درسنامه آموزشی و پاسخ فعالیت های فارسی چهارم درس 13سیزدهم لطف حق

لغات درس لطف حق فارسی چهارم 

لطف:مهربانی

باطل:اشتباه

نیل:دور بزرگی که در سرزمین مصر واقع شده است

شیوه:روش

درفکند:انداخت

عدل:انصاف

گفته:سخن

بنده پروری:نوازشگری

رب جلیل:پروردگار با شکوه رهرو:کسی که راه دیگری را دنبال

می کند

حسرت:آه و افسوس

اینک:اکنون

خرد:کوچک

سطح آب:بیرون آب

گر:اگر

گاهوارش:گهواره اش

چون:چگونه دایه:زنی که به جای مادر است

کای:که ای

رهی:رها شوی

طغیان:سرکشی

زین:از این

حکم:دستور

به که:بهتر است که

اهداف درس سیزدهم فارسی چهارم ابتدایی لطف حق

1) آشنایی با شاعر بزرگ ایران

2) افزایش درک متن

3) گسترش واژگان با فرایند واژ ه سازی«تکرار»

4) تقویت درک دیداری و سخنوری

5) آشنایی با نشان ههای ساختار بلاغی متن مانند«بعد، سپس»

6) تثبیت یادگیری بند مقدمه و بندهای بدنه

شعر و معنی آن :

هنگامی که مادر موسی، به فرمان خداوند بزرگ، فرزند خود را در نیل رها کرد.

با حسرت، از ساحل او را نگاه می‌کرد و با خود می‌گفت: «ای فرزند کوچک بی‌گناه».

اگر لطف و مهربانی خدا تو را فراموش کند، چگونه از این کشتی بی‌ناخدا، نجات پیدا می‌کنی؟

از جانب خدا ندا آمد که: فکر خطا نکن، موسی که ادامه دهنده‌ٔ راه ماست، الان به جای امنی رسیده است.

ما موسی را که به رود نیل سپردی، نجات دادیم، در حقیقت ما او را محافظت کردیم و تو متوجه نشدی.

تو فقط مادر هستی و عشق و مهر تو به همین دلیل است، ولی روش ما عدالت و مهربانی در جهان است.

نگران نباش، زیرا آب از گهواره‌ٔ او راحت‌تر است و دایه و مادر او امواج و دریا است.

هیچ رودی بدون فرمان ما پر آب نمی‌شود و بالا نمی‌آید و تنها گوش به فرمان ماست.

تمام اتفاقات و حوادث دنیا تحت فرمان ما به وجود می‌آید، مثل توفان و سیل و ...

حالا بهتر است که برگردی و او را به ما بسپاری زیرا که ما او را بیش‌تر از تو دوست داریم.

پروین اعتصامی

درست و نادرست (صفحهٔ 105 کتاب درسی)

۱- مادر موسی وقتی گهواره‌ٔ او را به رود نیل سپرد، دنبال او رفت. نادرست
۲- مهرِ مادر موسی به فرزندش کم‌تر از محبّت خدا به موسی بود. درست

درک مطلب (صفحهٔ 105 کتاب درسی)

۱- زمانی که مادر موسی فرزندش را در آب انداخت، چه احساسی داشت؟ از سرنوشت پسرش بی‌خبر و نگران او بود.
۲- منظور از «کشتی بی‌ناخدا» چیست؟ همان سبد یا گهواره‌ای که حضرت موسی (ع) داخل آن بود و در کل منظور کسی یا چیزی که سرپرست نداشته باشد.
۳- سه صفت خداوند را که در متن شعر به آن اشاره شده است، بیان کنید. لطف و مهربانی. شکوه و عظمت. دانایی و توانایی
۴- مقصود شاعر در مصراع «دایه‌اش سیلاب و موجش مادر است» چیست؟ موج و سیلاب هر دو نگهدار کودک هستند.

