیره‌سازی، مغز نمی داند که اطلاعات را کجا ذخیره کند و بسیار محتمل است که به علت سر‌در‌گمی، آن اطلاعات را از دست دهد.

5. نا‌دیده گرفتن تصاویر

 

یک اشتباه رایج دانش‌آموزان این است که در زمان مطالعه، به اشکال و نمودار‌ها توجه کمی دارند. این تصاویر بنا به دلایلی انتخاب شده‌اند و اغلب، معلمان اطلاعات مربوط به این تصاویر را به عنوان سؤال در امتحانات در نظر می‌گیرند.

زمانی که دوباره فصلی را برای امتحان مطالعه می‌کنید، باید توجه لازم را به تصاویر داشته باشید و اطلاعات مربوط به آن‌ها را در فلش‌کارت‌ها وارد کنید.

6. فلش‌کارت‌های ضعیف

فلش‌کارت‌ها، ابزار فوق‌العاده‌ای برای مطالعه هستند، اما برای این که از زمانی که صرف مطالعه می‌نمایید بیشترین بهره را ببرید، بایستی روش صحیح استفاده از فلش‌ کارت‌ها را فرا بگیرید. گام اول در بهره‌ گیری از فلش‌کارت‌های مؤثر، همان روشی است که از پیش استفاده می‌نمودید: واژه‌ها و تاریخ‌های کلیدی در یک سمت و معنای آن‌ها در سمت دیگر. بارها و بار‌ها از خود آزمون بگیرید تا زمانی که بتوانید هر واژه‌ای را با استفاده از حافظه‌تان تعریف کنید.

گام دوم در استفاده از فلش کارت‌ها، استفاده از کلمات برای مقایسه است. به سراغ فلش‌ کارت‌هایتان بروید و دو کارت را به صورت تصادفی انتخاب کنید. سپس، این که چگونه این دو واژه به یک دیگر مربوط می‌شوند را در یک پاراگراف کوتاه بنویسید. این تمرین به شما کمک می‌کند تا بیاموزید که چگونه کلمات مجزا در کنار یک دیگر قرار می‌گیرند و ساختار‌های بزرگتر را می‌سازند.

7. مطالعه کردن تا دیر ‌وقت در شب قبل از امتحان

دانش‌آموزان علاقمندند که تا دیر ‌وقت برای مطالعه بیدار بمانند اما این کار در شب قبل از آزمون خظرناک است. اغلب دانش‌آموزان سعی می‌کنند با بیدار ماندن تا دیر‌ وقت، خود را برای آزمون آماده کنند و سپس با آدرنالین یا کافئینی که در رگ‌های آن‌ها پخش شده است، به رختخواب می‌روند.

زمانی که این اتفاق می‌افتد، شما به میزان بسیار کمی می‌توانید بخوابید و در جلسه آزمون شبیه به مرده‌ای متحرک خواهید بود. اگر شما با خواب‌ آلودگی در آزمون شرکت کنید، قطعاً در وهله اول به هدف خود از مطالعه نمی‌توانید برسید. مراقب مغز‌تان باشید و اجازه دهید که به اندازه‌ی کافی در شب قبل از آزمون استراحت کند

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: یکشنبه 11 مرداد 1394 ساعت: 17:43 منتشر شده است
برچسب ها : اشتباهات مطالعه,

 

آشنایی با نظام آموزش عالی چین / بزرگترین نظام آموزشی جهان

چین، صاحب قدیمی‌ترین و بزرگترین نظام آموزشی جهان است به طوری که بسیاری از محققان معتقدند قدمت آموزش در چین به قرن 16 پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد که در این عصر تحصیل برای افراد برگزیده یک امتیاز محسوب می‌شد.

 آشنایی با نظام آموزش عالی چین / بزرگترین نظام آموزشی جهان

چین، صاحب قدیمی‌ترین و بزرگترین نظام آموزشی جهان است به طوری که بسیاری از محققان معتقدند قدمت آموزش در چین به قرن 16 پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد که در این عصر تحصیل برای افراد برگزیده یک امتیاز محسوب می‌شد.

بیش از 2000 سال پیش دانشجویان کشورهای غرب و شرق آسیا برای ادامه تحصیل عازم چین شدند. از قرن نوزدهم میلادی به بعد چین شروع به ساخت دانشگاه‌های پیشرفته کرد. پس از تاسیس دانشگاه مردمی جمهوری خلق چین در سال 1949 میلادی، تاسیس تعداد بیشتری از دانشگاه‌ها آغاز شد. در طول دهه 50 میلادی، چین پذیرش دانشجو از کشورهای ویتنام و کشورهای شرق آسیا را در دستور کار خود قرار داد.

امروز 600 دانشگاه از مجموع 3000 دانشگاه در چین، دانشجویان کشورهای مختلف جهان را ثبت‌نام می‌کنند. به دنبال ادامه رشد اقتصادی چین، مهاجرت تحصیلی به چین محبوبیت بالایی پیدا کرده است به طوری که تنها در سال 2009 میلادی 240 هزار دانشجوی بین‌المللی در این کشور به تحصیل مشغول بوده‌اند. برخی از این دانشجویان در چین تا اخذ مدرک تحصیل کرده، برخی به تحصیل موقت پرداخته و برخی دیگر نیز به تحصیل زبان و فرهنگ چینی می‌پردازند.

به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه اینترنتی CUCAS (سیستم پذیرش دانشگاه‌ها و کالج‌های چین و مرکز ملی کمک و پذیرش دانشجویان چین)، در این مقاله به بررسی و معرفی نظام آموزش چین می‌پردازیم:

نظام آموزش عالی چین

 چین با داشتن بیش از 3000 موسسه آموزش عالی که 25.4 میلیون دانشجو را در خود جای داده‌اند، بزرگترین نظام آموزش عالی در جهان محسوب می‌شود. از این جمع 1867 موسسه آموزش عالی را موسسات آموزش عادی تشکیل می‌دهند که در این موسسات مجموعا 17.4 میلیون نفر مشغول به تحصیل هستند. 444 موسسه آموزشی نیز به بزرگسالان اختصاص دارند که در مجموع پذیرای 5.2 میلیون دانشجو هستند. 994 موسسه آموزشی باقی مانده نیز موسسات آموزش خصوصی هستند. همچنین 1789 موسسه خصوصی وجود دارند که از طریق آنها 2.8 میلیون نفر در مقطع کارشناسی به تحصیل راه دور و اینترنتی می‌پردازند. وزارت آموزش چین با کمک یک نظام آموزشی مرکزی، کنترل تمام موسسات آموزش عالی را در بخش‌های سیاست‌گذاری، قانون‌گذاری، برنامه‌ریزی، تامین اعتبار و ارزشیابی برعهده دارد.

 روسای هر یک از موسسات آموزش عالی از سوی کمیته‌ای متشکل از حزب کمونیست چین هدایت می‌شوند و کمیته دانشگاهی و هیئت نمایندگی دانشکده و کارکنان مسؤل رسیدگی به مشکلات مربوط به دانشکده و کارکنان آن است.

 از دهه 80 میلادی تاکنون اصلاحات آموزشی بسیاری در آموزش عالی چین رخ داده که شامل موارد ذیل است:

 - تفویض اختیارات

وزارت آموزش چین بخشی از مسؤلیت‌های خود را به برخی ادارات محلی و موسسات خاص واگذار کرد. در نتیجه دانشگاه‌ها و کالج‌ها استقلال و آزادی بیشتری پیدا کردند.

- ادغامات

در اوایل دهه 90 میلادی صدها موسسه آموزش عالی با هدف بهبود کارآیی و بهره‌وری با هم ادغام شدند.

- آموزش عالی خصوصی

پس از یک غیبت سی ساله از سال 1952 تا 1982 میلادی، آموزش عالی خصوصی در چین طی دو دهه اخیر به سرعت رشد کرد و حدود 10 درصد از کل ثبت‌نام دانشگاه‌ها را به خود اختصاص داد.

- کمک هزینه‌های تحصیلی

برای فایق آمدن بر مشکلات مالی و تقاضای بسیار برای تحصیلات عالی، دولت مرکزی چین در اواخر دهه 80 و اوایل 90 میلادی، سیاست ثبت‌نامی «دوگانه» را اجرا کرد که طی آن داوطلبانی که نمرات پایین‌تر از حد مجاز ورودی دانشکده‌های ملی اخذ می‌کنند می‌بایست شهریه تحصیلی خود را پرداخت می‌کردند. از سال 1997 میلادی به بعد تمام دانشجویان برای تحصیل در آموزش عالی باید شهریه می‌پرداختند.

- افزایش ثبت‌نام‌ها

دولت چین به منظور پاسخگویی به استقبال بسیار گسترده برای تحصیلات عالی، سیاست‌های افزایش ثبت‌نام با عنوان «چشم‌انداز 211» و «چشم‌انداز 985» را در پیش گرفت.

 همچنین از سایر تغییرات اساسی در آموزش عالی این کشور می‌توان به نظام متنوع تامین اعتبارات دانشگاه‌ها اشاره کرد.

پیش‌نیاز عمومی دانشجویان خارجی برای ورود به دانشگاه‌های چین

 

 دانشجویان بین‌المللی جویای تحصیل در دانشگاه‌های چین باید پیش‌نیازهای تعیین شده از سوی دولت و دانشگاه‌های چین را پشت سر بگذارند که شامل موارد ذیل می‌شوند:

1- فرد متقاضی باید دانشجوی واقعی بوده و ویزای دانشجویی یا توریستی داشته باشد.

2- فرد متقاضی نباید دارای سوابق کیفری باشد. دانشجویان برخی از کشورها می‌بایست به سفارت چین گواهی عدم سوء پیشینه ارائه کنند.

3- افراد متقاضی باید دارای مدارک مرتبط بوده و تمامی پیش‌نیازها را رعایت کنند. این پیش‌نیازها شامل مدرک تحصیلی و وضعیت مالی مناسب می‌شوند.

پیش‌نیازهای دانشگاه‌های چین

 دانشگاه‌های چین بسته به سطح مدرکی که ارائه می‌دهند، شرایط خاصی را برای پذیرش دانشجویان خود در نظر می‌گیرند. معمولا رشته‌های فرهنگ و زبان که بدون مدرک هستند آسان‌ترین شرایط پذیرش را دارند و در صورت داشتن مدرک دیپلم می‌توانید به راحتی در این رشته‌ها ثبت‌نام کنید.

 رشته‌های تحصیلی چینی زبان

 دانشجویان برای پذیرش در این رشته‌ها باید آزمون زبان چینی را با موفقیت پشت سر بگذرانند. داوطلبان مقطع کارشناسی ارشد باید همچنین یک نسخه از معرفی‌نامه خود ارائه دهند.

رشته‌های تحصیلی انگلیسی زبان

 این داوطلبان نیازی به مدرک زبان چینی ندارند و در عوض باید مدارک زبان انگلیسی نظیر تافل و آیلتس که دانش زبانی آنها را تایید می‌کند، داشته باشند.

 از آنجا که دانشگاه‌های چینی هر روز بیش از گذشته نسبت به ارائه رشته‌های تحصیلی انگلیسی زبان اهتمام می‌ورزند، این رشته‌ها برای دانشجویان بین‌المللی بسیار مناسب هستند.

انواع دانشجویان در چین

 انواع مختلف دانشجویان در چین شامل دانشجویان موقت (با طول تحصیل یک تا 20 هفته)، دانشجویان زبان (با طول تحصیل یک تا دو سال)،‌ دانشجویان کارشناسی (با طول تحصیل چهار تا پنج سال)، دانشجویان کارشناسی ارشد (با طول تحصیل دو تا سه سال)، دانشجویان دکتری (با طول تحصیل سه سال) و دانشجویان انتقالی (با طول تحصیل نامعین) هستند.

شناسایی دانشگاه‌های مطرح چین

 چین در حال حاضر 600 دانشگاه و کالج دارای صلاحیت پذیرش دانشجویان بین‌المللی دارد که این تعداد دانشگاه کار را برای داوطلبان بسیار دشوار می‌کند. برای تشخیص دانشگاه‌های مطرح و باکیفیت یکی از روش‌ها، مراجعه به رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان است که از سوی موسسات معتبر اعلام می‌شوند.

اعتبار مدارک تحصیلی دانشگاه‌های چین

 به دنبال نوسازی صنایع تولیدی چین برای ورود به رقابت جهانی، نظام آموزشی عالی چین، اعتبار و قدرت خود را در جهان به رخ رقبایش می‌کشد. فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های چین از سوی دانشگاه‌های معتبر اروپایی، آمریکایی، آسیایی، استرالیایی و سایر کشورهای جهان با استقبال مواجه می‌شوند. سالانه حدود 20 هزار دانشجوی فارغ‌التحصیل شده از دانشگاه‌های چینی به کشورهای اشاره شده می‌روند تا ادامه تحصیل دهند. در سال 2009 میلادی، دولت چین با 64 کشور جهان تفاهم‌نامه دوجانبه‌ای را برای گسترش فعالیت‌های آموزشی امضاء کرده است.

 

 

رشته‌های مفید تحصیلی در چین

 فارغ از رشته‌های زبان چینی، طب سنتی چین‌، هنرهای رزمی، تاریخ، فلسفه، ورزش و هنرهای فولکور چینی (شامل موسیقی و نقاشی)، رشته‌هایی نظیر ریاضیات، مهندسی، علوم و پزشکی به علاوه اقتصاد، بازرگانی، تجارت و مدیریت بازرگانی، رشته‌های بسیار مناسبی هستند.

کمک هزینه تحصیلی

 به دنبال اجرایی شدن دریافت شهریه و افزایش هزینه‌های تحصیلی در آموزش عالی چین، نظام کمک هزینه تحصیلی دانشجویان طی سال‌های اخیر در چین راه‌اندازی شده است که این کمک هزینه‌های تحصیلی شامل موارد ذیل می‌شوند:

- کمک هزینه تحصیلی (grants)

برنامه کمک هزینه تحصیلی دولتی که از سال 2002 میلادی راه‌اندازی شده به دانشجویان نیازمند و با استعداد دانشگاه‌های عادی چین اهدا می‌شود.

 - کمک هزینه تحصیلی (Scholarship)

کمک هزینه‌های تحصیلی مبتنی بر شایستگی و صلاحیت یکی از اصلی‌ترین انواع کمک هزینه‌های تحصیلی است که از سال 1986 میلادی در دسترس دانشجویان چین قرار دارد.

کار برای تحصیل

 در سال 1994 میلادی آئین‌نامه «کار برای تحصیل» در دانشگاه‌های عادی چین تصویب شد که طی آن دانشجویان نیازمند می‌توانند با یافتن کار نیمه‌وقت هزینه تحصیل خود را بپردازند.

وام دانشجویی

 اولین برنامه اعطای وام دانشجویی در سال 1986 میلادی در این کشور اجرا شد. در چین دانشجویان سه نوع وام دانشجویی دریافت می‌کنند.

 

 معرفی دانشگاه معروف چین

دانشگاه فودان Fudan

ویژگی های زیادی است که دانشگاه فودان را مشهور می کند اما عناوین قدیمی ترین و برگزیده ترین دانشگاه چین نیست که این مرکز آموزشی را مهم کرده بلکه عضویت در گروه 21 و همکاری با 30 دانشگاه برتر دنیا فودان را منحصر به فرد کرده است.

دانشگاه فودان که در شهر شانگهای واقع شده، یکی از قدیمی ترین و برگزیده ترین دانشگاه های کشور چین به حساب می آید. این دانشگاه، با شعار «مشتاقانه به دنبال دانش باشید تا از آن به شیوه خودتان بهره ببرید» در سال 1905 تاسیس شد. دکتر یانگ یولیانگ در حال حاضر، سکانداری این دانشگاه عومی را برعهده دارد و بر کار، تدریس و فعالیت دوهزار و 300 استاد و کارمند، 15 هزار و 700 دانشجوی دوره کارشناسی و 11 هزار دانشجو در دوره تحصیلات تکمیلی نظارت می کند.

نوری آسمانی فودان، به زبان چینی به معنای نور آسمانی است که هر روز می درخشد!

این عبارت توسط استاد مشهور «ما ژیانبو» از متون کلاسیک فرهنگ چین انتخاب شد. اما این مرکز آموزشی که در ابتدا به عنوان یک کالج خصوصی فعالیت می کرد، در سال 1911 و در پی انقلاب زین های در چین – که در پی آن آخرین سلسله پادشاهی در چین با نام نظام کینگ از بین رفت – برای یک سال به یک پایگاه نظامی برای نیروهای انقلابی تبدیل شد.

 کالج فودان در سال 1917 به دانشگاه تبدیل شد و پس از سه دهه یعنی در سال 1941 براساس رای دولت چین، یک دانشگاه دولتی شد و نام آن به دانشگاه ملی فودان تغییر یافت. تحولات فودان به اینجا ختم نشد و پس از کمونیست شدن حکومت چین، نام ملی از اسم دانشگاه حذف و روش های ارائه دروس و اداره دانشگاه از د انشگاه های برتر شوروی الگوبرداری شد. بالاخره هم در دهه 70 میلادی و پس از دوران انقلاب فرهنگی در این کشور، دانشگاه فودان به تدریج ساختاری مدرن و بازتری از نظر تعامل با دنیای دانگشاهی خارج از چین پیدا کرد.

17دانشکده و 69 گروه آموزشی

 ساختار دانشگاه فودان متشکل از 17 دانشکده و 69 گروه آموزشی است. این دانشگاه همچنین دارای 77 موسسه تحقیقاتی است که موسسه تحقیقاتی هنرهای تصویری شانگهای مشهورترین این موسسات به حساب می آید. به علاوه این دانشگاه در حال حاضر هزار و 350 پروفسور در تیم دانشگاهی خود دارد که 30 نفر آنها عضو آکادمی علوم چین هستند. این دانشگاه 10 بیمارستان دارد که بخش آموزشی رشته های مختلف پزشکی فودان آنها را اداره می کنند.

فودان همچنین عضو گروه 21 نیز هست؛ بد نیست بدانید این گروه از 21 دانشگاه برجسته دنیا در زمینه تحقیقات تشکیل شده و دانشگاه های مک گیل، بریتیش کلمبیا و مبورن و دانشگاه ملی سنگاپور ازجمله اعاضی شناخته شده این گروه دانشگاهی هستند. نکته جالب توجه آنکه اعضای این گروه به صورت گسترده ای در خصوص انجام تحقیقات علمی و برگزاری همایش ها با یکدیگر همکاری دارند.

دانشجویان بین المللی

 از دهه 1950 میلادی، دانشگاه فودان شروع به ثبت نام از دانشجویان بین المللی کرد. فودان یکی از اولین مراکز آموزش عالی در کشور چین بود که اقدام به این کار کرد. از آن زمان تاکنون بیش از 10 هزار دانشجوی بین المللی از بیش از 100 کشور جهان از فودان فارغ التحصیل شدند. به گزارش برترین ها در پایان سال 2010، تعداد دانشجویان خارجی سه هزار و 125 نفر گزارش شد که رتبه دوم را در میان دانشگاه های چین در این زمینه احراز کرد.

برنامه های درسی دانشجویان خارجی شامل قسمت های دریافت مدرک و بدون دریافت مدرک می شود. به این شکل برخی از دانشجویان خارجی تنها برای گذراندن یک ترم تحصیلی و به شکل میهمان به صورت موقت در فودان به تحصیل می پردازند. یکی از مهم ترین بخش های آموزشی مربوط به دانشجویان خارجی، گروه آموزشی زبان و فرهنگ چین است. این گروه آموزشی زیر مجموعه دانشکده هنر است و در آن به صورت اختصاصی توسط اساتید برجسته چینی و بعضا غیرچینی به تدریس ادبیات، تاریخ، اقتصاد، فلسفه و حقوق چین اختصاصا برای دانشجویان خارجی پرداخته می شود.

 

 

 

معروف های فودان

 امروزه انجمن فارغ التحصیلان دانشگاه فودان در سرتاسر دنیا از ژاپن و استرالیا گرفته تا کانادا و آمریکا وجود دارند. فارغ التحصیلان فودان از نظر اقتصادی، آکادمیک و آموزشی دارای ارتباطات وسیعی با دانشگاه کنونی فودان هستند. برنامه های معمول انجمن های فارغ التحصیلی فودان عبارتند از به روز رسانی لیست اعضا، برگزاری کنفرانس ها، اجرای طرح تبادلات فرهنگی چین با دیگر کشورها و ارتباط گسترده با دیگر انجمن های فارغ التحصیلی در دنیا.

این هم لیستی از برترین فارغ التحصیلان شناخته شده دانشگاه فودان.

زانگ زیرانگ: قاضی برجسته چین

 تانگ جیاکژوان: وزیر خارجه سابق چین

 لی لانکینگ: معاون سابق نخست وزیر چین

ژوکژان: ریاضیدان برجسته

شنمن ژانگ: مدیریت عالی اجرایی بانک جهانی یک بنیاد چینی – آمریکایی

دانشگاه فودان عضو گروه بین المللی دانشگاه های رده بالای ارائه دهنده کمک های تحصیلی و بورسیه کردن دانشجویان است اما به تازگی بنیاد توسعه آموزشی را با همکاری دانشگاه ییل تاسیس کرده که مرکز آن در شهر نیویورک است. بد نیست بدانید فودان اولین دانشگاه چینی است که چنین بنیادی تاسیس کرده است.

شبکه تیندال

در سال 2011، فودان عضو شبکه تیندال شد، این شبکه از مجموعه ای از مراکز تحقیقاتی و عملیاتی که در زمینه تغییرات آب و هوایی کره زمین فعالیت می کنند، تشکیل شده و پروفسور یولیانگ یانگ استاد فودان که مسئول این دانشگاه در شبکه تیندال هم هست، در ماه می امسال در شهر نوورویچ انگلستان جایزه ارزشمندترین فعال محیط زیستی را دریافت کرد.

تعویض دانشجو با 200 دانشگاه

 دانشگاه فودان با همکاری با بیش از 200 دانشگاه در 30 کشور دنیا برنامه های تعویض و جا به جایی دانشجو دارد که اطلاعات کامل و به روز شده آن را در سایت مرکزی خود دانشگاه می توانید ببینید اما برای اینکه به عملکرد مثبت فودان پی ببرید، بد نیست بدانید این مرکز آموزشی با دانشگاه هایی مانند هاروارد، ییل، دورهام، توکیو، دانشگاه ملی سنگاپور و سیدنی همکاری دارد.

تحصیل به یوان

 هزینه تحصیل در دوره کارشناسی در هر ترم مابین 4200 تا 4800 یوان می شود. هزینه تحصیل در دروه کارشناسی ارشد در هر ترم مابین 4750 تا 5240 یوان می شود. هزینه تحصیل در مقطع دکترا در هر ترم مابین 5360 تا 6500 یوان می شود.

خوابگاه

دانشگاه فودان دارای هشت مجموعه خوابگاهی است و ظرفیت آن را دارد که پاسخگوی همه دانشجویان متقاضی باشد. این خوابگاه ها دارای اکثر امکانات رفاهی مانند غذاخوری، اینترنت و مجموعه ورزشی هستند اما نکته جالب درباره خوابگاه های فودان، برگزاری شب فرهنگی کشورهای مختلف در شب های مختلف هفته و کتابخوانی و شعرخوانی و دیگر کارهایی است که بازتاب فرهنگ و آداب و سنن کشورهای مختلف است.

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: یکشنبه 11 مرداد 1394 ساعت: 17:41 منتشر شده است
برچسب ها : آشنایی با نظام آموزش عالی چین / بزرگترین نظام آموزشی جهان,بزرگترین نظام آموزشی جهان,نظام آموزشی در چین,

 

معرفی نظام آموزش عالی کره جنوبی

 

کره جنوبی به سرعت در حال تبدیل شدن به بهترین مقصد برای دانشجویان جهان است. این کشور به دلیل داشتن 9 دانشگاه در جمع 50 دانشگاه برتر جهان که در رتبه‌بندی سال تحصیلی 2013-2012 میلادی از سوی موسسه اعتبار سنجی «کیو اس» اعلام شد به خود می‌بالد.

 

معرفی نظام آموزش عالی کره جنوبی

تحصیلات عالی در کره جنوبی امری بسیار جدی و مهم برای جوانان است و سرمایه‌گذاری در بخش آموزش و تحقیقات علمی از سیاست‌های اصلی این کشور است که در حال حاضر سیزدهمین اقتصاد قدرتمند جهان و سومین اقتصاد قدرتمند آسیا محسوب می‌شود.

به گزارش ایسنا،‌ کره جنوبی به سرعت در حال تبدیل شدن به بهترین مقصد برای دانشجویان جهان است. این کشور به دلیل داشتن 9 دانشگاه در جمع 50 دانشگاه برتر جهان که در رتبه‌بندی سال تحصیلی 2013-2012 میلادی از سوی موسسه اعتبار سنجی «کیو اس» اعلام شد به خود می‌بالد.

در سال 2004 میلادی این کشور برنامه‌ای را تصویب کرد که طی آن می‌بایست تا سال 2012 میلادی شمار دانشجویان خارجی در این کشور به 100 هزار نفر می‌رسید که به دنبال این برنامه تا سال 2010 میلادی 83 هزار و 842 نفر از 171 کشور جهان در این کشور به تحصیل مشغول شدند.

بهترین دانشگاه این کشور، دانشگاه «ملی سئول» است که در رده‌بندی سال 2013-2012 از سوی موسسه «کیو اس» در رتبه 37 جهان و رتبه چهارم آسیا قرار گرفت. در این گزارش به نقل از پایگاه‌های اینترنتی «ایست وست سنتر» و «استادی این کوریا» به معرفی نظام آموزش عالی در کره جنوبی می‌پردازیم:

- آموزش عالی در کره جنوبی

موسسات آموزش عالی در کره جنوبی شامل دانشگاه‌ها، دانشگاه‌های صنعتی، مدارس عالی دو سالانه، دانشگاه‌های آموزشی، دانشگاه‌های آزاد غیرحضوری،‌ دانشگاه‌های فنی و سایر موسسات آموزشی متفرقه می‌شوند.

دانشگاه‌های کره جنوبی طبق برنامه‌ریزی موسس‌های آنها، تقسیم‌بندی می‌شوند. به عنوان مثال دانشگاه‌های ملی که از سوی دولت تاسیس و اداره می‌شوند، دانشگاه‌های دولتی که از سوی دولت محلی تاسیس و اداره می‌شوند و دانشگاه‌های خصوصی که از سوی موسسات آموزشی ترکیبی تاسیس و اداره می‌شوند.

در بحث پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها نیز دولت کره جنوبی با هدف گسترش حوزه اختیارات و استقلال دانشگاه‌ها، تنها پیش نیازهای حداقلی را تعیین کرده است و به اداره ثبت‌نام هر دانشگاه اجازه داده است تا با آزادی عمل و استقلال کامل، تمام شیوه‌های پذیرش استاندارد دانشجو اعم از آزمون سراسری، آزمون ارائه مقاله، بررسی صلاحیت علمی و تحصیلی و معرفی نامه‌ها را بکار گیرند که از این طریق حوزه اختیارات دانشگاه برای پذیرش دانشجو افزایش می‌یابد.

تا ماه آوریل 2010 میلادی، 411 دانشگاه در کره جنوبی به ثبت رسیده که شامل 179 دانشگاه جامع، 145 مدارس عالی دو سالانه، 40 دانشکده کارشناسی ارشد، 20 دانشگاه کامپیوتر و علوم سایبری، 11 دانشگاه صنعتی، 10 دانشگاه آموزشی و شش واحد دانشگاهی متفرقه می‌شود.

- مقاطع، رشته‌ها و انواع دانشگاه‌های کره جنوبی

1- دانشگاه‌ها هدف اصلی از تحصیل در دانشگاه،‌ آموزش افراد تا انجام تحقیقات عمیق دانشگاهی، ارائه فرضیه‌های علمی و ارائه راهکارهای مهم برای توسعه کشور و جامعه و بهبود مدیریت و رهبری است.

طول مدت دوره‌های تحصیلی در دانشگاه‌های کره چهار الی شش سال است که رشته‌هایی نظیر پزشکی، طب شرقی و دندانپزشکی هر کدام شش سال به طول می‌انجامند.

13رشته تحصیلی نیز در کره جنوبی دارای ارزش مدرک علمی هستند که شامل ادبیات، حقوق،‌ الهیات، علوم سیاسی، اقتصاد، مدیریت بازرگانی، مدیریت اجتماعی،‌ تعلیم و تربیت، کتابداری، علوم، مهندسی، دندانپزشکی،‌ طب شرقی، داروسازی، پرستاری، کشاورزی، دامپزشکی، علوم شیلات،‌ هنرهای زیبا و موسیقی می‌شوند. عموما برای فارغ‌التحصیلی در رشته‌های دانشگاهی در کره جنوبی نیاز به گذراندن 140 واحد درسی است و مدرک کارشناسی به دانشجویانی اعطا می‌شود که موفق به گذراندن واحدهای مشخص شده از سوی دانشگاه مربوطه بشوند.

 

2- مدارس عالی دو سالانه مدارس عالی دو سالانه با هدف ارائه برخی رشته‌های خاص نظیر علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم طبیعی،‌ مهندسی، هنرهای نمایشی، آموزش جسمانی و سلامت راه‌اندازی شده‌اند و حداقل دوره‌های تحصیلی در آنها دو الی سه سال است. دانشجویان مدارس عالی دو سالانه برای فارغ‌التحصیلی نیازمند پشت سر گذاشتن 80 واحد و دانشجویان مدارس عالی سه ساله نیز مستلزم گذراندن 120 واحد درسی هستند و مدرک دیپلم این موسسات به دانشجویانی اعطا می‌شود که موفق به کامل کردن دوره‌های تحصیلی و پشت سر گذاشتن واحدهای تعیین شده از سوی این مدارس بشوند. افرادی که از مدارس عالی فارغ‌التحصیل شوند در دانشگاه‌ها، دانشگاه‌های صنعتی و دانشگاه‌های آزاد و غیرحضوری پذیرفته می‌شوند.

 

3- دانشکده‌های کارشناسی ارشد (تحصیلات تکمیلی) دانشکده‌های تحصیلات تکمیلی با هدف تعقیب جدی‌تر اهداف آموزش عالی و افزایش قابلیت انجام تحقیقات علمی و پرورش استعدادهای خلاق تاسیس شده‌اند. این دانشکده‌ها به دانشکده‌های جامع تحصیلات تکمیلی و تحقیقات علمی (پژوهش محور) و دانشکده‌های جامع تحصیلات تکمیلی آموزش محور تقسیم می‌شوند.

 

4- دوره تحصیلی کارشناسی ارشد دوره زمانی مورد نیاز برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد دو سال یا بیشتر است. دانشجویان این مقطع عموما باید 24 واحد اخذ کنند که پس از پشت سر گذاشتن واحدهای تعیین شده و قبولی در آزمون‌های مربوطه، نسبت به ارائه پایان‌نامه اقدام می‌کنند که این پایان‌نامه باید دست‌کم مورد پذیرش و قبولی سه ممتحن واقع شود.

5- دوره دکتری مدت زمان تحصیلی مورد نیاز برای اخذ مدرک دکتری سه سال یا بیشتر است. دانشجویان این مقطع معمولا باید 36 واحد درسی را پشت سر بگذارند و پس از پشت سر گذاشتن واحدهای تعیین شده و آزمون جامع، می‌بایست رساله دکترای خود را ارائه دهند که این رساله برای اینکه مورد قبول واقع شود باید به تایید پنج استاد برسد.

 

6- دوره‌های فوق دکتری این دوره برای ادامه تحقیقات علمی پس از تکمیل دوره دکتری است. در حال حاضر بسیاری از دانشگاه‌های کره جنوبی از بسیاری از محققان مقطع فوق دکتری برای انجام تحقیقات علمی دعوت به عمل می‌آورند.

 

- همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه‌های کره جنوبی

برخی از دانشگاه‌های کره مانند دانشگاه «یون سئی» در حال گشایش دانشکده‌های بین‌المللی جدید در راستای پاسخگویی به نیازهای رو به رشد دانشجویان متقاضی هستند ضمن اینکه پنج دانشگاه آمریکایی نیز قصد دارند در کمپ جهانی دانشگاهی «سونگ دو» دانشکده احداث کنند.

 

- سال تحصیلی آموزشی در کره جنوبی

سال تحصیلی آموزشی در کره جنوبی از ماه مارس آغاز می‌شود اما بسیاری از دانشگاه‌ها دو بار در سال نسبت به پذیرش دانشجو اقدام می‌کنند که یک نوبت در ماه مارس و نوبت دیگر نیز در ماه سپتامبر است.

سال تحصیلی در کره جنوبی نیز به دو ترم تقسیم می‌شود که در خلال آن نیز یک تعطیلات تابستانی از ماه ژوئیه تا ماه اوت و یک تعطیلات زمستانی از ماه دسامبر تا فوریه گنجانده شده است.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: یکشنبه 11 مرداد 1394 ساعت: 17:36 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره نظام آموزش عالی کره جنوبی,معرفی نظام آموزش عالی کره جنوبی, آموزش عالی در کره جنوبی, سال تحصیلی آموزشی در کره جنوبی,

 

معرفی نظام آموزش عالی اوکراین

 

معرفی نظام آموزش عالی اوکراین

اوکراین در عرصه آموزش عالی، تاریخی طولانی و غنی و نیز چهره‌ای شناخته‌ شده در میان دانشجویان، فارغ‌التحصیلان و اساتید دانشگاهی سراسر جهان دارد.

 

به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی آژانس اجرایی آموزش، سمعی و بصری و فرهنگی اتحادیه اروپا، کمیسیون آموزش اروپا در این گزارش به معرفی نظام آموزش عالی اوکراین پرداخته که یکی از محبوب‌ترین و بهترین کشورهای ارائه‌دهنده تحصیلات تکمیلی در قاره اروپا محسوب می‌شود. برخی از مهمترین‌ ویژگی‌های نظام آموزش عالی این کشور به شرح زیر است:

 

- قانون آموزش عالی اوکراین

 محتوای قانونی آموزش عالی در اوکراین مبتنی بر قانون اساسی این کشور است که قوانین آموزش، آموزش عالی، فعالیت‌های علمی و فناوری، بودجه دولتی، نظام بودجه اوکراین، قانون کار اوکراین و دکترین توسعه آموزش و سایر قوانین را شامل می‌شود. علاوه بر این، قوانین بسیاری بر نظام جامع آموزش عالی اوکراین حاکم است که عملکرد بخش‌های مختلف آن را تحت نظارت دارند.

 

- انواع دوره‌های آموزش عالی و مدارک تحصیلی مرتبط با آن

در نظام آموزش عالی اوکراین چهار مقطع تحصیلی وجود دارد که شامل دوره تخصصی مرحله اول، کارشناسی، دوره تخصصی مرحله دوم و کارشناسی ارشد می‌شود و به اختصار عبارتند از:

- دوره تخصصی مرحله اول: یک دوره کوتاه مدت آموزشی در سیکل اول آموزشی است که پس از اتمام تحصیلات متوسطه آغاز می‌شود و شامل آموزش مهارت‌های خاص و دانش کافی برای پذیرش وظایف شغلی مشخص و اخذ پست‌های پایه در برخی مشاغل اقتصادی است. طول مدت این دوره به طور عادی دو و نیم الی سه سال است.

- کارشناسی: مقطعی از مهارت علمی در آموزش عالی است که افراد پس از اتمام تحصیلات متوسطه وارد آن می‌شوند و در این دوره مهارت‌های خاص و دانش کافی برای انجام حرفه‌های خاص نظیر اقتصاد، علوم، مهندسی، فرهنگ و هنر می‌آموزند. مدت اتمام این دوره به طور عادی چهار سال است و دانشجویان باید طی این چهار سال 240 واحد درسی را پشت سر بگذارند.

- دوره تخصصی مرحله دوم:‌ مقطعی از مهارت علمی در سطح آموزش عالی است که افراد حائز مدرک کارشناسی برای تکمیل تحصیلات خود گام به این مرحله می‌گذارند. در این دوره نیز مهارت‌های علمی و آموزشی برای انجام فعالیت‌های حرفه‌ای در رشته‌های اقتصاد، علوم، مهندسی، فرهنگ و هنر آموزش داده می‌شود. طول این دوره تحصیلی نیز به طور عادی یک سال و تعداد واحدهای درسی مورد نیاز 60 واحد است.

- کارشناسی ارشد: دوره‌ای از تحصیلات عالی است که افراد پس از اتمام تحصیلات تکمیلی در مقطع تخصصی مرحله دوم با ورود به مقطع کارشناسی ارشد، مهارت‌های لازم برای داشتن شخصیت خلاق در سطوح مختلف حرفه‌ای در فعالیت‌هایی نظیر مهندسی، مدیریت بازرگانی، آموزش و هنر را کسب می‌کنند. اتمام این دوره تحصیلی یک الی یک و نیم سال زمان برده و مستلزم گذراندن 60 الی 90 واحد درسی است. در طول این دوره دانشجویان بایستی نسبت به نگارش رساله خود اقدام کنند. دوره‌های تخصصی و ارشد در رشته‌هایی نظیر پزشکی، دندانپزشکی و دامپزشکی پس از تحصیلات متوسطه آغاز شده و پنج الی شش سال به طول می‌انجامد که دانشجویان این دوره مستلزم گذراندن 300 الی 360 واحد درسی هستند. به فارغ‌التحصیلان آموزش عالی در اوکراین گواهینامه علمی مرتبط با مقطع تحصیلی مربوطه اعطا می‌شود. این دیپلم‌های رسمی به عنوان گواهینامه علمی و گواهی مهارت، اخذ مدرک تحصیلی مرتبط را در آموزش عالی تایید می‌کنند.

 

- انواع موسسات آموزش عالی اوکراین از نظر سطح علمی

قانون آموزش عالی اوکراین مصوب سال 2002 میلادی چهار رده موسسه آموزش عالی حائز اعتبار علمی را تعیین کرده است که عبارتند از:

- موسسات آموزش عالی سطح یک که به آموزش مهارت‌های تخصصی سطح پایه می‌پردازند.

- موسسات آموزش عالی سطح دو که به آموزش دوره‌های تخصصی سطح پایین و کارشناسی می‌پردازند.

- موسسات آموزش عالی سطح سه که به تربیت دانشجویان مقاطع کارشناسی و دوره تخصصی پرداخته و در برخی از رشته‌ها نیز دوره‌های مهارت ارشد ارائه می‌دهند. - موسسات آموزش عالی سطح چهار که به تربیت دانشجویان مقاطع ارشد، دوره تخصصی، ارشد و دکترا می‌پردازند.

 

- انواع موسسات آموزش عالی در اوکراین

در اوکراین شش نوع موسسه آموزش عالی وجود دارد که شامل دانشگاه، آکادمی، انستیتو، هنرستان و مدرسه عالی هنر، کالج‌ها و موسسات فنی و حرفه‌ای هستند. در مجموع در اوکراین 661 موسسه آموزش عالی دولتی و 185 موسسه آموزش عالی خصوصی وجود دارد.

 

- بودجه آموزش عالی

موسسات آموزش عالی دولتی در اوکراین توسط بودجه دولتی وزارت علوم، ورزش و جوانان تامین اعتبار می‌شوند. موسسات آموزش عالی وابسته به شهرداری نیز با بودجه شهرداری‌ها تامین اعتبار می‌شوند. همچنین بودجه موسسات آموزش عالی خصوصی نیز از سوی صاحبان و بانیان آنها تامین می‌شود.

 

- سهم دانشجویان و حمایت‌های مالی

دانشجویان دانشگاه‌های دولتی اوکراین هیچ گونه شهریه‌ای نمی‌پردازند. علاوه بر این دانشجویان تمام وقتی که نمرات عالی کسب کنند نیز بورسیه دریافت می‌کنند. اعضای دانشگاهی نیز سه نوع حقوق دریافت می‌کنند که عبارت از حقوق دانشگاهی، حقوق اجتماعی و حقوق خاص هستند.

میزان مرسوم حقوق استادان دانشگاه‌های این کشور نیز بر مبنای سطح علمی تدریسی و حجم ساعات تدریس تعیین می‌شود که این میزان 60 الی 70 درصد حداقل استانداردهای زندگی در این کشور را شامل می‌شود. دانشجویانی که در دانشگاه‌های غیردولتی تحصیل می‌کنند نیز باید شهریه‌ تحصیلی خود را به صورت مقطعی پرداخت کنند. این دانشجویان این امکان را دارند که از سوی بانک‌های خصوصی یا دولت، وام‌های تحصیلی دریافت کنند ضمن اینکه اولیای دانشجویان می‌توانند تقاضای تخفیف مالیاتی کنند.

