دانشگاه آزاد اسلامي و احد رودهن

 

 

موضوع:

حجاب

(تفسير آيات مربوط به موضوع حجاب از سوره هاي نور و احزاب)

 

 

 

 

 

 

 

 

سال تحصيلي: 86-85

 

مقدمه:

1- فلسفة حجاب

بدون شك،‌ در  عصر ما كه بعضي نام آن را عصر برهنگي و آزادي جنسي گذارده اند،‌ و افراد غرب زده، بي بند وباري زنان را جزئي از آزادي او مي دانند، سخن از حجاب گفتن براي اين دسته ناخوشايند و گاه افسانه اي است متعلق به زمان هاي گذشته !

ولي مفاسد بي حساب، مشكلات و گرفتاريهاي روز افزوني كه از اين آزاديهاي بي قيد و شرط به وجود آمده سبب شده كه تدريجاً گوش شنوائي براي اين سخن پيدا شود.

البته در محيط هاي اسلامي و مذهبي، مخصوصاً  در محيط ايران بعد از انقلاب جمهوري ا سلامي، بسياري از مسائل حل شده، و به بسياري از اين سؤالات عمده پاسخ كافي و قانع كننده داده شده است، ولي با زاهميت موضوع ايجاب مي كند: اين مسأله به طور گسترده تر مورد بحث قرار گيرد.

مسأله اين است: آيا زنان با (نهايت معذرت) بايد براي بهره كشي از طريق سمع،‌بصر و لمس (جز آميزش جنسي) در اختيار همة مردان باشند؟ و يا بايد اين امور،‌ مخصوص همسرانشان گردد؟

بحث در اين است: آيا زنان در يك مسابقة بي پايان در نشان دادن اندام خود و تحريك شهوات و هوس هاي آلوده مردان درگير باشند؟ و يا بايد اين مسائل از محيط اجتماع بر چيده شود،‌ و به محيط خانواده و زندگي زناشوئي اختصاص يابد؟!

اسلام، طرفدار برنامة دوم است و حجاب، جزئي از اين برنامه محسوب مي شود،‌ در حالي كه غربي ها و غرب زده هاي هوسباز، طرفدار برنامة اولند!.

اسلام، مي گويد: كاميابي هاي جنسي اعم از آميزش و لذت گيري هاي سمعي، بصري و لمسي مخصوص به همسران است و غير از آن گناه، و ماية آلودگي و ناپاكي جامعه مي باشد كه جملة‌ «ذلِكَ أََزكي لَهم» در آيات فوق اشاره به آن است.

وَ قْل لِلمْؤمِناتِ يَغضْضنَ مِن أبصارِهِنّ وَ‌ يَحفَظنَ فزوجهن و لا يبدين زينتهن الا ما ظهر منها و ليضربن بخمر هن علي جيوبهن و لا يبدين زينتهن الا لبعولتهن او آبائهن أو آباء بعولتهن أو أبنائهن أو أبناء بعولتهن أو إخوانهن أئو بني إخوانهن أو بني أخواتهن أو نسائهن أو ما ملكت أيمانهن أو التابعين غير أولي الا ربة من الرجال أو الطفل الذين لم يظهرو علي عورات النساء و لا يضربن بأرجلهن ليعلم ما يخفين من زينتهن و توبوا ألي الله جميعاً أيّها المؤمنون لعلكم تفلحون

و به زنان با ايمان بگو چشم هاي خود را زا (نگاه هوس آلود) فرور گيرند، و دامان خويش را حفظ كنند و زينت خود را- جز آن مقدار كه نمايان است- آشكار ننمايند، و (اطراف) روسري هاي خود را بر سينة خود افكنند (تا گردن و سينه با آن پوشانده شود)، و زينت خود را آشكار نسازند مگر براي شوهرانشان، يا پدرانشان يا پدرشوهرانشان،‌ يا پسرانشان، يا پسران همسرانشان، يا برادرانشان، يا پسران برادرانشان، يا پسران خواهرانشان،‌ يا زنان هم كيششان يا بردگانشان (كنيزانشان) يا افراد سفيه كه تمايلي به زند ندارند، يا كودكاني كه از امور جنسي مربوط به زنان آگاه نيستند؛ و هنگام راه رفتن پاهاي خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود. (و صداي خلخال كه بر پا دارند به گوش رسد) و همگي به سوي خدا باز گرديد اي مؤمنان، تا رستگار شويد!

تفسير: در اين آيه به شرح وظائف زنان در اين زمينه مي پردازد، نخست به وظائفي كه مشابه مردان دارند اشاره كرده مي گويد: «و به زنان با ايمان بگو چشم هاي خود را فرو گيرند (و از نگاه كردن به مردان نامحرم خودداري كنند) و دامان خود را حفظ نمايند» «وَ قٌل لِلمُؤمِناتِ يَغضُضنَ مِن أبصارِهِنّ و يَحفَظنَ فُرُوجَهُنَّ»

و به اين ترتيب، «چشم چراني» همان گونه كه بر مردان حرام است  بر زنان نيز حرام مي باشد، مي پوشانيد عورت از نگاه ديگران، چه از مردان و چه از زن براي زنان نيز همانند مردان واجب است.

پس از آن به مسأله حجاب كه از ويژگي زنان است ضمن سه جمله اشاره فرمودند:

1- «آنها نبايد زينت خود را آشكار سازند جز آن مقدار كه طبيعتاً ظاهر است» «وَ لا يُبدِينَ زِينَتَهُنَّ إلاّ ما ظَهَرَ مِنها»

در اين كه منظور از زينتي كه زنان بايد آن را بپوشانند و همچنين زينت آشكاري كه در اظهار آن مجازند چيست؟ در ميان مفسران سخن بسيار است.

بعضي، زينت پنهان را به معني زينت طبيعي (اندام زيباي زن) گرفته اند، در حالي كه كلمة «زينت» به اين معني كمتر اطلاق مي شود.

بعضي ديگر، آن را به معني «محل زينت» گرفته اند، زيرا آشكار كردن خود زينت مانند گوشواره و دستبند و بازوبند به تنهائي مانعي ندارد،‌ اگر ممنوعيتي باشد مربوط به محل اين زينت ها است،‌ يعني گوش ها و گردن و دستها و بازوان.

بعضي ديگر، آن را به معني خود «زينت آلات» گرفته اند منتها در حالي كه روي بدن قرار گرفته، و طبيعي است كه آشكار كردن چنين زينتي توام با آشكار كردن اندامي است كه زينت بر آن قرار دارد.

(اين دو تفسير اخير از نظر نتيجه يكسان است هر چند از دو راه مسأله تعقيب مي شود.)

حق اين است كه ما آيه را بدون پيشداوري و طبق ظاهر آن تفسير كنيم كه ظاهر آن همان معني سوم است و بنابراين، زنان حق ندارند زينت هائي كه معمولاً پنهاني است آشكار سازند، هر چند اندامشان نمايان نشود، و به اين ترتيب آشكار كردن لباس هاي زينتي مخصوصي را كه در زير لباس عادي يا چادر مي پوشند مجاز نيست، چرا كه قرآن از ظاهر ساختن چنين زينت هائي نهي كرده است.

در روايات متعددي كه از ائمه اهلبيت نقل شده نيز همين معني ديده مي شود كه زينت باطن را به قلاده: «گردنبند»، دملج:‌ «بازوبند» و خلخال:‌ «پاي «برنجن» همان زينتي كه زنان عرب در مچ پاها مي كردند» تفسير شده است.

و چون در روايات متعدد ديگري زينت ظاهر به «انگشتر»،‌ «سرمه» و مانند آن تفسير شده، مي فهميم منظور از زينت باطن نيز خود زينت هائي است كه نهفته و پوشيده است (دقت كنيد).

2- دومين حكمي كه در آيه بيان شده اين است: «آنها بايد خمارهاي خود را بر سينه هاي خود بيفكنند» «وَ ليَضرِبنَ بَخُمُرهِنَّ عَلي جُيُوبِهِنَّ»

«خمر» جمع «خمار» (بر وزن حجاب) در اصل، به معني پوشش است، ولي معمولاً به چيزي گفته مي شود كه زنان با آن سر خود را مي پوشانند (روسري).

«جيوب» جمع «جيب» (بر وزن غيب) به معني يقة پيراهن است،‌ كه آن تعبير به «گريبان» مي شود و گاه به قسمت بالاي سينه به تناسب مجاورت با آن نيز اطلاق مي‌گردد.

از اين جمله استفاده مي شود كه: زنان قبل از نزول آية، دامنة روسري خود را به شانه ها يا پشت سر مي افكندند، به طوري كه گردن و كمي از سينة آنها نمايان ميشد، قرآن دستور مي دهد روسري خود را بر گريبان خود بيفكنند تا هم گردن و هم آن قسمت از سينه كه بيرون است مستور گردد. (از شأن نزول آيه كه قبلاً آورديم نيز اين معني به خوبي استفاده مي شود.)

3- در سومين حكم، مواردي را كه زنان مي توانند در آنجا حجاب خود را برگيرند و زينت پنهان خود را آشكار سازند، با اين عبارت شرح مي دهد:

«آنها نبايد زينت خود ار آشكار سازند» «وَ يُبدِينَ زِينَتَهُنَّ»

«مگر (در دوازده مورد):‌

1-   براي شورهرانشان » «إلاّ لِبُعُولَتِهِنَّ»

2-   «يا پدرانشان» «أو آبائِهِنَّ»

3-   «يا پدران شوهرانشان» «أو آباءِ بُعُولَتِهِنَّ»

4-   «يا پسرانشان» «أو أَبنائِهِنَّ»

5-   «يا پسران همسرانشان» «أوْ أبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ»

6-   «يا برادرانشان» «أو إخْوانِهِنَّ»

7-   «يا پسران برادرانشان» «أو بَني إخْوانِهِنَّ»

8-   «يا پسران خواهرانشان» «أو بَني أخَواتِهِنَّ»

9-   «يا زنان هم كيششان» «أو نِسائِِهِنَّ»

10- «يا بردگانشان» (كنيزانشان) «أو ما مَلَكَتْ أيْمانُهُنَّ»

11- «يا پيروان و طفيلياني كه تمايلي به زن ندارند» (افراد سفيه و ابلهي كه ميل جنسي در آنها وجود ندارد» «أو التّابِعِينَ غَيْرِ‌ أُولِي الإرْبَةِ مِنَ الرِجّالِ»

12- «يا كودكاني كه از عورات زنان (امور جنسي) آگاه نيستند»

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 9:42 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد حجاب,

 

 

 

 

 

 

موضوع:

مدل energy- efficientمبني بر تراكم داده‌ها براي شبكه هاي سنسور بي سيم

 

چكيده:

تراكم داده ها در شبكه هاي سنسور بي سيم افزونگي را حذف مي كند تا مصرف پهناي باند و بازده انرژي گوه ها را توسعه دهد. اين مقاله يك پروتكل تراكم داده هاي energy- efficientامن را كه (Energy- Efficient Secure Pattern based Data Aggregation)ESPDA الگوي امن energy- efficient بر پاية تراكم داده ها) ناميده مي شود ارائه مي كند. برخلاف تكنيكهاي تراكم داده هاي قراردادي، ESPDA از انتقال داده هاي اضافي از گره هاي سنسور به cluster- headها جلوگيري مي كند. اگر گره هاي سنسور همان داده ها را تشخيص داده و دريافت كنند، ESPDA ابتدا تقريباً يكي از آنها را در وضعيت خواب (sleep mode) قرار مي دهد و كدهاي نمونه را براي نمايش مشخصات داده هاي دريافت و حس شده توسط گره هاي سنسور توليد مي كند. Cluster- head ها تراكم داده ها را مبني بر كدهاي نمونه اجرا مي كند و فقط داده هاي متمايز كه به شكل متن رمز شده هستند از گره هاي سنسور به ايستگاه و مكان اصلي از طريق Cluster- headها انتقال يافته است. بعلت استفاده از كدهاي نمونه، Cluster- headها نيازي به شناختن داده هاي سنسور براي اجراي تراكم داده‌ها ندارند. زيرا به گره هاي سنسور اجازه مي دهد تا لينك هاي ارتباطي سرهم پيوسته (end-to-end) امن را برقرار كنند. بنابراين، نيازي براي مخفي سازي/ آشكار سازي توزيع كليد مابين Cluster- head ها و گره هاي سنسور نيست. بعلاوه، بكار بردن تكنيك NOVSF block- Hopping، امنيت را بصورت تصادفي با عوض كردن با نگاشت بلوك هاي داده ها به time slotهاي NOVSF اصلاح كرده و آن را بهبود مي بخشد. ارزيابي كارايي نشان مي دهد كه ESPDA روش هاي تراكم داده هاي قراردادي را به بيش از 50% در راندمان پهناي باند outperform مي كند.

1- مقدمه: شبكه هاي سنسور بي سيم، بعنوان يك ناحيه و منطقة جديد مهم در تكنولوژي بي سيم پديدار شده اند. در آيندة نزديك، شبكه هاي سنسور بي سيم منتظر هزاران گره ارزان و كم هزينه و داشتن هر توانايي (Sensing capability) sensing با توان ارتباطي و محاسباتي محدود شده بوده اند. چنين شبكه هاي سنسوري منتظر بوده اند تا در بسياري از موارد در محيط هاي عريض گوناگوني براي كاربردهاي تجاري، شخصي و نظامي از قبيل نظارت، بررسي وسيلة نقليه و گردآوري داده هاي صوتي گسترش يافته باشند. محدوديتهاي كليد شبكه هاي سنسور بي سيم، ذخيره سازي، توان و پردازش هستند. اين محدوديتها و معماري ويژه گره هاي سنسور مستلزم انرژي موثر و پروتكلهاي ارتباطي امن هستند. امكان و اجراي اين شبكه هاي سنسور كم هزينه با پيشرفت هايي در MEMS (سيستم هاي ميكرومكانيكي micro electromechanical system)، تركيب شده با توان كم، پردازنده هاي سيگنال ديجيتالي كم هزينه (DSPها) و مدارهاي فركانس راديويي (RF) تسريع شده اند.

چالش هاي كليد در شبكه هاي سنسور، براي بيشينه كردن عمر گره هاي سنسور به علت اين امر است كه براي جايگزين كردن و تعويض باطري هاي هزاران گره سنسور امكان پذير نيست. بنابراين عمليات محاسباتي گره ها و پروتكلهاي ارتباطي بايد به اندازة انرژي موثر در صورت امكان ساخته شده باشد. در ميان اين پروتكلها، پروتكلهاي انتقال داده ها بر حسب انرژي از اهميت ويژه اي برخوردارند، از آنجائيكه انرژي مورد نياز براي انتقال داده ها 70% از انرژي كل مصرفي يك شبكة سنسور بي سيم را مي گيرد. تكنيكهاي area coverage و تراكم داده ها مي توانند كمك بسيار زيادي در نگهداري منابع انرژي كمياب با حذف افزونگي داده ها و كمينه ساختن تعداد افتقالات داده ها بكنند. بنابراين، روشهاي تراكم داده ها در شبكه هاي سنسور، در همه جا در مطبوعات مورد تحقيق و بررسي قرار گرفته اند، در SPIN (پروتكلهاي سنسور براي اطلاعات از طريق مذاكره sensor protocols for Information via Negotiation

ارسال داده هاي اضافي با مذاكره meta- dataها توسط گره ها حذف شده اند. در انتشار مستقيم، شيب ها كه براي جمع آوري داده ها و تراكم داده ها برقرار شده اند، كاربرد مسيرهاي تقويت مثبت و منفي را بوجود مي آورند. در گره هاي سنسور، نمونه اي از داده ها را كه نشان مي دهد كه چگونه تفسير سنسور به فاصلة زماني از پيش تعريف شده تغيير روش مي دهد مي فرستند. Cluster- headها نمونه هاي داده ها را جمع آوري كرده و فقط يكي از رويدادهاي وخيم تطبيق يافته را مي فرستد. از قبيل، پيش بيني افت درجه حرارت به طور تصادفي يك طوفان به پايگاه و مكان اصلي.

Cluster- head همچنين مي تواند مطالعات نمايندة k را بجاي مطالعات بدست آمدة n از تمامي سنسورهايش مطابق الگوريتم k-means بفرستد. امنيت در ارتباط داده اي موضوع مهم ديگري است تا طراحي شبكه هاي سنسور بي سيم مطرح شده باشد، همانند شبكه هاي سنسور بي سيم كه ممكن است در مناطق دشمن از قبيل ميدان هاي نبرد گسترش يافته باشد. بنابراين، پروتكل هاي تراكم داده ها بايد با پروتكلهاي امنيتي ارتباط داده ها بعنوان يك تعارض مابين اين پروتكلها كه ممكن است سوراخ و روزنه‌هايي (loophole) را در امنيت شبكه ايجاد كنند كار كنند. اين مقاله يك الگوي مطمئن و energy-efficient مبني بر پروتكل تراكم داده ها (ESPDA) را كه هر دوي تراكم داده ها و تصورات و مفهوم هاي كلي امنيتي را با هم در شبكه هاي سنسور بي سيم Cluster- head رسيدگي مي كند، ارائه مي كند. هرچند، تراكم داده ها و امنيت در شبكه هاي سنسور بي سيم در مطبوعات مورد مطالعه قرار گرفته اند، براي بهترين شناسايي و آگاهي ما اين مقاله نخستين مطالعه براي رسيدگي كردن به تكنيكهاي تراكم داده ها بدون مصالحه امنيت است. ESPDA كدهاي نمونه را براي اجراي تراكم داده ها بكار مي برند. كدهاي نمونه اساساً نمايندة بخش هاي داده ها هستند كه از داده هاي واقعي به چنين روشي كه هر كد نمونه مشخصات مخصوص داده هاي واقعي متناظر را دارد اقتباس شده است (گرفته شده است). فرآيند اقتباس يا استخراج ممكن است وابستگي به نوع داده هاي واقعي را تغيير دهد.

براي مثال: وقتي كه داده هاي واقعي تصورات حس شدة موجودات بشر توسط سنسورهاي نظارت و مراقبت هستند، مقادير پارامتر كليد براي شناسايي صورت و بدن بعنوان نماينده اي از داده ها كه وابسته به نيازهاي كاربردي هستند، مطرح شده اند. وقتيكه يك گره سنسور شامل واحدهاي دريافت يا احساس (sensing) چند گانه است، كدهاي نمونة گره سنسور، با تركيب كدهاي نمونة واحدهاي دريافت يا احساس (sensing) افرادي و فردي فراهم شده اند. بجاي ارسال كل داده هاي حس شده و دريافت شد. (sensed) اول، گره هاي سنسور را توليد مي كنند و سپس كدهاي نمونه را به Cluster- headها مي فرستند. Cluster- headها كدهاي نمونة متمايز را تعيين مي كنند و سپس فقط خواستار يك گره سنسور براي فرستادن داده هاي واقعي براي هر كد نمونه متمايز هستند. اين روش ديدگاه هم انرژي و هم پهناي باند موثري را براي ESPDA بوجود مي آورد. ESPDA، همچنين امن است زيرا Cluster- headها نيازي به كشف رمز داده ها براي تراكم داده ها ندارند و نه كليد رمزي سازي/ آشكار سازي منتشر شده است. علاوه بر اين، nonblocking كردن پيشنهاد شدة تكنيك hopping بلوك OVSF جلوتر، امنيت ESPDA را به صورت تصادفي با عوض كردن نگاشت بلوك هاي داده به time slotهاي NOVSF اصلاح مي كند. گره هاي سنسور معمولاً با چگالي عالي براي مقابله با خرابي هاي گره بعلت محيط هاي ناملايم گسترش يافته اند. گسترش تصادفي شبكه نيز در بسياري از مناطق با بيش از يك گره سنسور پوشانده شده بود. بنابراين، آن بسيار مطلوب و پسنديده است براي مطمئن ساختن اينكه يك منطقه و محيط فقط با يك گره سنسور در هر لحظه پوشانده شده است، بطوريكه بيش از يك گره سنسور همان داده ها را دريافت و احساس نمي كند. اين منجر به يك پيشرفت براي راندمان تراكم داده ها مي شود از آنجائيكه حتي داده هاي اضافي حس و دريافت نشده اند. در اين خصوص، اين مقاله يك الگوريتمي را براي هماهنگ كردن وضعيت خواب و فعال (sleep & active) به هنگام داشتن اشتراك گره هاي سنسور حوزه هاي sensing مطرح مي كند. نتيجة اين مقاله، بصورت زير سازمان يافته است. بخش 2 تراكم داده ها و پروتكل وضعيت sleep- active را شرح مي دهد. بخش 3 پروتكل امنيتي را مطرح مي كند. بخش 4 ارزيابي كارايي تراكم داده هاي پيشنهاد شده، پروتكل هاي sleep-active و پروتكل هاي امنيتي را ارائه مي كند. تبصره ها و توجهات در بخش 5 قرار دارند.

2- تراكم داده ها در ESPDA(Data Aggregation in ESPDA): اين مقاله در مورد شبكه‌هاي سنسور با ساختار سلسله مراتبي و مرتبه اي كه داده ها از گره هاي سنسور به جايگاه اصلي از طريق Cluster- headها مسير دهي شده اند، رسيدگي مي كند. ايستگاه هاي اصلي براي داشتن توان كافي و حافظه براي ارتباط برقرار كردن بطور امن و مطمئن با تمامي گره هاي سنسور و شبكه هاي خارجي از قبيل اينترنت در نظر گرفته شده و فرض شده اند. گره هاي سنسور بصورت تصادفي در بيش از يك فضا و محيط گسترش يافته و مستقر شده اند تا نظارت شده باشند و آنها را به درون clusterها بعد از گسترش ابتدايي سازماندهي مي كنند. يك Cluster- head، از هر clusterاي براي بكار بردن ارتباط مابين گره هاي cluster و ايستگاه اصلي انتخاب شده است. Cluster- headها بصورت پويا مبني بر انرژي باقيمانده براي داشتن توان مصرفي يكنواخت در ميان تمامي گره هاي سنسور عوض شده اند. از آنجائيكه انتقال و ارسال داده يك دليل اصلي مصرف انرژي است، ابتدا ESPDA، ارسال و انتقال داده هاي اضافي را از گره هاي سنسور به Cluster- headها با كمك پروتكل هماهنگي وضعيت sleep-active كاهش مي دهد. سپس، ترام داده براي حذف افزونگي بكار گرفته شده است و براي تعداد ارسال ها را براي ذخيره سازي انرژي به حداقل رسانده است. در روش هاي تراكم داده هاي قراردادي، Cluster- headها، تمامي داده ها را از گره هاي سنسور دريافت مي كنند و سپس افزونگي را با بررسي محتويات داده هاي سنسور حذف مي كنند. ESPDA كدهاي نمونه را بجاي داده هاي حس شده يا دريافت شده (sensed) براي اجراي تراكم داده بكار مي برد، بنابراين، محتويات داده هاي ارسال شده مجبور نيستند تا در Cluster- headها آشكار و فاش شده باشند. اين قادر مي سازد تا ESPDA در تركيب عطفي (اتصال، پيوستگي) با پروتكل امنيتي كار كند. در پروتكل امنيتي و sensor data، كه به عنوان غيراضافي (non-redundant) با Cluster- headها شناسايي شده اند، به ايستگاه اصلي كه به شكل به رمز درآمده است، انتقال يافته است. كدهاي نمونه با بكار بردن يك انتشار جستجوي نمونة محرمانه بوسيلة Cluster- head بصورت دوره اي توليد شده اند. جستجوي (seed) نمونه يك عدد تصادفي بكار رفته براي پيشرفت و اصلاح قابليت اعتماد كدهاي نمونه با اجازه ندادن به همان كدهاي نمونة توليد شده در هر زمان است. چنانچه جستجوي نمونه تغيير يافته است، الگوريتم توليد نمونه، يك كد نمونة متمايزي را براي همان دادة سنسور توليد مي كند. بنابراين، افزونگي حتي قبل از اينكه داده هاي سنسور از گره هاي سنسور انتقال يافته باشند، حذف شده است.

1-2- هماهنگي وضعيت بيداري- خواب (Sleep- Active mode coordination) : گره سنسور به هر دو وضعيت بيكار (idle) يا وضعيت فعال براي عملكرد sensing مبني بر اتصال و محيط دريافت (sensing) شرايط است. يك روش و تكنيك متمركز شدن روي كاستن داده اضافي است تا از گره هاي سنسور به Cluster- headها انتقال داده شده باشند. در ESPDA، بسته هاي افزونه قبلاً در سطح Cluster- head حذف شده اند ولي هنوز مراقبت انرژي با بكار بردن سرشت ارتباطي data driven(data driven communication nature)

از شبكة سنسور بي سيم امكان پذير است. شناسايي گره هايي كه حوزه هاي دريافت اشتراكي دارند و در حال خاموش كردن واحدهاي دريافتي برخي از آن گره ها براي يك مقدار كران دار از زمان اتلاف انرژي را از وقتيكه اين گره ها داده هاي اضافي را به علت همپوشي و داشتن اشتراك توليد خواهند كرد، كاهش مي دهند. بيشتر مدل هاي انرژي امواج راديويي مطبوعات، وضع ارتباطي گره هاي سنسور بي سيم را تائيد مي كنند بحث در مورد بهره ها و سودهاي اضافي توسط روش هماهنگي data driven sleep كه ممكن است قابل توجه نباشد، امكان پذير است. اگرچه، مزاياي اين تكنيك مي تواند مشاهده شده باشد اگر يكي روي عملكرد يك شبكة سنسور تمركز كند. رسيدگي يك مورد در يك چنين محيط دريافت گره در اتحاد مناطق دريافتي همسايگانش است، هرگاه يك رويداد در محدودة دريافت اتفاق مي افتد، كد نمونة متناظر (متشابه) را به Cluster- head آن در ميان همسايگانش خواهد فرستاد. از آنجائيكه بستة آن سرانجام در Cluster- head حذف خواهد شد، اين يك انتقال اضافي است. توجه داشته باشيد كه: اين يك سناريوي best-case است از آنجائيكه تمامي همسايگانش به همان Cluster- head ارسال مي كنند. اين امكان پذير است كه اين گره به يك Cluster- head متمايز و متفاوت، همسايگانش را به علت الگوي دسته بندي خودش گزارش مي كند. كليد نقطه براي نتيجه گيري از اين مشاهده اين است كه، خرابي براي حذف كردن يك ارسال افزونه در گره سنسور آغازي ممكن است در يك تعداد از انتقالات غيرلازم و غيرضروري در دسته بندي سلسله مراتبي كه ممكن است فقط در Cluster- headهاي سطح بالاتر يا در ايستگاه اصلي در بدترين مورد حذف شده باشد، حاصل شود. در پروتكل خواب (sleep) يك گره سنسور با همسايگانش براي شناختن corerage regionهاي اشتراكي همكاري مي كند. گره هاي مجاور مي توانند، با يكديگر از طريق Cluster- head ارتباط برقرار كنند. لفظ sleep protocol براي نسبت دادن خاموش كردن واحد دريافت گره ها نسبت به خاموش كردن امواج راديويي بكار رفته است. كل عمر شبكه به شكاف (slot)هاي با طول ثابت مدت زمان T كه در شكل 1 نشان داده شده است تقسيم شده است. هر شكافي شامل مراحل مشاهده، فراگيري و تصميم است. هر گره كه بيدار است، بافر محلي اش را مبني بر رويدادهايي كه در مرحلة مشاهده آن اتفاق مي افتد به روز مي كند (update). در مرحلة يادگيري، گره ها، خلاصة محتويات بافرشان را از قبيل: محموعه مقادير hash رويدادهاي مشاهده شده با همسايگانشان مبادله مي كنند. در مرحلة تصميم، هر گره قابليتش را براي نگهداري واحد دريافت on/ off براي يك مدت z (مضربي از T) ارزيابي مي كند و تصميمش را به همسايگانش منتشر مي كند. ترتيب انتشارها براي گره ها، به صورت (z/z_­max)*B كه B مقدار ثابت كوچكتر از T است و Z (مضرب T) مدت زمان خواب قبلي گره است و z_max (مضرب T) زمان حداكثر است كه يك گره مي تواند به ترتيب بخوابد، مرتب شده اند. انگيزة مرتب سازي انتشارها براي كاهش كشمكش ها و prioritize كردن گره ها است كه قادر نيستند كه در مراحل تصميم قبلي بخوابند وقتيكه مدت و زمان آن به اتمام برسد، هرگره الگوريتم زير را اجرا مي كند:

Algorithm. On Broad cast Timer Expire (  )

Begin

1.      if ( اگر رويدادها توسط همسايگاني كه هنوز تصميمشان را منتشر نكرده اند در بافر مشاهده شده باشد)

2.      Z’ = min (2*Z_E , Z_max)

3.      Broadcast sleep decision to neighbors

4.       خاموش مي كندz  را براي مدت  Sensing unit

5.      else

6.      Z’=0.5*T

7.      براي شكاف بعدي بيدار مي ماند.

8.      Endif

9.      را خالي مي كند  event butter

END.

ترتيب زمان خواب شبيه به الگوريتم back off نمايي دودويي است. در پايان زمان خوابش، هر گره، براي مدت يك شكاف تا ضوابط تصميم گيري آنرا روي مشاهدات اخير و تغييرات در شبكه و محيط (شكل 2) پايه قرار مي دهد. ارزيابي كارايي پروتكل sleep در بخش 1-4 ضميمه شده است.

2-2- بكاربردن كدهاي نمونة تراكم داده‌ها: (Data aggregation using pattern codes):

الگوريتم (PG) pattern generation روي تمامي گره هاي سنسور براي توليد كد نمونة مخصوص و ويژه براي داده هاي دريافت يا حس شده (sensed) اجرا شده است. در اين الگوريتم، داده هاي سنسور به يك مجموعه از اعداد و شماره اه نگاشت شده است و محدودة اين اعداد به فاصله هايي تقسيم شده‌اند از قبيل كران ها و عرض فاصله ها كه توسط مقادير از پيش تعريف شده سر حد تعيين شده اند. تعداد مقادير سرحد و تغيير فاصله ها ممكن است به نيازهاي كاربر و دقت تعريف شده و تعيين شده براي محيطي در چنين شبكه اي كه گسترش يافته است، بستگي داشته باشد. سپس الگوريتم pattern generation مقادير شاخص را براي هر فاصله با بكار بردن pattern seed تخمين مي زند و جدول‌هاي جستجو، فاصله و ارزش بحراني را توليد مي كند. جدول جستجوي فاصله محدوده اي از هر فاصله را تعريف مي كند و جدول جستجوي ارزش بحراني (critical value) هر فاصله را به يك مقدار و ارزش بحراني نگاشت مي كند، مقادير بحراني ممكن است بعنوان يك براي اولين فاصله تعيين شده باشد و با وجود آخرين فاصله به 9 تغيير يابد. اين مقادير بحراني يك پايه و مبنا را براي توليد كدهاي نمونه تشكيل مي دهند. مشخصات داده هاي سنسور با پارامترهايي از قبيل درجه حرارت يا رطوبت هوا نمايش داده شده اند. وقتي داده ها از محيط دريافت مي شوند، پارامترهاي آن با فاصله هاي تعريف شده در جدول جستجوي الگوريتم PG مقايسه شده اند و مقادير بحراني متناظر به هر پارامتري ارجاع داده شده است. الحاق و اضافه كردن مقادير بحراني همة پارامترهاي داده ها، كد نمونه را توليد مي كنند. Sensor ID , timestamp به كدهاي نمونه اضافه شده اند وقتيكه آنها به Cluster- head، ارسال شده اند. الگوريتم مقايسه (pattern comparison) از ارسال داده هاي اضافي جلوگيري مي كند. گره هاي سنسور، يك مجموعه از داده هاي رمزي شده را كه هيچگونه افزونگي ندارد به ايستگاه اصلي از طريق Cluster- head مي فرستد. در الگوريتم pattern generation ، pattern seed براي ايجاد و توليد كدهاي نمونه استفاده شده است. وقتي clusterها در ابتدا در شبكه مستقر شده اند، گره هاي سنسور pattern seed  محرمانه را از Cluster- headهاي متناظرشان كه pattern seed يك عدد تصادفي توليد شده است و توسط Cluster- head به شكل رمزي شده منتشر مي شود، دريافت مي كنند. جزئيات اينكه، pattern seed كه مطمئناً منتشر شده است، در بخش 1-3 ارائه شده است. Pattern seed براي پيشرفت قابليت اعتماد كدهاي نمونه با تصويب نكردن همان كدهاي نمونة توليد شده در هر زمان بكار برده شده است. همچنانكه pattern seed تغيير يافته است، الگوريتم pattern generation يك كد نمونة متمايزي را براي همان داده ها توليد مي كند. بنابراين، pattern seed در فاصله هاي زماني منظمي تغيير يافته است.

Algorthm. Pattern Generation (PG)

Input : sensor reading D.

Data parameters being sensed.

Threshold [  ] : Array of threshold levels of data intervals for each data type.

Data precision requirements of the network for each data parameter

S (critical [  ], seed): Function to shuftle the mapping of critical values to data intervals.

Out put: pattern- code (PC)

Begin

1.      variable PC=[  ] ; // pattern-code  مقدار دهي اوليه به

2.      for ead data parameter

3.      Declare n; // Number of data intervals for this data type

4.      Declare interval [n] , critical value [n]; //  جستجوي جداول

5.       براي پارامترهاي دادة متناظر استخراج مي كنند.   D داده ها را از  

6.      ‌گرد كردن داده ها براي دقت موردنياز با پارامترهاي دادة متناظر

7.      for I=1 to n

8.      interval [I]= threshold [I-1] threshold [I]

9.      end for

10.  if فرستاده شد)   cluster- headجديدي توسط   seed) then

11.   //نگاشت مقادير بحراني را به فاصله هاي داده ها دوباره انجام مي دهد  

12. for I=1 to 5

13. critical value [I] = S (critical value [I] , seed)

14. end for

15. end if

16. مي‌يابد  critical value , interval مقدار بحراني مربوطه را هر دادة جاري دريافت شده با بكار بردن جداول جستجوي

17. PC= PC + [critical value] ; //

18. end for;

19. PC= PC+ [Time stamp] +[Sensor Id] ; //  را اضافه مي كند. Id و Timestamp

END

1-2-2- مثالي براي Pattern generation : D (d₁ , d₂ , d₃) داده هاي دريافت شده را با 3 پارامتر d₃ , d₂ , d₁ به نمايندگي درجه حرارت، فشار و رطوبت هوا به ترتيب در يك محيط معين مشخص مي كند. هر پارامتر دريافت شده، براي داشتن مقادير سرحد مابين محدودة 0 تا 100 فرض شده است. الگوريتم pattern generation ، مراحل زير را اجرا مي‌كند.

1-Pattern code  توليد شده به pattern code خالي (خط 1) مقدار دهي اوليه شده است.

2- الگوريتم مقادير sensor reading  بالا را براي پارامترهاي داده ها كه دريافت شده اند، تكرار مي‌كند. در اين مورد، در ابتدا درجه حرارت را مورد رسيدگي قرار مي دهد. (خط 2)

3- پارامتر درجه حرارت از sensor reading D اقتباس و گرفته شده است. (خط 5)

4- براي پارامتر درجه حرارت، الگوريتم ابتدا چك مي كند كه چگونه يك seed جديد از cluster- head دريافت شده است (خط 10). ورود يك seed نگاشت مقادير بحراني را به فاصله هاي داده ها تازه مي كند.

5- فاصله داده ها كه شامل درجه حرارت دريافت شده است، از جدول interval پيدا شده است. سپس، از مقدار فاصله، مقدار بحراني متناظر از جدول critical value (خط 16) تعيين شده است.

6- PC به مقدار بحراني يافته شدة جديد (خط 17) تنظيم شده است. براي رطوبت هوا و فشار، مقادير بحراني متناظر به آخر بخشي از PC ساخته شده و تشكيل شده اضافه شده‌اند.

7- مراحل قبلي براي مطالعات فشار و رطوبت هوا اضافه شده اند.

8- وقتيكه كد نمونة كامل توليد شده است، timestamp و sensor identifier با كد نمونه به cluster-head (خط 19) فرستاده شده است.

در اين مثال، داده هاي دريافت شده توسط سنسور 1 و سنسور 3 با يكديگر از مقايسة مقادير كه نمونة آنها و 747 بطور يكسان تعيين شده اند. بطور مشابه، داده هاي دريافت شده توسط سنسور 2 و سنسور 4 و سنسور 5 يكسان هستند. (مقدار 755 كد نمونه). كدهاي نمونه با مقدار يكسان بعنوان يك مجموعه زايد و اضافي نسبت داده شده است. از اينرو، cluster- head، فقط سنسور 1 و 4 را براي ارسال داده ها از هر مجموعة اضافي مبني بر timestampها مطابق الگوريتم شرح داده شده pattern comparison زير انتخاب مي كند.

3-2- مقايسة نمونه با (pattern comparison by cluster-head) : cluster head منتظر گره هاي سنسور مي ماند تا كدهاي نمونه را انتقال دهد و آنها را ارسال كند. بعد از دريافت كدهاي نمونه از گره هاي سنسور براي يك دورة T ، مجموعة يكپارچه و دست نخورده‌اي از كدها، مبني بر افزونگي طبقه بندي شده است. تغييرات دورة T ، روي محيطي كه شبكة سنسور گسترش يافته است مبنا قرار داده شده است. سپس نمونه هاي منحصر به فرد به مجموعة انتخاب شده اي از كدها نقل مكان كرده اند. گره هاي سنسور كه مشابه مجموعة نمونة منحصر به فرد (مجموعة انتخاب شده selected – set) هستند، براي انتقال داده هاي واقعي درخواست شده اند. سيگنال هاي ACK ممكن است، به سنسورهاي ديگر براي در كردن داده هايشان (داده هاي اضافي) منتشر شده باشند. اين گره هاي سنسور مي توانند، براي ذخيره و نگهداري توان در وضعيت خواب قرار داده شده باشند.

Algorithm. Pattern Comparison

درخواست گره هاي سنسور در مجموعة انتخاب شده براي فرستادن داده هاي: Out put

Input : pattern codes

Begin

1.      به تمامي گره هاي سنسورcurrent- seed انتشار  

2.      while (current-seed is not expived)

3.      time- counter = 0

4.      while (time – counter < T)

5.       را به دست مي آوردtime stamp , sensor ID , pattern code

6.      end while

7.      مقايسه و دسته بندي مي كندclassified-setكدهاي نمونه را براساس افزونگي براي ايجاد 

8.      selected – set = {يك كد نمونه از هر مجموعة دسته بندي شده }  

9.      deselected – set = classified – set- selected – set

10. if (اگر گره سنسور در مجموعة انتخاب شده است) 

11. گره سنسور براي فرستادن دادة واقعي درخواست مي كند 

12. end if

13. end while

END

3- پروتكل امنيتي در (Security protocol in ESPDA) ESPDA : در كاربردهاي شبكة سنسور، جنبة امنيتي، به مهمي كارايي و مصرف انرژي شبكه است. پروتكل هاي امنيتي بكار رفته در شبكه هاي سنسور بايد از روي دقت به ملاحظة محدوديت هاي منبع محاسباتي و انرژي شبكه هاي سنسور بي سيم طراحي شده باشد. الگوريتم هاي پنهاني و نهفتة نامتقارن براي تأمين و تهية امنيت روي شبكه هاي سنسور بي سيم بعلت محاسبات، توان و منابع ذخيره سازي محدود قابل دسترس روي گره هاي سنسور بي سيم مناسب نيستند. بنابراين، الگوريتم هاي نهفته و پنهاني كليد متقارن براي پشتيباني امنيت در شبكه هاي سنسور بي سيم بكار گرفته شده اند. در اين بخش، پروتكل امنيتي energy- efficient از ESPDA ارائه شده است. هر گره سنسور، به يك (ID_i)  منحصر به فرد اختصاص يافته و يك گره مخصوص به كليد محرمانه (K_i) اختصاص يافته و يك كليد محرمانة (K) در تمامي گره ها مشترك است.  ID_I , K , K_i  در طي مرحلة ساخت تعيين شده اند. قبل از گسترش شبكه، ايستگاه اصلي با K و تمامي جفت هاي (ID_i-K_i) بكار رفته در شبكه تهيه شده است.            Cluster- headها كليد محرمانة اشتراكي K را براي ارسال patter seed بطور مطمئن و محفوظ به اعداد cluster بكار مي برند تا در الگوريتم pattern- generation بكار رفته باشد. بعلاوه، ايستگاه اصلي، يك كليد جلسه (K_b) را براي هر جلسه (session) ايجاد مي كند و به تمامي گره هاي سنسور به شكل رمزي شدة E_k(K_b) منتشر مي كند.

