اختلالات دیکته نویسی و درمان آن ها

  نوع اختلال: بي دقتي  

درصد فراواني: 12

  رتبه: دوم  

مثال: نهنفته، عسبل، كندم، سيز

  علت: عدم تمركز و توجه به صداها و شكل حروف هنگام نوشتن

  راهكار مناسب براي رفع اختلال:   1- دو تصوير مشابه كه اختلالات جرئي با هم دارند در اختيار دانش‌آموزان گذشته تا اختلالات را پيدا كنند.

  2- كلمه‌اي را روي كارتي نوشته به طوري كه يك از حروف يا دندانه‌هاي آن جا افتاده باشد و يا كلمه‌ي مورد نظر نقطه و دندانه‌ي اضافه داشته باشد. (مهربان، تنور) تا دانش‌آموز آن را اصلاح كند.  

3- براي تصحيح ديكته دانش‌آموزان ديگر از او كمك بگيريم.

  نوع اختلال: حافظه شنوايي

درصد فراواني: 20

رتبه: اول

مثال: جا انداختن كلمه در جمله

علت: عدم دقت در خوب گوش دادن و عجله در هنگام نوشتن

راهكار مناسب براي رفع اختلال: 1- تكرار جمله‌اي كه در ديكته به كار برده شده، براي كل كلاس و جلب توجه همه.

2- دانش‌آموزي كه دچار اين مشكل است در جايي بنشيند كه نزديك معلم باشد.

3- از چنين دانش‌آموزي بخواهيم كه جمله را براي بقيه دانش‌آموزان بخواند.

نوع اختلال: حساسيت شنيداري

درصد فراواني: 6

رتبه: هفتم

مثال: پمبه (پنبه)، ژاله (جاله)

علت: عدم حساسيت در شنيدن صداها

راهكار مناسب براي رفع اختلال:

1- استفاده از نوار كاست و شنيدن انواع صداها و تشخيص نوع صدا

2- ريختن انواع اشيا (برنج، لوبيا، سنگ و . . .) در قوطي‌هاي مجزا و به صدا در آوردن آن‌ها و تشخيص نوع شئ داخل قوطي

3- پايين آوردن تن صدا توسط معلم به طوري كه به سختي تشخيص داده شود. 

نوع اختلال: نارسا نويسي

درصد فراواني: 9

رتبه: سوم

مثال: رستم و سهراب نيستند

علت: در دست گرفتن مداد به صورت نا مناسب، وضعيت قرار گرفتن نا مناسب كاغذ نسبت به بدن، صحيح نبودن جهت كاغذ، ضعيف بودن عضلات و كوچك بودن انگشتان دست (بيش از حد شل و يا سفت نگه داشتن قلم، دوربودن انگشت از سر مداد)

راهكار مناسب براي رفع اختلال:

1- كشيدن خطوط به صورت دلخواه توسط دانش‌آموزان به وسيله‌ي روان نويس، وايت برد، گچ نرم.

2- اصلاح نشستن كودك هنگام نوشتن تكاليف از نظر ارتفاع و موقعيت 

3- راست نگه داشتن دفتر به صورت زاويه قائمه هنگام نوشتن

4- استفاده از مدادهاي با قطر مناسب با توجه به وضعيت انگشتان او و تمرين‌هايي همچون ماساژ خمير بازي، مچاله و بريدن كاغذهاي باطله، بستن دكمه و زيبا و قفل و كليد

نوع اختلال: موارد آموزشي

درصد فراواني: 8

رتبه: چهارم

مثال: شوده‌ام (شده‌ام)، خوروس (خروس)، خراك (خوراك) علت: آموزش نادرست آموزگار به ويژه تدريس (با ربط) و استثنا

راهكار مناسب براي رفع اختلال:

1- براي تدريس ( اِ ربط) بازباني ساده چند مثال مي‌زنيم و از آن‌ها مي‌پرسيم كه بعد از شنيدن اين كلمات منتظر كلمه‌ي ديگري هستيد يا نه؟ اگر منتظر شنيدن كلمه‌ي ديگري هستند از ( اِ ربط) و اگر منتظر شنيدن كلمه‌‌ي ديگري نباشد از ( ـه ه ) استفاده مي‌كنيم مانند: مدادِ ، خانه

2- نوشتن كلماتي كه داراي ( اُ استثنا) هستند بر روي مقوا و نصب در جلوي ديد آنها و تقويت حافظه بصري.