 

- مدارک علمی دانشگاه‌های اوکراین و اعتبار آنها

نظام ملی سنجش کیفیت مدارک علمی دانشگاه‌های اوکراین با استفاده از گواهی و آیین‌نامه‌های اداره اعتبار و گواهی وزارت علوم، ورزش و جوانان این کشور اجرا می‌شود. مراحل سنجش اعتبار مدارک دانشگاهی شامل سنجش اعتبار دوره‌های آموزشی و اعتبار موسسه آموزش عالی ارائه کننده دوره آموزشی مربوطه می‌شود. هر موسسه آموزش عالی می‌بایست حداقل استانداردهای مورد نیاز برای آموزش عالی را دارا باشد. موسسات آموزش عالی در صورتی که دو سوم رشته‌های آموزشی آن‌ها تایید شدند، اعتبار علمی دریافت می‌کنند.

 

- نحوه پذیرش دانشجو

سیاست‌های پذیرش دانشجو از سوی وزارت علوم، ورزش و جوانان اوکراین تعیین شده است. برای پذیرش در مقطع کارشناسی نیاز به گذراندن ارزشیابی اجباری مستقل است که این سیستم ارزیابی از سوی وزارت علوم، ورزش و جوانان اوکراین انجام می‌شود و نمرات اخذ شده توسط داوطلبان نباید از حداقل تعیین شده کمتر باشد.

ضمن اینکه میانگین نمرات مدرسه داوطلبان نیز در این ارزیابی به حساب می‌آید. در مقطع بعدی یعنی کارشناسی ارشد نیز داوطلبان باید آزمون‌های ورودی را پشت سر گذارند.

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: یکشنبه 11 مرداد 1394 ساعت: 17:32 منتشر شده است
برچسب ها : معرفی نظام آموزش عالی اوکراین,دانشگاه در اکراین,نظام دانشگاهی در اکراین,

مدیریت بحران آب

 

 

 

 

مديريت منابع آب و مقابله با خشكي در كشاورزي

 

چكيده

 

منابع آب كره زمين در حال حاضر با بحران ها و چالش هاي نگران كننده اي همچون كمبود آب، عدم دسترسي به آب شرب بهداشتي و تميز، كنترل منابع آب، درهم گسيختگي شبكه مديريت منابع آب، كاهش در منابع مالي اختصاص داده شده،

 

 فقدان آگاهي در تصميم گيران و عموم و در معرض خطر بودن صلح و امنيت جوامع دست در گريبان است. با توجه به بحران ها و چالش هاي پيش آمده رهيافت هاي گوناگون مديريت منابع آب همچون مديريت مبتني بر عرضه آب، مديريت يكپارچه منابع آب و رهيافت راهبردهاي با گذشت زمان نشو و نما يافته اند. در حال حاضر حفظ پايداري منابع آب از اهداف نظام هاي مديريت منابع آب مي باشد. در كشاورزي به عنوان بزرگترين مصرف كننده منابع آب، مديريت در دو بخش عرضه و تقاضاي آب اعمال مي گردد كه با توجه به محدودبت هاي موجود در عرضه منابع آب توجه ويژه اي به بخش تقاضا و مصرف كنندگان مي گردد. در ادامه روش ها و فنون بهره برداري بهينه از منابع آب كشاورزي با تاكيد بر مناطق خشك آورده شده است.

 

مقدمه

 

هم اكنون آب يك عنصر كمياب مي باشد. توزيع نامتقارن بارندگي در مناطق مختلف منجر به ظهور اقليم هاي خشك و نيمه خشك در مناطق مختلف گرديده است. اين مناطق عليرغم برخورداري از توانمندي هاي بالقوه، در توسعه و پيشرفت خود با عوامل محدودكننده بي شكاري مواجه هستند. براي رشد و پيشرفت در اين مناطق راه ها را نبايد بسته ديد بلكه با برنامه ريزي دقيق و اعمال مديريت همه جانبه در اين مناطق مي توان شاهد شكوفايي اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي بود. امروزه آب به عنوان يك نعمت لايتناهي و فراوان تلقي نمي شود بلكه دولت ها و دانشمندان پي به اين نكته بردان اند كه از ذخاير آبي بايد حداكثر بهره برداري را با كمترين اتلاف و ضايعات به عمل آورد. مديريت منابع آب بخشي از برنامه ريزي توسعه كشورها تلقي مي شود و هر كشوري بر مبناي ميزان منابع آب در دسترس، استراتژي و برنامه خاصي را براي بهره برداري بهينه از منابع آب موجود اجرا مي نمايد. به علت ارتباط مستقيم كشاورزي با آب و طبيعت لذا به شدت از تنش هاي آبي تاثير مي پذيرد. عموما مناطق خشك كه از خصيصه كم آبي و بارندگي كم، رنج مي برند در مقايسه با مناطق پرباران از شرايط كشاورزي متفاوتي برخوردار هستند. كشاورزي در مناطق خشك به علت بروز خشكسالي، سيل و بيابان زايي در سال هاي مختلف نيازمند استراتژي و برنامه هاي سازگار با اين نوع اقليم ها مي باشد. اما كشورهاي در حال توسعه به علت فقدان مديريت هوشمند بر منابع آب و عدم به كارگيري راهكارها و عمليات فوق به مراتب بيشتر از تنش هاي آبي و خشكسالي ها آسيب مي بينند.

 

وضعيت منابع آب در كره زمين

 

97% منابع آب كره زمين را آبهاي شور اقيانوس ها تشكيل مي دهند. از 3 درصد باقيمانده، دو سوم آن به صورت توده هاي يخ در قطب ها و برف در مناطق كوهستاني انباشته شده است. با اين حساب يك درصد آبهاي كره زمين را آب شيرين جاري تشكيل مي دهد كه 98% آن شامل آبهاي زيرزميني مي شود(2000،Bouwer) در كشورهاي غربي و صنعتي سالانه هر فرد حداقل به 2000 مترمكعب آب براي برخورداري از يك استاندارد مطلئب نياز دارد. اگر سرانه آب هر فر بين 1000 تا 2000 مترمكعب باشد آن كشور تحت تنش آب است ولي سرانه از 500مترمكعب در سال كمتر باشد كشور مذكور با كم آبي مواجه است. در حال حاضر منابع آب موجود مي تواند سالانه 7000 مترمكعب براي هر فرد آب فراهم نمايد. اگر چه آب كافي حداقل براي سه برابر جمعيت كره زمين موجود است ولي عدم تعادل بين توزيع جمعيت و بارندگي موجب كمبود آب در بعضي از مناطق شده است (2000،Bouwer). امروزه 26 كشور جهان جزء كشورهاي كم آب قلمداد مي شوند كه در اكثر آنها نرخ رشد جمعيت بالاست. از اين 26 كشور 9 كشور در خاورميانه با كم آبي مواجه مي باشند. آفريقا بالاترين تعداد كشورهاي كم آب را شامل مي شود(11 كشور). در سال 2000تعداد آفريقايي هايي كه در كشورهاي كم آب زندگي مي كردند بالغ بر 300 ميليون نفر بود(پوستل، 1375)، اقليم هاي خشك حدود يك سوم سطح كره زمين و 15 درصد جمعيت كره زمين را در بر مي گيرند. سه چهارم مناطق خشك در قاره هاي آسيا، آفريقا و استراليا پراكنده مي باشند. گياهان مناطق نيمه خشك، خشك و بسيار خشك به ترتيب5، 23 و 4 درصد اراضي كره زمين را به خود اختصاص داده اند(عليها، 1380).

 

وضعيت منابع آب در ايران

 

مطالعات و بررسي نشان مي دهد كه در حال حاضر از كل منابع آب تجديدشونده كشور 5/88 ميلياردمتر مكعب جهت مصارف بخش هاي كشاورزي، صنعت و شرب برداشت مي شود. از اين ميزان حدود 83 ميليارد مترمكعب (5/93 درصد) در بخش كشاورزي، 5/4 ميليارد مترمكعب براي مصارف شرب و بهداشت و مابقي در صنعت و نيزهاي متفرقه ديگر مصرف مي شود( كشاورز و صادق زاده، 1379). ايزان با متوسط نزولات آسماني حدود 252 ميليمتر در سال در زمره مناطق خشك جهان محسوب مي شود. 65 درصد كشور ما را مناطق خشك و نيمه خشك تشكيل مي دهد كه به طور متوسط مقدار بارندگي در آنها از 150ميليمتر در سال كمتر است (شريعتمداري، 1380).

 

بحران ها و مسائل موجود پيرامون منابع آب

 

امروزه جهان براي تامين آب مورد نياز با مسائل و مشكلات معتنابهي مواجه مي باشد. محيط زيست و اكوسيستم هاي مبتني بر منابع آب شيرين با وقوع خشكسالي هاي متعدد و برداشت بي رويه از ذخاير آبي با بحران ها و چالش هاي زيادي روبرو شده اند. عادل رديف (1999) مسائل و مشكلات زير را در سيستم هاي آبي ذكر مي كند:

 

1- توزيع نابرابر منابع آب

 

2- رشد جمعيت

 

3- تنش هاي آبي

 

4- كميابي وسيع منابع آب

 

5- كنترل كيفيت آب

 

6- سيل و خشكسالي.

 

همچنين، ابوزيد(1998) نيز چالش هاي زير را مورد بررسي قرار مي دهد و معضلات جهان در زمينه تامين آب را به شرح زير اعلام مي نمايد:

 

1- كمبود آب: با توجه به روند كنترل ميزان منابع آب پيش بيني مي شود كه دوسوم جمعيت جهان با كمبود آب در سال 2025 روبرو شوند.

 

2- عدم دسترسي به آب شرب تميز و بهداشتي: عليرغم تلاش هاي بين المللي تخمين زده مي شود 72 ميليارد نفر فاقد دسترسي به آب شرب تميز و 2/2 ميليارد نفر فاقد دسترسي به آب بهداشتي باشند.

 

3- كنترل كيفيت آب: صنعتي شده، شهرنشيني، رشد كلان شهرها و كشاورزي فشرده همگي باعث آلودگي آبراهه ها و آبهاي زيرزميني شده اند و كاهش كيفيت آب را به همراه داشته است.

 

4- درهم گسيختگي شبكه مديريت منابع آب: مديريت ملي و بين المللي منابع آب در يك مسير درهم گسيختگي خركت مي كند. در آن به جاي توجه به محدوديت آب و ارتباط دروني اجزاي چرخه آب در طبيعت، صرفا با تامين نيازهاي آني توجه مي شود.

 

5- كاهش در منابع مالي اختصاص داده شده: در حال حاضر سيستم هاي تامين آب، آبياري، زهكشي، كنترل سيلاب، تصفيه و حفاظت آبخيزها به علت فقدان سرمايه گذاري با مشكلات مالي زيادي روبرو هستند.

 

6- فقدان آگاهي در تصميم گيران و عموم: تو هم فراواني آب و كيفيت لامتغير منابع آب باعث اغفال عمومي شده است. اين توهم مي تواند آنقدر ادامه يابد تا كمبود منابع آبي به يك واقيت تبديل شود و باعث تنزل كيفيت به سطح غيرقابل استفاده اي گردد.

 

7- در معرض خطر گذاشتن صلح و امنيت جوامع: آب يك عنصر اساسي در حيات و بنيان اقتصادي – اجتماعي جامعه و محيط اطرافش مي باشد. كاهش دسترسي به آب به طور فزاينده اي صلح و امنيت را در بسياري از نقاط كره زمين تهديد مي كند. بسياري از كشورهايي كه با كمبود آب روبرو مي شوند از ناآرامي هاي سياسي، تنش هاي اجتماعي و ناراحتي عمومي رنج مي برند.

 

مديريت منابع آب

 

با توجه به بحران ها و چالش هاي ذكر شده امروزه استفاده بهينه از منابع آب از برنامه هاي اصلي كشورها مي باشد. برنامه ريزي براي حفظ و بهره برداري بهينه از منابع آبي نيازمند به كارگيري ضوابط خاص خود مي باشد. عادل رديف (1999) رهيافت ها و خط مش هاي مديريت منابع آب را به صورت رهيافت هاي زير ذكر مي كند:

 

1- مديريت مبتني بر عرضه آب: با توجه به رشد جمعيت از دو به سه ميليارد نفر در طي سال هاي 1900 الي 1960 و فراواني منابع آب، دولت ها تاكيد بر برداشت از منابع آب جهت تامين نيازهاي آبي مي كردند. در واقع محور اين روش عرضه منابع آب در پاسخ به تقاضاي در حال رشد بود.

 

2- مديريت يكپارچه منابع آب: در اين روش ابعاد اقتصادي، اجتماعي و محيطي همگي در منابع آب در نظر گرفته مي شوند. هدف اين روش حفظ پايداري آب و اكوسيستم از طريق اعمال مديريت يكپارچه مي باشد.

 

3- رهيافت راهبردي(استراتژيك): در اين رهيافت سه هدف دنبال مي گردد: 1- حفظ كارايي اكوسيستم هاي منابع آب شيرين 2- مديريت مبتني بر اكوسيستم 3- بررسي نحوه اختصاص آب در آينده.

 

يكي از مباحث مهم در مديريت منابع آب اعمال روش مديريت يكپارچه منابع آب مي باشد. اجزاي مديريت آب يكپارچه شامل موارد زير است:

 

1- كيفيت آب 2- كميت آب 3- آب زيرزميني 4- آب سطحي.

 

در اين شيوه سياست ها بر سه محور متمركز است: 1- آب 2- برنامه ريزي 3- محيط (1995،Tolkaup Rooy, Sluis and).

 

امروزه يكي از مباحث مهم در امر مديريت منابع آب، حفظ پايداري اين منابع مي باشد. سيستم هاي منابع آبي پايدار، براي دستيابي كامل به اهداف جامعه در حال و آينده طراحي و اداره مي شوند. اين در حالي است كه به ملاحظات اكولوژيكي اين سيستم ها توجه گردد. سيستم هاي منابع آبي پايدار به نحوي طراحي و اجرا مي شوند كه در مقابل تغييرات مختلف سازگار، قدرتمند وداراي توانايي واكنش باشند.

 

(2000، Loucks, stakhiv and Martin).

 

پرييرا و همكاران(2002) نيز حفاظت از منابع آب، توجه به ملاحظات محيطي، استفاده از تكنولوژي هاي مناسب، حفظ توان اقتصادي و پذيرش اجتماعي مباحث توسعه منابع آب در ارتقاء سطح پايداري اين سيستم ها ضروري مي دانند.

 

مديريت منابع آب در كشاورزي

 

كشاورزي به علت ماهيت بيولوژيكي آن و وابستگي شديد آن به طبيعت بزرگترين مصرف كننده منابع آبي بيشترين كشورها مي باشد. در كشور ما 5/93 درصد منابع آبي در كشاورزي مورد بهره برداري قرار مي گيرد (كشاورز و صادق زاده، 1379) آبياري امروزه نقش مهمي را در اقتصاد كشورها بازي مي كند براي مثال جين و يانگ (2001) براي آبياري در كشاورزي چنين نقش هاي زير را ذكر مي كنند:

 

1- امنيت غذايي: تامين امنيت غذايي مردم چين به ميزان زيادي به آبياري بستگي دارد.

 

2- فقرزدايي: آبياري نقش مهمي را در افزايش درآمد كشاورزان چين بازي مي كند. افزايش درآمد كشاورزان با توليد و عملكرد بالا و با كشت بسياري از محصولات نقدي تحقق پيدا مي كند.

 

3- اهميت بين المللي: چين در بازار غله جهان نقش مهمي را ايفا مي كند. 75 درصد توليد غله چين از زمين هاي آبي به دست مي آيد.

 

در كشورهاي خشك و كم آب حفظ پايداري سيستم هاي آبي نيازمند به كارگيري اصول و برنامه ريزي دقيق تري مي باشد. خشكي و كم آبي بر روي كشاورزي مناطق خشك تاثير قابل توجهي دازند. امروزه مديريت منابع آب كشاورزي در دو بخش اعمال مي گردد. بخش اول شامل مديريت عرضه آب و بخش دوم شامل مديريت تقاضاي آب مي باشد. محدوديت منابع آب و فشار زياد بر ذخاير آبي موجب شده است تا توجه زيادي به مديريت كارآمد و بهينه منابع آبي در بخش تقاضا گردد. مديريت عرضه شامل عملياتي همچون انتقال آب را از طريق كانال، استفاده از آب زيرزميني در آبياري، استفاده تلفيقي از آب كانال ها و زيرزميني مي شود. مديريت تقاضا مواردي همچون كاهش مقدار آب مصرفي در آبياري، تغييرات نهادي و اصلاحات سازماني، مشاركت كشاورزان در امر مديريت منابع آب مي گردد(2001، Kijne). امروزه كشاورزي با بحران هايي همچون كمبود آب و آلودگي ذخاير آبي انتقال آب كشاورزي به ساير بخش ها و كارايي پايين مصرف آب در كشاورزي روبرو است كه نيازمند نگاه دقيق به اين موضوعات مي باشد(2001Jin and Young,). در ادبيات منابع آب و آبياري دو واژه پرمعنا ديده مي شود اولي بازده آبياري مي باشد. بازده آبياري حاصل نسبت مقدار آبي كه مفيد واقع مي شود به مقدار آبي كه مصرف مي گردد، مي باشد. مثلا گفته مي شود بازده آبياري در ايران رقمي حدود 32% است. واژه دوم بهره وري آب مي باشد. بهره وري آب مفهومي است مربوط به مقدار درآمدي كه از هر واحد آب مصرفي در كشاورزي عايد مي شود. نزديك ترين واژه به بهره وري آب، كارايي مصرف آب مي باشد. كارايي مصرف به مقدار محصولي گفته مي شود كه از هر واحد حجم آب به دست مي آيد. ارتقاي بازده آبياري، بهره وري اب و كارايي مصرف آب در بخش تقاضاي منابع آب از جمله اهداف مهم و قابل توجه دولت ها مي باشد (عليزاده، 1380)و بهره وري آب نقش هر واحد آب را در توليد ناخالص ملي تحت پوشش قرار مي دهد. بهره وري آب را به چهار روش مي توان افزايش داد:

 

1- بخشي از منابع آب را كه تبخير شده و از دسترس خارج مي شود كاهش دهيم و آب صرفه جويي شده را در بخش هاي ديگر مورد استفاده قرار مي دهيم.

 

2- با اجراي روش هاي آبياري بهتر و انجام عمليات صحيح كشاورزي از همان مقدار آبي كه در كشاورزي به كار مي بريم حداكثر محصول را توليد نماييم.

 

3- از آب هايي كه بدون استفاده به دريا، درياچه ها و كويرها مي ريزند استفاده كنيم.

 

4- آب را در جايي مصرف كنيم كه بهره وري آن زيادتر باشد(عليزاده، 1380).

 

روش ها و فنون بهره برداري بهينه از آب كشاورزي

 

پرييرا و همكارانش (2002) اقدامات زير را براي كاربرد پايدار منابع آب خصوصا در نواحي كم آب و خشك پيشنهاد مي كنند:

 

1- پذيرش و اجراي برنامه ريزي تلفيقي و يكپارچه منابع آب و زمين

 

2- بهبود سيستم هاي تامين آب و آبياري براي استفاده كارآمد از آب موجود

 

3- پذيرش سياست هاي واگذاري آب كه باعث حفاظت و كاربرد بهينه اين منابع مي شوند.

 

4- ارزش گذاري آب به عنوان يك كالاي اقتصادي، اجتماعي و محيطي

 

5- اقداماتي براي افزايش منابع آب موجود همچون استفاده مجدد از هرز آب ها، زهكش ها، پساب ها و ساير موارد اتلافي ديگر

 

6- پذيرش فن آوري هاي آبياري و آبرساني مناسب كه از اتلاف و ضايعات آب جلوگيري مي كنند.

 

7-ارتقاي آگاهي كاربران، پيرامون معضل كمبود آب و افزايش مشاركت آنان، مديريت سيستم ها و منابع آب.

 

يانگ و جين (2001) راه حل هاي زير را براي مديريت بهينه بخش تقاضاي منابع آب ذكر مي كنند:

 

1- استفاده از تكنولوژي هاي كارآمد و پيشرفته در آبياري: تكنيك هاي آبياري قطره اي و باراني قادرند ضايعات و تلفات آب را به شدت كاهش دهند. كانال هاي بتني، تا 50 درصد و لوله هاي آب تا 90 درصد قادرند تلفات آب را كاهش دهند.

 

2- استفاده مجدد از آب هاي تلف شده و اضافي در آبياري

 

3- كشت محصولات آبي كم مصرف تر: مثلا ذرت و گندم در مقايسه با كتان و برنج آب كمتري نياز دارند. بنابراين با توجه به ميزان آب موجود بايد برنامه ريزي به نفع محصولات كم مصرف تر انجام پذيرد. ساستري(2000) استراتژي هاي مديريت منابع آبي را در شرايط كمبود آب و در حين خشكسالي به صورت زير ذكر مي نمايد:

 

1- استفاده از واريته هاي مقاوم به كم آبي و خشكسالي 2- مديريت علف هاي هرز 3- كاربرد آبياري تكميلي 4- برداشت از آب باران و زيرزميني.

 

در چنين شرايطي خصوصا در مناطق خشك و كم آب لزوم به كارگيري روش ها و تكنيك هاي كاهش دهنده تنش هاي رطوبتي ضروري ني باشد. حفظ رطوبت و منابع آب با توجه به محدوديت هاي فعلي امري الزامي و اجتناب ناپذير است عليزاده (1380). راهكارهاي زير را براي افزايش بهره وري آب ذكر مي نمايد:

 

1- راهكارهاي فني: شامل تسطيح اراضي، استفاده از روش هاي آبياري باراني، قطره اي، پشته سازي، در آبياري به نحوي كه از اتلاف روان آب جلوگيري شود.

 

2- راهكارهاي مديريتي: شامل برنامه ريزي صحيح آبياري، آبياري در زماني كه گياه از نظر توليد محصول به شدت به آب نياز دارد، انجام عمليات خاك ورزي در جهت ذخيره آب در خاك، نگهداري بهتر كانال ها و تجهيزات آبياري.

 

3- راهكارهاي تشكيلاتي: همچون توسعه تشكيلات غيردولتي براي مشاركت مردمي، كاهش يارانه هاي بخش آب و قيمت گذاري، فراهم آوردن بازارهاي مناسب و موثر آب در چارچوب قانون.

 

4- راهكارهاي زراعي: همچون انتخاب ارقامي كه به ازاء هر واحد آب مصرفي حداكثر محصول را توليد كنند، ارقام مطابق با شرايط اقليمي، ارقام مقاوم به خشكي، انجام كشت مخلوط براي استفاده حداكثر از رطوبت آب.

 

امروزه بخش مهمي از تحقيقات در علوم كشاورزي بر روي راهكارهاي زراعي كاهش دهنده مصرف آب متمركز شده است. اين راهكارها قادرند رطوبت خاك و محيط اطراف گياه را تا حداكثر ممكن حفظ نمايند.

 

نتيجه گيري

 

همان طور كه آمار و ارقام نشان مي دهد كشور ما يك كشور خشك و كم آب است. مديريت بهينه و صحيح منابع آب در كشور ما نيازمند يك تحول عظيم مي باشد. اگر روند فعلي آن ادامه يابد آن وقت ما در مقابل حوادثي چون خشكسالي چند سال اخير متزلزم و آسيب پذير بوده و قافيه را خواهيم باخت.

 

امروزه در مديريت منابع آب خصوصا در كشاورزي به ابعاد محيطي، اقتصادي، اجتماعي و... توجه ويژه اي مي گردد. مديريت يكپارچه و سيستمي (نظام مند) براي تامين پايداري اين منابع جايگاه رفيعي را در برنامه ريزي سران كشورها به دست آورده است. در دنيا تلاش ها در راستاي استحصال بهينه منابع آب و بهره برداري حداكثر و كارآمد از اين منابع مي باشد. افزايش سطح آگاهي و مشاركت فعال كاربران در سياست گذاري هاي آب، به كارگيري تكنولوژي هاي نوين و كارآمد، كاربرد روش هاي كاهش دهنده تنش كم آبي و خشكي از اركان مديريت بخش تقاضا (كشاورزان) مي باشد. در عالم كشاورزي ديدگاه ها و تفكرات كشاورزان بايد از نوع نگرش هاي سنتي نسبت به منابع آب آزاد گردد. آب ديگر نبايد يك منبع لايتناهي و فراوان تلقي شود. روش ها و فنوني كه به كمترين ميزان آب براي دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده نيازمند هستند بايد در برنامه ريزي هاي كشاورزي و حتي غيركشاورزي جايگزين روش هاي سنتي در مصرف منابع آب گردد

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: سه شنبه 23 تیر 1394 ساعت: 8:56 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره مدیریت بحران آب,مديريت منابع آب و مقابله با خشكي در كشاورزي,

  معرفی رشته آبیاری و زهکشی در دوره ارشد

 

مقدمه

 

با توجه به نقشی که آب در کشاورزی دارد و نظر به اهمیتی که مسائل مربوط به حفظ و حراست و بهره برداری منابع آب بعنوان حیات کشاورزی دارا می باشد، ضرورت و اهمیت رشته کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی روشن می گردد.

 

کشور ایران با وسعت زیاد آب و هوای خشک و نیمه خشک دارای منابع آبی تقریبا محدود و کنترل نشده می باشدکه برای مدیریت آن لازم است متخصصینی با بینش و آگاهی های کافی تربیت شوند تا از عهده این مهم بر آیند.

 

   دانشجویان دوره ی کارشناسی ارشد رشته آبیاری و زهکشی به مطالعه، شناسایی، طراحی پروژه های آبیاری و زهکشی و مدیریت آنها خواهند پرداخت.

 

   هدف از ایجاد این دوره، تربیت متخصصینی است که با کسب دانش های لازم درزمینه های ذکر شده بتوانند به تحقیق، برنامه ریزی، هدایت و مدیریت امور اجرایی در مسائل مبتلا به پرداخته و به امر تدریس نیز در صورت لزوم مشغول گردند. 

 

 

 

                       

 

 

 

 

 

 

 

مشخصات دوره ی کارشنا سی ارشد رشته آبیاری و زهکشی

 

 

 

دوره ی کارشناسی ارشد رشته آبیاری و زهکشی، یکی از رشته های تخصصی مهندسی کشاورزی – آب است که مجموعه ای از دانش های مربوط به این رشته را در بر می گیرد.  

 

   طول این دوره بطور متوسط دو سال می باشد. ولی در صورت لزوم دانشجویان مجازند که حداکثر ظرف سه سال آنرا به اتمام برسانند.

 

    تعداد واحد های درسی دوره ی کارشناسی ارشد رشته آبیاری و زهکشی 32 واحد  می باشد که به شرح زیر است :

 

     -  دروس الزامی                          14  واحد

 

    -  دروس انتخابی                          12  واحد

 

    -  پایان نامه                                 6     واحد 

 

 

 

   عناوین دروس الزامی رشته آبیاری و زهکشی در دوره ی کارشناسی ارشد عبارتند از :

 

  1 –  آبیاری تحت فشار                             ( 3  واحد) 

 

  2 -   آبیاری سطحی                                 ( 2  واحد)

 

  3 -  زهکشی تکمیلی                                ( 3  واحد)

 

  4-  ریاضیات مهندسی تکمیلی                    ( 3  واحد)

 

  5-  آمار مهندسی                                     ( 2  واحد)

 

  6-  سمینار                                            (  1  واحد)

 

 

 

وظایف و مهارت های فارغ التحصیلان رشته آبیاری و زهکشی

 

   فارغ التحصیلان این رشته می توانند در دانشگاه ها و موسسات پژوهشی بعنوان مربی در وزارت جهاد کشاورزی و همچنین وزارت نیرو بعنوان مدیر فنی، برنامه ریز و سرپرست پروژه به انجام وظیفه مشغول کردند.

 

   سایر زمینه هایی که فارغ التحصیلان رشته آبیاری وزهکشی می توانند در آن مسئولیت پذیرفته ونقش خود را ایفا نمایند عبارتند از :

 

  -  برنامه ریزی و هدایت امور اجرایی و نظارت بر تهیه و اجرای راه های استفاده ی درست از منابع آب کشور

 

  -  تحقیق در زمینه های مختلف آبیاری و زهکشی

 

  -  تدریس دروس مربوط به آبیاری و زهکشی در آموزشکده ها و دانشکده های کشاورزی

 

 

 

دروس و ضرایب آنها در کنکور کارشنا سی ارشد

 

 

 

   1 -  زبان عمومی و تخصصی                        ( ضریب  2 )

 

   2 -  ریاضیات                                            ( ضریب  2 )

 

  3 -  هیدرولیک هیدرولیک انهار                      ( ضریب  2 )

 

  4 -  رابطه ی آب و خاک و گیاه                       ( ضریب  2 )

 

  5 -  سیستم های آبیاری                                  ( ضریب  3 )

 

  6 -  مهندسی زهکشی                                    ( ضریب  3 )                 

 

 

 

 

 

ظرفیت دانشگاه ها در رشته آبیاری وزهکشی سال

 

1387

مجموع

 

( نفر )   

ظرفیت شبا نه

 

( نفر )   

ظرفیت روزانه

 

( نفر )   

نام دانشگا ه

 

16       

4         

12       

دانشگاه تهران

 

6         

-          

6         

دانشگاه تربیت مدرس

 

6         

2         

4         

دانشگاه تبریز

 

7         

2         

5         

دانشگاه ارومیه

 

13       

6         

7         

دانشگاه بو علی سینا - همدان

 

6         

2         

4         

دانشگاه رازی کرمانشاه

 

16       

6         

10       

دانشگاه زابل

 

5         

2         

3         

دانشگاه زنجان

 

6         

3         

3         

دانشگاه شهر کرد

 

16       

5         

11       

دانشگاه شهید چمران اهواز

 

19       

4         

15       

دانشگاه شیراز

 

14       

5         

9         

دانشگاه صنعتی اصفهان

 

13       

5         

8         

دانشگاه فردوسی مشهد

 

6         

-          

6         

دانشگاه کردستان

 

149     

46       

103     

جمع کل

 

 

 

 

آمار شرکت کننده ها وپذیرفته شده ها

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: سه شنبه 23 تیر 1394 ساعت: 8:54 منتشر شده است
برچسب ها : معرفی رشته آبیاری و زهکشی در دوره ارشد,

بررسي عملکرد و راندمان محصول در روش هاي آبياري LEPA ،SPRAY ، SDI:

 

سيستم آبياري سنترپيوت به دليل هزينه كارگري كم ، انعطاف پذيري زياد ، راحتي اجرا و بهره برداري آسان ، يك سيستم آبياري انتخابي درامر كشاورزي است . وقتي كه سيستم سنترپيوت درست طراحي شود و به پخش كننده هاي آب با راندمان بالا تجهيز شود ، مي تواند در منابع پردازش خود( آب ، انرژي ، زمان ) صرفه جويي نمايد . از انواع مختلف اين پخش كننده ها مي توان به موارد زير اشاره كرد :

 

حالت پخش اسپري در ارتفاع متوسط mid-elevation spray application ))، حالت پخش اسپري در ارتفاع كم( low-elevation spray applicator ) وحالت پخش دقيق با انرژي كم( low energy precison application).

 

حالت آبياري موضعي زيرسطحي (subsurface drip irrigation ) ، به علت راندمان بالا با روش هاي ذكر شده قابل قياس است.راندمان يكنواختي بالاي آبياري كه منجر به توليد محصول و راندمان آب مصرفي بالا مي شود ، بهترين وسيلة مقايسه روش هاي آبياري براي مناطق و محصولات ويژه مي باشد .

 

در آزمايشات مختلف محققان روشهاي آبياري LEPA ، MESA ، LESA ، SDI با 5 نرخ آبياري ناقص(I0 ، I25 ، I50 ، I75 و I100) به صورت نسبت آب تهيه شده به مقدار آبياري كامل براي گياهان مختلف مورد ارزيابي قرار مي گيرد ،که نرخ آبياري كامل بر اساس ET پتانسيل محاسبه شده از ET گياه مبنا و اعمال ضريب گياهي محل تعيين مي گردد.

 

براساس مطالعات انجام يافته عملکرد محصول و راندمان آب مصرفي( WUE ) در نرخ هاي I25 و I50 تحت روش SDI بيشتر از ديگر روش هاي آبياري است و در روش LEPA معمولاً بيشتر از Spray ، اما از SDIكمتر مي باشد . روند روش ها در نرخ I100معكوس بوده و عملکرد محصول و WUE در روش Spray بيشتر از LEPA و SDI مي باشد . در نرخ آبياري I75، نيز اين مطلب صادق است .

 

كاهش محصول در آبياري هاي كامل در نتيجة راناف سطحي براي روش LEPA و نفوذ عمقي براي SDI مي باشد . در روش SDI با كاربرد مقادير كمتر آبياري نفوذ كاهش مي يابد و تبخير نيز با كاهش سطح خيش شده كاهش مي يابد و فقط آبي كه به بالا حركت مي كند تبخير مي شود.

 

هنگامي كه روش LEPA با تدابيري از قبيل شيب كمتر از1 درصد ، كشت دايره اي ، ايجاد خاكريز فارو ، كنترل رطوبت خاك و برنامة آبياري مناسب همراه باشد، بيش از 95 درصد آب در اختيار گياه قرار خواهد گرفت .مديريت راندمان بالاي آبياري Spray نيز شامل كاربرد نازل هايي با قطرات آب درشتتر ، اجراي نسبتاً كند پيوست براي تهية‌ آب كاربردي عميق تر و اجتناب از آبياري اسپري در شرايط باد شديد مي باشد.

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 22 تیر 1394 ساعت: 12:14 منتشر شده است
برچسب ها : بررسي عملکرد و راندمان محصول در روش هاي آبياري LEPA ،SPRAY ، SDI:,

 

باران نگار یا باران سنج ثبات :

 

دستگاهی ایت که میزان بارنئگی را بصورت خودکار ثبت می کند. علاوه بر ثبت دائم میزان بارش و زمان شروع و پایان بارندگی و تغیرات شدید باران را نیز نسبت به زمان نشان می دهد . گراف باران نگار هر هفته عوض می شود. سه نوع باران نگار  شناور ِ وزنی ِ و ظرف مایل داریم . موقع نسب باران نگار باید دقت شود که ارتفاع دهانه ان از سطح زمین ۱۲۰ سانتی متر باشد اگر کمتر از الین مقدار باشد ممکن است در هنگام بارندگی مقداری باران اضافی در اثر برخورد با سطح زمین به داخل دهانه آن ریخته شود. در نتیجه مقدار صحیح باران را نتوانیم بدست آوریم.

 

باران سنج:

 

قطر دهانه باران سنج در ایران ۸ اینچ است . باران سنج تشکیل شده است از یک قیف ِ لوله باران سنج ِ خط کش مدرج داخل استوانه .

 

نحوه کار : در هنگام بارندگی سر آن را برداشته  ِ آب باران برف و تگرگ در قيف ريخته می شود از طريق لوله به داخل استوانه می ريزد .داخل استوانه خط کش مدرجی است که تا هر کجا که تر شده باشد ميزان بارندگی همان قدر خواهد بود. ( قطر دهانه قيف  ۱۰-۲۰ سانت متر است) .

 

تشتک تبخير   E vapovation Pan :

 

وسيله ايست استاندارد و قرار دادی که برای اندازه گيری تبخير آب از سطح آزاد آب در سطح آزاد به کار می رود .تبخير در واقع جدا شدن ذرات سطحی آب وپراکنده شدن آن در فضای اطراف آب است. هر چه درجه حرارت هوا بيشتر باشد تبخير افزايش می يابد .هر چه ميزان املاح بيشتر باشد تبخير کمتر است . آب شور نسبت به آب شيرين تبخير کمتری دارد. هر چه سطح تبخير شونده بيشتر باشد تبخير بيشتر است . . ئاحد اندازه گيری تبخير در هاو شناسی ميلی متر است . که می توانيم بر حسب وزن آبی که از يک سطح تبخير می شود بيان بکنيم.

 

می توان گفت هر ميليمتر تبخير معادل معادل يک کيلوگرم آب از سطح ۱ مترمربع است.     ( سطح تبخير شونده)*(ارتفاع آب تبخير شده)= حجم تبخير

 

اندازه گيری ميزان تبخير آب از سطوح آب  ؛ خاک ؛نباتات؛ مهم است .تبخير آب به ميزان رطوبت جو ؛ سرعت باد ؛ فشار اتمسفر؛ تشعشع خورشيد وزمين و چگونگی تبخير بستگی دارد.

 

تشتک تبخير در کشور ما از نوع A امريکايی است .استوانه ای با قطر۱۲۲ سانتی متر و ارتفاع استوانه ۲۵.۵ سانتی متر است.اين استوانه بر روی پايه ای چوبی به ارتفاع ۱۰ سانتی متر نسبت به سطح زمين قرار داده می شود . جنس استوانه از اهن گالوانيزه است. تمام ارتفاع استوانه را پر از آب نمب کنندو ۵-۷.۵ سانتی متر از محل ارتفاع ۲۵.۵ سانتی متری خالی

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 22 تیر 1394 ساعت: 11:48 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره باران نگار یا باران سنج ثبات,

سیستم های آبیاری

 

 

سیستم آبیاری سنترپیوت به دلیل هزینه کارگری کم ، انعطاف پذیری زیاد ، راحتی اجرا و بهره برداری آسان ، یک سیستم آبیاری انتخابی درامر کشاورزی است . وقتی که سیستم سنترپیوت درست طراحی شود و به پخش کننده های آب با راندمان بالا تجهیز شود ، می تواند در منابع پردازش خود( آب ، انرژی ، زمان ) صرفه جویی نماید . از انواع مختلف این پخش کننده ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :

 

حالت پخش اسپری در ارتفاع متوسط mid-elevation spray application ))، حالت پخش اسپری در ارتفاع کم( low-elevation spray applicator ) وحالت پخش دقیق با انرژی کم( low energy precison application).

 

حالت آبیاری موضعی زیرسطحی (subsurface drip irrigation ) ، به علت راندمان بالا با روش های ذکر شده قابل قیاس است.راندمان یکنواختی بالای آبیاری که منجر به تولید محصول و راندمان آب مصرفی بالا می شود ، بهترین وسیلة مقایسه روش های آبیاری برای مناطق و محصولات ویژه می باشد .

 

در آزمایشات مختلف محققان روشهای آبیاری LEPA ، MESA ، LESA ، SDI با 5 نرخ آبیاری ناقص(I0 ، I25 ، I50 ، I75 و I100) به صورت نسبت آب تهیه شده به مقدار آبیاری کامل برای گیاهان مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرد ،که نرخ آبیاری کامل بر اساس ET پتانسیل محاسبه شده از ET گیاه مبنا و اعمال ضریب گیاهی محل تعیین می گردد.

 

براساس مطالعات انجام یافته عملکرد محصول و راندمان آب مصرفی( WUE ) در نرخ های I25 و I50 تحت روش SDI بیشتر از دیگر روش های آبیاری است و در روش LEPA معمولاً بیشتر از Spray ، اما از SDIکمتر می باشد . روند روش ها در نرخ I100معکوس بوده و عملکرد محصول و WUE در روش Spray بیشتر از LEPA و SDI می باشد . در نرخ آبیاری I75، نیز این مطلب صادق است .

 

کاهش محصول در آبیاری های کامل در نتیجة راناف سطحی برای روش LEPA و نفوذ عمقی برای SDI می باشد . در روش SDI با کاربرد مقادیر کمتر آبیاری نفوذ کاهش می یابد و تبخیر نیز با کاهش سطح خیش شده کاهش می یابد و فقط آبی که به بالا حرکت می کند تبخیر می شود.

 

هنگامی که روش LEPA با تدابیری از قبیل شیب کمتر از1 درصد ، کشت دایره ای ، ایجاد خاکریز فارو ، کنترل رطوبت خاک و برنامة آبیاری مناسب همراه باشد، بیش از 95 درصد آب در اختیار گیاه قرار خواهد گرفت .مدیریت راندمان بالای آبیاری Spray نیز شامل کاربرد نازل هایی با قطرات آب درشتتر ، اجرای نسبتاً کند پیوست برای تهیة‌ آب کاربردی عمیق تر و اجتناب از آبیاری اسپری در شرایط باد شدید می باشد.   

 

تانسیومتر : اندازه گیری پتانسیل ماتریک با وسایل ساده ای به نام تانسیومتر انجام می شود . تانسیومترها یا از نوع جیوه ای هستند و یا از نوع فلزی . تانسیومتر جیوه ای ، لوله ساده و خمیده ای است پر از آب که یک طرف آن منتهی به کلاهک سرامیکی است . طرف دیگر لوله وارد یک مخزن جیوه می شود . حال اگر کلاهک سرامیکی در داخل یک خاک قرار گیرد ، پس از مدتی توازن پتانسیل رطوبتی بین آب داخل تانسیومتر و آبی که در بیرون از آن در داخل خاک وجود دارد برقرار می گردد . برقراری تعادل با وارد شدن یا خارج شدن آب به داخل لوله تانسیومتر از طریق کلاهک آن که نسبت به آب نفوذپذیر است انجام می شود . اگر خاک خشک باشد ، آب را از داخل تانسیومتر به طرف خود خواهد کشید . در این وضعیت خلا ایجاد شده در داخل تانسیومتر موجب می شود که در طرف دیگر لوله ، جیوه صعود می نماید . مقدار بالا آمدن جیوه متناسب با پتانسیل آب در خاک خواهد بود .