يك session ، يك مقدار مشخصي از دوره زمان است كه مدت آن به نيازهاي امنيتي كاربر وي بستگي دارد. هرگاه ايستگاه اصلي، يك K_b جديدي را منتشر مي كند، تمامي گره هاي سنسور session key هاي محرمانه شان را (K_I,b) با XOR كردن K_b با K_i توليد مي كنند. از آنجائيكه گره هاي سنسور كليدهاي توكار و غيرقابل انتقال دارند. اين پروتكل از توزيع كليدهاي محرمانه در محيط بي سيم جلوگيري مي كند. (شكل 3)

1-3- الگوريتم هاي امنيتي (Security algorithms) : پروتكل امنيتي ESPDA ، شامل 2 الگوريتم امنيتي با نامهاي الگوريتم امنيتي در گره سنسور (Security Algorithm at Sensor Node SAS) و الگوريتم امنيتي در ايستگاه اصلي (Security Algorithm at Base Station SAB) است. SAB , SAS كليد رمز مناسبي را براي تهية قواعد جامعيت، قابليت اعتماد و صحت بكار مي گيرند. (Stepهاي SAB , SAS در ص 6 است)

در هر جلسة ايستگاه اصلي، يك session key جديد K_b رمزي شده با بكار بردن كليد رمز مشترك K منتشر مي شود. مثل E_K(K_b) (مرحلة 1 از SAB). گره هاي سنسور، session key انتشار يافتة K_b را دريافت مي كنند و كليد رمز جلسة محرمانه node- specificشان (K_I,b) را با XOR كردن K_b با K_i تخمين و محاسبه مي كند. (مرحلة 3 از SAS). قابليت اعتماد داده ها با بكار بردن K_i,b براي تمامي رمزي سازي و آشكار سازي داده هاي منتج (نتيجه شده) در مدت آن جلسه با هر دو الگوريتم فراهم شده است. از آنجائيكه هر گره سنسور، K_i,b را با بكار بردن كليد توكار و غيرقابل انتقال منحصر به فردش حساب مي‌كند. رمزدار كردن داده ها با K_i,b نيز تأئيد داده ها را در الگوريتم پيشنهاد شده فراهم مي كند. عوض كردن كليدهاي رمزي، در هر جلسه، تازگي و بي تجربگي داده ها را در شبكه سنسور ضمانت مي كند، علاوه بر اين، آن همچنين براي برقراري و نگهداشتن قابليت اعتماد داده هاي ارسال شده با جلوگيري از بكار بردن همان كليد محرمانه در تمام اوقات كمك مي كند. تضمين تازگي و بي تجربگي داده ها به اين مفهوم است كه هيچ رقيب و دشمني پيام هاي قديمي را پاسخ داده و داده جديد است. در طي ارسال داده، هر گره سنسور، ID_i خودش timestamp و پيغام معرف رمزي، MAC(K_i,b , Data) را به پيغام براي تحقيق و بازرسي تازگي داده ها و جامعيت (مرحلة 4 از SAS) را اضافه مي كند. به مجرد دريافت يك پيغام، ايستگاه اصلي، K_i هم پيوند با ID_i را روي پيغام كشف مي كند و سپس، داده را با بكار بردن K_i,b (مرحلة 3 از SAB) كشف رمز مي كند. SAB , SAS، Blow fish را براي و رمزدار كردن و كشف رمز كردن داده بكار مي برند. ارزيابي Blowfish و برخي از الگوريتم هاي رمزي ديگر در بخش 3-4 داده شده اند. بعلاوه براي بكار بردن Blowfish براي داده هاي محرمانه و پروتكل امنيتي پيشنهاد شده، امنيت اضافي را با فرستادن داده هاي رمزي شده با بكار بردن تكنيك NOVSF-BH (مرحلة 4 از SAS) ارائه مي كند. جزئيات تكنيك NOVSF-BH در بخش 2-3 شرح داده شده اند. به مجرد دريافت داده از گره هاي سنسور، cluster-headID_i خودش را قبل از ارسال داده به ايستگاه اصلي اضافه مي كند. (مرحلة 5 از SAS). اضافه كردن ID_icluster-head به هر داده سنسور، به ايستگاه اصلي در تعيين كردن محل اصلي داده هاي سنسور كمك مي‌كند و مدت زمان تحقيق موردنياز براي يافتن K_i هم پيوند با سرچشمه گيري گره ID_i را كاهش مي دهد. (مرحلة 3 از SAB). وقتيكه ايستگاه اصلي داده سنسور را دريافت مي كند، ابتدا K_i از گره سنسور را با بكار بردن ID_i هاي فرستنده و cluster-head تعيين مي كند و K_i,bرا براي كشف رمز داده محاسبه مي كند (مرحلة 3 از SAB). سپس، ايستگاه اصلي، timestamp و K_i,b را براي تازگي داده ها چك مي كند و MAC (K_i,b , Data) را براي تحقيق و بازرسي جامعيت داده ها برآورد و حساب مي كند (مرحلة 4 از SAB). اگر داده، تغيير يافته يا پاسخ داده شده است، آنگاه ايستگاه اصلي نيازمند گره هاي سنسور متناظر براي ارسال دوبارة داده هايشان است (مرحلة 6 از SAB). در هر دو الگوريتم SAB , SAS ، كدهاي تائيد پيام با بكار بردن پروتكل حافظة موثر CBC- MAC حساب و برآورد شده اند. در پروتكل CBC- MAC، كد تصديق پيغام در حقيقت با پنهاني كردن رمز بدون هيچ نيازي براي الگوريتم تصديق پيغام اضافي برآورد شده اند.

2-3- تكنيك NOVSF Block hopping : نسل سوم (3 G) استانداردهاي بي سيم UMT-S/IMT-2000 ، پهناي باند (WCDMA) CDMA را براي پشتيباني از سرويس هاي سرعت بالا و سرعت متغير بيتي با نيازهاي QOS متمايز به كار مي برد. در خصوصيات و مشخصات 3 GPP ، كدهاي ضريب گسترش متغير قائم (orthogonal variable spreading factor codes) OVSF بعنوان كدهاي مجرا سازي براي گسترش داده ها براي هر دو uplink , downlink استفاده شده اند. كدهاي NOVSF ، در دريافت non blocking هستند كه هيچ يك از واگذاري كد انتساب به هر كد ديگري را بلوكه نمي كند. تمامي كدهاي NOVRSF، نه يكديگر قائم هستند و بنابراين، مي توانند همزمان تا آنجا كه حالت عمودي اهميت داشته است تعيين شده باشند. به علت محدوديت هاي منبع، بزرگترين چالش در پروتكل هاي امنيتي شبكة سنسور اجراي توابع پنهاني اوليه و اصلي است. اين چالش، ممكن است نيازمند قرباني كردن برخي از امنيت براي بدست آوردن امكان اجرا مثل بكار بردن كليدهاي كوچك يا الگوريتم هاي پنهاني ضعيف باشد. از اينرو، براي ايجاد امنيت كامل، ما تكنيك NOVSF Block hopping را بدون استفاده از توان اضافي براي اجرا و راه اندازي معرفي و مطرح مي كنيم. در اين مقاله، SAS ، تكنيك NOVSF- BH را براي پيشرفت و بهبود امنيت و بازده و راندمان طيفي شبكه هاي سنسور بي سيم بكار مي برد. در كدهاي NOVSF ، هر كد OVSF ، slot 64 زماني دارد طوريكه، هر عدد از اين timeslotها مي تواند، به يك كانال، اختصاص داده شده باشد.

تكنيك پيشنهاد شدة NOVSF-BH مزيت اين time slotها را با واگذاري بلوك هاي داده به slotهاي زماني با بكار بردن نگاشت هاي مختلفي در هر session ، تعبير مي كند. ايستگاه اصلي به صورت دوره اي، جايگشت هاي نگاشت مختلف را به cluster headها با رمزي سازي آنها به وسيلة كليد رمزي اشتراكي k صادر مي كند. يك مثال از نگاشت بلوك هاي داده به slotهاي زماني به شكل 4 نشان داده شده است. در SAS ، پيش از آنكه گره هاي سنسور داده ها را به ايستگاه اصلي بفرستند، ابتدا آنها، داده ها را همانطوريكه در بخش 1-3 شرح داده شد، رمزدار مي كنند و سپس تكنيك NOVSF-BH را اضافه مي كنند. با NOVSF-BH ، كاربر بدانديش (malicious) ابتدا تمايل يافتن نگاشت نمونه براي موقعيت session را دارد و سپس براي كشف رمز داده ها با استفاده از كليد مناسب محرمانه كه ارسال داده ها را مطمئن تر مي كند، تلاش مي كند. مزيت اين تكنيك اين است كه آن امنيت ارتباطي را بدون نياز به انرژي اضافي افزايش مي دهد. نگاشت اضافي بلوك هاي داده به slotهاي زماني NOVSF، با اضافه كردن يك multiplexer به سيستم به انجام رسانده است.

4- ارزيابي كارايي (Performance Evaluation) : اين بخش، ارزيابي كارايي ESPDA پيشنهاد شده را در اين مقاله با بكار بردن Glomosim و تشبيه كننده هاي مكتوب خودمان به زبان C ، ارائه مي كند. ما ابتدا، با نتايج ارزيابي كارايي پروتكل sleep در بخش 1-4 كه توسط بازده انرژي نمونه مبني بر تراكم داده در بخش 2-4 و ارزيابي الگوريتم هاي پروتكل امنيتي در بخش 3-4 شروع مي كنيم.

1-4- پروتكل وضعيت خواب فعال (sleep- active mode protocol) : در اين بخش، كارايي پروتكل وضعيت sleep-active ارزيابي شده است. منطقة هدف نظارت شده، يك منطقة مربعي 100 m * 100 m است. ايستگاه اصلي در مختصات (0 و 0) قرار يافته است. نتايج براي هر متغير بيش از 10 تكرار براي يك مقدار مشخص براي متغير ميانگين گرفته شده است. هر نمونه از شبكه، متصل شده است و در ابتدا full coverage را فراهم مي كند. سايز گره هاي بافر رويداد در 5 است، در صورتيكه، حداكثر اندازة پنجره ها براي مدت خواب گره ها به 8 تنظيم شده است. اين مقادير براي تعداد گره ها، محدوده و حوزة ارسال و تعداد رويدادهاي الحاق شده در هر ثانيه به ترتيب، 200 و ^m20 و 10 هستند. مقادير زمان برحسب شكاف زمان T نمايش داده شده اند. در هر slot ، 10 رويداد در مكان هاي تصادفي داخل شده اند. وضوح شبكه براي قرار دادن گره ها و رويدادها m1 است. شكل هاي زير اثر افزايش sensing range گره ها را روي مصرف انرژي شبكه و تعداد رويدادهاي كشف نشده به علت نقاط تاريك و ناپيدا توضيح مي دهند كه ممكن است بدليل پروتكل sleeping با نمونه هاي 1 بايتي اتفاق بيفتند. همچنانكه مي توان از شكل 5 مشاهده كرد، افزايش sensing vange گره ها، گره ها را قادر به ذخيره سازي بيشتر انرژي با تسليم شدن طولاني خواب مي كند. بطور مشابه، شكل 6 نشان مي دهد كه افزايش sensing range ميدان ديد شبكه را با تسليم شدن كمتر بر حسب درصد از رويدادها بالا مي برد تا وقتيكه پروتكل sleep استفاده شده است ناشناخته باشند. بازده انرژي نشان داده شده در شكل 5 يك كران پائين روي ذخيره سازي واقعي پروتكل است. از آنجائيكه فقط، انتقالات مابين cluster- head ها و گره هاي سنسور مطرح شده اند گره هاي باقيمانده نيز به علت sensing range افزايش يافته شان منطقة ديد بيشتري دارند كه درصد رويدادهاي كشف نشده را كاهش مي دهد.

2-4- بازده انرژي نمونه مبني بر تراكم داده ها:

(Energy efficiency of pattern based data aggregation) :

ESPDA براساس كدهاي نمونه پايه ريزي شده است كه در الگوريتم هاي تراكم داده هاي قراردادي استفاده نشده اند. در چنين استنباط هايي ابتدا تاخير سيستم تخمين زده شده و محاسبه شده است.

        · R سرعت انتقال را در سنسورهايي كه مي توانند داده ارسال كنند بر حسب bps (بيت بر ثانيه) مشخص مي كند.

        ·N كل تعداد گره هاي سنسور را مشخص مي كند و M آن دسته است كه دادة مجزا و مشخصي دارند.

        ·D_i تعداد بيتهاي ارسال شده در هر جلسه (session) را با گره سنسور i ، مشخص مي كند.

        ·P_i تعداد بيتهاي كد نمونة ارسال شده در هر جلسه (sessio) را با گره سنسور i مشخص مي كند.

با فرض اينكه زمان pattern generation و همچنين تاثير پخش ها بين گره هاي سنسور و cluster- head ناچيز و جزئي است، زمان انتقال داده از گره هاي سنسور به cluster- head به انضمام فقط زمان انتقال و ارسال داده تخمين زده شده و محاسبه شده است. از اينرو، در مورد الگوريتم تراكم دادة قراردادي، زمان انتقال داده برابر است با:

هر چند، در مورد ESPDA ، تمامي N گره سنسور ابتدا كدهاي نمونه را ارسال مي كنند و سپس فقط تعداد M از آنها داده ارسال مي كنند بدين وسيله نتيجه زمان انتقال داده به صورت زير است:

سپس، ما نشان مي دهيم كه چگونه دادة كوچكتر در مورد ESPDA مقايسه شده به يك الگوريتم تراكم دادة قراردادي ارسال شده است. مقدار و اندازة داده كه با يك الگوريتم تراكم دادة قراردادي ارسال شده باشد مي تواند به صورت  بيان شده باشد. هرچند، در مورد ESPDA مقدار دادة ارسال شده بصورت  نوشته شده است كه M با تعداد گره هاي سنسوري برابر است كه داده هاي مشخصي دارند كه اشاره دارد بر اين كه M معمولاً كمتر از N است. بعلاوه، P_i انتظار رفته كه درصد بسيار كوچكي از D_i باشد. در نتيجه، معمولاً ESPDA به پهناي باند بسيار كوچكي نياز دارد كه الگوريتم تراكم دادة قراردادي به سرعت افزونگي بستگي دارد. براي تعيين و تشخيص بازده انرژي ESPDA، ما يك تشبيه كننده (similator) در C نوشتيم و در Glomosim بكار برديم. سيميلاتور ما در جنبه هاي pattern generation و مقايسه Pattern از ESPDA بكار رفته است. Glomosim، براي تشبيه‌سازي ارسال داده و كدهاي نمونه (Pattern code) از گره‌هاي سنسور به Cluster- head بكار رفته است. نتايج تشبيه‌سازي نشان مي‌دهد كه ESPDA، بطور قابل توجهي بازده انرژي را با كاستن تعداد بسته‌هاي ارسال شده در ارتباط داده‌اي كه در شكل 7 نشان دهده شدهاصلاح كرده و آنرا بهبود داده است. در شبيه‌سازي‌هاي ما، ارتباط بين گره‌هاي سنسور و ايستگاه اصلي (base station) را مطرح كرده‌ايم. سرعت اشغال پهناي باند بصورت نسبت پهناي باند استفاده شده بدون هيچ تراكم داده‌اي تعريف شده است، مقايسه الگوريتم تراكم داده‌اي به پهناي باند استفاده شده بدون هيچ تراكم داده‌اي تعريف شده است. مقايسه الگوريتم تراكم داده قرادادي، توسعه پيشرفت‌هاي افزونگي، راندمان و بازده پهناي باند ESPDA را نيز افزايش مي‌دهد (شكل 7). در 100% افزونگي، اشغال پهناي باند ESPDA، به صفر نزديك مي‌شود،‌ از اينرو ESPDA افزونگي را قبل از ارسال و انتقال بسته‌هاي داده واقعي گره‌هاي سنسور حذف مي‌كند. اگرچه، در تراكم داده قراردادي، اشغال پهناي باند، پيش از 50% كل پهناي باند است، از اينرو تمام گره‌هاي سنسور، داده‌هاي واقعي را به
Cluster-head براي تراكم، ارسال مي‌كنند.

3-4- ارزيابي كارايي پروتكل امنيتي (Performance evaluation of ESPDA Security Protocol):

اين بخش، ارزيابي چندين الگوريتم پنهاني و نهفته را كه مي‌توانند در ESPDA بكار روند را ارائه مي‌كند. با توجه به منابع محدود گره‌هاي سنسور، الگوريتم‌هاي پنهاني يا نهفته بكار رفته در شبكه‌هاي سنسور بايد از روي دقت برحسب سايز و اندازه‌ها كدهايشان و انرژي مصرفي‌شان انتخاب شده باشند. براي مثال، يك گره Smart Dust، فقط 8 بيت پردازنده MHz4 با يك موج راديويي MHz (radio) 916 دارد. الگوريتم‌هاي ارزيابي شده در اين مقاله، DES, RC5, AES و Blowfish هستند. استانداردهاي ارزيابي، بازده انرژي و زمان هستند. تمامي الگوريتم‌هاي ارزيابي شده ثابت شده‌اند كه بصورت پنهاني و نهفته امن هستند. بنابراين، مقاومت و استحكام Cryptanalyfic اين الگوريتم‌ها در استاندادرهاي ارزيابي به حساب آورده نشده‌اند. ابتدا، الگوريتم‌ها برحسب فضاي حافظه
(memory space) اين الگوريتم‌ها در استانداردهاي ارزيابي شده‌اند. AES، بيش از 800 بايت از جداول جستجو (Lookup table) را بكار مي‌برد كه براي فضاي حافظه محدود شده‌ گره‌هاي سنسور بزرگ است. بطور مشابه، رمزگذاري بلوكي (DES block- cipher) DES كه به جدول S BOX ثبت 512 (512-entry SBOX table) و جدول ثبت 256
(256- entry table) براي جايگشت‌هاي تمايز و مختلف نياز دارد، به فضاي حافظه بسيار بزرگي براي جايگشت‌ها نيازمند است. RC5 نيز نشان داده شده كه بايد حافظه بزرگي براي تطبيق در يك گره سنسور داشته باشد تغيير و تبديلات (اصلاحات) شرح داده شده، Blowfish، مناسبترين الگوريتم براي گره‌هاي سنسور بر حسب نيازمندي‌هاي حافظه است.

Blowfish به KB1 حافظه براي رمزي‌سازي و 400 بايت براي نصب و اجراي كليد
(key setup) نياز دارد. CBC- MAC نيز به 580 بايت در كوچكترين و جزئي‌ترين مورد نياز دارد و از ايندو، كل فضاي حافظه Blowfish، در حدود KB2 (كيلوبايت) است. (جدول3)

سپس، تمامي الگوريتم‌ها روي سيمولاتور انرژي Joule Track براساس بدست آوردن انرژي مصرفي‌شان به هنگام اجراي روي پردازنده Strong Arm 1100 شبيه‌سازي شده‌اند. مدل تخمين و برآورد انرژي Joule Track روي مصرف انرژي دستورالعمل‌هاي مجموعه دستورالعمل‌ ARM پايه‌گذاري شده است. آزمايشات اين مدل انرژي دقت را به اندازه 3% از مصرف انژري واقعي نشان مي‌دهد. نتايج شبيه‌سازي براي DES, RC5, AES و Blowfish در جدول 4 و شكل 8 مقايسه گرافيكي الگوريتم‌هاي پنهاني يا نهفته را براساس زمان اجرا و مصرف انرژي‌شان در Joule Track ارائه مي‌كند.

جدول 4: نتايج شبيه‌سازي‌ها براي الگوريتم‌هاي پنهاني (نهفته)

شكل 8: زمان اجراي مورد نياز با هر الگوريتم پنهاني براي 32 بايت خروجي و مصرف انرژي هر الگوريتم پنهاني به رمزي دار كردن 32 بايت داد.

براساس مشاهدات از شكل 8 در جدول 4، AES, Blowfish بطور واضحي RC5, DES را outperform مي‌كنند.

ولو اينكه Blowfish 15% بيشتر از AES به زمان اجرا و مصرف انرژي نياز دارد، نياز فضاي حافظه Blowfish كمتر از AES است. بنابراين، Blowfish، مناسبترين الگوريتم پنهاني (نهفته) براي پروتكل امنيتي ما است.

5- نتيجه‌گيري: اين مقاله يك الگوريتم امنيتي enerty- efficient و پروتكل تراكم داده معرفي شده بود كه با هم ESPDA را تشكيل مي‌دهند. در، هم‌سنجي و بتاين (Contrast) براي پروتكل‌هاي تراكم داده قراردادي، ESPDA، از ارسال داده‌هاي اضافي از گره‌ةاي سنسور به Cluster- head جلوگيري مي‌كند. در Cluster- head, ESPDAها نيازي به بازرسي و امتحان كردن داده‌هاي دريافت شده از گره‌هاي سنسور ندارد. در عوض، Cluster- headها، Pattern codeهاي رسيده از گره‌هاي سنسور را مقايسه مي‌كنند و روي گره‌هاي سنسوري كه به ارسال داده سنسور نياز دارند، تصميم‌گيري مي‌كنند. اين عمل به بكارگيري بهتر پهناي باند و بازده انرژي منجر مي‌شود از آنجائيكه هيچ داده واقعي اضافي از گره‌هاي سنسور به Cluster- head ارسال نشده است. پروتكل وضعيت
Sleep- active در ESPDA مطرح شده است كه تعدادي از گره‌هاي سنسور فعال را براساس محدوده دريافت اشتراكي آنها را كاهش مي‌دهد.

ما همچنين، يك پروتكل امنيتي و تكنيك Norsf Block- Hopping را كه امنيت ارتباط داده‌ها را تأمين و تهيه مي‌كند. ارائه كرده‌ايم.

يكي از عوامل اصلي اين است كه كليدهاي متقارن (Symetric Keys) مورد استفاده در الگوريتم‌هاي امنيتي، ما بين گره‌هاي سنسور و cluster- head انتقال نيافته‌اند. نتايج شبيه‌سازي نشان مي‌دهد كه به همان اندازه كه نرخ يا سرعت افزونگي افزايش مي‌يابد، به موجب پيشرفت بهبودي راندمان پهناي باند، اشغال پهناي باند (bandwith occupancy)ESPDA كاهش مي‌يابد. همچنانكه چگالي شبكه افزايش مي‌يابد، انرژي ذخيره شده تا با بكار بردن پروتكل وضعيت خواب- فعال (Sleep- active mode protocol) نيز افزايش مي‌يابد. اين همچنين باعث افزايش سرتاسري انرژي وراندمان پهناي باند
(bandwith efficiency) مي‌شود. از نقطه نظر امنيت، نتايج شبيه‌سازي ما ثابت مي‌كند كه، الگوريتم‌هاي پنهاني اوليه كه در پروتكل امنيتي بكار رفته‌اند، مدت زمان اجراي كمتر و توان عملياتي بالاتري را به بكار بردن انرژي كمتري نسبت به ديگر الگوريتم پنهاني اوليه كه امنيتي ما بكار رفته‌اند، مدت زمان اجراي كمتر و توان عملياتي بالاتري را با بكار بردن انرژي كمتري نسبت به ديگر الگوريتم‌هاي پنهاني اوليه ارائه مي‌كند. با توجه به كار آينده، ما روي روشهاي استخراج خصيصه (feature extraction) براي pattern generation تمركز مي‌كنيم.

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 9:38 منتشر شده است
برچسب ها : مدل energy- efficient مبني بر تراكم داده‌ها براي شبكه هاي سنسور بي سيم,

منابع حقوق اساسي

الف: قانون اساسي

قانون اساسي كه شالودة سيستم حكومت هر كشور و چهارچوب و اساس حقوق آن محسوب مي‌شود، معمولاً داراي اصول و قواعد اساسي شكل حكومت و قواي آن و حدود اختيارات و وظايف هر يك و تشكيلات و وظايف نهادهاي اساسي و حقوق و آزاديهاي فردي و اجتماعي و سياستگذاريهاي كلي فرهنگي و اقتصادي و سياسي كشور مي‌باشد. و در كشورهايي كه ادارة اجتماع و حكومتشان بر مبناي يك سند نوشته به نام قانون اساسي است، اين سند به عنوان مهم‌‌ترين منبع حقوق اساسي آنها به شمار مي‌رود. لذا بجاست كه مباحث مختصري دربارة اين سند مهم سياسي- اجتماعي تقديم حضور شما خوانندگان گرامي بنماييم.

مبحث اول- تعريف قانون و تعريف قانون اساسي

واژه قانون اگر چه بر كتاب طب بوعلي سينا گذارده شده است و در موسيقي هم از مخترعات معلم ثاني (فاربي) مي‌باشد، از جمله، روش، قاعده، ترتيب، سنت، دستور و اصل هر چيز نيز تعبير شده است. اما در اصطلاح دانشمندان «قانون به ضابطه‌اي كلي گفته مي‌شود كه بر جمعي از افراد منطبق شده و حكم همه آن افراد از آن ضابطه شناخته مي‌شود و معمولاً لفظ قانون به يك سلسله حقوق و تكاليف اطلاق مي‌گردد».

ضمناً واژه قانون به دو اعتبار ديگر هم به كار مي‌رود كه هر يك داراي مفهوم جداگانه‌اي مي‌باشند. روابط بين علت و معلول و رابطه‌اي كه در درون موجودات عالم از طرف خداوند متعال قرار داده شده است، به عنوان قانون طبيعت كه حاكي از نظام تكوين و خلقت موجودات است، ناميده مي‌شود.

مفهوم ديگري كه مفهوم تشريعي و وضعي آن است در امور اعتباري به كار مي‌رود مثل قوانين موضوعه و جعل شده كه در اين مورد لفظ قانون اشاره دارد به حكم كلي كه براي روابط بين خالق و مخلوق و همچنين روابط بين مخلوقات و جوامع بشري تهيه و تنظيم شده است. در بحث مورد نظر مراد ما از قانون همين مفهوم تشريعي و قراردادي آن مي‌باشد.

و اما اينكه چرا بشر به قانون نياز دارد و يا اينكه چه قانوني بهتر است و در واقع كدام قانونگذار اصلح و اولي در قانونگذاري است خود بحث طويلي است كه در اينجا از آن صرفنظر كرده و فقط اشاره به سخنان فرزانه و حكيم عصر حاضر در اين راستا مي‌كنيم.

نظرات حضرت امام خميني (ره) دربارة قانون

 فرق اساسي حكومت اسلامي با حكومتهاي مشروطة سلطنتي و جمهوري در همين است كه نمايندگان مردم يا شاه در اين گونه رژيمها به قانونگذاري مي‌پردازند در صورتي كه قدرت مقننه و اختيار تشريع در اسلام به خداوند متعال اختصاص يافته است. شارع مقدس اسلام يگانه قدرت مقننه است و هيچكس حق قانونگذاري ندارد و هيچ قانوني جز حكم شارع را نمي‌توان به مورد اجرا گذاشت.

در جايي ديگر مي‌فرمايند: «حكومت اسلام حكومت قانون است ودر اين طرز حكومت حاكميت منحصر به خداست و قانون اسلام يا فرمان خدا بر همه افراد و بر دولت اسلامي حكومت تام دارد. همه افراد از رسول اكرم (ص) گرفته تا خلفاي آن حضرت و ساير افراد تا ابد تابع قانون هستند. همان قانوني كه از طرف خداي تبارك و تعالي نازل شده و در لسان قرآن و نبي اكرم (ص) بيان شده است… قانوني كه همه بدون استثناء بايستي از آن پيروي كنند و تبعيت نمايند… پيروي از رسول اكرم (ص) در حكومت و قانون الهي هيچگونه دخالتي ندارد، همه تابع اراده الهي هستند» . قرآن مي‌فرمايد: «ولو تقول علينا بعض الاقاويل لاخذنا منه باليمين ثم لقطعنا منه الوتين»؛ يعني اگر (پيامبر) چيزي (سخني- آيه‌اي) بر ما مي‌بست (مي‌افزود) هر آينه او را با دست راست مي‌گرفتيم و سپس رگ گردن او را قطع مي‌كرديم.

آنچه كه حضرت امام (ره) فرموده‌اند به هيچوجه به معناي رد نقش مردم در سرنوشت خودشان و يا به اصطلاح دمكراسي و آزادي انسانها نيست نكته‌اي كه در اينجا بسيار حائز اهميت است اينكه مردم در حكومت اسلامي بمراتب آزادتر و آگاهتر درباره سرنوشت خود تصميم مي‌گيرند و برخلاف كشورهاي به اصطلاح مترقي و آزاد امروزي در واقع فرد فرد مردم در حكومت اسلامي، قانون حاكم بر خود را انتخاب مي‌كنند و با پذيرش اسلام در واقع قانون مورد نظر خود را قبل از اينكه عده‌اي براي آنها تهيه و سپس تحميل كنند، برگزيده‌اند. در كشورهايي كه قانون فقط تراوش افكار عده‌اي از نمايندگان مردمي كه خود هم چه بسا بيش از نيمي از مردم كل اجتماع نبوده‌اند، به تصويب برسد و بر تمامي افراد جامعه تحميل و اعمال گردد و از آن گذشته هر قانوني كه از افكار انسانها سرچشمه گرفته باشد طبيعي است كه نمي‌تواند جامع و كامل و در برگيرنده مصالح و منافع تمامي انسانها و حتي نسل‌هاي متأخر و آينده اجتماعاتي باشد كه هنوز هيچيك از خصوصيات آن براي بشر و به دليل محدود بودن قواي جسمي و ذهني روشن نبوده و مجهول و نامعلوم است. بنابراين قانوني مي‌تواند براي تمام انسانها و تمامي نسل‌ها و عصرها مفيد باشد كه نويسنده آن اولاً: خالق تمامي انسانها، ثانياً: آگاه به نيازها و حوائج همه انسانها، ثالثاً: مشرف بر گذشته و حال و آينده اجتماع بشري، رابعاً: خود حكيم و عليم مطلق وقادر علي الاطلاق كه هيچگونه ضعف و نقضي در او راه نداشته باشد و تمامي مصالح و مفاسد مترتب بر قانون را دانسته و ضمناً هيچ‌ نسلي را بر نسلي يا گروهي را بر گروهي ديگر ترجيح نداده و همه انسانها را به طور يكسان مورد نظر و توجه قرار داده و نهايتاً خواستار كمال وسعادت و تكامل همه انسانها باشد. بنابراين روشن است كه چنين قانونگذاري جز خداوند قادر متعادل نمي‌تواند باشد.

امام خميني (ره) در فراز ديگري از سخنان خود مي‌فرمايند: «مجموعه قوانين اسلام كه در قرآن و سنت آمده توسط مسلمانان پذيرفته و مطاع شناخته شده است اين توافق و پذيرفتن كار حكومت را آسان نموده وبه خود مردم واگذار كرده است در صورتي كه حكومتهاي جمهوري و مشروطه سلطنتي اكثريت كساني كه خود را نماينده اكثريت مردم معرفي مي‌نمايند هر چه خواستند به نام قانون تصويب كرده و سپس بر همه مردم تحميل مي‌كنند.»

بنابراين قانونگذاران در حكومت اسلامي كه از طرف مردم مسلمان انتخاب مي‌شوند طبعاً بايد به اعتبار انتخابي كه مردم قبل از هر چيزي بدان اقدام كرده‌اند (يعني انتخاب اسلام و قوانين آن) فقط چيزي را به نام قانون تدوين و تنظيم كنند كه مردم چهارچوب آن را مشخص كرده‌اند و در واقع قانون بايد از چيزي تهيه و تنظيم شود كه مردم ضوابط و شرايط آن را در اولين روزهاي زندگي آگاهانه خود يعني وقتي به سن اطاعت و تبعيت از خالق خود رسيده‌اند، قبول كرده‌اند و لذا هيچيك از برگزيدگان مردم حق ندارند قانون يا ضابطه‌اي را براي تحميل به مردم تهيه و تدوين كنند كه خارج از قانون اسلام و خداوند متعال باشد و لذا مي‌توان گفت نمايندگان خبرگان و شوراي اسلامي در حكومت اسلامي فقط حق كشف و استخراج قوانين اسلام از منابع و ماخذي كه مسلمانها خود را موظف به پيروي از آن نموده‌اند داشته و بايد تمامي قوانين و مقرراتي كه براي ادارة حكومت و كشور تنظيم مي‌كنند منبطق با همان منابع و ماخذ باشد كه مهم‌ترين اين منابع، قرآن مجيد مي‌باشد كه فقط و فقط وحي الهي است و سنت و احاديث و رواياتي كه از زبان پيامبر اكرم (ص) و ائمه اطهار (ع)- كه منصوبين از طرف خداوند متعال هستند و چيزي جز حكم خداوند متعال نگفته و نكرده‌اند- مي‌باشد.

به همين دليل اصل چهارم قانون اساسي مي‌گويد: «كليه قوانين و مقررات مدني، جزائي، مالي، اقتصادي، اداري، فرهنگي، نظامي، سياسي و غيره بايد براساس قوانين و موازين اسلامي باشد. اين اصل بر اطلاق يا عموم همه اصول قانون اساسي و قوانين و مقررات ديگر حاكم است و تشخيص اين امر بر عهده فقهاي شوراي نگهبان است.»

طبق قانون اساسي در عين حال كه كليه قوانين بايد منطبق بر موازين اسلامي باشد، امور كشور و اداره نظام جمهوري اسلامي را بر عهده عموم مردم و با اتكاء به آراي عمومي دانسته است و در اصل ششم قانون اساسي آمده است: «در جمهوري اسلامي ايران امور كشور بايد به اتكاي آراي عمومي اداره شود، از راه انتخابات انتخاب رئيس جمهور، نمايندگاه مجلس شوراي اسلامي، اعضاي شوراها و نظاير اينها يا از راه همه‌پرسي در مواردي كه در اصول ديگر اين قانون معين مي‌گردد.»

بنابراين مردم در اولين انتخاب خود (با درصد بسيار بالايي 98%) ابتدا چهارچوب نظام و قوانين قابل اعمال بر خود را پذيرفتند و سپس در هر موردي كه نياز به كشف و تدوين كننده قوانين شكلي و ماهوي در همان چهارچوب داشته باشند، عده‌اي را انتخاب مي‌كنند، و در خصوص قانون اساسي پس از وضع و تنظيم آن يك بار ديگر نظر خود را اعلام داشته و اساس نظام اسلامي را با رأي خود پايه‌ريزي نمودند و به نظر مي‌رسد بهترين شيوه دمكراسي و اتكاء به مردم همين شيوه باشد كه امروزه در جمهوري اسلامي ايران متداول مي‌باشد.

همچنين روسو دربارة اينكه چه كسي يا كساني مي‌توانند قانونگذاري كنند و اينكه اساساً حق قانونگذاري از آن كسيت، سخنان ارزشمندي دارد كه ذيلاً گوشه‌اي از آن را بيان مي‌كنيم:

«براي كشف بهترين قوانين كه به درد ملل بخورد، يك عقل كل لازم است كه تمام شهوات انساني را ببيند، اما خود هيچ حس نكند، با طبيعت مادي رابطه‌اي نداشته باشد اما كاملاً آن را بشناسد، سعادت او وابسته به ما نباشد اما حاضر شود به سعادت ما كمك كند. بنابراين تنها خدايانند كه مي‌توانند چنانكه شايد و بايد است براي بردم قانون بياورند.»

درجاي ديگر نيز مي‌گويد:

«روح بزرگ قانون نويس تنها معجزه‌اي است كه مي‌تواند مأموريت آسماني او را به خلق اثبات كند.»

همچنين در همين كتاب (قراردادهاي اجتماعي) مي‌افزايد:

قانون نويس (قانونگذار) از هر حيث مرد خارق‌العاده‌اي است، نه فقط قريحه او، بلكه شغل و مقام او نيز بايد غيرعادي باشد، قانونگذار زمامدار نيست، عضو هيأت حاكمه نيست، قانونگذار حكومت جمهور را تأسيس نموده است اما خود عضو تشكيلات آن نيست، شغل قانونگذاري بزرگ و يك ماموريت معنوي محسوب مي‌شود كه با سلطنت مادي رابطه‌اي ندارد.»

و اما قانون اساسي همان‌طوري كه از نامش پيداست مجموعه قواعد و مقرراتي است كه حاكم بر اساس حكومت و صلاحيت قواي مملكت و حقوق و آزاديهاي فرد و جامعه و روابط فيمابين آنهاست. ضمناً قانون اساسي برخلاف ساير قوانين شامل دسته يا طبقه خاصي از افراد اجتماع نمي‌باشد بلكه بيانگر حقوق و تكاليف تمامي افراد يك ملت و كشور است كه صرفنظر از مقام و حرفه و شغل و موقعيتشان در اين قانون سهيم مي‌‌باشند.

مبحث دوم- چگونگي وطرق وضع قانون اساسي

از آنجا كه قانون اساسي در هر كشور از جايگاه و منزلت و اهميت ويژه‌اي برخوردار است لذا در تدوين آن از شيوه‌هاي خاصي كه مشمول مقررات پيچيده‌اي مي‌باشد استفاده مي‌شود و ضمناً با تشريفات جداگانه‌اي از ساير قوانين تهيه و تنظيم مي‌گردد. به همين جهت معمولاً كشورهاي مختلف جهان در اين امر از شيوه‌هاي مختلفي استفاده مي‌كنند كه ذيلاً به شرح آنها مي‌پردازيم:

1-  در بعضي از كشورها مقام صلاحيتدار براي وضع و تدوين قانون اساسي، سلطان يا حاكم آن كشورها مي‌باشد. چنانكه در گذشته در كشورهاي سلطنتي قانون اساسي اغلب توسط سلاطين تهيه و به ملت اعطاء مي‌گرديد. و اين سلطان بود كه كليه مقررات حاكم بر نظام و حتي شكل حكومت را تعيين مي‌كرد. چنانكه در كشور ما نيز در 14 جمادي الثاني 1285 شمسي (1324 قمري) فرمان مشروطيت از طرف مظفرالدين شاه قاجار به ملت داده شده كه متعاقب آن مجلس تشكيل شد و اقدام به تدوين قانون اساسي نمود.

2-  امروزه در برخي از كشورهاي دموكراتيك، معمولاً مردم را مقادير صلاحيتدار دانسته و تدوين قانون اساسي را بر عهده ملت‌ها و براساس خواست و اراده آنها قرار داده‌اند كه اين شيوه خود به دو طريق اعمام مي‌گردد:

الف: طريقه مستقيم و بي‌واسطه كه مردم خود مباشرتاً با انجام رفراندوم اقدام به تدوين قانون اساسي مي‌كنند.

ب: طريقه غير مستقيم و با واسطه كه مردم با اعطاي نيابت و وكالت به نمايندگان يا وكلاي خود حق تدوين قانون اساسي را به منتخبين خود واگذار مي‌كنند كه نمايندگان آنها در مجمعي به نام «مجلس مؤسسان» و مجلس خبرگان» و… جمع شده و به تدوين قانون اساسي مي‌پردازند.

از آنجايي كه هر يك از شيوه‌هاي فوق‌الذكر داراي اشكالات و معايبي هستند لذا بعضي از كشورها تلفيقي از دو طريق فوق را برگزيده‌اند.

3-  طريقه خبرگان- رفراندوم يا طريقه مؤسسان- رفراندوم، كه در اين شيوة مضاعف ابتدا مردم عده‌اي را براي تهيه و تنظيم قانون اساسي انتخاب مي‌كنند كه پس از تهيه آن به وسيلة منتخبين مردم دوباره توسط خود مردم تأييد و يا در مي‌گردد كه در اين شيوه چنانچه خواسته‌هاي مردم در مرحله اول در متن قانون بر‌آورده نشده باشد مورد قبول واقع نشده و مجدداً تهيه و تنظيم مي‌گردد. به عنوان مثال، قانون اساسي سال 1946 فرانسه پس از تصويب مجلس آن كشور طي رفراندومي از طرف مردم رد شد و براي بار دوم مجلس مؤسسان تشكيل دادند و متن مورد قبول ديگري را تصويب كردند.

4-  در نظام جمهورد اسلامي كه قانون منبعت از اراده و خواست مردم نيست بلكه منشاء آن دستورات و احكام صادره از جانب خالق متعال و حكيم و عليم و قادر مطلق است و توسط كتاب و سنت در اختيار ماست به وسيله خبرگان در دين و مكتب تنظيم و با نظرخواهي از مردم بر استنباط خبرگان از مكتب و قوانين اسلامي صحه گذارده شده و قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در همه‌پرسي 12 آذر 1358 مورد تأييد نهايي ملت قرار گرفته و به مورد اجرا گذاشته شد.

مبحث سوم- تجديد نظر در قانون اساسي

تجديد نظر در قانون اساسي يعني كسر، الحاق و يا تغيير يك يا چند اصل از اصول آن. و اما اينكه آيا اساساً تجديدنظر در قانون اساسي ممكن است يا نه و در صورت امكان، عملي درست و صحيح مي‌باشد يا نه، خود بحث مهمي است كه آراي مختلفي در اين رابطه ارائه شده است:

       ·دسته‌اي از انديشمندان اين رشته متعقدند از آنجايي كه قانون زاييده نيازها و شرايط خاص بشر است و از طرفي هم اين نيازها و شرايط دائماً‌ در حال تغيير هستند لذا قانون هم بايد متناسب با آن شرايط و نيازها تغيير و اصلاح گردد.

       ·عده‌اي ديگر معتقدند تجديدنظر در قانون اساسي تابع ملاحضات سياسي يك كشور مي‌باشد و به همين جهت اين امر در كشورهاي دنيا متفاوت است. و نظرات ديگر كه فعلاً درصدد بيان آنها نيستيم.

در هر صورت تجديد نظر به دو منظور در قانون اساسي ممكن است صورت بگيرد:

1- اصلاح، 2- تكميل

در كشورهايي كه لزوم تجديد‌نظر را پذيرفته‌اند دو مسأله مطرح است:

الف- مقام تشخيص دهنده تجديد نظر: يعني لزوم تجديدنظر و فرارسيدن آن را يا قوه مجريه يا مجالس قانونگذاري و يا هر دوي آنها و يا طريق رفراندوم طبق قانون معني كرده و پيشنهاد و يا درخواست هر يك از اين مقامات را در مرجع ديگر يا خودشان مطرح مي‌نمايند.

ب: مقام تجديد نظر كننده: از آنجايي كه ممكن مقام تشخيص دهنده بامقام تجديدنظر كننده در كشوري متفاوت باشد و يا كشوري بخواهد به دلايلي اين دو را جداي از هم بداند، لذا ممكن است در قوانين كشوري مطرح شود كه در صورت پيشنهاد تجديدنظر از طرف يك يا چند مرجع و مقام تشخيص دهنده‌، مقام يا مقامات ديگري بايد بدان مبادرت نمايند.

شيوه‌هاي تجديدنظر در قانون اساسي

معمولاً طريقه تجديدنظر در خود قانون اساسي پيش‌بيني مي‌شود و در تمام كشورهاي دنيا بجز انگلستان، تشريفاتي را كه براي وضع قوانين عادي و متعارف اعمال مي‌شود درباره تغييرات و وضع قانون اساسي به كار نمي‌برند. اما فقط در انگلستان چون فرقي بين قوانين عادي و اساسي نيست لذا تشريفات خاصي هم برخوردار نيست. در كشورهايي كه قاغنون اساسي مدون دارند ممكن است يكي از روشهاي زير اعمال شود.

1-  حضور دو ثلث نمايندگان مجلس واحد يا مجلسين مثل، آلمان مطابق با قانون اساسي سال 1919 و يا اصل 146 قانون اساسي سال 1936 شوروي سابق.

2-    با تشكيل مجلس واحد از مجالس مقننه وبا رأي اكثريت آنها، مثل قانون اساسي فرانسه در سال 1875.

3-    تصويب اكثريت نمايندگاه مجلس يا مجلسين و تصويب نهايي با رفراندوم.

4-   مجالس مقننه لزوم تجديدنظر را تشخيص داده، سپس منحل مي‌شوند و پس از انتخابات جديد مجالس جديد با رأي دو ثلث نمايندگان حاضر در جلسه تغييرات لازم را به عمل مي‌آورند. اين روش در بلژيك معمول است.

مبحث چهارم- محتواي قانون اساسي

محتواي قوانين اساسي دنيا معمولاً از دو بخش يا بيشتر تشكيل مي‌شود:

الف: مقدمه قانون اساسي معمولاً حاوي كليات، اهداف، اصول كلي و آرمانهاي ملت‌هاست كه الهام‌بخش قانونگذار عادي است. مقدمه قانون اساسي اعلام كننده ايدئولوژي، فلسفه سياسي دولت و نظام حاكم و طرز تلقي آن از جامعه و انسان و حقوق و آزاديهاي فردي و اجتماعي مي‌باشد.

ب: قسمت اصلي قانون اساسي و به معناي اخص آن كه در برگيرنده اصول و احكام حقوقي هر قانوني بوده و ضمن اينكه داراي ضمانت اجراست، بيان كننده ساختار تشكيلات حكومت و دولت و روابط بين نهادها و سازمانهاي نظام مربوطه و نيز روابط بين دولت و ملت و… مي‌باشد.

ج: مؤخره يا خاتمه كه ممكن است حاوي مباني و نكات زير بنايي و مستندات قانون و يا نكاتي از اين قبيل باشد نظير آنچه در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران آورده شده است.