نوع اختلال: حافظه توالي ديداري

درصد فراواني: 7

رتبه: پنجم

مثال: دادر (دارد)، آزرو (آرزو)

علت: عدم توانايي يادآوري كلمات به همان ترتيبي كه بوده است

راهكار مناسب براي رفع اختلال:

1- نام بردن ترتيب صف دانش‌آموزان توسط دانش‌آموزي كه اين مشكل را دارد.

2- انجام چند حركت ورزشي توسط معلم و تكرار ترتيب آن ورزش‌ها توسط دانش‌آموز.

3- نوشتن چند حرف روي مقوا و سپس يك فرصت كوتاه براي ديدن، به او مي‌دهيم. دانش‌آموز به ياد مي‌آورد، كه از راست به چپ چه حروفي را ديده است. (ص هـ ر م ز)

4- به جاي حروف در تمرين بالا از كلمه استفاده شود. (مادر بهار باران سبز)

نوع اختلال: حافظه ديداري

درصد فراواني: 7

رتبه: پنجم

مثال: اَمو (عمو)، سابون (صابون)

علت: كودك قادر به خاطر آوردن تصوير كلمه نيست

راهكار مناسب براي رفع اختلال:

1- انجام بازي چه كسي يا چه چيزي در كلاس جا به جا شده است.

2- ابتدا دو تصوير ساده را به كودك نشان مي‌دهيم و پس از مخفي كردن تصوير از او مي‌خواهيم كه تصاوير را به ياد آورد. در مرحله‌‌ي بعد از سه تصوير و تصاوير مركب و پيچيده‌تر استفاده مي‌كنيم.

نکات مهم در مورد تدریس کتاب فارسی پایه اول ابتدایی بخوانیم و بنویسیم

1- در کتاب بخوانیم مطلقا از نوشت افزار استفاده نمی شود .

 2 -  در کتاب بخوانیم بخش کردن و صدا کشی نداریم و از بخش کردن و صدا کشی به عنوان یک ابزار استفاده می شود .

3 – در تدریس نگاره ها بیشتر به تصویر خوانی و کلمات هم آغاز و هم پایان  توجه شود .

4 – در تدریس نگاره ها یادگیری کلمات موجود در زیر تصاویر لازم نیست ولی تصویر برداری ذهنی از شکل خطی کلید واژه ها از  اهداف مهم نگاره هاست .

5 – در هر هفته 2 یا3نگاره تدریس می شود بنابراین بهتر است در مهر ماه تمامی 10نگاره تدریس شده باشد .

 6– شعر های موجود در کتاب جنبه التذاذی دارد وحفظ کردن آن ها ضروری نیست .

7 -  در آموزش نشانه های قسمت اول ، متن درس طوری انتخاب شده است که اگر بصورت آهنگین و موزون وسطر به سطر خوانده شود دانش آموزان خوب یاد می گیرند .

8 – در هنگام نوشتن زیر نویس ها در کتاب بنویسیم دانش آموزان اول بخوانند و سپس بنویسند چون خواندن مقدمه و پیش نیاز نوشتن است .

9 – در کتاب بنویسیم حتما ازخط نوشتاری موجود در کتاب بنویسیم (نستعلیق تحریری) استفاده شود .

10- در نوشتن نشانه ابتدا معلم باید با گچ یا ماژیک خوب روی تخته بنویسدسپس دانش آموزان روی تخته بنویسند و تمرین کنند آنگاه از روی کتاب بنویسیم تمرینات را بنویسند.  (دقیقا مانند نوشته کتاب)

11 – در نوشتن وترکیب حروفات بهتر است تمام کلمه ویا حروفی که به هم چسبیده اند با یک حرکت دست نوشته شود .

12 – در تدریس کتاب بخوانیم در مورد تصویر عنوان با استفاده از شیوه داستان گویی و کمک گرفتن از دانش آموزان به تقویت مهارت سخن گفتن بپردازید.

13 – به نحوه اتصال حروف به هم بیشتر دقت کنید تا در مراحل بعدی ، روان بنویسند .

14 – اگر دانش آموزی در خواندن کلمه ای مشکل داشت راهنمایی کنید تا از تصاویری که کلمه مورد نظر در زیر آن نوشته شده است برای خواندن کمک بگیرد .

15 –  توصیه می شود در اوایل آموزش نوشتن باتوجه به انعطاف پذیری دست دانش آموزان  حتما از گچ و تخته سیاه که دارای خط زمینه می باشد استفاده شود .