 

تانسیومترهای جیوه ای بیشتر در کارهای آزمایشگاهی و تحقیقی مورد استفاده می باشند و چون کاربرد آنها در صحرا مشکل است در عمل از نوعی دیگر از تانسیومترها با نام تانسیومتر فلزی استفاده می شود . این تانسیومترها نیز اساسا مشابه تانسیومترهای جیوه ای هستند با این تفاوت که در آنها به جای خلاء سنج جیوه ای از یک خلاءسنج فلزی استفاده شده است تا حمل و نقل آن ساده باشد .

تانسیومتر فلزی از یک لوله پر آب تشکیل شده است که قسمت پایین آن از یک کلاهک سرامیکی درست شده و قسمت بالای آن مسدود است ، به طوری که اگر آب از کلاهک سرامیکی خارج شود در داخل لوله خلاء ایجاد می شود . به همین منظور در کنار لوله تانسیومتر ، خلاءسنجی به آن متصل است که قادر می باشد مقدار خلاء یا فشار منفی را اندازه گیری کند . اگر کلاهک سرامیکی در داخل خاک قرار گیرد با خروج یا ورود آب به تانسیومتر تعادل پتانسیلی بین آب داخل و خارج تانسیومتر براقرار می شود . بنابراین با تعادل پتانسیل رطوبتی بین آب داخل و خارج کلاهک ممکن است مقداری آب از لوله تانسیومتر خارج شود که این عمل باعث ایجاد خلاء و کاهش فشار در لوله می شود . مقدار خلاء یا فشار منفی توسط خلاءسنج قابل قرائت است . معمولا درجه بندی خلاءسنج بین 0 تا 100 بوده که هر کدام از درجات آن معادل 10 سانتی متر فشار منفی است . بنابراین اگر عقربه خلاءسنج روی عدد 25 باشد نشان می دهد که فشار در خلاءسنج 250- سانتی متر است .

همانطور که گفته شد تانسیومترها در پتانسیل بالاتر از یک اتمسفر کارآیی ندارند زیرا در این پتانسیل حباب های هوا وارد تانسیومتر گردیده و عدد قرائت شده صحیح نخواهد بود . برای اطمینان از اینکه تانسیومتر تا این پتانسیل به خوبی کار خواهد کرد لازم است تانسیومترها را قبل از استفاده آزمایش کنیم . برای تست تانسیومتر ابتدا کلاهک را به مدت چند ساعت داخل ظرف آبی قرار دهید تا کاملا اشباع شود سپس در حالی که کلاهک داخل آب قرار دارد لوله تانسیومتر را به کمپرسور هوا وصل کرده و بتدریج فشار هوا را افزایش دهید . هنگامیکه فشار به 8/0 تا 9/0 اتمسفر رسید حبابهای هوا در داخل ظرف از کلاهک بیرون خواهند آمد . در این صورت تانسیومتر خوب کار خواهد کرد . چنانچه حباب هوا در فشار کمتر از 8/0 اتمسفر ظاهر شد آن تانسیومتر برای استفاده مناسب نخواهد بود .

برای استفاده از تانسیومتر با مته ای که قطر آن به اندازه قطر لوله تانسیومتر یا کمی کمتر از آن باشد چاهکی را تا عمق مورد نظر حفر کنید . قبل از گذاشتن تانسیومتر کمی خاک نرم و مرطوب در چاهک بریزید . حال تانسیومتر را داخل چاهک قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که با لگد کردن اطراف آن خاک کاملا به کلاهک و لوله اطراف آن چسبیده و تماس داشته باشد . با خاک در اطراف تانسیومتر برآمده گی کوچکی بسازید تا از تجمع آب در اطراف لوله تانسیومتر و نفوذ عمودی آن در طول لوله تانسیومتر جلوگیری شود . چون در خاکهای شنی حدود 80 درصد آب قابل استفاده در مکش 85/0- اتمسفر قرار دارد . لذا تانسیومترها در خاکهای شنی بیشتر قابل استفاده است . برای ساختن تانسیومتر می توان به شرح زیر عمل نمود :

1 _ یک لوله از جنس PVC یا پلکسی گلاس به قطر 1 سانتی متر انتخاب کرده و دو انتهای باز آن را با سوهان صاف کنید .

 

2 _ در فاصله 10 سانتی متری از انتهای بالای لوله سوراخی تعبیه کنید .

3 _ در صورتی که خلاءسنج فلزی در اختیار باشد آن را به سوراخ تعبیه شده پیچ کرده و آب بندی نمایید . در غیر اینصورت یک لوله مسی به طول 4 سانتی متر را که قطر خارجی آن کمی کوچکتر از قطر داخلی سوراخ تعبیه شده می باشد وارد سوراخ نموده و با چسب اطراف آن را محکم کنید . این لوله بعدا به فشارسنج جیوه ای یا فلزی متصل گردد .

4 _ کوزه متخلخل سرامیکی با مخلوط کردن اجزاء زیر و سپس قالب ریزی در قالب مخصوصی که از گچ درست شده است ساخته می شود .

_ 75% رس ایلیت

_ 20% کوارتز

_ 5% کربنات کلسیم

_ کمی سیلیکات سدیم و پروسلین

_ آب

5 _ پس از قالب کوزه را در مجاورت هوا قرار داده تا خشک شود و سپس در حرارت 1000 درجه آن را بپزید .

6 _ کوزه را با چسب به لوله اصلی متصل کنید .

7 _ با درب بند لاستیکی انتهای بالایی لوله را مسدود کنید .

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 22 تیر 1394 ساعت: 11:42 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره سیستم های آبیاری,

توصيه هاي كودي ازت براي جو آبي :

 

نوع خاك                                            كود اوره مورد نياز ( كيلوگرم در هكتار )

 

سبك                       - - - - - - - - - - -                   300-250

 

متوسط و سنگين        - - - - - - - - - - -                   250-200

 

آبياري:

 

 جو معمولا زودرس تر از گندم است و دوره رشد كوتاه تري دارد. به همين دليل زراعت جو معمولا يك آب كمتر از گندم نياز دارد. آبياري جو يا بصورت جويچه اي و يا بصورت كرتي وغرقابي است. در زراعت هاي بزرگ و مكانيزه ، آبياري جو بصورت جويچه‌اي مي باشد. فاصله هاي آبياري در روش غرقابي بيشتر و در روش جويچه‌اي كمتر است و مقدار مصرف آب در هر نوبت آبياري در روش غرقابي بيشتر از روش جويچه‌اي است. همچنين مقدار تلفات آب و حجم عمليات زراعي در روش كرتي بيشتر است.

 

براي توليد جوانه ، خاك بايد رطوبت كافي داشته باشد. پس از آنكه جوانه از خاك خارج شد ، در مراحل مختلف رشد نيز بايد آب كافي در اختيار گياه قرار گيرد تا بتواند به رشد خود ادامه داده و دانه توليد نمايد. مراحل مهم زندگي جو كه احتياج شديدي به آب دارد عبارتند از :

 

- مرحله جوانه زدن

 

- مرحله ساقه رفتن

 

- مرحله توليد سنبله

 

- مرحله گل كردن

 

- مرحله توليد دانه

 

جوهاي بهاره نسبت به جوهاي پاييزه احتياج كمتري به آب دارند. براي جوهاي بهاره 3 و جوهاي پاييزه 4 تا 5 مرحله آبياري كافي است. نياز كلي جو به آب در دوره زندگي بين 4 تا 7 هزار متر مكعب و براي توليد يك كيلوگرم ماده خشك احتياج به 518 كيلوگرم آب مي باشد.

 

احتياج جو به آب در ابتداي دوره رشد زياد است و تامين رطوبت در اطراف ريشه يكي از عوامل مهم موفقيت در توليد محصول خوب مي باشد. لكن در آخر دوره رشد ، كم آبي صدمه زيادي به گياه وارد نخواهد آورد.

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 22 تیر 1394 ساعت: 11:41 منتشر شده است
برچسب ها : کود ازت برای جو آبی,

 

آشنایی با روشهای آبیاری تحت فشار

 

آبیاری تحت فشار روش جدیدی از آبیاری است که در آن آب با فشار وارد لوله های اصلی و فرعی شده و از سوراخهایی که به آنها قطره چکان ، آب پاش ، آب فشان و یا نازل می گویند ، به صورت قطره یا ذرات ریز خارج می شود وبدین طریق از تلفات آب در عمل انتقال به درون مزرعه جلوگیری و آب به اندازه ای که لازم است به مزرعه و محصول داده می شود . آبیاری تحت فشار به دو روش آبیاری بارانی و قطره ای تقسیم می گردد که راندمان آبیاری در روش بارانی از 32% به 70% و در روش قطره ای به 90% افزایش می یابد .

 

 ویژگیها و مزایا ی آبیاری تحت فشار

1.      صرفه جویی در مصرف آب

2.      عدم نیاز به تسطیح اراضی

3.      توزیع یکنواخت آب در مزرعه

4.      افزایش کمی و کیفی محصول

5.      سهولت در انجام عملیات زراعی

6.      قابل استفاده برای تمام گیاهان

7.      کنترل فرسایش خاک و رواناب سطحی

و ادامه مطلب .....

 

 

 

 

 

آبیاری تحت فشار روش جدیدی از آبیاری است که در آن آب با فشار وارد لوله های اصلی و فرعی شده و از سوراخهایی که به آنها قطره چکان ، آب پاش ، آب فشان و یا نازل می گویند ، به صورت قطره یا ذرات ریز خارج می شود وبدین طریق از تلفات آب در عمل انتقال به درون مزرعه جلوگیری و آب به اندازه ای که لازم است به مزرعه و محصول داده می شود . آبیاری تحت فشار به دو روش آبیاری بارانی و قطره ای تقسیم می گردد که راندمان آبیاری در روش بارانی از 32% به 70% و در روش قطره ای به 90% افزایش می یابد .

 

 

 آبیاری بارانی

سیستم آبیاری بارانی روشی است که در آن آب تحت تاثیر فشار ایجاد شده بوسیله موتور پمپ ، وارد لوله های مسیر شده و از طریق آب پاش ها به اطراف پخش می شود که به طور کلی به دو دسته سیستمهای لوله ای یا کلاسیک از قبیل سیستم کلاسیک ثابت و متحرک و سیستمهای مکانیکی نظیر سیستم دوار مرکزی تقسیم می شود .

 

 آبیاری قطره ای

آبیاری قطره ای یکی از روشهای پیشرفته و تکامل یافته آبیاری تحت فشار می باشد که درآن ، آب به صورت قطره قطره توسط قطره چکان به میزان لازم در اختیار درختان و انواع محصولات وجینی قرار می گیرد و فقط منطقه ی اطراف ریشه را خیس می کند ، در واقع در این روش با مصرف حداقل آب ، نیاز آبی گیاه تامین می گردد .

 

 

 

 

 آبیاری قطره ای سوپر دریپ

 

این نوع سیستم برای زراعت گیاهان زراعی ردیفی مثل سیب زمینی ـ ذرت ـ پنبه و چغندر قند مورد استفاده قرار می گیرد و لوله ها به صورت نوارهایی در روی سطح خاک قرار گرفته و در هر  10 ـ 20 ـ 30 سانتی متری دارای قطره چکان می باشند .

 

 

  ویژگیها و مزایا ی آبیاری تحت فشار

1.      صرفه جویی در مصرف آب

2.      عدم نیاز به تسطیح اراضی

3.      توزیع یکنواخت آب در مزرعه

4.      افزایش کمی و کیفی محصول

5.      سهولت در انجام عملیات زراعی

6.      قابل استفاده برای تمام گیاهان

7.      کنترل فرسایش خاک و رواناب سطحی

8.      جلوگیری از سله بستن و حفظ پوکی خاک

9.      عدم نیاز به ایجاد نهرهای خاکی درون مزرعه و نهرهای زهکشی

10.  امکان انجام آبیاری همراه با کود پاشی و سمپاشی و پخش یکنواخت آنها

11.  عدم نیاز به نیروی کارگر زیاد به دلیل ثابت بودن اجزای سیستم

12.  وارد نشدن بذر علفهای هرز به مزرعه به دلیل انتقال آب از طریق لوله ها

13.  عدم امکان رویش بذر علفهای هرز به دلیل مرطوب شدن فقط بخشی از سطح خاک اطراف ریشه آبیاری قطره ای )

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 22 تیر 1394 ساعت: 10:51 منتشر شده است
برچسب ها : آشنایی با روشهای آبیاری تحت فشار,

پسروی و پیشروی دریا

سطح دریا یک سطح هم پتانسیل میباشد و هر تغییری در بخشی از آن در همه جا دیده میشود. جاذبه زمین ، باد و امواج تعیین کننده سطح آب میباشند...

 

سطح دریا یک سطح هم پتانسیل میباشد و هر تغییری در بخشی از آن در همه جا دیده میشود. جاذبه زمین ، باد و امواج تعیین کننده سطح آب میباشند. وجود تودههای عظیم یخ موجب کاهش اثر جاذبه زمین میشود. به این علت سطح آب اقیانوسها در همه جا یک عمق را ندارد بطوری که مرتفع ترین آنها در شمال اقیانوس اطلس و کمترین آن در بخش استوایی اقیانوس هند میباشد. اختلاف ارتفاع این دو نقطه حدود ۲۰۰m میباشد. شکل سه بعدی این سطح ناهموار را زمین نما و یا ژئوئید مینامند

 ● تغییرات سطح دریا

▪ تغییرات سطح دریا دو گونه است :

 الف) محلی (local)

ب) ائوستاتیک (Eustatic) در حالت اول تغییرات سطح دریا در ناحیه کوچکی دیده میشود ولی تغییرات ائوستاتیک در کل جهان قابل مشاهده است. ولی باید توجه کرد مقدار افزایش و یا کاهش سطح دریا در همه جا به یک اندازه نیست. عوامل تکتونیکی موجب میشود که تغییرات خط ساحلی بسیار پیچیده تر شوند. در نتیجه تعیین میزان مطلق کاهش و افزایش سطح دریا در سواحل مشکل است.

برای روشن تر شدن این موضوع دو واژه زیر دارای اهمیت بسزائی است.

 ۱) Gauge : سطح مطلق آبهای آزاد است که نسبت به یک نقطه ثابت مانند مرکز زمین اندازه گیری میشود و تحت تاثیر تکتونیک نمیباشد.

 ۲) Relative sealevel : سطح نسبی دریا میباشد. موقعیت سطح آب نسبت به خشکی است و توسط شواهدی چون سواحل قدیمی ، ریفهای مرجانی و … تعیین میشود. عملا برای تعیین تغییرات سطح دریا از حالت دوم استفاده میشود. تغییرات خط ساحلی ممکن است به علت بالا و پایین رفتن خشکی و یا تغییر میزان آب دریاها باشد. در یک نقطه که سطح آب بالا میآید در نقطه مجاور سطح آب پایین میآید به این حالت Forbulge میگویند که نشان میدهد تعیین تغییرات سطح آب دریاها بسیار مشکل است.

 

 ● علت تغییرات سطح آب دریا همانطوری که میدانیم ویژگیهای حرارتی گوشته در زیر قارهها نسبت به اقیانوسها تفاوت دارد و در نتیجه حرکات عمودی و یا خشکیزائی در قارهها و اقیانوسها نسبت به هم متفاوت میباشد که موجب اختلاف در میزان بالا آمدن قارهها نسبت به اقیانوسها میشود. از طرفی به علت کروی بودن زمین در نقطهای که بالا آمدگی ایجاد میشود در نقطه مجاور در گوشته یک فروافتادگی اتفاق میافتد و در نتیجه در سطح زمین یک فرونشست داریم. به عنوان مثال از شروع هولوسن به علت ذوب شدن یخچالها ، سواحل اسکاندیناوی در حال بالا آمدن میباشند ولی در عوض باعث پایین افتادن و فرونشست هلند و نواحی مجاور شده است.

 

 ● تعیین مقدار تغییرات نسبی سطح دریاها تعیین مقدار تغییرات نسبی سطح دریاها را میتوان به شیوه مختلف انجام داد که یکی از آنها محاسبه ارتفاع تراسهای دریایی است. تراسهای سواحل شبه جزیره Huon در Papua واقع در گینه نو ، به خوبی تغییرات سطح آب اقیانوسها در کواترنری را ثبت کرده است. این تراسها از ریفهای مرجانی ساخته شدهاند. بطور متوسط این سواحل به علت فرایندهای تکتونیکی ۳mm در سال بالا میآیند، از آنجا که ریفها در پیشروی ساخته میشوند، با محاسبه کل بالا آمدگی این تراسها به علت فرایندهای تکتونیکی ، بقیه ارتفاع آنها به علت پیشروی آب دریاها میباشد که با محاسبه سن مطلق هر تراس میزان و زمان پیش روی دریا تعیین میشود.

 

 ● عوامل موثر در تغییر سطح دریاها در اقیانوسها ارتفاعاتی وجود دارد که به آنها برآمدگیهای میان اقیانوسی میگویند. از میان این برآمدگیها مواد آذرین حاصل از گوشته فوقانی به بیرون فوران میکنند و به سرعت سرد میشوند. در این مناطق پوسته جزایر اقیانوسی ساخته میشود. اگر این برآمدگیها وسیع باشند یعنی سرعت بازشدگی زیاد باشد، حجم کمی برای آبهای اقیانوس باقی میماند و در نتیجه در کنارههای اقیانوس یک پیشروی اتفاق میافتد. ولی برعکس اگر سرعت بازشدگی کف اقیانوس کم باشد برآمدگیهای اقیانوسی باریکتر و کوچکتر خواهند شد و در نتیجه حجم زیادی برای آب اقیانوسها خواهد شد و در نتیجه یک پسروی در کنارهها خواهیم داشت. برخی از محققان ژاپنی در سالهای اخیر محاسبه کردهاند در هنگام یخبندان مقدار آب اقیانوسها کم میشود و در نتیجه فشار آنها روی کف اقیانوسها کاهش مییابد که آن هم به نوبه خود باعث کاهش فشار بر روی دهانه آتشفشانهای میان اقیانوسی میشود و در نتیجه سرعت بازشدگی افزایش مییابد. ذوب شدن و یا گسترش یخچالها عاملی بزرگ در تغییرات سطح دریاها میباشد. اگر یخچالهای امروزی ذوب شوند سطح اقیانوسها تا حدود ۹۰ متر بالا خواهد آمد. تغییرات سطح دریاهای کواترنری بیشتر به این علت بوده است. در اوج دوره یخبندان سطح آب اقیانوسها ۱۲۰ تا ۱۵۰ متر پایینتر از امروزه بوده است. این نوع تغییرات سطح آب دریا بسیار سریع میباشد و بطور متوسط در هر ۱۰۰۰ سال ۵ تا ۱۰ متر میباشد. تغییرات تکتونیکی و عوامل خشکیزائی (Epilogeny) و کوهزائی (Orogeny) موجب بالا آمدگی سواحل و عقب نشینی در دریاها میشوند. ورود آبهای ماگمایی به داخل اقیانوسها که در زمان افزایش فعالیتهای آذرین تشدید میشوند موجب تغییر مقدار آب اقیانوسها و در نتیجه موجب پیشروی میشود.

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 22 تیر 1394 ساعت: 10:36 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره پسروی و پیشروی دریا,

تحقیق درباره آبیاری

 

  آبیاری یعنی آب دادن به خاک و به اهداف زیر انجام می گیرد:

 

• رفع نیاز آبی گیاه

 

• اصلاح خاک

• مبارزه با آفات گیاهی

• تعدیل دمای محیط

• جلوگیری از فرسایش بادی

• کنترل علف هرز

• تسطیح اراضی

• اصلاح شرایط فیزیکی خاک

...

در آبیاری هر منطقه برای تحقق اهداف مورد نظر باید به نکاتی توجه کرد که آنها را در قالب چند سوال مطرح کرد:

 

مقدار آب داده شده بستگی به میزان آب نگه داشته شده در خاک دارد که با توجه به خاصیت موئینگی و سطح ویژه ( خاصیت استاتیکی) , ساختمان خاک( تخلخل خاک) , مواد هموسی , مقدار رس خاک و نوع خاک , ضخامت لایه ی خاک و بافت خاک دارد.

کشش سطحی مایع به این معنی است که مایع می خواهد سطح خود را به حداقل برساند به همین دلیل قطره ی آب کروی است زیرا در بین اشکال هندسی کره تنها شکلی است که نسبت به حجم آن کمترین سطح را دارد.

 

نیروی وزن آب را به سمت پایین می کشد و نیروی با فاکتورهای کشش سطحی , عدد بی و قطر ذرات خاک آب را به سمت بالا میکشد و زمانی که این دو نیرو ثابت شوند آب در سظح ثابتی قرار میگیرد.

H=0.3/D

لذا هر چه ذرات ریزتر باشند آب بیشتر بالا می رود.

سطح ویزه : به مجموع سطوح ذرات تشکیل دهنده ی واحد جرم( یک گرم) یا واحد حجم (یک سانتی متر مکعب)از هر جسم گفته می شود هر چه ذرات ریزتر باشند سطح ویژه ی آنها بیشتر است.

سطح ویژه ی کره =6/D

در زمان آبیاری در حد ظرفیت مزرعه تخلخل ریز از آب بر می شود . برای محاسبه ی این مقدار آب در زمینی با تعداد لایه های مشخص به اطلاعات زیر احتیاج است:

وظایف خاک عبارتند از :

1.تامین غذای گیاه

- آماده سازی

2.نگهداری گیاه

3.نگهداری آب

- ذخیره و نگهداری آب

- انتقال آب

4. تهویه ی آب

 

خاک مخزنی است که می تواند آب را در خود نگه دارد و در فاطله ی دو آبیاری در اختیار گیاه بگذارد. در هر نوبت آبیاری , رطوبت مقداری بالاتر از ضریب پژمردگی دائم ست و با آبیاری میزان رطوبت به حد میزان رطوبت مزرعه می رسد.(ضریب پژمردگی دائم به بالاترین درصد وزنی رطوبت خاکی گفته می شود که اگر رطوبت خاک از آن درصد کمتر باشد گیاهان زراعی مشخصی دچار پژمردگی می شوند.)

1. گنجایش خاک

2. میزان ورود و خروج آب

 

آب به دو شکل از زمین خارج می شود :

1. تبخیر

2. تعرق

 

تبخیر خارج شدن آب به صورت بخار از سطح خیس است و تعرق مقدار آبی است که به صورت بخار از روزنه های گیاه خارج می شود. میزان تبخیر و تعرق به عواملی بستگی دارد:

 

1. عوامل آب و هوایی

- نور

- دما

- باد

- فشار هوا

- رطوبت

2. عوامل گیاهی

- نوع گیاه

- مرحله ی رشد گیاه

- نوع استفاده از گیاه

3. عوامل خاکی

- بافت خاک

- ساختمان خاک

- رنگ خاک

- شوری خاک

4. عوامل آبیاری

5. عوامل مدیریتی یا زراعی

- مصرف کود

- حاصلخیزی خاک

- تراکم

- نحوه ی مبارزه با علف های هرز

- مبارزه با آفات و بیماری ها

- شخم

- هرس و تنک کردن

- تاریخ کاشت

و...

6. عوامل موقعیتی

- شیب مزرعه

- ارتفاع از سطح دریا

روش های تعیین و تخمین آب مصرفی گیاه

 

1. استفاده از لایسیمتر

لایسیمتر یک حجم هندسی است که معمئلا به شکل استوانه ویا مکعب مستطیل است و جنس آن از فلزات مختلف , پلاستیک,چوب, بتن یا هر ماده ی غیر قابل نفوذ دیگری است.

2.استفاده از میزان آب مزرعه

مقدار آبی که وارد مزرعه می شود از دو طریق است:

- آب آبیاری

- آب بارندگی

این آب به چند طریق از خاک خارج می شود:

- آب روی سطحی

- آب جذبی

- تبخیر تعرق

- آب ذخیره شده

3. استفاده از تغییرات رطوبت در فاصله یبین دو آبیاری در طول فصل رشد

4. استفاده از کرت های آزمایشی

5. استفاده از میزان تبخیر از سطوح آزاد آب و یا سطوح خیس

6. استفاده از فرمول های شیمیایی

مراحل رشد گیاه

برای محاسبه ی آب مصرفی گیاهان زراعی طول دوره ی رویش را به چهار دوره تقسیم می کنند:

1. مرحله ی ابتدایی

این دوره از کاشت بذر شروع می شود و تا زمانی ادامه می یابد که گیاه کاشته شده سبز شود و 10%سطح زمین را بپوشاند.

2. مرحله ی رشد سیع

این مرحله از پایان مرحله ی ابتدایی شروع و تا زمانی ادامه دارد که گیاه کاشته شده 75-80 % سطح خاک را بپوشاند.

3. مرحله ی میان فصلی

این مرحله از بایان مرحله ی دوم شروع و پایان آن برای هر محصول فرق می کند .

4. مرحله ی پایان فصلی

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 22 تیر 1394 ساعت: 10:35 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره آبیاری,آبیاری چیست,انواع آبیاری,

 

  لغت نامه اصطلاحات انگلیسی به فارسی رشته آبیاری

انگليسي             فارسي

 

Accuracy                     صحت - درستي

 

Annual  peak  flood                 دبي اوج سالانه

 

Annual  variation                     

نوسانات سالانه

 

Antecedent  precipitation                    

پيش بارش – بارش قبلي

 

Area               

مساحت

 

Area Ratio                   نسبت مساحت

 

Arithmetic mean                      

ميانگين حسابي

 

Asymmetrical distribution                    

توزيع نامتقارن

 

Automatic Delineation of Watershed                استخراج اتوماتيك حوزه آبخيز

 

Average                     

متوسط

 

Average velocity                     

سرعت متوسط

 

Backwater                  

برگشت آب

 

Base flow                   

آب پايه

 

Basic data                  

 داده هاي پايه

 

Bias                

اريب

 

Bifurcation                  

انشعاب ( ابراهه ها )

 

Bifurcation ratio                      

نسبت انشعاب

 

Buffer              بافر

 

Catchment                  

حوزه آبخيز

 

Catchment geomorphology                 

ژئومورفولوژي حوزه آبخيز

 

Catchment hydrology              

هيدرولوژي حوزه آبخيز

 

Center  tendency                    

تمايل به مركز

 

Channel   precipitation            

كيال بارش (بارش مستقيم روي رود )

Channel  Routing                    

روند سيل در رودخانه

Channel  storage                     

ذخيره آبراهه

 

Coefficient of variation            

ضريب تغيرات

 

Comactness  coefficient                       ضريب فشردگي

 

Compound hydrograph           

هيدروگراف مركب

 

Convolution integral                 انتگرال پيچشي

 

Coordinate system                   سيستم مختصات

 

Correlation                 

همبستگي

 

Correlation coefficient              

ضريب همبستگي

 

Critical velocity           

سرعت بحراني

 

Cross section              

برش ارضي- مقطع ارضي

 

Current meter             

سرعت سنج- مولينه

 

Data               

داده ،آمار

 

Deconvolution             از حالت پيچشي درآوردن

 

DEM Resolution                       تفكيك مدل رقومي ارتفاع

 

Design flood               

سيل طرح

 

Design storm              

رگبار طرح

 

Depression storage                 

ذخيره چالابي

 

Diffusion Equation                    معادله پخشودگي

 

Digital Elevation Models                      مدل رقومي ارتفاع

 

Dimensionless unit hydrograph            

هيدروگراف واحد بي بعد

 

Direct runoff               

رواناب مستقيم

 

Direct Runoff Hydrograph                    هيدروگراف رواناب مستقيم

 

Discharge                   

بده – دبي

Distributed modeling               

مدلسازي توزيعي

 

Division Ratio              نسبت تقسيم

 

Drainage                      

زهكشي

 

Drainage basin yield                

آورد حوزه

 

Drainage density                     

تراكم زهكشي

 

Drainage pattern                     

الگوي شبكه زهكشي

 

Effective rainfall                      

باران موثر – باران مازاد

 

Elongation Ratio                      نسبت كشيدگي

 

Envelope curve           

منحني پوش

 

Extreme values           

مقادير حد

 

Feedback                    پس خور

 

Filter               فيلتر

 

Flash flood                 

تند سيل – تند اب

 

flood              

سيل

 

Floodplain                  

دشت سيلابي – سيل دشت

 

Fluctuation=Oscillation            

نوسان

 

Forecasting                 

پيش گويي

 

Form Factor                فاكتور شكل

 

Gauge            

اندازه گير (آب ، باران )

 

Gauging station           

ايستگاه اندازه گيري

 

Geographic Information System(GIS)               سيستم اطلاعات جغرافيائي

 

Geomorphological  Instantaneous Unit Hydrograph                  هيدروگراف واحد لحظه اي ژئومورفولوژيكي

 

Geomorphological Behavior                 رفتار ژئومورفولوژيكي

 

Geomorphometry                    ژئومورفولوژي كمي

 

Georeference               ژئورفرنس

 

Hill Shading Maps                   نقشه سايه روشن

 

Hillslope                     

دامنه

 

Hydraulic   radius                    

شعاع هيدروليكي

 

Hydrograph                

هيدروگراف

 

Hydrologic Distance                فاصله هيدرولوژيكي

 

Hydrological Modeling Extension                     برنامه الحاقي مدلسازي هيدرولوژيكي در Arcview

 

Hydrological Response            واكنش هيدرولوژيكي

 

Hydromodelling                       مدلسازي در علوم آب

 

Impulse Response Function                  تابع واكنش لحظه اي

 

Index hydrograph                   

هيدروگراف شاخص

 

Infiltration                   

نفوذ

 

Initial abstraction                     

كاهش اوليه

 

Initial detention           

نگهداشت اوليه

 

Input               ورودي

 

Instantaneous Unit Hydrograph (IUH)

 

                        هيدروگراف واحد لحظه اي

 

Integrated Land and Water Information System           

نرم افزار سيستم اطلاعات جغرافيائي براي آب و خاك ارائه شده توسط ITC هلند

 

Interception                

اينترسپشن،گيرش گياهي

 

Isochron   Map            نقشه خطوط هم زمان تمركز

 

Isodistance                  هم فاصله

 

Isohyetal map             

نقشه همباران

 

Isovels            

خطوط هم سرعت

 

Junction                       پيوند

 

Kurtosis                     

كشيدگي ( منحني توزيع )

 

Lag time                     

زمان تأخير

 

Least Squeres Method             روش حداقل مربعات

 

Legend            راهنما

 

Lemniscate Ratio                     نسبت پروانه اي

 

Length Ratio                نسبت انشعابات

 

Level of significance                

سطح معني دار بودن

 

Linear Programming                 برنامه ريزي خطي

 

Links               اتصالات

 

Logitudinal section                  

برش طولي

 

Lognormal  distribution           

توزيع نرمال لگاريتمي

 

Longitudinal   section              

برش طولي

 

Lumped Model                         مدل يكپارچه

 

Map calculation                       محاسبه نقشه اي

 

Maximum  possible  precipitation                     

بيشينه بارش ممكن

 

Maximum likelihood                 بيشينه درست نمايي

 

Maximum probable precipitation                     

بيشينه بارش متحمل

 

Mean                          

ميانگين - متوسط

 

Mean depth                

بارش متوسط سالانه

 

Mean velocity             

سرعت متوسط

 

Mete-Channel             متاكانال، ابركانال

 

Network Hydrology                هيدرولوژي شبكه زهكشي

 

Node              گره

 

Operator                     عملگر

 

Optimomization                       بهينه سازي

 

Order,            

رتبه

 

Output point                

نقطه خروجي حوزه ابخيز

 

Overlandflow              

رواناب سطحي

 

Peak              

اوج ( سيل )

 

Peak Discharge                      

دبي اوج

 

Perimeter of Watershed                       محيط حوزه

 

Prediction                   

پيش بيني

 

 

 

‍Principle of Additivity or Superposition             اصل جمع پذيري يا تجمع

Principle of Proportionality                   اصل تناسب

 

Principle of Time Invariance                 اصل عدم وابستگي زماني

 

Probabability curve                 

منحني احتمال

 

Probability Density Function                 تابع چگالي احتمال

 

Pulse Response Function                     تابع واكنش پالسي

 

Rain guage                  

باران سنج

 

Rain guage                  

باران نگار

 

Rain recorder  , Pluviograph                

باران نگار

 

Rain storm ,Cloud burst                      

رگبار ، بارش شديد، بارش طوفاني

 

Rainfall           

بارش

 

Rainfall  excess           

بارش مازاد

 

Rainfall  intensity                     

شدت باران

 

Rank              

 رديف

 

Raster map                  نقشه رستري

 

Reach             

بازه

 

Recession curve                      

منحني خشكيدگي( فروكش) هيدروگراف

 

Relative frequency                  

فراواني نسبي

 

Reservoir routing                    

رونديابي مخزن

 

Residual error             

خطاي باقيمانده

 

Resulation                    قدرت تفكيك

 

Retention                    

نگهداشت – ذخيره

 

Return period             

دوره بازگشت – دوره برگشت

 

Roughness coefficient              

ضريب زبري

 

Rougosity                   

زبري

 

Runoff            

رواناب، هرزاب

 

Runoff coefficient                    

ضريب رواناب – ضريب هرزاب

 

Sample Data System                سيستم داده نمونه اي

 

Sensitivity                   

حساسيت

 

Skeletons Line             خطوط اسكلتي

 

Slop Map Script                      اسكريپت نقشه شيب

 

Source            مشاء، مبدا

 

Stage discharge relation                      

منحني سنجه آب

 

Standard  deviation                 

انحراف معيار

 

Standard error            

خطاي استاندارد

 

Steady flow                

جريان ماندگار

 

Step Response Function                      تابع واكنش پلكاني

 

Stream           

رودخانه

 

Stream  gauging                      

اندازه گيري آب رودخانه

 

Subsurface runoff                    

رواناب زير پوسته اي

 

Surface runoff             

نگهداشت سطحي

 

Tide mark                   

داغ آب

 

Time Area  Method                 روش زمان مساحت

 

Time base                   

زمان پايه ( در هيدروگراف )

 

Time of concentration             

زمان تمركز

 

Time series                 

دنباله هاي زماني – سري هاي زماني

 

Torrent           

مسيل

 

Trend             

روند

 

Triangulated Irregular Network            مدلهاي رقومي ارتفاع مثلثي

 

Uniform flow              

جريان يكنواخت

 

Unit Graph                 

گراف واحد

 

Unit hydrograph                      

هيدروگراف واحد

 

Vector map                 نقشه برداري

 

Viewshed                    نقشه خطوط قابل ديد

 

Ware right                  

حقابه

 

Water divide line                     

خط تقسيم آب – مرز حوزه آبخيز

 

Water level                 

تراز  آب

 

Water level(stage)  recorder                

آب نگار – ليمنيگراف

 

Water resorces           

منابع آب

 

Water year                 

سال آبي

 

Watershed                  

حوزه آبخيز

 

Watershed Management                     

آبخيز داري

 

Watershed Modeling System               سيستم مدلسازي حوزه آبخيز

 

Waterway                  

آبراهه

 

Weighted  coefficient              

ضريب وزني

 

Weighted mean           

ميانگين وزني

 

Wetted perimeter                     

محيط خيس شده

 

Width Function Instantaneous Unit Hydrograph  (WFIUH)                  

هيدروگراف واحد لحظه اي تابع عرض

With Function             

تابع عرض

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: دوشنبه 22 تیر 1394 ساعت: 10:30 منتشر شده است
برچسب ها : لغت نامه اصطلاحات انگلیسی به فارسی رشته آبیاری,

 

تحقیق درباره تعرق در گیاهان

 

خروج آب از قسمتهای هوایی گیاه به صورت بخار آب تعرق نامیده می‌شود. اما تعرق انواع مختلف دارد. برگ اندام اصلی و عمده تعرق است و قسمت اعظم تعرق از میان روزنه‌های آن انجام می‌شود، لذا این نوع تعرق را تعرق روزنه‌ای می‌نامند. مقدار کمی بخار آب از برگها و ساقه‌ها بوسیله تبخیر مستقیم از طریق یاخته‌های اپیدرمی و از میان کوتیکول خیلی نازک آنها خارج می‌شود که این پدیده را تعرق کوتیکولی می‌گویند. مقدار آبی که از طریق روزنه خارج می‌شود، خیلی زیاد است. همچنین خروج بخار آب می‌تواند از طریق عدسکهای ساقه‌های چوبی یا عدسکهای میوه انجام شود که تعرق عدسکی نامیده می‌شود.

 

نقش تعرق در جذب آب از ریشه

 

 

تعرق باعث می‌شود که پتانسیل آب برگ به پتانسیل آب ریشه کاهش یابد. حوالی ظهر اختلاف پتانسیل آب ‌برگ نسبت به ریشه به بیشترین مقدار خود می‌رسد. در این هنگام سرعت و شدت جذب آب توسط ریشه نیز بیشترین مقدار را دارا است. اگر منحنی تعرق و منحنی جذب آب در ساعات مختلف شبانه روز را با هم مقایسه کنیم خواهیم دید که تغییرات هماهنگی را نشان می‌دهد. یعنی هر چقدر تعرق بالاتر باشد به همان اندازه هم شدت جذب آب نیز بالاتر است. زمانی که تعرق صورت می‌گیرد، پتانسیل آب ریشه منفی تر از خاک است و پتانسیل برگ منفی‌ تر از ریشه و پتانسیل جو منفی تر از برگ است.

 

در نتیجه جریان آبی از خاک به طرف اتمسفر ، از طریق گیاه برقرار می‌شود که باعث انتقال مواد محلول مورد نیاز گیاه همراه با صعود آب می‌شود. هر گاه پتانسیل آب جو افزایش یابد و جو از آب اشباع شود، جذب آب توسط سیستم ریشه‌ای و انتقال شیره خام در آوندهای چوبی به حداقل رسیده و یا متوقف می‌شود. در موقع شب نیز که روزنه‌ها بسته‌اند، تعرق به حداقل می‌رسد و انتقال شیره خام نیز تقریبا متوقف می‌شود. تعرق در واقع باعث ایجاد یک فشار منفی می‌شود که می‌تواند صعود شیره خام را حتی تا ارتفاع بیش از 100 متر در درخت غول موجب شود.

 

 

مکانیسم تعرق در برگها

 

 

واکوئلهای تمام یاخته‌های زنده برگ پر از آب هستند. همچنین پروتوپلاسم و دیواره یاخته نیز از آب اشباع است. آب از راه آوندهای چوبی رگبرگها به برگ می‌رسد. آب دیواره‌های مرطوب یاخته‌های بخار شده به جو درونی فضاهای بین یاخته‌ای وارد می‌شود. این حالت ممکن است از هر سطحی که مرطوب باشد، به جو پیرامون رخ دهد. فضاهای بین یاخته‌ای شبکه ، ارتباطی درونی با ساختار بعدی برگ ایجاد می‌کند که بوسیله بخار آب اشباع می‌شوند و یاخته آخری بخار آب را در هوایی که کمتر اشباع شده ، پخش می‌کند. تعرق روزنه‌ای از طریق تبخیر سطحی دیواره‌های یاخته‌ای که در محدوده فضاهای بین یاخته‌ای قرار دارند و همچنین از بخار آبی که از فضاهای بین یاخته‌ای از طریق روزنه وارد می‌شود، انجام می‌گردد.

 

اهمیت تعرق

 

 

نیروی مکشی ایجاب شده در صعود شیره خام کمک می‌نماید.

 

 

با تاثیر بر روی فشار انتشار ، بطور غیر مستقیم پدیده انتشار در یاخته‌ها را کمک می‌کند.

 

 

در جذب آب و مواد کانی توسط ریشه‌ها موثر است.

 

 

در تبخیر آب اضافی کمک می‌کند.

 

 

نقش مهمی در انتقال مواد غذایی از قسمتی به قسمت دیگر گیاه دارد.

 

 

دمای مناسب جهت برگها را حفظ می‌کند.

 

با تاثیر بر باز و بسته شدن روزنه‌ها ، بطور غیر مستقیم در فتوسنتز و تنفس اثر می‌کند.

 

در پراکندگی انرژی اضافی دریافت شده از خورشید توسط گیاهان موثر است.

 

 

 

 

 

عوامل موثر بر تعرق

 

رطوبت نسبی

 

هر قدر رطوبت نسبی جو بیشتر با‌شد، میزان تعرق کمتر خواهد بود. زیرا پتانسیل آب جو در این حالت افزایش می‌یابد. اگر رطوبت نسبی جو به حالت اشباع برسد، تعرق متوقف می‌شود. رطوبت نسبی جو به شدت از دمای محیط متاثر است.

 

دما

دما علاوه بر اثری که روی رطوبت نسبی دارد در شرایط طبیعی افزایش دما تا 25-30 درجه سانتیگراد باعث افزایش شدت تعرق شده و از این درجه به بعد باعث کاهش تعرق می‌شود. علت این پدیده آن است که افزایش دما تا 30 درجه سانتیگراد در بعضی از گونه‌ها مانند پنبه ، توتون و قهوه باعث باز شدن روزنه‌ها و پس از آن باعث بسته شدن روزنه‌ها می‌شود. در شمعدانی حتی در 35 درجه سانتیگراد نیز روزنه باز باقی مانده ، در نتیجه تعرق ادامه می‌یابد.