مبحث پنجم- تمايزات قانون اساسي از ساير قوانين

قانون اساسي در هر كشور به دليل داشتن اهميت خاص خود معمولاً تفاوتهايي با ساير قوانين دارد كه البته اين تمايزات در كشورهايي كه قوانين مدون دارند بيشتر محسوس و مشهود است. اهم اين تمايزات عبارتند از:

1-   لحاظ وضع و تصويب

معمولاً همان‌طوري كه گفتيم وضع و تصويب قانون اساسي در هر كشوري داراي تشريفات و مقرراتي است كه براي وضع و تصويب قوانين عادي رعايت نمي‌شود.

2-   از لحاظ تفسير

بديهي است همان‌طور كه تصويب قانون اساسي به عهده مرجع خاصي قرار داده مي‌شود، تفسير آن هم توسط مراجع يا محاكم خاصي انجام مي‌شود، مثلاً: در جمهوري اسلامي ايران تفسير قوانين عادي با مجلس شوراي اسلامي است (اصل 73) ولي تفسير قانون اساسي به عهده شوراي نگهبان مي‌باشد (اصل 98) .

3-   از لحاظ تجديدنظر يا ثبات و دوام

قوانين اساسي كمتر از قوانين عادي دچار تغيير و تبديل واقع مي‌شوند.

4-   از لحاظ رتبه و درجه اعتبار

قانون اساسي در رأس قوانين هر كشور قرار دارد و به عنوان محور اصلي و اساسي تمامي قوانين به شمار مي‌رود.

مبحث ششم- ضمانت اجراي قانون اساسي

يكي از صفات بارز قاعده يا قواعد حقوقي، صفت ضمانت اجرايي آن مي‌باشد و چون قانون اساسي پس از تصويب و امضاء و انتشار به صورت يك قاعده حقوقي در مي‌آيد بر همگان واجب است از آن تبعيت نموده و بدان احترام گذارند.

نكته‌اي كه در اينجا قابل اهميت و ذكر است اين است كه، اجراي مقررات قانون اساسي چگونه بايد تضمين گردد؟

در پاسخ به اين سؤال كشورهاي مختلف دنيا شيوه‌‌هاي متفاوتي را برگزيد‌ه‌اند. بعضي از كشورها نظارت بر اجراي مقررات قانون اساسي را بر عهده يك دستگاه قضائي مي‌گذارند، نظير آمريكا كه اين نظارت را بر عهده ديوانعالي كشورش قرار داده است. و يا ممكن است كشوري اين نظارت را بر عهده يك دستگاه سياسي قرار دهد. اما در ايران ضمانت اجراي مقررات قانون اساسي برعهده دستگاههاي مختلفي قرار داده شده است كه بعضاً داراي جنبه قضائي و سياسي و يا عمومي هستند از آن جمله:

الف: مردم

طبق اصل هشتم قانون اساسي ايران دعوت به خير امر به معروف و نهي از منكر وظيفه‌اي است همگاني و متقابل بر عهده مردم نسبت به يكديگر دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت كه بدين ترتيب يك نظارت همگاني را ايجاد و مردم را بدان مكلف نموده است.

ب: نهاد رهبري

طبق اصل 57 قانون اساسي كليه قواي حاكم در جمهوري اسلامي ايران تحت نظر ولايت مطلقه امر بوده و تحت نظارت آن نهاد مقدس وظايف خود را اعمال و اجرا مي‌كنند و اين نهاد عالي‌ترين دستگاهي است كه نظارت بر عملكرد قواي سه‌گانه را بر عهده دارد.

ج: نهاد رياست جمهوري

بر اساس اصل 113 قانون اساسي عالي‌ترين مقام رسمي كشور پس از مقام رهبري رئيس جمهور مي‌باشد كه مسئوليت اجراي قانون اساسي و وظايف محوله را بر عهده دارد و همچنين طبق اصل 126 رئيس جمهور مسئوليت امور برنامه و بودجه و امور اداري و استخدامي كشور را نيز عهده‌دار مي‌باشد.

د: شوراي نگهبان

يكي از مهم‌ترين دستگاههاي ضمانت اجراي قانون اساسي در جمهوري اسلامي ايران طبق اصل 92 قانون اساسي شوراي نگهبان است كه هدف از تاسيس و تشكيل آن پاسداري از احكام اسلام و قانون اساسي است كه موظف است كليه مقررات و قوانيني را كه از طريق مجلس شوراي اسلامي تصويب مي‌شوند، كنترل نموده و مانع از تصويب و اجراي آنچه خلاف اصول قانون است، گردد.

ه: طبق شوراي اسلامي

طبق اصل 90 قانون اساسي يكي از وظايف مجلس شوراي اسلامي رسيدگي به شكايات و اعتراضات هر شخص حقيقي يا حقوقي از طرز كار مجلس يا ساير قوا مي‌باشد و بدين ترتيب بر حسن اجراي قوانين و مقررات حاكم در جمهوري اسلامي نظارت مي‌نمايد .

و: قوه قضائيه

طبق اصل 156 قانون اساسي قوه قضائيه موظف است از حقوق فردي و اجتماعي و تحقق ارزشهاي مقرر در قانون اساسي نظير عدالت و آزاديهاي مشروع و حسن اجراي قوانين و گسترش عدل در جامعه حمايت و پشتيباني نموده و در اجراي قوانين از جمله قانون اساسي مداخله نمايد.

مبحث هفتم- ويژگيهاي لازم قانون اساسي

قانون اساسي كه مهم‌ترين منبع حقوق اساسي است بايد واجد شرايطي كه مهم‌ترين آنها به شرح زير است باشد:

1-  قانون اساسي هر كشوري بايد مبتني بر يكسري اصول و معيارهاي خاص ملت و اجتماع مختص خود باشد. و با در نظر گرفتن ارزشهاي خاص جامعه خود تهيه و تنظيم گشته و اصول مختلف آن هم نتيجه منطقي همان اصول و معيارها و ارزشهاي زير بنايي مورد نظر باشد.

2-   قانون اساسي هر كشور چه در محتوا و چه در شكل نبايد صرفاً تقليدي باشد بلكه بايد با اوضاع سياسي و اقتصادي و مذهبي و فرهنگي جامعه خود كاملاً مطابقت لازم را داشته باشد.

3-  در قانون اساسي فقط بايد به امور كلي و مسائل اساسي پرداخته شود و از مسائل غير اساسي همانند شرايط انتخابات و سازمانها و وزارتخانه‌ها كه بايد در قوانين عادي بدانها اشاره‌ گردد، خودداري شود. قانون اساسي نبايد با پرداختن به مسائل جزئي و امور غير اساسي از حالت بنيادي خارج گردد چنانكه در قانون اساسي مشروطه بيشترين اصول آن فقط مربوط به تشكيل مجلسين و نحوه اظهار مطالب به مجلس و يا عنوان مطالب از طرف مجلس بود.

4-    تمامي مواد قانون اساسي بايد قابل اجرا باشد و از ذكر موادي كه قابل اجرا نيست جداً پرهيز گردد.

5-  مقررات و اصول قانون اساسي بايد كاملاً واضح و صريح و روشن باشد و ازهر گونه پيچيدگي و ابهام خودداري گردد، تا اين امر سبب نشود در تفسير و تحليل اصول آن به حسب شرايط و اوضاع متغير دستخوش تقاسير سليقه‌اي (شخصي) و يا گروهي گردد.

6-  اصول قانون اساسي بايد در بيان مطالب و اعطاي مسئوليت‌ها و وظايف‌ به گونه‌اي تنظيم گردد كه هيچ اصلي وبا اصل يا اصول ديگر تعارض و تنافي نداشته باشد.

7-  از آنجايي كه تمامي قوانين خصوصاً قوانين اساسي صرفنظر از بعضي از اصول و معيارهاي مبنايي و بنيادي آنها كه ثابت ولايتغير هستند، بسياري از اصول و مواد آن خصوصاً‌ از نظر شكل و تنظيم روابط بين نهادها و ارگانها ناشي از اراده مقننين و نمايندگان هر ملت و كشوري مي‌باشند كه با توجه به امكان هر گونه خطا و ضعف و تقص در تقنين انسانها لازم است اصل يا اصولي راجع به شيوه و يا طرق بازنگري و تجديدنظر در قانون اساسي قيد شود ضمناً‌ نبايد مقررات مربوط به تجديدنظر و بازنگري و تشريفات مربوط بدان به گونه‌اي سخت و مشكل باشد كه اين امر را غير ممكن يا غير مقدور نمايد و از طرفي هم نبايد چندان سهل و آسان باشد كه با هر درخواست و تقاضايي قابل تجديدنظر و تغييرات گردد.

مبحث هشتم- اقسام قانون اساسي

طبقه بندي و تقسيم اساسي به چند اعتبار و ملاحظه ممكن است صورت گيرد:

1- تقسيم به اعتبار مدون و غير مدون بودن قانون اساسي

امروزه غالب قوانين اساسي ملل مختلف دنيا به صورت مدون يا نوشته است يعني تمامي مقررات و قوانين مربوطه به تشكيلات دولت وسازنها و نهادهاي هر كشوري به صورت نوشته يا سندي در مجموع‌اي به نام قانون اساسي گردآوري شده است .

اما در ميان اينها بعضي از كشورها به دلايل متعددي از نوشتن و تدوين يك قانون اساسي منضبط و منظم خودداري مي‌كنند از جمله اين كشورها انگلستان است كه در اين كشور عرف و عادات ملي بر قانون غلبه داشته و تكليف اكثر امور به موجب عرف و عادت معين مي‌گردد و هر روز بر قانون اساسي اين كشور مثل ساير قوانين عادي آن ممكن است اسناد و مقررات ويژه‌اي اضافه گردد. همچنين رژيم اشغالگر قدس نيز پس از كودتاي نظامي 1948 و تشكيل كشور متجاوز اسرائيل بنابر ماهيت تجاوزگرانه‌اش وقتي در مجلس مؤسسان سال 1949 مساله تهيه و طرح قانون اساسي به ميان آمد التزام به يك قانون مدون را در كرد تا بدين طريق دست تجاوزگرش را در مساله حكومت و مرزهاي كشور و مسائل خارجي منطقه باز گذارد.

2- تقسيم به اعتبار تعداد متن

در اين تقسيم قوانين اساسي بسياري از كشورها از يك متن تشكيل شده و همچنين ديده مي‌شود كه بعضاً‌ از 2 متن يا بيشتر تشكيل شده‌ان ؛ مثلاً‌: قانون اساسي دوره سوم جمهوري فرانسه كه از 3 متن جداگانه‌ تشكيل مي‌شد و نيز قانون اساسي دوره مشروطيت ايران كه متشكل از 2 متن بود.

3- تقسيم به اعتبار تعيين مرجع صالح براي تشخيص مغايرت قوانين عادي با قانون اساسي 

در اين تقسيم، قوانين اساسي به 2 گروه تقسيم مي‌شوند:

الف: قانون اساسي صريح

يعني در اين نوع از قانون اساسي به صراحت تكليف قوانين معارض با قانون اساسي مشخص شده است و اختيار اتخاذ تصميم در اين زمينه را يا به دادگاهها و قوه‌قضائيه داده‌اند و يا آنها را از اين عمل منع كرده‌اند و يا عمل را به نهادي از خود قوه‌ مقننه واگذار نموده‌اند. نمونه اول، قانون اساسي ايرلند و نمونه دوم، قانون اساسي هلند و نمونه سوم، قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران مي‌باشد.

ب: قانون اساسي غيرصريح

در بعضي از كشورها با اينكه در حل تعارض بين قوانين عادي با قانون اساسي صراحتي نيست اما در عمل قوه قضائيه خود اين صلاحيت را داشته و عمل مي‌كند، چنانكه در ايالات متحده آمريكا ديوانعالي كشور چنين عمل مي‌نمايد. و قانون عادي مغاير با قانون اساسي را ملغي‌الاثر مي‌كند.

البته در بعضي از كشورها هم به دليل سكوت از مساله تجديد نظر قضائي عقيده رايج اين است كه اصولاً‌ محاكم نمي‌توانند در اين خصوص اقدامي بكنند.

مبحث نهم- نكاتي چند درباره تاريخچه تدوين قانون اساسي

الف: در گذشته دور

اگر چه درگذشته دور نظامات و قوانين ثابتي بوده است اما بسياري از محققين اسلامي معتقدند در هيچيك از جوامع گذشته قانون مدون و مشخصي كه متمايز از ساير قوانين عادي باشد با قبل از ظهور اسلام نبوده است.

البته گفته مي‌شود مانواسميرتي  500 سال قبل از ميلاد وظايف و تكاليف پادشاه را متذكر شده و آرتاساسترا تاليفي در علم سياست توسط كوتيليا 300 سال قبل از ميلاد و كتابهاي ارسطو كه براي 158 دولت مركزي معاصرش قوانيني را ارائه داده است و يا قانون اساسي آن را نوشته است اما هيچيك از اين نوشته‌ها اهميت و ارزش اينكه به عنوان مدرك و منشاء قانون دولتي شناخته شوند ندارند و لذا به نظر بعضي از محققين شروع تدوين قانون اساسي را بايد در شروع رسالت رسول اكرم(ص) دانست.

ب: قانون اساسي در جهان معاصر

1-  انگلستان: انگلستان داراي قانون اساسي مدوني نبوده و نيست و تشكيلات سياسي اين كشور مبتني بر يك سلسه عادات و رسوم و بعضي از قوانين مدون است. مهم‌ترين قوانيني كه قواي مملكتي را در بريتانياي كبير (سابق) و انگلستان امروزي تشكيل داده و روابط آنها را با يكديگر معين مي‌كند عبارتند از:

الف: فرمان مورخ 1100 م كه به موجب آن «هانري اول» اختيارات و امتيازاتي براي روحانيون مذهب كاتوليك قائل شده و ضمناً تعهد نمود كه از عمليات خلاف قانون مامورين دولت جلوگيري كند.

ب: فرمان كبير مورخ 15 ژوئن 1215 م كه در زمان سلطنت پادشاه انگليس «جون اول» انتشار يافت كه به موجب آن حقوق و اختياراتي براي امراي محلي و ساير اتباع آزاد خود قائل شد. اگر چه اين فرمان 777 سال قبل صادر شده است و تاكنون تحولات بسيار زيادي در انگلستان صورت گرفته است اما غالب مواد اين منشور كماكان اهميت خود را دارند و اكنون پايه و اساس رژيم انگليس به شمار مي‌رود.

 ج) فرمان 1298 «ادرارد اول» پادشاه انگليس.

د) معروضه مورخه 1625 پارلمان انگلستان به چارلز اول استوارت پادشاه انگلستان.

ه) قانون مصوب 1668 راجع به حقوق افراد.

و) قانون 1679 راجع به آزادي شخصي .

و چندين قرارداد و قوانين و اعلاميه ديگر كه هر يك به نوبه خود بيانگر بخشي از حدود و اختيارات و تكاليف دولت و پارلمان و ساير نهادها وارگانهاي كشور مذكور مي‌باشد.

2-  فرانسه: رژيم فرانسه تا سال 1789 رژيم سلطنتي بود و اختيارات سلطنت در اين كشور بسيار وسيع و نامحدود بود و تمام قدرت و اختيار و اقتدار در دست پادشاهان مطلق قرار داشت و سلاطين وقت معتقد بودند اين قدرت را خداوند به آنها اعطا كرده است تا اينكه:

الف) در سال 1789 با انقلاب در فرانسه اولين قانون اساسي در 15 سپتامبر سال 1791 سلطنت مطلقه را به سلطنت مشروطه تبديل نمود و قدرت تقنين به عهده يك هيات مقننه قرار گرفت و پادشاه حق انحلال و تعطيل اين مجلس را نداشت.

ب) قانون اساسي سال سوم جمهوري 1795 شرايط و شكل و تعداد و چگونگي انتخابات مجلس و وظايف قوه مجريه را تغيير داد و قوانين جديدي وضع نمود.

د) در سال هفتم جمهوري (1799) ناپلئون با كودتاي خود قانون اساسي جديدي را وضع كرد كه يكي از خصوصيات آن تشكيل چهار مجلس (شوراي دولتي- تريبونا- هيات تقنيقيه- مجلس سناي حافظ يا نگهبان) مي‌باشد.

ه) در قانون اساسي سال 1802، حكومت جمهوري را تبديل به حكومت امپراتوري نموده و ناپلئون به سمت امپراتور انتخاب شد.

و) پس از سقوط ناپلئون حكومت فرانسه به لوئي هيجدهم منتقل شد و قانون اساسي 1814 قوه مقننه را به مجلس مبعوثان و مجلس اعيان واگذار نمود.

ز) در اول مازس 1815 ناپلئون جزيره الب را ترك گفته و عازم فرانسه شد پس از ورود به شهر ليون خود را مجدداً امپراتور فرانسه معرفي نمود و در تاريخ 20 مارس وارد پاريس گرديد ودر آوريل قانون اساسي جديدي تحت عنوان سند الحاقي ابلاغ نمود.

ح) مجلس مؤسسان فرانسه در سال 1848 قانون اساسي جديدي تصويب و ابلاغ نمود و هيات مقننه را مجلس واحدي نمود.

ط) قانون اساسي 1848 با كودتاي لوئي ناپلئون ملغي و قانون اساسي جديدي وضع شد.

ي) در سال 1852 حكومت جمهوري ملغي و لويي ناپلئون به سمت امپراتور تعيين شد و سپس با شكست او در سال 1870 مجدداً فرانسه جمهوري شد.

ك) در سال 1875 قانون اساسي ديگري در فرانسه تصويب و به مورد اجرا گذاشته شد.

ل) بالاخره در سال 1946 (13 اكتبر) پس از تخليه فرانسه از نيروهاي نظامي آلمان «ژنرال دوگول» به وسيله رفراندوم قانون اساسي 1875 را ملغي و قانون اساسي جديد را معرفي و براي اجرا اعلام نمود.

3-  اتحاد جماهير شوروي سابق: تشكيلات سياسي روسيه تا سال 1906 به صورت سلطنتي بود كه به طور نامحدود تمام اقتدارات در دست امپراتور بوده و تمام كاركنان دولت و متصديان امور به نام و نمايندگي وي وظايف دولتي را انجام مي‌دادند البته در اين دوره‌ قانون اساسي به گونه‌اي كه در برگيرنده‌ اهداف و اختيارات حاكمان وقت بود وجود داشت تا بالاخره پس از فتوحات ژاپن در خاور دور امپراتور روسيه براي جلوگيري از نفوذ انقلاب در روسيه در سال 1904 و 1905 اقدام به اصلاحاتي در نظام سياسي بزند و با دادن حقوق و آزاديهاي فردي و اجتماعي تا حدودي اوضاع را آرام كند اما سرانجام دامنه اغتشاشات اوج گرفته و در سال 1906 قانون اساسي جديدي منعقد و ابلاغ گرديد تا اينكه در سال 1917 پس از شكست قواي تزاري از آلمانيها و خرابي اوضاع داخلي و مخالفت مردم با زمامداران انقلابي در روسيه به وقوع پيوست و پس از شيوع و نفوذ انقلاب 7 نوامبر 1917 در پتروگراد به ساير نقاط روسيه سرانجام بسياري از ايالتهاي روسيه از آن جدا و مستقل شده و چندي بعد يك متحده به نام اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي تشكيل گرديد و قانون اساسي آن به تصويب مقامات صلاحيتدار كشورهاي جزء رسيد و در 16 ژوئيه 1923 بموقع اجرا گذاشته شد. 

قانون اساسي 1923 تا سال 1936 اجرا شد تا اينكه در اين سال ملغي و قانون جديدي وضع و تصويب گشت كه حكومت را در اين كشور حكومت زحمتكشان (كارگران و دهاقين) معرفي نمود و ممالك جزء شوروي به 16 دولت تقسيم شد. گ

مطابق ماده 17 قانون اساسي هر يك از ممالك جزء مي‌توانند از اتحاد جماهير شوروي خارج شده و استقلال تام و كامل پيدا كنند. كما اينكه در اوايل دهه 1990 همان گونه كه شاهديم شروع استقلال طلبي جمهوريهاي شوروي سابق بوده و عملي هم گرديد.

4-  كشورهاي متحده آمريكاي شمالي: با سال 1776 ممالك متحده آمريكاي شمالي همگي جزو مستعمرات انگلستان به شمار مي‌رفتند و اگر چه اين ممالك در امور داخلي خود آزاد و مستقل بودند اما در واقع تصميمات كلي به عهده پارلمان انگلستان بود.

با اينكه سرانجام در سال 1775 كنگره‌اي در فيلادلفيا منعقد شد و واشنگتن را به رياست ارتش انقلابي وقت انتخاب كرد و در سال 1776 كنگره مذكور استقلال 13 مستعمره امريكايي انگلستان را اعلام كرد و پس از مدتها بحث و مناظره بين سران ممالك بالاخره در 17 سپتامبر 1787 كنگره فيلادلفيا اتفاق و اتحاد دول را برقرار نموده و دولت متحد را تاسيس نمود و قانون اساسي دولت جديد را پس از تصويب در پارلمانهاي ممالك جزء مورد قبول قرارداد و از سال 1791 تا 1912 حدود 35 مملكت ديگر به عضويت دولت متحده در آمدند كه فعلاً 48 مملكت عضو اين دولت مي‌باشند و قانوت اساسي 1787 كه داراي 7 ماده اصلي و 22 ماده الحاقي مي‌باشد، فعلاً مجراست.

در ساير كشورهاي متمدن امروزي سابقة تدوين قانون اساسي غالباً موخر بر كشورهايي كه از آنها نام برديم بوده است‌، كه از ذكر آنها صرفنظر مي‌كنيم.

ج: قانون اساسي در ايران

در ايران گذشته ساليان دراز شاهان مستبدي بدون اينكه هيچگونه محدوديتي داشته باشند صاحب اقتدار و قدرت بودند و از هيچ تعدي و تجاوز و ظلمي دريغ نمي‌كردند و با حكومت ناعادلانه و سياه خود ملت اين مرز و بوم را مورد استثمار و بهره‌كشي قرار مي‌دادند و هر چند وقتي عده‌اي از مردم كه از شدت بيچارگي و ذلت و خواري و استبداد شاهان به ستوه مي‌آمدند از گوشه و كنار كشور عليه مستبدان قيام مي‌كردند اما معمولاً محدود و مقطعي بود از جمله قيام مردم به رهبري روحانيت بيدار و آ‎گاه در دوران ستمشاهي ناصرالدين شاه كه تا حدودي پيروزيهاي ولو مقطعي و اندك را به همراه داشت اما در اثر همين قيامها و اعتصابات و اعتراضات در دوران سلطنت مظفرالدين شاه وي مجبور شد به اجراي قوانين اسلام بيشتر توجه كند و سپس اقدام به تاسيس عدالتخانه نمود كه با فرماني به صدر اعظم (عين الدوله) تاسيس آن را دستور داد.

پس از تاسيس ‌آن بنا به تقاضاي مردم كه خواستار تهيه و تنظيم قانون اساسي شده بودند مظفرالدين شاه دستور تشكيل مجلس شورا را صادر نمود و با تشكيل اولين مجلس شورا در ايران تهيه قانون اساسي به عهده عده‌اي از اعيان و اشراف و تحصيل كرده‌هاي فرنگ همانند «حسن پيرنيا» معروف به «مشيرالدوله» و صنيع الدوله هدايت و مهدي قلي خان هدايت واگذار گرديد. سرانجام اي افراد به تقليد از قوانين اساسي كشورهاي بلژيك، فرانسه بلغارستان چيزي را تهيه و تنظيم كردند و با اندكي رنگ و بوي اسلامي كه به آن دادند به نام قانون اساسي ايران در 51 اصل 12 روز پس از افتتاح مجلس از سوي مشيرالدوله به مجلس داده شد اما با اختلاف نظري كه بين مجلس و درباز پيش آمد سرانجام كميسيون حل اختلاف مركب از نمايندگان مجلس و عده‌اي از دربار تشكيل شد و با رفع اختلافات هم به نفع دربار و هم به نفع مجلس متني را به نام قانون اساسي تهيه و به صحه همايوني رسانيد و اما به دليل نواقص بسيار زياد آن مجبور شدند متممي را در 107 اصل تهيه و تنظيم و تصويب كنند كه آن نيز سرنوشت بدي داشت و پس از بارها تغيير و اصلاح خصوصاً در دوران رژيم ننگين پهلوي بالاخره عمر 72 سالة آن در سال 1357 به پايان رسيد. كه شرح مختصري از آن را در مباحث قبلي آورده ايم.

و سرانجام با پيروزي شكوهمندانه انقلاب اسلامي ايران براي اولين بار در سال 1358، ايران اسلامي داراي قانون اساسي مبتني بر قرآن و سنت رسول گرامي اسلام و ائمه اطهار (ع) گرديد.

ب: ساير منابع حقوقي اساسي

ساير منابع حقوق اساسي عبارتند از:

1-  قوانين عادي: در واقع همان مصوبات مجالس قانونگذاري هستند كه به عنوان مهم ترين منبع حقوق اساسي بعد از قانون اساسي به شمار مي رود. و در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران موارد زيادي از مسائل حقوق اساسي به قوانين عادي واگذار شده است؛ نظير مفاد اصول 7، 8، 25، 33، 36، 44، 47، 51، 62، 101، 104، 116، 122.

2-   عرف و عادات و رسوم: مثل تفويض قانونگذاري به كميسيونها يا اعضاي هيات وزراء.

3-   احكام و فرامين روساي كشورها يا رهبران آنها.

4-   نظريات علماي حقوق (دكترين) و نظير آراء و تفاسير شوراي نگهبان از قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران.

5-   رويه هاي قضايي.

6-   آيين نامه داخلي مجالس مقننه.

    

 

‌

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 9:09 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد منابع حقوق اساسي,

مقدمه‌اي بر تحقيق تاريخ ايران در روزگار نو

تاريخ ايران تاريخي بس كهن است كه با گذاشتن قرنها از آن و سپري كردن فراز و نشيب‌هاي بي‌شمار داراي قدمت و سابقه‌اي بس با ارزش است و جزء بزرگترين تمدنها در ميان تمدنهاي جهان باستان به شمار مي‌آيد.

تاريخ ايران علاوه بر نشيب‌هاي زياد و فراوان داراي فرازهاي بي‌شماري هم بوده است بطور مثال زمانيكه غرب در قرون وسطي دوران فترت خود را طي مي كرد شرق (ايران) داراي فرهنگ و تمدن و ثروت و تفكر و… بوده است و اين رونق تمدن و فرهنگ ايراني كه هنوز هم مورد بحث همگان و جهانيان است به همين دوران باز‌مي‌گردد اما زمانيكه غرب پا پيش گذاشت و روبه رشد و ترقي نهاد ايران در اثر اشتباهات و غفلت گروهي از سردمداران و فرمانروايان حكومتهاي متفاوت از غرب عقب ماند و از همان زمان پس روي كرد.

اگر بخواهيم علت‌هاي عقب‌ماندگي ايران را ريشه‌ يابي و وقايع تاريخي را تحليل و بررسي كنيم با توجه بر آنچه در نتيجه تحقيق و بررسي ساليان متمادي اساتيد بزرگ تاريخ و بزرگان اين علم بدست آمده و از آثار پيشينان به جا مانده حاكي از علتهاي متفاوتي است از جمله ‌آنها و مهمترينشان نوع حكومت ايران است كه حكومتي استبدادي و ديكتاتوري بوده و فقط يك فرد بر جامعه سلطنت و حكومت مي‌كرده در حاليكه در غرب جمهوري برقرار بود و حكومت دموكراسي بود و فرد به حكومت نمي‌رسيد مگر با آراء مردم و حكومت مردم بر مردم در جامعه حاكم جاري بود.

در حاليكه نه فقط در ايران آن روزگار بلكه در ايران اواخر قرن بيستم و اوايل بيست ويكم هم فرد نه تنها راي نمي‌داد بلكه به عنوان بك انسان هم مورد توجه نبود.

اين فقط يكي از علل بود ولي با ورق زدن تاريخ ايران چه تاريخ معاصر و چه تاريخ باستان به پيشينة اين ايران عظيم پي خواهيم برد ولي افسوس كه قدر و ارزش و تجربه‌اي كه بايد از اين تاريخ گرفت حاكمان مطلقه و جبار شناخته نشد و بها داده نشده.

در اين تحقيق چند صفحه‌اي به نزديكترين وقايع از لحاظ زماني به تاريخ كشورمان مي‌پردازيم كه هنوز هم آثار آن در جامعه وجود دارد.

با نگاهي اجمالي به تاريخ ادبيات كودكانه ايران به برخي وقايع تاريخ ايران از سال 1305 كه مهم‌ترين وقايع آن روي كار آمدن وضاخان و ورود آمريكايي‌ها و اعمال نفوذ‌شان در سياست ايران، ملي شدن صنعت نفت در ايران مي‌پردازيم.

با پايان گرفتن نخستين جنگ جهاني، روزگار ايران رو به آشفتگي و نابه‌ساماني گذاشت. در سرزمين‌هاي دور از مراكز، گرايش‌هاي جدايي خواهانه از دولت پديد آمده بود.

اين وضع منجر به ايجاد هرج ومرج و نابه‌ساماني در وضع اقتصادي و نا‌امني شده بود.

در روسيه به تازگي انقلاب بلشويكي رخ داده بود و پي‌آمدهاي آن ايران هم دچار كرده بود. دگرگوني در ساختار سياسي تركيه، عثماني و تكه پاره‌شدن سرزمين‌هاي عربي اوضاع سياسي خاورميانه را بيش از پيش تيره مي‌كرد.

به گفته ابراهيم مكي: اصلاح از راه عادي ممكن نبود فكر كودتا در سرهاي اصلاح طلب دورمي‌زد و افكار آنها متوجه نيرويي بود تا از غيب فرا برسد و به اين اوضاع آشفته و نابه‌سامان و ناامن جاني و مالي ساماني بدهد در همين زمان بودكه شخصيتهاي بزرگي همچون آيت‌الله، مدرس، سيدضياء سرداراسعد و نصرت‌الدوله به فكر كودتا افتادند.

در همين زمان رضاخان مير‌پنج افسر قزاق به ياري سيد ضياء الدين طباطبايي مدير روزنامه رعد كه هر دو از عمال دولت انگليس بودند براي سامان دادن به اوضاع پايتخت از قزوين حركت كردند و سوم اسفند 1299 ش به تهران رسيدند.

احمدشاه قاجار اين كودتا را به رسميت شناخت، رضاخان را سردار سپه معرفي كرد، پنجم اسفند هم با نخست وزير سيد ضياء الدين طباطبايي موافقت كرد.

كودتاچيان در پي اوضاع نابسامان به مردم نويد برقراري آرامش و امنيت دادند.

و نخست وزير وقت براي به دست آوردن حمايت مردم با هماهنگي انگليسي ها قرارداد 1919 م را لغو كرد.

رضاخان درسال 1300 وزير جنگ شد و قدرت خود را گسترش داد و تمام آن را مشغول سركوب شورش ها بود.

پس از انتخاب شدن رضاخان به سردار سپهي، احمدشاه به اروپا رفت و رضاخان مرد نخست سياست شد، در ارديبهشت 1305 تاجگذاري كرد و تا 1320 هم پادشاه ايران ماند.

قبول رضاشاه از سوي مردم و به قدرت رسيدن وي نشاندهنده اين بود كه مردم خواهان حكومتي نيرومند و قوي هستند و با روي كار آمدن وي خواسته هاي اصلاح گرايانه وي بويژه قانونگرايانه روشنفكران به فراموشي سپرده شد و فقط امنيت كشور مورد توجه بود.

به روشني و صراحت مي توان گفت كه نظام حكومتي اين زمان، نظامي استبدادي است و همه تصميم گيري ها به شخص شاه بستگي دارد و تمام پي آمدهاي مثبت و منفي اين دوره را بايد در ساية شخصيت او مورد بررسي قرار داد.

پس براي تغيير يك نظام استبدادي سقوط آن كافي نبود و اقداماتي كه از جمله انقلاب، فتنه، آشوب براي براندازي اين حكومت انجام مي شود فقط هرج و مرج و ناآرامي را به دنبال دارد. به طوريكه همان مردم (انقلابيون) استبداد را بر هرج و مرج ترجيح مي دهند.

روي كار آمدن رضاخان مصادف با اهميت نفت و نقش اساسي آن در تحولات سياسي ايران و كشورهاي عربي شد.

انگليسي ها به دو دليل از رضاشاه حمايت مي كردند:

1- پاسداري از جريان نفت جنوب     2- جلوگيري از ترويج سوسياليسم در ايران

از جمله اقدامات رضاشاه در دوران سلطنتش:

بهسازي سامانه دولتي و اداري، امنيت برقرار كردن سر مرزها، برنامه ريزي اقتصادي براي كشور بين سالهاي 9-1304 ، بهبود وضع راهها، سرمايه گذاري در ايجاد راه آهن و …

و در دوران سلطنت وي اولين قطار سراسري راه اندازي شد نشان از ورود مردم ايران به روزگاري نو بود.

از ديگر اقدامات وي:

بستن تعرفه هاي مختلف، ايجاد انحصار دولتي، ساخت كارخانه هاي جديد، تامين وام كم بهره از بانك ملي و … راه را براي صنعتي جداي از تاسيسات نفتي فراهم كرد.

در سال 1301 آرتور ميلسپو انگليسي براي دگرگون كردن سامانه بانكي وارد ايران شد بزرگترين خدمت او به سامانه مالياتي ايران برقراري قانون ماليات هاي غيرمستقيم بود رضاشاه بيشتر از همه در بهسازي نظامي، سركوبي شورش عشاير و تامين امنيت بسيار موفق بوده.

پيرو برنامه ميلسپو و تغييراتي كه ايجاد شد كانونهاي جديد صنعتي، بازرگاني، اداري و مسكوني ساخته شد. تا اين زمان رويه قضايي ايران بر پايه شرع و عرف بود رضاشاه دادگستري نو را در ايران بنيان گذاشت. قانونهاي قضايي بر طبق قانون هاي بلژيك و فرانسه تدوين گرديد و سرپرستي دادگاه ها به دانش آموختگان رشته حقوق سپرده شد.

رضاشاه در ابتداي سلطنتش با حمايت و پايگاه مردمي رو به رو بود اما كم كم اين پايگاه را از دست داد. چرا كه همه گروهها را متناسب با موقعيتشان تحت فشار قرار داده بود.

بطوريكه نزديكان و ملازمان او به دشمنان سرسختي مبدل شدند.

رضاشاه قصد داشت به دنبال پيروي از سياستهاي آتاتورك قصد داشت جامعه سنتي ايران را به سوي مدرن شدن پيش ببرد.

رضاشاه در سروسامان دادن به وضعيت كشور به همساني فرهنگي، سياسي و قومي اعتقاد داشت در واقع او به ياري ارتش به قدرت رسيد او رسيدن به اهدافش را بدون استبداد غير ممكن مي دانست در واقع همان عقيده اي كه آتاتورك داشت با اين تفاوت كه آتاتورك از پشتوانه و همراهي روشنفكران تركيه بهره مند بود.

اما رضاشاه بدون پشتوانه يك حزب سياسي فراگير با از دست دادن همراهان غيرنظامي خود و بدون تكيه بر يك پايگاه طبقاتي روشن به گونه اي كم و بيش ناپايدار حكومت كرد.

با آغاز جنگ جهاني دوم در سال 1320 هـ . ش ارتش هاي انگليسي و شوروي وارد ايران شدند. و ايران را اشغال كردند.

در واقع در اين زمان دو نيروي تازه وارد عرصه سياست ايران شدند. 1- حزب توده با گرايش سوسياليستي وابسته با اتحاد شوروي و پرچمدار مبارزات طبقاتي در ساختار اجتماعي ايران.

2- نيروهاي ملي كه گرايش استقلال خواهانه و دموكراتيك داشتند و گرايشهاي طبقاتي شان گسترش صنعت ملي بويژه صنعت ملي نفت و استقلال سياسي را آماج مبارزه قرار داده بودند. در پي آشوبهايي كه ايجاد شد شاه حزب توده را غيرقانوني اعلام كرد و آيت الله كاشاني و مصدق هر دو تبعيد شدند.

بعد از اين مسئله مجلس موسسان تشكيل شد و اكثريت آن بر تشكيل مجلس سنا كه نيمي از اعضاي آن را شاه برمي گيرند راي موافق داد و شاه مجاز شد هر زمان كه لازم بداند مجلس را منحل كند. درسال 1328 جبهه ملي گرايش هاي دموكراتيك و ليبرال را نمايندگي مي كرد شكل گرفت گرايش برجسته رهبر اين جبهه محمد مصدق را چهرة برجسته تاريخ ايران است.

از سال 1329 مبارزه براي ملي شدن صنعت نفت اوج گرفت. شاه به دليل نگراني كه داشت رزم آرا را وزير نفت معرفي كرد او در برابر شاه داراي استقلال راي بود و تلاش كرد آرا و همراهي روشنفكران تندرو را نسبت به خود جلب كند و با اقداماتي كه انجام داد از جمله پيشنهاد لايحه تقسيم زمين بين كشاورزان و روستائيان و … و كاستن از تنگناهاي موجود به سر راه حزب توده به برخي از هدف هاي خود دست يافت اما پشتيباني اقتصادي ايالات متحده آمريكا را از دست داد.

رزم آرا پس از ناكامي در برنامه هاي خود به تلاش براي به تصويب رساندن لايحه نفت پرداخت در اسفند 1330 فدائيان اسلام رزم آرا را ترور كردند بعد از رزم آرا حسن علا سياستمدار پرتجربه اي كه با جبهه ملي پيوند نزديك داشت نخست وزير شد.

در 29 اسفند 1330 پيشنهاد ملي شدن صنعت نفت از سوي مصدق در مجلس به تصويب رسيد وي براي تحقق طرح ملي كردن صنعت نفت نخست وزير شد.

در خرداد سال 1330 مصدق براي باز پس گرفتن شركت نفت هيئتي به جنوب فرستاد انگليسي ها از همه كشورهاي دنيا خواستند كه از ايران نفت خريداري نكنند و به اين ترتيب ميزان درآمد ايران از نفت بسيار كاهش يافت. دولت ايران به دادگاه لاهه شكايت كرد ولي دادگاه به نفع انگليس راي داد ولي سال بعد شكايت مصدق مورد پذيرش واقع شد. دامنه كشمكش ها بين نيروهاي چپ و ملي به سال 1331 كشيده شد. و دولت هاي آمريكا و انگليس از اين فرصت براي برنامه ريزي براي كودتا استفاده كردند.

در تابستان سال 1332 برنامه كودتاي نفتي آمريكا آماده اجرا شده بود.

در 21 مرداد 1332 شاه فرمان بركناري مصدق را صادر كرد.

نخستين مرحله كودتا با دستگيري و زنداني شدن سرهنگ نصيري كه فرمان عزل مصدق را حمل مي كرد با شكست مواجه شد.

25 مرداد همان سال شاه از ايران گريخت، در روزهاي 25، 26 و 27 با اطمينان او (مصدق) را ياري دادند ولي وي به ناچار از نخست وزيري كناره گرفت، مردم به خيابانها ريختند و در شهرها زد و خورد روي داد.

در 30 تير 1331 مردم از همه اصناف قيام كردند و شمار زيادي از آنها كشته شدند مصدق اين روز را قيام ملي ناميد. او و وزيران درباري را بركنار كرد و زمين هاي رضاشاه را به مردم برگرداند.

روز 28 مرداد 1339 كودتاچيان به خيابانها آمدند و راديو تهران را اشغال كردند كودتاگران در عين ناباوري همگان به سادگي پيروز شدند.

ولي دولت آمريكا و انگليس با بهره بردن از نيروي اقتصادي و جاسوسانشان دولت ملي مصدق را سرنگون كردند و دولت دست نشانده خود را روي كار آوردند دو سال پس از كودتا دكتر مصدق باز هم به احمد آباد تبعيد شد و تا پايان زندگي در آنجا ماند زندگي و مرگ او را در تبعيدگاهش نمايانگر قهر مردم از دولت بود تا اينكه اين اوضاع در سرنوشت آتي ايران موثر واقع شد.

نتيجه گيري

آنچه از مطالب آمده در اين چند صفحه مي توانيم دريابيم اين است كه تاريخ ايران سعي در پيشرفت و توسعه خود انجام نداده شايد از نظر بزرگان و سردمداران حكومت اين چنين نباشد و آنها اينطور بپندارند كه تمام تلاششان سعي در ساختن ايراني آباد از لحاظ اقتصادي اجتماعي و فرهنگي و … بوده اما نتيجة عملكردشان در طول قرنها پاسخي مغاير را به دست ما مي دهد. البته با توجه به آنچه در كتاب تاريخ ادبيات ايران اثر آقاي محمدي و خانم قائيني  آنچه به نظر من مي رسد و هميشه و هميشه توانسته علت عقب ماندگي ايران را و زمينه آن را فراهم آورد تكرار اشتباهات گذشتگان بوده است و ناديده گرفتن تجربيات پيشينيان

«آزموده را آزمودن خطاست»

ولي ايرانيان به اين امر توجهي نكردند از جمله آنها :

1-  اجازة اعمال نفوذ دادن به غربيان- غربياني كه هميشه از هر نظر توانسته بودند در ايران به منافع خود چه از لحاظ سياسي و چه اقتصادي دست يابند.

2-  توجه نكردن به عقايد- پيشنهادات و نظرات و روشنفكران كشورمان از جمله دكتر محمدمصدق كه بزرگترين شخصيت دوران خود شناخته شد و در اثر اين بي توجهي با مسئلة فرار مغزها رو به رو مي شويم.

3-  اشتباه بودن پاية حكومتي ايران كه همانا استبداد بود و نارضايتي مردم از همه طبقات را به همراه داشت و حكومت رضاخان از هيچ گونه حمايت مردمي برخوردار نبود.

4-  نفوذ گروههاي مختلف غربي قبل انگليس و شوروي و ايجاد تفرقه در بين مردم و تقسيم شدن افراد جامعه به گروههاي موافق و مخالف حكومت و كودتاهايي كه در پي اين دوگانگي ها بوجود آمد و آشوبهاي مختلف اساس جامعه را سست و لرزان كرد ولي در نهايت نتيجة آن در تاريخ معاصر رضايت بخش بود كه پيروزي مردم را بر شاه مستبد ايران به همراه آورد.

منبع:

1- محمدي، محمدهادي و قاييني زهره- تاريخ ادبيات كودكان- صص 11—3- ج 5-
چ 1384 تهران- انتشارات چيتا.