16- در هنگام املا گفتن بهتر است از صدا کشی کمتر و یا استفاده نشود وشکل کلی کلمه توسط دانش آموزان نوشته شود .

17 – ازگفتن مشق ها به روش قدیمی جدا خودداری شودو از تکالیف مهارت محور استفاده کنید  وتمرینات کتاب بنویسیم در مدرسه و با نظارت معلم توسط دانش آموزان انجام شود .

18 – به والدین توصیه شود قبل از آموزش درس در منزل به کودکان خود آموزش ندهند و هر تمرینی در منزل با راهنمایی آموزگار صورت گیرد .

19 – در بخش روان خوانی آخر کتاب هدف اصلی تقویت مهارت خواندن و پی بردن به معنا ومفهوم آن است .

20 – در اواخر آموزش نشانه ها بهتر است اسم حروف را نیز به دانش آموزان یاد دهیم .

21- اگر تمرینات بنویسیم دقیق و با نظارت معلم توسط دانش آموزان انجام شود املا وجمله نویسی دانش آموزان نیز تقویت خواهد شد .

22 – در بودجه بندی کتاب فارسی طوری عمل کنید که در اردیبهشت ماه فرصت کافی برای روان خوانی داشته باشید .

شعر نگاره های فارسی

شعر نگاره های فارسی 

 

شعر  نگاره  یک

فصل فصل پاییز است 

خانه ی ما تمیز است 
خانه ی ما همین جاست
ببین چه خوب زیباست
وسائل رنگارنگ 
بچه ها خوب و رنگ
همه باهم می خندند 
در غم و می بندند 
تابلو بالای گلدان 
آزاده شاد و خندان
مادر کتاب رو جلد کرد
آزاده رو خوش حال کرد
اما نگاه کن حالا 
به سمت راست در بالا 
بابا کنار امین نشسته بر روی مبل 
امین کتاب به او داد
بابا خواند واو دلشاد 

باز هم بگم بچه ها  
خانه ی ما همین جاست 
به به چه خوب و زیباست

شعر نگاره ی  دو

بچه ها آماده، بچه ها آماده       مادر آزاده ببینید چه شاده 
حاضر آزاده حاضر و آماده     کفش قرمز بر پاش. 
لباس آبی به تن،     کیف قرمز بر پشت.      خندان ودلشاده   
   بابای آزاده پشت اون ایستاده   امین کوچک ما سمت راست ایستاده 
همگی منتظر،  تا بره آزاده، 
بره با سواد بشه      مثل ی غنچه باز بشه

شعر نگاره ی سه

 یک دو سه     زنگ مدرسه
 چه رنگارنگه    راه مدرسه 
وقتی اومدی    سمت خیابون
 خوب نگاه بکن     خط رو پیدا کن  
از روی خطها   آروم گذر کن   
  باید بدانی   کودک دانا 
در هر خیابان    ماشین زیاده   
 آزاده آنجاست     پای پیاده 
دست چپش را    به باباش داده 
امروز آزاده     خیلی دل شاده
 سمت مدرسه     کودک زیاده 
آن جا آن بالا   مسجدی زیباست
 مسجدی زیبا      خانه ی خداست

شعر نگاره ی چهار

به مدرسه رسیدم    دوستامو اونجا دیدم 
وقتی اونا رو دیدم    از خوشحالی خندیدم 
بچه‌ها شاد و خندان    چون گل های گلستان 
درخت و پرچمی بود    تو حیاط دبستان 
ببین ببین اونجا رو     لباس بچه ها رو 
همه به رنگ آبی   آبی آسمانی 
امیدوارم همیشه       منظم ومرتب 
تو مدرسه بمانی

شعر نگاره ی پنج 

از کلاس ما چه خبر؟ 
با همند این چند نفر 
پسر ها در یک کلاس     همگی با یک لباس 
آقای آموزگار     در کلاس مشغول کار
پسری خوب وزرنگ      با اجازه بی درنگ
پاسخ سوآل ها رو     می دهد خیلی قشنگ 
دوستای دیگر او    به معلم گوش میدن 
نظمشون  چه با صفاست     روی میز گلی زیباست 
عکس زیبای امام     روی دیوار اون بالاست