 

باد و جریان هوا

 

 

باد باعث تجدید هوا در مجاورت بافتها شده و شدت تعرق را افزایش می‌دهد. ولی شدید بودن آن باعث بسته شدن روزنه‌ها و کاهش تعرق می‌شود. از طرف دیگر باد با به حرکت در آوردن برگها ، خروج بخار آب

 

از برگها را آسان می‌کند.

 

روشنایی

در بسیاری از گیاهان شدت تعرق در تاریکی تقریبا صفر است و روشنایی باعث افزایش شدت تعرق می شود. علت آن باز شدن روزنه‌ها در روشنایی است. زیرا نزدیک به 99% تعرق از طریق روزنه‌ها صورت می‌گیرد. در بعضی از گیاهان مانند گیاهان گوشتی (تیره کاکتوس) روزنه‌ها در روز بسته و در شب بازند. به همین دلیل میزان تعرق این گیاهان در شب بیشتر از روز است.

 

 

 

عوامل ساختاری

 

سطح اندام هوایی :

 

سطح اندام ، بویژه برگها در تعرق اهمیت فوق العاده دارد. ریزش برگها هنگام پاییز و زمستان در درختان خزان شونده مناطق معتدل و به هنگام تابستان در گیاهان مناطق نیمه خشک ، بطور قابل ملاحظه‌ای از شدت تعرق می‌کاهد. همچنین وجود خار یا برگهای بسیار کاهش یافته در گیاهان مناطق خشک موجب کاهش شدت تعرق می‌شود.

 

 

آرایش بافتهای برگ :

 

 

آرایش بافتهای برگ در تعرق موثرند. بافت نرده‌ای برگ در گیاهان مناطق خشک همیشه فشرده تر از بافت نرده‌ای گیاهان مناطق مرطوب است و کوتیکول آنها ضخیم می‌باشد. حتی گاهی بافتهای بیرونی آنها چوب پنبه‌ای و یا چوبی می‌شود که این امر به مقدار زیاد از میزان تعرق می‌کاهد.

 

 

تعداد و وضع روزنه‌ها :

 

تعداد و وضع روزنه‌ها از عوامل اصلی تعرق به شمار می‌آید. همیشه نوعی رابطه مثبت بین تعداد روزنه‌ها و شدت تعرق وجود دارد. در بعضی گیاهان ساختار تشریحی خاص روزنه‌ها باعث کاهش شدت تعرق می‌شود. مانند کریپت روزنه‌ای در گیاه خرزهره که فرورفتگی‌های پر از کرک در سطح زیرین برگ هستند و روزنه‌ها در ته آنها قرار درند.

 

مواد شیمیایی باز دارنده تعرق

 

موادی مانند مومهای پلی وینیل و الکلهای سنگین که بتوانند از راه تاثیر بر یاخته‌های روزنه‌ای موجب بسته شدن روزنه‌ها شوند و یا مستقیما روزنه‌ها را مسدود کنند، مواد باز دارنده تعرق نام دارند. مشاهده شده است که هنگام کاهش تعرق ، فتوسنتز نیز همزمان با آن کاهش می‌یابد. زیرا به هر نحو که مانع خروج بخار آب از روزنه‌ها شویم، ورود CO2 به داخل برگ و در نتیجه فتوسنتز کاهش می‌یابد.

 

روشهای اندازه گیری تعرق

 

روش وزن کردن

 

 

در این روش از دست دادن ، یا با توزین تمام گیاه و یا شاخه‌ای از آن اندازه گیری می‌شود.

 

جمع کردن و توزین بخار آب حاصل از تعرق

 

با این روش می‌توان میزان تعرق به مقدار کم را در گیاهان که در هوای بسته و هوای آزاد رشد می‌کنند، اندازه گرفت. در روش هوای بسته گیاهی را با گلدان در زیر سرپوش می‌گذارند که در آن ظرف کوچکی حاوی مقدار کلرید کلسیم (CaCL2) با وزن مشخصی قرار دارد. افزایش وزن کلرید کلسیم ، مقدار آب خارج شده از گیاه را معلوم می‌کند. در روش هوای آزاد ، گیاه در محفظه‌ای قرار دارد که هوای مرطوب از آن عبور می‌کند.

 

هوای مرطوب پس از ورود به محفظه از یک طرف از داخل ظرفی حاوی کلرید کلسیم بی آب عبور می‌کند. رطوبت آن بوسیله کلرید کلسیم جذب می‌گردد و از طرف دیگر از بخش واجد گیاه نیز عبور می‌کند و سپس وارد ظرف دیگری می‌شود که محتوی کلرید کلسیم است. با توجه به اینکه وزن کلرید کلسیم قبل از شروع آزمایش تعیین شده است، می‌توان مقداری از آب خارج شده از گیاه را که بوسیله کلرید کلسیم جذب گردیده ، تعیین کرد. ضمنا با عبور دادن هوای آزاد و مرطوب ، شرایط طبیعی گیاه نیز رعایت شده است.

 

روش لیزیمتری

 

این روش برای اندازه گیری مقدار تعرق یک پوشش گیاهی بکار می‌رود. برای این منظور پوشش گیاهی را در ظرفهایی به ابعاد دو متر یا بیشتر به نام لیزیمتر که پر از خاک و پوشیده از گیاه‌اند و در داخل زمین جای می‌گیرند، قرار می‌دهند و با دستگاه پیزوالکتریک وزن لیزیمتر را تعیین می‌کنند. اندازه گیری در مورد مجموعه آب خارج شده از گیاه و خاک است و این اتلاف آب را تبخیر - تعریق گویند. در قسمت زیرین لیزیمتر ظرفی برای جمع آوری فاضلاب قرار دارد.

 

 

 

 

 

روش حجم سنجی یا پوتومتری (آشام سنجی)

 

 

در این روش فرض بر این است که میزان آب جذب شده ، تقریبا برابر با میزان تعرق یا آب دفع شده از گیاه است. شاخه پر برگ ، گیاهی را در زیر آب قطع کرده و در ظرف پر از آب آشام سنج (پوتومتر) قرار می‌دهیم. ظرف آشام سنج دارای دو راه خروجی است که یک لوله مویینه مدرج و یک مخزن آب است. پس از اندازه گیری میزان تعرق ، تمام دستگاه با شیری که جریان آب را از منبع به ظرف کنترل می‌کند، از آب پر می‌شود تا دستگاه کاملا از هوا خالی گردد. پس یک حباب هوا را به درون لوله موئین وارد می‌کنند. در طی تعرق حباب هوا که در طول لوله مویین حرکت می‌کند، نشان دهنده جذب آب توسط گیاه است و می‌توان میزان حرکت آن را اندازه گرفت. روش آشام سنجی برای مطالعه تاثیر عوامل محیطی مثل دما ، نور ، هوا و غیره بر روی تعرق روش مناسبی است.

 

 

روش کلرید کبالت

 

 

اساس این روش استفاده از کاغذ آغشته به کلرید کبالت (CoCL2) است (تهیه شده با محلول 3% کلرید کبالت). این کاغذ اگر خشک باشد، آبی رنگ است و وقتی مرطوب گردد، صورتی رنگ می‌شود. هنگام آزمایش ، رنگ کاغذ ابتدا آبی است و به تدریج صورتی رنگ می‌شود و میزان تغییر رنگ آن معیاری برای اندازه گیری تعرق است.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: شنبه 20 تیر 1394 ساعت: 18:42 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره تعرق در گیاهان,نقش تعرق در جذب آب از ریشه,مکانیسم تعرق در برگها,

 

تنظیم PH در آکواریم های آب شیرین:

 

تنظیم PH در آکواریم های آب شیرین

 

 ترجمه ای است از یک مقاله که توسط Mark Lehr  نوشته شده است :

 

 یکی از مشکلات عمومی و اصلی آکواریم داران نگهداری و حفظ PH در یک میزان ثابت است. خیلی از افراد متوجه اهمیت نقش PH و فاکتورهایی که بر روی آن تأثیر می گذارند، نیستند.

 

زمانیکه PH را در نظر می گیریم، بیشتر از اینکه هدف خود را، حفظ کردن یک PH ثابت فرض کنیم، باید سعی کنیم هدف ما متعادل نگاه داشتن آن باشد. اگر چه  ممکن است PH=7 بهترین و مطلوبترین PH برای ماهیان باشد ولی  در هر مقداری بین 6/6 و 8/7  ماهی ها می توانند به زندگی عادی خود ادامه بدهند. ما به عنوان آکواریم دار باید از اتفاقاتی که موجب تغییرات ناگهانی PH می شود، جلوگیری نماییم.

 

 

خاصیت تغییر پذیری PH آب می تواند بوسیله ظرفیت بافرینگ شناخته شود. شما می توانید ظرفیت سیستم بافرینگ خود را با اندازه گیری میزان سختی آب بدست آورید. میزان سختی بین 4-6 یا کمی بالاتر معمولا برای نگه داشتن سیستم بافری و به تبع آن نگهداری یک PH ثابت کافی می باشد. وقتی که سختی آب آکواریم شما زیر 4 باشد، به این معنی است که سیستم بافرینگ کافی نیست و احتمال سقوط PH وجود دارد. وقتی که میزان PH بالاست سختی آب را بین 6 تا 12 فرض می کنیم. اکثر آکواریم داران میزان کربنات را برای تنظیم درجه سختی انتخاب می کنند که میزان کربنات کلسیم در آب می باشد. این تست همچنین برای نگهداری و تنظیم یک سیستم بافری مناسب، مؤثر است که برای آن اندازه گیری یکی از مقادیر سختی کل و یا سختی کربنات لازم است، ولی اینکه هر دو را مستقلاً اندازه گیری کنیم نیاز نیست. خوشبختانه آکواریم شما معمولاً دارای منبعی طبیعی از کانی های نامحلولی است که یک سیستم بافری تشکیل می دهند و PH را در حد مطلوب حفظ می کنند. تمام این کانی های نامحلول روی هم سختی تام آب آکواریم شما را می سازند. شما نیاز دارید که تست سختی تام را انجام دهید. دانستن این که PH آب آکواریم شما در حد مناسب است نمی تواند گویای موفقیت کامل باشد. تنها با انجام تست سختی تام است که می توانید پیش بینی کنید PH بعد از آنکه تنظیم شد در همان حد باقی خواهد ماند یا خیر. این مسئله ناشی از چرخه های بیولوژیکی طبیعی است که در آکواریم شما روی می دهند. مانند تنفس ماهی ها و ضایعات و کثیفی های معلق و ته  نشین شده که نتیجه آن خنثی شدن یون بیکربنات ساخته شده بوسیله سیستم بافرینگ است. آکواریم داران بوسیله تعویض های مکرر و منظم آب آکواریم  و نگهداری های روتین، مثلاً تعویض فیلتر و تمیز کردن تصفیه زیر شنی، این نقصان را جبران می کنند و بدینوسیله به سختی آب می افزایند.

 

در اینجا بطور خلاصه توضیح می دهیم که چرا هر یک از این نگهداری های روتین آکواریم، برای پایدار نگهداشتن PH لازم هستند. باید بدانید هر کجا که در آکواریم شما ذرات زائد انباشته می شوند، تولید تجمعی از فرآورده های فسفاتی می کنند. تجمع مواد زائد بر روی بستر ماسه ای و لایه فیلتر شما میزان فسفات را در آکواریم افزایش می دهد. یونهای فسفات آزاد می توانند با مواد بافری کلسیمی پیوند تشکیل داده و موجبات ته نشین شدن کلسیم را در آکواریم فراهم کنند. به این شکل توانایی تنظیم و تعادل PH کاهش می یابد. به همین دلیل است که تمیز نگهداشتن لایه فیلتر، بستر، فضای زیر ماسه ها و تعویض های مکرر قسمتی از آب، بسیار با اهمیت می باشد. بعلاوه آب شیر محتوی یونهای بافری می باشد و شما می توانید با تعویض مکرر بخشی از آب به جایگزینی این یونهای بافری از دست رفته کمک کنید. این مسئله در مورد تمام آکواریم ها اهمیت دارد چرا که تنفس ماهی ها و ذرات زائد انباشته شده به تنهایی می توانند سبب کاهش توانایی سیستم بافری در تنظیم PH شوند.

 

حال سؤالی که مطرح می شود این است که اگر ماهیی که قصد نگهداری از آن را داریم نیاز به یک PH مخصوصی داشت چه کاری باید انجام دهیم. اگر PH آبی که ماهی شما آن را ترجیح می دهد نزدیک به PH طبیعی آب موجود در آکورایم شما است، توصیه می شود که تغییری در آن اعمال نکنید. در غیر اینصورت، یعنی اگر PH طبیعی آب آکواریم شما از PH مورد نیاز ماهیی که قصد نگهداری از آن را دارید زیاد فاصله دارد، کارهایی هست که باید انجام دهید.

 

اجازه بدهید با روش افزایش سطح PH شروع کنیم. امروزه تعداد زیادی افزایش دهنده PH در فروشگاه ها وجود دارد. محصولات مایع را وقتی به تنهایی استفاده کردم، در حد 50/50 با موفقیت همراه بود. همچنین نیاز به محصولی دارید که بتوانید با آن توان سیستم بافری آکواریم خود را بالا ببرید. برای نگهداری PH در یک مقیاس بالا، به شما استفاده از یک بستر بافری مثل مرجان های خرد شده را پیشنهاد می کنم. شما می توانید این مرجانهای خرد شده را به آکواریم کنونی خود اضافه نمایید. من خودم مرجانهای خرد شده را داخل یک کیسه توری قرار داده و آنرا زیر بستر آکواریم جای داده ام. برای اینکه PH آکواریم خود را در حدود 6/7 حفظ کنید، به ازای هر 40 لیتر آب نیاز به 1 کیلوگرم مرجان خرد شده دارید. برخی از آکواریم داران، این کیسه محتوی مرجان های خرد شده را مانند یک لایه در سیستم فیلترینگ خود قرار می دهند. این متد به شما اجازه استفاده از مرجان های خرد شده درشت تر را نمی دهد. اما اگر شما در حد کمی نیازمند تعدیل و سازگاری در سیستم بافری خود هستید این روش می تواند مؤثر باشد. اگر  ترجیح می دهید که از مرجانهای خرد شده استفاده نکنید، پودرهای  زیاد دیگری در بازار وجود دارد که عمل افزایش سختی آب یا خاصیت قلیایت آنرا انجام می دهند. شما به راحتی توانید این پودرها را طبق دستورالعمل آن به آکواریم خود بیافزایید. البته این متدها گرایش به ایجاد تغییرات شدید در سختی آب دارند که اگر در تنظیم سختی و PH ورزیده و با تجربه نباشید، ممکن است خطرناک باشند. بی خطرترین متد همان استفاده از مرجان های خرد شده می باشد.پس از اینکه توانایی بافرینگ  آکواریم خود را تقویت نمودید، می توانید PH آب  را در درجه دلخواه تنظیم کرده و به آکواریم بیافزایید. محصولات زیادی در فروشگاه ها موجود است که اینکار را انجام می دهند. اغلب اوقات آبی که برای آکواریم استفاده می کنید به طور طبیعی دارای PH بالایی است و شما فقط نیازدارید که با اضافه کردن مرجانهای خرد شده به تقویت سیستم بافری خود کمک نمایید تا بتوانید PH را در همین سطح بالا حفظ و نگهداری کنید.

 

 

 

اما پایین آوردن PH کاری سخت تر است. اگر فکر می کنید که می توانید براحتی با اضافه کردن مواد کاهش دهنده PH سطح آنرا پایین بیاورید کاملاً در اشتباه هستید، چرا که سیستم بافری شما بسادگی و بسرعت میزان آنرا به همان مقدار طبیعی خود افزایش خواهد داد. در واقع شما باید یونهای بافری را از آب آکواریم خود جدا کنید، به این شکل می توانید PH آب را نیز پایین بیاورید. بهترین راه برای انجام این کار اینست که یک دستگاه پالاینده آب ( دستگاهی که آب را سبک می کند ) تهیه کنید. این دستگاه آب شیر را بوسیله یونهای رزین که در خود دارد فیلتر می کند. آبی که حاصل می شود عاری از نمک و کانی های دیگر است و در واقع آبی است سبک و با سختی صفر.

 

 

 

 ( در مورد این دستگاه قبلاً و در مطالب گذشته وبلاگ صحبت شده است که دراینجا نحوه کار آن و چگونگی ساخت نوع دست ساز آن را مروری میکنیم:

 

درکارگاه های پرورش ماهی معمولاً از این دستگاه برای کاهش سختی آب و در واقع بدست آوردن آبی با سختی صفر ( آب سبک ) استفاده می کنند. این وسیله که داخل آن ماده شیمیایی بنام رزین یا صمغ شیمیایی است املاح اضافی آب را بخود گرفته و آب سبک و صفر درست می کند.  قیمت این دستگاه گران است ولی چون مکانیسم ساده ای دارد می توان نمونه دست ساز آن را ساخت.

 

 

 

استفاده از این دستگاه بهترین روش برای پالایش آب و در نهایت بدست آوردن آبی است که مخصوص استفاده در آکواریم می باشد. همانطور که گفته شد بدون داشتن یک آب پالایش شده نیز می توانید PH آب را با مواد مخصوص اینکار کاهش دهید، ولی این تنظیم فقط یک یا نهایتاً دو روز پایدار خواهد ماند و بزودی دوباره به میزان اولیه خود بازخواهد گشت. ضمن اینکه این پایین آمدن و بالا رفتن مجدد PH، خطرناک تر و بدتر ازPH نامناسبی است که شما از ابتدا داشتید.

 

این را هم باید اضافه کنم که برخی از آکواریم داران برای بدست آوردن آبی با سختی کم، از زغال سنگ استفاده می کنند. با قرار دادن زغال سنگ در فیلتر تصفیه کننده آب و یا قرار دادن یک لایه از آن در زیر بستر آکوراریم می توانید سختی آب خود را کاهش دهید. این تکنیک نیز می تواند بخوبی مؤثر باشد ولی دارای پیچیدگی بیشتری است و کمتر قابل پیش بینی می باشد و احتمالاً بهتر است که آکواریم داران کم تجربه از آن دوری نمایند.

 

 

 

من  به شخصه این طور فکر می کنم که بسیار آسانتر است اگر از ماهی هایی استفاده کنید که مناسب PH طبیعی آب آکواریم شما هستند. بخصوص اگر آب آکواریم شما دارای PH بالایی باشد، صدها نوع ماهی وجود دارند که می توانند براحتی در PH 6/6 تا 8/7 زندگی و رشد کنند.

 

مطمئن باشید که کنترل PH برای مبتدیان، تجربه ای بسیار ناامید کننده است. من حدس می زنم 50% از مشکلاتی که در آکواریمهای جدید روی می دهند نتیجه همین کوشش آکواریم داران مبتدی برای تغییر میزان PH است.البته برخی از آکورایم داران واقعاً نیاز به تنظیم PH دارند و این یک نیاز مبرم برای آنان است ولی برای اکثر آنها همان PH طبیعی آبی که استفاده می کنید می تواند مناسب باشد.

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: شنبه 20 تیر 1394 ساعت: 18:34 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق درباره تنظیم PH در آکواریم های آب شیرین,

 

لغت کتاب فارسی پنجم

حرف آ

آذوقه: غذا و توشه ی راه

آرميده اند: آرام گرفته اند، خوابيده اند.

آز: حرص، طمع

آشيان: لانه

آفت: آسيب

آنى: فورى

آوار: ديوار يا سقف خانه كه خراب شده و فرو ر يخته باشد.

آوازه: شهرت

آهنگ كردن: قصد كردن، تصميم گرفتن

حرف الف

ابرام: پافشارى

ابواب: جمع باب، درها

اتراق كردن: در جايی ماندن، در جايی اقامت كردن

اثر: نشانه

اجابت: قبول كردن، پذيرفتن

اجازت: اجازه

اجلال: بزرگ داشتن، گرامى داشتن، محترم شمردن

احاطه كردن: دورادور چيزى را گرفتن

احتراز: دوری كردن

احتياط: دورانديشى، باتدبير كار كردن، دقّت بيشتر

اخبار: خبرها

اختصار: كم كردن، كوتاه كردن

اراده: چيزى را خواستن، قصد، اختيار

از دم تيغ گذران: بكُش، نابود كن

از فرط: از شدّت

ازدحام: شلوغى، هجوم آوردن، فشار آوردن جمعيّت

ازيرا: بدين جهت، زيرا كه

اساس: پايه

استوار: محكم، پايدار

اُسرا: جمع اسير،كسانى كه اسير شده اند.

اشباح: جمع شَبَح يعنى سياهى اى كه از دور شبيه انسان يا هر موجود ديگرى است.

اعتقاد: عقيده داشتن، باور كردن

اعتماد به خود: به خود متّكى بودن

اعضا: جمع عضو، جزئى از بدن مثل دست و سر، يك فرد از جماعت

اعماق: جمع عمق، گودى ها، ژرفا

اغلب: بيش تر

افزون: بيش تر

افسوس: حسرت و آه، كاش

افق : ناحيه، كرانه هاى آسمان

اقامتگاه: محلّ سكونت، جاى ماندن

التفات: توجّه

امداد: كمك رسانی

انبان: كيسه ى بزرگى كه از چرم مى ساختند. در درس به معناى جاى ذخيره كردن غذاست.

انتقام: كينه توزى

انجاز: وفا كردن به وعده و عهد

اندر: در

اَندُه: مخفف اندوه، غم، ناراحتى

انگيزه: علّت، سبب

اوج: بالاترين نقطه، بالاترين درجه

اهتزاز: تكان خوردن، جنبش

اهتمام: كوشش، همّت

ايثار: ديگرى را بر خود مقدّم شمردن، از خودگذشتگى

ايمن: آسوده، راحت

حرف ب

باب: در؛ در اصطلاح هر بخش از كتاب را يك باب مى گويند.

باتلاق: لجنزار، آب پر از گل و لاى

باختر: غرب

بارگاه: مقبره، آرامگاه

باره: اسب

بازيچه: اسباب بازى، وسايل بازى، ابزار شوخى

باستان: قديم، كهن

بالين: بستر، بالش

بانگ ناى: صداى نى

بانگ: فرياد

ببود: شد، گذشت

بتازد: به تاخت برود، حمله كند.

بخفتند: خوابيدند

بُد: بود

بدان: به آن

بَدَل كردن: عوض كردن

بدو: به وسيله ى او، با او، به او

بدين سان: اين طور، اين گونه

بر اثر: به دنبال

برِ كس: نزد كسى، درنظر كسى

براساس: برپايه

برانگيزد: تحريك كند.

برتر: بالاتر، بلندتر

بر سانِ: مانند

برفشاند: برهم زد، تكان داد.

بركات: جمع بركت، فراوانى، زياد شدن نعمت

برگشود: باز كرد.

بُرنا: جوان

بزغاله: بچّه ى بز

بزهكار: گناهكار، خطاكار

بسى: بسيار، خيلى، زياد

بفكند: افكند، انداخت، رها كرد

بلامنازع: بدون ستيز و مبارزه، بدون مخالف

بلند آوازه: معروف، مشهور

بلند همّت: با اراده، كسی كه هدف عالی دارد.

بنا كردن: ساختن

بنده: غلام

بنى آدم: پسران آدم، مردم

بنياد گذاشته بود: تأسيس كرده بود.

بُوَد: باشد

بودمى: بودم، می بودم

بوم و بر: سرزمين

بوم: جغد

بوم: صفحه اى كه روى آن نقّاشى مى كشند.

به ادا رسان: انجام بده

به چه: چگونه، با چه وسيله اى

به راز: پنهانى، سرّى

به سزا: سزاوار، شايسته، خوب

بِهْ: بهتر

بى اراده: بى اختيار، بدون قصد

بى آزارت آرم: تو را بدون آزار و رنج مى آورم.

بى باكانه: بدون ترس، با شجاعت

بى شريكى: شريك ندارى.

بى قرار: بى تاب، بى طاقت

بى قواره: بدشكل

بى نيازى: نيازمند نبودن، احتياج نداشتن

بى همتا: بى مانند، بى نظير

بيخ: ريشه و بنيان

بيداد: ستم؛ بيداد سرما به معناى شدّت سرماست.

بى درنگ: بدون معطّلى، فورى

بيفكن: بينداز

بى كران: بى پايان

بيم: ترس

حرف پ

پاسدارى: مراقبت، نگهبانى

پامال نكنند: زير پا له نكنند.

پانتوميم: نوعى نمايش است كه بدون كلام و فقط

با حركات دست و بدن انجام مى شود.

پايگاه: مقام، مرتبه

پايندگى: پاينده و پابرجا ماندن، استواری

پديده ها: اشيا، آفريده ها

پذيرنده: قبول كننده

پرتو: روشنى، روشنايى

پژوهش: جست و جو كردن، تحقيق كردن

پسنديده: خوب، برگزيده

پلنگ افكن: كسى كه مى تواند پلنگ را از پا درآورد؛ زورمند، نيرومند.

پناهگاه: جايى كه به آن پناه مى برند.

پنداشتن: گمان كردن، خيال كردن

پوزخند: لبخند مسخره آميز

پوزش طلبيدن: عذرخواهى كردن

پهنه: پهنا، عرصه، وسعت

پيشواز: استقبال، پيشباز

پيل تن: كسى كه به زورمندى فيل است؛ درشت پيكر

پيمود: طى كرد.

حرف ت

تابناك: درخشان

تأخير: عقب انداختن، دير كردن

تأمّل: فكر كردن، دقّت كردن

تبارك: پاك و منزّه

تحرير افتاد: نوشته شد.

تحرير: نوشتن

تحسين: تشويق

تحفه: هديه

تحقير: خواركردن، كوچك شمردن، توهين

تحقيق: به حقيقت امرى رسيدگى كردن، بررسى

تخلّص: نامى كه شاعران براى خود انتخاب مى كنند و با آن شناخته مى شوند.

تخيّلات: جمع تخيّل؛ فكر و خيال ها، پندارها، گمان كردن

تدبير: چاره، راه حل

ترّحم: رحم كردن، مهربانى كردن

ترحيب: مرحبا گفتن، تشويق كردن

تردّد: حركت، رفت و آمد

تسكين: آرام كردن، آرامش دادن

تسليم: گردن نهادن، پذيرفتن، قبول كردن

تصرّف: به دست آوردن

تصوّر: خيال و گمان

تضمين: برعهده گرفتن چيزی، ضامن شدن

تعالى: بلند پايه، برتر

تقاضا: خواهش كردن، خواستن

تقاطع: دو خط يا دو راه كه يك ديگر را قطع می كنند.

تقلّا: كوشش، تلاش

تكاپو: جست و جو

تلافى: عوض دادن، جبران كردن

تمدّن: زندگى شهرنشينى، زندگى اجتماعى در جهت ترقّى و رشد

تمسخر: مسخره كردن

تندباد: باد تند، طوفان

تنگ دستى: فقر، بى چيزى

توبره: كيسه ى بزرگ

توبه: دست از گناه برداشتن و از خدا طلب بخشش كردن، پشيمانى از گناه

توش و نوا: آذوقه

توشه: آذوقه، غذايى كه ذخيره مى كنند.

توصيف: وصف كردن، تعريف كردن

توصيه: سفارش

تيره دل: سياه دل

حرف ج

جاذبه ها: چيزهايى كه انسان را جذب مى كنند.

جار: فرياد

جارچى: كسى كه به صداى بلند موضوعى را مى گويد تا همه بدانند.

جامه: لباس

جانان: كسى كه او را مانند جان دوست مى دارند.

جاودانگى: جاويد و هميشه ماندن

جايز نشمرد: شايسته نمى داند.

جايگه: جايگاه، محلّ نگهدارى، انبار

جثّه: بدن، تن

جدال: ستيزه، كشمكش

جذب: كشش، ربايش

جرئت: دليرى

جزاير: جمع جزيره، جايى كه هر چهار طرف آن را آب فراگرفته است.

جفا: ستم و ظلم

جلّاد: مأمور شكنجه دادن يا كشتن محكومان

جلگه: زمين هموار و پهناورى كه كم تر از ٢٠٠ متر ارتفاع دارد و از آبرفت رودها به هنگام ريختن به دريا تشكيل مى شود.

جولان: گشتن، گردش كردن

جهانگرد: كسى كه به دور دنيا مسافرت م ىكند، گردشگر

جهل: نادانى

حرف چ

چارسوى: چهار طرف

چُرتكه: وسيله اى چوبى كه در حساب كردن به كار مى رود.

چشم نواز: نوازش دهنده ى چشم، زيبا

چهر: چهره، صورت

چيرگى: غالب شدن، مسلّط شدن

چيستان: چيست آن، نشانه هايى از چيزى دادن براى يافتن پاسخ، معمّا

حرف ح

حاجت: نياز، احتياج

حادثه: پيشامد، اتّفاق

حرارت: گرما

حريق: آتش سوزى

حصول: حاصل شدن، به دست آمدن

حضور: حاضر شدن، حاضر بودن

حفره: سوراخ، گودال

حقيقت ياب: كسى كه به دنبال يافتن حقيقت است.

حقيقت: اصل چيزى، راستى و درستى

حكمت: فلسفه، كلام موافق حق

حمل: بار، آن چه برداشته شود.

حوادث: جمع حادثه

حواشى: جمع حاشيه، گوشه و كنار

حياتى: خيلى مهم، چيزى كه به مرگ و زندگى مربوط مى شود.

حيرت آور: تعجّب آور

حيرت: سرگردانى، آشفتگى

حرف خ

خادمان: خدمت گزاران، خدمتكاران، جمع خادم

خانمان: خانه و خانواده

خان: رئيس ايل، امير

خانمان سوز: از بين برنده ى خانه و خانواده

خرد: هوش، عقل

خردمند: عاقل، دانا، هوشيار

خُردى: كوچكى، دوران كودكى

خرسند: خوش حال

خروش: صدا، فرياد

خريف: پاييز

خزانه: گنجينه، جايى كه در آن پول و چيزهاى گران بها نگهدارى مى كنند.

خفّت: خوارى

خلاص شدن: رها شدن، نجات يافتن

خلل: آسيب، فساد و تباهی

خو: انس

خوار: پست، تحقير شده

خونبار: خونريز

خيره: متعجّب

خيّرين: نيكوكاران، جمع خيّر

حرف د

دارايى: ثروت، مال

دانش نامه: دايرة المعارف

دبّاغ: كسى كه پوست حيوانات را پاك و خشك مى كند.

دچار: مبتلا، گرفتار

درحال: در همان لحظه، بی درنگ

در ساعت: بلافاصله، فوراً

درنورديده بود: پيموده بود، طى كرده بود.

دراِستاد: ايستادگى كرد، پايدارى كرد.

درآميخت: آميخته شد، مخلوط كرد.

درايت: درك كردن، آگاهى داشتن

درشتى: گستاخى، تندی

درويش: بى نوا، گوشه نشين، فقير

درّه: راه ميان دو كوه، شكاف ميان دو كوه

دست طلب: دست نياز، احتياج

دفن: چيزى را زير خاك كردن، به خاك سپردن

دل آزرده: ناراحت

دل خواه: آن چه كه دل مى خواهد و مى پسندد: مورد پسند، مورد علاقه.

دل سوزانه: با دل سوزى

دلهره: تشويش، اضطراب، ترس ناگهانى

دهشت بار: حيرت آور، ترسناك

دهشت: ترس

ديده: چشم

دينار: نوعى پول طلا كه در قديم رايج بوده است؛ واحد پول كشور عراق نيز است.

ديوان: مجموعه ى اشعار، كتاب شعر

حرف ر

راست قامت: بلند بالا، قد بلند

راسو: نام حيوانى است پستاندار كه به آن موش خرما هم مى گويند.

رای: در روان خوانی فصل هشتم كلمه ای است هندی به معنای پادشاه و حاكم. اين كلمه به شكل « راجه »  هم به كار می رود.

رايحه: عطر و بو

رخت: لباس

رصدخانه: جايى كه ستاره شناسان از آن جا با وسايل مخصوص مثل تلسكوپ ستاره ها را زيرنظر مى گيرند.

رُفت و روب: جارو كردن و پاك كردن

رفتگر: كسى كه كار او جارو كردن و پاك كردن كوچه ها و خيابان هاست.

روزبه: درستكار، خوش بخت، خوش عاقبت

روزگار برآمدن: سپری شدن و گذشت عمر

ريزه خور: كسى كه خرده ريز و ته مانده ى سفره را بخورد.

حرف ز

زال: پير، كسى كه موهايش سفيد است.

زَبَردستى: توانايى، زورمندى، ماهر بودن

زَبَر: بالا

زَبَرين: بالايی

زدوده بود: پاك كرده بود.

زلال: صاف، شفاف

زمخت: درشت، ناهنجار

زمزمه: زير لب سخن گفتن

زورآزماى: قوى، پرزور

زيركانه: با هوشيارى، هوشيارانه

حرف س

ساج: نوعى درخت كه چوبی سخت و گران بها دارد.

سالار: سردار، رهبر

سپاس: شكر

سپهر: آسمان

سحرانگيز: جادويى

سخت سر: لجوج، لج باز، نافرمان

سده: صد سال، يك قرن

سرا: خانه، آشيانه، لانه

سران: فرماندهان، بزرگان

سراينده: گوينده، شاعر

سرشار: پُر، لبالب، فراوان

سرفرازى: سربلندى

سرماى استخوان سوز: سرماى شديد كه تا مغز استخوان نفوذ مى كند.

سرنگون: افتادن، سقوط كردن

سفينه: كشتى يا وسيله ى حمل و نقل فضايى

سِگِرمه: چين و چروك پوست صورت در قسمت پيشانی، در روان خوانی عاشق كتاب عبارت (سگرمه های تو هم رفته) كنايه از حالت خشم و عصبانيّت است.

سلاح: وسيل هى مبارزه و جنگ، جمع آن اسلحه است.

سنگ خارا: نوعى سنگ سخت

سود: فايده

سور: جشن، مهمانى

سوگند: قسم

سهل: آسان

سهمگين: ترسناك

حرف ش

شال و كلاه كردن: آماده شدن برای انجام كاری، خود را آماده كردن

شبانگاه: هنگام شب

شبانى: چوپانى

شَبَح: سياهى اى كه از دور شبيه انسان يا چيزى است.

شرمگين: خجالت زده

شكرانه: شكرگزارى، اداى شكر نعمت

شكوه: عظمت، احترام، بزرگى

شكيبايى: صبر و بردباری

شگفت انگيز: تعجّب آور، حيرت انگيز

شماتت: سرزنش

شمردمى: مى شمردم.

شنودم: شنيدم.

شيد: خورشيد

شيرمرد: زورمند، قوى، نيرومند

شيوع: شايع شدن، پراكنده شدن، سرايت كردن

حرف ص

صادقانه: با صداقت و راستى و درستى

صبحدم: صبح زود

صبور: بسيار شكيبا

صخره: تخته سنگ، سنگ بزرگ

صفحات: جمع صفحه، سطح ها (سطوح)

صميمانه: خالصانه، با مهربانی وصميميّت

حرف ض

ضمان: قبول كردن، برعهده گرفتن

حرف ط

طايفه: قوم، جماعت

طراوت: تازگى، شادابى

طربناك: شادمان، خوش حال، بانشاط

طعام: غذا

طعنه: سرزنش، سركوفت

طمع: حرص و آز

حرف ظ

ظلمت: تاريكى، تيرگی

حرف ع

عابر: عبوركننده، رهگذر

عار: عيب، ننگ، رسوايى

عُجْبْ: غرور، خودبينى

عرش: آسمان

عريان: لخت

عضو: اندام، قسمتى از بدن

عطا: بخشش

عظيم: بزرگ، زياد، خيلى

عُقده: گره

عُمده: اكثر، بيش تر

عنايت: توجّه

عهد: دوران، زمان

عين بلا: نهايت بلا، در بلاى كامل

حرف غ

غارت: مال كسى را به زور گرفتن و بردن

غافل: بی خبر، ناآگاه

غرض: قصد، هدف

غرقه: غرق شدن، فرورفتن در آب كه سبب مرگ شود.

غريب: كسى كه از وطن خود دور است.

غمناك: ناراحت، غمگين

غوطه خوردن: در آب فرو رفتن

حرف ف

فتنه: بلا، شَرّ

فراز: بالا

فراست: هوشيارى، زيركی

فراغت: آسايش، آسوده شدن

فرسوده: كهنه شده، ساييده شده، پوسيده شده

فرمان تو راست: حرف تو مورد قبول است، فرمان تو اطاعت مى شود.

فرود مى آمد: پايين مى آمد.

فروزنده: روشن كننده

فروغ: روشنايى

فروگذار: غفلت، كوتاهى

فرهنگ نامه: كتابى كه كلمه ها و موضوعات را توضيح مى دهد.

فسوس: ريشخند

فضل: بخشش، نيكويى، برترى

فعل: كار، عمل

فنون: جمع فن يعنى روش ها

فيروزه اى: به رنگ فيروزه

حرف ق

قار: قير

قاصدان: جمع قاصد، پيك، نماينده، نامه رسان

قامت: قد و بالا

قتل عام: كشتن همه ى مردم

قدسيان: پاكان، ساكنان آسمان و بهشت

قرن: هر صد سال را يك قرن مى گويند.

قشون: سپاه، ارتش

قصد: نيّت

قصد او داشت: مى خواست او را بگيرد.

قَطور: كُلُفت، ضخيم

قُلّه: نوك كوه

قواعد: جمع قاعده، اساس و اصول

قوُت: غذا، خوراك

قوى رأى: آدم بااراده، استوار و ثابت قدم

قيام: برخاستن، ايستادن

حرف ک

كار آزمودن: ماهر شدن

كارساز: كارگشا، مشكل گشا

كاروانيان: اهل كاروان، كسانى كه در كاروان بودند، مردم كاروان

كاست: كم كرد، كاهش داد

كاويد: جست و جو كرد.

كاه گِل: مخلوطى از گِل و كاه كه با افزودن آب برای ساختن ديوار درست می شد.

كبك درى: نوعى كبك درشت كه در كوه و دَرّه زندگى مى كند؛ كبك پرنده اى است به اندازه ى كبوتر كه صداى خوشى دارد.

كبوتر چاهی: گونه ای كبوتر وحشی كه پرهای خاكستری رنگ دارد و معمولاً در چاه و صحرا آشيانه می سازد؛ به نام كبوتر چاهی يا كبوتر

صحرايی و كبوتر وحشی معروف است.

كتابدار: مسئول كتاب خانه، مأمور حفظ كتاب هاى كتاب خانه

كردمى: مى كردم.

كردندى: مى كردند.

كَرَم: بخشش، بزرگوارى، جوان مردى

كِز كرد: در خود فرو رفت.

كَزان: كه از آن

كشتى كُن: كشتى بساز.

كَماهِىَ: همان گونه كه هست.

كمركوه: دامنه ى كوه

كُنج: گوشه، كنار

كوته نظر: تنگ نظر، كوتاه فكر، غافل

كوره: آتشدان، جاى روشن كردن آتش

كوه پيكر: به بزرگى كوه، درشت پيكر

كَهَر: اسبى كه رنگ آن سرخ مايل به سياه است.

كهكشان: مجموعه اى از ستاره ها كه در آسمان ديده مى شوند. « ابر » به صورت

حرف گ

گران سنگ: سنگين، سنگ بزرگ

گراى: گرايش پيدا كن، ميل و رغبت و علاقه نشان بده.

گِرد: اطراف، پيرامون

گرمابه: حمّام

گرو: آن چه به عنوان شرط به كسی واگذارشود.

گزند: آسيب

گستاخى: بى پروايى، نترس بودن، دليرى

گسترده: پهن، وسيع

گلشن: گلزار، گلستان

گواه: شاهد

گوسپند: گوسفند

گويى: مثل اين كه، انگار

گه: گاه، وقت، زمان، لحظه

حرف ل

لاجوردى: نيلى رنگ، به رنگ آبی

« لاحول ولا قوّة الا بالله » لاحول: قسمتى از جمله ى است كه هنگام تعجّب وشادی بر زبان می آورند.

لذا: بنابراين

لغت نامه: فرهنگ لغت، واژه نامه، كتاب لغت

لگدكوب: لگد خورده، پايمال شده

حرف م

ماتم زده: غمگين، ناراحت

مأمور: كسى كه به او امر شده كارى را انجام دهد، فرمانبردار.

مايه: سرمايه

مباد: نباشد.

مبهم: داراى ابهام، پيچيده

متانت: وقار، سنگينى

متروكه: خرابه، رها شده و بدون ساكن

مجال نگذارد: امكان به وجود آمدن نمى دهد، فرصت نمى دهد.

مجلّل: باشكوه

محبوب: كسى كه او را دوست مى دارند.

محصور: در حصار قرار گرفته، محاصره شده

محفوظ: حفظ شده، نگهدارى شده

محيط: دربرگيرنده، پيرامون

مَخافت: ترس

مختصر: كم

مخوف: ترسناك

مَذلّت: پستى، خواری

مرجع: محلّ بازگشت

مرحمت: لطف

مرغ عشق: نوعى پرنده ى كوچك است.