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 9:03 منتشر شده است
برچسب ها : مقدمه‌اي بر تحقيق تاريخ ايران در روزگار نو,

 

دانشگاه آزاد اسلامي واحد ورامين، پيشوا

 

دانشكده ادبيات و علوم انساني

 

 

 

 

عنوان مقاله:

پوشش در شعر گويندگان پس از مشروطه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه و پيشگفتار

از دوران كهن، شخصيت و خلق و خوي زن توجه دانشمندان و فلاسفه هر عصري را هميشه به خود جلب كرده است. در فرهنگ اسلامي و شرقي ما، زن در اجتماع مقامي بس والا دارد. در تاريخ و فرهنگ ما، زنان بسيار ارجمند و عاليمقامي وجود دارند و شخصيت بزرگ آنان اصولاً در قالب فرهنگ غربي نمي گنجد و يكي از آن موارد كه زن مسلمان را از زن غربي ممتاز مي نمايد حجاب و پوشش اسلامي اوست. حجابي كه دين او آن را تائيد مي‌كند و كتاب آسمانيش بر آن صحه مي گذارد.

نوع پوشش در كشور و فرهنگ ما از ديرباز به عنوان يك امر فقهي و تكليف شرعي بر شمرده مي شد و هيچگونه بحث و اظهار نظر خاصي در باب آن نمي شد و البته حدود پوشش مورد بحث فقها بود ولي اصل آن از طرف طوايف مسلمان مورد تائيد و قبول بوده است.

ولي بحث از حجاب در كشور‌ما، همزمان با آشنايي ايران و ايراني با عالم تجدد بوده است. احساس شكست در برابر غرب، روشنفكران ما را كه ساده انگاراني بيش نبودند در باب نوع لباس و آرايش و زينت به فكر انداخت كه شايد پيروزي غربي‌ها به علت همين تفاوت در ظواهر بوده است و نظريه‌اي بدنبال آن مطرح شد مبني بر اينكه اگر به غربي‌ها تشبه جوييم مي توانيم به پايه و مرتبة آنان برسيم.

اين تفكر بر اقشار مختلف جامعه تأثير خود را نهاد از جمله در جامعة ادبي كشور و نويسندگان و شعرا. حجاب در شعر شاعران پس از مشروطه به دو صورت مطرح گرديد. يكي به حالت دفاع از پديدة كشف حجاب و ديگر به صورت دفاع از حجاب و جواب به كساني كه پديدة كشف حجاب را ستوده‌اند.

آنچه را بايد بدان توجه داشت آن است كه شعر گفتن دربارة زن، سابقه طولاني در ادب فارسي دارد. در دوره مشروطه نيز، اشعار فراواني گفته شد كه در برخي موارد به انتقاد كلي از برخوردي كه بازن در طول تاريخ صورت گرفته، مي پرداخت. از جمله مسائل مربوط به آموزش زنان، موقعيت اجتماعي آنان و …

از جمله مباحث مطرح در شعر پس از مشروطه مسأله حجاب و كشف حجاب است كه در اين مقاله سعي مي‌شود تا به بررسي اشعار شاعران اين دوره پرداخته گردد. شاعراني كه به دفاع از دين و ديانت به توصيف حجاب و پوشش و محسنات آن پرداخته‌اند و يا در پاسخ‌گويي بر اشعار گويندگان كشف حجاب پرداخته‌اند.

حجاب از ديدگاه قرآن و اسلام

انعكاس مسأله حجاب و پوشش در شعر شعرا و ادبيات معاصر ما ريشه در همان باور‌هاي ديني و مذهبي دارد. آنجا كه گويندگان پس از مشروطيت به دفاع از حجاب پرداخته‌اند برخاسته از باور‌هاي ديني و تعاليم قرآني دارد. بنابراين لازمست كه با نگاهي گذرا حجاب را از ديدگاه قرآن و اسلام بررسي كنيم.

در باب محجوبيت معنوي و حفظ عفاف مردان و زنان آيه‌هاي سي‌ام و سي و يكم از سوره نور تعيين تكليف كرده است.

ترجمة آيات چنين است:

«اي پيغمبر به مومنان بگوي چشمان خود را از ديدن نامحرم فروبندند و عفاف خود را حفظ كنند. اي پيغمبر به زنان مومنه بگو: تا چشمان خود را از ديدار نامحرمان بپوشند و عفاف خود را نگاهدارند و زينت خود يا مواضع زينت خود را جز براي محارم و زنان مسلمان، تابعان فاقد شهوت و اطفال غير بالغ ظاهر نسازند و روسري‌هاي خود را برگريبان خويش استوار كنند و به قصد اظهار زينت و نشان دادن خلخال، پاي بر زمين نكوبند و از آرايش‌هاي جاهليت خودداري كنند.»

با توجه يه اين آيات ارزش و مقام حجاب از ديدگاه قرآن ثابت مي‌شود. (1)

در سخن بزرگان دين نيز مسأله پوشش و حجاب انعكاس يافته است:

پيامبر گرامي اسلام مي فرمايند: از بهترين زنان شما آن زني است كه بسيار با محبت و با حجاب كامل و نزد خانواده‌اش محترم و با شخصيت باشد.

و نيز در جاي ديگر مي فرمايند: به زنان سورة نور را بياموزيد.(2)

و حضرت علي (ع) مي فرمايند: حفظ (حجاب و عفت) زن به حال خودش سودمند تر و موجب پايداري بيشتر زيبايي اوست.

و امام باقر (ع) نيز فرمودند: همان‌گونه كه مردان دوست دارند زينت و آراستگي را در زنانشان ببينند، زنان نيز دوست دارند زينت و آراستگي را در شوهرانشان ببينند.

امام صادق (ع) مي فرمايند: پيامبر، مرد را نهي مي كرد كه شبيه زنان شود و زن را نهي مي نمود كه در لباس پوشيدن شبيه به مردان باشد. (3)

حال كه با ديدگاه قرآن و بزرگان دين در باب حجاب آشنا شديم مي‌توان نتيجه گرفت كه چرا در دورة مشروطيت در دفاع ازحجاب اينهمه شعر سروده شده است و شاعران ما زنان را به حفظ حجاب ترغيب مي نمودند.

پديدة كشف حجاب

اهميت نوع «پوشش» همانند «رنگ و شكل» به عنوان يك نماد براي سنت‌هاي ملي و ديني، از ديرباز شناخته شده بود. براستي پوشش و شكل و ماهيت آن در آغاز فقط به عنوان يك ضرورت زندگي يا ضرورت مذهبي تلقي مي شد. هرگاه پوشش به عنوان يك ضرورت مذهبي تلقي شود ديگر نمي توان به راحتي در نوع و شكل آن تغيير ايجاد كرد. بلكه هر نوع تغيير علامت نوعي تحول فرهنگي به حساب مي آيد.

گاه قضية پوشش اينگونه اهميت مي يابد كه ملتي با پوششي خاص، تقليد از فرهنگ و لباس ملتي ديگر را آغاز مي‌كند. مسأله لباس، خود به تنهايي اهميت ندارد، اما زماني كه تفاوت فرهنگي و ميل به پيروي و تقليد كوركورانه و گاه متضاد با فرهنگ آن ملت پيش مي آيد حساسيت و اهميت لباس را پديد مي آورد.

در پاره‌اي از موارد پس از حادثة جنگ و رويارويي دو ملت با هم و مغلوب شدن يكي از ديگري سبب مي‌گردد كه قوم شكست خورده، به دنبال تقليد از آداب و رسوم و مذهب و فرهنگ و لباس قوم غالب برآيد.(4)

اين غلبه را در موارد ديگر جامعه نيز مشاهده مي كنيم به ويژه در ادب فارسي. براي نمونه رشيد ياسمي در اين زمينه چند نمونه شعر دارد. (5) اشعاري كه در واقع از شاعران كهن كه تعابير بدبينانه‌اي دربارة زنان دارند، انتقاد كرده است. اما پس از چندي اين مسائل به حجاب و آزادي زنان كشيده شد. شاعران متجدد دورة مشروطه، مسائل مختلفي را در هم آميختند، در حالي كه با اندكي دقت، روشن مي شد كه هدف اساسي آنها برداشتن حجاب است. سه شاعر دورة مياني مشروطه تا رسمي شدن كشف حجاب، يعني عارف، عشقي و ايرج ميرزا، در اين مسأله پيشگام بودند. اما در مقابل شاعران ديندار، كوشيدند تا افزون بر استفاده از تعابير ادبي، شرعي بودن حجم حجاب و نيز فوايد اجتماعي آن را در شعر خود گوشزد كنند. شيخ يوسف گيلاني با اشاره به آن كه زن اردشير تا چه اندازه به عفت و حجاب خويش پاي بند بود،به شعر ايرج ميرزا شاهزاده اشاره مي‌كند كه :«اما شاهزادگان امروزي، شعر مي گويند و برخلاف ديانت افسانه مي‌بافند.»

با بالا گرفتن نهضت مشروطه و رواج روزنامه نگاري به سبك غربي، حجاب مورد توجه قرار گرفته و كساني به آن حمله آوردند اما بيست و پنج سال طول كشيد تا رضا شاه كه مجري طرح كشف حجاب بود آن را به صورت قانون درآورد. در مقابل شاعران ديندار به دفاع از مسئله حجاب پرداخته و بخشي از ادبيات فارسي آن دوره از ايران شامل اين مبحث گرديد.

پوشش در شعر شعراي مدافع حجاب پس از مشروطه

1-   اشرف الدين حسيني و شعر حجاب

اشرف الدين حسيني (م 1313ش/1352ق) معروف به نسيم شمال از شاعراني است كه در برزخ سنت و تجدد سير مي‌كند. وي اشعاري دارد كه نشانگر داغ بودن بحث حجاب در روزگار وي است و او طبعاً به عنوان فردي روحاني و ديندار، از حجاب جانبداري مي‌كند كه چند بيت از اشعار وي را ذكر مي كنيم:

…

2-   وافي عراقي

يكي از شعراي مدافع حجاب در دورة پس از مشروطه وافي عراقي است كه به چند بيت از اشعار وي اشاره مي كنيم:

…

3-   دكتر محمود افشار

دكتر افشار غزلي در باب حجاب دارد و آن شعري است كه در سال 1300 ه.ش. در شهر يزد سروده و در آنجا، براساس ظاهر شعر، از نقاب و حجاب و عصمت زنان دفاع كرده است. غزل وي در زمان آغاز تبليغات كشف حجاب بوده است، مورد استقبال هواخواهان حجاب واقع شده و آنان شعر وي را در مطبوعات و كتاب‌هاي خويش آورده و برخي هم به دفاع از آن شعر سرودند و ابياتي از غزل وي چنين است:

…

4-   سناد الاسلام

يكي از شعراي دورة مشروطه كه درباب حجاب اشعار چندي سروده است كه در اينجا چند بيت از آن را نقل مي كنيم:

5-   طلوعي

يكي از شعراي اين دوره كه به اشعار شعراي مدافع كشف حجاب پاسخ مي گفت و آنان را مرتد و بي دين معرفي مي كرد، آقاي طلوعي بود كه اشعارش در نشريه‌هاي مختلف از جمله نشرية دعوت اسلامي كرمانشاه چاپ شد. از جمله:

6-   غراي نجف آبادي

در نشريه ‌محلاتي، اين قصيده در دفاع از حجاب از شاعري به نام غراي نجف آبادي نقل شده است.

7-   نجفدري فيروزكوهي

او نيز شعري دربارة حجاب سروده است:

 

8-   اميري فيروز كوهي (1288-1363)

استاد سيد كريم اميري فيروز كوهي متخلص به «امير» از شاعران و نويسندگان به نام ايران اسلامي دورة اخير است از كارهاي وي دو جلد ديوان است مشحون از غزليات و قصايد و مثنوي. دينداري و تعهد و عشق به امامان، به ويژه امام رضا وحضرت صاحب الامر (ع) در اشعار او موج مي زند.

مثنوي عفاف نامة وي در اين باب بسيار معروف است كه ابياتي از آن را نقل مي كنيم:

9-   عصمت ايزدي

بانو عصمت ايزدي شعري در دفاع از حجاب دارد:

          (14)

10-           اقبال لاهوري

اقبال به رغم ستايشي كه در برخي از آثارش از رضاخان دارد، به طور اصولي مخالف با تقليد كوركورانة شرقي‌ها، به ويژه مسلمانان از غرب است و در اين باب اشعار فراواني دارد. يك مصداق آن، اشعاري است كه در اين باره با لطافت تمام سروده است:

11-           آيت الله صافي

آيت الله ملامحمد جواد صافي گلپايگاني منظومه‌اي با عنوان كلمة الحق سروده است كه بخشي از آن چنين است:

…

در اينجا به اشعار كوتاهي از چند شاعر ناشناخته اشاره مي‌گردد كه دربارة حجاب سروده شده است.

مهر انگيز نامي اشعاري در ستايش بي حجابي سخت وقيحانه سرود كه زني عفيفه و محجبه جواب اشعار كفر مهر انگيز را داده و آن اشعار اين است:

…

يا شاعري ديگر دبارة حجاب و عفت چنين سروده است:

(18)

…

اما در اين ميان شاعراني هم بودند كه بخاطر موقعيت اجتماعي و سياسي خود يا تحت تأثير محيط جامعه يا به علل شخصي در مذمت از حجاب و دفاع از كشف حجاب اشعاري سروده‌اند، كه به اسامي آنان اشاره مي‌گردد:

در اوج مسأله كشف حجاب عارف قزويني، ميرزاده عشقي و ايرج ميرزا، فاني، نصيري بروخي، غلامرضا روحاني، سليم ايزدي، امير الشعراء نادري، جهانگير خليلي، مرتضي شكسته، عباس فرات و زندخت اشعاري سروده‌اند.

نتيجه:

يكي از ابزار‌هاي مهم طرفداران حجاب در مقابل پديدة كشف حجاب و ترويج بي حجابي، استفاده از ادبيات منظوم است. در اين زمينه شاعران ديندار در مقابل شاعران نوگرا و متجدد، اشعار زيادي در ستايش حجاب سرودند و كوشيدند تا با زمينة ادبي، حجاب را جزئي از دين و قرآن در كلام منظوم نشان دهند. طبيعي است كه دامنة نفوذ شعر و ادبيات مي تواند تأثير عميقي بر تودة مردم و مخالفان حجاب باقي گذارد. در مقابل هجوم اشعار در نفي حجاب و همكاري مطبوعات و دولت كار بسيار سختي به نظر مي رسيد؛ اما همان طور كه بررسي گرديد جامعة ادبي ما به خوبي در آن دوران بحراني از عهدة اين مهم برآمد.

دشتي در سالگرد هفدهم دي در روزنامة اطلاعات خبر از «نظم و نثر» فراواني مي دهد كه در ستايش از اقدام كشف حجاب نوشته و منتشر شده است. همين طور، شيخ ابوالفضل خراساني كه نمونه‌اي از اشعار حجاب و ضد حجاب را مي آورد، به فعاليت متجددين در اين باره اشاره كرده، مي نويسد «اگر بدانيد لا مذهبان ايران و شعراي بيدين از ايشان زماني كه براي كشف حجاب زنان بر ميان بستند، چه شعر‌ها بهم بافتند و چه مقاله‌ها كه نوشتند! خدادادِ مشتي از دوشيزگان و عفايف از زنان را به زودي بگيرد و زمين را از لوث وجود اين قبيل جنايت كاران پاك نموده، و هر يك را به كيفر و جزاي خود برساند.»(19)

اما با بررسي اشعار شعراي مدافع كشف حجاب به پاره‌اي از اعتقادات آنان مي‌توان پي برد كه آنان اغلب به مفهوم اسلامي و ملي پوشش و عفاف توجهي نداشتند و در مقابل گويندگان مدافع حجاب به حمايت از دستورات الهي و تعاليم قرآني آن را ارج نهادند و در كلام خود انعكاس دادند.

پانوشت

1-   اعلام قرآن خزائلي ص 61-62

2-   همان گونه كه ذكر شد در سورة نور حدود پوشش اسلامي در آيات 30-31 بيان شده است.

3-   مكارم الاخلاق، ترجمة سيد ابراهيم مير باقري، جلد اول.

4-  ابن خلدون مي گويد: در نهاد انسان اعتقاد به كمال قوم غالب بر ملت شكست خورده حاصل مي‌شود و منشاء آن احترام به قوم غالب است و هر گاه چنين پندار غلطي پيش آيد سرانجام به اعتقادي مبدل مي‌شود. اين اعتقاد به پيروي از طرز لباس و رفتار آنان مي انجامد. مقدمه ابن خلدون (ترجمة گنابادي)، ج 1، ص 281.

5-   ديوان رشيد ياسمي، انتشارات امير كبير، صص 43-45.

6-   كشف الغرور، صص 112-113

7-   احسن الحكايات، ص 134؛ كشف الغرور، ص 43.

8-   وسيلة العفائف، ص 141

9-   كشف الغرور، صص 8-10

10-           همان منبع، صص 17-18

11-           همان منبع، صص 49-50

12-           همان منبع – ص 56

13-           همان منبع ، مثنوي عفاف نامه.

14-           هفدهم دي ماه مناظرة جوان دانشجو و دهقان پير، صص 117-119. به نقل از سيد جلال كاشاني.

15-           كليات اشعار فارسي مولانا اقبال لاهوري، (به كوشش احمد سروش،تهران، سنائي) ص 465.

16-     كلمة الحق يا تاريخچة منظوم دوره منحوس رضا خان پهلوي (محمد جواد صافي، به كوشش علي صافي گلپايگاني) قم، انتشارات هادي، صص 43-47

17-           احسن الحكايات، صص 131-132، كشق الغرور، ص 30

18-           همان منبع، ص 142-143 ، همان منبع صص 140 – 141

19-           داستان حجاب، صص 159-160 به نقل از احسن الحكايات في حجاب السافرات، ص 70

فهرست منابع و مآخذ

1-   قرآن مجيد، به خط طاهر خوشنويس، انتشارات اسلاميه

2-   احسن الحكايات في حجاب السافرات، ابوالفضل خراساني، تهران 1365 ق.

3-   اعلام قرآن، محمد خزائلي، انتشارات اميركبير، تهران 1371.

4-   داستان حجاب در ايران پيش از انقلاب، رسول جعفريان، مركز اسناد انقلاب اسلامي، تهران 1383

5-   ديوان رشيد ياسمي، تهران، اميركبير، 1362.

6-   كشف الغرور، تهران، دارالكتب الاسلاميه آخوندي، 1368ق

7-  كلمة الحق (تاريخچه منظوم دوره منحوس پهلوي)، محمد جواد صافي، به كوشش علي صافي، قم، هادي، 1358 ش.

8-   كليات اشعار فارسي مولانا اقبال لاهوري، به كوشش احمد سروش، تهران، سنايي.

9-   مكارم الاخلاق، تأليف رضي الدين الطبرسي، ترجمه سيد ابراهيم مير باقري، انتشارات فراهاني.

10-           وسيلة الفعايف يا طومار عفت، شيخ يوسف گيلاني، رشت، 1346 ق.

11-           هفدهم دي، مناظرة جوان دانشجو و دهقان پير، تهران 1329 ش.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                              صفحه

مقدمه و پيشگفتار.................................................................................................. 1

حجاب از ديدگاه قرآن و اسلام ............................................................................ 2

پديدة كشف حجاب................................................................................................. 4

پوشش در شعر شعراي مدافع حجاب................................................................... 6

-         اشرف الدين حسيني........................................................................................ 6

-         وافي عراقي ..................................................................................................... 7

-         دكتر محدود افشار.......................................................................................... 7

-         سناد الاسلام.................................................................................................... 8

-         طلوعي.............................................................................................................. 8

-         غراي نجف آبادي ........................................................................................... 9

-         نجفدري فيروزكوهي....................................................................................... 9

-         اميدي فيروزكوهي........................................................................................... 10

-         عصمت ايزدي.................................................................................................. 10

-         اقبال لاهوري................................................................................................... 11

-         آيه الله صافي.................................................................................................... 11

-         نتيجه گيري...................................................................................................... 14

-         پانوشت............................................................................................................ 16

 

-         فهرست منابع و مآخذ ..................................................................................... 18

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 8:56 منتشر شده است
برچسب ها : پوشش در شعر گويندگان پس از مشروطه,

آثار رواني و كاركردهاي روانشناسي تبليغات

تبليغات چيست؟ در چه مواردي بايد تبليغ كرد؟ نقش تبليغات در جهان امروز چيست؟ تأثير رواني تبليغات بر ذهن انسان چگونه است.

مقدمه:

امروز ما در عصر ارتباطات بسر ميبريم، دوراني كه مشخصه بارز آن تلاش براي باور هاي همگاني است. زماني كه با حضور شبكه هاي ماهواره اي و كامپيوتري فاصله نقاط كره زمين نامفهوم شده است با وجود شبكه هاي كامپيوتري مي توان از همين جا به طرف ديگر كره خاكي رفت. وارد كتابخانه اي در محله كوچكي در فلان شهر شد و سراغ يك جلد كتاب را گرفت. اكنون در هر دقيقه هزاران كالاي نو در سطح جهان وارد بازار مي شودكه تكميل تر و كار آمد تر از قبل بوده است و توليد كنندگان مي كوشند تا بازار هايي براي محصولات خود پيدا كنند ولي چگونه و در كجا شاهد هستيم كه شبكه هاي ماهواره اي علاوه بر پيامدهاي فرهنگي، سياسي، اجتماعي و ابزار ارزان در سطح وسيعي براي كالاهاي تجاري نيز مي باشد و كشورهاي غربي با آوردن ماهواره ها به مشرق زمين علاوه برفرهنگ و علم،بازار فروش خوبي براي كالاهاي خود پيدا كرده اند بطوري كه كمپاني هاي بزرگ مثل تويوتا بايد براي تبليغ خود در اين شبكه ها آگهي بدهند، زيرا در كشور ژاپن پديده هاي شبكة ماهواره اي بيشتر از شبكه هاي داخلي است. امات در كشور ما تبليغات حيطه و شكلي ديگر دارد و قابل مقايسه با كشور هاي قبلي نيست. در اين نوشته ابتدا به تعريف تبليغات، شرايط تبليغ و سپس به بررسي روانشناسي تبليغات، حيطه و انواع تبليغات در جهان مي پردازيم و در انتها توجه شما را به نظر چندين توليد كننده در مورد تبليغات كالاهاي خود و در مقابل، نظر افراد را در مورد كالاهاي تبليغاتي جلب مي نمائيم.

تبليغات چيست؟

ساده ترين تعريفي كه مي توان براي آن داشت اين است كه بگوييم رساندن پيام يا خبر است. تبليغات يعني انتشار و ترويج منظم و برنامه ريزي شده در يك كالا يا يك نظر ويا عمل و فرايند اشتغال دانش يا مهارت. تبليغ در غرب چنين تعريف شده. ايجاد تغييرات مطلوب در افكار عمومي به منظور رسيدن به اهداف مشخص و در كنار تعريف تبليغ بايد گفت كه مكان آن اغلب در نشريات شبكه هاي تلويزيوني و راديويي و ماهواره اي و پوستر هاي سطج شهر است. همنچنين بايد گفت كه در حيطة سياست. سينما و تجارت كاربر فراواني دارد كه آن را مي توان در چهار مورد زير خلاصه كرد:

1-   منبع پيام: يعني چه كسي بيان كننده تبليغ است.

2-   خود پيام: يعني چه چيزي را تبليغ مي كنيم.

3-   زمينه ارائه پيغام: چگونه و در چه وضعيتي تبليغ مي شود.

4-   پيغام براي چه گروهي: مخاطبين پيغام تبليغي چه كساني هستند.

    ·منبع پيام آن كسي است كه به بيان و توصيف كالا مي پردازد. لحن بيان. وضع ظاهر، لباس، تخصصي كه گوينده دارد و محبوبيت آن شخص در اجتماع همه باعث مي شود تا افراد به خريد كالا ترغيب شوند.

    ·خود پيام كه مي تواند كالا و عقيده باشد، به تنهايي بسيار مهم است. پيام بايد موضوعي باشد كه عواطف، هيجانات و احساسات مخاطبين را برانگيزد. مثلاً احساس ترس در پذيرفتن واكسن ها مؤثر مي باشد يا احساس ميهن دوستي و مبارزات سياسي يك فرد مي تواند بيشترين توجه را جلب كند.

    ·محتواي پيام: پيام بايد با عقايد و باور هاي قومي و ملي و جامعه بسيار نزديك باشد و بطور مداوم ارائة شود تا دوام بيشتري در ذهن مخاطب داشته باشد. همچنين زمينه. تصوير و محيطي كه در آن تبليغ مي شود بسيار مهم است. رنگها و موسيقي حروف و كلمات در كنار يكديگر تعداد بيشتري از افراد را بسوي خود جلب مي كند و محرك و تحريك چشم و گوش و ذهن افراد بايستي از حروف درشت و رنگي عكسهاي زمينه بسيار زيبا، نورهاي رنگي، تصاوير كامپيوتري، صداي افراد محبوب، آهنگهاي شاد و روح بخش، اشعار و احاديث بزرگان استفاده مي كنند.

مخاطبين هدف تبليغات هستند.

آگهي ها برحسب جنس وسن و گروههاز اجتماعي مخاطب پيدا مي كتتد و اشكال متفاوتي به خود مي گيرد. بايد متذكر شد كه سطح هوشي و آگاهي افراد جامعه و تجارب قبلي آنان در پذيرش و يا رد پيام و كالا بسيار مؤثر است.

مي توان تقسيم بندي مخاطبان را چنين بيان كرد:

افراد نوباور، زود پذيرندگان ، پذيرندگان اوليه، پذيرندگان ثانويه، دير باوران.

نوباوران كساني هستند كه پيش از ديگران آمادگي پذيرش و پيروي از پيامهاي نو و پديده هاي جديد را دارند.

زود پذيرندگان افرادي هستند كه هيمن كه مشاهده كردند كه ديگران اقدام كردند. اين دسته هم به تبعيت از آنان اقدام مي كنند.

پذيرندگان اوليه دسته اي از افراد هستند كه جمعيت نسبتاً زيادي را تشكيل مي دهند و هنگامي اقدام به پيروي و پذيرش علمي پيام مي كنند كه از نتيجه كار و حركت گروههاي زود پذيرنده آگاه شوند.اما پذيرندگان ثانويه هنگامي پذيرش مي كنند كه مطمئن شوند حدود نيمي از افراد جامعة مخاطب، پيام را پذيرفته اند و لذا با اتكاء به حركت اسن گروه اقدام به پيروي مي كنند. ديرباوران هنگامي پذيرش دارند كه تقريباً اكثريت قريب به اتفاق پيام گيرندگان پيام را پذيرفته و به كار بسته اند.

بررسيها نشان ميدهد كه زنان نسبت به مردان بيشتر و جوانان و كودكان نيز بيشتر از پيران تحت تأثير تبليغات قرار مي گيرند.

افراد درون گرا و باهوشتر ديرتر تحت تأثير تبليغ هستند. تجربه مثبت قبلي از خريد كالاها از عوامل موثر است و بر اعتبار و سرنوشت كمپاني ها در بين افكار عمومي مي‌افزايد. گذشته از تمام موارد فوق زمان و مكان آگاهي نيز مهم است. فصل و ماه و روزي كه كالا ارائه مي شود كه آيا مخصوص تابستان باشد و در فصل گرما ارائه شود نه در سرماي زمستان نيز موثر مي باشد.

تأثير روانشناسي تبليغات بر ذهن انسان

اساساً مبلغين با تاثيرگذاري بر ذهن انسان او را وادار به خريد كالاي غيرضروري مي كنند و همچنين افراد را وادار به پذيرش نظر غيرقابل قبول مي نمايند. چنانكه غربي ها معتقدند مي توان با تبليغات، فريزر را به مردم اسكيموي قطب فروخت و بخاري را هم به مردم خط استوا.

تبليغات در غرب بر اين اساس هستند كه تا حد امكان بهتر و بيشتر جلب توجه كنند، فريب بدهند و افكار عمومي را تحت تأثير خود قرار دهند و آن را بسيار هيجان زده كنند.

در تبليغات از چندين روش روانشناسي براي تاثيرگذاري بيشتر استفاده مي كنند. مانند روش نفي و اثبات، روش شرطي سازي كلاسيك (پاولوفي)، روش طرح ناگهاني، روش استدلالي و تداعي كه هر يك را به اختصار بيان مي داريم.

در روش نفي و اثبات، مبلغ سعي مي كند همه شيوه هاي مشابه و پيامهاي رقيب و كالاهاي قبلي نفي و پيام جديد و مطلوب را اثبات كند. بدين ترتيب كه ابتدا كار نفي پيامهاي رقيب صورت مي پذيرد تا زمينه رواني براي اثبات پيام مطلوب پديدار شود و سپس تبليغات كاذبي را به صورت اصول منطقي ارائه مي كند. در روش شرطي سازي كلاسيك (پاولوف) همزماني محركهاي شرطي و غيرشرطي (طبيعي) از طريق تبادل امواج مغزي، ميان مراكز عصبي اين دو، پيوند برقرار مي گردد و سبب مي شود يكي، ديگري را برانگيزد. به طور مثال با تكرار اين روش القايي، استعمال مواد مخدر به عنوان مظهر زندگي و روشنفكري و علامت فهم و شعور برتر اجتماعي در كشورهاي استعمار زده قلمداد مي شود و از اين طريق سودهاي سرشار اقتصادي و سياسي نصيب كمپانيها مي‌گردد و يا شرطي سازي هدف، جوامع جهان سوم به شدت دگرگون خواهند شد و همچنين ميزان شخصيت افراد را در گرو ميزان مصرف نشان خواهد داد و براي توليدات فرد بازار فروش ايجاد مي شود.

روش طرح ناگهاني،‌ بسته به ميزان پيام و زمينه اجتماعي آن استفاده مي شود. مثل قطع ناگهاني فيلم و تبليغ يا قطع برنامه راديويي براي اعلام خبرهاي مهم. در اين روش سعي مي شود كه زمينه طرح مورد علاقه و توجه شديد مخاطب باشد. مثل قطع گزارش مسابقات ورزشي (فوتبال) براي پخش پيامهاي تبليغي.

روش استدلالي براساس تعقل و تفكر است و باعث رشد جامعه، ارتقاء سطح فرهنگ ملي، افزايش سطح دانش عمومي، كاهش بيسوادي، رشد فرهنگ و حقانيت پيام مورد تبليغ مي‌شود.

روش استدلالي يكي از مهمترين روش هاي تبليغات مي باشد.

در روش تداعي، همزماني دو پديده يا رويداد در يك مكان و زمان باعث مي شود كه بعد از گذشت مدتي روبرو شدن با يكي از آن دو رويداد. ديگري را در ذهن به ياد مي آورد. در اين روش كالاي موردنظر را با وقايع و لحظات مطلوب و خوشايند مانند عشق، محبت، ازدواج، داستان تاريخي، پيروزي، ضرب المثل، خنده و تولد همراهي مي كنند تا همزماني آنها با افراد جامعه كه با اين رويدادهاي خوشايند برخورد مي كنند يك تداعي با كالاي موردنظر ايجاد شود تا فرد با ديدي مطلوب و روحيه اي شاد به خريد آن كالا بپردازد.

مي توان حيطه تبليغات را در سطح دنيا شامل سينما، تجارت، عقيده، سياست، مذهب و … دانست. مثلا در مورد تبليغات سياسي نيز چنين است كه با ايجاد تداعي، علاقه انسانها را به شخص موردنظر افزايش داده و او را محبوب نشان دهند. تبليغات كالاها نيز در «تيزر» تلويزيوني بهترين و موثرترين نوع مي باشد و چنانكه تجار غربي معتقدند كه «اگر 100 دلار داشته باشي بايد 99 دلار آن را خرج تبليغات كني وحتي يك دلار باقي مانده را نيز صرف تبليغات كرد». آنان تمام كالاي خود را در جهان تنها از طريق تبليغات مي فروشند. زيرا مقدار درصدي كه از فروش كالاهاي تبليغ شده بدست مي آورند خيلي بيشتر از هزينه تبليغي آن كالا مي باشد. تبليغات در حيطه سينماي غرب از زمان توليد فيلم با ايجاد انگيزه كاذب و تعمدي درباره فيلم و روابط پشت صحنه آن تبليغ را آغاز مي كنند تا زماني كه فيلم احتمالاً در اكران عمومي قرار گيرد و از افراد هنرپيشه ستاره سازي مي كنند. در فيلمهاي سينمايي و داستانهاي ادبي معمولاً در فرازهاي حساس داستان سعي مي شود قهرمان داستان با استفاده از سيگار و نشريات الكلي خوانندگان كتاب يا بينندگان را نسبت به سيگار و مشروبات الكلي شرطي سازد به گونه اي كه پس از مشاهده فيلم يا كشيدن سيگار و يا نوشيدن الكل افراد احساس كنند در موقعيت قهرمان داستان بوده اند و مي توان امكانات تبليغاتي را از رسانه هاي چاپي اعم از روزنامه هاي كثيرالانتشار گرفته تا مجلات پرتيراژ و از ديوارهاي شهر و اتوبوسهاي شركت واحد و شهرستانها از پوسترهاي تبليغاتي تا بيل بوردهاي عظيم و تا كارتهاي ويزيت شركتها دانست. نمايش ليزري و آموزش فيلم، سطح وسيعي از ديوار ساختمانها تا اعلان دستي، تقويم روميزي، آفتابگير، پاكت نامه، ساك دستي، خودكار، جاسوئيچي، پيراهن، برنامه دستي را نيز شامل مي گردد. علاوه بر آن تبليغات و برنامه هاي تلويزيوني و راديويي كه از جمله مهمترين ها هستند و هر جامعه بر اساس مخاطبين خود آنرا ارائه مي دهد و اينكه تا چه اندازه موثر است جاي بحث دارد. در اينجا به گفت و گو با افرادي نشستيم تا از اهميت تبليغات و استفاده در پيشبرد فعاليتهايشان آگاه شويم:

توليد كننده صنايع چوب فلز: بالاترين تبليغ سابقه محصول توليدي مرغوب است. من سالانه هيچ تبليغي نمي كنم. زيرا 30 سال سابقه كار دارم. تمام خريدارهاي محصولات خودم را دارم و به اندازه توليدم مصرف كننده دارم.

توليد كننده رختشوي خانه هاي صنعتي: خيلي كم تنها چند برگ تقويم ديواري حدود 100 برگ كه آنچنان خريداري برايم آورد. با ارائه محصول خوب و يك بار خريد از طرف من خودش تبليغي است كه چهار نفر را برايم مي آورد. تازه من سالانه در حد توليدم فروش دارم و بيشتر از آن نيز نياز ندارم.

توليد كننده كيك هاي صبحانه و كلوچه: تنها در فصل پاييز يعني ابتداي سال تحصيلي بروشوري از انواع كيكها براي مدارس و مغازه ها مي فرستيم و به اندازه توليدمان تبليغ مي كنيم نه بيشتر.

پزشك متخصص پوست: آنقدر بيمار دارم كه وقت براي چند ماه بعد مي دهم زيرا كه هركس با يكبار آمدن اينجا براي يك نسخه سلامت و طراوت خود را به دست مي آورد و خودش 10 نفر را مي آورد و بهترين تبليغ خود بيماران من هستند. بهترين و ارزانترين و رايگان ترين تبليغ خود مراجعين هستند.

دانشجوي مهندسي شيمي 26 ساله: تبليغات در كشور ما نوپاست و بايد روي اين مقوله كار شود. مثلا در مورد «كتاب اول» چقدر جالب بود كه از يك حرف شروع شد و در طي چند ماه كه جلب توجه كرد، تازه نام كالا معرفي شد و بعد همه خود مشتاق اين كالا شدند. من تصور مي كنم در سطح تهران كمتر شركتي باشد كه اين كتاب يا ديسكتهاي كامپيوتري را نداشته باشد. جالب اينكه من شاهد شرط بندي هايي بودم كه بر سر اين كالا بود، يكي مي گفت نام شاگردان اول، ديگري مي گفت نام كتابي است كه اولين مخترعين و مكتشفين را معرفي مي كند. ديگري مي گفت تاريخ روز را از سالهاي قبل تعريف مي كنند و بسيار شكها و هيجانات مختلف در مورد آن … .

ليسانسيه زبان انگليسي 24 ساله تاجر: من فكر مي كنم بيشتر جوانان كه دوست دارند زندگي نو و تازه اي را شروع كنند بايد دنبال كالاهاي جديد بروند و از كالاهاي قديمي كه بيشتر اتلاف وقت در آن است دور شوند و سرعت در كالاها را مقدم بر كيفيت قديمي بدانند.

مهندس كامپيوتر شركت 30 ساله:

با مطالعه به روي كامپيوتر خواهيم ديد كه در ابتدا كارخانه هاي توليدي آن را چقدر ساده ساختند و سپس با رقابتي كه بين كارخانه هاي توليدي پيش آمد هر كارخانه تلاش كرد كامپيوتري مجهزتر و سبكتر بسازد كه اين رقابت در سطح وسيعي بود. اكنون همين كالا سبك ترين و بالاترين كيفيت كاري را دارد و اين تمامش به نفع مصرف كننده است. تبليغات پشتوانه محكمي براي كالاهاست و وسعتي به بزرگي سطح دنيا دارد. از غرب تا شرق در تمام دنيا، كامپيوتر به عنوان يك كالاي مصرفي نمود پيدا كرده و حتي كشورها را نيز تحت تسلط خود گرفته است. من فكر مي كنم تا 10 سال ديگر در شهر تهران اگر كسي با كامپيوتر آشنا نباشد نمي تواند به بانك و سينما برود، سوار اتوبوس و قطار شود، از مغازه هاي بزرگ خريد كند و از بزرگراهها عبور كند.

توليدي و فروشنده پوشاك: به قول معروف مردم گفتار آدمهاي نيك را كاملتر و آسانتر از ديگران باور مي كنند. تبليغات در مورد كالايي انجام مي گيرد كه روي دست مانده است و بازار فروشي ندارد. هر كالا با كيفيت خود، تبليغات خود را انجام مي دهد و من نيز هيچ نيازي به تبليغات ندارم.

فروشنده مواد غذايي: كالاهايي كه در اين فروشگاه موجود است، خود يك مبلغ هستند. كالاي من مورد نياز همگان است و مردم براي نياز هم آنها را مي خواهند و مي دانم كه هميشه كارخانه هايي كه در حال ورشكستگي هستند بيشترين تبليغ را براي كالايشان مي كنند.

نتيجه آنكه تبليغات در كشور ما هنوز جاي خود را باز نكرده است و جز در نمايشگاهها تبليغات صحيحي عرضه نمي شود و بايد به امر تبليغات مثل يك صنعت و علم نگاه كرد و ابزار آن را هنر گرافيك و موسيقي و فيلم دانست. بايد در كنار تبليغات صحيح كيفيت كالاها را بيش از اين در نظر گرفت و كالاهاي مرغوب را تبليغ كرد تا تعبير از كالا و حس بدبيني از افراد جامعه دور شود.

رشد شهرنشيني و تقسيم كار اجتماعي، باعث ايجاد تحولاتي در جامعه گرديده و اين تحولات سرانجام به انقلاب صنعتي ختم شد پس از انقلاب و بروز پديده توليد انبوه، معرفي كالاها و ايجاد نياز براي مصرف آنها به صورت يك ضرورت درآمد و از همين جا بود كه كاركرد عمده تبليغ به عنوان وسيله اي براي ايجاد احساس نياز آغاز شد. تاريخ اولين فعاليت تبليغاتي به اوايل قرن 19 برمي گردد كه موسسه اي در بوستون به عنوان واسطه اي بين خريدار و فروشنده تاسيس شد. در اين مورد كه تبليغات امري ضروري است هيچ ترديد وجود ندارد. اما بحث در مورد نحوه اجرا و ارائه پيامهاي تبليغاتي مي باشد. به طور كلي دو نوع پيام تبليغاتي وجود دارد.

تبليغات مركزي: پيام بر جنبه هاي كليدي كالاي مورد تبليغ تمركز دارد و گيرنده به صورت فعال درگير محاسبات دقيق و تعمق در مورد صحت اطلاعات ارائه شده مي‌گردد.

تبليغات پيراموني: نكات مورد تأكيد در اين نوع پيامها جذابيت فرستنده پيام فضايي كه در آن تبليغ مي شود، لحن گفتار فرد و … هستند. در چنين شرايطي گيرنده پيام، وادار به تفكر در مورد نكات اساسي كالاي موردنظر نمي شود.

مطابق يك نمونه گيري از پيامهاي تبليغاتي طي شهريور ماه 1378، بيش از 80% پيامهاي تبليغاتي تلويزيون پيراموني بوده اند. نكتة مهمتر در اين نوع بررسيها وجود ادعاهايي از سوي سازندگان برخي كالاها است كه قبول آنها دشوار مي نمايد. از آن جمله كنترل وزن با استفاده از يك وسيله خاص يا تنها برخورد يك قطره از نوعي مايع ظرفشويي باعث برطرف شدن حجم عظيمي از چربي ظروف است.

براي پيشرفت هر جامعه اي بايد برخي باورهاي عمومي وجود داشته باشد. مثلاً اعتقاد عمومي به صحت رابطه علت و معلول و باور به لزوم كار و تلاش براي نيل به نتيجه زيربناي همه فعاليتهاي جامعه است. چنانچه اين باور دچار خدشه شود كاركرد سالم جامعه با مخاطره مواجه شده و افراد سعي مي كنند از راههاي ديگري به اهداف خود دست يابند. به نظر مي رسد تبليغ وسيع يك شبه پولدار شدن آن هم با وسايل ساده اي از قبيل خريد برگه هايي خاص يا افتتاح حساب در يك بانك مشخص نوعي مبارزه با اعتقاداتي باشد كه زيربناي يك جامعه سالم را تشكيل مي دهند. نكته مهم در بررسي اين مسئله، وضعيت كودكان است. در تحقيقات مختلف مشخص شده است كه به طور كلي كودكان قبل از 8 سالگي در تشخيص يك ادعاي كاذب مشكل دارند. همچنين معلوم شده است كه به فاصله اندكي، ادعاهاي تبليغاتي را به خاطر نداشته اما نامهاي تجاري تبليغ شده را به خاطر مي آورند. به مطالب فوق اين آمار بايد افزوده شود تا ابعاد مشكل بيشتر آشكار شود. كودكان و نوجوانان بخش عمده مخاطبان تلويزيون را تشكيل مي‌دهند و بيش از 90% آنان اوقات فراغت خود را با تماشاي تلويزيون سپري مي كنند.

همچنين بايد توجه كرد كه طي دوره كودكي، فرد قادر به تفكيك واقعيت تو تخيلات نيست. و از آنجا كه آموخته هاي اين دوره نقش مهمي در تكوين شخصيت فرد ايفا مي كند آثار سوء تبليغات و بد آموزشهاي ناشي از آن بيشتر نمايان مي شود.

همچنان كه گفته شده خاطرات دوران كودكي نقش مهمي در طرز تفكر بعدي فرد دارند و به صورتي روشن در ذهن نقش مي بندند. البته تجارب فردي با اين موضوع هماهنگ است. با توجه به اين موضوع، هنگامي كه دو سوم مادران مي گويند كه كودكانشان آوازهاي تجاري تلويزيون را به خاطر سپرده و به كرات زمزمه مي كنند، جاي نگراني وجود دارد، به خصوص كه به ياد آوريم كه كودكان مورد بررسي بين 4-3 سالگي بوده‌اند. همچنين در اين بررسي معلوم شد كودكاني كه بينندگان پروپا قرص تلويزيون بوده اند بيشتر احتمال داشت فرآورده هاي تبليغ شده را طلب كنند و رغبت بيشتري به خريد و مصرف اين اقلام داشته اند.