واژه آموزی (صفحهٔ 105 کتاب درسی)

- مکتب، اتاقی بود بزرگ که همه گرداگرد آن روی زمین می‌نشستیم.
-------->   گرداگرد، یعنی دور تا دور
- بر اثر بارندگی زیاد، رودخانه لبالب از آب شده بود.
-------->  لبالب، یعنی پر
- سراسر دشت پر از شقایق‌های وحشی بود.
--------> سراسر، یعنی همه جا
- صدای تکبیر دَمادَم از هر سو شنیده می‌شد.
--------> دمادم، یعنی هر لحظه

 تصویرخوانی و صندلی صمیمیت

1- نگاه کردن به تصویر: تصویر را با دقّت ببینید و به جزئیات آن توجّه کنید.
2- تفكّر: برای فهمیدن معنی تصویر، فکر کنید و مطالبی را که از تصویر برداشت کرده‌اید در ذهن خود مرور کنید.
3- گفتار: هر وقت آماده شدید، رويِ صندلی معلّم بنشینید و درباره‌ٔ برداشت خود از تصویر برای دوستانتان صحبت کنید.

واژه آموزی درس سیزدهم فارسی چهارم ابتدایی لطف حق

یکی از فرایندهای واژه سازی در زبان فارسی “تکرار” است؛

در این فرایند با تکرار یک پایه یا واژه، کلمهٔ جدیدی ساخته می شود.

فرایند تکرار دو نوع دارد:

تکرار تام مانند آرام آرام، پرسان پرسان، دستی دستی

تکرار افزایشی مانند لبالب، گرداگرد، دمادم

کلماتی که در این درس آمده است حاصل فرایند واژه سازی تکرار افزوده است.

لازم به ذکر است این اطّلاعات تنها برای افزایش دانش همکاران محترم است.

املای درس سیزدهم فارسی چهارم ابتدایی لطف حق

املا: املای کلمۀ گمشده

این نوع املا در قالب یک بازی مفرّح است. ابتدا دانش آموزان کلمات مهمّ درس را روی تابلو می نویسند و همه با هم آنها را همخوانی می کنند.

سپس دانش آموزی را از کلاس خارج کرده، معلّم یکی از کلمه ها را پاک می کند.

وقتی دانش آموز به کلاس بازگشت باید کلمهٔ گمشده را پیدا کند و آن را بنویسد؛

البته صحیح نوشتن کلمه بسیار مهم است. این کار با دانش آموزان دیگر ادامه می یابد.

املا دو قسمتی

املا به صورت دو قسمتی مثل دروس قبل برگزار می گردد.

در قسمت املای تقریری می توان کلمات دارای ارزش املایی متن شعر را استخراج نموده و یک متن کوتاه ساخت و املا گفتن از خود شعر نیز بلامانع است.

قسمتی از یک متن معلّم ساخته:

«رودخانهٔ نیل همیشه طغیان، طوفان و موج را به خود دیده است، امّا ربّ جلیل با عشق و بنده پروری مسافران کشتی را به منزل رساند.لطف خدا……..  »

گاهی می توان لغات را دراختیار گروه های دانش آموزی گذاشت تا به تولید متناملا بپردازند واز همان متون در زنگ املا بهره برد .

درس سیزدهم نوشتاری چهارم ابتدایی

فعّالیت های نوشتاری  4: درک متن

در این درس در ادامهٔ آشنا کردن دانش آموزان با ابزارهای صوری انسجام

گزاره های متن، علائم و نشانه های ساختار بلاغی شامل روش ها و فهرست ها با تکیه بر زمان مانند: سپس و بعد معرفی می شود.

هوشیار کردن دانش آموزان نسبت به این سرنخ ها در متن باعث افزایش دقت آنها می شود و در تقویت درک متن آنها مؤثر است.

فعّالیت های نوشتاری  5: نگارش

این درس به تثبیت مطالب سه درس پرداخته است. در آنجا بند مقدمه و بندهای بدنه آموزش داده شد.