مرغك: مرغ كوچك

مرهون: گرو گذاشته شده، گروگان، وابسته

مزار: آرامگاه

مستحكم : استوار، پابرجا

مستمند: تهی دست، نيازمند

مسرّت: سرور و شادى

مشاغل: جمع مشغله، شغل ها

مشتاقانه: با شوق و اشتياق

مشتمل: شامل، دربرگيرنده

مشقّت: سختى، رنج

مصالحت: آشتى، صلح كردن

مصيبت: بلا، حادثه ى بد

معادن: جمع معدن، جايى در زير يا روى زمين كه سنگ های گران بها و فلزّات به طور طبيعى در آن وجود دارند.

معدودى: تعداد كمى، اندكی

مفلوك: فلك زده، بدبخت

مقرون: نزديك شده، به هم پيوسته

مكث: درنگ كردن، توقّف كردن

ملّاحان: جمع ملّاح، دريانورد، شناگر

ملاطفت: لطف و مهربانى

ملول: ناراحت، افسرده

منابع: جمع منبع، اصل، سرچشمه

مندرس: فرسوده، كهنه

منطقى: سخنی كه با عقل و منطق سازگار باشد.

منقطع: قطع شده، بريده شده

موبدان: جمع موبد، روحانيون دين زرتشت را مى گويند.

مور: مورچه

موزون: داراى وزن، هماهنگ، آهنگين

موسم: هنگام، وقت

مونس: همدم، يار

مِهان: جمع مِه يعنى بزرگان

مهرآميز: با محبّت

مهر: در درس ١٥ به معنای خورشيد است.

مهمّات: كارهاى مهم

مَهى چند: چند ماه

مهيّا: آماده، حاضر

مَهيب: ترسناك، وحشتناك

مى برازد: برازنده و شايسته است.

مى روبد: پاك مى كند.

مى غرّيد: با خشم فرياد مى زد.

مى كن: بكن.

مى بُردى: مى بُرد.

ميسّر: ممكن، آسان

حرف ن

ناباورانه: غير قابل باور، غير قابل پذيرش

ناپسند: نادرست، بد، زشت

ناچيز: كم، بى ارزش

نازل شده: پايين آمده، فرود آمده

ناشناس: ناآشنا، بيگانه

ناگوار: ناخوشايند، نامناسب

نام آور: معروف، مشهور

نام داران: افراد معروف، شناخته شده

ناملايمات: ناسازگارى ها، سختی ها، دشواری ها

نايد: نمى آيد، نيايد.

نبوّت: پيامبرى

نثر: نوشته ی عادی كه شعر نباشد.

نحوه: راه و روش، چگونگى

نحيف: لاغر

نديم: غلام مخصوص، همدم

نسيم سحر: باد ملايم صبحگاهى

نشاندن: كاشتن

نشاط: شادى

نغز: خوب، نيكو، لطيف

نقصان: كم شدن، كاستی

نكو: نيكو، خوب

نكوهيده: ناپسند، زشت، سرزنش شده

نگرويد: ايمان نياورد، پيروى نكرد.

نماز ديگر: نماز عصر

نمكين: داراى نمك

نمودار: نشان دهنده، آشكاركننده

ننهى: نگذارى، قرارندهی

نواحى: جمع ناحيه، قسمتى از يك منطقه، شهر يا كشور

نوادگان: نوه ها، جمع نواده، فرزندِ فرزند

نوميد: نا اميد

نهان: پنهان، مخفی

نهراسد: نترسد، هراس نكند.

نياكان: اجداد، پدران

نيايش: دعا

نيّت: نظر، عقيده، قصد

نيلگون: آبى رنگ، به رنگ نيل

نيندوخته: اندوخته نشده، ذخيره نكرده

حرف و

وابستم: ارتباط برقرار كردم.

وانمودن: طور ديگر نشان دادن

واهمه: ترس، هراس

وصله : تكه هايى كه به لباس دوخته مى شود تا پارگى را بپوشاند.

وعده: قرار، نويد

وقت عذاب: زمان مجازات

وقف كردن: قراردادن بخشی از مال و ثروت برای

استفاده ی مردم در راه رضای خدا.

ولگرد: بى كاره، سرگردان

ويروس: موجودات ريز ذرّه بينى كه باعث بيمارى مى شوند.

حرف ه

هامون: دشت، زمين هموار

هجوم: حمله ى ناگهانى

هراس: ترس، بيم، وحشت

هلاك: كشته شدن، نابودی

همى گفت: مى گفت.

همى خواند: مى خواند.

هوس انگيز: تحريك كننده ى ميل و آرزو

حرف ی

ياد آمدى: به ياد می آمد.

يأس: نوميدى، نا اميدى

يال: موهاى پشت گردن اسب، شير

يزدان: خداوند

يكتا: تنها، يگانه، بى مانند

يكّه خورد: جا خورد، تعجّب كرد.

يگانه : بى مانند ، بی نظير، بی همتا

يُمن: مباركى، خجستگی

 

 

 

 

 

 

 

...............................................................................................................................................................

 

اعلام

آبیدر: منطقه اى در سنندج (استان كردستان)

ابويزيد بسطامى: از عارفان ايران در قرن دوم و سوم هجرى بود.

اَبيانه: نام روستايى در نزديكى نطنز و كاشان است.

اَترك: نام رودى در شمال ايران

ارس: نام رودى در شمال ايران

اروند: نام رودى در جنوب ايران

اسماعيليان: فرقه اى مذهبى كه در زمان هاى گذشته بر بخشى از ايران حكومت مى كردند.

ا لَموت: نام كوهى در نزديكى قزوين

باغ مصلّیٰ: نام باغى در شيراز

بستان العارفين: كتابى است درباره ى عرفان كه نويسنده ى آن معلوم نيست.

بهمنيار: احمد بهمنيار( ١٣٣٤  ١٢٦٢ ، خورشيدی) روزنامه نگار، شاعر، محقق و نويسنده ی ايرانی، وی در كرمان ديده به جهان گشود و تحصيلات ابتدايی را نزد پدرش فرا گرفت. در شانزده سالگی شروع به تدريس كرد و بعدها با گسترش توانايی های علمی خود به استادی دانشگاه رسيد. وی پس از سال ها تلاش در راه آزادی و پيشرفت علم و آموزش، سرانجام در روز جمعه ١٢ آبان ١٣٣٤ خورشيدی در تهران درگذشت. پيكرش را بنا بر سفارش وی به كربلا برده و در آن جا به خاك سپرده اند.

تذكرة الاوليا: كتابى است درباره ى شخصيّت هاى بزرگ دينى و عرفانى از عطّار نيشابورى شاعر قرن هفتم

تفتان: نام كوهى در ايران است.

تورات: نام كتاب حضرت موسىٰ (ع)

جبرئيل: نام يكى از فرشته هاى خداوند (فرشته وحى است)

جودى: نام كوهى كه مشهور است كشتی نوح (ع) بر آن نشست.

چهل ستون: كاخ پادشاهان دوره ى صفويّه كه در شهر اصفهان باقى مانده است.

حافظيّه: آرامگاه حافظ، شاعر بزرگ ايران در شيراز

حضرت معصومه(س): خواهر امام رضا (ع) كه مزارش در شهر قم است.

دانش نامه ى جهان اسلام: كتابى است در چندين جلد درباره ى تاريخ، تمدّن و دين اسلام.

دايرة المعارف بزرگ اسلامى: كتابى است بزرگ در چندين جلد كه در آن مقالاتى درباره ى فرهنگ اسلامى نوشته شده است.

دايرة المعارف مُصاحَب: كتابى است در چندين جلد كه ز ير نظر دكتر غلامحسين مصاحب نوشته شده است.

دجله: نام رودى در كشور عراق

ركن آباد: نهر كوچكى در شيراز كه باغ مصلّیٰ را آبيارى مى كرده است.

زاگرس: نام رشته كوهی در غرب ايران

زاينده رود: نام رودى در ايران است كه از شهر اصفهان مى گذرد.

زُهره: يكى از سيّاره هاى درخشان منظومه ى شمسى

ساسانى: نام سلسله ى پادشاهى در ايران كه پس از فروپاشی اين سلسله، ايرانيان دين اسلام را پذيرفتند.

سَبَلان: نام كوهى در شمال غربى ايران

سعديّه: آرامگاه سعدى شاعر بزرگ ايران درشيراز

سيمرغ: مرغى افسانه اى كه مى گويند بسيار بزرگ بوده و در كوه قاف زندگى مى كرده است.

شوش دانيال: شهرى در خوزستان كه مزار حضرت دانيال (ع) يكى از پيامبران الهى در آن است.

صاحب الزّمان: حضرت مهدى (عج)، آخرين امام شيعيان

ضامن آهو: لقب امام رضا (ع) پيشوای هشتم شيعيان

فرهنگ نامه ى كودكان و نوجوانان: كتابی است در چند جلد كه به زبان ساده براى كودكان و نوجوانان نوشته شده است.

قصص الانبيا: كتابى است درباره ى داستان هاى پيامبران.

قلعه ى ا لَموت: قلعه اى بر روى كوه ا لَموت كه اسماعيليان در آن جا زندگى مى كردند.

كارون: نام رودى در جنوب ايران

كليله و دمنه: نام كتاب مشهورى كه شامل داستان هاى اخلاقى از زبان حيوانات است. اصل آن هندى بوده و در زمان ساسانيان به زبان پهلوى و در قرن ششم هجرى به فارسى دری ترجمه شده است.

گُندى شاپور(جُندی شاپور): شهرى بود كه شاپور اوّل ساسانى در خوزستان ساخت و از همان اوّل كانون دانش و دانشمندان گرديد.

لغت نامه ى دهخدا: لغت نامه اى بسيار بزرگ كه على اكبر دهخدا و به كمك جمعی از استادان آن را فراهم آورده است.

لقمان: نام يكى از حكيمان قديمى است كه نامش در قرآن مجيد ذكر شده است.

ماسوله: يكى از شهرهاى زيباى شمال ايران

مريخ: سيّاره اى است در منظومه ى شمسى؛ نام ديگرش بهرام و از زمين كوچك تر است.

مغان: نام دشتى در شمال غربى ايران

مغول: قومى وحشى كه به رهبرى چنگيزخان به ايران حمله كردند؛ همه جا را ويران كردند و مردم را كشتند.

مولانا: جلال الدين محمّد معروف به مولوى شاعر بزرگ ايران در قرن هفتم كه مثنوى معنوى از آثار اوست.

ناهيد: نام ديگر ستاره ى زُهره، يكى از ستارگان منظومه ی شمسى است.

هخامنشيان: نام يكى از سلسله هاى پادشاهى قديم ايران

.......................................................................................................................................

 

فهرست كتاب هاى مناسب پايه ى پنجم

 

نام كتاب      نويسنده - مترجم            ناشر

١ چشم و بينايى ترجمه ى رؤيا دُرّانى كانون پرورش فكرى

٢ گرداب سكندر محمدرضا سرشار (رهگذر) دفتر نشر فرهنگ اسلامى

٣ فرياد كوه افسانه شعبان نژاد كانون پرورش فكرى

٤ بشنو از نى حسن تهرانى كانون پرورش فكرى

٥  دانشمندان جهان ترجمه ى محمود حكيمى دفتر نشر فرهنگ اسلامى

٦  عَلّامه جعفرى محمد ناصرى دفترانتشارات كمك آموزشى

٧ بعد از آن صداى آسمانى مصطفى رحماندوست بوستان كتاب قم

٨  بر بالين امپراطور محمدعلى دهقانى كانون پرورش فكرى

٩ ستارخان عبدالمجيد نجفى دفترانتشارات كمك آموزشى

١٠  سرزمين ما ايران فروزنده خداجو كانون پرورش فكرى

١١  على اكبر صنعتى حبيب يوسف زاده دفترانتشارات كمك آموزشى

١٢  خير و شر مهدى آذريزدى انتشارات اشرفى

١٣  دنياى رنگين كمان بهرام خائف كانون پرورش فكرى

١٤  جايزه محمدرضا سرشار (رهگذر) كانون پرورش فكرى

١٥  حكايت هاى كمال (سه جلد) محمد ميركيانى پيام آزادى

١٦  همان لنگه كفش بنفش فرهاد حسن زاده كانون پرورش فكرى

١٧  داستان هاى هزار و يكشب شكوه قاسم نيا پيدايش

١٨  ماه و اژدها سعيد آل رسول نشر ريحان

١٩  زيباترين آواز شكوفه تقى شكوفه، اميركبير

٢٠  شايد فردا نباشد محمد ميركيانى مدرسه ی برهان

٢١  سوت فرمانروا فريبا كَلهُر محراب قلم

٢٢  همسفر دانه ى برف ترجمه ى مجيد عميق كانون پرورش فكرى

٢٣  يادهاى كودكى (دو جلد) نورا حق پرست كانون پرورش فكرى

٢٤  افسانه ى اژدها محمدنبى بايرامى انتشارات قديانى

٢٥  سفر به شهر سليمان فريدون عموزاده خليلى شكوفه، اميركبير

٢٦  پادشاه كوتوله و چهل دردسر بزرگ مهدى ميركيانى محراب قلم

٢٧  قصه اى كه راست بود حسين فتاحى كانون پرورش فكرى

٢٨  يك سنگ و يك دوست جعفر ابراهيمى شكوفه، اميركبير

٢٩  فضانوردها در كوره ى آجرپزى محمد محمدى شكوفه، اميركبير

٣٠  هديه اى براى بچه هاى كنار شط سيروس طاهباز كانون پرورش فكرى

٣١  شغالى كه در خُم رنگ افتاد فيروزه گُل محمدى سروش

٣٢  حمامى ها و آب انبارى ها محمود كيانوش دفتر نشر فرهنگ اسلامى

٣٣  آرش كمانگير محمدرضا محمدى نيكو حوزه ى هُنرى

٣٤  خلبان كوچولو داوود غفارزادگان انتشارات قديانى

٣٥  زال و سيمرغ زينت السادات طباطبايى مؤسسه ى فرهنگى هنرى طاهر

٣٦  وقتى آقاى مدير كارآگاه مى شود احمد عربلو محراب قلم

٣٧  سكه ى طلا ترجمه ى نسرين وكيلى كانون پرورش فكرى

٣٨  يك آسمان خبر            مهدى حجوانى      نشر افق

٣٩  روباه شگفت انگيز     ترجمه ى دكتر حبيب الله لندگى   انجام كتاب

٤٠  وفاى به عهد حميد گروگان         كانون پرورش فكرى

٤١  طوطى اصفهان ترجمه ى حسين ابراهيمى (اِلوند)        كانون پرورش فكرى

٤٢  تولد يك پروانه داوود اميريان كانون پرورش فكرى

٤٣  يك صبح پاييزى حسين سيدى مدرسه ی برهان

٤٤  سياره ى يخى حميد نوايى لواسانى مدرسه ی برهان

٤٥  پينوكيو آدمك چوبى ترجمه ى صادق چوبك شكوفه، اميركبير

٤٦  يك اسب و دو سوار سيدمهدى شجاعى كانون پرورش فكرى

٤٧  داستان زندگى ترجمه ى محسن چينی فروشان كانون پرورش فكرى

٤٨  حباب سيب منتظر نيوتون بود تقى سليمانى انتشارات زلال

٤٩  فيزلِ پيشگو ترجمه ى محسن فرزاد شكوفه، اميركبير

٥٠  پَرپَر و مرغ دريا محمدرضا يوسفى مدرسه ی برهان

٥١  صياد و غول دريا (هزار و يكشب) بازآفرينى: داريوش دماوندى مؤسسه ى فرهنگى هنرى طاهر

٥٢  رختخوابى براى شير ترجمه ى مژگان محمديان نشر نخستين

 

 

 

برای تمامی همکاران از درگاه خداوند منان  آرزوی سلامتی ، موفقیت و سربلندی آرزومندم

آموزش و پرورش منطقه 11 تهران

تهیه کننده : عباس بابایی

 

.............................................................................................................................................

پایان مطلب

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: یکشنبه 14 تیر 1394 ساعت: 17:34 منتشر شده است
برچسب ها : لغت کتاب فارسی پنجم,

درس اول علوم ساختمان مواد

پرسش :چرا وقتی در شیشه عطر  را باز می کنیم بعد از مدتی از عطر داخل شیشه کم می شود ؟

پاسخ :چون مولکول های عطر تبخبر می شوند (به گاز تبدیل می شوند )  و چون در مواد گازی جنبش مولکولی زیاد است مولکول های عطر در هوا پراکنده می شوند و حجم عطر داخل شیشه کم می شود .

 پرسش :چرا مولکول های عطر در هوا پراکنده می شود ولی مولکول های آهن در هوا پراکنده نمی شود ؟

زیرا عطر زمانی که تبخیر می شود (به گاز تبدیل می شود ) جنبش مولکولی آن بیشتر می شود و سریعتر در هوا پخش می شود ولی آهن چون یک ماده جامد است ، جنبش مولکولی بسیار کم و ربایش مولکولی زیاد دارد . مولکول های آن نمی توانند آزادانه حرکت کنند .

پرسش :آیا مولکول های یخ و آب یکسان هستند ، پس چرا شکل آن ها باهم فرق دارد ؟

یخ همان آب است که  جامد شده است و از نظر نوع مولکول هیچ فرقی با هم ندارند و مولکول های آنها یکسان هستند. تفاوت فقط در شکل ظاهری ( جامد و مایع بودن ) آن ها است .

 پرسش : معلم در شیشه عطر  را باز کرد و روی میز قرار داد .  نفرات آخر کلاس بوی آن را  دیرتر از بقیه حس کردند چرا؟

زمانی که در شیشه عطر را باز می کنیم مولکول های آن تبخیر می شود و به شکل گاز در آمده و در هوا به حرکت در می آیند . نفرات اول کلاس چون به شیشه عطر نزدیک هستند زودتر بوی عطر را حس می کنند ولی نفرات آخر کمی وقت لازم است تا مولکول های عطر به آنها برسد و بو را حس کنند .

 

 

 

 

درس دوم علوم تغییرات ماده  

پرسش : چرا یک وسیله ی آهنی در هوای مرطوب زنگ می زند  ؟

زیرا در هوا، اکسیژن وجود دارد.و آهن در اثر تماس با اکسیژن هوا زنگ می زند و رطوبت هوا عمل زنگ زدن را تسریع می کند . مادّه اى که در اثر این تغییر شیمیایى به دست مى آید، اکسید آهن نامیده مى شود.

 پرسش : اکسید را تعریف کنید . اکسید آهن چیست ؟

هر ماده ای که با اکسیژن ترکیب شود اکسید نامیده می شود . اکسید آهن از ترکیب اکسیژن با آهن به دست می آید . نام دیگر آن زنگ آهن است .

 پرسش : چگونگی تشکیل ابر و ریزش باران را به طور خلاصه شرح دهید  و با ذکر دلیل  بنویسید چه نوع تغییری است .

هنگامی که نور خورشید به سطح آب های روی کره ی زمین برخورد می کند باعث تبخبر آب ها می شود و چون حالت گازی دارند و سبک هستند به سمت آسمان می روند و تشکیل ابر را می دهند . بعد در اثر سرد شدن ابرها باران یا برف تشکیل می شود . در تمام این مراحل فقط شکل ظاهری و فاصله مولکول های آب تغییر کرده ولی خاصیت های آن تغییر نکرده است . پس نتیجه می گیریم که تمام تغییرات فیزیکی هستند .

 

درس سوم علوم ماشین ها 

پرسش : چرا برای ساختمان سازی ، از قرقره و سطح شیبدار استفاده می کنند ؟

چون کارگران با این وسایل اجسام را راحت تر جابجا می کنند 

پرسش : چرا برای انجام همه کارها نمی توانیم از نیروی ماهیچه استفاده کنیم ؟ چرا باید به فکر منابع دیگر نیرو باشیم ؟

چون بعضی مواقع نیروی لازم برای انجام یک کار از نیروی ماهیچه ما بیشتر است و بدن ما نمی تواند برای مدت طولانی کار انجام دهد .

پرسش : سطح شیبدار را تعریف کنید .

سطح شیبدار یک ماشین ساده است که از آن برای جابجایی اجسام استفاده می شود . هرچقدر طول سطح شیبدار بیشتر و ارتفاع آن کمتر باشد جابجایی آسانتر خواهد بود .

پرسش : ماشین ها نیروی خود را از کجا به دست می آورند ؟

انرژی الکتریکی ، انرژی خورشیدی ، انرژی بادی ، انرژی آب ، انرژی هسته ای و سوخت های فسیلی مثل نفت و گاز و بنزین و گازوئیل و . . .

پرسش : ما از انرژی الکتریکی چه استفاده هایی می کنیم ؟ ( سه مورد )

از انرژی الکتریکی برای تولید گرما ، سرما ، نور ، حرکت ، پخش و دریافت صدا و  پخش و دریافت فیلم وتصویر استفاده می کنیم .

پرسش :کدام قسمت از بدن ما مانند اهرم کار می کند؟

بازوها هنگام برداشتن بار سنگین، استخوان های پا هنگامی که با پا در توپ حرکت ایجاد می کنیم. در تمام این حرکات مفصل ها مثل تکیه گاه اهرم هستند و استخوان ها مثل میله های اهرم عمل می کنند .

 

درس چهارم علوم نور و رنگ 

پرسش : نور را تعریف کرده و منظور از چشمه ی نور چیست ؟

نور یکى از شکل هاى انرژى است. جایى که نور نباشد، تاریک است و ما بدون نور نمى توانیم چیزى را ببینیم. منظور از چشمه ی نور به وسایلی که از خودشان نور تولید می کنند چشمه ی نور می گویند .

پرسش : بین کوره های آفتابی و یک ذره بین چه شباهتی وجود دارد ؟

هردو نور خورشید را در یک نقطه جمع می کنند و در آن نقطه نور و گرمای شدیدی ایجاد می شود .

پرسش : منشور چیست ؟

نور را به کمک وسیله اى به نام منشور مى توان تجزیه کرد؛ یعنى، رنگ های مختلف آن را از هم جدا کرد . منشور یک قطعه ى شیشه اى به شکل زیر است              

 

پرسش : در طول روز که آفتاب به درون اتاق نمی تابد چگونه اشیای درون اتاق دیده می شود؟

نور آفتاب در برخورد با زمین در جهت های مختلف بازتاب می شود و این بازتاب های نور خورشید وارد اتاق شده و آنجا را روشن می کند و ما می توانیم اشیای درون اتاق را ببینیم.

پرسش : به نظر شما در هنگام روز بهتر است از کدام چشمه ی نور استفاده کنیم ؟ چرا ؟

از چشمه ی طبیعی . یعنی  از انرژی خورشید برای تولید برق و گرما استفاده کنیم چون هزینه های آن خیلی کمتر از چشمه های نور مصنوعی است که ساخت بشر می باشد و محیط زیست را نیز آلود ه نمی کند

 پرسش : چرا از بیرون یک جعبه ی فلزی یا تخته ای ، اشیای درون آن دیده نمی شود، اما درون یک ظرف شیشه ای از بیرون دیده می شود؟

ورق آهن یا تخته اجسام کدر هستند و نور از آنها نمی تواند عبور کند، پس درون جعبه هایی که از ورق آهن یا تخته ساخته شده اند. دیده نمی شود ولی شیشه از اجسام شفاف است و نور به راحتی از آنها عبور می کند، در این صورت به سادگی می توان درون یک ظرف شیشه ای را دید.

آیا مقدار نور چشمه های طبیعی را می توانیم به دلخواه کم یا زیاد کنیم؟

خیر، نمی توانیم ولی با استفاده از وسایلی مانند عینک آفتابی، پرده و سایبان می توانیم خود را از بازتابش شدید نور در امان نگه داریم .

 

 

درس پنجم علوم تاریخچه ی زمین

پرسش :چرا از بدن جانوران ساکن خشکی ها خیلی کم فسیل تشکیل می شود ؟

اگر موجودی در خشکی بمیرد عوامل تجزیه کننده مثل باکتری ها و قارچ ها خیلی زود جسد آن را تجزیه می کنند و فسیلی تشکیل نمی شود . ولی اگر جسد موجودات ساکن خشکی توسط باد و باران و . . . وارد دریاها شود آن وقت در اثر رسوب گذاری فسیل تشکیل می شود .

پرسش :چرا از همه ی بدن موجودات زنده فسیل تشکیل نمی شود ؟

پوست و گوشت موجودات مرده چون نرم هستند زود تجزیه می شوند اما قسمت های سخت و محکم مثل دندان و استخوان خیلی دیرتر تجزیه می شوند و اگر لا به لای سنگ های رسوبی قرار گیرند فسیل تشکیل می شود .

 پرسش :چرا نباید تمام فسیل های یک منطقه را جمع آوری کرد ؟

زیرا نسل های آینده هم می خواهند در این زمینه تحقیق و مطالعه داشته باشند و با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی شاید نسل های آینده به موضوعات مهمتری دست پیدا کنند .

 پرسش :چگونگی تشکیل فسیل را شرح دهید .

موجوداتی که در دریا می میرند و یا موجوداتی که در خشکی می میرند ولی جسد آنها وارد دریا می شود پس از مدتی در لابه لای سنگ های رسوبی قرار می گیرند . پس از چندین سال قسمت های نرم آنها مثل گوشت و پوست تجزیه می شود ولی قسمت های سخت مثل دندان و استخوان و یا رد پا و قالبی از موجودات می ماند و از آنها فسیل تشکیل می شود .

 پرسش :چکونگی تشکیل سنگ های رسوبی را شرح دهید .

مواد آبرفتی توسط رودها و رودخانه ها وارد دریا می شود و بعد از مدتی ته نشین می شود . این عمل ته نشینی مواد آبرفتی چند بار صورت می گیرد ( طی سالهای طولانی ) و نتیجه این که لایه های بالایی به لایه های پایینی فشار می آورند و باعث سخت شدن و سنگی شدن آنها می شوند . در نهایت دریا از این محل عقب نشینی می کند و این محل به خشکی تبدیل می شود .

پاسخ پرسش های بقیه ی دروس را بعد از تدریس هر درس قرار می دهم

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: یکشنبه 14 تیر 1394 ساعت: 17:31 منتشر شده است
برچسب ها : پرسش و پاسخ متن کتاب علوم پنجم,چرا وقتی در شیشه عطر را باز می کنیم بعد از مدتی از عطر داخل شیشه کم می شود ؟,آیا مولکول های یخ و آب یکسان هستند ، پس چرا شکل آن ها باهم فرق دارد ؟,چرا مولکول های عطر در هوا پراکنده می شود ولی مولکول های آهن در هوا پراکنده نمی شود ؟,معلم در شیشه عطر را باز کرد و روی میز قرار داد . نفرات آخر کلاس بوی آن را دیرتر از بقیه حس کردند چرا؟,

 

اسفراین

اِسفَرایـِن شهری است در شمال غربی استان خراسان شمالی. این شهر مرکز شهرستان اسفراین است.

اسفراین بین 56 درجه و 57 دقیقه تا 58 درجه و 7 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 40 دقیقه تا 37 درجه و 17 دقیقه عرض شمالی واقع شده است. این شهرستان از جنوب و جنوب غربی با شهرستان سبزوار، از شرق با قوچان و سبزوار و از غرب با بجنورد و شیروان همسایه است. ارتفاع شهرستان اسفراین از سطح دریا در بلندترین نقاط قله شاه جهان 3032 متر و در پست ترین نقطه حدود هزار متر می باشد. اسفراین در حاشیه جنوبی کوههای آلاداغ که خود در امتداد شرقی رشته کوه البرز قرار دارد و در قسمت جنوبی به ارتفاعات جغتای می پیوندد. مرکز شهرستان اسفراین شهر اسفراین و ارتفاع آن از سطح دریا 1260 متر است. قله شاه جهان در آلاداغ بلندتر از قله های دیگر کوههای شانو، دلقره، برمهان، پاتو، نادری، خیبران، ارسن، کول، گاوتیغ و قره داش است. ادامه کوههای آلاداغ در قسمت غربی شهرستان اسفراین با نام سالوک معروف است. رشته کوه دیگری که به موازات رودخانه جوین قرار دارد در جهت جنوب شرقی- شمال غربی، بین شهرستان های اسفراین و سبزوار امتداد پیدا کرده است. ارتفاع این رشته کوه از سطح دریا 1353 متر است و مهمترین آنها کوه تپه سیاه و هرده گچی می باشد..

اسفراین دارای نقاط تاریخی فراوانی می باشد و بیش از 25 بقعه از بزرگان و امام زادگان در این شهرستان وجود دارد. همچنین این شهر مشاهیر فراوانی را در خود پرورش داده است. ابو عوانه، ابو حامد، شیخ محمد رشیدالدین، شیخ جمال الدین احمد ذاکر گوریانی اسفراینی، احمدبن ابی طاهر اسفراینی، شیخ محمد رشیدالدین، رضی الدین علی لالای اسفراینی و ابو عباس فضل بن احد اسفراینی از جمله این بزرگان هستند.

قومیت ها

طبق اثر جواد زاده (1380)، مردم اسفراین از چهار قوم تشکیل شده اند که شامل تات ها (فارس ها)، ترک ها، کردها و هزاره ها (بربری ها) می باشند:

 1. تات ها فارسی زبا نهایی هستند که پس از کشتارهای مردم اسفراین در اواخر قرن دهم و اویل قرن یازدهم به روستاهای دوردست کوچیدند و اکنون در دو روستای نیش کیش و گنجدان یا گیجدان زندگی می کنند و دارای لهجه خاص و آداب و رسوم قدیمی خود هستند.

 2. کردها: در گذشته شاه اسماعیل، شاه عباس و نادر شاه افشار اغلب کردها را برای مرزداری و دیگر مسائل سیاسی به مناطق مختلف استان خراسان کوچاند. طوایف مختلف کرد عبارتند از کرمانج، کلهر، گوران، شادلو، زعفرانلو، میلانلو، ایزانلو، توپکانلو، دیرانلو که عموما در روستاهای شمالی و حومه اسفراین زندگی می کنند.

 3. ترک ها از ترک های تتار و جغتایی هستند و بیشتر در بخش بام اسفراین زندگی می کنند. فرهنگ آها سنگلاخ نام دارد و توسط امی علیشیر نوایی تالیف گردیده و یادگار دوران رشد آنهاست.

4. بربری ها که در زمان حکومت احمد خان ابدالی به نوار مرزی ایران کوچانده شده بودند و یا در دوره ناصرالدین شاه به ایران آمده بودند و توسط یکی از ملاکین و تجار معروف خراسان به نام رضا مهدوی رییس التجار به اسفراین آورده شده اند. بربری ها بیشتر در روستاهای قاسم آباد، کلاته بربرها، عباس آباد و چند روستای دیگر ساکن شده اند و بیشتر از طوایف چوره، پالانی، چارشانگی، خوجکه، لنگر، جاقوری و دیزنگی هستند.

شهر فعلی اسفراین از 19 محله تشکیل شده است و حدود 30000 متر مربع از خیابان های این شهر را خیابان های اصلی پوشش می دهند. صنایع اسفراین در دو کارخانه پنبه و کارتن سازی خلاصه می شود و غیر از آنها کارگاههای کوچک زیادی از جمله کارگاههای صنایع چوب، صنایع فلزی و صنایع ساختمانی وجود دارد. کارخانه کمپوت روستای کوشکی، کوره های آجر روستای اتیمز، کارخانه آسفالت شهرداری، کارخانه تولید ماکارونی و کارخانه بسته بندی خشکبار از دیگر صنایع اسفراین می باشند. در بخش های اسفراین همچون دهستان های حومه، زرق آباد، رویین، فرطان، میلانو، بام وصی آباد، انواع تولیدات کشاورزی و دامداری یافت می شود. سیب رویین و انگور اسفراین شهرت خاصی دارند و زمین های قابل کشت غلات، پنبه، زیره، هندوانه، خربزه، انگور و غیره به فراوانی در این شهرستان تولید می شود. کشت توت و پرورش کرم ابریشم، زنبورداری و دامداری از فعالیتهای دیگر روستاها و شهر اسفراین است. صنایع دستی اسفراین، پارچه بافی، قالی و قالیچه بافی، جاجیم بافی و گلیم بافی است. پارچه بافی بیشتر در روستاهای رویین، محمودی و ایرج معمول است.

آب و هوا

آب و هوای اسفراین معتدل است و منابع تاریخی نیز این بر این نکته تاکید دارند. اعراب اسفراین را بلقیس می خوانده اند که یادآور سرزمین های زیبای یمن بوده است. قسمت های جنوبی اسفراین به علت مجاورت با کویر دارای زمستان های سرد و تابستان های گرم و خشک می باشد. رودخانه های مهم اسفراین، بیداز و رویین و قره سو می باشند. قره سو اصلی ترین رود است که از ارتفاعات رشته کوههای آلاداغ و شاه جهان سرچشمه گرفته و شامل رودخانه های سنخواست، جاجرم، بیدواز، گرماب، رویین و غیره است. این رود پس از سیراب کردن جلگه جاجرم به طرف جنوب جریان یافته و به کالشور در جنوب سبزوار می پیوندد و سرانجام در کویر گم می شود. در بخش صنايع كارخانه ي لوله گستر اسفراين در صنايع فولاد و تهيه لوله هاي بي درز قطب مهمي در منطقه محسوب مي شود .

پوشش گیاهی

به غیر از درختان ارس که در بلندیهای شاه جهان، سالوک و ساری گل بطور پراکنده می رویند، اسفراین دارای 450000هکتار مرتع و جنگل می باشد. این جنگل ها که در ارتفاعات شمالی و شمال شرقی قرار دارند، اغلب از درختان پسته، انار، سماق، انجیر، زبان گنجشک، گلابی وحشی، ارغوان و ... تشکیل شده است. پوشش گیاهی منطقه را نیز گیاهانی چون پیاز کوهی، درمنه، خارشتر، بارهنگ، اسپند، قارچ، پونه، زرشک، بومادران، استاقدوس و غیره تشکیل می دهد.

حیات وحش

به علت وجود مراتع و جنگل ها، زیستگاه حیات وحش در قسمتهای زیادی از این شهرستان گسترده شده است. حیواناتی چون شغال، آهو، گرگ، گورکن، خرگوش، روباه، خوک، پلنگ، کفتار و بزکوهی در نقاط مرتع به ویژه در منطقه سالوک زندگی می کنند. منطقه حفاظت شده ساری گل در شمال شرقی اسفراین، با وسعت 28000 هکتار زیستگاه انواع وحوش و گیاهان می باشد.

 

تقسیمات کشوری

• بخش مرکزی شهرستان اسفراین
• دهستان آذری
• دهستان دامن کوه
• دهستان زرق آباد
• دهستان روئین
• دهستان میلانلو

شهرها: اسفراین

• بخش بام و صفی‌آباد
• دهستان بام
• دهستان صفی‌آباد

شهرها: صفی‌آباد

روستاها

روستاهای با بیشتر از هزار نفر جمعیت:

بخش مرکزی:

• دهستان آذری

اتيمز، فرطان كهنه، فرطان تازه، جوشقان، كوشكي

• دهستان دامن کوه

چهاربرج، سارمران، توي، خالدآباد

• دهستان زرق‌آباد

چهل‌حصار، زرق‌آباد

• دهستان روئین

روئین، سست، خوشین، ایرج، کلات

• بخش بام و صفی‌آباد
• دهستان بام

 

بام، دهنه اجاق

 

 

 

 

 

 

 

 

دانستنی های گردشگری اسفراین

موقعیت جغرافیایی:

 

 

 

 

شهرستان اسفراین با وسعتی حدود 5345 کیلومترمربع از شمال به شهر های بجنورد و شیروان، جنوب به شهرستان سبزوار در خراسان رضوی،غرب به شهرستان فاروج و شرق به شهرستان جاجرم محدود می شود.

شهر بلقیس:

در 3کیلومتری جاده اسفراین به سبزوار واقع شده ، این بنای عظیم گلی را می توان پس ازارگ بم دومین بنای گلی ایران دانست.

بنا از دو قسمت شهر و ارگ تشکیل شدهو دور حصار آن 29 برج قرار داشته است و از محوطه داخلی آن قطعات چینی های سبز رنگ وهمچنین چینی های گل و بوته دار لاجوردی بر زمینه سفید مربوط به عصر صفوی به دستآمده است.

 

 

بقعه شیخ محمد رشیدالدین:

بقعه شیخ محمد رشید الدین در 33 کیلومتریشمال شرقی شهرستان اسفراین و در حاشیه روستای بید واز قرار گرفتهاست.

بنای بقعه دارای طرحی هشت ضلعی است که گنبدی بر روی آن استوار شدهو در داخل بنا دو ردیف کتیبه گچبری نفیس تعبیه شده است. در بخشی از کتیبه گچبری کهباقیمانده شیخ محمد رشید الدین، نواده شیخ همام و نبیره شیخ احمد غزالی برادر اماممحمد غزالی معرفی شده است.

دهکده توریستی رویین در 27 کیلومتری جادهاسفراین به بجنورد و در دره ییلاقی سرسبز رویین قرار دارد. معماری روستا به شیوهپلکانی است که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند. هنر عمده بانوان در اینمنطقه چادر شب بافی است.

پیشینهتاریخی:

 

 

 

 

 

 

 

آریایی ها پس از ورود به سرزمین وسیع ایران درنقاط مختلفی سکنی گزیدند که اسفراین یکی از آن نقاط محسوب می شود.

پس ازآن و پس از قدرت گیری قوم پارت اهمیت این منطقه بدلیل سکونت پارتیان در آن دو چندانگردید به گونه ای که در زمان اشکانیان و ساسانیان جزء مهمی از ابر شهر نیشابورمحسوب می گشت.

پس از اسلام اسفراین موقعیت و اهمیت خویش را حفظ نمود.

این شهر بارها در هجوم مغولان و تیموریان با نابودی و کشتار مواجه شداما هر بار پس از گذشت زمانی چند ، مجددا رو به آبادانی نهاد.

اسفراینبه دلیل قدمت و پیشینه تاریخی قوی دارای قلعه ها و تپه ها ی باستانی و مساکن قدیمیبسیاری است.

پارک ملیساریگان:

پارک ملی ساریگان که در کنار منطقهحفاظت شده آن قرار دارد در فاصله کوتاهی از اسفراین واقع شده و با بیش از 200 گونهگیاهی از تنوع مطلوبی برخوردار است و گیاهان دارویی فراوانی در این منطقه رشد میکند. از آن جمله میتوان به بومادران، تاج خروس، پیاز کوهی، چوبک، گل گاو زبان وخرفه اشاره نمود.

پارک ملی سالوک نیز مجاور منطقه حفاظت شده سالوک درشمال غربی اسفراین قرار گرفته و در دره های زاری، جوزی و چهار برج جنگل های پراکندهمشهود است. این منطقه زیستگاه پرندگان و حیوانات همچون آهو، قوچ، میش، گربه وحشی وپلنگ است .

برخی از جاذبه هایگردشگری و تاریخی:

دره ییلاقی بید واز

دره ییلاقی اردغان

آبشار زیبای توی

آبشارزیبای ایزی

مناظر طبیعی سیاه خانه

غار گسك

غارنوشیروان

غار گور پان

کاروانسرای راونیز و...

اسفراین کهن یکی از شهرهای مهم خراسان بوده است پس از برقراری حکومت مشروطه از سال 1324 هجری قمری برابر با 1285 هجری شمسی تا سال 1316 هجری شمسی  ولایات اسفراین خود دارای سه بلوک شامل : بالا ولایت (مرکز آن میان آباد ) میان ولایت و پایین ولایت ویکی از ولایت هیجده گانه خراسان و سیستان بوده است . براساس قانون تقسیمات کشوری و وظایف فرمانداری و بخشداری مصوب 16 آبانماه سال 1316 هجری شمسی استان خراسان دارای هفت شهرستان گردید : که از اسفراین به عنوان یک شهرستان مستقل نام برده نشد.

در سال 1329 خراسان دارای یازده شهرستان شد و اسفراین با دهستانهای میان آباد جاجرم , سنخواست و شوقان (شقان) به صورت بخش جداگانه و تابع شهرستان بجنورد بود. این وضعیت تاسال 1339 ادامه یافت و هریک از بخشها و آبادیهای کنونی شهرستان اسفراین از لحاظ تقسیمات کشوری تابع حوزه شهرستان قوچان , سبزوار و بجنورد بودند .

بر اساس قانون 1339 خراسان 15 شهرستان شد. د راین سال بخش اسفراین از شهرستان بجنورد و بخشهای جغتای و بام و صفی آباد از شهرستان سبزوار جدا و تبدیل به شهرستان اسفراین شدند . در  تیرماه سال 1339 شهرستان اسفراین به مدت پنج ماه دارای سه بخش حومه ، جغتای , بام و صفی آباد بود ؛ اما در آذر ماه همین سال جغتای از شهرستان اسفراین جدا و ضمیمۀ شهرستان سبزوار گردید .