در مورد بزرگسالان وضع تفاوت دارد. تقريباً همه افراد نمونه مورد بررسي در پيمايش فوق، اظهار داشته اند كه تبليغات به منظور متقاعد كردن آنها صورت مي پذيرد و آنان هيچگاه حاضر نيستند، پولي را كه به زحمت درمي‌آورند، براي خريد كالاهاي تبليغ شده صرف كنند. اما واقعيت چيست. مطالعات حاكيست در شرايط برابر احتمال انتخاب كالايي بيشتر است كه آشنايي بيشتري با آن داريم، به عبارت ديگر هر چه كالايي بيشتر تبليغ شود احتمال مصرف آن افزايش مي يابد. شرايطي را تصور كنيد كه فرد در فروشگاه قصد خريد مايع ظرفشويي يا دستمال كاغذي دارد. با توجه به تنوع اين كالاها كداميك را انتخاب مي كند، احتمال خيلي كمي دارد انتخاب را به فروشنده بسپاريم چون اين كار با خود پنداره فرد مبني بر استقلال و تصميم گيري فردي، در تضاد است. در چنين شرايطي خيلي ساده اولين اسمي كه به ذهن فرد مي رسد، تكرار مي شود. معمولاً اولين اسم، تكراري ترين آنها نيز هست و اين با اظهارات قبلي فرد در مورد عدم تاثيرپذيري از تبليغات در تضاد است.

گفته شد كه كاركرد اصلي تبليغات ايجاد احساس نياز است. ولي در شرايطي كه امكان ارضاي اين نياز ايجاد شده وجود نداردد چه وضعي به وجود مي آيد. مهمترين نتيجه حاصل از اين ناتواني،‌ سرخوردگي و ناكامي است. هنگامي كه در جامعه به تبليغ موضوعي (اعم از كالا، شعار و …) پرداخته شود اما لوازم نيل به آن وجود نداشته باشد، فرد به مباني ارزشي جامعه بي اعتقاد شده و سعي در يافتن راههايي مغاير با آنچه در جامعه پذيرفته شده است دارد. انجام اين راهها بستگي به نوع شخصيت و محيط زندگي فرد دارد. ممكن است برخي افراد با انجام اعمال خلاف قانون مانند: سرقت، قاچاق و … سعي كنند به امكانات و كالاهاي تبليغ شده دست يابند. اما برخي افراد ديگر با نااميدي و واكنشهاي رواني به اين تضاد پاسخ مي دهند.

به قول «خوزه دوكاسترو» اكثر افراد جامعه محكوم به شكنجه تنتال شده اند و تنها مجاز هستند، به اين امكانات و مواهب نگاه كنند.

كلام آخر، اهميت جنبه آموزشي تبليغات است كه براي فعاليتهايي از قبيل حفظ فضاي سبز، حضور در كلاسهاي سوادآموزي، پيشگيري از بيماريها، شركت در فعاليتهاي پيشگيري از آلودگي هوا، مصرف بي رويه آب و برق، اهميت خاص دارد و به عنوان نمونه اي از تبليغ مناسب كه همه جنبه هاي اطلاع رساني در آن رعايت شده است، پيامهاي تبليغاتي پيشگيري از مصرف بي رويه آب را مي توان نام برد.

پيشنهادات

اولين گام در راه نظم دادن به امر تبليغات تشكيل كميته اي براي نظارت بر توليد و پخش پيامهاي بازرگاني است. در برخي از كشورهاي ديگر چنين كميته اي وجود دارد و وظايف آنها عبارتند از:

مشخص كردن احتمالي جنبه هاي بدآموزي پيام، تعيين صحت ادعاي مطرح شده در پيام كه در صورت درخواست كميته، شركت يا فرد مدعي بايد به اثبات آن بپردازد و در صورت ناتواني از اثبات موظف مي شود طي پيامهايي به صورت رسمي، نادرستي ادعاي مطرح شده را اعلام نمايد.

در مورد تركيب اعضاي كميته فوق بايد با پرسش از صاحبنظران تصميم گيري شود. كميته بايد در مورد ساعات و زمان پخش آگهي ها اظهار نظر كند. به عنوان مثال كميته مي تواند در مورد تبليغات ميان برنامه ها و تبليغات آخر هفته كه كودكان بيشتر تلويزيون تماشا مي كنند، محدوديتهايي اعمال كند.

مطابق برخي تحقيقات مدت زمان بهينه تماشاي تلويزيون بين يك تا دو ساعت در هر 24 ساعت است. روانشناسان توصيه مي كنند والدين همراه با بچه ها به تماشاي تلويزيون پرداخته و پس از پايان برنامه در مورد مطالب به بحث و بررسي بپردازند. اين امر در مورد آگهي هاي تجاري بيشتر صدق مي كند.

مركز تحقيقات و مطالعات و جرم شناسي اداره كل زندانها و اقدامات تاميني و تربيتي استان خوزستان

 

آذر 1378

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 8:54 منتشر شده است
برچسب ها : آثار رواني و كاركردهاي روانشناسي تبليغات,

دانشگاه آزاد اسلامي

واحد تهران جنوب

 

 

 

موضوع تحقيق:

باسالت‏‏، خواص و كاربردها

 

 

 

 

 

 

نام استاد:

 

 

نام دانشجو:

 

 

شماره دانشجويي:

 

 

موادي براي قرن 21

باسالت سنگي است كه تقريباً در سرتاسر جهان يافت مي شود. مورد استفادة اصلي آن در ساخت و ساز و مهندسي و موارد صنعتي و نيز شاهراهها (اتوبانها) است. با وجود اين عموماً افراد نمي دانند كه از باسالت مي شود در امر توليد استفاده كرد و آنرا به صورت الياف نازك، خيلي نازك و بسيار بسيار نازك درآورد. از نظر پايداري گرمائي و حرارتي و ويژگي هاي عايقسازي صدا، مقاومت در مقابل ارتعاش و دوام الياف باسالتي عذاب نسبت به ساير مواد خام تك جزئي مزاياي فراواني دارند.

عموماً الياف پيوسته باسالت گروه كاملاً جديدي از مواد كمپوزيت و محصولات را شكل مي دهند. باسالت هيچ گونه واكنش سمي با آب يا هوا نمي دهد و غير قابل اشتعال بوده و ضد انفجار است. هنگام تماس با ساير مواد شيميايي، باسالت هيچ گونه واكنش مضر براي سلامتي و محيط زيست صورت نمي دهد. باسالت تقريباً مي تواند جاي تمام كاربردهاي آزبست را بگيرد و از نظر خواص ايزوله كردن (عايقسازي) حرارتي سه برابر بيشتر از آزبست عملكرد خوبي دارد. كامپوزيت هاي مبتني بر باسالت مي توانند جاي پلاستيك هاي تقويت شده شناخته شده و فولاد را بگيرند (يك كيلوگرم تقويت با باسالت مساوي 6/9 كيلوگرم فولاد است). عمر لوله هاي باسالتي كه براي بسياري از كاربردها طراحي شده‌اند، بدون نياز به نگهداري شيميايي و يا الكتريكي و فني حدود 50 سال است.

الياف باسالتي همراه با الياف كربني يا سراميكي و نيز ساير فلزات است در پيشرفته ترين كاربردهاي فعلي در حال استفاده اند و مي توانند مواد كمپوزيتي هيبريدي جديد و فن آوريهاي جديدي را در اين مورد توسعه دهند.

خواص ويژة باسالت باعث كاهش هزينه و قيمت محصول مي شود و عملكرد آنرا ارتقاء مي دهد. در روسيه بيش از يكصد كاربرد جديد ساخت و توليد منحصر به فرد با استفاده از مواد فيبر باسالتي توسعه يافته و به صورت اختراع ثبت شده است.

توضيح:

-   باسالتها از زمره مواد معدني هستند كه از سنگهاي مذاب زيرزميني به صورت طبيعي ساخته شده اند. آنها فشرده شده‌ي سنگهاي خوب آسياب شده هستند كه رنگ سبز بسيار تيره يا مشكي دارند و وقتي سنگهاي مذاب زيرزميني از بخشهاي عميق به پوسته زمين مي رسند و جامد مي گردند، بوجود مي آيند.

-   صفحات قديمي قدري نامرغوب تر هستند و حالا تقريباً در وضعيت هشدار هستند، اما همچنان رنگ تيره اي دارند و از دهانه آتشفشان در مقادير زياد فوران مي كنند، در اثر فشار مي شكنند و به عنوان «دام صخره» فروخته مي شوند. باسالت سخت، فشرده،‌سنگ مذاب آتشفشان كه به طور اصلي تشكيل شده از olivin , pyroxene, plagioclase و اغلب ظاهري شيشه اي دارند.

تركيبات شيميايي موجود:

الف) pyroxene , plagioclase

ب) رشته هاي قطع شده بوسيله يك ابزار اندازه كردن، كه آنها به طور زيادي با epoxy و رزين هاي phenolic سازگار مي كند.

تركيبات فيزيكي موجود:

الف) اساساً به عنوان تكه هاي فشرده شده و بريده شده يا رشته هاي دراز

ب) طول رشته بريده شده: mm2

ج) قطر رشته بريده شده: microns 9

خواص اسمي:

-        قدرت انعطاف بالا

-        مقاومت مادة شكل دهنده نمك هاي شيميايي در تركيب با اسيدها

-        هدايت دمايي بالا

-        بدون خطرات براي سلامتي

-        كاملاً مقاوم در مقابل ريسك هاي محيطي

-        مقاوم در برابر اسيدها و محرك هاي شيميايي

-        بخش E برتر، نتايج عالي در كار در محيط هايي با شرايط مختلف، سه برابر فولاد

-        مقاومت خستگي خوب

-        خاصيت الكترومغناطيسي

خاصيت هاي فيزيكي اسمي

Nominal Physical Constants:

Density (lbs.cu.ft.)                                      100 to 110

Tensile Strength (psi)                        500k to 550k

Sintering Temperature (^oC)               1050

Operating Temperature (^oC)             -265 to +600

Modulus of Elasticity (kg/ mm3)       9100-1100

Creep                                                          None

Mohs Hardness                         5 to 9

Melting Point (deg.C)                        1450

Elongation At Break (%)                            3.15

Refractive Index                                1.62

Elastic Modulus                                89

كاربردهاي نوعي

·    سنگ هاي ساختماني، مخلوط بتن، بالاست راه آهن، توليد الياف نساجي با كيفيت بالا، كاشي هاي كف، مواد مقاوم در برابر اسيد براي استفاده هاي صنعتي شديد، پشم شيشه، لوله هاي پلاستيك باسالتي، ايرانيت هاي فيبر باسالتي، لايه هاي باسالتي به عنوان پوشش محافظ، باسالت عايقساز گرما براي استفاده هاي صنعتي، پشم شيشه و …

·          باسالت بهترين تقويت كننده براي بتن است چون مقاومت كششي بالائي داشته و در مقابل قلياها مقاومت دارد.

·    تقويت براي كمپوزيت ها، رزينهاي اپوكسي/ پلي استر و پلاستيك هاي مورد استفاده در صفات اصطكاكي مانند لنت هاي ترمز و آسترها.

·          ساخت mat / felt باسالتي

·          كاربردهاي ايزولاسيون دماي بالا

·          مواد فيبري حفاظتي غيرفعال

·          پركننده براي گچ و لايه هاي بين ديوارها

·          پركنندة muffler مورد استفاده براي صنايع اتومبيل با عملكرد بالا.

نوع بسته بندي:

شيشه اي،‌ به صورت طبلك،‌ كيسه هاي كاغذي چند لايه، كيسه هاي بزرگ توده اي و كانتينرهاي fiberboard.

زمينه هاي كاربرد:

مهندسي برق، قطعات پيچيده اي كه نيازمند ويژگي هاي دي الكتريك زياد مي باشند. ساخت و ساز: قطعات ساخته شده از باسالت- پلاستيك در مقابل رطوبت، برف، دما و تابش خورشيد و محيط هاي اسيدي و قليايي مقاومند.

ماشين سازي، قطعات يا بلوكهايي كه تحت دما يا جريان گاز بالا كار مي كنند. براي مثال سپر حرارتي يك شاتل فضايي در هنگام برگشت به زمين.

واشرها و قطعات و ضمائم غيرفلزي

عايقسازي حرارتي و صوتي كاملاً غيرقابل اشتعال براي كابين ها، محفظه هاي موتور، ترن هاي مترو، كشتي ها و هواپيماها.

صفحات مدار الكتريكي و الكترونيكي، لنت هاي ترمز ماشين ها، هواپيما و قطعات كابين‌ها و ترنهاي مترو.

صفحات (ديسك) هاي اختصاصي براي تأسيسات ماشين و تراكتور.

تقويت لاستيك صنعتي و ساير محصولات و مواد.

تسمه براي نوار نقاله هاي با بار زياد.

ايمني محيطي

صفحات محافظتي در مقابل تابش الكترومغناطيسي و خوانده شدن اطلاعات.

زره بندي نسل جديد براي حفاظت فردي و دسته جمعي.

لباسهاي كاري ضد آتش و محافظ در مقابل گرما

كانتينر براي دفن مواد بسيار سمي و زايد.

هيترهاي باسالت كربن براي لباسها، اتاقها، انكوباتورها و …

لوله هاي باسالت- پلاستيك

اين لوله هاي كمپوزيتي فيبر- باسالت با مخلوط كردن فيبرهاي باسالتي، فابريك ها و prepegs به همراه يك پيوند دهنده (چسب) بدست مي آيند.

اين لوله ها به عنوان آستر شفت ها، اجزاء ساختماني براي انتقال مايعات خورنده و گازها در خدمات صنعتي و تجاري و كشاورزي مورد مصرف دارند.

ساير زمينه هاي كاربرد احتمالي لوله هاي باسالتي عبارتند از: پايه هاي آنتن ها براي مقاصد ساختماني و مخابراتي.

در حال حاضر اختلاف قيمت بين لوله هاي فلزي و كمپوزيتي رفته رفته كمتر مي شود و بنا به مزاياي بسيار زياد لوله هاي كمپوزيتي تعويض لوله هاي فرسودة قديمي با لوله‌هاي كمپوزيتي جديد در حال افزايش است.

1-  وزن به ازاء واحد طول لوله هاي باسالت- پلاستيك حدود 3 تا 4 برابر كمتر از لوله هاي فولادي است. بنابراين در هزينه نصب و نگهداري تا حد زيادي صرفه جويي مي‌شود.

2-  مقاومت اين لوله هاي پلاستيك- باسالتي چندين مرتبه بيشتر از لوله هاي فايبرگلاس و بيشتر لوله هاي فولادي است. بنابراين مي توان به راحتي از آنها در فشارهاي زياد مثلاً 1000 اتمسفر استفاده كرد كه در اين حالت استفاده از لوله هاي فولادي عملي نمي باشد.

3-  مقاومت زياد در برابر محيط خورنده باعث مي شود كه از آنها بتوان براي انتقال هيدروژن سولفيد، اسيد و باز و … استفاده كرد.

4-   بنابر دلايل فوق نيازي به استفاد از عايقسازها يا مواد ضد خوردگي وجود ندارد.

5-   لوله هاي باسالتي در مقابل قارچها و عوامل ميكروارگانيزمي مقاومت دارند.

6-  لوله هاي باسالتي هدايت گرمايي پاييني دارند. بنابراين از رسوب نمكها و پارافين ها در 50 لوله جلوگيري مي شود و هيچ نيازي به عايقسازي گرمايي بعدي وجود ندارد.

7-  چون اين لوله ها عايق هستند بنابراين احتمال خوردگي الكتروشيميايي وجود ندارد. بنابراين عمر كاري لوله هاي باسالتي تا حد 80-66 سال يعني دو تا سه برابر بيشتر از لوله هاي فلزي بالاتر مي رود.

8-  از دستگاه هاي توليد لوله هاي پلاستيكي فايبر گلاس مي توان براي توليد لوله هايي با قطرها و ضخامت هاي ديوارة متفاوت استفاده نمود.

Prepeg هاي بادوام باسالتي

اينها عبارتند از الياف باسالتي پيوسته يا گسسته كه بارزين اصلاح شدة پلي استري براي توليد محصولات مختلف پلاستيك- باسالت آميخته مي شوند.

عمر اين محصولات زياد است (حداقل 4 سال) و تحت شرايط نگهداري در زير  مي‌توان به خوبي از آنها محافظت كرد.

Febotex يكي از اين محصولات است كه روي فيبرهاي باسالتي توليد شده و براي فرآوري و توليد محصولات توسط پيچش و به دنبال آن پرس كردن اتوكلاو مستقيم و قالبگيري در خلاء مفيد است.

Febonite بر پاية نخهاي گسسته يا فيبر توليد مي شود و براي توليد محصولات با قالبگيري عبوري و دايكاست مفيد است.

مشخصات شيميائي فيزيكي prepegهاي بادوام

چسب  %45-32                            چسب محلول %8-85

مواد فرار  %3-7                          قابليت شارش  %25-3

خواص مكانيكي باسالت ها  

Physical- mechanical properties of basalt- plastics, based on long- lasting prepegs Characteristics                                            Febotex       Febonite

Ultimate bending strength, Mpa:                          238.0           83.0

Bonding modulus, Mpa x 10:                               1.95             0.8

Ultimate compressive strength                  

(along the reinforcement), Mpa                                      86.0             126.0

Compressive modulus, MPa x 10                         2.31             0.88

Ultimate tensile strength, Mpa                                       302.0           23.0

Tensile, modulus, Mpa x 10                                 2.10             0.8

Thermal conductivity, W (m x K)                        0.26             0.25

Density, g/cm³                                                      2.0               1.82

Bending strength, after heat treatment       

For 3.5 h (+850 c), Mpa                                        75

Volatile evolution under heating up to 350 C, %  10

Volatile evolution under heating up to 850 C, %  15-20

·          مقاومت رشته ها

رشته هاي غيرمستقيم تركيبات باسالت، به طور موفقيت آميزي جايگزين فلزات مقاوم شده‌اند. در مقاومت و قدرت معين بالاتر برابر يك حجم يك كيلويي از رشته هاي مقاوم باسالت با 6/9 كيلوگرم از فلزات جايگزين مي شود.

آنها در توليد بخشهاي ساختمانها، پنل هاي بلوك هاي كناره راه، پياده رو، وجه هاي صاف كننده و بسياري سازه هاي ساختماني ديگر به كار مي روند.

با توجه به خواص عايق الكتريكي بالا، رشته هاي باسالت براي ساخت عايق براي خطوط ولتاژ بالا استفاده مي شوند.

يك كاربرد موفق رشته هاي باسالت براي مقاوم سازي سطح سيماني در مهندسي و ساخت و ساز در ناحيه هاي خطرخيز، با توجه به خاصيت شيميايي پايداري، مقاوم سازي باسالت براي سيمان كه PH متفاوتي دارد، به خوبي سازگار است و هيچ گونه تغيير شكلي تحت شرايط و فشارهاي زياد ندارند.

·          اطلاعات فني

Technical data

Density, g/cm³                                            1.95

Thermal conductivity, kcal/ m x h x deg     0.3

Ultimate strength, Mpa:

Tensile                                                        1200

Compressive                                               420

Bending                                                      800

Mass fraction of polymer binder                20- to 25

·          ساختمان

-        مقاوم سازي پل ها، تونلها

-        توليد پنل هاي ساندويچي مبتني بر باسالت و رشته هاي باسالت- كربن

-        ايزوله كردن داخلي و خارجي گرما و صدا

-        ايزوله پنل هاي مقاومتي نقاط اتصال

-        مقاوم سازي مستقيم سيمان و بتن

-        تعميرات شكافها، صدمات محلي به ساختمانها و پل ها، ساختن بناها.

-        پوشاندن سقف بوسيله مواد ضد احتراق.

-        پوشاندن ثابت سقف

-        سايه بان هاي مجدداً قابل استفاده

-        لوله هاي داخلي فاضلاب

-        مقام سازي بناها

-        سيستم هاي گرمايشي

-        ساختمان هاي هيدروليك

·          راه سازي:

-        مقاوم سازي سيمان و بتن و پوشاندن پياده روها و محل هاي دويدن.

-        ساختن عايق هاي صدا براي بزرگ راه ها، راه آهن ها و خطوط متروي زيرزميني

-        خط هاي پياده رو

-        شكل دهنده هاي كوچك

·          شبكه هاي مهندسي:

-        خطوط لوله براي بخار، آب داغ

-        خطوط لوله براي گرمايش

-        كاناليزه كردن

-        خطوط لوله نفت و گاز

-        محافظت از سيستمهاي تلفن در مقابل محيط هاي الكترومغناطيسي و اطلاعات

-        پردازش از ميان كنترلرهاي الكتريكي

-        علامت گذاري و خط كشي روي خطوط لوله

-        لوله براي محصولات شيميايي و جابجايي مواد خورنده

-        محفظه هاي نگهداري مواد خورنده

·           سازه هاي زيرزميني:

-        لنگر، ناقوس، گاو صندوق

-        خطوط لوله جهت موارد مختلف

-        پي سازي براي ساختمان ها و سازه. (كمترا ز خطوط لوله سازي)

·          ماشين سازي:

-        بخش برنده محفظه ها

-        بخش هاي حامل حرارت (موتور)

-        فريزرها

·          رشته هاي باسالت- ايمن براي اكولوژي بر مبناي گفته هاي قبلي مواد عايق حرارتي

BASALT FIBERS – ECOLOGICALLY SAFE MATERIALS AND ARTICLES BASED THEREON BASALT HEAT- INSULATING MATERIALS

Basalt carpets , stitched mats , soft, semirigid and right boards and plates, cords- an energy- efficient vibration- resistant heat and sound insulation for:

                                                                                                                                                                 ·            civil, agricultural , municipal , industrial building;

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     ·            engineering;

                                                                                                                                                                                                                                                                                      ·            aircraft engineering;

                                                                                                                                                                                                                                                                                  ·            automotive industry;

                                                                                                                                                                                                                                                                                                              ·            ship building;

                                                    ·            insulating pipeline and thermal units, refrigerators and coolers , hydroponics.

فرش هاي باسالت، روكش پوشش زمين، سطوح نيمه ثابت و ثابت، بهينه ساز انرژي- مقاوم گرما و صدا براي:

-        عمران، باستان شناسي، ساختمان هاي صنعتي

-        مهندسي

-        مهندسي هوا

-        صنايع ماشين سازي

-        كشتي سازي

-        ايزوله كردن خطوط لوله و واحدهاي حرارتي، فريزرها و خنك كننده ها

مشخصات باسالت ايزوله كننده گرما

PROPERTIES OF BASALT HEAT- INSULATING MATERIALS

Density, kg / m³                                                    20-450

Thermal conductivity , W/m^*                               0.027-0.05

Operating temperatures, o!                                  -260 …. + 700(900)

Normal sound absorption coefficient 260 to 2600 Hz    up to 0.99

Service life at least 70 years

لوله هاي پلاستيكي باسالت به منظور:

BASALT- PLASTICS PIPES

INTENDED FOR:

                     ·            transportation of petroleum and petroleum products , gases, aggressive liquids, loose materials;

                                                                                                                                                                                                                                                          ·            hot and cold water supply;

                                                                                                                                                                                                                                                                         ·            cable- conduit systems;

                                                                                                                                                                                                                                                        ·            amelioration and irrigation.

-        حمل و نقل سوخت و توليدات سوختي، گازها و مايعات خورنده و از بين رونده

-        تامين كننده هاي آب سرد و گرم

-        سيستم هاي كابل لوله هاي انتقال نفت و گاز

-        پمپ ها

لوله هاي پلاستيكي باسالت به هيچ نگهداري دقيق نياز ندارند و آنها دي الكتريك هايي هستند كه به علت خاصيت الكترومغناطيسشان، كاملاً مقاومند و مقاومت طبيعي بسيار بالايي از خود نشان مي دهند.

خواص لوله هاي پلاستيكي باسالت

PROPERTIES OF BASALT- PLASTIC PIPES

Tensile                                              > 300

Compressive                                     > 250

Bending                                             > 230

Thermal conductivity, W/m^*             0.2 … 0.3

Pressure, atm                                    0 . 250

Service life , years                                       60 … 100

A technology for laying and repair of basalt- plastic pipes has been developed.

عمر زياد به منظور:

LONG- LIFE PREPREGS INTENDED:

-        براي سقف ها، لوله ها، پنل ها، بخش هاي تركيبي و …

-        براي تعمير و مقاوم سازي خطوط لوله گرما، گاز، نفت به ويژه در ميدان ها و تحت شرايط دشوار، مقاوم سازي، مكان هاي بارگيري، سازه هاي ساختمان ها، پل ها، ديوارها و پشتيباني سازه هاي زيرزميني

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 8:48 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد باسالت‏‏، خواص و كاربردها,

 

دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي علامه طباطبايي

 

 

 

 

 

موضوع تحقيق

 عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان

 

 

 

 

استاد محترم:

آقاي دكتر فرخي

 

 

گردآورنده:

عذرا يوسفي

 

 

 

 

زمستان 84

موضوع تحقيق: عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان در 10 سال گذشته

متغير مستقل در اين موضوع عوامل موثر است كه درباره اين عوامل بحث خواهد شد.

متغير وابسته: مهاجرت نخبگان

متغير كنترل: 10 سال گذشته

متغيرهاي تعديل كننده: جنس: سن، مدرك تحصيلي

از آنجائيكه پرسشنامه داريم و مقادير كمي است نوع مقياس فاصله اي مي باشد و بنابراين متغيرها كمي و پيوسته مي باشد.

مقدمه:

باروري، مرگ و مير و مهاجرت از مهم ترين موضوع هاي جمعيتي هستند كه نقش تعيين كننده اي در ميزان رشد و ساخت سني و جنسي ژئوپليتيك انساني هر جامعه دارند . در اين راستا، پديده مهاجرت يكي از عوامل اساسي تغييرات در شاخص ها و اولويت هاي ژئوپليتيكي جمعيت بوده و در مطالعه هاي جمعيتي نقش اساسي را ايفا مي كند، تاريخ جمعيت جوامع گوياي تحرك و جابجايي انسانها از محلي به محل ديگر است كه اين مسأله از اولين روزهاي زندگي بشر در كره خاكي وجود داشته است.

مهاجرت يعني فرايند رفتن از جايي به جاي ديگر براي زندگي كردن و نخبگان يعني اشخاص و گروههايي كه در نتيجه قدرتي كه به دست مي آورند تاثير به جاي مي گذارند كه يا به وسيله تصميماتي كه اتخاذ مي نمايند يا به وسيله ايده ها، احساسات و هيجاناتي كه به وجود مي آورند در كنش تاريخي جامعه اي موثر واقع مي شوند.

پديده مهاجرت يا كوچيدن براي اقامت از شهر يا كشوري به شهر يا كشور ديگر يكي از عوامل اساسي تغييرات در شاخص هاي جمعيت بوده است.

يكي از انواع مهاجرت كوچيدن افراد نخبه و ممتاز و برگزيده از كشور خود به كشور ديگر است.

عواملي كه تاثير گذار بر اين مهاجرت هستند فضاي سياسي و فرهنگي مسائل اقتصادي و مالي، نبود مديريت صحيح در كشور، كمبود امكانات لازم براي فعاليت هاي سياسي، فرهنگي و علمي، شركت ندادن نخبگان در كنفرانسهاي بين المللي، علمي و تحقيقاتي در ساير كشورها.

البته نمي توان از نظر دور داشت كه مهاجرت يكي از خصوصيات ذاتي انسان است. در تحليلي به رساله فرار مغزها، اداره كل امور فرهنگي ايران خارج از كشور آمده در پژوهشي كه در مورد 61 كشور كمتر توسعه يافته انجام شده بيشترين نرخ مهاجرت مربوط به افراد با تحصيلات عالي بوده است.

«اهميت و ضرورت تحقيق»

كشورهاي پيشرفته و فرا صنعتي با برنامه ريزي هاي بسيار دقيق و فراهم آوردن امكانات وسيع اقتصادي، اجتماعي، سياسي سعي در جذب نخبگان كشورهاي ديگر را دارند. منابع مختلف، مقدارسودي را كه با «فرار مغزها» نصيب كشورهاي جذب كننده آنها مي شد نشان داده اند، بعضي برآوردها حاكي از آن است كه ايالات متحده در طول 30 سال بيش از 100 ميليارد دلار از اين راه سود برده و در بين سالهاي 1970 تا 1977 بيش از 5 ميليارد دلار در هزينه هاي آموزش نيروهاي متخصص موردنياز خود صرفه جويي كرده است.

جمهوري اسلامي ايران در كل برنامه هاي توسعه اقتصادي و اجتماعي خود بالغ بر يكصد ميليارد تومان صرف آموزش و تربيت نيروي انساني خود كرده است اما به علت بي سياستي و بي برنامه بودن در جذب متخصص و نيروي انساني كارآمد و علي رغم تحمل ميلياردها تومان هزينه‌ي آموزش و تحقيقات، اين نيروي عظيم و خلاق را مفت و مجاني تقديم كشورهاي پيشرفته صنعتي كرده است. بنابراين با شناخت ابعاد موضوع و درك هماهنگ مسئولين و تصميم گيرندگان اقتصادي، سياسي، پيش نياز تنظيم ساز و كارهاي جديدي شد تا شرايط بازگشت متناوب و تداوم يافتن حضور نخبگان را در ايران اسلامي فراهم ساخت از آنجا كه نيروي انساني كارآمد و متخصص يكي از اساسي ترين شاخص هاي توسعه يافتگي كشورها محسوب مي شود و هر چقدر كه يك كشور از غناي نيروي انساني متخصص و متفكر برخوردار آن كشور توان بالاتري در ارائه‌ي خلاقيت، نوآوري و ابتكارات را دارا مي باشد.

با توجه به نقش مهمي كه نخبگان و متخصصان در توسعه و پيشرفت كشور دارند با شناسايي علل واقعي (مهاجرت نخبگان) و رفع آنها براي جلوگيري از فرار مغزها چاره اي انديشيد يا دست كم آن را كاهش داد و اين نيروها را به خدمت گرفت و خسارتهاي اقتصادي و علمي بوجود آمده را جبران كرد.

اهداف تحقيق

هدف اصلي: بررسي عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان

اهداف فرعي:

مقايسه عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان زن و مرد

مقايسه عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان در سنين متفاوت

مقايسه عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان با مدرك تحصيلي متفاوت

مقايسه عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان با توجه به فرهنگ خانواده

«بيان مسأله»

براساس پژوهشي كه در اداره كل امور فرهنگي ايرانيان خارج از كشور انجام شده است ايران از نظر فرار مغزها در بين 91 كشور در حال توسعه و توسعه نيافته جهان مقام اول را از آن خود كرده است. به نحوي كه روزانه تعداد 18 نفر با مدرك كارشناسي ارشد و دكتري از كشور خارج مي شوند.

سؤال اصلي: چه عواملي بر مهاجرت نخبگان موثر است؟

سؤالهاي فرعي:

آيا عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان در زنان و مردان متفاوت است؟

آيا عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان در سنين متفاوت يكسان است؟

آيا عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان با مدارك تحصيلي متفاوت موثر است؟

تعريف عملياتي:

مهاجرت نخبگان: يعني بيرون رفتن مغزها يا متفكران و دانشمندان از يك سرزمين به سرزمين ديگر در حالي كه كشور به وجود آنها نيازمند است.

براي انتخاب متغير مستقل از طريق پرسشنامه اقدام مي كنيم و اطلاعات لازم درباره عوامل موثر كه همان متغير مستقل است را جمع آوري مي كنيم: از جمله در مورد فضاي بسته سياسي و فرهنگي، مسائل اقتصادي و مالي، مديريت صحيح امكانات جهت فعاليت هاي سياسي، اقتصادي، فرهنگي، علمي.

فرضيه تحقيق:

«عوامل مشخصي بر مهاجرت نخبگان موثر است.»

مثلاً «مسائل اقتصادي بر مهاجرت نخبگان موثر است.»

فرضهاي آماري:

«روش نمونه گيري»

از روش غيراحتمالي هدفدار استفاده مي كنيم و به اساتيدي كه در اين مورد اطلاعات دارند پرسشنامه مي دهيم.

جامعه آماري اساتيد دانشگاه

نمونه: 40 نفر از استادان دانشگاه هاي دولتي و آزاد استان تهران

تحقيق از نوع كاربردي و غير آزمايشي مي باشد.

طرح تحقيق: چون تحقيق از نوع طرحهاي پس از وقوع است.

از طرح مطالعه يك مرحله اي استفاده مي كنيم.

ابزار اندازه گيري در اين تحقيق پرسشنامه مي باشد.

از روش توصيفي در تجزيه و تحليل آماري استفاده مي شود.

با تهيه و تنظيم جدول توزيع فراواني و محاسبه شاخص آماري درصد

«نتيجه گيري»

با تجزيه و تحليل كامل اين مسأله در مي يابيم فضاي بسته سياسي و فرهنگي، مسائل اقتصادي و مالي، نبود مديريت صحيح در كشور نبود امكانات لازم براي فعاليت هاي سياسي، فرهنگي مسائل اقتصادي و مالي، نبود مديريت صحيح در كشور نبود امكانات لازم براي فعاليت هاي سياسي،‌ فرهنگي، اقتصادي و علمي، شركت ندادن نخبگان در كنفرانسهاي بين المللي، علمي و تحقيقاتي در ساير كشورها همگي به طور موثري در فرار نخبگان نقش دارند.

پيشگيري و مقابله با اين معضل، مستلزم عزم ملي، درك بحران توسط شبكه مديريت كشور، ايجاد ساز و كار مديريتي لازم براي پيگيري مساله، تدوين راهبردها و سياستهاي مشخص و هماهنگ و انجام مقدمات مستمر و حساب شده است. در اينجا به نمونه اي از مكانيسم ها و تدابير موردنياز براي جلوگيري از فرار نخبگان اشاره مي شود.

1-  ايجاد سازمان و موسسات خاصي براي ساماندهي امور متخصصين و دانشمندان و محققان و اقدام در جهت شناسايي اين افراد، رفع دغدغه ها و مسائل مبتلا به استفاده بهينه از توان علمي و تخصصي آنان.

2-   ايجاد انگيزه از طريق ارتقاء سطح دستمزدها و ايجاد فرصتهاي شغلي مناسب.

3-   اصلاح نظام آموزش عالي

4-   بهره برداري مفيد از دانش، تجربيات علمي و توانمندي علمي، فني و تخصصي و نيروهاي متخصص و محقق

 

 

منابع:

بررسي عوامل موثر در فرار مغزها- يوسف قديمي- دانشگاه زنجان

دي 1378 تحليلي به رساله فرار مغزها، اداره كل امور فرهنگي ايرانيان خارج از كشور

عباس زادگان، سيد محمد، مساله فرار مغزها در ايران، روزنامه همشهري 26/2/1379

 

آسيب شناسي نخبه گريزي / هفته نامه سازمان مديريت و برنامه ريزي.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 8:43 منتشر شده است
برچسب ها : عوامل موثر بر مهاجرت نخبگان,

فلسفه حجاب

بدون شك در عصر ما كه بعضي نام آن را عصر برهنگي و آزادي جنسي گذارده اند و افراد غربزده، بي بند وباري زنان را جزئي از آزادي او مي دانند، سخن از حجاب گفتن براي اين دسته ناخوشايند و گاه افسانه اي است متعلق به زمانهاي گذشته. ولي مفاسد بي حساب و مشكلات و گرفتاريهاي روز افزون كه از اين آزادي هاي بي قيد و شرط به وجود آمده، سبب شده كه تدريجاً گوش شنوايي براي اين سخن پيدا شود. مسأله اين است كه آيا زنان (با نهايت معذرت) بايد براي بهر ه كشي از طريق سمع و بصر و لمس – جز آميزش جنسي – در اختيار همة مردان باشند و يا بايد اين امور مخصوص همسرانشان گردد؟

اسلام مي گويد كاميابيهاي جنسي، اعم از آميزش و لذت گيرهاي سمعي و بصري و لمسي مخصوص به همسران است و غير از آن  گناه و ماية آلودگي و ناپاكي جامعه مي باشد كه جمله «ذلِكَ اَزوكي‌لَهم‏‏‏ْ» در آيه 30 سوره نور اشاره به آن است[1]. فلسفه حجاب امر مكتوم  و پنهاني نيست زيرا:

1- برهنگي زنان كه طبعاً پيامدهايي همچون آرايش و عشوه گري و امثال آن را به همراه دارد؛ مردان خصوصاً جوانان را در يك حال تحريك دائم قرار مي‌دهد؛ تحريكي كه سبب كوبيدن اعصاب آنها وايجاد هيجان هاي بيمار گونة عصبي و گاه سرچشمة امراض رواني مي گردد. مخصوصاً توجه به اين نكته كه غريزة جنسي نيرومندترين و ريشه دارترين غريزة آدمي است و در طول تاريخ سرچشمة حوادث مرگبار و جنايات هولناكي شده تا آنجا كه گفته اند: «هيچ حادثة مهمي را پيدا نمي كنيد مگر اينكه پاي زني در آن در ميان است.» آيا دامن زدن مستمر از طريق برهنگي به اين غريزه و شعله ور ساختن آن بازي با آتش نيست؟ آيا اين كار عاقلانه اي است؟

2- آمارهاي قطعي و مستند نشان مي‌دهد كه با افزايش برهنگي در جهان، طلاق و از هم گسيختگي زندگي زناشويي در دنيا به طور مداوم بالا رفته است، زيرا در «بازار آزاد برهنگي» كه عملاً زنان به صورت كالاي مشتركي «لااقل در مرحله غير آميزش جنسي» در آمده اند قداست پيمان زناشويي مفهومي نمي تواند داشته باشد.

3- گسترش دامنة فحشاء و افزايش فرزندان نامشروع از دردناكترين پيامدهاي بي حجابي است و دلائل آن مخصوصاً در جوامع غربي كاملاً نمايان است.

4- مسالة «ابتذال زن» و «سقوط شخصيت او» در اين ميان نيز حائز اهميت فراوان است، هنگامي كه جامعه زن را با اندام برهنه بخواهد طبيعي است روز به روز تقاضاي آرايش بيشتر و خودنمايي افزون تر از او دارد و هنگامي كه زن را از طريق جاذبه جنسيتي وسيلة تبليغ كالاها و دكور اطاقهاي انتظار و عاملي براي جلب جهانگردان و سياحان و مانند اينها قرار بدهد، در چنين جامعه اي شخصيت زن تا سر حد يك عروسك يا يك كالاي بي ارزش سقوط مي‌كند و ارزشهاي والاي انساني او به كلي به دست فراموشي سپرده مي شود و تنها  افتخار او جواني و زيبايي و خود نمايي اش مي شود و به اين ترتيب مبدل به وسيله اي خواهد شد براي اشباع هوسهاي سركش يك مشت آلودة فريبكار و انسان نماهاي ديو صفت، در چنين جامعه اي چگونه يك زن مي تواند با ويژگيهاي اخلاقي اش، علم و آگاهي و دانايي اش جلوه كند و حايز مقام والايي گردد[2].

چرا اسلام حجاب را بر زنان واجب كرده است؟

زيرا حجاب بهتري حافظ و حصاري است كه زن را از خطر بيگانه حفظ مي‌كند و زن بي حجاب همچون ميوة درختي است كه شاخة از ديوار باغ به بيرون آويزان است و هر رهگذري به سوي آن دست دراز مي‌كند يا مانند گلي است كه هركس به چيدن آن تمايل دارد[3].

پوشيده بودن  زن در جامعه نه تنها موجب تقويت بنيان خانواده است بلكه سبب حفظ ارزش زن و جلوگيري از ابتدزال و تباهي او نيز مي باشد.

آثار بي حجابي

1-   عقده مند كردن مردان

2-    سقوط شخصيت

3-    تزلزل خانواده ها

4-    بلوغ زودرس جنسي جوانان

5-    تكذيب آيات الهي

6-   احساس پوچي

7-    ايجاد غفلت

8-    عقاب آخرت

9-    بد آموزي

ريشه هاي بي حجابي

1-  هوسراني: امير مومنان علي (ع) مي فرمايند: «كسي كه بر شهوات پيش گيرد آفت ها بر او سرعت مي گيرند» و در جاي ديگر فرمودند: «اگر از هواي نفس خود اطاعت كني كر و كورت مي‌كند و آخرت تو را تباه مي گرداند و هلاكت مي سازد»[4]

2-    كسب موقعيت

3-    ضعف ايمان

4-    ديگر آزاري ريشه خود نمايي و بد حجابي بسياري از زنان عقده، ديگر آزاري است .

5-    ارضاي تمايلات

6-    صيد دل هاي مردان

7-    غرب زدگي

8-   زيبايي

9-    ازدواج

10-            ضعف حيا: اين صفت از سستي اعتقاد به مبدأ و معاد سرچشمه مي گيرد.

امام صادق (ع) فرموده است: «ايمان ندارد كسي كه حيا ندارد[5]»

بي حجابي از مصاديق بارز بي حيايي است كه از ضعف ايمان ناشي مي شود.

امام صادق (ع) فرمود: «بي شرمي مركز نفاق و سنگدلي و كفر است[6]».

 پيامبر اكرم (ص) فرموده است: «خدا حيا و پوشيدگي بندگانش را دوست دارد[7].»

11-           اظهار غناي مالي

12-            سر سپردگان دشمنان اسلام

13-            تبليغات استعماري

14-            وسوسه هاي شيطاني

15-            مد گرايي

16-            ضعف غيرت

17-            خانواده

18-           تقليد

راه هاي مبارزه با بي حجابي  و بد حجابي

1-   مبارزه بي امان با استعمار غرب و غرب زدگي

2-   آگاهي بخشي در مورد تقسيم آزادي به آزادي صحيح و غلط و سوق دادن انسانها به خصوص نسل جوان به گزينش آزادي صحيح و مفيد نه آزادي  غلط و زيان بخش.

3-   تقويت باور فكري و عملي زنان بر اين اساس كه حجاب اسلامي هرگز در مورد كار و تلاش در عرصه هاي مختلف زندگي.

4-    نشان دادن ارزش هاي والا و راستين انساني و اسلامي.

5-   تربيت و تزكيه نفوس با برنامه هاي اخلاقي اسلامي و ارضاء و اشباع هوس ها و غرايز از راه هاي صحيح و معقول اسلامي.

6-    احياي فرهنگ اصيل اسلامي.

7-    نشان دادن الگوهاي كامل و سالم و جايگزيني آنها به جاي الگوهاي دروغين.

8- تقويت اعتماد به نفس و استقلال فكري و دوري از خود باختگي.

9- تقويت نيروي تفكر و فراخواني زنان به تفكر و تعقل و تجزيه و تحليل هاي منطقي كه موجب استقلال فكري و زيست محتوايي گردد.