شعر نگاره ی شش

دراین بوستان زیبا    چه خوشحالند بچه ها 
همگی شاد و خندان   چون گل های گلستان 
همه با نظم وترتیب     با احتیاط بی آسیب 
در حال شادی هستند     مشغول بازی هستند
یکی روی سرسره     اون یکی تاب می خوره 
اون یکی با لیوان خود     از شیر آب، آب می خوره 
بوستان چقدر تمیزه        بچه ی خوب عزیزه

شعر نگاره ی هفت 

به به چه روستائی     عجب مهرو وفایی 
صدای بلبل اومد     بوی نان وگل اومد   
مادر امین را بوسید     پدر شیر گاو دوشید  
چوپان به صحرا رفته   حوصله اش سر رفته 
آزاده شیر میدوشد     امین به جو جه دون داد 
پرنده ها رنگارنگ    گوسفند ها زبر و زرنگ 
همه تو روستا شادند با خوشحالی در کارند

شعر نگاره ی هشت 

چه دنیای قشنگی   چه جای رنگارنگی 
چقدر حیوون زیبا    می بینیم ما در این جا 
گوزن و فیل و خرگوش    یک میمون بازیگوش
 شیر و ببرو یک پلنگ در دنیای رنگارنگ    
 ای بچه ی توانا    بگو تو اسم اینجا  
  بله درسته جانم    یک باغ وحش اینجا

شعر نگاره ی نه 

اینجا رو خوب نگاه کن      اسمشو تو پیدا کن 
در این خانه ی زیبا    جمعی از مرد و زنها 
در صف نماز می خونن    قرآن و دعا می خونن
در وسط پرده داره      حیاطش  نرده داره 
یک طرف جا نمازه     مناره هاش چه نازه 
حالا بگو زرنگم   این جا کجاست قشنگم 
بله درسته مرحبا    مسجد این جای زیبا

شعر نگاره ی ده 

بهاره آی بهاره      عید اومده دوباره 
عید اومد و عید اومد   صدای بلبل اومد 
سیب سماق وسرکه     سنجد وسیر و سرکه 
چه سفره ی قشنگی   با تخم مرغ رنگی 
همه به دور سفره    نشسته اند منتظر 
وقت تحویل سال است   پدر بزرگ خوشحال  است 
فصل بهار قشنگه  هر گوشه اش یه رنگه

با سپاس از خانم مرضات برای اشعار زیباشون

تنفس مناسب چه نقشی در گفتار و خواندن دارد؟

جالب است بدانید که تنفس مناسب، یکی از مهمترین عوامل در رشد گفتار و زبان کودک محسوب می شود. اثرات تنفس در گفتار علاوه بر کیفیت گفتار در سرعت و هماهنگی گفتار نیز به خوبی به چشم می خورد. کودک باید قادر باشد با انبساط سینه ریه ها را از هوا پر کرده (دم) و با خروج هوا از میان تارهای صوتی (بازدم) صوت خام تولید کرده و با حرکت صدای خام از اندام های گفتاری فوقانی صداهای گفتاری را تولید نماید. تنفس مناسب در مهارت خواندن نیز نقش اساسی دارد. تنظیم تنفس هنگام خواندن، مکث های بجا و مناسب، رعایت ریتم، لحن و سرعت خواندن همگی به تنفس مناسب بستگی دارند.

🔖چگونه می توان با کودکان تمرینات تنفسی را کار کرد؟

تمرینات تنفسی به سه دسته تمرینات دم، بازدم و کنترل تنفسی تقسیم می شوند:

الف) دم: هوایی است که فرد در هر بار تنفس به داخل ریه ها فرو می برد. جهت تقویت فعالیت دم از تمرینات زیر می توان استفاده کرد:

1-از کودک بخواهید عمل دم را انجام دهد و شما بشمارید: ۱، ۲، ۳ و ... .

2-با استفاده از نی نوشابه از کودک بخواهید کاغذی به ابعاد ۱x۱ را با دم نگه دارد و یا آن را از جایی به جای دیگر منتقل نماید که درصورت توانایی می توان اندازه و ضخامت کاغذ و یا طول نی را افزایش داد.

🔖چگونه می توان با کودکان تمرینات تنفسی را کار کرد؟

ب) بازدم: هوایی است که فرد در هر بار تنفس از ریه ها خارج می کند. برای افزایش بازدم نیز می توان از تمرینات زیر استفاده کرد:

1-فوت کردن شمع، کاغذ، پر و امثال آن که در هر مورد معیاری جهت ارزشیابی توانایی کودک در نظر گرفته می شود؛ به عنوان مثال فاصله شمع از کودک را ثبت کرده و در تمرینات بعدی آن را افزایش دهید.