از آذر ماه سال 1339 تا پایان 1346 شهرستان اسفراین شامل بخشهای حومه (به مرکزیت میان آباد ) و بام و صفی آباد بود . در این سال طبق قوانین مصوب در محدودۀ شهرستان اسفراین ، دو بخش و هفت دهستان ایجاد گردید . بخش مرکزی با دهستانهای (حومه ، رویین ، زرق آباد ، پرتان ، میانلو یا میلانلو ) و بام و صفی آباد با دهستانهای (بام و صفی آباد) . تا آبان ماه 1379 تنها نقطۀ شهری شهرستان اسفراین شهر اسفراین بود . از آبان ماه همین سال صفی آباد نیز به شهر ارتقا یافت .

 موقعيتجغرافيايي اسفراين       

جمعیت و مساحت شهرستان اسفراین :

مساحت شهرستان اسفراین 5023 کیلومتر مربع است که دارای 2 بخش و یک شهر می باشد . بر اساس آمار جمعیت سال 1375 و آخرین تقسیمات کشوری تا تابستان 1377 جمعیت شهرستان اسفراین  118581 نفر بوده است که که41062 نفر ( 21199 نفر مرد + 19863 نفر زن ) در نقاط شهری و 77519 نفر (37657 نفر مرد + 39615 نفر زن ) در نقاط روستایی استقرار دارند . تراکم جمعیت1/24 نفر در کیلومترمربع است که در مقایسه با تراکم نسبی جمعیت استان(3/19 نفر) می باشد.

اقوام ساکن در شهرستان اسفراین را قوم فارسی ، کرد (کرمانج ) و ترك تشكيل مي دهند كه آمار آنها به شرح زير است :

1) قوم فارس 41402 نفر ( 8778 خانوار ) . نام منطقه غالب : شهر اسفراين

2) قوم كرد 52391 نفر ( 10888 خانوار ) . نام منطقه غالب : شهر و بخش مركزي

3) قوم ترك 23886 نفر ( 5128 خانوار ) . نام منطقه غالب : بخش بام و صفي آباد

  موقعيت و حدود جغرافيايي شهرستان اسفراين

اسفراين يكي از شهرستانهاي استان خراسان است كه با مساحت 5345 كيلومتر مربع در شمال غربي استان بين 56 درجه و 57 دقيقه تا 58 درجه و 7 دقيقه طول شرقي و 36 درجهو 40 دقيقه تا 37 درجه و 17 دقيقه عرض شمالي واقع شده است .

اين شهرستان در دامنه جنوبي كوههاي آلاداغ ودر جنوب و غرب كوه شاه جهان قرار گرفته است .

از شمال به شهرستانهاي بجنورد و شيروان از جنوب و جنوب غربي به شهرستان سبزوار ، از شرق به شهرستانهاي قوچان و سبزوار و از غرب به بجنورد محدود است . ارتفاع آن در بلندترين نقطه 3032 (قله شاه جهان ) و در پستترين نقطه حدود 1000 متر ( خروجي دشت آبادي سرخ چشمه ) از سطح دريا مي باشد .

تا قبل از سال 1369 همسايه شرقي اسفراين ، شهرستانهاي قوچان و نيشابور بودند . در اين سال قسمت نيشابور كه با اسفراين هم مرز بود به شهرستان سبزوار داده شد و در نتيجه شهرستان سبزوار با اسفراين هم مرز شد .

مركز شهرستان ، شهر اسفراين است كه در 57 درجه و 30 دقيقه طول شرقي و 37 درجه و 4 دقيقه عرض شمالي واقع شده و بر سر راه بجنورد – سبزوار قرار گرفته است . ارتفاع آن از سطح دريا 1،260 متر مي باشد .

آب و هواي اين شهر ، نيمه خشك با زمستانهاي سرد و تابستانهاي معتدل است . از لحاظ اقتصادي به طور كلي اسفراين ، ناحيه كشاورزي است و انواع مختلف محصولات در آن به دست مي آيد .

اسفراين از لحاظ سياحتي و گردشگري

اسفراين شهري است زيبا داراي آثار تاريخي بسيار ديدني . جغرافي نويسان مسلمان ، از جمله يعقوبي، مستوفي و صاحب كتاب حدود العالم آنرا شهري آباد و خوش آب و هوا توصيف كرده اند .

اين شهر زادگاه انوشيروان است . خورشيد روزهاي اين شهر عقربه هاي ساعت دروني انسان را به زمان اشو ابراهيم زر داشت و ماه قشنگ شبهاي اين شهر عقربه هاي ساعت دروني انسان را به زمان قمر بني هاشم مي كشاند . البته اسفراين از ديرگاه خواستگاه فرهيختگان ، عرفا و ادباي بسياري بوده است كه سيمرغ انديشه آنان براي هميشه تاريخ ، در وراي آلاداغ در پرواز است . مزيد به آن ، طبيعت زيبا ، ابنيه تاريخي ، امامزاده ها و غارهاي طبيعي اين شهر كهن ، پيوسته آنرا مورد توجه شرق شناسان قرار داده است تا جايي كه « هرمان اندلت » كانادايي كه كتاب ارزشمند نورالدين عبدالرحمن كسرقي ( كشف الاسرار ) را تصحيح نموده از كسرق ديدن كرده است .

جلگه اسفراين ، دنباله دشت نيشابور است كه شمال آن را رشته كوه البرز در بر گرفته كه در هر محلي به نامي خوانده مي شود . در بام و صفي آباد به نام « جهان و ارغيان » و در اسفراين به نام  « شاه جهان » و در نيشابور به نام « بينالود » و در بجنورد « آلاداغ » . ارتفاعات هرده جوين ( رشته اسفراين ) بين شهرستان اسفراين و سبزوار كه در جهت جنوب شرقي و شمال غربي كشيده شده و به موازات رودخانه جوين قرار دارد . ارتفاع اين رشته به نسبه كم است . مهمترين ارتفاعات يا قلل هرده جوين ، كوه تپه سياه و هره گچي است كه بلندترين نقطه آن 1353 متر ارتفاع دارد . مهمترين رودخانه اسفراين (قره سو) است كه از شرق به غرب از شاخه هاي فرعي رودخانه هاي : گرماب،سرخ آب،كال ولايت،بيدواز،رويين،سنخواست،جاجرم تشكيل مي شود كه همگي در قسمت شمالي قره سو هستند. اين رودخانه در حقيقت زهكش دشت اسفراين و اصلي ترين رودخانه آن مي باشد كه از ارتفاعات قوچ خوار و دشت صفي آباد واقع در جنوب شرقي حوضه آغاز و از جنوب شرقي در جهت شمال غرب جريان مي يابد . رودخانه هايي كه از ارتفاعات شاه جهان و آلاداغ سرچشمه مي گيرند ، پس از تغذيه دشت اسفراين ،به قره سو مي پيوندند و از طريق اين رودخانه به كوير خار توران و كوير مركزي مي ريزند.در شهرستان اسفراين دو نوع پوشش گياهي طبيعي قابل تشخيص است ،يكي جنگلهاي و مراتع و دومي گياهان و بوته ها و درختچه ها ي پراكنده .بر اساس آمار اداره كشاورزي اسفراين ،سطح جنگلها و مراتع اين شهرستان در حدود 450000 هكتار مي باشد كه نسبت به كل اراضي زراعي تحت آيش و كشتهاي مختلف و باغات كه حدود 75000 هكتار است رقم قابل ملاحظه اي را تشكيل مي دهد . در اين جنگلها كه در ارتفاعات شمالي و شمال شرقي قرار دارند ، درختان و درختچه هايي مانند پسته ، انار، سماق، زبان گنجشك، انجير، زلزالك، ارغوان، ذغال اخته، گلابي وحشي، سنجدوحشي، (دردره ها) وغيره را مي توان نام برد .در ارتفاعات ساري گل ، سالوك وشاه جهان جنگهاي پراكنده اي از درخت ارس نيز وجود دارد كه در حقيقت نمي توان به آنها جنگل اطلاق نمود.اين درختان توسط اداره محيط زيست شهرستان اسفراين حفاظت مي شود.

پوشش گياهان و بوته ها و درختچه هاي پراكنده نيز شامل دو قسم هستند .اولي شامل منطقه شمال و شمال شرقي كه كوهستاني هستند مي باشد.گياهان موجود در اين نواحي بيشتر شامل گونه هايي از قبيل انواع گون ، قياق، پياز كوهي، فرز، درمنه ، خارشتر، بارهنگ، ورك، اسپند، پونه، قارچ، زرشك دانه دار (كه رنگ آن تيره تر و مزه اش ترشتر از زرشك معمولي است وبه آن زرك مي گويند)،قسني،استاقدوس،قرپچ (كه قبلاً به عنوان ماده اي شستشو استفاده مي شده است)،نخود وحشي،بومادران و .... است . البته نوعي گون به نام Astragalus Siliquosus Boiss در شيب شمالي كوه شاه جهان از طرف روستاي در پرچين در ارتفاعات 2500-1700 متر مشاهده مي شود . گون از نظر اقتصادي حايز اهميت خاص است همه ساله مقدار قابل توجهي كتيرا از آن به دست مي آيد.

دومي شامل منطقه جنوب و جنوب غربي كه شامل تپه ماهور و تپه هاي به نسبت مرتفع هستند؛ مي شود گياهان موجود در اين منطقه شامل گونه هايي : درمنه،تلخ بیان ، خار زرد ، وخاربادبر، بومادران، ساليكور نيا و سالسولا،اسپند، درمنه دشتي، بادبر و... مي باشد. قسمتهايي از مراتع شمالي ازجمله اطراف روستاي سارمران ( زادگاه اين محقق ناچيز خدا ) و ارتفاعات شاه جهان به دليل وجود شكار فراوان از زمان رژيم گذشته حفاظت شده اعلام شده است .

يكي ديگر از جاذبه هاي ديدني اسفراين حيات وحش اين شهرستان است . در واقع شهرستان اسفراين به دليل موقعيت جغرافيايي و وجود مراتع و جنگلهاي پراكنده زيستگاه مناسبي براي حيوانات وحشي بوده  و هست .درحال حاضر عمده ترين آنها عبارتند از: پلنگ،كفتار،گرگ، خوك، روباه، شغال،گربه وحشي ،گوركن، سمور، خرگوش، تشي، بزكوهي، قوچ و ميش وحشي و آهو.  شغال وگوركن وخرگوش بيشتردر دشتها ديده مي شوند .

آهو،روباه،گرگ وخوك هم در دشتها و هم در ارتفاعات زندگي مي كنند، قوچ و میش وحشی , بز کوهی , سمور , گربه وحشی , پلنگ , تشی و کفتار هم بیشتر در ارتفاعات بویژه ارتفاعات سالوک زندگی می کنند , البته ناگفته نماند كه تمامي اين حيوانات تحت حفاظت اداره محيط زيست اسفراين هستند.علاوه بر حيوانات فوق انواع مختلف مار از جمله مار افعي و كبري ، انواع پرندگان همچون جغد ، چوپ پا ، بوف ، سبزقب ، زاغي ، كپك ، تيهو، زنبور، خوره، قرقاول، پرستو، لاشخور، انواع گنجشك، انواع بلبل، بلدرچين، سينه سرخ و...نيز در اسفراين وجود دارند.

اسفراين يعني (Spehr Adwin) كه يك واژه پهلوي ، اوستاي است، اسپهر به معني آسمان نهم و آدوين كه واژه آدينه نيز از آن گرفته شده تلفظ قديمي و املاي واژه آيين است، در واقع مي توان گفت كه اسفراين اجرا كننده آيين و مراسمات آسمان نهم بوده ؛ هست و مي باشد و اين درحالي است كه بعضي ها حتي تا آسمان هفتم هم به سختي رفتند . براي اسفراين نامهاي زيادي آورده شده كه از تكرار آنها پرهيز كرده ولي ،ياقوت حموي مؤلف معجم البلدان به نقل از ابوالقاسم بيهقي درباره نام اسفراين نوشته است:اصل آن(أسپر آيين) بوده است و مركب از أسپر يعني سپر و آيين يعني عادت و روش است . به نظر وي اسفراين سرزمين سلحشوران وجنگاوران بوده ،چنانكه از دوره اشكانيان به عنوان دژ مستحكم پارتها به شمار مي رفته است . اسفراين از دوره باستان در مسير شاهراه تجارتي نيشابور به گرگان يعني جاده ابريشم ،قرار داشته است وهمواره به عنوان سدي در مقابل هجومها وحملات بوده و بدين جهت به چنين اسمي مشهور شده است. كشتارهاي دسته جمعي بسياري از مردمان اين سامان ضمن  فتنه هاي بزرگ تاريخ ، حكايت از روحيه حماسي و دلاوريهاي مردم اسفراين دارد . ياقوت حموي در اين باره مي گويد : اسفراينييان همواره با خود سپر و وسايل رزم حمل مي كرده اند و از قديم به حمل سپرها شناخته شده اند از شهرستان به نام أسپرايين ناميده شده است .

منابع متفق القولند كه اسفراين در دوره ساسانيان به زيبايي و سرسبزي و نيكويي آب و هوا زبانزد بوده است . حادثه مهمي كه در رابطه با تاريخ اسفراين درباره ساسانيان و وجه تسميه آن شايان ذكر است ، رويداد بركناري قباد پدر انوشيروان از پادشاهي (496م) و فرار ايشان از طريق استان ( نيشابور ) به همراه زرمهر فرزند شوخرا كه قباد را در احياي تاج و تخت از دست رفته ياري نمود و توقف قباد در اسفراين و ازدواج وي با دختر مرزبان يا دهگان يا كنارنگ اسفراين و يا فريمان اسفراين است . چنانكه آباداني و سرسبزي را « مهرگان » ناميد . سپس وي به سرزمين هپتاليان رفت و به جستجوي كمك نظامي بر آمد و بدان دست يافت و سرانجام به سال 499 ميلادي به همراه سپاهيانش به مهرگان آمد و همسر و فرزند خود انوشيروان يا نوشين روان را همراه كرد و به مداين بازگشت از اين رو انوشيروان را به انتخاب مادرش ايراندخت يا نيودخت به اسفراين و زادگاه وي در مداين ، نيشابوري و اسفرايني مي خواندند . وجه نامگذاري نوشين روان و مهرگان ( شادي روان ) نيز بي ارتباط با يكديگر نيست ، چنانكه « ياقوت» مهرگان را « فرح النفس » معنا كرده است . از آن جايي كه اسفراين و ناحيه مهرگان قبل از اسلام از جمله پايگاههاي رواج ميتراييسم :[ = مهرگرايي ] بوده است و هنوز هم شواهد و قراين و مظاهر اين آيين در اين منطقه وجود دارد و جشن مهرگان نيز در قديم جشن ميترا يعني خداوند نور و آفتاب بوده و از 16 مهرماه آغاز و تا روز21 مهرماه ، يعني رام روز پايان مي پذيرفت و تا عهد اسلامي دربار غزنويان برگزار مي شد ؛ نيز بي ارتباط با اينگونه نامگذاريها و اينگونه آيين نيست . چنانكه پادشاه خراسان در اين روز خلعتهاي خزاني ( پاييزي) و زمستاني را به سران سپاه مي بخشيدند و مردم در « رام روز » به يكديگر چنين دعا مي كردند : « هزار سال بزي » .

باري جشن مهرگان به خاطر هدايايي كه توسط دهقانان ( زمينداران و صاحبان ملك) به خلفاي اموي داده مي شد ، در دوره اسلامي نيز با همان اهميت قبل از اسلام خود باقي بوده است . بنا به گفته قلقشندي مؤلف صبح الاعشي : « بدين سبب كسري قباد اسفراين را مهرگان ناميد ، چون كه مهرگان يكي از عيدهاي ايرانيان و مطبوعترين اوقات فصلهاي سال است و به خاطر سرسبزي و طراوت و خوشي هواي اسفراين بدين نام خوانده شده است .» يعقوب بن اسحاق كندي فيلسوف و موسقيدانان قرن دوم و سوم هجري در رساله موسیقي خود و ابن خرداد به جغرافيدان و موسیقيدان قرن سوم هجري در كتاب « مختارات من اللهو و الملاهي » كه به كوشش پدر اگتاتيوس ( اغناطيوس ) چاپ و منتشر شده است .

مهرگان و اسفراين را در زمره الحان هشتگانه موسیقي ايران زمين در دوره ساسانيان در عهد بهرام پنجم ساساني بر شمرده اند . ابن الحان بنا به گزارش كندي عبارتند از :

 « 1. شسم 2. اپرن ( اپرين = افربن ) 3. اسپرايين 4. سبدار(شبديز) 5. نيروزي ( نوروزي ) 6. مهرگان 7. مادز (ماهور) و ...

ابن خرداد نيز مقامها را بدين شرح نوشته است : «1. بندستان 2. بهار 3. ماذر و استان (ماه در بستان) 4. شسم (نسيم) 5. قبه گبه يا گوه Goveh احتمالاً همان جوين 6. ابرين ( آفرين ) 7. ابرنيه (ابزنه) 8. اسپراس ( اسپرايين ، اسفرائين ، اسفراين ).»

مورخين قدمت تاريخي اسفراين را با قوچان كه در قديم با نامهاي (آسااك ، استائنه ، استوا ، خبوشان ، خوجان ، قوچان ) بوده است ، يكي مي دانند . با توجه به منلبه و مآخذ و شواهد و قراين ، به نظر آقاي فسنقري ، منطقه اسفراين در ادوار تاريخي قبل از اسلام با نامهاي استوئن ، اسپرايين ، مهرگان ، و در دوره اسلامي با نام اسفراين كه تحول يافته اسپرايين است ، به حيات تاريخي خود ادامه داده است . اگر چه درباره گذشته بسيار دور اسفراين ، منابع كمتر به آن پرداخته اند؛ اما آثار تاريخي ، موقعيت جغرافيايي ، سبك معماري شهر و نامهاي آباديهاي آنكه هر كدام ريشه در نام اقوام ، پادشاهان حاكم بر ناحيه ، آداب و سنن و اعياد خاص گذشتگان اين سامان دارد ، قرايني بسيار قوي و شواهدي قريب به يقين اند . امروزه بقاياي كهندژ اسفراين كهن « شهر بلقيس » مشهور است .

قشنگترين تفرجگاه جديد التاسيس در اسفراين پارك قائم و هتل درجه 1 آن است . اين پارك داراي پلاني به شكل كشتي است و از نظر توپوگرافي در مكان مرتفعي در شمال اسفراين قرار دارد و از چشم اندازهاي زيبا و مناظر طبيعي فرح بخش و بسيار جالبي برخوردار است . مساحت اين پارك 230 هزار متر مربع آن درختكاري از نوع سرو و كاج  و نوع ديگر است و هزار متر مربع آن گلكاري شده است . زيرا اكثر درختان سكويي براي استراحت گردشگران نصب شده است . پارك قائم اسفراين با امكانات رفاهي و تفريحي و بهداشتي مناسب همواره پذيرايي مهمانان و مسافران عزيز مي باشد . امكانات قايقراني ، آبشارهاي زيبا با نورپردازيهاي جاذب و جالب ، شهربازي كودكان ، بوفه قوري ( مخصوص چاي ، بستني و تنقلات ) ، رستوران درجه يك و سكوهاي زيبا براي اطراق مشرف بر استخرهاي قايقراني و كل فضاي شهربازي مجموعه اي از بهترين امكانات تفريحي است كه در پارك قائم اسفراين فراهم آمده است . ومجسمه بلال حبشي اذان گوي رسول گرامي اسلام (ص) بر بلندترين تپه شرقي پارك و پخش اذان ، دل مؤمنان را صفاي ويژه اي مي بخشد ، ازاين رو نمازخانه با امكانات بهداشتي نيز در پارك جهت رشد معنوي ميهمانان فراهم شده است . رستوران پارك قائم كه در بلندترين مكان و به منزله ( عرشه كشتي ) است ، به صورت شبانه روزي با پرسنل مجرب آماده پذيرايي است . از آنجايي كه محدوده اين پارك كوهستان با تپه هاي متعدد محصور شده،تمهيدات پوشش گياهي ودرختكاري قابل توجهي به وسيله شهرداري محترم اسفراين دراين پارك معمول شده است . بنابراين پوشش گياهي بسيار متنوعي با گونه هاي آتري پلكس ( Atripleks) و تاق به زيبايي فضاي اطراف اين پارك افزوده است ، مهمترين ويژگي پارك آب وهواي بسيار متنوع آن مي باشد كه به چگونگي موقعيت جغرافيايي آن بستگي تام و تمام دارد . مشرف شدن روستاي سرسبز حسن آباد و باغات متعدد منطقه كاهي و نهر كاهي كه شعبه اي از رودخانه پر آب بيد وازو عبور آن از حاشيه شرقي پارك ،طراوت و شادابي و اعتدال خاصي به فضا و هواي پارك بخشيده است.شبانگاهان آسمان صاف و پر ستاره اسفراين بر فراز بلنديهاي پارك ديدنيتر از هر جايي ديگر است ، نگاهي به كل شهر اسفراين كه زير نگين بلندهاي پارك قائم با نورهاي بي شمار سوسو مي زنند با شبهاي به ياد ماندني وخاطره هاي فراموش نشدني اي را براي هر بيننده اي فراهم مي آورد . مجموعه كوههاي سر سبز پارك واطراف آن محيطي مناسب براي كوهپيمايي خانوادگي در سحرگاهان است كه بر روي تمام ميهمانان عزيز آغوش گشوده است .

سوغاتاسفراين       

عسل

عسل اسفراین به دلیل تنوع در گیاهان داروئی و کوهی این شهرستان از مرغوبیت خاصی برخوردار است که هم اکنون بالغ بر 8000 کلنی و 250 عضو فعال و غیر فعال در شرکت تعاونی زنبورداران شهرستان تحت پوشش داشته و سالانه حدود یکصد تن عسل تولید می کند . درحال حاضر هم تولید و عرضه عسل بیش از تقاضا بوده و نرخ آن نسبت به سایر مواد غذایی از قبیل پنیر , انواع مرباجات و شکلات پائین است.

 قالیبافی

 شرکت تعاونی فرش دستبافصفی آباد در سال 1375 تشکیل گردید که در حال حاضر با  295 عضو مشغول فعالیت است. ازجمله خدماتی که شرکت تعاونی به اعضاء ارائه می نماید می توان به این موارد اشارهکرد: 1) تامین مواد اولیه مناسب و با کیفیت به منظور ارتقاء کیفیت تولیدات

 2)بازاریابی و فروش تولیدات اعضاء و جلوگیری از سوء استفاده عوامل واسطه و سودجو , همچنین برگرداندن سود حاصل از فروش تولیدات به اعضاء

 3) ارائه خدمات آموزشی ومشورتی به اعضاء

 4) ارائه خدمات مطالعاتی و تحقیقاتی مورد نیاز

 5) گرفتن تسهیلاتبانکی بلند مدت برای اعضاء

كشاورزي و دامداري        

طبق گزارش کار مدیر جهادسازندگی اسفراین آقای مهندس عظیمی : پس از پیروزی انقلاب اسلامی در 91 روستا عملیات برق رسانی به پایان رسیده , بالغ بر 75 کیلومتر شبکه فشار متوسط , 186 کیلومتر شبکه فشار ضعیف و 86 دستگاه پست هوائی احداث گردیده و همچنین 115 حلقه چاه کشاورزی برقی شده و به طور کلیه 97 درصد جمعیت روستا از نعمت برق برخوردار شده اند.

کنترل سیلاب و رسوب , حفظ آب و خاک , تغذیه سفره های آب زیر زمینی , ایجاد اشتغال و درآمد , تبدیل اراضی دیم و کم بازده به درختان مثمر بادام و یونجه دیم از اهداف مهم آبخیزداری بوده است که با عملیات گسترده خاکی , احداث خشکه چین و گابیون انجام شده بیش از هزار هکتار مرتع حفاظت و قرق شده , ایجاد سد خاکی , بند انحرافی , دیوار ساحلی و استخر کشاورزی , لایروبی قنوات و آزمایش پمپاژ چاه کشاورزی انجام شده است.

عمده محصولات زراعی تولیدی شهرستان گندم , جو , پنبه , زیره , گوجه فرنگی , لوبیا , چغندرقند , سیب زمینی و محصولات باغی مانند سیب , گلابی , انگور , بادام , گیلاس , آلبالو و زردآلو می باشد. اسفراین در زمینه کشت زیره آبی از نظر سطح کشت و تولید در واحد سطح رتبه اول را در استان خراسان دارد در زمینه کشت لوبیا قرمز و یونجه دیم رتبه دوم , در زمینه کشت کنجد از نظر تولید در واحد سطح رتبه دوم و در زمینه کشت هندوانه بذری و نخود دیم و عدس دیم از نظر تولید در واحد سطح رتبه سوم در استان خراسان را دارد.

شرکت تعاونی کشاورزی گاوداران شهرستان اسفراین با 850 عضو فعال و تولید روزانه  10 تن شیرخام  یکی از تعاونیهای فعال و پر تلاش این شهرستان است که عمده فعالیت تعاونی بیشتر در راستای رفع نیازها و مشکلات دامداران و خدمات رسانی به آنان می باشد که عمدتا شامل تهیه و توزیع علوفه , همچنین خرید شیر از دامداران و تشکیل کلاسهای آموزشی برای راهنمایی و آموزش دامداران بوده است. مهمترین خدماتی که تعاونی به اعضای تحت پوشش ارائه می دهد عبارتند از :

 1) تهیه علوفه مورد نیاز دامداران و توزیع بین آنها

 2) خرید و جمع آوری شیر تولیدی اعضاء و تحویل به کارخانجات فرآورده های لبنی

 3)فروش جوانه گاوهای گوشتی اعضاء

مصوبات

وظایف سازمانی مصوب شهرداریها

·        در یک تقسیم بندی کلی می توان وظایف محوله به شهرداری بر طبق قانون شهرداری را به 4 دسته عمرانی , خدماتی , نظارتی و رفاه اجتماعی تقسیم نمود. وظایف عمرانی مواردی نظیر احداث خیابان و فضای سبز , وظایف خدماتی مواردی مانند تنظیف معابر و دفع زباله , وظایف نظارتی مواردی مانند صدور پروانه ساختمان و نظارت بر امور صنفی اصناف و رفاه اجتماعی مواردی نظیر تاسیس نوان خانه و احداث مساکن ارزان قیمت برای نیازمندان را در بر می گرفت.

·        وظایفی نیز که به عهده شهرداری است به چند بخش اصلی تقسیم می شود :

ابتدا بخشی که مربوط به کنترل و نظارت بر عملکرد اصناف است. بخش دیگر مربوط به مسائل شهرسازی , معماری و سیمای شهری است و بالاخره بخشی که در زمینه خدمات مورد نیاز شهر از قبیل نظافت سطوح شهری و نگهداری فضای سبز و دیگر موارد مشابه می باشد در بخش نخست وظایف که عمدتا توسط قانون شهرداری بخصوص ماده 55 آن معین شده اند , وظایفی بندی شرح قرار دارند :

الف) تهیه و تعیین میدان های عمومی برای خرید و فروش اوراق و ....

ب) جلوگیری از ایجاد و تاسیس کلیه اماکن که به نحوی از انحا موجب بروز مزاحمت برای ساکنین یا مخالف اصول بهداشت در شهرهاست.

ج) صدور پروانه کسب برای اصناف و پیشه وران

در بخش دوم , طیف وسیع تری از وظایف که عمدتا توسط قوانین متاخر بر قانون شهرداری معین شده اند , قرار دارند و وظایفی بدین شرح وجود دارند :

الف ) تامین نیازمندی های شهری , اعم از احداث و اصلاح و توسعه معابر , ایجاد پارکها و پارکینگ ها

ب) تهیه طرح و برنامه برای شعر

ج) حفظ حریم شهر و نظارت بر استفاده از اراضی و ساختمانها

د) نظارت بر امور تفکیک زمین

هـ) نظارت بر فعالیتهای ساختمانی

در بخش سوم مجموعه ای از وظایف خدماتی شهرداری قرار دارد که چنین وظایفی را دربر می گیرد:

الف) حفظ و نگهداری پارکها و باغهای عمومی

ب) نظافت سطوح شهری

ج) رفع سد معابر عمومی

د) اداره غسال خانه و گورستان

هـ) خدمات آتش نشانی

و) جمع آوری زباله , نخاله و فضولات ساختمانی

به نظر می رسد با توجه به اهمیت نسبی و مهم بودن برخی از وظایف سازمانی شهرداری ها , وظایف سازمانی در بخش های کلیدی زیر قابل تفکیک باشند:

1)     وظایف شهرسازی

2)     وظایف عمرانی , فنی , معماری

3)     وظایف خدماتی

4)     وظایف مربوط به کنترل و نظارت بر عملکرد اصناف , که تمامی این وظایف به گونه ای با طرح های توسعه شهری در ارتباط بوده و از سویی دیگر وسعت و دامنه وسیع وظایف شهرداری بر لزوم جامع بودن برنامه ریزیها در طرحهای توسعه شهری , تاکید دارد. چرا که در حقیقت شهرداریها از زمان تاسیس و تشکیل در هر محل نقش بسزایی در خدمت رسانی در زمینه های مختلف زندگی شهری به عهده دارند و تحقق اهداف در چنین سازمان گسترده ای محتاج برنامه ریزیهای جامع شهری است.

وظایف مدیریت شهرسازی

اهم وظایف آن نظارت بر اجرای ضوابط طرح تفضیلی , نظارت بر تحقق یافتن عملکردهای پیشنهادی طرح جامع , صدور پروانه ساختمانی و تهیه طرحهای شهرسازی است که با تخصیص حدود 100 پست برای معاونت شهرسازی در قالب مدیریتهای :

1)     مدیریت نظارت بر اجرای ضوابط طرحهای تفضیلی

2)     مدیریت طرحهای تفضیلی

و نیز ایجاد واحدهای شهرسازی در مناطق شهرداری به وظایف شهرسازی عمل می گردد.

سازمان تفضیلی (اداری) شهرداری:

·  مدیریت امور شهرسازی و معماری

بخش ها و روستاهایاسفراین

  بخش مرکزی :

 دهستان میلانلو : قزاقی – کلاته حبیب – کلاته پیاله – پرکانلو – سارکانلو – انوشیروان – دنج – برستو – شور – قلعه سفید – گنج دان – پندار(پلنگ دره) – بیدواز – حسن آباد – اردغان – سرخ قلعه – درپرچین – کریم آباد علیا – کریم آبادسفلی – جان احمد – حصار کاظم آباد – سرچشمه

دهستان روئین : ایرج – امین آباد – عراقی – آب بخش – کلات – محمودی – روئین – شیرویه – سست – کریم آباد – بزنج – فریمان – کبوترخانه – برج – خوشینبالا – حصار کردها – آهنگران – باغی – گرمه خوش – اکبرآباد – حصاری آستانه – گرمه – مراغه – دوری – کلاته سادات – کسرق – سینان .

 دهستان زرق آباد : زرق آباد – رحیم آباد – علی آباد – کلاته بزرگ – گرازپی – قلعه نو – تقی آباد – کلاته بیش کش – کلاته شور – آجقان – مهرآباد – فتحآباد – جعفر آباد – درازپی – عمارت – علی مراد خان – اسماعیل آباد – مهدی آباد – کوران – حسین آباد – زمان آباد – ابراهیم آباد – قنبرآباد – ادکان – چهل دختران – سرخ چشمه – گورپان – نیش کش – چهل حصار – خیر آباد .

 دهستان آذری : کشتان – جوشقان – فیروزآباد – کوشکی – پشت جوی – فرطان – ایزی – قاسم آباد – عباس آباد – دولت آباد – کلاته میرزا رحیم

تعزیه خوانی در روستای سینان اسفراین

اصطلاح تعزیه از عزا گرفته شده است به معنای غم و اندوه و اصطلاح تعزیه خوانی یعنی احساس و ابراز همدردی با امامان و خاندان پاک از طریق نقش ایفا کردن می باشد.

مراسم تعزیه خوانی در روستای سینان همه ساله از اول محرم تا دهم محرم برگزار می شود مردم این روستا بنا به اعتقادات قلبی و مذهبی شان سالیان سال است که این مراسم را با شکوه خاصی انجام می دهند. این مراسم در محل صحن مسجد امام حسن مجتبی (ع) روستای سینان البته بیرون از مسجد برگزار می شود ولی بعضی مواقع به علت شرایط آب  وهوایی داخل مسجد هم این مراسم برگزار می شود محدوده ی این مرکز برای تعزیه خوانی وسیع و به صورت دایره ای مانند می باشد .و مشکل مکانی ندارد. در سالهای خیلی دور حدودا 70 سال قبل در این مراسم از اسب بعنوان مرکب مراسم عزاداری و تعزیه خوانی استفاده می شده ولی اکنون کاربرد چندانی ندارد.ما در این ابتدا پیشکسوتان این حرفه را به شما معرفی می کنیم اساتید معظمی که سالیا درازی این مراسم را اجرا می کردند ولی اکنون در بین ما نیستند آقایان الیاس اسماعیلیان –حاج امرالله تمیمی– نبی ایزانلو – علیرضا حسین زاده – جابرعلی غفوری- شیخ عبدالحسین اسماعیل زاده (معروف به شیخ سینان) – شیخ محبت برادران – عباس زارعی – علیمحمد اسماعیل پور- احمد بهرام پور – وسایردوستانی که الان به علت محدودیت تحقیق از قلم افتاده اند- ان شاالله که خداوند این عزیزان تعزیه خوانی که در بین ما نیستند و برای این مجالس زحمت فراوانی کشیدند با اولیا الله محشورشان بگرداند .روحشان شاد و راهشان پر رهرو باد. اما اساتیدی که الان در قید حیات هستند و دارند برای این مجلس تعزیه خوانی  فعالیت می کنند و انشا الله خداوند به این عزیزان هم اجر معنوی عنایت بفرماید . و ما بتوانیم از بودن این عزیزان در کنار خودمان استفاده وافر و کامل ببریم . اسامی این آقایان : عبدالحسین منصوری- رمضان منصوری – ملک حسین اسماعیل زاده – حسین علیزاده – اسماعیل پورعلی – ابراهیم صمدی- اسماعیل گلزاده – علی اسماعیلیان  و سایر دوستان

وسایل و امکانات مورد نیاز برای تعزیه خوانی:

 لباس- نسخه تعزیه خوانی – کلاه خود – تیر و کمان – زره – طبل –فلوت (نی) – شمشیر – خنجر – گرز و غیره  که بعدا این موارد به نوبه خودشان بنا به مقتضیات زمانی تحقیق توضیح داده می شوند.

لباس : قبل از شروع مجلس تمام کسانی که می خواهند ایفای نقش داشته باشند بر اساس نقشی که می خواهند ایفا کنند لباس مخصوص آن نقش را در داخل مسجد می پوشند و به صحن برگزاری مراسم می آیند . یک نفر از تعزیه خوانان پیش درامدی از شعرهایی مربوط به همان مجلس می خواند و بقیه تعزیه خوانان ذکر آن پیش درامد را به صورت هماهنگ زمزمه می کنند و بعد از پایان هر بند از شعر این تعزیه خوان کسی به عنوان طبال طبل را به صدا در می آورد و ریتم طبل حال و هوای میدان جنگ را دارد . مدت یک ربع این مراسم شعر خوانی اجرا می شود تا این که افراد زیادی جمع شوند و مراسم تعزیه خوانی را برگزار کنند .

محیط اجرای مراسم:

 به صورت دایره ای شکل است که مردم به صورت دایره ای  دور آن جمع می شوند افراد جلوتر مجلس همه می نشینند و افراد آخر مجلس معمولا سرپا  می ایستند و به مراسم گوش می دهند و نگاه می کنند بعضی افراد که خانه هایشان اطراف مجلس تعزیه خوانی است به پشت بام خانه هایشان می روند و از آن بالا به مجلس نگاه می کنند. با شروع شدن مجلس که خیمه و اردوگاه امام حسین (ع) و یارانش را در قسمت شمالی مجلس برپا می کنند و اردوگاه دشمن ( یزید و شمر) در قسمت جنوبی مجلس می باشد . یک نفر به عنوان فزس گردان (کارگردان امروزی) ایفای نقش می کند . کار این شخص فقط این است که نقش ها را به گروه تعزیه خوان اعلام می کند برای این که در وسط مجلس اشتباهی صورت نگیرد این شخص به کارگردانی خود به آنها اعلام می کند که در کجا چه کسی و چه مطلبی باید خوانده شود . فرس گردان به صورت ابتدایی و سنتی این کار را انجام می دهد.

در زمانهای قدیم که از اسب استفاده می شد اسب نقش امام حسین (ع) به رنگ سفید یا قرمز بود که آن را با تجهیزات کامل مربوط به نقش درست می کردند و اسب طرف مقابل ( دشمن) رنگ سیاه بود.

 

 

طریقه استفاده کردن از اسب:

برای دو گروه ( موافق و مخالف) طوری بود که اول مجلس یک اسب دوانی خیلی محدود داشتند اما بیشتر در آخر مجلس و موقع جنگ از اسب استفاده می کردند و کسانی هم به عنوان انتظامات ( مسئول اسبها) بودند که اسبها را بعد از اتمام قسمتی از اجرای مراسم به جایگاه مخصوصشان می بردند و مجددا برای اجرای قسمت بعدی باز این افراداسبها را برای دو گروه آماده می کردند.

نسخه  تعزیه خوانی :

ده برگه کاغد کوچک به صورت دفترچه ای هست که با نخ یا سنجاق به صورت یک دفترچه در می آورند که تمام نقش یک نفر در آن نوشته شده است که شخص باید تمام مطالب آن نسخه را بخواند در زمانهای قدیم و کماکان الان هم هر کسی نسخه مربوط به نقش خود را از فرس گردان (کارگردان امروزی) می گرفت و قبل از شروع مجلس آن را یکی  دو بار در جای خلوت تمرین می کرد تا این که در مجلس اشتباه صورت نگیرد و الان بعضی از افراد به علت تعزیه زیاد و حافظه قوی که دارند آن نسخه را از حفظ می خوانند و نقش ایفا می کنند در بعضی از مجالس برای نقش های اطفال از کودکان مقطع ابتدایی یا راهنمایی استفاده می کنند برای ایفا کردن نقش زن مجلس : به علت محیط فیزیکی و بعد فیزیکی زن و نامحرم بودن مجلس از زن در نقش زنان مجلس استفاده نمی شود در آن مجلس نقش زن را مردان ایفای اجرا البته با لباس زنانه که مردان تعزیه خوان می پوشند ما در این جا فقط به ظاهر مجلس اشاره می کنیم و کار چندانی به تجریه و تحلیل آسیب شناسی مذهبی و دین این مجالس نداریم این مقوله باید در جای دیگر مورد بحث قرار گیرد فقط در اینجا برای خالی نبودن عریضه به دو مجلس مهم و پر شکوه روزهای نهم (تاسوعا) و دهم (عاشورا) اشاره ی فشرده ای داریم و بس.

روز  نهم( تاسوعای حسینی) :

 روز تاسوعای حسینی روزی است که لشگر کفر عرصه را بر امام حسین (ع) تنگ کرده است و می خواستند جنگ شدیدی را به راه بیندازند این جاست که امام حسین (ع) از بردارش ابوالفضل می خواهد که اگر دل جنگیدن ندارد می تواند او را تنها بگذارد و به شهر خودش برگردد ولی حضرت عباس (ع) گریه کنان این خواسته امام حسین راقبول نمی کند و اجازه ورود به میدان جنگ را می خواهد در این روز مراسم تعزیه خوانی در این روستا به شرح زیر به اجرا گذاشته می شود.

اول دکور مجلس و میدان جنگ فرضی را قبل از شروع مجلس درست می کنند شط فرات (ظرف تشت) پر از آب می کنند و در گوشه ای دور از مجلس اما در مقابل دید حاضران قرار می دهند که این ظرف نمادی از شط فرات می باشد و اطراف آب  را با نیزار که از باغات می اورند و در اطراف این طرف قرار می دهند  که نمایانگر نی زار های رود فرات می باشد.

مشک آب:

از پوست بره های کوچک یا بزغاله درست می کنند و به دو قسمت آن حلبی به اندازه ی 50 سانتیمتر می بندند که به دوش بکشند  و داخل آن را آب می ریزند.

دو دست:

پارچه ای به صورت نقش دست دست انسان می دوزند و داخل آن را با پنبه یا هر چیز دیگری قرار می دهند و آن را با سوزن می دوزند و برای دو دست حضرت عباس از آن بتوان به عنوان نماد  استفاده کرد

گرز:

یک چوب دستی است که سر آن را با پارچه سیاه می پوشانند و از آن به عنوان گرز استفاده می کنند زمانی که حضرت ابوالفضل  فرضی با دشمن  وارد جنگ می شود با نبرد با شکوه این شخص خود را به شط فرات  می رساند مشک خود را پر از آب می کند و مشک را به پشت خود می اندازد و روانه خیمه امام حسین می شود در بین راه با دشمن روبرو می شود دشمن دست راست را قطع می کند و با او با دست چپ می جنگد و بعد از آن دست چپش نیز قطع می شود و دشمنان تیر به مشک می زنند و مشک را پاره می کنند در این زمان هست که دشمنان با گرز بر فرق سرش فرود می آورند و به شهادت می رسانند.