10-تقويت اراده در پرتو ايمان و عبادات و اعتقاد به خدا و دوري از هر گونه عوامل سستي و بي ارادگي نيز تا حد زيادي مي تواند موجب نجات انسان از پرتگاهها گردد.

 

 

 

عذاب  سخت زنان بي عفت

امام علي (ع) فرمودند: «همراه حضرت زهرا (س) به حضور پيامبر (ص) رفتيم، ديديم گريه شديد مي‌كند. عرض كردم پدر و مادرم به فدايت چرا گريه مي كني؟»

فرمود: «اي علي ! در شب معراج زناني را در عذابهاي گوناگون ديدم از اين رو گريه مي كنم. از جمله فرمود:

1-   زني را ديدم كه به مويش آويزان است و مغز سرش از شدت گرما مي جوشد.

2-    زني را ديدم كه با دو پايش آويزان شده است.

3-    زني را ديدم كه با قيچي گوشت بدن خود را تكه تكه مي كرد.

4-    زني را ديدم كه گوشت بدن خود را مي خورد.

5-    زني را ديدم كه صورت و بدنش مي سوخت و او روده هاي خود را مي خورد.»

حضرت زهرا (س) عرض كرد: «اي حبيب و نور چشمم به من بگو عمل آن زنها در دنيا چه بود كه اينگونه مجازات مي شدند؟»

حضرت فرمود:

1-  زني كه به مويش آويزان شده بود و مغز و سرش از شدت گرما مي جوشيد به خاطر آن بود كه در دنيا موي سرش را از نامحرمان نمي پوشيد.

2-    زني كه به دو پايش آويزان شده بود به خاطر آن بود كه در دنيا بدون اجازة شوهرش از خانه بيرون مي رفت.

3-   زني  كه با قيچي گوشت بدنش را مي بريد به خاطر آن بود كه او در دنيا خود فروشي مي كرد و خود را براي كامجويي عياشان در معرض تماشاي آنها مي گذاشت.

4-    زني كه گوشت بدنش را مي خورد به خاطر آن بود كه در دنيا اندام خود را براي نامحرمان آرايش مي كرد.

5-   زني كه صورت و بدنش مي سوخت و او روده هاي خود را مي خورد به خاطر آن بود كه بين زن و مرد نامحرم رابطه نامشروع برقرار مي نمود و در اين جهت دلالي مي كرد.

 

 

 

فهرست مطالب

فلسفه حجاب............................................................................................................ 1

چرا اسلام حجاب را بر زنان واجب كرده است؟..................................................... 3

آثار بي حجابي......................................................................................................... 3

ريشه هاي بي حجابي............................................................................................... 4

راه هاي مبارزه با بي حجابي  و بد حجابي............................................................. 5

عذاب  سخت زنان بي عفت...................................................................................... 7

 

دانشگاه آزاداسلامي

واحدتهران جنوب

 

موضوع:

فسلفه حجاب

 

نام استاد:

سركار خانم زهرا آيت اله زاده شيرازي

 

نام دانشجو:

فاطمه زينلي

 

بهار 87

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 8:40 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در باره فلسفه حجاب,

مقدمه:

هر سيستم كنترلي را به سه بخش اصلي مي‌توان تقسيم كرد: ورودي بخش پردازشگر و خروجي سيگنالهاي ورودي توسط مبدل‌ها كه كميت‌هاي فيزيكي را به سيگنال‌هاي الكترونيكي تبديل مي‌كنند فراهم مي‌شوند. يك سيستم كنترل بايد بتواند بر طريقه عملكردي يك فرآيند دخالت و تسلط داشته باشد. اين كار با استفاده المان‌هاي خروجي، از قبيل پمپ‌ها، موتورها، پيستون‌ها، رله‌ها و … انجام مي‌شود.

يك طرح كنترلي به دو روش قابل اجرا است:

با استفاده از سيستم‌هاي كنترل غيرقابل تغيير توسط اپراتور و نيز با استفاده از كنترل كننده‌هاي قابل برنامه‌ريزي.

رله‌ يكي از قطعات مهم در بيشتر سيستم‌هاي كنترل مدرن است. اين قطعه‌ يك سوئيچ الكتريكي با ظرفيت جرياني بالاست. يك سيستم رله‌اي ممكن است شامل چند صديا حتي چند هزار كنتاكت باشد.

كنترل‌كننده‌هاي قابل برنامه‌ريزي (PLC)ها:

PLCها به عنوان جانشيني براي سيستم‌هاي منطقي رله‌اي و تايمري غيرقابل تغيير توسط اپراتور طراحي شدند تا به جاي تابلوهاي كنترل متداول قديمي استفاده شوند. اين كار به وسيله برنامه‌رزي آن‌ها و اجراي دستورالعمل‌هاي منطقي ساده كه اغلب به شكل دياگرام نردباني است، صورت مي‌گيرد. PLCها داراي يك سري توابع دروني از قبيل: تايمرها و شمارنده‌ها و شيفت رجيسترها مي‌باشند كه امكان كنترل مناسب را‏، حتي با استفاده از كوچك‌ترين PLC نيز، فراهم مي‌آورند.

يك PLC با خواندن سيگنال‌هاي ورودي، كار خود را شروع كرده و سپس دستورالعمل‌هاي منطقي (كه قبلاَ برنامه‌ريزي شده و در حافظه جاي گرفته است) را بر روي اين سيگنال‌هاي ورودي اعمال مي‌كند و در پايان، سيگنال‌هاي خروجي مطلوب را براي راه‌اندازي تجهيزات و ماشين‌آلات توليد مي‌نمايد. تجهيزات استانداردي درون PLCها تعبيه شده‌اند كه به آن‌ها اجازه مي‌دهد مستقيماَ و بدون نياز به واسطه‌هاي مداري يا رله‌ها، به المان خروجي يا محرك (actuator) و مبدل‌هاي ورودي (مانند پمپ‌ها و سوپاپ‌ها) متصل شوند.

با استفاده از PLCها، اصلاح و تغيير يك سيستم كنترل بدون نياز به تغيير محل اتصالات سيم‌ها ممكن شده است.

برخي ويژگي‌هاي خاص، آن‌ها را ابزاري مناسب جهت انجام عمليات كنترل صنعتي نموده است. برخي از اين ويژگي‌ها عبارتند از:

l        تجهيزات حفاظت كننده‌ها PLCها از نويز و شرايط نامساعد محيطي

l    ساختار PLCها، كه به سادگي امكان تعويض يا افزودن واحد يا واحدهايي را به PLC مي‌دهد. (مثلاَ واحد ورودي/ خروجي)

l        اتصالات استاندارد ورودي/ خروجي و نيز سطوح سيگنال استاندارد

l        زبان برنامه‌نويسي قابل درك و آسان (مانند دياگرام نردباني يا نمودار وظايف)

محدوده PLCهاي در دسترس، از PLCهاي جامع و كامل كوچك با 20 ورودي/ خروجي و 500 مرحله يا گام برنامه‌نويسي تا سيستم‌هاي مدولار با مدول‌هاي قابل افزايش را دربرگرفته است مدول‌ها براي انجام وظايفي نظير:

l        ورودي/ خروجي آنالوگ

l        كنترل PID (تناسبي، انتگرال‌گير و مشتق‌گير)

l        ارتباطات

l        نمايش گرافيكي

l        ورودي/ خروجي اضافي

l        حافظه‌هاي اضافي و … استفاده مي‌شوند.

PLCها، كامپيوترهايي ساخته شده به منظور خاص هستند كه شامل سه قسمت اجرايي اصلي مي‌باشند: پردازش، ورودي/ خروجي و حافظه. سيگنال‌ها از طريق ورودي به PLC فرستاده شده و آن‌گاه در حافظه، ذخيره مي‌شوند. سپس سيگنال‌هاي خروجي به منظور راه‌اندازي تجهيزات مورد نظر، توليد مي‌شوند.

در PLCهاي كوچك‌تر، اين عمليات توسط كارت‌هاي ويژه‌اي انجام مي‌گيرند كه به صورت واحدهاي بسيار فشرده‌اي ساخته شده‌اند، در حالي كه ساختار PLCهاي بزرگتر به صورت مدولار با مدول‌هايي كه بر روي شيارهاي تعبيه شده بر روي دستنده نصب مي‌شود، بنا گرديده است. اين امر امكان توسعه سيستم را- در صورت ضرورت- به سادگي فراهم مي‌آورد. در هر دوي اين موارد بوردهاي مداري ويژه‌اي، به سادگي تعويض يا برداشته مي‌شود و امكانات تعمير سيستم نيز به سادگي فراهم مي‌آيد.

CPU بر تمام عملياتي كه در PLC رخ مي‌دهد‏، كنترل و نظارت دارد و دستورالعمل‌هاي برنامه‌ريزي شده و ذخيره شده را اجرا مي‌كند.

تمام PLCهاي مدرن براي ذخيره برنامه از حافظه‌هاي نيمه هادي مانند EPROM, RAM يا EEPROM استفاده مي‌كنند.

عملاَ از RAM براي تكميل برنامه مقدماتي و تست آن استفاده مي‌شود، زيرا كه امكان تغيير و اصلاح راحت برنامه را فراهم مي‌آورد.

پس از اين كه يك برنامه تكميل شد و مورد آزمايش قرار گرفت مي‌توان آن را در PROM يا EPROM، كه اغلب ارزانتر از قطعات RAM مي‌باشند، بار (Load) كرد. برنامه‌ريزي PROM معمولاَ توسط يك برنامه‌ريز مخصوص صورت مي‌گيرد.

PLC‌هاي كوچك معمولاَ تا حدي به دليل ابعاد فيزيكي دستگاه داراي حجم حافظه محدود و ثابتي مي‌باشند. حجم اين حافظه‌ها بسته به توليدكننده آن‌ها بين 300 تا 1000 دستورالعمل متفاوت است. اين حجم حافظه ممكن است كمتر از آني به نظر آيد كه مناسب جهت امور كنترلي باشد‏، اما تقريباَ حدود 90 درصد عمليات مورد نياز كنترل‌هاي دودويي با كمتر از 1000 دستورالعمل قابل اجرا مي‌باشند. بنابراين فضاي حافظه لازم براي بيشتر كاربردها فراهم خواهد آمد.

PLCهاي بزرگتر از مدول‌هاي حافظه‌اي استفاده مي‌كنند كه بين K1 تا K64 فضاي حافظه را فراهم مي‌آورند. اين مدول‌ها امكان گسترش سيستم را با افزودن كارت‌هاي حافظه RAM يا PROM به PLC فرام مي‌آورند.

معيار اوليه مشخص كننده اندازه PLCها، در قالب حجم حافظه برنامه و حداكثر تعداد ورودي و خروجي‌هايي كه سيستم قادر به پشتيباني از آن‌هاست. اما به منظور ارزيابي و محك مناب هر PLC، بايد خصوصيات ديگري از آن، از قبيل نوع پردازشگر، زمان اجراي يك سيكل برنامه، تسهيلات زبان برنامه‌نويسي، توابع (از قبيل شمارنده، تايمر و …) قابليت توسعه و … را نيز در نظر بگيريم.

معمولاَ، PLCهاي كوچك و «ميني PLCها» به صورت واحدهاي قدرتمند، كارآ و فشرده‌اي طراحي مي‌شوند كه قابل جاسازي بر روي، يا كنار تجهيزات تحت كنترل باشند. آن‌ها عمدتاَ به عنوان جايگزين سيستم‌هاي رله‌اي غيرقابل تغيير توسط اپراتور، تايمر، شمارنده و غيره مورد استفاده قرار مي‌گيرند تا بخش‌هاي مجزا و منفرد كارخانجات يا ماشين‌آلات را كنترل كنند، اما مي‌توان آن‌ها براي هماهنگ كردن عملكرد چند ماشين در تلفيق با يكديگر سود جست.

PLCهاي كوچك قادر به توسعه تعداد كانال‌هاي ورودي و خروجي با استفاده از يك يا دو مدول ورودي/ خروجي مي‌باشند.

PLCهاي بزرگ براي استفاده در كارخانجات عظيم يا ماشين‌هاي بزرگي كه به كنترل پيوسته نيازمندند، طراحي شده‌اند.

همچنين آن‌ها به عنوان كنترل كننده‌ ناظر آن نظارت (monitor) و كنترل كردن چندين PLC ديگر يا ساير ماشين‌هاي هوشمند به كار مي‌روند.

در PLC‌هاي بزرگ از:

l        پردازشگر 16 بيتي به عنوان پردازشگر اصلي جهت محاسبات ديجيتالي و همچنين به كارگيري متن.

l        پردازشگرهاي تك‌بيتي به عنوان پردازشگر همكار براي محاسبه سريع‏، ذخيره‌سازي و …

l        پردازشگرهاي جانبي، براي انجام وظايف اضافي كه تابع زمان مي‌باشند مانند:

كنترل حلقه بسته PID

كنترل موقعيت

محاسبات عددي با مميز شناور

تشخيص عيب و رصد

ارتباطات بين ماشين‌هاي هوشمند براي ورودي/ خروجي توزيع شده

دياگرام‌هاي تقليدي از وضعيت فرآيند يا دياگرام‌هاي فرآيندنما

نصبگاه‌هاي ورودي/ خروجي با فاصله دور استفاده مي‌شود.

PLCهاي زيمنس:

شركت زيمنس تمام PLCهاي خود را زير مجموعه Simatic مي‌داند‏، يعني:

l  Simatic S₅

l  Simatic S₇

l  Simatic C₇

l  505

l  LOGO

S₅ خود، به مدلهاي زير تقسيم مي‌گردد:

l  90u

l  95u

l  100u

l  115u

l  135u

l  155u

مدلهاي 90u و 95u به صورت يكپارچه يا Compact هستند، يعني كارتهاي I/O (ورودي و خروجي)، CPU و بعضاَ منبع تغذيه كنار هم مي‌باشند.

مدلهاي 100u و 115u به صورت Modular هستند، يعني CPU و كارتهاي ورودي و خروجي را جداگانه داريم و آنها را بر روي قطعه‌اي به نام Rack قرار مي‌دهيم. مدلهاي 135u و 155u نيز Modular هستند ولي از نظر كاربردي، كاربرد وسيعتري دارند.

در مجموع برنامه‌ريزي اين نوع پي‌ال‌سي‌هاي S₅ توسط نرم‌افزار Step5 صورت مي‌گرفت.

S₇:

l  S₇ 200

l  S₇ 300

l  S₇ 400

l  S₇ 300F

l  S₇ 300C

l  S₇ 400H

پي‌ال‌سي S₇ 200 توسط نرم‌افزار Step 7 Micro Win برنامه‌ريزي مي‌شود.

مهمترين موردي كه باعث تفاوت بين S₇ 300, S₇ 200 و S₇ 400 مي‌گردد، حجم I/O مي‌باشد.

C₇ مشابه S₇ 300 است با اين تفاوت كه داراي Operator Panel نيز مي‌باشد.

جهت برنامه‌ريزي C₇، از نرم‌افزار Step 7 به اضافه نرم‌افزار Protools استفاده مي‌شود.

S₇ 300F در سيستم‌هايي كه نياز به ايمني زياد دارند به كار مي‌روند.

S₇ 400H داراي دو CPU است كه يكي رزرو ديگري است و در زماني در حد ms (ميلي‌ثانيه) اين CPU خارج و CPU دوم جايگزين مي‌گردد.

S₇ 300 خود، داراي انواع مختلفي نظير 319, 315, 314, 312 و … مي‌باشد.

توانايي پيكربندي سخت‌افزار و شبكه توسط نرم‌افزار تطابق با استاندارد IEC 1131.

استاندارد IEC 1131:

اين استاندارد خاص PLCها است. آخرين ورژن اين استاندارد 8 بخش دارد كه سه بخش عمده آن عبارتند از: سخت‌افزار، شبكه و نرم‌افزار.

يكي از نسخه‌هاي رايج اين برنامه Step7 ورژن 2،5 مي‌باشد كه تنها سه زبان LAD, STL و FBD را پشتيباني مي‌كند.

نسخه Step 7 Professional قابليت پشتيباني هر پنج زبان را دارد.

در كنار Step 7 شركت زيمنس نرم‌افزارهاي جابني با نام SIMATIC ارائه نموده است.

1- Teleservice: جهت ارتباط با PLC از طريق خط تلفن

2- PLcSIM: سيمولاتور نرم‌افزاري جهت شبيه‌سازي ورودي و خروجي و خود PLC.

3- PDIAG: ابزاري جهت عيب‌يابي سريعتر.

4- PID Control: در واقع Loop Controller است كه به صورت نرم‌افزاري استفاده مي‌شوند.

5- WINCC: جهت مانيتورينگ صنعتي به كار گرفته مي‌شود.

6- DOC PRO: جهت فرام كردن نقشه‌هاي Wiring و اسناد مربوط به پروژه ايجاد شده.

پي‌ال‌سي لوگو كوچكترين پي‌ال‌سي ساخت شركت زيمنس مي‌باشد كه با كارآيي بالا و وزن كم در صنايع و ماشين‌آلات بسته‌بندي پركنها پله برقي و غيره كاربرد دارد. نوعي از اين پي‌ال‌سي داراي صفحه نمايش بوده و توسط كليدهاي روي آن يا ac/Dc با كامپيوتر قابل برنامه‌ريزي مي‌باشد ارائه مي‌گردد. بطور كلي در دو مدل بمنظور كاهش هزينه‌ها و بعنوان راه‌حلي بهينه پيشنهاد گرديد و به دليل مديريت ساده و كاربردي بودن پيشرفت چشمگيري در مهندسي برق و اتوماسيون صنعتي بوجود آورد سخت‌افزار لوگو شامل ماژول اصلي پايه كارت‌هاي افزايش ماژول تغذيه و قطعات جانبي آن مي‌باشد.

وظيفه پردازش مركزي سيگنالها براي قطعات و در صورت نياز براي كنترلهاي ديگر را دارد شامل تعدادي ورودي/ خروجي محلي و در بعضي از مدلها داراي صفحه نمايش محلي نيز مي‌باشد با ولتاژهاي مختلف كاري بشرح زير مورد استفاده مي‌گردد.

AC 240/115           AC V 24               DC VDC/ 24 V 12

در آخرين مدل لوگو وروديهاي و خروجيها مي‌توانند آنالوگ يا ديجيتال باشند كه واحد پايه حداكثر 12 ورودي/ خروجي ديجيتال و دو مورد ورودي آنالوگ را پشتيباني مي‌كند وروديها شامل سنسورها مي‌باشند كه ممكن است فشاري يا سوئيج باشند سوئيچهاي كنترل نوري يا ولتاژ و جريان مشخص مي‌توانند به لوگو متصل شوند خروجيها داراي انواع رله و ترانستوري مي‌باشند و مي‌توانند موتورها شيرها لامپها و غيره باشند در لوگو با خروجي ترانزيستوري خروجيها از لحاظ اتصال كوتاه و بار اضافي حفاظت شده‌اند و ولتاژ تغذيه كمكي مورد نياز نيست و لوگو آنرا تأمين مي‌كند ماكزيمم جريان در كليدزني در خروجيها 3،0 آمپر مي‌باشد در لوگو خروجي با خروجي رله‌اي خروجيها ميبايست از منبع تغذيه و وروديها ايزوله باشند ماكزيمم جريان كليدزني بستگي به نوع بار و تعداد سيكل كليدزني دارد براي بارهاي مقاومتي 20 آمپر و براي بارهاي سلفي 3 آمپر در AC/DC 12/24 و ماكزيمم جريان كليدزني از طريق 4 رله 20 آمپر مي‌باشد.

در مدلهايي كه صفحه نمايش دارند دو امكان فراهم شده: 1- قابليت نمايش وضعيت ورودي/ خروجي و تست برنامه. 2- برنامه ايزي لوگو بصورت محلي با استفاده از كليدهاي محلي لوگو بدون صفحه نمايش نيز مزايايي دارد از جمله: 1- صرفه اقتصادي. 2- فضاي كابينت كليد زني كمتر. 3- سادگي استفاده بعلاوه اين نوع لوگوها با مدلهاي بيسيك سازگاري دارد در ارتباط با اين لوگو اطلاعات بايد فقط از روي پي‌سي يا كارت حافظه خوانده شود (بعلت نداشتن صفحه كليد محلي) تا كنون چهار نسل از اين كنترلها وارد بازار جهاني شده است.

ماژول لوگو داراي سه گونه اصلي مي‌باشد:

- STANDARD داراي مدلهاي مختلف و قابليت EXPANSION را داراست (OBA3)

- LONG تعداد ورودي/ خروجيهاي آن دو برابر مدل استاندارد است و قابليت افزايش ورودي و خروجي را ندارد و با حرف L شناخته مي‌شوند (OBA2) و داراي مدلهاي RCL 230   RCL 24   L24    RCL 12 مي‌باشد.

را دارد و داراي مدل AS- IENTERFACE و داراي مدلهاي قابليت اتصال به شبكه BUS- RCLB 11230RCLB 1124 مي‌باشد.

و B11 شناخته مي‌شوند.

لوگو داراي تقسيمات ريزتري به شرح زير مي‌باشد.

R نوع خروجي رله‌اي (بدون آن خروجي ترانزيستوري) مي‌باشد.

C- داراي ساعت همزماني داخلي.

O- فاقد صفحه نمايش.

B11 مدل BUS

L مدل LOGO

كارتهاي افزايشي الف كارتهاي ورودي/ خروجي.

كارتهاي افزايشي:

كارتهاي ورودي/ خروجي.

اين كارتها در صورت نياز به ورودي/ خروجيهاي بيشتر از آنچه بصورت مجتمع روي واحد پايه  قرار دارد مورد استفاده قارر مي‌گيرند. توجه به اين نكته ضروريست كه ماژول پايه لوگو فقط با ماژولهايي با همان ولتاژ قابل وصل شدن و اضافه شدن است. در مدلهاي نسل سوم كه قابليت افزايش ورودي/ خروجي وجود دارد ماكزيمم 24 ورودي ديجيتال 16 خروجي ديجيتال و 8 ورودي آنالوگ پشتيباني مي‌شود.

- كارت ديجيتال:

كارتهاي ديجيتال داراي 4 ورودي و 4 خروجي مي‌باشند (اطلاعات مربوط به اين كارتها در انتهاي آموزش آمده است).

- كارت آنالوگ:

در نسل چهارم به دو دسته تقسيم مي‌شود:

داراي دو ورودي مي‌باشد DC 12/24 AM 2PT 100, AM2 با تغذيه

- ماژولهاي ارتباطي:

KNX/EBI(INSTABUSEIB)

با ولتاژ تغذيه 24 ولت بعنوان ماژول EXPANSION به لوگو متصل مي‌شود.

- كارت ارتباط با شبكه AS- INTERFACE

اين ماژول داراي 4 ورودي و 4 خروجي مي‌باشد و به منظور ارتباط با شبكه AS-I طراحي گرديده است.

- LOGO CONTACT:

ماژول كليدزني بارهاي مقاومتي تا 20 آمپر و موتورها تا 4 كيلووات به طور مستقيم مي‌باشد. نويز ناخواسته ندارد و نصب و سيم‌بندي ساده دارد و داراي دو مدل 24 ولت DC، و 230 ولت AC مي‌باشد.

- ماژول تغذيه:

داراي دو سايز 72*90*55 ميليمتر و 126*90*55 ميليمتر مي‌باشد. با ورودي 85-246 ولت براي كارهاي متفاوت در توانهاي پائين مناسب است و داراي خروجي با رنجهاي زير مي‌باشد:

لازم به ذكر است كه اين ماژولها علاوه بر Expand شدن به لوگو در موارد ديگر نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

كارتهاي حافظه:

آبي: قابل خواندن و نوشتن- عدم حفظ برنامه در هنگام قطع برق

زرد: قابل خواندن و نوشتن- حفظ برنامه در هنگام قطع برق

قرمز: فقط خواندني- حفظ برنامه در هنگام قطع برق

كابل pc: به منظور اتصال ساده و مستقيم LOGO و pc جهت انتقال برنامه از LOGO به pc يا برعكس مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

سيم‌بندي:

در هنگام سيم بندي LOGO ميبايست استاندارد زير و موارد زير رعايت شوند:

ميبايست قطر سيم مصرفي 1.5 يا 2.5 باشد.

كوتاهترين فاصله براي سيم‌بندي در نظر گرفته شود.

مدارات AC, high voltage با سيكلهاي كليدزني سريع و سيم‌هيا سيگنال low voltage از هم ايزوله شوند.

در صورت استفاده از برق سه فاز هر گروه از وروديها به يك فاز خاص متصل شوند. براي يك گروه نمي‌توان از دو فاز اسفتاده كرد.

در LOGO نياز به سيم ارت نيست. (بجز دو مورد زير)

كارتهاي آنالوگ بايد زمين شوند.

در مدلهاي 12/24 به دليل نداشتن ايزولاسيون نياز به زمين است.

براي وروديهاي آنالوگ از كابلهاي بهم تابيده شده و حتي‌المقدور كوتاه استفاده نمائيد.

از اتصال فازهاي مختلف به وروديهاي LOGO پرهيز شود.

در LOGO با ورودي آنالوگ وروديهاي 7 و 8 نبايد براي ديجيتال بكار برده شود.

15 و 16 براي وروديهاي سريع بكار مي‌رود.

ماژولهاي افزايشي ورودي سريع ندارند.

براي اتصال منبع تغذيه بايد به مدارك موجود در قطعه براي سيم‌بندي توجه شود و از اتصال مازي منبع تغذيه و خروجي D.C بعلت وجود جريان معكوس پرهيز شود.

مدل 230 تغذيه مناسب براي ولتاژهاي نامي 115V AC/DC؛ V 240 AC/DC مي‌باشد، و مدلهاي 12 و 24 ولت آن مناسب با ولتاژ 12 ولت DC و 24 ولت DC/ AC مي‌باشد. در تغذيه DC استفاده از فيوز براي حفاظت لازم مي‌باشد.

برنامه‌نويسي:

ماژول LOGO براساس قوانين مدارات منطقي كار مي‌كند و شرايط برنامه‌پذيري آن به وروديهاي يك برنامه بستگي دارد و برنامه‌ريزي از دو طريق امكان‌پذير است:

الف- با استفاده از نرم‌افزار خود LSC (LOGO SOFT COMFORT روي PC و انتقال آن از طريق كابل رابط به LOGO كه در V3.1 اين نرم‌افزار دو زبان برنامه‌نويسي FBD و LDD در دسترسي مي‌باشد. با اجراي برنامه SETUP برنامه LSC از روي CD برنامه اجرا شده و به سادگي نصب مي‌گردد (روي PC).

ب- بصورت محلي و با استفاده از كليدهاي روي دستگاه (در مدلهائي كه DESPLAY هستند).

در هر دو نوع برنامه‌نويسي Connectorها و Blockها وجود دارند.

(Connectors) شامل همه اتصالات و حالتها در LOGO مي‌باشند مانند وروديها خروجيها MEMORYMARKERها و سطوح ثابت ولتاژ.

Blocks: توابعي هستند كه اطلاعات ورودي را به خروجي تبديل مي‌كنند و شامل توابع منطقي (basic Function) و توابع ويژه (Special funcion) مي‌باشند. BF شامل AND, OR, NAND و … مي‌باشند و SFها شامل COUNTER TIMERو … مي‌باشند.

وروديها:

وروديهاي ديجيتال: تنها داراي سطح صفر و يك مي‌باشند.

ورديهاي آنالوگ: LOGOهاي RCO, 12/34 RC, 2424/12 داراي ورودي آنالوگ مي‌باشند.

وروديهاي AS-I وروديهاي IA1 تا IA2 براي ارتباط از طريق باس AS-I در LOGOهائي كه اتصال AS-I را دارند مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

خروجيها:

خروجيهاي LOGO از نوع ديجيتال مي‌باشند و QA1 تا QA4 براي ارتباط از طريق باس AS-I با مدلهائي از LOGO كه اتصال AS-I دارند مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

MEMORY BIT (MARKER)ها:

با حرف M مشخص مي‌شوند. خروجيهاي مجازي مي‌باشند كه همان مقدار ورودي را در خروجي خود دارند. در LOGO هشت عدد MARKER وجود دارد.

STARTUP FLAG:

در اولين سيكل از برنام مصرف كننده تنظيم مي‌شود و متوالياَ بعنوانSTARTUP FLAG در برنامه مورد استفاده قرار مي‌گيرند. همچنين M8 مي‌تواند مانند ديگر MARDERها در برنامه مورد استفاده قرار گيرد.

FIXED LEVE:

با HI=1, LO=0 مشخص مي‌شوند.

OPEN CONINECTOR (X):

در مواردي كه نياز به سيم‌بندي نمي‌باشد از اين پايه استفادهه مي‌شود.

از مزاياي اين برنامه اين است كه مي‌توان انواع مدارات را طراحي و در كامپيوتر شخصي تست كرد حتي بدون داشتن LOGO.

براي برنامه‌نويسي مي‌توان از دو زبان برنامه‌نويسي كه در اين نرم‌افزار پس از طراحي به يكديگر تبديل مي‌شوند استفاده نمود.

BFها توابع خواصي مي‌باشند كه با منطقي خاص ورودي/ خروجي را بهم ارتباط مي‌دهند. پايه‌هاي بكار رفته در اين توابع شامل ورودي 1 خروجي Q يا X مي‌باشند. در جايي كه نياز به سيم‌بندي پايه نباشد از X استفاده مي‌شود اين توابع شامل:

AND:

از لحاظ مداري ارتباط سريال تعدادي كنتاكت Normally open مي‌باشند و خروجي در صورتي يك مي‌شود كه كليه وروديها يك باشند.

AND WI TH RLO:

شكل سمت چپ در اين تابع خروجي در صورتي يك مي‌شود كه همه وروديها باشند و حداقل يك ورودي در سيكل قبلي حالت صفر داشته باشد.

NAND:

شامل اتصال موازي تعداد كنتاكت Normaly clos مي‌باشد و خروجي زماني يك مي‌شود كه همه وروديها يك باشند.

AND WI TH RLO:

خروجي ANND زماني يك مي‌شود كه حداقل يك وروي حالت صفر داشته باشد و همه وروديها در سيكل قبل يك باشند.

OR:

شامل اتصال موازي تعداد كنتاكت Normaly open مي‌باشد و خروجي زماني يك مي‌شود كه حداقل يكي از وروديها يك باشند.

NOR:

اتصال سريال تعدادي كنتاكت Normaly close مي‌باشد و خروجي زماني يك مي‌شود كه همه وروديها صفر باشند و با يك شدن هر يك از وروديها خروجي صفر مي‌شود.

XOR:

اتصال دو كنتاكت Changeover مي‌باشد و خروجي زماني يك است كه وروديها حالت متفاوت داشته باشند. (هر دو يك يا صفر باشند خروجي صفر است).

ضمناَ گيت NOT هر چه در ورودي باشد عكس آنرا در خروجي اعمال مي‌كند.

Specal function:

از لحاظ وروديها با BFها متفاوتند و شامل توابع زماني retentivity و انتخاب پارامترهاي مختلف براي Update كردن برنامه باشد.

S(set): اجازه يك كردن خروجي را مي‌دهد.

R (reset): بر همه وروديها تقدم دارد و خروجي را صفر مي‌كند.

Trg (tigger): براي شروع اجراي عمليات يك تابع استفاده مي‌شود.

Con (counter): شمارش پالس را انجام مي‌دهد.

Fre (frequency): سيگنالهاي فركانس سنجيده شده به اين ورودي داده مي‌شود.

Dir (direction): جهتي را كه شمار نه بايد شمارش نمايد مشخص مي‌كند.

En (enabel): تابع را فعال مي‌كند در صورت صفر بودن En وروديهاي ديگر براي بلوك را در نظر گرفته مي‌شود.

Inv (ivert): با فعال شدن سيگنال خروجي بلوك معكوس مي‌شود.

Rel (reset all): همه مقادير داخلي reset مي‌شود.

X: در صورت در نظر گرفتن اين كانكتور براي Sf مقدار صفر براي آن در نظر گرفته مي‌شود.

وروديهاي پارامتر: بعضي از وروديها نياز به سيگنال ندارند و سيم‌بندي نيز نمي‌شوند و فقط بلوك تابع را با مقادير معين پارامتر مي‌كنند و شامل
Par (parameter), T( timer), No (number), P(priority) مي‌باشند.

ON DELAY TEMER: پس از اعمال فرمان به Teg تايمر شروع بكار مي‌كند و پس از گذشت زمان مشخص Ta كه توسط برنامه‌نويس و با كليك روي المان تايمر قابل تغيير است خروجي فعال مي‌شود و در صورتيكه ورودي Teg صفر شود خروجي نيز صفر مي‌شود ور در صورت قطع Power زمان سپري شده Reset مي‌گردد.

OFF DELAY TIMER: بلافاصله پس از اعمال فرمان به Trg خروجي يك مي‌شود و پس از گذشت زمان Ta خروجي صفر مي‌گردد. اگر ورودي Trg مجدداَ صفر و يك شود زمان ‏Ta از ابتدا شروع مي‌شود ورودي Reset زمان Ta و همه خروجيها را قبل به پايان رسيدن Ta, Reset مي‌كند.

ON/ OFF DELAY TIMER: در اين تابع زمان تأخير (TH) براي فعال شدن خروجي و يك زمان تأخير (TH) براي غيرفعال شدن خروجي مشخص مي‌شود و پس از گذشت زمان TL از لبه پائين رونده ورودي‏، خروجي غيرفعال مي‌گردد.

RETENTIVE ON DELAY TIMER: پس از گذشت زمان Ta خروجي فعال مي‌شود و تا فعال شده Reset در حالت يك مي‌ماند.

LATCHING RELAY: (فيليپ فلاپ) يك لچ رله باينري ساده مي‌باشد و خروجي به حالت قبل مدار بستگي دارد. با فعال شدن S خروجي فعال مي‌شود و تا زمانيكه R فعال نشود در همين حالت باقي مي‌ماند.

CURRENT IMPULSE RELAY: هر مرتبه كه Trg از صفر به يك تغيير حالت مي‌دهد، خروجي نيز حالت خود را تغيير مي‌دهد. در صورت قطع Power رله Reset مي‌شود و در صورت انتخاب حالت Retentive انتخاب نشده باشد خروجي نيز صفر مي‌شود.

INTERVAL TIMER-DELAY- PULSE OUT PUT: با Trg شدن ورودي خروجي فوراَ يك مي‌شود و پس از گذشت زمان Ta خروجي صفر مي‌شود و توليد يك پالس مي‌نمايد. در صورتي كه قبل از سپري شدن زمان تعيين شده ورودي به حالت صفر برگردد خروجي سريعاَ صفر مي‌شود.

ED- TRIGGERED INTERVAL TIMER- DELAY RELAY: با يك شدن ورودي خروجي سريعاَ يك مي‌شود و پس از گذشت زمان تعيين شده خروجي صفر و توليد يك پالس مي‌نمايد. اگر ورودي قبل از زمان تعيين شده صفر شود، زمان از نو شروع مي‌شود ولي خروجي روشن باقي مي‌ماند.

SEVEN DAY TIMER SWITCH: خروجي توسط تاريخ ON/ OFF مشخص و كنترل مي‌گردد هر نوع تركيب براي هر روز هفته ممكن مي‌باشد.

TWELVE MONTH TIMER SWITCH: خروجي توسط يك زمان تعيين شده ON/ OFF مي‌شود.

UP/ DOWN COUNTER: پس از دريافت پالس ورودي شمارنده بسته به نوع پارامتره شدن شروع به شمارش مي‌كند و هنگاميكه به حد تعيين شده رسيد خروجي را فعال مي‌نمايد. جهت شمارش توسط ورودي Dir مشخص مي‌شود.

OPERATING HOURS COUNTER: پس از فعال شدن شروع بكار مي‌كند و پس از زمان تعيين شده خروجي فعال مي‌شود در صورت فعال بودن Ra كار نمي‌كند.

SYMMETRICAL CLOCK PULSE GENERATOR: با فعال شدن تابع پالس با طول زماني مشخص توليد مي‌شود و تا زمانيكه تابع غيرفعال نشود اين پالسها بطور متوالي ادامه دارد.

ASYNCHRONOUS PULSE GENERUTOR: با استفاده از اين تابع مي‌توان زمان LOW يا HIGH بودن پالس خروجي را تعيين كرد و با استفاده از پايه INV خروجي معكوس مي‌شود. دو زمان فوق پايه زماني يكساني دارند.

RANDOM GENERATOR: پس از فعال شدن ورودي يك زمان تصادفي بين صفر تا TH- تعيين شده توسط كاربر خروجي فعال خواهد بود سپس غيرفعال مي‌شود.

FEROUENCY TRIGGER: فاصله بين پالسها وارد شده ضبط مي‌شود اگر فركانس اين پالسها بزرگتر از استانه OFF- ON باشند خروجي يك مي‌شود.

ANNALOG TRIGGER: در صورتي كه مقدار آنالوگ از پارامتر آستانه روشنائي بيشتر باشد خروجي فعال مي‌شود و زماني خروجي صفر مي‌شود كه مقدار آنالوگ از آستانه خاموشي پائينتر رود.

ANNALOG COMPRATOR: هرگاه تفاوت بين وروديها آنالوگ AY و AX از مقدار آستانه بيشتر شود خروجي فعال مي‌گردد.

STAIRWAY LIGHT SWITCH: پس از آمدن پالس ورودي، خروجي تا زمان مشخص شده روشن مي‌ماند و بعد از آن غيرفعال مي‌شود.

DUAL FUNCTION SWITCH: با Tg شدن ورودي خروجي فعال مي‌شود و تا سپري شدن زمان Ta فعال باقي مي‌ماند و در صورت قطع ورودي زماني Reset مي‌شود و خروجي غيرفعال مي‌شود. اگر زمان Ta به Th برسد خروجي صفر مي‌شدو و اگر ورودي فعال شود و به اندازه زمان تعيين شده TI روشن بماند خروجي بصورت پايدار فعال مي‌ماند و با سوئيچ مجدد Trg زمان Th دوباره شروع مي‌شود.

MASSAGE TEXT: نمايش پيام دلخواه را در طول اجراي برنامه و با اعمال پالس بعهده دارد و با فعال شدن صفحه نمايش پيام دلخواه نمايش داده مي‌شود مثلاَ با پر شدن تانك نمايش FULL TANK يا با قطع الكترو موتور MOTOR OFF و يا …

 

SOFTKEY: اين تابع منطقي اثر يك سوئيچ مكانيكي مي‌شود با فعال شدن پايه En آن.

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 8:33 منتشر شده است
برچسب ها : كنترل‌كننده‌هاي قابل برنامه‌ريزي (PLC)ها:,

دانشگاه آزاد اسلامي

 واحد تهران شمال

 

 

موضوع تحقيق:

طاووس

 

 

 

نام استاد:

 

 

 

نام دانشجو:

طاووس آبي هندي

طاووس من با يك نر مشكي درشت اندام با 3 مرغ آبي هندي، يك جوجه نر سفيد و يك مرغ.

در سال 1963، طاووس بدليل افسانه‌اي بودن و تقدس بيش از اندازه‌اي كه در آداب و سنن هندي داشت، به عنوان« پرنده ملي هند» اعلام شد. (آيا اين مسئله، طاووس را متمايزترين نژاد پرندگان مي‌كند؟ طاووس ماده چطور؟). توانايي طاووس ماده، در تخم‌گذاري، 3 تا 12 تخم است، با اين وجود 4 تا 6 تخم، متوسط تخم‌گذاري است. معمولاً، طاووس ماده دو روز روي تخم‌ها به طور جداگانه مي خوابد. تخم‌هاي طاووس پس از 28 روز شكسته مي‌شود و جوجه سر از آن بيرون مي‌آورد. جوجه‌ها به عنوان Peachicks (جوجه طاووس) نام‌گذاري مي‌شود. جهت اطلاعات بيشتر راجع به
Raising Chicks, Peachicks را ببينيد.

جهت پرورش طاووسيان شما بايد حداقل 400 فوت مربع (37 مترمربع) فضا داشته باشيد. مرغ‌هاي بزرگتر، بهترند. سقف حداقل بايد 2/61 فوت ارتفاع داشته باشد با نشستگاهي، حداقل 40 اينچ زيرزمين. طاووس تا سه سالگي پرهاي بلندشان را گسترده نمي‌كنند و سپس سال به سال پرهايشان مي‌ريزد. در نيويورك آنها در اواخر جولاي يا اوايل آگوست به پرريزي مي‌كنند و تا سپتامبر آنرا به پايان مي‌رسانند. اين پرها دم واقعي طاووس نيستند خود اين دسته دم، شامل 150-100 پوشش دم است كه با 20 Rectric (شاهپر) ساپورت مي‌شوند.

بدن طاووسيان

طاووسيان كم سن و جوان‌، داراي جثه‌هاي يكسان نيستند. اگر شما گروهي از طاووسيان هم سن داشته باشيد، پس از چند ماه، معمولاً نرها داراي پاهاي بلندتري خواهند بود. نكته ديگر، رنگ تازه از تخم بيرون آمدگان است. اين رنگ از همان اول، مشخص و نمايان است در زير، چند تصوير از پرهاي اوليه طاووسيان نر و ماده آمده است.

دسته‌بندي علمي طاووسيان.

شاخه: Chorlata

زيرشاخه: مهره‌داران.

دسته: پرندگان

گونه: Galliforms

خانواده: Phasianina (قرقاوليان)

زيرخانواده: Phasianinae (قرقاول)

سرده: Pavo (طاووس رنگين‌كماني)

گونه‌هاي: Pavo Cristatus (آبيها) و Pavo Muticus (سبزها)

زيرمجموعه‌ها براي p. m. spicifer, p.m. muticus: p.muticus و p.m. imperator

سرده ديگري براي طاووسيان كنگو وجود دارد (Afropavo). گونه تك شناخته شده، Afropavo Congenisis مي‌باشد. در حال حاضر، اطلاعات كمي راجع به طاووسيان كنگويي در دسترس و شناخته شده است كه اولين بار در سال 1936 به ثبت رسيد.

نژاد طاووسيان، متعلق به هند، برمه، جاوا، سيلون، شبه‌جزيره مالايا، و كنگو مي‌باشد. طاووسيان از خانواده قرقاول است. تفاوت عمده ميان طاووس و قرقاول، در بال و پرهاست. طاووسيان، پرندگان بسيار پرتوان و پرطاقتي هستند و با مراقبت كافي، بين چهل تا پنجاه سال عمر مي‌كنند. واژه "Peafowl" (طاووسيان) برمي‌گردد به نام اين گونه پرنده. نر آن، "Peacock" و ماده آن، "Peahen" نام دارد. نوزادان زير يكسال، "Peachicks" نام دارند.

طاووسيان در رنگهاي بسيار گوناگوني، شامل آبي، سبز، سفيد، قهوه‌اي روشن، و بنفش هستند. اين رنگها و بسياري از رنگهياي ديگر كه ذكر نشدند زائيده فكري بشر در تمام جهان است. طاووس هندي آبي و طاووس سبز، متداول‌ترين رنگهاي طاووسيان يافته شده در جهان هستند. طاووسيان هندي آبي تاكنون متداول‌ترين طاووس در به دام افتادن هستند و همان دسته از طاووسيهاني هستند كه مردم با بازديد از باغ‌وحش‌ها و پاركها، با آنها آشنا هستند.