2-بلند و کوتاه سوت زدن 3-تولید صداهای مصوت (آ، او، ای) به صورت کشیده و متناوب که زمان کشش آن ها ثبت و در تمرینات بعدی سعی می شود میزان آن افزایش یابد. در تمرینات دم و بازدم از کودک بخواهید عضلات شکم خود را لمس کند تا به وضعیت تنفسی خود آگاهی پیدا کند

🔖چگونه می توان با کودکان تمرینات تنفسی را کار کرد؟

ج) کنترل تنفسی: کنترل تنفسی در عمل به معنی هماهنگی میان دم و بازدم است. جهت تقویت آن به عنوان نمونه می توانید از تمرینات زیر استفاده نمایید: 1-از کودک بخواهید پس از دم عمیق نفسش را حبس کند و سپس بازدم را انجام دهد.

2-پس از دم عمیق و آهسته، بازدم کوتاه و سریعی داشته باشد و بالعکس.

3-هوا را از بینی گرفته و از دهان خارج نماید.

🔖تمامی تمرینات تنفسی را می توان به صورت بازی با کودکان و به صورت گروهی انجام داد.

1-جا به جا کردن کاغذهای رنگی از روی یک میز به روی میز دیگر با نی (تقویت دم)

2-فوت کردن حباب هایی که با کف صابون درست می شود (تقویت بازدم)

3-حرکت دادن قایق کاغذی بر روی آب با فوت کردن (تقویت بازدم)

4-به حرکت در آوردن اجسام سبکی مثل توپ پینگ پنگ و لیوان یک بار مصرف با فوت کردن (تقویت بازدم)

5-ایجاد نقش با فوت کردن به لکه های رنگی جوهر یا گواش (تقویت بازدم)

 6-انتقال آب با استفاده از یک شیلنگ باریک، از یک ظرف به ظرف دیگر (کنترل تنفسی)

آموزش نشانه غ بصورت شعر

قوربا غه                                                    جغد                 

آموزش نشانه  غـ ﻐ ﻎ غ با شعر

ما چهار تا غين هستيم                      كنار هم نشستيم

هم تنهاييم ،هم چسبان                     مهربانيم و خندان

آمده ايم  در هر جا                             يك نقطه داريم بالا

نشسته ايم درباغچه                        آمده ايم  در غنچه     

در آخر تيغ هستيم                            در آخر جيغ هستيم

آمده ايم آخر باغ                                هستيم آخر داغ

غمگین –  کلاغ –  جیغ –  غاز –  جغد –  مرغابی –  تیغ گل – باغ –  دروغ –   شغال –  دوغ –  چراغ –  مرغ –  شلوغ –  غبار –  لاغر  کاغذ –  اصغر –  غایب –  غذا –  مغازه –  غریبه –  الاغ –  افغانستان

باغبان –  روغن –  دماغ –  شلغم –    مشغول –  غوره –  غنچه

به نام آن که شبنم را بر روی گل آفرید .

بعضی از گل ها تیغ دارند .

کلاغ از شنیدن خبر رفتن مرغابی ها غمگین شد .

بچّه ها در حیا ط جیغ می زدند .

مادر بزرگ در  روستا دو غاز و چهار مرغابی دارد .

جغدی روی شاخه ی درخت آواز می خواند .

تیغ گل در دستم فرو رفت .

باغبان از گل های زیبا مراقبت می کرد .

هیچ انسان عاقلی دروغ نمی گوید .

مرغ حنایی به زمین نوک زد و دانه خورد .

با سبز شدن چراغ راهنمایی ماشین ها حرکت کردند .

اصغر در مغازه مشغول کار است .

الاغ از شدّت کار زیاد لاغر شده بود .

خوردن شلغم برای سرما خوردگی مفید است .

غنچه ی گل رز را در آب گذاشتم .

افغانستان یکی از همسایگان ایران است .

مشغول نوشتن بودم که دفترم تمام شد .

روی ورق کاغذی باغ پر از گل کشیدم .

غـ ، ـغـ ، ـغ، غ

ما چهار تا برادر       وسط و غیر آخر

هم تنهاییم، هم چسبان    مهربان و خندان

با «ق» همصدا هستیم        از شکلش، جدا هستیم

اول غنچه هستیم     وسط جغد هستیم

میام من آخر تیغ      میشینم آخر باغ