تیر و کمان:

یک چوب نازک 20 سانتی که دو طرف آن را با یک کش می بندند که حالت قوی شکل به خود می گیرد و یک چوب نازک تیری که سر آن به صورت یکسان می باشد بین چوب و کش قرار می دهند وقتی پیکان به عقب می کشند با فشاری که برآن وارد می شود پیکان از محل خودش خارج می شود و به طرف دشمن پرتاب می شود.

شمشیر :

یک نوع ابزار جنگی درآن زمان موجود بوده است که الان هم در مراسم تعزیه خوانی  استفاده از آن متداول است که طول آن حدود یک متر است شمشیر دارای دو قسمت است دسته و تیغه آن که جنس دسته از فلز نرم مثل برنج یا مس است و تیغه ی آن معمولا فولاد  آب دیده می باشد  و معمولا تیغه آن از یک سر تیز تشکیل شده است و حالت انحنای ملایم دارد.

سپر:

شیئی گرد مانند از فلزات سخت مثل فولاد می باشد وسط آن دسته ای دارد که جنگجو آن را در دست می گیرد و در مقابل ضربات دشمن از خود محافظت می کند.

 

 

زره:

یک نوع لباس جنگی که دارای  حالت مشبک و شبیه لانه زنبور می باشد و جنس آن از فلزات سخت می باشد که در برابر ضربات سخت گرز و شمشیر از سر جنگجو محافظت می کند.

کلاه خود:

تول کلاه است که شبیه قرقچین حاجیان می باشد از سر تا ابرو و گوشهای جنگجو را می پوشاند و از جنس فولاد سخت می باشد که در برابر ضربات سخت گرز و شمشیر از جنگجو محافظت کامل دارد و دارای دو مخزن بیرونی است در بافت بالای سر قرار می گیرد و در وسط این محفظه ها پرهای پرندگانی مثل طاووس و بوقلمون قرار می دهند و شاید آن برتری طلبی جنگی باشد و در پایان کسانی که توسل به حضرت ابوالفضل و خاندانش دارند نذوراتی را برای هر چه باشکوه تر برگزار کردن مراسم و همچنین خرید لوازم مربوط به تعزیه خوانی و امور مربوط صرف می شود هدیه می کنند در پایان مراسم هیئتی متشکل از شرکت کنندگان در مراسم تعزیه خوانی وآحاد مردم و جوانان تشکیل می شود جهت سینه زنی و زنجیر زنی که به طرف مزار شهدای روستا رهسپار می شوند .زمانی که بر سر مزار می رسند مراسم ادامه دارد و بعد از آن  با ذکر فاتحه ای برای اموات و شهدای روستا مراسم روز به طور موقت تمام شده تلقی می شود.

روز دهم (عاشورای حسینی):

بعد از مراسم جانگداز تاسوعا که حضرت ابوالفضل و همه یاران امام حسین (ع) به شهادت می رسند امام حسین (ع) در روز دهم تصمیم گرفت که خود وسایر اندک یارانی که باقی مانده اند به میدان جنگ روانه می شوند و این ندای حق را لبیک بگویند  در این روز که به قیامت صغری معروف است جنگ سختی بین امام حسین و لشکر یزید درگرفت که در این حادثه غم انگیز خود و یارانش نیز همه به شهادت رسیدند و زنان و بچه های یتیم و همچنین امام سجاد (ع) به اسارت گرفته شدند  حضرت سجاد در ماجرای صحرای کربلا  بنا به مقتضیات زمانی آن دوران در بستر مزیض افتاده بود تا نسل امامت برای همیشه پابرجا بماند در روستای ما هم به اقتباس از این واقعه جانگداز مراسم تعزیه خوانی در این مورد  برگزار می شود که گوشه ای از حوادث و فداکاری های امام حسین و یارانش را به تصویر بکشند این مراسم به شرح زیر اجرا می شود.

وسایل و موارد مورد نیاز تعزیه خوانی روز عاشورا :

قابل ذکر است که تمام وسایلی که در روز تاسوعا ذکر شد در روز عاشورا نیز از این وسایل و تجهیزات استفاده می شود علاوه بر این تجهیزات موارد دیگری از جمله گهواره حضرت علی اصغر – شیبه سازی قنداقه علی اصغر- شبیه سازی شیر – صندوقچه امام حسین  می باشد که هر یک  از این موارد به اختصار توضیح داده می شوند :

گهواره:گهواره امروزی که معمولا مردم امروزی با  آن آشنایی دارند اما گهواره ای که در قدیم ساخته می شد دو چوب که سر آنها حالت دو شکافه بود در زمین فرو می کردند و چوبی در وسط دو شکاف این چوبها قرار می دادند و طنابی را به دو طرف چوب می بستند و پارچه ای پتویی دو لایه می کردند را وسط دو طرف طناب جاسازی می کردند و قنداقه کوچک را داخل ان می گذاشتند و آن را به حرکت در می آوردند تا بچه گریه نکند.

شبیه سازی قنداقه حضرت علی اصغر :

پارچه ای با شکل و انداره یک نوزاد شش ماهه برش می زنند و داخل این جسم فرضی پر از پنبه می کنند و اطراف این پارچه را با سوزن می دوزند که به شکل یک نوزاد در می آید که دارای چهره – چشم – دهان و دست و پای فرضی می باشد.

 

شبیه سازی شیر :

لباسی با شکل فلزی پوست شیر و به صورت شیر است که از سر تا پای یک انسان را می پوشاند وقتی که یکی از افراد روستا آن را می پوشد شبیه یک شیر می باشد صندوقچه :

که به عنوان صندوق فرضی شخص امام حسین می باشد که محتویات آن شامل لباس –کفش و .. است .

شرح تعزیه خوانی روز دهم (عاشورا)

خلاصه ای از مجلس عاشئرا را به تصویر می کشیم بعد از اینک جوانان بنی هاشم روزهای قبل از عاشورا همه به شهادت رسیدند امام حسین یاران چندانی نداشت و امام سجاد هم که در بستر مریض افتاده بود و کسی اطراف امام حسین نبود  و تنها سرباز کوچک امام حسین که آخرین شهید کوچک صحرای کربلا محسوب می شود با ربان بی زبانی به امام حسین گفت که حاضر است در راه اسلام به شهادت رسد امام حسین نیز برای اینکه این طفل را سیراب کند او را به میدان نبرد برد ولی دشمنان کفر وقتی این صحنه را دیدند نه اینکه دلشان به حال علی اصغر نسوخت بلکه ناوک پرانی به طرف حنجره حضرت علی اصغر رها کردند و آخرین سرباز امام حسین نیز روی دستانش پر پر شد  و به شهادت رسید بعد از این مرحله ملکه باد آب وروقان ظفر جن و لشکریانش به یاری امام حسین آمدند که امام به همه آنها اجازه جنگ رانداد  امام تک و تنها به میدان نبرد رفت و دشمنان یزید که بیشترین تعداد بود بعد از نبرد جانانه امام از اسب بر زمین افتاد و حضرت زینب نقش یک شیرزن را اجرا می کرد و بر طلل زینبیه رفت و صدای برادر را می شنید که میگفت خواهرم از خیمه بیرون نیا و نگزار که دست دشمن به رایحه شبنم من برسد  عبدالله برادر زاذه امام حسین به بیرون آمد و کفن پوشید خود را به گوذال قتلگاه رساند و خود را به امام حسین ملحق کرد و لشکر کفر وقتی این صحنه را دیدند عبدالله نوجوان خردسال را نزد عمویش به شهادت رساندند کفن عبدالله در مراسم تعزیه خوانی به عنوان تبرک می باشد که وقتی لشکر کفر کفن را پاره می کنند و آن را در آخر مجلس بین مردم توزیع می کنند و ناگاه امام حسین بعد از ظهر روز عاشورا به شهادت می رسند و بعد از این واقعه لشکر کفر خیمه های امام حسین را به آتش می کشانند اینجاست که شیر مجلس دست به کار می شود و میرود وجود حضرت علی اصغر را از زیر خاک بیرون می آورد و نزد امام حسین قرار می دهد. 

این بود خلاصه ای از مراسم تعزیه خوانی روستای سینان که در ایام دهه محرم همه ساله برگزار می شود  ان شاالله ما بتوانیم رهروان این خاندان نبوت و امامت باشیم و از دستورات و فرمایشات این بزرگان سرپیچی نکنیم و و در مقابل عظمتشان سر تسلیم فرود آوریم.

ان شاالله و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته

والسلام علی من اتبع الهدی 

 

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 11 تیر 1394 ساعت: 8:57 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد شهرستان اسفراین,

 

استرس

مقدمه
    فشارهاي عصبي و رواني كه به اصطلاح استرس ناميده مي‌شود در زندگي روزانه‌ ما به طور فراوان مشاهده مي‌گردد. نگراني افراد نسبت به كار، خانواده، فرزند، دوري اعضاي خانواده از يكديگر و جدائي از آنها، مشكلات اجتماعي، وضع اقتصادي و نيازهاي گوناگون، انتظارات و توقعات اداره يا سازمان از كارمندان، پيشرفت تكنولوژي ، نگراني و بيم از كهنه شدن معلومات و اطلاعات، مشكلات مديريت و توقعات كاركنان همگي سبب مي‌شود كه فرد از لحظه بيداري بامداد تا هنگام آرميدن شامگاه همواره دچار هيجان‌ها، تنش‌ها، نگراني‌ها، بيم‌ها و اميدهاي گوناگوني باشد كه گاه با ظرفيت بدني، عصبي و رواني وي سازگار نيست.                                   

فشار عصبي حاد، نيروي انساني سازمان را ضايع  و فرسوده مي‌سازد. بدين ترتيب است كه فشار عصبي در سازمان همچون آفتي، نيروها را تحليل مي‌برد و فعاليت‌ها و تلاش‌ها را عقيم مي‌سازد. اثرات مخرب استرس بر زندگي فردي و اجتماعي كاملاً مشهود بوده و مديران و مسئولين يكي از آسيب‌پذيرترين قشرها در برابر استرس هستند. ارتقاي «بهداشت رواني محيط كار» به عنوان يكي از مهمترين ابعاد توسعه و بهسازي منابع انساني بشمار مي رود و براي پيشرفت و رشد كشور در همه زمينه‌ها ابتدا بايد از نيروي انساني سالم، متفكر و خلاق استفاده كرد زيرا استفاده از نيروهاي سالم جسمي و فكري در ادارات خدماتي، آموزشي و ... در بالا بردن سطح بهره‌وري تأثير بسزائي دارد.

محيط كار زندان نيز به لحاظ شرايط خاص حاكم برآن قاعدتاً از ميزان استرس بالاتري برخوردار است و لازم است كه كاركنان و مسئولين زندانها با منابع بوجود آورنده استرس و راهكارهاي غلبه بر آن آشنايي كافي داشته باشند تا ميزان كارايي و بهره وري در مجموعه آنان بالاتر رود.

مقاله حاضرگامي هر چند كوتاه در اين راه است.

تعريف استرس :

 به طور كلي تعاريف گوناگوني از فشار عصبي و رواني به مفهوم استرس شده است .

 استرس فرسودگي بدني يا عاطفي است كه بر اثر مسائل و مشكلات واقعي يا خیالی پديد مي‌آيد. همانگونه كه يك ساختمان در طول زمان و به واسطه وضع آب و هوا دچار فرسايش می‌شود، ارگانيزم و بدن انسان نيز به واسطه مشكلات فردي، خانوادگي و مسائل كاري دچار فرسودگي می‌گردد.

استرس به مجموعه واكنشهاي عمومي انسان نسبت به عوامل ناسازگار و پيش بيني نشده داخلي و خارجي اطلاق گرديده، بدين گونه كه هرگاه تعادل داخلي يا خارجي از ميان برود، استرس پديدمی‌آيد.

استرس گاه موجب آسيبهاي فراواني به فرد و سازمان می‌شود. فشار رواني در فرد باعث می‌شود كه بدن وظايفي را كه بطور عادي و به سادگي می‌تواند انجام دهد با دشواري بيشتري به انجام برساند.

به طور مثال استرس در مردان موجب كاهش ميل جنسي ، اشكالهاي نعوظي،‌ اختلال در باروري ، انزال زودرس، ‌انزال معكوس و در زنان باعث كاهش ميل جنسي ، اختلال در ارگاسم ، اختلال يا قطع قاعدگي و بسياري ديگر بيماري هاي جسماني ديگر همچون بيمارهاي قلبي ، زخم معده ، اسهال و ... مي‌گردد.

در كنار بيماريهاي عديده جسماني، استرس باعث بروز اختلالات رواني پايدار همچون افسردگي شده كه به علت عدم آگاهي از نحوه شروع و طولاني مدت بودن اين نوع از اختلالات، به تدريج موجب كاهش كارايي فرد در مجموعه كاري خود مي شود.

علل استرس:

 ريشه هاي فشار رواني را مي توان  به طور كلي در عوامل فردي ومحيطي( خانواده، محيط كار و اجتماع) بررسي كرد .به دليل اهميت موضوع مورد بحث، ترجيحاً در اين بخش نقش محيط كار و روابط حاكم در محيط كار را در ايجاد استرس بحث مي كنيم.

محيط كاري وروابط حاكم بر محيط كار :

يكي از مهمترين عوامل ايجاد استرس و فشار رواني، به نوع ارتباط فرد و همکارانش، رئیس و زيردستانش بستگي دارد. برخي از دانشمندان علوم رفتاري اين گونه اظهار كرده‌اند كه وجود روابط خوب ميان همكاران در يك محيط، عامل اساسي و محور سلامت فرد و سازمان است.

روابط ضعيف ميان همكاران با توجه به بي‌اعتمادي، ضعف حمايتي و بی‌علاقگي نسبت به گوش دادن به حرف ديگران و بي‌توجهي به حل و رفع مشكلاتي كه براي اعضاي اداره يا سازمان پيش می‌آيد، تعريف شده است.

اغلب ما يك سوم اوقات شبانه روز خود را در محيط كار مي‌گذرانيم. فشارهاي كاري تعارض‌ها و نوميدي‌ها مهم‌ترين علل فرسودگي جسمي و عاطفي هستند و بيماري و پيري زودرس نيز از عواقب آن است.

بر پايه اين آگاهي‌ها فرضيه‌اي پديد آمده است كه استرس يا فشار عصبي و رواني را مايه بيماري مي‌داند و با اطمينان مي‌توان گفت اگر استرس هميشه چنين نباشد اغلب اوقات پيش درآمد بيماري است.

تجربه روي حيوانات آشكارا نشان داده است هر بار كه در معرض استرس قرارمي گيرند داغي ماندني بر جاي مي‌گذارند كه با آن ذخيره‌هاي سازگاري چنان صرف مي‌شود كه ديگر جانشيني آن، امكان پذير نيست. از آنجا كه به طور دايم دوره‌هاي استرس و استراحت را مي‌گذرانيم حتي كم شدن يك دقيقه انرژي سازگاري در هر روز با هم جمع مي‌شود و مجموع آن چيزي است كه در نهايت آن را پيري و سالخوردگي مي‌ناميم.

‎آثار استرس در هنگام كار بسيار گران تمام مي‌شود و به صورت كاهش در بهره‌وري و كارآئي و عدم رضايت شغلي نمودار مي‌گردد. استرس ممكن است به غيبت از كار، اشتباه، جابجائي و افزايش هزينه‌هاي درمان بيانجامد.

حتي يك بيماري كوچك استرس‌زا مي‌تواند آثار مهمي بر سازمان داشته باشد. آثار منفي بيماري يك مدير يا كارمند كه دچار سردردهاي عصبي مي‌شود به صورت كاهش كارآئي، هزينه‌هاي مراجعه به پزشك و درمان و آثار منفي رواني بر همكاران و زيردستان ظاهر مي‌شود. يك مدير دچار استرس مي‌تواند همه كاركنان را دچار استرس كند و يك كارمند مي‌تواند استرس خود را به ديگران انتقال دهد.

عوامل موثر در افزايش ميزان استرس در محيط كار:

مطالعات انجام شده در كشور بوجود آمدن استرس در محل کار را ناشى از عدم امنيت شغلي، تعارض حرفه اى یا شخصى با همکاران، انتظارات مدیران، استفاده از تکنولوژى، قوانین، مقررات، عدم توانائى در انجام وظائف محوله،محروم شدن از پاداش و ترفیع مى دانند .

معمولاً عوامل بسياري سبب افزايش ميزان استرس در محيط كار مي‌شوند كه از ميان آنها مي‌توان چند عامل زير را نام برد:

الف) درگيري با رئيس يا مسئول : عدم شايستگي افراد ديگر در محيط كار به ويژه اگر همراه با اعمال قدرت باشد سبب عصبانيت و فشار رواني مي‌شود. استرس شديد هنگامي رخ مي‌دهد كه كارمند احساس تفاهم و تمجيد و پشتيباني از سوي سرپرست خود را دارا نباشد. همچنين هنگامي كه رئيس و سرپرست از نظر وظايف اداري يا فني شايستگي لازم را نداشته باشد كارمندان به سبب اشتباهاتي كه در نتيجه كار زياد پيش مي‌آيد دچار استرس بيش از اندازه مي‌شوند. اگر مدير از پشتيباني كاركنان خود سرباز زند مشكل اساسي و واقعي پديد مي‌آيد زيرا مديران ناشايسته عادت دارند كه گناه اشتباه‌هاي خود را به گردن ديگران بيندازند.

ب) ترس از شكست : يكي از دلايل مهم  استرس در محيط كار ترس از شكست است. ترس‌هایي از اين قبيل كه «آنچه را كه از من انتظار مي‌رود نمي‌توانم انجام دهم» يا «ممكن است ديگران كارشان را بهتر از من انجام دهند» اغلب سبب فرسايش رواني و جسمي فرد مي‌شود. بدين سبب محول كردن كارهایي بيش از ظرفيت افراد درست نبوده و در هر مورد بايد سطح كار، سطوح انتظار و ظرفيت فرد در نظر گرفته شود.

ج) برنامه‌هاي كاري فشرده : انجام كارهاي متعدد در يك زمان مانند شركت در كلاس يا جلسه، تهيه گزارش كار، قرار با افراد متعدد و برنامه ريزي براي جلسات آينده، بسيار خسته‌كننده و استرس‌آور است. خواه اين‌گونه برنامه ها از سوي ديگران طرح‌ريزي شود يا خود فرد چنين برنامه‌هایي را تدوين كند. انجام كارهاي گوناگون و تعهدات مختلف در يك زمان نتيجه‌اش خستگي، فرسودگي و فشار رواني و عصبي خواهد بود و بايد به شدت از آن اجتناب شود.

د) محيط فيزيكي : محيط فيزيكي مي تواند از طريق عومل آزاردهنده گوناگوني چون سروصدا و ازدحام، گرما يا سرما ، در شخص ايجاد استرس كند. اين عوامل آزار دهنده هر چه قدر شديدتر ، غير قابل پيش بيني تر و غير قابل كنترل تر باشد ميزان استرس زايي آنها بيشتر خواهد بود.

نوع معماري نيز تاثير بسزايي از لحاظ استرس زايي دارد. عمدتاً‌ محيط خوشايند و مناسب سبب آرامش رواني و بازدهي مي شود . در حالي كه محيطهاي ناخوشايند استرس زا بوده ، كارايي افراد را پايين مي آورد. بنابراين دكور سازي و تزئينات، نور و رنگ ديوارها مي تواند تاثير بسزايي در روحيه كاركنان بخصوص در محيط زندان داشته باشد.

 

رضایت از کار، رضایت از مدیریت و روابط حاکم، احساس امنیت شغلى، احساس مالکیت از جمله نیازهاى روانى موثر در کیفیت روحى و روانى کارکنان است که وجود آنها موجب بهره ورى وارتقاء عملكرد و کیفیت مى گردد.

راهكارهاي مقابله با استرس  

- برقراري روابط كاري مناسب :

    يكي از بزرگترين زمينه هايي كه كارمندان امروز بايد در آن مهارت خاصي داشته باشند توانايي در برقراري روابط كاري مناسب است. اگر شما از اين توانايي خداداديتان استفاده نكنيد، كيفيت روابط شما در محيط كار و خانواده روز به روز بدتر شده؛ به طوري كه نهايتاً ديگران علناً از شما، رفتار و عملكردتان انتقاد مي كنند. اگر كمي دقت كنيد متوجه مي شويد كه بي توجهي نسبت به اين مورد مي تواند باعث بروز استرس در شما شود.

 امروزه ما شاهد از هم پاشيدن لحظه به لحظه بسياري از ازدواج ها، اخراج از كار، اعتياد گسترده جوانان و بسياري از مسايل بديهي زندگي روزمره هستيم كه به ندرت به خود آمده و از خودمان مي پرسيم «آيا اين روند روزي متوقف خواهد شد؟» احتمالاً نه- در واقع، يكي از عللي كه باعث به وجود آمدن چنين مشكلاتي شده، عدم توجه به برقراري ارتباط مناسب است.

بعضي افراد معتقدند كه دنيا بدون وجود افرادي كه از آنها خوششان نمي آيد، بهشت خواهد شد! امروز رقابت در محيط هاي كاري به شدت افزايش يافته ولي متأسفانه افراد براي رسيدن به موفقيت از روش هاي نامناسبي استفاده مي كنند. آنها به جاي اين كه سعي كنند از توان خود براي رسيدن به موفقيت استفاده كنند سعي مي كنند تا طرف مقابل خود را به هر طريقي كه شده حذف كنند. با چنين تفكري، آنها هيچ وقت نمي توانند ارتباط كاري مناسبي با رقباي خود برقرار كنند و هميشه در استرس ناشي از شكست دست و پا مي زنند.

- خواب مناسب:

در دنياي پرجنب و جوش امروز، مشكل بي خوابي تقريباً همه را دامنگير كرده است. اين مشكل باعث شده تا افراد زيادي به سمت استفاده از قرص هاي خواب آور و آرام بخش بروند. بي خوابي نشانه به وجود آمدن عدم تعادل و ناهماهنگي در سلامتي است كه با بي توجهي به آن مسلماً مشكل جدي‌تر مي‌شود و تا جايي پيش مي رود كه ممكن است ما را براي هميشه اسير داروهاي رنگارنگ و مختلف خواب آور كند.

يك سوم عمر هر انساني در خواب مي گذرد و اين مدت، برخلاف تصور بعضي افراد اصلاً تلف شده محسوب نمي شود چرا كه خواب به اندازه هوا و غذا براي بدن لازم است. هرگز از خواب شبانه خود غافل نشويد و به آن به چشم زمان از دست رفته و تلف شده نگاه نكنيد. متأسفانه اين برداشت و تصور نادرست! مورد پذيرش بسياري از انسان ها قرارگرفته و باعث شده كه آنها به خواب زياد اهميت ندهند. اگر به خواب شبانه و نقش آن در حفظ سلامت عمومي خود اهميت ندهيد، هرگز نخواهيد توانست به مدت طولاني در فعاليت هاي روزانه خود موفق، مؤثر و شاداب باشيد، چرا كه استرس ناشي از بي خوابي بدترين تأثيرات را بر روي زندگي شما خواهد گذاشت. فراموش نكنيد توانايي خوابيدن از جمله نعمت هايي است كه خداوند به همه انسان ها ارزاني داشته است. خوابي كه ضامن نشاط و موفقيت روز بعد در زندگي ماست.

 

 

پيدا كردن روش‌هاي مختلف مبارزه با استرس شرايطي را ايجاب مي‌كند كه مهم‌تر و مقدم‌تر از همه، تمركز حواس است. اجازه ندهيد در هنگام استرس، حواستان پرت شود، چرا كه حتماً به سمت افكار منفي كشيده خواهد شد نه افكار مثبت و سازنده.

  - به محض احساس استرس در وجود خود به آرامي و عميق نفس بكشيد و سعي كنيد تا فكر خود را روي ضربان قلبتان متمركز كنيد، در اين حالت به خود بگوييد من آرام و مسلط به خود هستم، ضربان قلبم به تدريج عادي مي‌شود و آرامش تمام وجودم را خواهد گرفت. چنين جملاتي به شما كمك مي‌كند تا در هنگام مواجهه با يك هيجان يا استرس شديد به سرعت آرامش لازم را بدست آوريد.

  - براي رهايي از فشار عصبي و عضلاني، عمل كشش و رهايش عضلات را انجام دهيد(فراگيري تكنيكهاي آرميدگي).

 اول از پاها شروع كنيد. تا جايي كه مي‌توانيد چند لحظه آنها را منقبض كنيد. بعد عضلات را شل كنيد. همين كار را براي دست‌ها در حالي كه آنها را به هم مي فشاريد انجام دهيد. بعد از چند لحظه آنها را رها كنيد. عضلات صورت را با حركت كشيدگي لب‌ها (مانند خنده شديد) و بعد رهايش آنها ورزش دهيد. سعي كنيد هر كدام از اين مراحل چند ثانيه طول بكشد. اين تمرين را چند بار تكرار كنيد. كم‌كم آرامش دروني شما را فرا خواهد گرفت، احساسي كه روح و فكر شما را نيز تسخير خواهد كرد.

    - ياد بگيريد كه گاهي اوقات از نقطه نظر ديگران به مسايل اطراف خود نگاه كنيد. خودتان را در جاي آنها بگذاريد و درون آنها را درك كنيد. به اين ترتيب بهتر مي‌توانيد با آنها ارتباط برقرار كنيد و همه چيز را به صورت منفي و تهاجمي نسبت به خود نخواهيد ديد.

      نكته مهم ديگر اين است كه شگرد جادويي ويژه خود را كشف كنيد. شگردهايي كه قادرند شما را در كنترل خود در نامطلوب‌ترين موقعيتها كمك كنند.

 با اين تمرينات، به تدريج خود را آرام تر و راحت‌تر مي‌يابيد و اضطرابتان كمتر مي‌شود و حتي قادر مي‌شويد از هر اتفاق يا موقعيت پيش‌بيني نشده‌اي، به خوبي بگذريد.

نتيجه گيري:

مهمترين عامل پيشرفت و توسعه هر سازمان و اداره اي نيروي انساني آن مجموعه است.                                   پس به نظر مي رسد با شرايط موجود تامين بهداشت روان مديران و كاركنان بايستي جزء مهمترين اهداف و استراتژي هاي هر مجموعه اي قرار گيرد. با توجه به مجموع مباحث ذكر شده در اين مجال مي توان استنباط نمود كه با فراگيري تكنيكهاي رويارويي با موقعيتهاي استرس زا  و پيشگيري از آن در محيط كاري ، در درجه اول سلامت روحي و رواني افراد تامين شده و از سوي ديگر ميزان كارآيي آن مجموعه  به طرز چشمگيري افزايش مي يابد.

منابع :

- فرهادي، ي.استرس، انتشارات دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي-1384

- گنچي، ه. روانشناسي عمومي، موسسه انتشارات بعثت-1379

- آزاد،ح. مجموعه مقالات استرس و بيماري هاي رواني ، انتشارات دانشگاه علامه طباطبايي-1374

- بلوكراس و بلوشيد، روانشناسي استرس، ترجمه چيني، ع. نشر بهرام، 1371.

- ساعتچي، م. روانشناسي كار و سازمان، مركز آموزش مديريت دولتي، 1369.

- ابزري، م.  مديريت و فشارهاي رواني، انتشارات اركان ـ 1376.

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: شنبه 06 تیر 1394 ساعت: 17:03 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیقی پیرامون استرس,

 

 

مقدمه :

همه ما انسان ها تحت تأثيروتأثر محرك هاى محيطى اطرافمان هستيم كه تحريك ها و بعضاً تقاضاهايى از ما دارند، براى اينكه بتوانيم به اين تقاضاها پاسخ دهيم، بايد در رفتارمان تغيير ايجاد كنيم، يعنى خود را با وضعيت جديد تطبيق بدهيم، فشار را ضرورت پاسخ انطباقى ناشى از محرك هاى محيطى تعريف مى كنند، پس فشار يعنى درخواست پاسخ انطباقى از سوى محيط.

فشار هميشه منفى نيست بلكه آثار مثبت هم دارد، جريان داشتن فشار يعنى جريان داشتن زندگى، لازمه تداوم حيات وجود فشار است. البته به شرطى كه متعادل باشد. اما اگر متعادل نبود چه پيش مى آيد؟

در خبرها مطرح شده بود: «طى پنج سال گذشته يك ميليون نفر از شاغلان لندنى تنها به دليل استرس مجبور به بازنشستگى شدند.» (به نقل از شبكه دوم سيما در يازدهم اسفند ۸۲ و راديو بى.بى.سى در همان تاريخ) اين فقط آمار مجبورشدگان به بازنشستگى بود و به آمار بيماران ناشى از استرس، تصادفات و سوانح ناشى از استرس، معلول شدگان در اثر سوانح ناشى از استرس و غيره اشاره اى نشده است.

در همه كشورهاى دنيا كه ايران از آن مستثنى نيست، اگر چه آمار صدمه ديدگان ناشى از استرس در دست نيست ولى مسلماً نبايد كمتر از آمار فوق باشد.

به همين دليل حفظ نيروى انسانى (به خصوص متخصص و كارآزموده) در هر جامعه و سازمانى از اهميت اساسى برخوردار است و استرس يا فشارهاى روحى عصبى نيز به عنوان يك آفت و تحليل برنده اين نيرو مطرح هستند. به همين دليل مركز مشاوره روانشناسى وظيفه خود دانسته نسبت به وضعيت روحى روانى افراد حساس بوده و عوامل استرس زا و فشارزاهاىمحيطكار را پس از بررسى برطرف كند.

تعريف استرس

استرس به معنى فشار و نيرو است و هر محركى كه در انسان ايجاد تنش كند، استرس زا يا عامل استرس ناميده مى شود. تنش ايجاد شده در بدن و واكنش بدن را استرس مى گوييم به عبارتى هر عاملى موجب تنش روح و جسم و از دست دادن تعادل فرد شود، استرس زا يا عامل استرس است.  

هنگام وارد شدن استرس بدن واكنش هايى از خود نشان مى دهد تا تعادل از دست رفته را باز گرداند كه اين عمل استرس است.

استرس يا فشار عصبى يا تنيدگى واكنشى است كه در فرد در اثر حضور عامل ديگرى به وجود مى آيد و قواى فرد را براى روبرو شدن با آن بسيج مى كند و ارگانيزم يا موجود زنده حالت آماده باش پيدا مى كند.

در استرس يا به قول دكتر هانس سليه (Dr Hans Selye) سندرم سازگارى كلى سه مرحله مشخص دارد:

واكنش اخطار:

 از نظر فيزيولوژيك خبر ناگوار پس از شنيده شدن، به صورت اعلام خطر در مغز ثبت مى شود، هيپوتالاموس احساسات و عواطف اين خبر راتفسير مى كند. هيپوتالاموس اخطار الكتروشيميايى به غدد هيپوفيز در مركز جمجمه مى فرستد، غدد هيپوفيز شروع به ترشح هورمونى براى محرك قشر غدد فوق كليوى مى كند، غدد آدرنال فعال مى شود و كورتيكوئيد ترشح كرده در جريان خون مى ريزد و اين پيام هايى به ساير غدد در سراسر بدن مى برد، در نتيجه ، طحال براى عمل بسيج شده، گلبول هاى قرمز اضافى وارد جريان خون مى شوند، اكسيژن و غذاى اضافى وارد سلول هاى بدن مى شود، قدرت لخته شدن خون ازدياد مى يابد، كبد، مواد قندى و ويتامين ها را رها مى سازد، ضربان قلب بيشتر مى شود، تنفس تغيير  مى كند.

خون از پوست و احشا به ماهيچه ها و مغز جارى مى شود دست ها و پاها سردتر   مى شوند و كل ارگانيزم به صورت آماده براى حمله و تهاجم يا فرار در مى آيد. با اين حالت سرپرست كارگاه براى بررسى و حل كردن مشكل و احياناً پاسخگو بودن به مدير مافوق با حالتى مضطرب و نگران وارد كارگاه مى شود.

گام مقاومت:

 طى اين مرحله كه ممكن است از چند ساعت تا چند روز به طول انجامد، بدن عملاً براى مبارزه با عامل فشاربسيج است كه اگر براى مدتى طولانى همچنان بسيج بماند، ذخايرش به تدريج تخليه مى شود.مثل كشورى كه در حال جنگ است و توان خود را صرف مى كند و ذخايرش به تدريج تمام مى شود.

گام فرسودگى:

بدين معنى است كه انرژى بدن تمام و تا حد زيادى در مقابل امراض و بد كار كردن اعضايش آسيب پذير شده است. اين همان جايى است كه امراض شروع به تظاهر    مى كنند و ممكن است از سرماخوردگى و آنفلوآنزا گرفته تا... شروع به تظاهر كند.

چند نكته در رابطه با استرس

 ۱ـ بدن انسان در مقابله با استرس از الگوى مشخصى پيروى و فرايند عصبى شيميايى، معينى را طى مى كند، رويدادهاى هيجان آور خوشايند همان اندازه واكنش در بدن به وجود مى آورند كه رويدادهاى ناخوشايند مى توانند ايجاد كنند، يك خبر بسيار هيجان آور، همان اندازه استرس ايجاد مى كند كه يك خبر بد ايجاد مى كند.

۲ـ استرس هاى شديد و طولانى در همه حال باعث از پا درآمدن فرد نمى شوند و افراد در بعضى موارد مى توانند با عوامل استرس زا سازگار شوند نمونه آن خو گرفتن افراد در شرايط سخت و طاقت فرسا مثل دوران اسارت يا خو گرفتن به كارى سخت و طاقت فرسا مثل شغل آتشكارى در ذوب آهن است.

۳ـ اين افراد با وجود سازگارى با شرايط استرس زا نمى توانند از آثار زيان بار آن صد در صد مصون بمانند و دچار مشكلات جسمانى، روانى، عاطفى و اجتماعى مى شوند. مثلاً فردى كه مدت زيادى در اسارت است يا فردى كه تحت شرايط بدى در معدن تاريك و دورافتاده اى كار مى كند، بعد از مدتى دچار ناراحتى هاى روحى ـ عاطفى و پيرى زودرس مى شود.

۴ـ بدن ما وقتى چيزى را استرس تلقى كرده و به آن واكنش نشان مى دهد كه ذهن ما به آن مارك استرس زده و در واقع پيشتر آن را شناخته باشد.

علائم استرس

كم حوصلگى، سردرد، تغيير ضربان قلب، خستگى جسمى، خشم و پرخاشگرى، بى خوابى، فشار در سينه، اختلال گوارشى، سوزش معده، عرق كردن، خشكى دهان، بى اشتهايى، داغ شدن و يا سرد شدن بدن، غمگينى، لرزش بدن، ميل به سيگار، از دست دادن تمركز، احساس سرگيجه، تغيير تنفس، تكرر ادرار، كم شدن حافظه، دردهاى بدنى پراكنده، آه كشيدن، تمايل به تنهايى، آشفتگى، التهاب، سرخ شدن پوست صورت و...

بيماريهاى استرس

بيماريها و اختلالاتى كه استرس ايجاد مى كند يا آن را تشديد مى نمايد، بسيارند فى المثال: دهانى مثل زخم دهان، تورم گلو، سرماخوردگى، آنفلوآنزا و...

گوارشى مثل تهوع، اسهال، كم شدن اشتها، اختلال هضم، سوزش معده، ورم معده، زخم معده، اختلال روده، يبوست و...

عضلانى و مفاصل مثل درد عضلات پشت و شانه، كتف و كمر، مفاصل، سردرد، ضايعات مفصلى، روماتيسم و...

قلبى ، عروقى مثل درد ناحيه قلب، بالا رفتن ضربان، فشار خون و تصلب شرايين، سكته قلبى...

ريوى مثل آسم، سرفه و...

پوستى مثل خارش و اگزما، ريزش مو، تاسى، كچلى موضعى، اختلالات پوستى و...

تناسلى مثل تكرر ادرار، اختلال قاعدگى، ناتوانى جنسى و...

اختلالات روانى مثل انواع اختلالات سوماتوفرم، روان تنى، اضطراب، افسردگى، وسواس، سوء ظن و بدگمانى و...

غددى و متابوليسمى مثل پركارى و كم كارى تيروئيد، مسموميت تيروئيد، بيمارى قند، رسوب چربى و حتى بيماريهاى صعب العلاجى مثل سرطان مى تواند در اثر زمينه سازيهاى استرس و فشار روحى باشد.

علل و عوامل استرس

علل و عوامل استرس را مى توان به چند دسته تقسيم كرد:

عوامل فردى: هر يك از ما نقشهايى ايفا مى كنيم، مثل نقش پدر، همسر، رئيس، مرئوس، همكار، شهروند و... ايفاى هر نقشى رفتارهاى خاص خود را مى طلبد و انتظاراتى را پديد مى آورد، گاهى بين اين نقشها تضادهايى وجود دارد كه ما را متحمل مى كند. گاهى مشخص نبودن نقش باعث فشار مى شود، مثلاً كارى كه بايد انجام دهيم، مشخص نيست و رئيس به دليل انجام نگرفتن كار از ما عصبانى است.

گاهى تعداد نقشهايى كه بايد ايفا كنيم، زياد و از توان ما خارج است. مسؤوليت زياد نيز خودش فشارزا است.

يكى ديگر از عوامل فردى سن فرد است. افراد مسن به دليل تجربه بيشتر فشار كمترى متحمل مى شوند.

عامل ديگر جنسيت است. خانمها نسبت به آقايان از صبر و شكيبايى بيشترى برخوردارند و تحمل بيشترى در برابر فشار دارند. رژيم غذايى نيز در تحمل ما نسبت به استرس تأثير دارد. بعضى از غذاها به آرامش ما و در نتيجه به تحمل ما در برابر استرس كمك خواهند كرد.

عوامل گروهى

اولين عامل گروهى وجود يا عدم وجود نيازهاى مشترك است. هرچقدر نيازهاى يك گروه مشترك وباهم نزديك تر باشد، فشار كمترى متحمل مى شود.

عامل دوم انسجام در گروه است، اختلاف در داخل گروه و بين افراد با يكديگر فشار زيادى بر افراد وارد مى آورد. مشخص نبودن و خوب تعريف نشدن نقشها در داخل گروه عامل ديگرى است كه هرچقدر نقشها در داخل گروه نامشخص تر باشد، فشار بيشترى بر فرد وارد خواهد آمد.

عوامل سازمانى

نوع كار، نقشى كه افراد بايد ايفا كنند، خواسته هاى همكاران، ساختار سازمانى، مديريت يا رهبرى در ميزان فشار وارده بر فرد دخيل اند. جو حاكم بر سازمان و فرهنگ سازمان نيز با استرس رابطه دارد، اگر جو حاكم بر سازمانى مثبت باشد، افراد پرتلاش، كارى و مسؤوليت پذير و خلاق فشار كمترى احساس مى كنند. عامل ديگر نحوه تقسيم وظايف و شرح وظايف در سطح سازمان است كه وظايف بايد شفاف و مشخص بوده و قوانين دست وپاگير نباشد، همچنان كه اگر سبك مدير با سليقه كاركنان مطابقت نداشته باشد، كارمندان استرس بيشترى را متحمل مى شوند.

حجم كم كار، حجم زياد كار، شيفت كارى، حوادث محيط كار، شرايط نامساعد محيط كار (مثل سر و صدا، حرارت، گرد و غبار، مواد شيميايى،...) احساس عدم امنيت شغلى، عدم توزيع عادلانه امكانات، اختلاف همكاران، كار در شرايط تنهايى، به چالش نگرفتن استعدادهاى فرد، ارتقاى بى ضابطه، تصاحب پستها توسط افراد بيرون سازمان همه فشارزا هستند.

عوامل فراسازمانى

بعضى از عوامل فشار به خانواده و اجتماعى كه در آن زندگى مى كنيم، بر مى گردد: نامطمئن بودن وضع اقتصادى، نامطمئن بودن وضع سياسى، بى ثباتى و ناكارآمدى قوانين، نامطمئن بودن تكنولوژى، مشكلات مالى واقتصادى، مشكلات خانوادگى، تحصيل فرزندان، محل سكونت همه مى تواند در ميزان فشارى كه تحمل مى كنيم، نقش داشته باشد.حمايتهاى خانوادگى وفاميلى نيز درتحمل افراد در برابر فشارها نقش دارند. مسائل سياسى اقتصادى نيز باعث ايجاد فشار مى شود. ركودهاى كوتاه مدت هم موجب افزايش تنش مى شود، هنگامى كه سيستم هاى اقتصادى به قهقرا مى روند، سازمانها از نيروى كار خود مى كاهند، اضافه كارى كاهش مى يابد. تعدادى از كاركنان منتظر خدمات مى مانند، حقوقها كاهش مى يابد، هفته هاى كارى كوتاه مى گردد واز اين قبيل مسائل كه فشار زا هستند.