جفتگيري

معمولاً طاووسيان در سن 2 سالگي، جفتگيري مي‌كنند. گاهي طاووس‌هاي ماده يكساله هم روي تخم‌هاي بارور مي‌خوابند. آنها در اواخر تابستان، پس از رسيدن به سن يك‌سالگي تخم‌گذاري مي‌كنند. بهترين شانس براي يك مرغ يكساله، جهت تخم‌گذاري كردن زماني است كه در همان مرغداني كه طاووس بالغ نر است، باشد. يك طاووس نر بالغ، طاووس نري است كه حداقل 3 ساله است. يك طاووس نر، تا زماني كه 3 ساله نشود، كاملاً بالغ نشده است. دنباله دم، دراز خواهد شد و طي 2 تا 3 سال، پرتر مي‌شود. پس از اينكه طاووس پنج يا شش ساله مي‌شود، طول دم ثابت مي‌ماند و تا زمانيكه پرنده سالم باشد كيفيت آن همچنان تا آخر عمر ثابت باقي مي‌ماند. دنباله دم در چرخه جفتگيري طاووس نر بسياري مهم است. طاووس نر، در اواخر تابستان خواهد ريخت و اين، زماني است كه فصل جفت‌گيري خواهد رسيد. يك طاووس نر 2 ساله كه داراي يك دم 1 تا 2 فوتي است در اين سن، براي جفت‌گيري مناسب‌تر از يك طاووس نر 2 ساله كه هيچ دنباله دمي ندارد، مي‌باشد. يك طاووس نر بالغ، در شرايط اوليه، مي‌تواند با پنج طاووس ماده جفت‌گيري كند. زايايي و لقاح‌پذيري براي هر طاووس نر، بايد دقيقاً سنجيده شود تا مشخص شود كه هر طاووس نر با چند طاووس ماده مي‌تواند جفت‌گيري موفقيت‌آميز داشته باشد. هنگام انتخاب طاووسيان به منظور جفت‌گيري بايد طاووس‌هاي نر و ماده بي‌نسبيت با هم (از يك خانواده نباشند)، انتخاب شوند. جفتگيري نسبي مي‌تواند منجر به مشكلاتي براي تخم‌ها و جوجه‌ها شود. مهم نيست كه طاووس با چه سني جهت جفتگيري، انتخاب يا خريداري مي‌شود، مهم اين است كه پرنده‌ها سالم باشند. يك پرنده سالم، داراي پرهاي با كيفيت، پاها و سرپنجه‌هاي مستقيم و چشمان شفاف و پر فعاليت است. طاووس‌هاي ماده، در آوريل، مورد لقاح قرار مي‌گيرند و در هر روز يك تخم مي‌گذارد تا اينكه يكدسته هفت تا ده تخمي بدست مي‌آيد. تخم‌ها، قهوه‌اي روشن هستند و از لحاظ اندازه‌، مانند تخم‌هاي بوقلمون است. اگر تخم‌ها جهت جوجه‌كشي از آشيانه جمع‌آوري شوند، يك طاووس ماده قادر است روي 30 تخم هم بخوابد. طاووس‌هاي ماده‌اي كه آزادانه در زمين كشاورزي و اطراف مزارع، آزادانه پرسه مي‌زنند، آشيانه‌هاي خود را در علف‌‌زارهاي بلند، اطراف درختچه‌ها و پاي بوته‌ها پنهان مي‌كنند. آشيانه، حفره‌اي است كه روي زمين گسترده مي‌شود و با علف مشخص و سجاف مي‌شود. آشيانه‌ها در چنين مكان‌هايي، در بسياري از مواقع توسط صاريخ (اپاسم)، راكون‌ها، و راسوها از بين مي‌رود كه اين حيوانات تخم‌ها را مي‌خورند. طاووس‌هاي ماده‌اي كه در اين آشيانه‌ها مي‌نشينند، نسبت به حمله كايوتها، روباهها، و سگهاي ولگرد كه طاووس‌هاي ماده را مي‌كشند، حساس هستند. طاووس‌هاي ماده‌اي كه در مرغداني‌هاي گروهي نگهداري مي‌شوند، جهت جاي آشيانه، از لاستيكها و تايرهاي قديمي، جعبه‌هاي چوبي، و بشكه‌هاي خالي استفاده مي‌كنند. اين بخش‌ها بايد با علوفه خشك يا كاه پر شوند تا آشيانه را مهيا سازند.

جوجه‌كشي

روش‌هاي متعددي در جوجه‌كشي تخم‌هاي طاووسيان وجود دارد. اولين روش، جوجه‌كشي مصنوعي است. ما تخم‌ها را در دماي 100-99 درجه فارنهايت و در پيازه‌هاي مرطوبي با دماي 85-83 درجه فارنهايت جوجه‌آوري مي‌كنيم. تخم‌ها بعد از 27 تا 30 روز، شكسته مي‌شوند و جوجه‌ها سر از تخم بيرون مي‌آورند. تخم‌ها بايد پس از 10 رزو قرارگيري در مرحله جوجه‌كشي مصنوعي، جوجه‌ها بايد از لحاظ بارور بودن، بررسي شوند. اگر يك تخم بارور نباشد، بايد از بخش جوجه‌كشي خارج شود تا هيچ مزاحمتي براي ديگر تخم‌هاي موجود در دستگاه جوجه‌كشي ايجاد نكند و باعث خراب شدن آنها نشود. تخم‌ها بايد تا آنجا كه ممكن است، پس از تخم‌گذاري شدن، وارد بخش جوجه‌كشي شوند و هيچ تخمي نبايد بيش از 10 روز قبل از شروع جوجه‌كشي، نگهداري شود. همچنين اين قاعده در روش‌هاي متناوب جوجه‌كشي كه در بخش بعد به آن خواهيم پرداخت هم، بكار مي‌رود.

جوجه‌كشي طبيعي تخم‌هاي طاووس، به راههاي گوناگوني مي‌تواند صورت گيرد. اولين روش، اين است كه به طاووس ماده اجازه دهيم كه خود روي تخم‌هايش بخوابد و خود باعث تبديل تخم‌هايش به جوجه شود. معمولاً طاووس‌هاي ماده عمل جوجه‌كشي را به خوبي انجام مي‌دهند اما اين روش، تعداد تخم‌هايي كه يك طاووس ماده مي‌تواند در سال توليد كند را محدود مي‌سازد. هنگامي كه ماده‌اي روي يك دسته تخم‌ مي‌خوابد، در آن فصل، هيچ تخم ديگري نخواهد گذاشت.

گهگداري، اگر آشيانه‌اي در حين جوجه‌كشي از بين رود، يك طاووس ماده، براي سري دوم تخم‌گذاري مي‌كند و روي آنها مي‌خوابد. روش دوم جوجه‌كشي طبيعي، كه فرصتي جهت توليد بيشينه تخم ايجاد مي‌كند، استفاده از مرغ‌هاي كرچ و جوجه‌ها يا اردك‌ها مي‌باشد. تخم‌هاي طاووس، به محض تخم‌گذاري جمع‌آوري مي‌شوند و سپس به عنوان يك سري تخم، زير يك جوجه يا اردك گذاشته مي‌شوند. تعداد تخم‌ها، به سايز اردك يا جوجه‌اي كه جهت جوجه‌كشي استفاده مي‌شود بستگي دارد. تخم‌ها تا 2 روز قبل از روز شكست طبيعي تخم‌ها، زير مادر رضاعي قرار داده مي‌شوند. تخم‌ها از آشيانه بيرون برده مي‌شوند و در يك دستگاه جوجه‌كشي (Hatcher) قرار داده مي‌شوند. يك سري جديد تخم زير مرغ قرار داده مي‌شوند و اين روند مجدداً تكرار مي‌شود. اگر اجازه دهيم كه تخم‌ها، زير مادر رضاعي شكسته شوند، خطر بيماري در جوجه‌ها بسيار بيشتر است وبسياري از مواقع، مرغ آنقدر كرچ نمي‌ماند كه اجازه دهد تخم‌هاي بيشتري، زيرش قرار داده شوند.

قانون "Thumb" در جوجه‌هاي كرچ طاووس، اين است كه اين جوجه‌ها كار خودرا با دماي كرچ 95 درجه فارنهايت و كاهش اين دما تا 5 درجه در هر هفته، آغاز كنند. كرچ‌ها را مي‌توان در خانه، به عمل آورد يا مي‌توان آنها را خريداري كرد. مرغ كرچ، بايد يك منبع گرمايي فراهم آورد تا جوجه‌ها در اثر تغيير دما، خيلي سرد يا خيلي گرم نشوند. مكان گرمازا بايد به اندازه كافي بزرگ باشد تا جوجه‌ها براي گرم ماندن روي يكديگر انباشته نشوند. محيط پرورش جوجه بايد داراي يك طبقه سيمي در پايين باشد تا غذاها و زايدات اضافي به آن ريخته شود. آخرين چيزي كه يك محيط پرورش جوجه بايد داشته باشد، يك سرپوش است. جوجه‌هايي كه تنها چند هفته سن دارند،‌ اغلب پرندگان خوبي هستند. جوجه‌ها معمولاً يك روز پس از سر از تخم بيرون آوردن، در محيط پرورش جوجه گذاشته مي‌شوند. اين عمل، به آنها به اندازه كافي زمان مي‌دهد تا كاملاً خشك شوند و قدرت كافي جهت ايستادن را بدست آورند. سپس جوجه‌ها با استفاده از يك لامپ جهت گرمازايي، در يك جايگاه چوبي پرورش جوجه قرار داده مي‌شوند. جوجه‌هاي زير يك هفته سن، بايد در گروه‌هاي كوچك نگهداري شوند تا بدون وجود هيچ رقابتي، خوردن و آشاميدن را ياد بگيرند. گاهي جوجه‌ها بايد جهت خوردن و آشاميدن، آموزش داده شوند. اين كار را مي‌توان با قرار دادن يك جوجه آموزش دهنده كه 3 تا 4 روزه است و خوردن و آشاميدن را ياد گرفته انجام داد. جوجه‌ها يا قرقاول‌ها هم مي‌توانند به عنوان آموزش‌دهنده استفاده شوند. اگر هيچ جوجه آموزش دهنده‌اي در دسترس نباشد، من يك سنگ مرمر درخشان را براي جوجه‌ها جهت كم‌خوري، در كانتينر آب و غذاي آنها قرار مي‌دهم. در حاليكه خود را به سمت سنگ مي‌كشند، همزمان خوردن و آشاميدن هم ياد مي‌گيرند. همچنين، در هنگام ياديگري آنها، برايشان كاهو يا علف فراهم مي‌كنم. رنگ سبز اين دو، توجه جوجه‌ها را به خود جلب مي‌كند و يك منبع غذايي طبيعي براي جوجه‌ها فراهم مي‌آورند.

تغذيه

طاووسيان نسبت به آنچه مي‌خورند، سخت‌گير نيستند. آنها ذرت پوست كنده شده، جو دوسر، غذاي ماهي قزل‌آلا دانه گل آفتاب‌گردان، علف، حشرات، و بسياري از غذاهاي ديگر، مي‌خورند. از آنجا كه طاووسيان، از خانواده قرقاول هستند، رژيم غذايي آنها، بايد اين چنين در ذهن نقش بندد نه غذا دادن به آنها مانند شخصي كه به يك جوجه غذا مي‌دهد. مكان پرورش جوجه، در فصل تخم‌گيري با يك لايه غذاي پرنده، غذادهي مي‌شود. به آنها از چندين ماه قبل و تا چند ماه پس از فصل تخم‌گيري، يك غذاي محافظ و مخصوص پرنده داده مي‌شود. غذاي خشك شده سگ كه با اين غذاها تركيب مي‌شود يك منبع پروتئين گوشتي و همچنين يك غذاي لذيذ براي طاووسيان فراهم مي‌آورد. ذرت پوست كنده شده در ماههاي زمستان به عنوان يك منبع كالري اضافي به غذاي محافظ اضافه مي‌شود تا باعث افزايش گرماي بدن آنها شود. به جوجه‌ها در شش ماه اول، يك غذاي دارويي داده مي‌شود و سپس تا يك سالگي به آنها غذاي رشد پرنده مي‌دهند پس از آنكه يك ساله شدند، به پرندگان غذاي محافظ مي‌دهند تا زمانيكه به سن تخم‌گيري برسند.

مكان زندگي

نياز به پناهگاه براي طاووسيان با سن پرنده اجبار مي‌گردد. همانطور كه قبلاً هم گفته شد، جوجه‌ها را مي‌توان در جايگاههاي پرورش جوجه نگهداري كرد تا زمانيكه به سن 2 تا 3 ماهگي برسند و ديگر نيازي به گرما نداشته باشند. سپس مي‌توان جوجه‌ها را در مكانهايي كوچك يا يك مرغداري بزرگ نگهداري كرد تا زمانيكه فروخته شوند يا به سن تخم‌گيري برسند. جايگاههاي پرورش جوجه نياز به اتاقكها و فضاي بيشتري دارند و اين به دليل دنباله بلند دم طاووس‌هاي نر است. يك مرغداري براي پرورش جوجه‌ها، حداقل بايد داراي 6 فوت طول و 10 فوت عرض باشد تا پرنده نر بتواند دم را كاملاً باز كند. بزرگي اين مرغداري بايد برحسب تعداد پرندگاني كه در اين مرغداري نگهداري مي‌شوند، تعيين گردد. به عنوان مثال، يك مرغداري براي يك جايگاه پرروش جوجه سه تايي، بايد داراي 20 فوت درازا با يك مكان يا پناهگاهي متصل به انتهاي آن باشد. مرغداري بايد با يك شبكه سيمي پوشيده شود چون طاووسيان پرندگان نيرومندي‌ هستند. پناهگاه آنها بايد داراي 6 فوت طول، حداقل 8 فوت عرض و 8 فوت درازا باشد. نشستگاهها بايد 4 تا 5 فوت زيرزمين قرار داده شوند و به گونه‌اي باشند كه اگر مرغي شروع به تخم‌گذاري كرد بتوان آنرا جابجا كرد. يك نشستگاه مسطح و هموار "4*"2 توخالي بايد به جاي نشستگاه دايره‌اي استفاده شود. اگر يك نشستگاه دايره‌اي استفاده مي‌شود، احتمال مي‌رود كه پنجه‌هاي پرندگان در هواي سرد دچار سرمازدگي شود. يك نشستگاه مسطح، به پرنده اجازه مي‌دهد كه بدون اينكه پنجه‌هايش اذيت شود، روي پاهايش بنشيند.

متفرقه

طاووسيان پرندگان بسيار پرطاقتي هستند اما مراحل پيشگيري وجود دارد كه مي‌توان نسبت به علامت آنها اطمينان حاصل كرد. ساده‌ترين راه، جهت سلامت نگهداشتن پرندگان بالغ، اين است كه حداقل دوبار در سال به آنها كرم دهيم. بسياري از بيماريهايي كه طاووسيان نسبت به آنها مستعدند، بيماري انگل است. كرم‌هاي زيادي وجود دارند كه مي‌توان آنها را به صورت معمولي يا تركيب شده در آب پرندگان به آنها خوراند. استفاده از قفس‌هاي سيمي، جايگاه‌هاي پرورش جوجه، در سالم نگهداشتن جوجه‌ها كمك مي‌كند. دادن غذاي دارويي مخصوص به جوجه‌ها، از بيمار شدن آنها پيشگيري مي‌كند. اين غذا، بايد سالم و تازه باشد زيرا اين مواد دارويي موجود در غذا، با گذشت زمان، خاصيت و تأثيرگذاري خود را از دست مي‌دهند.

جانورشناسي: با طاووسيان و چشم‌هاي مصنوعي آنها

طاووس‌ها مي‌دانند كه در اين جهان، بسيار مورد توجهند

تحقيقات نشان داده است كه طاووس هاي ماده، جفت خود را بر مبناي بال و پر، اندازه و تعداد چشم هاي روي بدنشان انتخاب مي‌كنند. اما تاكنون دانشمندان نتوانسته اند بدانند كه آيا اين انتخاب هيچ تأثير مثبتي بر روي پرندگان و نوزادان دارد يا نه، خصوصاً چون نرها، هيچ كمكي در تخم گذاري به ماده نمي كنند.

در نامه اي به روزنامة Nature، مارين پتري از بخش جانور شناسي دانشگاه آكسفورد آزمايشي را شرح داد كه در آن پتري گروهي از طاووسيان حاصل از طاووس هاي نر مختلف را به دست آورد. نوزادان نر با بيشترين تعداد چشم، به طور كلي در عرض 84 روز بزرگتر از ديگر جوجه ها شدند. آن گاه اين طاووس هاي نر به جنگلي نزديك پارك Whipsnade، جاييكه شكارگراني مانند روباهان نسبت به سايز دو سال پيش خود 41 درصد لاغرتر شده بودند، برده و رها شدند. طاووسيان بزرگتر شانس بيشتري براي دوام آوردن و بقا يافتن نسبت به پرندگان نحيف تر داشتند. پتري اضافه كرد: «نتايج نشان مي‎دهد كه نوزادان حاصل از نرهاي زيباتر و جذاب تر، گرايش به رشد بيشتري دارند و اين تبديل به تفاوتهايي در شانس نجات يافتنشان تحت شرايط طبيعي مي‎شود. اين اطلاعات اين ايده را به اثبات مي رساند كه شايد مادگان، هنگامي كه با نرهاي جذاب و گيرا جفت گيري مي‌كنند، داراي ژن هاي زيست پذيرتري براي نوزادانشان مي‎شوند.

طاووسيان

برگفته از wikipedia ، دانشنامة آزادي كه هركسي مي‎تواند از آن استفاده كند. "peafowl" (طاووسيان) سه گونه از پرندگان از سردة Pare (نوعي طاووس رنگين كماني) و Afropare  (طاووس آفريقايي) از خانوادة ترقاوليان، و Phasianidea مي‎باشد. اين پرندگان به دليل دم گرانقيمت و خوب كه نتيجه آن، انتخاب خوب جفت است و بخشي از جفتگيري است، معروف هستند. طاووس نر، peacock و طاووس ماده peahen نام دارد اگرچه در كاربرد انگليسي عمومي، "peacock" جهت دلالت بر همة طاووس ها استفاده مي شود. گونه‌هاي آن عبارتند از:

طاووس هندي: Pavo cristatas (طاووس كاكل دار)

طاووس سبز: Pavo muticus (طاووس بي نوك)

طاووس كنگويي: Afropavo congolensis (طاووس رنگين كماني آفريقايي)

فهرست:

         يادآوري

         بال و پر

         جفتگيري

         طبقه بندي

         پيوست هاي اضافي و مرجع ها

يادآوري

طاووسان آسيايي متعلق به سردة طاووس هستند كه شامل خانوادة طاووسيان هندي، طاووسيان كاكلي، و پرندة شناخته شده با نام «دراگون» يا طاووس سبز بي نوك مي‎باشد. برخي زيست شناسان معتقدند كه حداقل پنج گونه مشخص و بي آزار طاووسيان سبز وجود دارد در حاليكه برخي ديگر آنها را تنها به يك گونه با سه زير مجموعه تقسيم مي‌كنند.

طاووس دراگون Arakan ، داراي اصالت شمال غربي ميان مار، و جنوب تبت است. طاووس دراگون امپراتور Siamese داراي اصالت جنوب شرقي ميان مار و تايلند است. طاووس دراگون Annametic در جنگل هاي سبز كامبوج، ويتنام، لاس و جنوب چين تايپه زندگي مي‌كند. طاووس سبز جاوايي، تنها مختص جزيرة جاوا و اصالت همان منطقه است. طاووس منحصر به فرد مالايا، با نام طاووس بي نوك توسط طبيعت شناسان معرفي شد. تايپة شمالي، جايگاه اصلي مسحور كننده ترين نوع طاووس سبز مي‎باشد. دراگون تايپه، «طاووس تايپه اي» متمايزترين نوع است.

طاووسيان طبيعتاً، در صرف بخش هاي مختلف گياهي، گلبرگ ها، و در صورت امكان دانه هاي رشد يافته پراشتهاست اما حشرات و ديگر بندپايان، در رژيم غذايي ترجيح داده مي‎شوند. مواد گياهي، طاووس را مجهز به بافت موردنياز جهت هضم استخوان هاي ريز و بخش هاي سفت خزندگان مي‌كنند به استثناي برخي از قرقاولان مثل Ring- Neck، طاووسيان مجبور به شكار هستند. اين بدان معناست كه پروتئين براي اين حيوان، يك الزام واقعي براي سلامت بودن و توليد مثل كردن مي‎باشد. طاووس آسيايي مانند طاووس هندي و خصوصاً طاووسيان سبز يا دراگون، داراي وضعيتهاي مشابه «فاختة دونده»، «پرندة اسرارآميز» و Seriama مي باشند. همة اين پرندگان، حيوانات كوچك يا بندپايان روي زمين را از آبهاي جاري و دائماً در علفهاي بلند شكار مي‌كنند. مارهاي كوچك و ديگر خزندگان، رژيم مورد ترجيح طاووسيان وحشي مي باشند.

مانند «پرندة اسرارآميز» طاووسيان سبز، با تحريك آنها، آنها را دنبال كرده و آنها را خسته مي‌كنند. طاووسيان با ضربه زدن به طعمه با پاها و بال هاي بلند، طعمه را تحت استيلاي خود درمي آورند.

طاووسيان، در جنگل هاي استوايي ساوانا سكونت دارند كه در آنجا آنها در دسته هاي كوچك، به شكار حيوانات مي روند. با وجودي كه اغلب بيان مي‎شود كه طاووسيان، طبيعتاً چند جفتگيره هستند، تشخيص طاووس هاي سبز كم سن و بالغ نيافته از مادرشان هم غيرممكن است. برخي شواهد وجود دارد كه نشان مي‎دهد طاووسيان سبز مي‎توانند آن چنان زندگي گروهي و اجتماعي پيچيده اي داشته باشند كه مي‎تواند شامل سازگاري يك يا دو طاووس يك يا دو سالة بالغ نيافته با بالغ نيافته هاي 3 تا 4 ساله باشد. طاووسيان سبز و طاووسيان آسيايي با نرهايي كه در دفاع از آشيانه به آنها كمك مي كنند، در پرورش و تخم گذاري جوجه نيز به آنها كمك مي كنند، تك جفتگيري مي‌كنند. جوجه هاي يكساله اي كه مادرانشان آنها را ترك كرده اند، به طور كلي، براي خوراك جويي كردن و استراحت، به پدرشان مي پيوندند. گاهي جوجه ها جهت پرواز به يك درخت امن به عنوان يك لانه، پشت والدينشان حمل مي‎شوند. آنچه راجع به سردة خانوادة طاووسيان شناخته شده، پرواز پيچيده اي را نشان مي‎دهد. Argusسdhآسيايآ

 بزرگ داراي بزرگترين سطح مقطع بال ميان تمام پرندگان است و از آن در آهسته حركت كردن استفاده مي‌كنند. هر شكل متمايز طاووسيان سبز داراي شكل بال مخصوص به خود و ويژگي هاي پروازي مخصوص خود است.

اغلب طاووسيان سبز در جاوا، ديده مي‎شوند كه به سمت دريا شنا مي‌كنند كه در آنجا پرندگان ديگر هم در ساحل دور هم جمع مي‎شوند. طاووسيان آفريقايي بالهاي نامتناسب بزرگي نسبت به وزنشان دارند. طاووسيان آفريقايي يا Afropavo داراي بالهايي هستند كه هم از نظر جذابيت رنگي و هم از نظر جذابيت شكلي، در جفتگيري بسيار چشمگير هستند.

تمام گونه هاي شناخته شدة طاووسيان روي درختاني شناخته شده اند كه اين پرندگان در بالاي قسمت چترك درخت مي نشيند. طاووسيان با قرقاوليان متفاوتند اما شبيه به monal و tragopan هستند البته از لحاظ توانايي در بالا بردن بال ها تا بتواند به آنها كمك كند در آسمان اوج بگيرند.

بال و پرها

طاووس نر داراي بال و پر رنگين كماني آبي- سبز يا سبز رنگين است. پرهاي دم او داراي يك سري چشمه هستند كه هنگامي كه دمش را مانند بادبزن باز مي‌كند به خوبي قابل مشاهده است.

طاووس ماده داراي حداكثر رنگهاي سبز، قهوه اي و خاكستري در بال و پرش است او دم بلند طاووس نر را ندارد اما داراي كاكل است.

ماده ها همچنين مي‎توانند بال و پرهاي خود را جهت اعلام خطر به بچه ها يا ماده هاي رقيب ديگر، نشان دهد.

بسياري از رنگهاي چشمگير بال و پرهاي طاووس نر به دليل مداخلة يك پديدة نوري يافته شده در پرهاي اوست. رنگهاي مختلف، در ساختارهاي مختلف اين پرنده به چشم مي خورد. براي پرهاي قهوه اي. تركيبي از قرمز و آبي نياز است- يك رنگ به صورت دوره اي و تناوبي است و رنگ ديگر در اثر همان پديدة نوري از انعكاس بيروني ترين و دروني ترين پرهاي ساختار بدن اوست.

چنين ساختار رنگيني خصوصاً در توليد رنگهاي رنگين كماني (كه با زاوية ديد، تغيير مي‌كنند) مهم است، چون تاثيرات اين مداخلة نوري،‌ به زاوية نور، و رنگيزة شيميايي بستگي دارد.

طاووسيان رنگهاي گوناگون بسياري توليد كرده اند. آن رنگهايي، جهشي هستند مي پرند كه با جفتگيري انتخابي محافظت شده اند كه شامل: بدنة سفيد، بال هاي راه راه، چشمان سفيد، ابلقي، برجسته كاري شده، برنز، پشمي، هلويي، بنفش، و هر تركيب رنگ ديگري است.

جفتگيري

طاووسيان، قادر به باروري در سن 2 سالگي هستند. طاووس هاي نر تا 1 سال پس از آن، كاملاً بلوغ نمي يابند. درسن 2 سالگي، بال ها از لحاظ طولي و تراكم، كاملاً توسعه نمي يابند و رشد نمي كنند. در حاليكه طاووس هاي نر در آن سن و سال، از لحاظ فيزيكي قادر به جفتگيري با ماده است، اما شانس خيلي كمتري در رقابت با ديگر نرهاي بلوغ يافتة داراي پرهاي بزرگتر دارند. در سن 3 سالگي پرهاي طاووس نر، به حداقل درازي خود در طول عمر طاووس مي رسد پس از آن در پايان هر تابستان، پرريزي مي‌كنند.

فصل جفتگيري در اوايل بهار آغاز مي‎شود و با شروع پاييز به اتمام مي رسد. جفتگيري طاووس نر مراحلي دارد كه شامل نمايش دادن بال و پرها و يك صداي بلند است، صداي طاووس نر شبيه صداي پرطنين تر «ميو» گربه است در حاليكه صداي طاووس هاي ماده شبيه صداي «هاپ» سگ است. ديگر نرها، صداهاي مختلف ديگري هم دارند. طاووس نر جهت جلب توجه پرهاي خود را در جهت يك طاووس ماده كه در نزديكش قرار دارد، باز مي‌كند. طاووس هاي نر چند جفتگيره هستند. آنها مي‎توانند با 4 يا 5 طاووس ماده در يك فصل جفتگيري، جفتگيري كنند، اگرچه كه يك جفتگيري هم آنها را ارضا مي‌كند. اگر جفتگيري موفقيت آميز باشد، طاووس ماده بين 4 تا 7 تخم مي گذارد و پس از 28 تا 30 روز جوجه ها سر از تخم بيرون مي آورند.

طبقه بندي

طاووسيان هندي، داراي اصالت هندي هستند كه در آنجا اين پرنده ، يك پرنده ملي است. طاووسيان سبز، پرورش يافته از ميانمار در شرق جاوا هستند. IUCN طاووسيان سبز را كه به دليل شكار و بي كيفيت شدن زيستگاههايشان، در خطر انقراض هستند، ليست كرده است. طاووسيان، پرندگان جنگلي هستند كه روي زمين آشيانه دارند. آنها اغلب دانه مي خورند. اما برخي حشرات و ميوه هم مي خورند. طاووسيان رنگين كماني، پرندگان زميني هستند اما روي درختان آشيانه مي سازند. آنها پرواز را دوست ندارند.

طاووسيان هندي آبي

نام هاي ديگر: طاووسيان هندي، طاووسيان آبي، طاووسيان آزاد

گونه ها: تك نوع، اما جهش هاي زيادي موجود است.

طبقه بندي: پاكستان، هند و سري لانكا. بسياري از آنها در سرتاسر دنيا زندگي مي‌كنند.

زيست گاهها: متفاوت است: جنگل ها، زمين هاي كشاوري و نزديك روستاها.

توضيح: نرها بزرگ هستند با يك دم دراز كه براي جفتگيري استفاده مي‎شود. قابل تشخيص از طاووس بي نوك، چون داراي سينه و گردن آبي است. پوست صورت سفيد است و دم به صورت بادبزن است. نرهاي بلوغ نيافته داراي بال و پرهاي مختلفي هستند اما داراي دم بادبزن مانند و بخش هاي بالايي بدن، آبي هستند در سال دوم، نرها، يك دم كوچكتري دارند. در سال سوم، داراي بال و پر كامل شده و به بلوغ جهت جفتگيري مي رسند. ممكن است دم، تا 2 يا 3 سال ديگر هم به رشد خود ادامه دهد. نرها در پايان هر تابستان پرريزي داشته و همه پرهايشان مي ريزد.

توضيح: ماده ها: در مقايسه با نرها، بي رنگ ترند، پوست صورت مانند طاووسان نر است اما دم، قهوه اي است. گردن و گلو سفيد، سينه و پشت گردن سبز، و باقي بدن خاكستري- قهوه اي روشن است.

جايگاه در حيات وحش: بسيار متداول در بيشتر محيطهاي طبيعي.

اطلاعات ديگر

رژيم غذايي: هنگامي كه آزاد است، هرچه در اطراف بيابد مي خورد. بايد يك رژيم غذايي مناسب براي آنها استفاده شود. پرندگاني كه در پرنده خانه ها زندگي مي‌كنند بايد سبزي و غذاي خوب مصرف كنند.

فصل جفتگيري

بسته به منطقه متفاوت است. در Missouri در اوايل مارس شروع مي‎شود. تخم گذاري با شروع دم ريزي نرها آغاز مي‎شود اما استثنائاتي هم وجود دارد.

سن جفتگيري: نرها تا سه سالگي بالغ نيستند اما در سال دوم اغلب نرها اقدام به جفتگيري مي‌كنند. من شنيده ام كه ماده ها در سال اول تخم گذاري مي‌كنند اما متوسط آن، 2 سال است.

دورة سر از تخم بيرون آوردن: 28 روز

مكان زندگي: طاووسيان آبي، پرندگان پرطاقتي هستند اغلب در جاي باز نگهداري مي‎شوند تا بتوانند در فضايي باز پر بزنند. سايز بزرگ و اندازة مكان اهميت دارد. سقف و پناهگاه در زمستان نياز است. اما بايد مراقب بود كه تمام محافظه كاريها صورت گرفته است.

طاووس

طاووس هاي نر كه روي چمن جولان مي دهند تصويري از خانه هاي آبا و اجدادي بريتانيايي را به انسان منتقل مي‌كند و من تصور مي‌كنم كه اين براي يكي از همسايگان من كه طاووس را به دامنة wiatotah آورده بود، يك رويا و آرزو بود آن طاووس ماية دردسر شده بود. صداهاي بلند، غيرقابل كنترل و عجيب و غريب او باعث شد كه چند سال پيش همسايگان من تلاش كنند تا از شرش خلاص شوند و نهايتاً باعث شدند كه يك مرغ به بوقلمون هاي من كه هر صبح به آنها غذا مي دادم، اضافه شود. آن مرغ بسيار ترسو بود اما من با تلاش زياد سعي كردم كه آنرا تا بهار، يعني همان زماني كه ناپديد شد  نگهدارم. خوشبختانه اين مرغ با دو نوزاد نيمه رشد كرده، در اوايل پاييز بازگشت. آنها همگي در زمستان، در زمين كشاورزي ماندند اما او دوباره در بهار ناپديد شد. مجدداً در پاييز با چند نوزاد بازگشت. او در زمستان گذشته كه نزد من برگشته بود مرد و من يك روز صبح، مردة آن را يافتم. اما سه پرنده اي كه او از خود به جاي گذاشته بود رشد كردند و تبديل به بزرگترين طاووس هاي نر شدند و سالهاي بسياري باعث شادي مداوم من بودند، من نزديك حصار مي نشستم و از باز كردن و بادبزني كردن دم هاي رنگي آنها لذت مي بردم. آنها بسيار زيبا هستند و من گاهي ساعتها محو تابندگي رنگهاي آنها مي شدم. هر بهار در پاسخ ناله هاي بلند طاووس هاي نر، مرغ ها به آن طرف بوته ها مي روند و طاووس هاي نر هم به بالاي تپه مي خواهند تا به آنها ملحق شوند. هر بهار بيش از 100 طاووس از تنگدرة گابريل به بالاي تپه مي آيند و و واضح است كه آنها در اينجا حيات وحش خوبي دارند.

باقي سال،‌ طاووس هاي نر در فضايي بسيار دورتر از كاهداني و خانه پرسه مي زدند اما باز هم عده اي سعي كردند كه آنها را شكار كنند. بي شك آنها را به خاطر پرهايشان شكار مي كردند چقدر اين كار احمقانه بود چون در هر پاييز پرهاي آنها مي ريخت و هر كسي مي توانست آنها را از زمين جمع آوري كند.

انسانها و طاووسيان، با هم پيوند خيلي طولاني اي داشته اند. در بيش از 4000 سال، آنها در اطراف معابد هند داراي جثه اي رنگين و مسحور كننده بوده اند و چون مارها و بدبختيها را دفع مي كردند، مقدس بودند.

امروزه، طاووسيان هندي با امنيت كامل در اطراف روستاها جمع مي‎شوند و همچنان براساس قانون Hinda در هند، محافظت مي‎شدند. در جاهاي ديگر هند، آنها با وجودي كه پرندة ملي هند هستند، به خاطر غذا و پرهايشان شكار مي‎شوند. هندي ها معتقدند كه نالة طاووس پيش بيني كنندة بارش باراني است.

طاووسيان متعلق به خانوادة قرقاوليان است كه شامل بوقلمون، قرقاول و … مي‎شود. طاووسيان از بزرگترين قرقاوليان هستند. طول بدن طاووس 6 تا 8 فوت است كه شامل دنبالة دم است و وزن آن به 12 پوند مي رسد، طاووس ماده، كوچكتر است. دنبالة دم طاووس نر، متشكل از پرهاي بلند دم است. در واقع، 150 پر يا شايد بيشتر بخش دم را شامل مي‎شوند كه اين بخش را پوشش مي دهند. پرهاي دم، پرهاي كوتاهي هستند كه در پشت دنباله قرار دارند و جهت حمل دم بادبزني مي باشند. از آنجا كه پرها داراي درازاي متفاوتي هستند، چشم هاي مصنوعي در پايان دم ها، با باز شدن بادبزني پرها، گسترده مي‎شوند. اين پرها در رنگهاي سبز متاليك هستند و با چشمه هاي مصنوعي به رنگ آبي و برنز تزئين شده اند. يك طاووس نر بين 100 تا 175 چشم مصنوعي دارد هنگامي كه نر، دنباله اش را باز مي كند، به خاطر نمايش دادن اين چشم هاي مصنوعي است. طاووس هاي ماده، نرها را براساس تعداد چشم هاي مصنوعي كه دارند انتخاب مي‌كنند. نرهايي كه داراي بيشترين تعداد اين چشم ها هستند بيشتر طاووس هاي ماده را مي برند.

در فصل جفتگيري، طاووس نر، منزوي و زودخشم مي‎شود. او با صداي بلند جيغ مي زند تا حضور خود را به ماده ها اعلام دارد و از قلمروي خود در مقابل نرهاي جوان رقيب دفاع مي‌كند. عملكرد آن شامل نمايش خود از بهترين زاويه، لرزة سريع دم بادبزنيش كه مثل صداي برگ هاي خشك با وزش باد است. پس از جفتگيري، طاووس ماده، خانواده را ترك مي‌كند و خود را در علفها يا پوشش هاي گياهي بلند قامت مخفي مي‌كند. يك سوراخ فراهم مي‎آورد آنرا با برگها مسطح و هموار مي سازد و بين 5 تا 7 تخم كرم رنگ مي گذارد. او حدود 28 روز روي تخم هاي مي خوابد و حدود 7 تا 9 هفته از جوجه ها مراقبت مي‌كند و در اين مدت او به آنها گرفتن حشرات و غذا خوردن را در روز آموزش مي‎دهد و در شب آنها را زير خود مي خواباند. طاووس هاي نر، سمبل قدرت و سرمايه اند. فينيقيه اي ها براي اولين بار طاووس را از هند به مصر آوردند. كه اين حدود 3000 سال پيش بود. حدود 600 سال بعد الكساندر آنرا به يونان معرفي كرد و در آنجا ممنوع كرد كه كسي به آنها آسيب برساند در رم گفته شده كه Hera  ، شاهزادة خدايان، Argus صدچشمي، اختيار كرد تا شوهرش را زير نظر داشته باشد چون شوهرش عاشق IO بود. روزي Hera، Argus را در حين انجام شغل، خوابيده ديد همة صد چشم بسته بودند او چشم هاي Argus را كند و آنرا به دم طاووس انداخت كه امروز ما آنرا بدين صورت مي بينيم.

نجيب زادگان انگليسي، براي ميهمانانشان، طاووسيان بريان شده پيشنهاد كردند كه اغلب اين ميهمانان هنگام غذا خوردن، به صداي اين طاووس ها در چمن گوش مي دادند.

به نظر مي رسد كه اين پرندگان زيبا به هيچ كس آسيبي نمي رسانند اما دوباره در گرايش طبيعي ما پرندگاني قبيح و منفور شده اند و از طرف خطة محيط پرورش گياه، به دليل شكايات كشاورزاني كه اين پرندگان را مقصر اصلي شكستن پوشش پلي تني دام هاي علوفه اي مي دانند، به عنوان يك آفت مورد خطاب قرار گرفته اند. اين بخش مي‌خواهد يك برنامة سم پاشي در زمستان تداعي مي‌كند چون كشاورزان معتقدند با شليك كردن به آنها نمي‌توان آنها را از اينجا دور كرد چون اين پرندگان، باهوش هستند و متوجه مي‎شوند. اميد داريم اين پرندگان نجات يابند چون من خاطرة آنها را گرامي مي دارم. من هيچ پيانويي با خود به بيشه زار نياوردم اما صداي طاووس‌هاي نر در چمن زار را مي شنوم.

 

 

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 8:30 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد طاووس,

 

دانشگاه جامع علمي كاربردي

واحد سابكو

 

درس:

متون اسلامي

 

 

موضوع:

وصيت نامه هاي اميرالمومنين علي (ع)

 

استاد:

حجت الاسلام والمسلمين حاج آقا رجبي

 

دانشجو:

حسين رستمي نسب

رشته:  ساخت و توليد

 

تابستان  87

مقدمه:

انسان و جنگ

يكي از مسايل زندگي انسان در طول تاريخ، جنگ بوده است. اين پديده عمري بسيار طولاني دارد و قدمت ان به آغاز خلقت بشر مي رسد. اندك زماني پس از آفرينش حضرت آدم نيز، بين فرزندان او جنگ و نزاع درگرفت و دامنة آن تا امروز هم چنان ادامه دارد. براي جنگيدن، ابزار و آلاتي لازم بود كه براي تهيه و ساخت آن در طول زمان، انسان استعدادهاي جسمي و ذهني خود را به كار گرفته است. با گذشت عمر جهان و پديد آمدن دوره هاي مختلف، ابزار و آلات جنگي و شيوه هاي نبرد نيز كاملتر و جديدتر شده است؛ تا جايي كه در دنياي امروز شيوه هايي چون «جنگهاي الكترونيكي» و «جنگ ستارگان» مطرح شده است.

عللي كه انسان را به جنگ كشيده، متفاوت بوده است. مسأله اساسي آن است كه جنگ به اشكال گوناگون در زندگي انسان وجود دارد، چه به صورت دفاع به منظور دفع تجاوز دشمن و چه به شكل تعرض يا به منظور سلطه گري، شهرت طلبي، حرص و طمع.

جهاد در نهج البلاغه

علي (ع) پرچمدار جهاد و مبارزه در راه خدا

“به خدا قسم اگر من تنها، با دشمنان اسلام رو به رو شوم و آنها تمام روي زمين را پر كرده باشند، باك نداشته و نمي هراسم و بدون ذره اي بيم و هراس با آنان رو به رو مي­گردم.”

ياران پيامبر اسلام (ص) با تمام توان، و با مال و جان در راه خدا جهاد كردند، ولي تاريخ اسلام و جهان هيچ شخصي را كه بتواند فداكاري،‌ رشادت و شجاعت و اخلاص حضرت علي (ع) را در راه خدا و دين داشته باشد، به خود نديده است.

قدم، قلم، بيان، شمشير و تمام زندگي علي (ع) در راه خدا و در راه جهاد و مبارزه بود و در همه حال، به مصلحت اسلام مي انديشيد.

علي (ع) با قطع نظر از تمام اوصاف انسانيش كه او را پس از پيامبر (ص)، شخص درجه يك اسلام معرفي مي كند، افسر نمونة اسلام هم بوده است.

فتوحات جنگي به استثناي جنگ تبوك، به پرچم داري و فداكاري او بوده است. در هر نوع جهادي، تا آنجا برجستگي و امتياز داشت كه احدي بر او سبقت نمي گرفت. در همة جنگها در صف اول مقدم بود و از آغاز نوجواني تا پايان آخرين لحظه زندگي اش، در جهاد دايم به سر مي برد.

اميرالمؤمنين (ع) مي فرمايد: “من هنوز بيست سالم نشده بود كه قدم به ميدان جنگ گذاشتم … چهل سال است كه من به فنون سربازي آشنايي و سابقه دارم. هفتاد نبرد نامي را در عهد پيغمبر (ص) با نقشه هاي صحيح خود گشوده، پرچم پيروزي اسلام را بر بلندترين دژهاي دشمن به اهتزاز درآوردم.”

اگر مصلحت اقتضاي نبرد مي كرد، قهرمانانه در جنگ شركت مي جست و به استقبال شهادت مي شتافت. چنان كه خود چنين فرموده است: “سوگند بدان كسي كه جان پسر ابي طالب به دست اوست، كه هنوز ضربت شمشير خوردن بر من آسانتر است از مردن در بستري كه در غير طاعت خدا باشد.”