راهكار هاى مقابله با استرس

ـ يكى از راه هاى مقابله با عوامل فشار، شهامت برخورد با واقعيت است: بايد هر رويدادى را كه اتفاق مى افتد بپذيريم وبعد از پذيرش درآن پديده به دنبال حكمت ومصلحتى باشيم « الخير فى ما وقع» و روى موضوع بدين صورت بنگريم كه چگونه از آن اتفاق به صورت مثبت بهره بردارى كنيم، يعنى همه چيز مى تواند به يك فرصت تبديل شده وقابل استفاده باشد. اگر انسان نتواند واقعيت ها را بپذيرد و از آن درجهت مثبت استفاده كند دچار حالتى مى شود كه اصطلاحاً به آن تحليل رفتگى يا به اصطلاح عامه بريده مى گويند. علائم تحليل رفتگى عبارتند از احساس از دست دادن كنترل كارها ، عدم علاقه ، نداشتن احساس خوبى از كار و شغل خود ، بها ندادن به كار، احساس عدم كفايت ، احساس قصور وكوتاهى داشتن ، تمايل به بى اعتبار كردن كار، احساس نامؤثر بودن، كج خلق شدن، آداب و معاشرت را رها كردن . درحالت شديد تحليل رفتگى نيز، احساس قدر ناشناسى ازجانب ديگران، احساس اينكه فرد مى خواهد همه چيز را رها كند وسر به بيابان بگذارد ، بروز مى يابد.

ـ يكى از راهكارها حمايت اجتماعى است و اينكه دوستانى داشته باشيم كه با وجود نواقص موجود در كارمان را تأييد كنند.

ـ يكى ديگر از راهكارها حمايت اطلاعاتى است دوستانى داشته باشيم كه به ما اطلاعات بدهند ويا تجربيات خود را دراختيار ما قرار دهند.

ـ حمايت هاى مالى نيز دربرخى موارد مى تواند برشدت فشار بكاهد.

ـ يكى ديگر از راه هاى مقابله با فشار به وجود آوردن انطباق است. با ايجاد نگرش مثبت در خود نيز مى توانيم خيلى از رويدادها را مارك فشار نزنيم.

- یکی دیگر از راه های مقابله با استرس اینست که خانواده ها به فرزندانشان کمک روحی و فکری دهند تا حد امکان در این مواقع از نظر روحی بگویند « ما همیشه در کنار شما هستیم در هر مورد و در هر زمینه »

چگونه بر استرس غلبه کنيم  

 استرس واکنش فيزيکي بدن به موقعيتهاي ناخوشايند به عنوان بخشي جدانشدني از زندگي انسانها است.

تعريف استرس کار بسيار دشواري است زيرا استرس وارده به هر فرد يا شخصي متفاوت از ديگري است. استرس خفيف از موضوعاتي نظير از دست دادن اتوبوس، ايستادن در صف به مدت طولاني و يا اخذ يک برگ جريمه و استرس شديد از طلاق، مشکلات خانوادگي و مرگ يکي از اعضاي خانواده ناشي مي‌شود. همچنين استرس مي‌تواند جسمي يا روحي باشد.

استرس جسمي ناشي از کم‌خوابي، فعاليت جسمي شديد، رژيم ناسالم غذايي و يا بروز بيماري رخ مي‌دهد و استرس روحي از نگراني‌هاي مالي، پشت سر گذاشتن يک تجربه دردناک، بازنشستگي و اخراج از کار به وقوع مي‌پيوندد.با اين همه حجم زيادي از استرس از وظايف و مسئوليتهاي روزانه ما و موضوعات عادي نشأت مي‌گيرد. وظايف و فشارهاي ناشي از امور روزمره را غالبا با کمي مدارا از سر مي‌گذرانيم اما غافليم که بدن در مقابل اين هيجانات روحي بطور خودکار واکنش نشان مي‌دهد. افزايش فشار خون، تند شدن تنفس و ضربان قلب و افزايش جريان خون در ماهيچه‌ها کمترين واکنش بدن نسبت به بروز يک استرس خفيف است.

بدن به هنگام استرس نياز به انرژي کافي براي واکنش در مقابل آن دارد و اينجاست که در صورت عدم سازگاري با شرايط استرس‌زا سلامت بدن به طور جدي به خطر مي‌افتد.براي مقابله با استرس مي‌توان راههايي را پيشنهاد کرد اما نبايد فراموش کنيد که به کار بستن کامل آنها و استمرار، تنها شرط تاثير اين راهکارها در زندگي شماست.

عزم و اراده، پشتکار و زمان را از خاطر نبريد و سطح تحمل خود در برابر استرس را بسنجيد.

چند نکته دیگر درباره استرس

* واقع بين باشيد:

 اگر مشغله خيلي زيادي داريد ياد بگيريد که به کارهاي کم‌اهميت‌تر نه بگوييد.

شايد بيش از اندازه از خود توقع داريد و يا ديگران توقع زيادي از شما دارند.اگر با مقاومتي روبرو شديد دليل آن را بازگو کنيد و سعي کنيد خود را با برنامه جديدي سازگار کنيد.

* از خود توقع بيجا نداشته باشيد:

هيچ‌کس کامل نيست بنابراين به دنبال کمال‌گرايي محض نباشيد.

از خود بپرسيد چه کاري لازم است که انجام دهم، مي‌توانم آن را انجام دهم و براي بهتر انجام دادن آن چه کارهايي بايد بکنم و کمک خواستن از ديگران را در صورت نياز فراموش نکنيد.

* حفظ آرامش:

ده تا بيست دقيقه استراحت ذهني مي‌تواند براي از سر گذراندن يک استرس شديد به شما کمک زيادي کند. ضمن اينکه تحمل شما را نيز افزايش مي‌دهد.

از هر وسيله‌اي براي کسب آرامش از گوش کردن به موسيقي تا استراحت و فکر کردن به چيزهاي خوب و لذتبخش بهره ببريد.

* استفاده از قوه تخيل:

با استفاده از قوه تخيل راههاي بهتر کنار آمدن با استرس را تجربه کنيد.

ارائه يک سخنراني و انتقال به يک مکان جديد در ذهن مي‌تواند باعث افزايش اعتماد به نفس شما شده و ديدگاه مثبتي در ذهن شما نسبت به موقعيت و يا کار استرس‌زا به وجود آورد.

* به انجام يک کار خاص مبادرت ورزيد:

تحت استرس و فشار شديد حتي انجام يک کار معمولي نيز طاقت‌فرسا به نظر مي‌رسد.

بنابراين بهترين کار اين است که فقط به انجام يک کار فکر کنيد و سپس به کار ديگري بپردازيد. درگير کردن خود با چند وظيفه و کار کوچک هرچند جزئي و کم‌اهميت بار فشار روحي را افزايش مي‌دهد.

* تمرين جسمي:

انجام نرمش روزانه به ميزان زيادي به رفع استرس کمک مي‌کند. 20 تا 30 دقيقه فعاليت جسمي به توانايي روحي و جسمي انسان کمک زيادي مي‌کند.سرگرمي: از انجام کارهاي دلخواه از قبيل گوش دادن به موسيقي، باغباني، نقاشي و حتي پياده‌روي غافل نشويد.

 صرفاً به آنچه دوست داريد فکر کرده و سپس آن را انجام دهيد.

* مدل زندگي سالم را در پيش بگيريد:  

رژيم غذايي سالم، مصرف کم کافئين، انجام حرکات نرمشي و ايجاد توازن و تعادل بين کار و زندگي و تفريح از اولين پايه‌هاي يک الگوي سالم زندگي است. آنها را از خاطر نبريد.

احساساتتان را بيان کنيد: گپ زدن با دوستان به شما اين احساس را مي‌دهد که در شرايط دشوار تنها نيستيد. به انزوا و تنهايي فکر نکنيد و سعي کنيد از معاشرت خود با ديگران نکاهيد.

اظهار علاقه، محبت و کمک از جانب ديگران را بپذيريد.

* انعطاف‌پذير باشيد:

اگر در زندگي خصوصي يا کاري خود با يک مانع دشوار روبرو شديد درباره وضعيت و استراتژي خود بينديشيد.

بحث و جدل کردن فقط استرس شما را افزايش مي‌دهد، بنابراين اگر حق با شماست، بر موضع خود پافشاري کنيد اما با استفاده از روشي آرام و منطقي.  به نظرات ديگران گوش کنيد و خود را براي سازگار کردن با آنها آماده نشان دهيد.

اگر شما کوتاه بياييد و معقولانه اقدام کنيد نصف مسير را رفته‌ايد و نه تنها از استرس وارده به خود کاسته‌ايد بلکه راه‌حل‌هاي بهتري براي مشکلات خود يافته‌ايد.از انتقاد نهراسيد: ممکن است از خود و ديگران توقع بيجا داشته باشيد.

 بنابراين در صورت برآورده نشدن آن نااميد و دلزده و مايوس مي‌شويد به اين ترتيب اين شماييد که بايد تغيير کنيد و ديدگاهتان را نسبت به اطرافيان عوض کنيد.

 بخاطر داشته باشيد که هرکس خصوصيات منحصر به فردي دارد که با ديگري متفاوت است بنابراين نبايد همه را با يک چوب برانيد.

*کمک ديگران را بپذيريد:

از دوستان، آشنايان و خانواده خود کمک بگيريد و بدانيد که در صورت رفع نشدن علائم استرس بايد به روانشناس مراجعه کنيد.

اضطراب‌

   شرح بيماري

اضطراب‌ عبارت‌ است‌ از يك‌ احساس‌ ناراحت‌كننده‌ و مبهم‌ ترس‌،وحشت‌، يا خطر با منشاي‌ ناشناخته‌ كه‌ بر فرد مستولي‌ مي‌گردد. براي‌ بعضي‌ ازافراد اين‌ حالت‌ ممكن‌ است‌ ناگهاني‌ روي‌ دهد و بر طرف‌ شود، اما براي‌ بعضي‌ديگر اين‌ حالت‌ به‌ صورت‌ مزمن‌ در مي‌آيد. اضطراب‌ از نظر علمي‌ چندين‌ نوع‌دارد: اضطراب‌ حاد ناشي‌ از موقعيتي‌ خاص‌، اختلال‌ در تطابق‌ يافتن‌ با شرايط‌تازه‌، اختلال‌ اضطرابي‌ عمومي‌ شده‌، اختلال‌ هراس‌، اختلال‌ تنش‌زاي‌ پس‌ ازحادثه‌، ترس‌ مرض‌گونه‌ و اختلال‌ وسواسي‌ ـ جبري‌.

 

 

 

 

 

 

   علايم‌ شايع‌

احساس‌ اينكه‌ يك‌ اتفاق‌ نامطلوب‌ يا زيانبار به‌ زودي‌ رخ‌ خواهدداد.
خشك‌ شدن‌ دهان‌، مشكل‌ در بلع‌، يا خشونت‌ صدا
تندشدن‌ تنفس‌ وضربان‌ قلب‌، تپش‌ قلب‌
حالت‌ لرزش‌ يا پرش‌ عضلات‌
انقباض‌ عضلات‌، سردرد،كمردرد
عرق‌ كردن‌
مشكل‌ در تمركز
منگي‌ يا غش‌
تهوع‌، اسهال‌،كاهش‌ وزن‌
خواب‌آلودگي‌
تحريك‌پذيري‌
خستگي‌
كابوس‌
مشكل‌ درحافظه‌
ناتواني‌ جنسي‌

   علل‌

فعال‌ شدن‌ مكانيسم‌هاي‌ دفاعي‌ بدن‌ براي‌ مبارزه‌ يا فرار. ترشح‌آدرنالين‌ از غدد فوق‌كليوي‌ افزايش‌ مي‌يابد، و موادي‌ كه‌ از تجزيه‌ آدرنالين‌ دربدن‌ جمع‌ مي‌شوند (كاتكول‌ آمين‌ها) نهايتاً بخش‌هاي‌ مختلف‌ بدن‌ را تحت‌تأثيرقرار مي‌دهند. تلاش‌ براي‌ پرهيز از اضطراب‌ خود موجب‌ اضطراب‌ بيشترمي‌شود.

 

   عوامل تشديد كننده بيماري

استرس‌ با هر منشاء (مثلاً مشكلات‌ اجتماعي‌ يا مالي‌)
سابقه‌خانوادگي‌ اضطراب‌
خستگي‌ يا كار زياد
وقوع‌ مجدد موقعيت‌هايي‌ كه‌ قبلاًاسترس‌زا بوده‌اند يا طي‌ آنها به‌ فرد آسيب‌ رسيده‌ است‌.
بيماري‌ جسماني‌
تكامل‌طلبي‌ غيرمنطقي‌
ترك‌ اعتياد يا الكل‌

 

 

    پيشگيري‌

از روش‌هاي‌ كسب‌ آرامش‌ يا مراقبه‌ براي‌ كاهش‌ استرس‌ بهره‌بگيريد.
به‌ فكر تغيير شيوه‌ زندگي‌ خود باشيد تا استرس‌ كاهش‌ يابد.

 

   عواقب‌ مورد انتظار

اضطراب‌ عمومي‌ شده‌ را مي‌توان‌ با درمان‌ كنترل‌ كرد. غلبه‌كردن‌ بر اضطراب‌ اغلب‌ موجبات‌ زندگي‌ بهتر و رضايت‌ بخش‌تري‌ را فراهم‌مي‌آورد.

 

    عوارض‌ احتمالي‌

بروز اختلال‌ در روابط‌ اجتماعي‌ و شغلي‌
افزايش‌ ناگهاني‌ميزان‌ اضطراب‌ ممكن‌ است‌ موجب‌ بروز حمله‌ هراس‌ و فرار از موقعيت‌ شود. وابستگي‌ به‌ داروها
نامنظمي‌ ضربان‌ قلب‌

 

 

    درمان‌ (اصول‌ كلي)‌

بهتر است‌ تحت‌ بررسي‌ و درمان‌ از نظر موارد خاص‌ تهديدكننده‌ يامنشاء استرس‌ كه‌ در ناخودآگاه‌ شما است‌ ولي‌ وجوددارد، قرار بگيريد.

به‌فراگيري‌ روش‌هاي‌ كاهش‌ انقباض‌ ناخودآگاه‌ عضلاني‌ مثل‌ بازخورد زيستي‌ وروش‌هاي‌ كسب‌ آرامش‌ بپردازيد.

به‌ ورزش‌ هوازي‌ (آئروبيك‌) به‌ طور منظم‌بپردازيد تا روح‌ و جسمي‌ آماده‌ داشته‌ باشيد.

   داروها

امكان‌ دارد داروهاي‌ ضداضطراب‌ مثل‌ بنزوديازپين‌ها براي‌ مدتي‌كوتاه‌ تجويز شوند.
امكان‌ دارد از داروهاي‌ ضدافسردگي‌ براي‌ اختلال‌ هراس‌استفاده‌ شود.

   فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري

فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري خود را حفظ‌ كنيد. فعاليت درزمان ابتلا به اين بيماري بدني‌ به‌ كاهش‌ اضطراب‌ كمك‌ مي‌كند.

 

 

  رژيم‌ غذايي‌

هيچ‌ نوع‌ رژيم‌ خاصي‌ توصيه‌ نمي‌شود. تنها بايد از كافئين‌ وساير مواد تحريك‌كننده‌، و نيز الكل‌ پرهيز كرد.

    درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعهنمود؟

اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌ تان علايم‌ اضطراب‌ را داريد وخوددرماني‌ نتيجه‌اي‌ نداده‌ است‌.
اگر شما دچار احساس‌ ناگهاني‌ هراس‌ بيش‌ ازحد شده‌ايد.
اگر دچار علايم‌ جديد و بدون‌ توجيه‌. داروهاي‌ مورد استفاده‌ دردرمان‌ ممكن‌ است‌ عوارض‌ جانبي‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشند.

اضطراب كودكان

نويسنده در اين مقاله، به بررسي نقش اضطراب در سلامت جامعه ‌آمريكا پرداخته است. «سوزان چرچ» عقيده دارد كه اضطراب كودكان، ارتباط مستقيمي با مشاهده صحنه‌هاي جرم و جنايتي دارد كه آنها در دوران كودكي از طريق فيلم‌ها و تصاوير شاهد آن هستند. او پيشنهاد مي‌كند، پدران و مادران به جاي تلاش براي تحصيل رفاه بيشتر براي خانواده، به فكر ايجاد محيطي سالم و باثبات براي كودكان باشند.

چكيده
نويسنده در اين مقاله، به بررسي نقش اضطراب در سلامت جامعه ‌آمريكا پرداخته است. «سوزان چرچ» عقيده دارد كه اضطراب كودكان، ارتباط مستقيمي با مشاهده صحنه‌هاي جرم و جنايتي دارد كه آنها در دوران كودكي از طريق فيلم‌ها و تصاوير شاهد آن هستند. او پيشنهاد مي‌كند، پدران و مادران به جاي تلاش براي تحصيل رفاه بيشتر براي خانواده، به فكر ايجاد محيطي سالم و باثبات براي كودكان باشند.

جرائم اجتماعي و طلاق والدين، فضاي امن خانواده‌ها را از بين برده است. مهم‌ترين كساني كه به امنيت رواني و احساس خانواده نياز دارند، كودكان هستند. افزايش سطوح طلاق والدين، بيكاري، جرائم اجتماعي و خشونت در تلويزيون و فيلم‌هاي سينمايي، آسمان را براي كودكان سياه كرده است.                                 

جالب است بدانيد، براساس مطالعه‌اي كه جديداً انجام شده، اضطراب و تشويش بچه‌هاي سالم در دهه‌ي 1980، به اندازه‌ي اضطراب و تشويش بچه‌هايي كه در دهه‌ي 1950 بيماري ذهني داشته‌اند، بوده است.

«جين كويينگ»، روانشناس اجتماعي در دانشگاه كيس وسترن ريزرو مي‌گويد: جرم، طلاق والدين و كمبود روابط احساسي و اجتماعي با افراد ديگر، نوجوانان و جوانان آمريكايي را بيمار كرده است. او سال‌هاي آخر قرن بيستم را «سال‌هاي اضطراب» ناميده است. او مي‌گويد: براساس مطالعات دانشگاهي انجام شده، اضطراب و عصبانيت از سال‌هاي 1980 ـ 1950، پنجاه درصد افزايش داشته، ترس و دودلي بين جوانان با شتاب زياد افزايش پيدا كرده و عميق‌تر شده است.

 اين نتايج، خلاصه آزمايش‌هاي سطوح اضطراب در بين 40192 دانشجو و گزارش‌هاي اضطراب از 12056 دانش‌آموز در دهه‌هاي 1980 ـ 1950 است، تويينگ براي يافتن دلايل اضطراب در بين كودكان آمريكايي، عواملي را كه در سعادت جامعه نقش دارند، بررسي كرده است؛ در چكيده آمار ايالات متحده، عوامل مؤثر در سعادت جامعه‌ي آمريكايي، سطوح جرايم، طلاق، بيكاري، درآمد و بعضي موارد ديگر برشمرده شده است. او مي‌گويد، دو عامل برجسته‌تر هستند:

1ـ جرم و بي‌ثباتي اجتماعي حاصل از آن،   

2ـ كمبود ارتباط اجتماعي با ديگران.

تويينگ مي‌گويد: با افزايش جرم و جنايت در جامعه، به همان نسبت اضطراب بچه‌ها بيشتر مي‌شود. حتي اگر بچه‌ها قرباني اصلي خشونت‌ها نباشند، رشد اين تصور كه خشونت به راحتي اتفاق مي‌افتد بچه‌ها را مضطرب مي‌كند، در اين بحث، پول كمترين نقش را دارد. امنيت مالي خانه‌هايي كه بچه‌ها در آن بزرگ مي‌شوند، اهميت زيادي ندارد، بلكه مهم اين است كه آيا بچه‌ها احساس سلامت و امنيت مي‌كنند يا خير. به گفته‌ي تويينگ، مردم الان نمي‌دانند چه اتفاقي دارد مي‌افتد؛ همان طور كه ندانستند بر سر جامعه‌ چه آمده است؛ دهه‌ي 1950 سال‌هاي بلوغ و كمال نبود، اما مردم نسبت به هم بيشتر احساس وابستگي مي‌كردند. امروزه ما بيشتر آزادي داريم.

 انتخاب بيشتري داريم، جرايم بيشتري هم داريم و البته اضطراب بيشتر. چيزي نمانده تا به خاطر اين اضطراب و جرايم، هزينه سنگيني پرداخت كنيم.

به نظر تويينگ، وقتي اين بچه‌هاي مضطرب بزرگ مي‌شوند، اضطراب و اضطراب‌زايي خود را به جامعه مي‌آورند. اين غول‌هاي ترسناك كه بچه‌ها از آن مي‌ترسند، در بزرگسالي آنها را به اعتياد، الكل و مواد مخدر مي‌كشاند.

آدم‌هاي مضطرب زودتر از آدم‌هاي معمولي مي‌ميرند.

به عقيده متخصصان، اضطراب با اغلب بيماري‌هاي طولاني مدت، مثل بيماري‌هاي سخت داخلي، بيماري‌هاي قلبي و بيماري‌هاي رواني، رابطه مستقيم دارد. اضطراب و ناراحتي در كودكان، نمود بيروني و رفتاري ندارد و بنابراين قابل تشخيص نيست. «ديويد استرچرز» پزشك عمومي، تحقيقي بر روي سلامت ذهني كودكان انجام داده كه براساس آن مشخص شده، از هر ده جوان آمريكايي، يك نفر از بيماري ذهني رنج مي‌برد؛ طوري كه شخصي را از كار روزانه‌اش بازمي‌دارد.

منتقدان رسانه‌هاي جمعي مثل «جوآن كانتور»، استاد ارتباطات در دانشگاه اشنگتن مي‌گويد، تصاوير خشونت‌آميز در تلويزيون، فيلم‌هاي سينمايي و بازي‌هاي ويديويي، مي‌تواند ترسي را در نهاد كودكان ايجاد كند كه براي مدت طولاني باقي مي‌ماند. او در همين زمينه، تحقيقي روي دانشجويان انجام داد. تقريباً يك چهارم مصاحبه‌شوندگان گفتند، هنوز از انجام بعضي كارها مثل شنا كردن در اقيانوس مي‌ترسند؛ زيرا فيلم‌هاي سينمايي از جمله فيلم «جاوز» كه هفت سال پيش ديده بودند، ترس را در آنها نهادينه كرده بود. كانتور كه كتاب «مامي، من مي‌ترسم: چگونه تلويزيون و فيلم‌هاي سينمايي بچه‌ها را مي‌ترسانند و ما براي حفاظت از آنها بايد چه بكنيم». را نوشته، مي‌گويد حتي وقتي شما به اندازه‌اي بزرگ شده‌ايد كه تشخيص مي‌دهيد صحنه‌هاي ترسناك، فقط فيلم است، باز ترس به قدري شديد است كه در حافظهبلندمدت شما مي‌ماند.

چه بايد بكنيمبراساس مطالعات تويينگ، بهتر است والدين به جاي تحصيل پول بيشتر، براي بچه‌ها، خانه و زندگي با ثبات و با احساس آماده كنند. آنها بايد بچه‌ها را از صحنه‌هاي خشونت‌بار تلويزيون دور نگه دارند. كانتور مي‌گويد: ترس بچه‌ها را دست كم نگيريد و به آنها قوت قلبي صادقانه ببخشيد. او مي‌گويد: «به آنها آرامش دهيد و توضيح دهيد، هيچ اتفاقي نيفتاده است».

 

 

 

 

 

 

 

اضطراب ورزشکاران

روابط و انسجام بين شخصي

حفظ يك ساختار پويا شناسي گروه سرتاسري در مغز مي تواند اطلاعات و راهنماييهاي مفيدي را فراهم آورد.

مرور كنيد سوالات را:

1ـ هدايت يا رهبري گروه را تعريف كنيد.

2ـ طبق مدل وابستگي فيدلر سه نوع تأثير رهبر مؤثر را تشخيص دهيد.

3ـ عوامل ساختاري گروه را كه در پيشرفت هدايت گروه تأثير دارند را توضيح دهيد.

4ـ مدل هدايت چند بعدي چلادوراي را شرح دهيد.

5ـ تحقيق چلادوراي در زمينه روشهاي اتخاذ تصميم مربيان را خلاصه كنيد.

6ـ پنج ويژگي تعريف پيوستگي كارون را مشخص كيند.

7ـ مدل ذهني (نظري) انسجام كارون را شرح دهيد.

8ـ چهار شيوه برآورد پيوستگي را مشخص كنيد.

9ـ يافته هاي تحقيق در مورد رابطه انسجام ـ عملكرد در ورزش را جستجو كنيد.

10ـ در مورد هدايت نشانه ي عليت در تحقيق انسجام ـ عملكرد بحث كنيد.

11ـ چند جنبه متوسط و واسطه را كه در رابطه انسجام ـ عملكرد تأثير دارند را مشخص كنيد.

مطالعه‌ي پيشنهادي

* چلادوراي، پ . و دو هرقي ، آ جي. (1998). روشهاي اتخاذ تصميم در مربيگري . در جِي . ام. وليامز (اي . دي) روانشناسي ورزش كاربردي:

رشد شخصي در عملكرد پيشينه (سومين انتشار). چشم انداز كوه، سي . آ: مِي فيلد.

اين فصل در كنار تحقيق مربوطه اخير و معني ضمني بر مربيگري ، نگاهي بر مدل هدايت چلادوراي دارد.

كارون، آ. وي، ويدمِيِر، دبليو . اِن و براولي، ال. آر (1985). توسعه يك ابزار در ارزيابي انسجام در تيمهاي ورزشي:

پرسشنامه‌ي محيط زيست گروه. نشريه‌ي روانشناسي ورزش، 266 – 244،7.

اين گروه سه گانه كانادايي بسياري از آثار محققانه در مورد پويا شناسي گروه ورزش را هدايت نموده اند . اين مقاله توسعه پرسشنامه محيط گروه و ارزيابي انسجام چند بعدي كه به طور وسيعي در روانشناسي ورزش و نرمش استفاده شده است را شرح مي دهد.

* كارون: آ. وي ، اسپنيك، كِي . اِس و پراپاوسيس، اِچ. (1997).

پيوستگي و ساختار تيم در زمينه هاي ورزش و نرمش:

كاربرد تبادل نظر غير مستقيم. نشريه‌ي روانشناسي ورزشي كاربردي 720 – 61،9.

ساختار گروه اخيراً يك عنوان بر جسته در پويا شناسي گروه ورزش شده است و اين ساختار به خصوص به تمرين روانشناسي ورزش مربوط است.

اكنون بحث و مرورمان را در مورد روانشناسي ورزش و نرمش پي مي گيريم. به احتمال زياد شما اين متن را براي يك درس كلاسي مطالعه كرده ايد و در مورد اين موضوع در كلاس با همكلاسي هايتان بحث كرده ايد. شايد روي يك موضوع خاص تمركز كرده ايد، موضوعات بيشتري دستگيرتان شده و به يك يادداشت باز بيني يا مطالعه تحقيقاتي انجاميده است . شايد شما تكنيكها و راهنماييهايي را به كار گرفته ايد تا مداخلات آموزش مهارتهاي روانشناسي را گسترش دهيد، تعليم يا مربيگري خود را بهبود بخشيد يا (( بازي ذهني)) خود را در فعاليتهاي روزانه‌تان كنترل نماييد.

ما بسياري از موضوعات شامل شخصيت و تفاوتهاي فردي ، انگيزه، آموزش مهارتهاي روانشناسي، احساسات، سياستهاي رفتاري ، پيشرفت اجتماعي، تنوع و پويا شناسي گروه را پوشش مي دهيم .

علاوه بر اين ، تقريبا هر عنوان و موضوعي چند وجهي است و مي توان از چندين جنبه آن را بررسي كرد. رفتار انساني در ورزش و نرمش پيچيده و پويا است و پاسخ ما به بسياري از پرسشهايمان نيز پيچيده و پويا مي باشد.

اگر به سوالاتي كه در شروع فصل يك ذكر شده بود برگرديد، متوجه خواهيد شد كه به كمك دانش روانشناسي ورزش و نرمش اكنون مي توانيد به راحتي به پرسشها پاسخ دهيد. اما شما به ديدگاههاي جديدي در مورد پيچيدگي هاي رفتاري دست يافته ايد و وقتي تأمل كنيد در خواهيد يافت كه پاسخها آنقدر هم ساده نيستند.

پاسخ به پرسشهاي فصل يك يا به سوالات امتحان درسي، آزمون صحيحي از درك شما نسبت به روانشناسي ورزش و نرمش نيست آزمون صحيح تر در تمرين حرفه اي شما خواهد بود زماني كه دانش و فرضيه هاي عملي روانشناسي و ورزش و نرمش را فرا مي‌خوانيد و آن دانش را با ديدگاههاي حرفه اي خود تلفيق مي كنيد. احتمالا شما در زمان مربيگري يك تيم فوتبال جوان، در مشورت با يك ورزشكار دانشجوي آماده در شركت در مسابقات بين دانشگاهي، در برنامه ريزي براي يك مراجع توانبخشي قلب، در كار با يك بنامه ي توسعه ي جوان اجتماع، يا در تلاش براي حفظ يك روش زندگي سالم در برنامه پر شور روزانه تان ، روانشناسي ورزش و نرمش را به كار خواهيد گرفت.

شايد زماني كه جوائزي در برنامه ي فوتبال خود در نظر مي گيريد، يا از دانش PST خود در كمك ياري به يك مراجع براي پيشرفت در مهارتهاي كنترل فشار عصبي كمك مي گيريد، تئوريهاي انگيزه ذاتي را به خاطر خواهيد آورد. اميدروارم بسياري از تاثيرات فعل و انفعالي شامل تنوع اجتماعي و روابط بين شخصي را در هنگام كار با افراد در زمينه هاي مختلف و پيچيده به ياد آوريد. راهنماييها و تطوريهاي عملي كمك خواهند كرد اما تلفيق اين دو براي هر فرد در هر موقعيتي متفاوت است.

اينجانب در تاليف اين كتاب دانش خويش را با ديدگاههاي روانشناسي ورزش و نرمش را همراه ساختم. شما را نيز به انجام اين كار دعوت مي كنم . دوست دارم واكنش شما ره نسبت به اين كتاب بدانم . مرا از آنچه براي شما مفيد واقع شد آگاه سازيد:چه بخشهايي بايد حذف، اضافه يا اصلاح شوند . پيشنهادتان را براي نسخه تجديد نظر شيوه بعدي ارائه دهيد.

مرا از افكارتان در مورد تحقيق و تمرين روانشناسي ورزش و نرمش آگاه كنيد. روانشناسي ورزش و نرمش به پيشرفت و حركت در مسيرهاي جديد ادامه مي دهد و شما مي توانيد ما را در پيشبرد در كمان از رفتار ورزش و نرمش ياري دهيد.

پيوست A :

آزمون اضطراب رقابتهاي ورزش براي بزرگسالان.

دستور العمل: در زير جملاتي در مورد احساس افراد در زمان شركت در مسابقات و ورزشها، آمده است. هر جمله را بخوانيد و بر طبق احساس خويش در هنگام شركت در مسابقات و ورزشها، يكي از گزينه هاي به ندرت ، گاهي و اغلب را انتخاب كنيد. اگر انتخاب شما گزينه ي به ندرت مي باشد مربع A را پر كنيد، اگر انتخابتان گزينه ي گاهي اوقات است مربع B و اگر گزينه ي اغلب است مربع C را پر كنيد.

در اينجا جوابهاي صحيح يا غلط وجود ندارد. زمان زيادي را براي هر سؤال صرف نكيند. به خاطر داشته باشيد گزينه اي را كه انتخاب مي كنيد احساس معمول شما را در زمان رقابت در مسابقات و ورزشها توصيف كند.

    به ندرت                         گاهي                                 اغلب

     ٱC                                        ٱB                      ٱA  

1ـ رقابت با ديگران از نظر اجتماعي لذت بخش است.

2ـ قبل از رقابت مضطرب هستم.

3ـ قبل از رقابت نگران آن هستم كه نتوانم خوب بازي كنم.

4ـ در زمان شركت در رقابت يك ورزشكار خوب هستم.

5ـ در هنگام رقابت نگران آن هستم كه اشتباه كنم.

6ـ قبل از رقابت آرام هستم.

7ـ امتياز گرفتن در زمان رقابت مهم است.

8ـ قبل از رقابت احساس مي كنم كه حالت تهوع دارم.

9ـ دقيقا قبل از رقابت ، قلبم تند تر از حد معمول مي زند.

10ـ شركت در مسابقاتي كه انرژي جسماني قابل ملاحظه اي نياز دارد را دوست دارم.

11ـ قبل از رقابت احساس راحتي مي كنم.

12ـ قبل از رقابت احساس راحتي مي كنم.

13 ـ ورزشهاي گروهي هيجان انگيز تر از ورزشهاي فردي مي باشند.

14ـ وقتي مي خواهم مسابقه را شروع كنم عصبي مي شوم.

15ـ معمولا قبل از رقابت گرفته و عصبي مي شوم.

دستور العمل براي امتياز بندي اسكات آزمون اضطراب رقابتهاي ورزشي در بزرگسالان:

براي هر گزينه سه پاسخ ممكن است: (a) به ندرت ، (b) گاهي، و (c) اغلب. 10 گزينه ي آزمون 2، 3، 5، 6، 8، 9، 11،12، 14 و 15 هستند. گزينه هاي كاذب (1 ـ 4 ـ 7 ـ 10 و 13) امتياز بندي نشده اند. گزينه هاي 2 ـ 3 ـ 5 ـ 8 ـ 9ـ 12 ـ 14 و 15 ذكر شده اند و طبق كليد زير امتياز بندي شده اند:

به ندرت = 1

گاهي = 2

اغلب = 3

گزينه هاي 6 و 11 بر طبق كليد زير امتياز بندي شده اند:

اغلب = 1

گاهي = 2

به ندرت = 3

دامنه ي امتيازات در اسكات از 10 (پايين ترين خصوصيت رقابتي ) تا 30 (بالاترين خصوصيت رقابتي) مي باشند.

اگر شخصي يك از 10 گزينه را حذف كند، امتياز كامل تقسيم شده مي تواند با محاسبه ي امتياز باقي مانده براي 9 گزينه ي پاسخ داده شده ، ضرب اين مقدار در ده و گرد كردن حاصل با عدد كامل بعدي ، تهيه شود. زماني كه دو يا بيشتر اند دو گزينه حذف شود، پرسشنامه پاسخگو مي بايست باطل شود.

ستون امتيازات و ضابطه هاي صدك نظير براي بزرگسالان سنين دانشگاهي كه در بخش زير شامل شده اند را انتخاب كنيد . جزئيات بيشتر از امتيازات اسكات و ضابطه هاي اضافي در رساله اسكات مارتنز (1977) يافت مي شود.

 

ضابطه هاي اسكات براي بزرگسالان سنين دانشگاهي طبيعي

 

 

 

 

را ه هاي بدست آوردن آرامش

1- جلوي گريه خود را نگيريد و گهگاهي گريه كنيد.

2- دست كم روزي 15 دقيقه را در سكوت بگذرانيد و به نيازهاي واقعي خود و نيز چيزهايي كه داريد فكر كنيد. سكوت عصاره‌ي آرامش است، با زور نمي‌توان آن را ايجاد كرد، بايد زماني كه فرا رسيد آن را بپذيريد. دست كم روزي يك ساعت، تنها به اتاقي برويد و در را به روي خود ببنديد.

3- افراد آرام به خود مي‌گويند كه براي تغيير گذشته كاري نمي‌توان كرد، آنگاه از فكر ادامه زندگي لذت مي‌برند.

4- وقتي احساس مي‌كنيد كه سرتان پر از فكرهاي جور و واجور است و جاي خالي در آن نيست، با قدم زدن، آن‌ها را پاك كنيد.

5- اگر نتوانيد كسي را ببخشيد، افكار خشمگين‌تان شما را براي هميشه با اين افراد مرتبط خواهد كرد. شاد كردن ديگران، باعث آرامش مي‌شود.

6- آرامش را از كودكان بياموزيد، ببينيد كه چگونه در همان لحظه‌اي كه هستند، زندگي مي‌كنند و لذت مي‌برند.

7- از همان كه هستيد راضي باشيد، در اين صورت احساس آرامش بيشتري مي‌كنيد.
8- هر چه اكسيژن بيش‌تري به شما برسد، آرام‌تر خواهيد شد، خوب است در محل كار و زندگي خود گياهي نگه داريد.

9- مهم نيست كه با شما مودبانه برخورد كنند يا نه، برخورد مودبانه‌ي شما، باعث ايجاد آرامي و احساس خوبي در شما خواهد شد.

10- سرعت حركت شما با احساستان رابطه‌اي مستقيم دارد، آرام راه برويد و حركات بدن خود را آرام‌تر كنيد، طولي نمي‌كشد كه آرام خواهيد شد. گاهي مي‌توانيد براي رسيدن به آرامش، دراز بكشيد، عضلات خود را شل كنيد و به هيچ چيز فكر نكنيد.

11- با حركات آرام و صحبت كردن شمرده، احساس آرامش را به جمع منتقل كنيد. آيا تا به حال فرد آرامي را ديديد كه با صداي بلند صحبت كند؟

12- با شوخ طبعي به آرامش خود كمك كنيد.

13- راحتي، يكي از عناصر مهم آرامش است، مثل دماي مناسب، صندلي راحت و لباس و كفش راحت.

* هر چند وقت يك بار ساعتتان را باز كنيد و خود را از فشار زمان نجات دهيد.

*در آوردن كفش‌ها به كاهش فشار عصبي كمك مي‌كند.

* فشردن يك توپ كوچك، تنش‌هاي عصبي‌اي را كه در انگشتان و دست‌هاي شما متمركز شده‌اند، خالي مي‌كند.

* لباس‌هاي گشاد و راحت، باعث ايجاد راحتي و احساس آرامش مي‌شود.

14- لحظه‌هاي زيباي زندگيتان را بنويسيد و از آن‌ها عكس و فيلم بگيريد، سپس بيش‌تر وقت‌ها آن‌ها را به ياد آوريد و درباره‌شان فكر كنيد و لذت ببريد.

15- هواي دريا، آب شور و صداي امواج، همگي باعث آرامش مي‌شوند، مسافرت به سواحل دريا را فراموش نكنيد. (پيشنهاد ما به شما سواحل استان گلستان است) تماشاي ماهي‌ها مثل خيره شدن به دريا، در شما ايجاد آرامش مي‌كند، زيرا ماهي‌ها آرام شنا مي‌كنند و آرام تنفس مي‌كنند.

16- آهسته غذا خوردن و جويدن، باعث تجديد قواي فكري و احساس آرامش خواهد شد.

17- براي تأثير بيش‌تر و رسيدن به آرامش، در خود متمركز شويد و آرام نفس بكشيد.

18- تمرين كنيد كه آرام‌تر از حد معمول صحبت كنيد، اين كار خود به خود ضربان قلب و تنفستان را كم مي‌كند و به شما اجازه مي‌دهد، ذهن و فكرتان را از بسياري مسايل پاك كنيد.

19- اگر به عقايد مذهبي و معنوي پايبند باشيد، به يكي از با افتخارترين روش‌هاي رسيدن به آرامش خاطر رسيده‌ايد، آنگاه مي‌توانيد بگوييد، الا بذكر الله تطمئن القلوب. اگر از خدا دور افتاده‌ايد، اكنون آشتي است. داشتن يك تكيه‌گاه معنوي در حد تعادل موجب آرامش مي‌شود.
20- احساسات و مشكلات خود را به ديگران بگوييد و آرامش بيش‌تري احساس كنيد.

21- يكي از مهم‌ترين مهارت‌ها در آرام بودن، فكر نكردن به مسايل كوچك است، دومين مهارت، كوچك شمردن تمام مسايل است.

22- شاد كردن ديگران، موجب آرامش مي‌شود. نمي‌دانيد چه لذتي دارد پول رستوران امشب را با توافق سايرين به يك كارتن خواب هديه دهيد. قدرداني كنيد. ديگران را براي لطف كردن به خود تحت فشار قرار ندهيد، لطف كه وظيفه نيست.

23- اگر مي‌دانستيد كه : «سيگار كشيدن + ورزش نكردن = استرس، اضطراب و حذف آرامش»، هرگز سيگار نمي‌كشيديد و ورزش كردن را به تعويق نمي‌انداختيد. در مورد اين دو موضوع باز هم مطالبي خواهيم داشت.

توجه : براي استفاده از متون و نقل آنها لطفا نام منبع اصلي و نام اين سايت را ذکر نماييد .

 

منابع

درمان افسردگی    - نویسنده: گیلیان باتلر  

                             مترجم: کوشیار کریمی طاهری

درمان  اضطراب  -نویسنده: گیلیان باتلر  

                           مترجم: کوشیار کریمی طاهری

روانشناسی عزت نفس -نویسنده: نانانیل براندن   

                                 مترجم: مهدی قراچه داغی
سايت اطلاع رساني                                     www.irteb.com  

سایت اطلاع رسانی                           www.healingwell.com

سایت اطلاع رسانی                                        www.aftab.ir

سایت اطلاع رسانی                  www.daneshnameh.roshd.ir

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: شنبه 06 تیر 1394 ساعت: 17:00 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق کامل درباره استرس,تعريف استرس,واكنش اخطار,گام فرسودگى,بيماريهاى استرس,