در زمان صلح، با زبان فصيح و قلم بليغ و بيان دلنشين خود، به دعوت به حق مبادرت مي نمود. با تمام اين عظمت مي فرمود: اگر همة حكومت زمين و آسمان را در مقابل درآوردن پوست جوي از دهان مورچه اي به من بدهند، چنين عملي انجام نخواهد داد. اين است سرباز اسلام، الگوي تمام و كمال براي رزمندگان، افسران و فرماندهان و همه مسلمين دنيا.

با آن كه در طول اين كتاب در هر فصلي و در كنار آيات الهي، فرمايشات علي (ع) زينت بخش بعضي صفحات بوده است، دريغ است كه فصل جداگانه اي را به بيانات شيوا و دلنشين علي (ع) در نهج البلاغه، كه خود قهرمان ميدان جهاد و مبارزه بود اختصاص ندهيم. هر چند كه اين فصل منتخبي است از فرموده هاي اميرالمؤمنان (ع) و طبيعي است آوردن كلية مطالبي كه در رابطه با جهاد است و تفسير و توضيح آن بر عهدة اهل علم و دانشمندان فاصل مي باشد.

در اين فصل ابتدا، فرازهايي از سخنان اميرالمؤمنين (ع) در نهج البلاغه آورده مي شود كه شامل فضيلت جهاد و پايداري و مقاومت در جهاد، فنون مبارزه و روش جنگ و … در پايان و در آخرين قسمت، اوصاف و شرايط سربازان ارتش اسلام،‌ آورده مي شود.

الف: علي (ع) و جهاد

1-  مساعدت و ياري كردن همر زمان

يك فرد جنگجو و دلير و شجاع شخصي است كه از خويش دفاع كرده و دشمن را پراكنده نموده، منكوب سازد و بعد از آن بدون درنگ به ياري برادر خود بشتابد. باي يك شخص مسلمان، هرگز اين صفت پسنديده نيست كه دشمن خويش را به حال خود واگذارد، تا اين دشمن با دشمن برادر خود، همدست شده به اتفاق، آهنگ جنگ او كنند.

2-  فرار از ميدان جنگ، باعث خشم خداست

به خدا قسم اگر از زير شمشير دنيا فرار كنيد، از شمشير آخرت به سلامت نمي مانيد، اگر از نبرد فرار نماييد، خداوند درهاي رحمت را به روي شما بسته و در خشم او گرفتار مي شويد. يك لحظه در كار حمله و نبرد، كوتاهي نكنيد. واي بر كسي كه ار ميدان جنگ فرار كند، زيرا ثمرة اين كار در دنيا، خواري و ننگ و در آخرت هم، سوز آتش را تحمل نمودن است و هلاكتهاي بي درنگ نصيب مي گردد.

3-  عدم شركت در جهاد، ذلت است

سپاهين دشمن با شما خواهان جنگند، يا بر نفوس خويش، به ذلّت و خواري و پستي اقرار كنيد يا تيغها را از خونهاي دشمنان و خودتان را از فرات، سيراب سازيد. پس مرگ در زندگاني شماست، اگر مغلوب شويد و زندگي پر شرافت، در مرگ شماست، اگر به دشمنان غالب آييد.

پس هر كس به جهاد پشت كند و با علاقه از آن سرباز زند، خواوند لباس ذلت بر او مي پوشاند و به بلاها گرفتارش مي كند، عقل و خرد از وجودش مي برد و حق از ائ بيزار و انواع خواريها به او روي مي آورد و عدالت در حقش اجرا مي شود.

4-  جهاد دري از درهاي بهشت است.

جهاد، دري از درهاي بهشت است كه خداوند آن را به روي دوستان خاص خود مي گشايد و لباس پرهيزگاري و زره فراخ دامن و سپر محكم خداوندي است.

5-  هشياري و آمادگي

اي دلاور جنگجو، بيدار باش. هرگس به غفلت در مقابل دشمن به خواب خوش رود، بدون ترديد بايد بداند كه دشمن به خاط او لحظه اي ديده به دست خواب نسپارد… در فراز كوهها و بالاي بلنديها و پشته ها، ديده باناني براي خود بگماريد مبادا دشمن بناگاه، از كمينگاه يا از جايگاه امن، بر شما بتازد.

6-  شكيبايي در رزم

اي لشگريان خدا، لباس شكيبايي را بر تن كنيد، دنداهاي خويش را بر هم بفشاريد و با عزمي راسخ، در ميدان رزم بكوشيد.

7-  پاداش رزمندگان

فراموش نكنيد شما سپاهيان خدا هستيد، كه از لشگر كفر قويتريد و خداوند در همه احوال جنگ، با شما خواهد بود. در اين جهاد پاداش نيكو، متعلق به شماست و پاداش اخروي نصيب شما خواهد شد.

8-  حمله دو جانبه به دشمن

در موقع جمله بر سپاه دشمن، از يك جانب و اگر توانستيد، از دو جانب بتازيد و اين عمل كه به محاصره شبيه است، به پيروزي نزديكتر خواهد بود.

9-  انتخاب موضع مناسب به دشمن

چندان به دشمن نزديك مشويد كه در امواج سهمگين كارزار، يك باره فرو رويد و آنقدر هم دور نگرديد كه به سستي و ترس تظاهر كنيد، بلكه در اين مورد هم، ميانه روي و تعادل، از همه چيز بهتر است.

10- افشاگري به جاي ناسزا

من دوست ندارم شما فحاش باشيد و ليكن هرگاه خواستيد ماهيت دشمن را افشا كنيد، كافي است كه عملكرد زشت آنها را توصيف كرده و حال و موقعيت و چهره آنها را يادآور شويد.

ب-شرايط و صفات سربازان

1-  ايمان

سربازان! شما پيش از هر تجهيز و سلاح، به نيروي ايمان مجهز و مسلح باشيد.

2-  اطاعت و فرمانبري

سرباز در مقابل فرمانده خود بايد مطيع محض و تسليم صرف، باشد و كوچكترين تخطي از نقشه اي كه مولود فكر افسران و فرماندهان است، روا ندارد.

3-  شجاعت و استقامت

سرباز بايد رشيد و فداكار باشد  به هنگام حمله، از كوههاي آتش و درياهاي مواج باك نداشته باشد. سرباز نيست آن كه لطمات سنگين حوادث؛ كوچكترين لرزشي در اراده و پيشرفت او بدارد.

4-  ايثار و فداكاري

سپاهي شجاع، كسي است كه شمشير بر كفن نبرد و بر چهره نامبارك مرگ لبخند زند و همچنان خندان در آغوش امواج معركه فرو رود، يا در خون خويش و گرداب فنا غرق گردد  يا به ساحل پيروزي و افتخار دست يابد.

5-  دقت در اجراي دستور

همين  كه به سرباز، فرمان تقدم (پيش) داده شد تا پايان پيكار، بايد اين كلمه نصب العين او قرار گيرد و تمام اعضا و اندامش در منتهاي فعاليت به پيشرفت پردازد.

6-  دفاع از حيثيت و شرافت خود و اسلام

او بايد ايمان داشته باشد كه شرافت شخصي و نوعي او، و حرمت و ناموس دين اسلام، گروگان فرماني است كه در هنگامة نبرد، از غريو فرياد فرمانده به گوش مي رسد.

7-  دفاع از عقيده

سربازان رشيد، شما شمشير بر كفن همي بنديد و در مقابل تهاجم بيگانگان، از عقيده و مرام خويش حمايت كنيد و اين فداكاري بزرگ به اسلام عزت و مناعت، بخشد.

8-  عدم سستي و خيانت در برابر فرمانده

واي بر آن سرباز كه در انجام وظايف جنگ، سستي كند و يا به فرماندة خويش خيانت روا دارد. اين چنين لشگري در پيشگاه خداوند و در مقابل اميرالمؤمنين، سخت پست و ناچيز و شديد ترين كيفر ها را كه بتوان تصور كرد، در دو جهان سزاوار است.

9-  هنگام عبور از شهرها، براي رسدن به محل مأموريت

سرباز موظف است موقعي كه به عنوان راهگذار به شهري وارد مي شود، خود را مانند يك مرد عادي، در آن شهر دانسته و كاملاً مطيع مقررات فردي و اجتماعي آن جا باشد.

سرباز در مقابل كم بهاترين چيزي كه از شهرهاي معبر خود خريداري مي كند، بايد همان مبلغ كه قيمت آن كالا است بپردازد.

از من نيست و با من بستگي ندارد و روحم از آن كس بيزار است، كه بخواهد به قدر ارزني بر افراد رعيت تحميل شود و از آنها حتي متاع كم ارزشي هم بدون پرداخت بها دريافت دارد.

10- ارزش سرباز

سرباز، زينت كشور و افتخار تاج و تخت است.

سرباز، نگهبان دين و پاسدار شرافت و حرمت قانون است.

سرباز، مدار امنيت راه و حافظ كاروانيان شب پيماست.

سرباز، يعني ستوني كه كاخ استقلال و عظمت مملكت بر دوش او استوار و پابرجاست.

در ساية حمايت پروردگار مهربان، ايمن بمانيد اي سربازان من.

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 8:30 منتشر شده است
برچسب ها : تحقیق در مورد وصيت نامه هاي اميرالمومنين علي (ع),

 

به نام پاك كردگار

 

عنوان مقاله : نگرشي بر تاريخ گزيده اثر حمد الله مستوفي

 

به كوشش : طاهره خبازي

 

عضو هيئت علمي تمام وقت دانشكده ادبيات و علوم انساني

 

دانشگاه آزاد اسلامي واحد ورامين – پيشوا

 

تاريخ تهيه : مرداد 1385

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                          صفحه

مقدمه ............................................................................................................... 3

وضعيت اجتماعي و ادبي عصر حمد الله مستوفي............................................. 5             

علل برتري كتاب تاريخ گزيده........................................................................... 7

مباحث و قسمت هاي تشكيل دهنده تاريخ گزيده ............................................. 9

مآخذ تاريخ گزيده ............................................................................................ 11

نام و موضوع تاريخ گزيده .............................................................................. 11

چگونگي نثر تاريخ گزيده.................................................................................. 12

بررسي اثر از لحاظ سبك شناسي ................................................................... 16

موضوع ها و انواع نثر فارسي دردوره ايلخانان.............................................. 17

بررسي مضامين و موضوعات اثر................................................................... 19

چند نكته در مورد اثر حمد الله مستوفي............................................................ 21

فهرست منابع و مآخذ....................................................................................... 24

 

 

مقدمه

در قرن هشتم و در عهد حكومت ايلخانان در سال 685 هجري ، اديب و مورخ و جغرافي داني برجسته به نام حمد الله مستوفي ديده به جهان گشود. وي از آغاز جواني بنابر سيرت آبادي و اجداد خود به خدمت ديواني اشتغال داشت. از آثار ارزنده‌ي وي “كتاب تاريخ” گزيده است كه آن را در سال 730 هـ . در خلاصه‌ي تاريخ عالم بنام خواجه غياث الدين محمد تاليف نمود . اين كتاب در تاريخ عمومي و تاريخ اسلام و تاريخ ايران تا عهد مولف ( دوره‌ي ايلخانان ) است و در پايان آن دو باب در تاريخ علما و شعراي عرب و عجم و ديگري در تاريخ قزوين و ذكر تراجم رجال آن شهر بر كتاب افزوده شد كه خاص از باب اطلاع بر احوال و رجال و علم و ادب دارد.[1]

از مراتب اهميت اين كتاب آن است كه ادوارد برون [2]و نيكلسن [3] ترجمه‌ي خلاصه‌يي از آن را به انگليسي ارائه داده اند و نيز ادوارد برون قسمت مربوط به احوال شعراي ايران را از اين كتاب جداگانه در سالهاي 1900-1901 به انگليسي ترجمه و در مجله‌ي  انجمن پادشاهي انگليس منتشر كرد.

حمد الله مستوفي در آثار خويش در خصوص خود و خاندانش اطلاعات ارزنده اي ارائه داده است و در كتاب تاريخ گزيده شرح نسبتاً دقيقي در مورد اصل و خانواده‌ي خود بدست داده است و اصل خود را عرب معرفي مي كند و شجره‌ي خود را به حربن يزيد رياحي مي رساند.[4] وي از يك خاندان كهن مستوفيان قزوين بود كه‌يكي از اجداد او به نام فخرالدوله ابومنصور كوفي در سال 223 هجري به حكومت قزوين منصوب شد و از آن پس ، خاندانش در اين شهر باقي ماندند و همه به عنوان مستوفي قزوين ادامه‌ي حيات دادند. پدر وي نيز با همين سمت مستوفي دستگاه ايلخانان بود. وي از حواشي رشيدالدين فضل الله بود و با سمت استيفاء كارهاي ديواني مي كرد و برادرانش متصدي مشاغل دولتي و صاحب ثروت و دستگاه بودند و چون استيفاء و مشاغل مهم ديواني در آن زمان نياز به داشتن تعليمات كافي در ادب و تاريخ بود پس افراد خانواده وي و خود او از چنين تربيت با ارزشي بهره مند بودند.

از وي سه اثر برجاي مانده كه در جاي خود به ويژگيهاي آنها اشاره مي شود ولي كتاب تاريخ گزيده‌ي وي يك اثر تاريخي و ادبي محسوب مي گردد كه در اين مقاله سعي شده است تا به صورت اجمالي مورد بررسي قرار گيرد .

وضعيت اجتماعي و ادبي عصر حمدالله مستوفي

دكتر ذبيح الله صفا وضع اجتماعي اين دوره را اينگونه بيان مي كند: “ وضع اجتماعي قرن هشتم هجري با اختلافات سران مغول در عهد ايلخانان و علي الخصوص بعد از مرگ ابوسعيد بهادر و كشاكش هاي پياپي امراي مختلف بر سر فرمانروايي نواحي ايران ،همراه بود .”[5]

البته بايد خاطر نشان نمود كه“ در عهد ايلخانان ، اگر چه برخي از آنان كوشش داشتند كه موجبات آرامش اوضاع را فراهم آورند ليكن چون سرداران و سپاهيان آنان همه از مغول بودند ، هر وقت و هر جا كه لازم مي دانستند شدت عمل سابق را تجديد مي‌كردند.

بنابراين استقرار حكومت ايلخانان در ايران كه به ظاهر دوره‌يي آرام تصور مي شد هم ، خالي از محنت هاي دوران حمله و هجوم مغول نبود . [6] دوره‌ي حكومت ايلخانان[7] مغول از لحاظ ادبي و فرهنگي يكي از دوره هاي روشن حيات عقلي ايران است . هرچند در نتيجه‌ي حمله‌ي خونين مغول و انهدام آثار تمدن و فرهنگ، سطح علم و معرفت در ايران به صورت چشمگيري تنزل كرد ؛ اما ، براستي چراغ نبوغ ايراني حتي در آن روزگار هولناك خاموش نگرديد و پس از مدتي ركود و تنزل و بهت زدگي ، بار ديگر ادبا و علما در رشته هاي گوناگون شعر و ادب و ترجمه و تفسير و … استعداد خود را به كار گرفتند و در زمينه هاي مختلف درخشيدند تا جايي كه حتي خود را به دوره‌ي پيش از مغول رساندند ، از آن جمله در زمينه‌ي ادبي و تاريخي .

نگارش تاريخ در اين دوره امتيازات خاصي داشت زيرا كتب تاريخي زيادي به صورت محدود يا مفصل نوشته شد و تا به امروز بر جاي ماند. در اين دوره علوم ادبي در راه خلاصه كردن اثرهاي پيشينيان و تهيه‌ي كتب درسي براي استفاده محصلان گام بر مي داشت. به همين علت اگرچه در اين “ دوره ( قرن هفت و هشت هجري ) كار زياد در دانش هاي ادبي انجام شد ، اما عمل ابتكاري تازه ، كم بود و باسقوط بغداد ، زبان عربي ديگر زبان حكومتي نبود ولي همچنان زبان علمي و ادبي محسوب مي شد و بيشتر تاليف هاي عالمان ايراني به آن زبان صورت مي گرفت.” [8]

هجوم مغول و اثرهاي آن مانند هر تغيير بزرگ اجتماعي نتيجه‌ي خود را يكباره نشان نداد ، بلكه اثرهاي اين حمله را بايد از قرن هشتم به بعد كه عهد انحطاط علم و ادب در ايران است ، جستجو كرد. بعد از قرن هفت و هشت چون ديگر ايران با حمله‌ي بنيان كن و خانه براندازي از نوع حمله‌ي مغول مواجه نگشت اثرها و تاليف ها يي كه در اين دو قرن يا بعد از آن بوجود آمد ، تقريبا همگي بر جاي ماند و همين امر ممكن است محقق را به اشتباه اندازد تا تصور كند كه اين دو قرن از حيث ايجاد آثار و تربيت عالمان و اديبان، دوره‌ي خوبي بوده است.

بنابراين ، تسلط مغول و ايلخانان بر حكومت ايران ، باعث يك انحطاط سريع در تمدن و  فرهنگ ايراني و از آن جمله ادبيات فارسي گرديد كه نتيجه هاي آن از ميانه‌ي قرن هشتم به بعد در تاريخ تمدن و فرهنگ ايراني آشكار شد .

علل برتري كتاب تاريخ گزيده

اكنون پس از آشنايي با اوضاع و احوال اجتماعي و ادبي اين دوره ، بهتر مي توان به بررسي افكار و آثار حمدالله مستوفي پرداخت. همانگونه كه اشاره گرديد ، نگارش متون تاريخي در اين دوره امتيازات خاصي داشت و از آن جمله مي توان به كتب تاريخي اين دوره اشاره نمود:

1-   تاريخ جهانگشاي جويني تاليف عطاملك جويني

2-   نظام التواريخ تاليف قاضي ناصر الدين ابوسعيد بيضاوي

3-    جامع التواريخ تاليف خواجه رشيدالدين فضل الله [9]

4-   تاريخ وصاف[10] تاليف عبدالله بن فضل الله شيرازي

5-   مجمع الانساب تاليف محمد بن علي بن محمد بن حسين شبانكاه

6-   شاهنشاه نامه [11] تاليف احمد تبريزي

7-   غازان نامه [12] تاليف نورالدين شمس الدين محمد

8-   تاريخ گزيده تاليف حمدالله مستوفي

اما از ميان كتب نامبرده ، كتاب اخير ازهر حيث ، كتابي كامل و اثري شگرف و بي مانند محسوب مي شود و علل اين امر را مي توان چنين بيان كرد :

1-  انشاء و نگارش اثر بسيار ساده ، روان و دلنشين است و به هيچ وجه در نگارش آن از انشاء مصنوع و سنگين كتبي مانند جهانگشاي جويني اثري ديده نمي شود.

2-    كتاب تاريخ گزيده به عنوان يك تاريخ عمومي محسوب مي گردد.

3-  در مقايسه‌ي كتاب تاريخ گزيده با بعضي از كتب تاريخي كه پيش از اين نامبرده شد ، نسبت به حجم خود محتواي مطالب بسيار با ارزش است.

4-  به غير از جنبه هاي تاريخي ، اين كتاب داراي ارزش ادبي بسيار بالايي است و جزء كتب ادبي نيز محسوب مي گردد.

5-    مولف علاوه بر مباحث تاريخي به ذكر مشايخ و شعراي معاصر خود پرداخته است.

6-    حمدالله مستوفي به ذكر شعرا و ادبا و مشايخي اشاره نموده كه حتي ساير تذكره ها به اسامي آنان نپرداخته اند.

7-   مستوفي كتاب التدوين في تاريخ قزوين تاليف امام الدين رافعي را نيز تلخيص كرده و با اضافه نمودن مباحثي پر فايده به صورت بابي در كتاب خود آورده است.

8-  ديگر از ويژگيهاي قابل اهميت اين كتاب ارزش اطلاعاتي آن است كه در زمينه‌هاي مختلف به آن پرداخته شده است.

و تمامي اين علل بيان كننده وجه تمايز تاريخ گزيده بر ساير كتب تاريخي اين دوره است.

مباحث و قسمت هاي تشكيل دهندة تاريخ گزيده

كتاب تاريخ گزيده شامل قسمت هاي ذيل است :

فاتحه ، شش باب و خاتمه .

موضوع فاتحه در آفرينش كاينات. باب اول : در ذكر پيغمبران و كساني كه پيش از دعوت حضرت خانم النبيين ( ص ) ، در كار دين سعي كرده اند. باب دوم : در ذكر پادشاهان كه پيش از اسلام بودند. باب سوم : در ذكر خاتم النبيين و سيد المرسلين و حبيب رب العالمين محمد مصطفي ( ص ) و خلفا و اصحاب و احفاد او. باب چهارم : در ذكر پادشاهان كه در صدر اسلام بودند . باب پنجم در ذكر ائمه‌ي سنت و قراء و مشايخ و علماء دين . باب ششم : در ذكر احوال شهر باب الجنه قزوين كه مولد و منشا و مقام مولف است.

خاتمه : در ذكر انساب انبياء و پادشاهان و حكما و غير هم بر سبيل شجره[13]. هر كدام از بابهاي شش گانه كتاب شامل فصول [14] متعددي است . به عنوان مثال باب پنجم شامل شش فصل است :

فصل اول – در ذكر ائمه مجتهدان.

فصل دوم – در ذكر قراء كلام الله قديم.

فصل سوم – در ذكر محدثان.

فصل چهارم – در ذكر مشايخ.

فصل پنجم – در ذكر علما .

فصل ششم – در ذكر شعرا.

مآخذ كتاب تاريخ گزيده

حمدالله مستوفي در مقدمه‌ي تاريخ گزيده ، مآخذي را كه براي تاليف كتاب خود مورد توجه وعنايت قرار داده است را چنين برشمرده است:

1-  سيره النبي 2- قصص الانبياء عليهم السلام 3- رساله‌ي قشيري 4- تذكره الاولياء 5- تجارب الامم و مشارب التجارب 6- ديوان النسب 7- تاريخ محمد بن جرير طبري 8- تاريخ حمزه‌ي اصفهاني 9- تاريخ عزالدين علي بن الاثير جزري 10- زبده التواريخ 11- تاريخ جمال الدين ابوالقاسم كاشي 12- تاريخ نظام التواريخ قاضي ناصر الدين ابوسعيد بيضاوي 13- تاريخ عيون التواريخ ابو طالب علي بن انجب خازن بغدادي 14- معارف ابو محمد عبد الله بن مسلم بن قتيبه الدينوري 15- جهانگشاي جويني 16- ترجمه‌ي يميني ابي الشرف جربادقاني 17- سيرالملوك نظام الملكي 18- شاهنامه‌ي فردوسي 19- سلجوق نامه‌ي ظهيري نيشابوري 20- مجمع آثار الملوك قاضي ركن الدين خويي 21- استظهار الاخبار قاضي احمد دامغاني 22- جامع التواريخ.

كثرت منابع و مآخذ فوق ، خود اهميت كتاب تاريخ گزيده را به روشني بيان مي دارد.

نام و موضوع تاريخ گزيده

در مورد انتخاب نام كتاب و موضوع آن از زبان مولف آن نقل مي كنيم :

“ مجموع مصنفات [15] اين صناعت است گزين كرده ، در سلك كتابت منتظم گردانيد و اين كتاب را گزيده نام كرده ، مبني گردانيد بر ذكر انبياء و اولياء و پادشاهان و وزراء ايران زمين و آثاري كه از ايشان بازمانده از عهد آدم عليه السلام تا زمان تاليف اين مختصر كه سنه‌ي ثلثين و سبعمايه هجري مصطفوي است .” [16]

چگونگي نثر تاريخ گزيده

حمد الله مستوفي اين اثر را به نام خواجه غياث الدين [17] تاليف نمود. نثر كتاب ساده ، روان و شيرين است به طور كلي از نثر مصنوع بر كنار بوده و كاملا قابل فهم مي‌باشد.در كتاب آيات ، احاديث و روايات ، ابيات فارسي و عربي به كرار به كار رفته است. مولف كه خود شاعر[18] نيز بوده ، نثر كتاب را در مواقعي موزون و آهنگين نموده است.

كتاب هم از لحاظ تاريخي و هم ازلحاظ يك نثر ادبي قابل تعمق و بررسي است . همان گونه كه اشاره شد وي به علت شغل استيفا ، و جيره خواري درگاه سلطان از مضمون مدح در اثر خود بارها استفاده نموده است . مراتب و پيوستگي اجزاء كلام نيز از موارد قابل تأمل كتاب وي است ، گويي هر مطلب را با مهارت سرجاي خود آورده است . تنوع مطالب و مضامين نيز باعث مي شود كه خواننده دچار ملالت نگردد .

تاليف وي ، مانند اكثر كتب با حمديه آغاز مي گردد و مولف به زيبايي هر چه تمامتر در مقدمه‌ي اثر بعد از سپاس و ستايش حضرت دوست القاب و صفات وي را بر مي شمارد و نثر ، قالبي آهنگين به خود مي گيرد. مستوفي براي خداوند صفاتي از قبيل اول ، آخر ، ظاهر ، باطن ، قديم ، عظيم ، عليم ، حكيم ، موجود ، معبود ، جبار ، رزاق ، مقصود ، مقدر ، احد ، صمد ، رافع ، باسط ، فعال‌ ، خلاق  ، مختار را به زيبايي بيان مي‌دارد .“ سپاس و ستايش پادشاهي را كه ملك او بي‌زوال است و مملكت او بي‌انتقال، اولي پيش از ابتداء و آخري پيش از انتها. ظاهري ، مظهر جميع اشياء ، باطني چگونگي ذاتش بيش از دانش ما. قديمي كه قدم با وجودش محدث نمايد. عظيمي كه قلم از شرح وصفش قاصر آيد. عليمي كه بر او هيچ پوشيده نيست.”[19]

مولف كاملا با زبان عربي و صرف و نحو و لغت عربي آشنايي دارد در جاي جاي اثر مي توان به معناي آيه‌يا قسمتي از آن و يا خود آيات قرآن پي برد.

به عنوان نمونه :

“ مقدري كه قول قديمش بي آلت مقالت ، بيك لفظ دو گيتي ساخت ” اشاره دارد به آيه 117 سوره بقره” بديع السموات و الارض و اذا قضي امرا فانما يقول له كن فيكون . او آفريننده‌ي آسمانها و زمين است و چون اراده‌ي آفريدن چيزي كند به محض آنكه گويد موجود باش به فور موجود خواهد شد .

و يا آيه‌ي 59 سوره آل عمران

ان مثل عيسي عند الله كمثل ادم خلقه من تراب ثم قال له كن فيكون همانا مثل خلقت عيسي به امر خدا به مانند خلقت آدم است كه خدا او را از خاك بساخت سپس بدان خاك گفت بشري به حد كمال باش همان چنان گرديد.

و يا آيه 73 سوره‌ي الانعام

و هو الذي خلق السموات و الارض بالحق و يوم يقول كن فيكون

و اوست خدايي كه آسمانها و زمين را به حق آفريد و روزي كه خطاب كند موجود باش آن چيز بي درنگ موجود خواهد شد .

 اولي پيش از ابتدا و آخري بعد از انتها ظاهري مظهر اشياء، باطني چگونگي ذاتش بيش دانش ما.

به آيه‌ي “ هو الاول و هو الاخر هو الظاهر و هو الباطن ” اشاره دارد

او ( خداي ) اول و آخر و ظاهر و باطن است .

 “ علمي كه بر او هيچ پوشيده نيست ” به آيه ان الله علام الغيوب و نيز ان الله‌يعلم سرهم و نجوئهم اشاره دارد.

صنايع ادبي شامل بديع لفظي و معنوي نيز در اثر او ديده مي شود اما نه به صورتي كه مفهوم كلام بوسيله آنها مشكل و ناممكن گردد.

از قبيل تسجيع :

قديمي كه قدم با وجودش محدث نمايد . عظيمي كه قلم از شرح وصفش قاصر آيد. تلميح ، تشبيه ، تضاد و … نيز در كلام وي ديده مي شود اما به گفته خود “ در سخن آرايي به مستشهدات آيات و اخبار و امثال و اشعار ، زيادت شروع نرفت ، تا سخن دراز نكشد و مقصود محبوب نشود و عموم خوانندگان را از آن حظي باشد و بواجبي ادراك كنند . ”[20]

كلام را به گونه‌اي ذكر مي‌كند كه هدف بازي با صنايع و عبارات و ايجاد كلام مصنوع نباشد.

بررسي اثر از لحاظ سبك شناسي

سبك و سياق كلام وي در كتابش مبين اين مطلب است كه وي از اطناب خودداري نموده و هرگز به دنبال چنين شيوه اي در نثر خود نبوده است . در قرن هشتم هجري نثر فارسي از حيث رواج و انتشار در وضعيت بسيار مطلوبي قرار گرفت و از علل عمده آن بود كه ايرانيان ارتباطشان با انقراض بني عباس و سقوط بغداد با زبان و فرهنگ و ادب عربي بسيار كاسته گرديد “ و با به قدرت رسيدن ايلخانان ، ايران به عنوان مركز حكومت در آمد و حاكمان و دبيران و مديران امور در عراق و الجزيره و روم از ايران تعيين شدند و يا تحت فرمانروايي دولتمردان ايراني درآمدند و ناگزير زبان ديوانهاي انشاء در اين نواحي ، پارسي شد . و نامه هاي فارسي جايگزين رسائل عربي گرديد . از طرف ديگر چون حاكمان اوليه‌ي مغول هيچيك قدرت اداره‌ي امور ديواني و اداري مملكت هاي تابعه‌ي خود را نداشتند مجبور شدند وزيران و مستوفيان ايراني را به كار بگمارند و در نتيجه نه تنها زبان فارسي و انشاء نامه ها بدان زبان از ميان نرفت بلكه احتياج بدان بيشتر از پيش احساس گرديد.[21] و اين مطلب را مي توان در تاريخ گزيده حمد الله مستوفي مشاهده كرد ، هر چند كه در اثر وي هم ابيات عربي ، هم لغات و القاب و اصطلاحات عربي مشاهده مي گردد اما با كمي مقايسه با عصر خود و وضعي كه از آغاز قرن ششم به بعد در ايران ايجاد شده بود كه زبان عربي ، زبان نوشتاري و ديواني محسوب مي گرديد اين مطلب قابل فهم مي‌گردد و ديگر اينكه حمد الله مستوفي در اصل يك فردي بود كه از نظر نژاد و تبار عرب محسوب مي گرديد

موضوع ها و انواع نثر فارسي در دوره ايلخانان

“ در اين دوره در انواع مختلفي از قبيل : ادب ، داستانهاي قهرماني ، رمان ها ، قصه ها و حكايت ها ، كتاب هاي رجال ادب و تصوف و سياست و علم و حكمت ، تاريخ هاي عمومي ، تاريخ هاي محلي ، جغرافيا ، تصوف و عرفان مسائل ديني ، منطق ، حكمت ، رياضيات ، نجوم ، موسيقي ، اخلاق ، فنون ادب و لغت كتابهاي متعدد تاليف شد .” [22]

از جمله كتابهاي معتبر در تاريخ عمومي [23]همين اثر حمد الله مستوفي در تاريخ گزيده است درباره‌ي سبك و نثر كتاب تاريخ گزيده بايد گفت كه مولف انشاء مرسل را براي كتاب خود برگزيد . نثري كه درقرن هفتم و هشتم به عده‌اي از كتب تاريخ و علمي و قصه و حكايت اختصاص يافته بود . در اين شيوه به كار بردن لغت ها و تركيب هاي تازي معمول بود مولف گاه عين عبارت عربي را با اندك تغيير به فارسي ترجمه مي كرد . اما بايد دانست كه اين واژه هاي تازي با تحولي كه زبان پارسي در سده‌ي ششم يافته بود ، جزء زبان فارسي شد و جاي واژه هاي درسي را گرفته بود.

در كتاب تاريخ ادبيات دكتر ذبيح الله صفا در ذيل مبحث “ پارسي نويسان قرن هفتم و هشتم ” به نام حمد الله مستوفي برخورد مي كنيم [24] و پس از شرح احوال به اختصار به معرفي آثار او اشاره مي شود كه اين مطلب مبين چگونگي نثر و زبان كتاب مي باشد. بطور كلي در اتمام كلام در بحث سبك نثر كتاب تاريخ گزيده ، دكتر سيروس شميسا در كتاب سبك شناسي نثر خود در يك جمله مي گويد : “ نثر حمدالله مستوفي در اين دو كتاب [25] نثري ساده و روان است .” نمونه اي از نثر كتاب تاريخ گزيده : “ اين هفت كس و سگ در غاري شدند و بخفتند . ملك الموت روحشان قبض كرد . سيصد و نه سال مرده بودند . بعد از عيسي زنده شدند . از احوال روزگار خبر نداشتند . اما مردم از عيسي عليه السلام احوال ايشان شنيده بودند كه زنده خواهند شد . يكي ازيشان به شهر رفت تا طعام خرد . خباز چون درم او بنام دقيانوس ديد ، او را پيش ملك شهر برد . ملك احوال او تفحص نمود ، نشانها باز داد ملك و قوم شهر با او به در غار شدند تا ياران او را دريابند. او در غار رفت و احوال با ياران بگفت بجميعت دعا كردند تا حق تعالي ايشان را مرگ فرستاد . ملك و شهريان چون حال چنان ديدند . بر در غار مسجدي ساختند و بر در ديوار مسجد احوال بنوشتند.”[26]

مضامين و موضوعات تاريخ گزيده

از نكات مهم وقابل تامل اين كتاب كه بر محاسن و اهميت آن مي افزايد كثرت اسامي،اشخاص ، اماكن ، كتب ، اقوام و قبايل و خاندان ها است كه خود يكي از ويژگيهاي برجسته هر كتاب تاريخي است و نيز يك منبع اطلاعاتي بسيار مفيد در زمينه هاي تاريخي ، ادبي ، جغرافيايي و … به شمار مي‌رود. به عنوان مثال در اين كتاب، به نام 3526 نفر اشاره شده است و نيز به نام 431  اشاره رفته است . و يا در فصل ششم از باب پنجم كه در ذكر شعرا در دو گروه عرب و عجم مي باشد به نام 12 شاعر عرب و نمونه شعرهاي آنان به نام 86 تن از شعراي عجم و شرح حال مختصري همراه با نمونه اي چند از اشعارشان پرداخته شده است .

چه شعراي معروفي چون رودكي ، انوري ، خاقاني ، نظامي و چه شعرايي چون بنت البخاريه ، ملك محمود تبريزي ، كوتوال ، مبارك شاه غوري كه شايد نام آنها در كمتر تذكره اي آمده باشد، اشاره شده است.

معرفي او در باب شعرا كاملا به اجمال صورت گرفته و اكثر آنان را در حدود يك الي دو سطر معرفي مي كند و شعراي معروفتر را در چند سطر . و برخي از شعرا چون سنايي ، شمس سجاسي ، شمس الدين كاشي را به اختصار معرفي نمود. بدون آنكه نمونه اي از اشعار شان را ارائه بدهد . به عنوان مثال “ جمال‌الدين اشهري به تبريز در سنه ستمايه در گذشت و به معتبره الشعرا پرخاب مدفون شد. اشعار نيكو دارد.”[27]

درتاريخ گزيده در ذكر آفرينش كاينات به نكات نجوم و مباحث و سير و مراتب آفرينش نيز اشاره شده است :

“ هر دو عالم از صورت آفرينش عقل كل پيدا گشت كه از عقل كل ، نفس كل و هيولي پديد آمد و از آن چهار عنصر و به بالاي آن اطباق نه آسمان محيط شد و در خلقت به تقدم زمان هيچيك بر ديگر محتاج نشد . ” [28]

كتاب  تاريخ گزيده را بايد هم تاريخ عمومي دانست و هم تاريخ مذهبي و هم تاريخ ادبيات و … در مورد پيامبران از حضرت آدم تا حضرت خاتم را ذكر نموده است كه بر روي هم نام 93 پيامبر را آورده و در مورد هر يك توضيحاتي آورده است . به عنوان مثال “ اسماعيل عليه السلام را خداي تعالي پيغمبري داد و به يمن مدت فرستاد. پنجاه سال ايشان را دعوت دين ابراهيم مي‌كرد. اندكي ايمان آوردند . چون عمرش به صد و سي سال رسيد، درگذشت . او را در جنب مادرش ، در حرم كعبه دفن كردند.”[29]

يكي ديگر از مضامين كتاب تاريخ گزيده در ذكر پادشاهان پيش از اسلام است در فصل اول آن در ذكر پيشوايان به ذكر يازده پادشاه مي‌پردازد كه گويي كاملا به شاهنامه‌ي فردوسي توجه داشته است .

چند نكته در مورد تاريخ گزيده

به علت خدمات ديواني و استيفاء مي توان به راحتي نتيجه گرفت كه مولف تاريخ گزيده در اين كتاب ، زبانش از بيان حقايق بعضي مسائل به عنوان يك مورخ قاصر بوده است و اين مساله را در لابه لاي كتابش مي توان ملاحظه كرد ، زيرا وي معاصر و جيره خوار سلطان مغول بوده و نمي توانسته علت اصلي بعضي وقايع را ذكر نمايد از جمله :

“ با فرمانروايي ابو سعيد ايلخاني هرج و مرج ملوك طوايف بار ديگر به تخت برآمد و تا ظهور تيمور به درازا كشيد . وي كودك بود كه بر مسند ايلخانان تكيه زد و كارها بر دست امير چوپان مي رفت كه با پسرانش ممالك ايلخانان را در تصرف داشتند .”[30]

“ چون امير چوپان به خراسان رسيد ، پسر مهتر خود ، حسن ، را به ولايت زاول و كاول به جنگ ترمه شيرين فرستاد . ترمه شيرين منهزم شد و او در آن ولايت قتل و غارت عام كرد و در مزار سلطان غازي محمود سبكتگين رحمه الله به غزنين بي رسمي ها كردند و گور او بشكافتند و مصاحف پاره كردند . لاجرم حق تعالي هم در آن جنگ ، نكبت به خاندان ايشان فرستاد و در خاطر پادشاه اسلام افكند كه به تدارك كار ايشان مشغول گردد . چون ايشان در هر كس از امراي دولت و مقربان حضرت شوكتي يافتند ، به بهانه‌ي آنكه قصد ايشان دارد ، تمامت را برداشتند و عرصه‌ي مملكت خود را صافي پنداشتند و بقوت دولت مغرور شدند . پاد شاه در كار ايشان فرصتي مي طلبيد … ” .

اما علت واقعي اين حادثه را اكثر مورخين اين گونه بيان كرده اند كه چون ابوسعيد عاشق دختر امير چوپان به نام خاتون شد . اما اين زن در سال 723 به ازدواج امير حسن گوركان جلاير درآمده بود طبق ياساي مغول ، امير شيخ حسين به اجبار بايد زن خود را طلاق مي داد تا خدمت خان رود . اما امير چوپان از روي غيرت ، بدين امر رضا نداد و شيخ حسن را با زنش بقرا باغ فرستاد . ابو سعيد بسيار رنجيد و ركن الدين صائن نيز فرصتي يافته ، نفوذ فراوان امير چوپان و پسرش دمشق خواجه را به رخ سلطان كشيد . در موقعي كه امير چوپان در خراسان بود ، سلطان خبر يافت كه دمشق خواجه با قنقاي خاتون قماي سلطان اولجاتيو ، ارتباطي دارد . شبي كه دمشق خواجه كه شخصا شجاع و چابك بود ، خواست بگريزد ولي اسبش فرو ماند و دستگير شد و در پنجم شوال 727 به قتل رسيد و اموالش به غارت رفت . ” [31]

اين نمونه ذكر گرديد تا مشخص شود كه در اكثر كتب تاريخي چنين موردي يعني پوشاندن حقيقت بوده است . ديگر وجود بعضي اغلاط در تاريخ گزيده ، به عنوان مثال حمدالله مستوفي در فصل دوازدهم باب چهارم آورده :

“ در اواخر ربيع الاخر سنه‌ي سبعين و ستمايه ، غزان خان كه خلاصه‌ي پادشاهان دودمان بود و زبده‌ي شهرياران اين خاندان متولد شد در سنه‌ي احدي و سبعين در بخارا خروج تارابي بود . خلقي بسيار جمع شدند و فتنه‌ي او بالا گرفت … ”مستوفي قيام تارابي را به اشتباه سنه‌ي احدي و سبعين آورده در حالي كه خروج تارابي در سال 630 بوده است . [32]

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست منابع و مآخذ

1 – قرآن كريم – ترجمه و تفسير الهي قمشه اي انتشارات صالحي و امير كبير ، تهران 1366 .

2-   آثار الباقيه ، ابوريحان بيروني ، ترجمه اكبر دانا سرشت ، اميركبير ، چاپ سوم 1363.

3-   تاريخ ادبيات ايران ، جلد دوم ، ذبيح الله صفا ، تلخيص محمد ترابي ، خلاصه‌ي جلد سوم  ، انتشارات بديهه ، تهران 1374 .

4-   تاريخ ادبيات ايران ، تاليف دكتر ذبيح الله صفا ، جلد سوم ، بخش دوم ، انتشارات فردوس ، چاپ نهم ، تهران 1372 .

5-   تاريخ گزيده ، تاليف حمدالله مستوفي باهتمام دكتر عبدالحسين نوائي ، موسسه امير كبير ، تهران 1381 .

6-   چهار مقاله نظامي عروضي سمرقندي ، مصحح دكتر محمد معين ، اميركبير چاپ نهم ، 1366 .

7-  حبيب السير ، تاليف غياث الدين بن همام الدين الحسيني ، زير نظر دكتر محمد دبير سياقي ، انتشارات خيام تهران 1353 هجري خورشيدي .

8-  روضه الصفا ، تاليف محمد بن خاوند شاه بلخي (‌مير خوند ) به تلخيص دكتر عباس زرياب ، انتشارات علمي ، تهران 1373 .

9-    سبك شناسي ملك الشعراي بهار – امير كبير ، چاپ دوم 1373 .

10-           سبك شناسي نثر – دكتر سيروس شميسا ، نشر ميترا تهران 1383 .

11-            سيري در شعر فارسي ، تاليف دكتر عبدالحسين زرين كوب ، انتشارات نوين، تهران 1367 .

12-     شاهنامه حكيم فردوسي به تصحيح و مقابله و همت محمد رمضاني، انتشارات پديده ( كلاله خاور ) ، چاپ اول تهران 1369.

13-           فرهنگ فارسي ، تاليف دكتر محمد معين جلد 5 ، انتشارات امير كبير ، تهران 1375.

14-           قصه هاي قرآن ، ترجمه استاد مصطفي زماني ، انتشارات فاطمه زهرا ، پاييز 1373 .

15-           مختصري در تاريخ تحول نظم و نثر فارسي ، دكتر ذبيح الله صفا ، امير كبير ، چاپ هشتم 1353 .

16-            هزار سال نثر فارسي ، كريم كشاورز ، سازمان كتاب هاي جيبي، 1345 .

 

 

منبع : سايت علمی و پژوهشي آسمان--صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید
اين مطلب در تاريخ: پنجشنبه 13 اسفند 1394 ساعت: 8:25 منتشر شده است
برچسب ها : نگرشي بر تاريخ گزيده اثر حمد الله مستوفي,