تحقیق درباره کاربرد شیمی در زندگی

 مقدمه

«امروز در مسیر خود حتماً وسایل نقلیه ی گوناگونی را دیده ایم. لاستیک چرخهای این وسایل همگی محصول صنعت شیمیایی است.

احتمالاً لباسی را که پوشیده ایم از الیاف مصنوعی مانند نایلون، اُرلُن یا داکرون است. غذایی که می خوریم ممکن است در پوشش پلاستیکی بسته بندی شده باشد که آن هم یک محصول صنعت شیمیایی است.

اگر برای کنترل عفونت در بدن آنتی بیوتیک خورده ایم در واقع از یک ماده ی دارویی شیمیایی استفاده کرده ایم. پس، هر چیز در زندگی ما به شیمی مربوط می شود»

«چون رشته شیمی تقریباً همه ی جوانب زندگی ما را در بر می گیرد، شیمیدانان به طرحهای پژوهشی متنوعی می پردازند که تنوع آن ذهن را به حیرت می اندازد. بسیاری از شیمیدانان دست اندرکار بیماری هایی مانند ایدز هستند که در حال حاضر غیر قابل علاج اند.

شیمیدانان هم چنین شدیداً درگیریافتن راههایی برای بهبود کیفیت محیط اند. ادامه ی اوزون در استراتوسفر نرساند، خواهد انجامید.

پژوهش در باره ی شیمی آب دریا به امکان می دهد تا راههای آبی بسیاری را که طی سالها سوء استفاده و غلظت شدیداً آلوده شده اند، تمیز کنیم.

شیمیدانان با همکاری نزدیک با کارکنان سازمان حفاظت محیط درصدد یافتن روشهایی برای تمیز کردن زباله دانها و محلهای تخلیه زباله هستند که به طور نامناسب یا غیر قانونی باقی مانده اند.»

مواد مخاطره آمیز در خانه ]چه چیزهایی هستند؟

«بعضی از مخاطره آمیزترین مواد، همچنین بعضی از موادی که محیط زیست را بسیار آلوده می کنند، در خانه ی ما وجود دارند. مواد مخاطره آمیز شامل مواد سمی، خورنده و آتشگیرند. حشره کشها، بعضی از داروها، ضد یخ و الکل صنعتی چند نمونه از مواد سمی است. مواد خورنده، پارچه ها، فلزات و چیزهای دیگر را تباه می کنند. مواد پاک کننده ی دستشوییها و اجاقها، مواد رنگبر و اسید باتری اتومبیل از مواد خورنده هستند. مواد آتشگیر موادی هستندکه به آسانی می سوزند مانند بنزین، گاز فندک و بعضی از افشانه ها.

این گونه مواد برای سلامتی و ایمنی انسان و جانوران دست آموز خانگی مخاطره آمیزند، تنها یک لیتر نفت که روی زمین ریخته شود، ممکن است مخزن آب را آلوده کند. مواد پیشران قوطی افشانه ها که در جو آزاد می شوند، لایه ی اوزن را تخریب می کنند.

ما می توانیم به جای بعضی از این مواد، از مواد بی خطر استفاده کنیم. مثلاً به جای فراورده های پاک کننده ی در و پنجره که شامل فسفاتها و آمونیاک هستند، محلولی از آب و سرکه به کار ببریم. سرکه فقط محلول ملایمی از استیک اسید است و شیمی نیست. هم چنین می توان برای پاشیدن محلول ها یا مواد دیگر به جای قوطیهای افشانه ای از پمپ استفاده کرد.»

پوششهای که مانع خوردگی می شوند

»خوردگی واژه ی شایعی است که برای توصیف واکنش بعضی از فلزات با محیط انها بکار برده می شود. برای مثال، آهن یک فلز فعال است و به کمک پاره ای از خواص ویژه ی آب، با اکسیژن هوا ترکیب شده، آهن (III) اکسید یا زنگ آهن می دهد.

یک راه ممکن برای جلوگیری از زنگ زدن آهن این است که آهن یا فولاد را با فلزی که با محیط خود واکنش نمی دهد بپوشانیم. زینت دادن بعضی قسمتهای اتومبیل با آب کروم، مثالی از این نوع پوشش است. پوشش با فلز روی نیز روش دیگری برای محافظت فلز است. در شرایط معمولی، فلز روی با آب و کربن دی اکسید در هوا واکنش داده، پوشش روی کربنات تشکیل می شود که در برابر خوردگی بیشتر مقاومت می کند. برای مثال، نمی توان میخ را برای جلوگیری از زنگ زدن گالوانیزه (با روی پوشاندن) کرد.

بعضی شکلهای خوردگی مانند ترکیبات روی کربنات، مفید است. برای مثال، آلومینیوم وقتی در معرض هوا قرار می گیرد. پوشی از آلومینوم، اکسسید روی آن تشکیل می شود که از خوردگی بیشتر جلوگیری می کند. زنگار روی مجسمه ها و تندیسهاو پوشش سبز روی بسیاری از اشیای برنزی یا برنجی Cu2CO3(OH)2 است که آن نیز یک پوشش محافظ است.»

مه دود

«مه دود در اصل به صورت مخلوطی از دود و مه تعریف می شود. اما امروزه واژه ی مه دود به طور اختصاصی تر برای مه دود فوتوشیمیایی به کار می رود. این نوع مه دود با شکسته شدن مولکولهای مواد آلوده کننده موجود در هوا بر اثر نور خورشید ایجاد می شود. بسیاری از خواص مه دود فوتوشیمیایی ناشی از واکنشهای اکسیژن، اکسیدهای نیتروژن و هیدروکربن های موجود در جّو است. (هیدروکربن ها موادی شامل کربن و هیدروژن مانند بخار بنزین است.)

اتومبیل ها عامل اصلی مواد خامی هستندکه مه دود تولید می کنند. اکسیدهای نیتروژن، به ویژه نیتروژن دی اکسید و دودهای هیدروکربن ها با هوا و آلوده کننده های دیگر آمیخته می شوند. این مخلوط بر اثر نور خورشید، اوزون، دیگر اکسیدهای نیتروژن و اکسیدهای گوگرد تولید می کند.

وقتی این محصولات در شهری که با تپه ها و کوهها احاطه شده است به دام می افتند، مه دود شدت خاصی پیدا می کند. این شدت غالباً با وراون شدن یک لایه ی دمایی جو، افزایش می یابد. وارونگی نتیجه یک لایه ی هوای سرد است که روی ناحیه ای گرم قرار می گیرد و مانع صعود هوای گرم و پراکندگی گازها می شود.

چون نور آبی با ذرات مه دود بیشتر پراکنده می شود این رنگ با نیتروژن دی اکسید قهوه ای رنگ موجود در هوا تشدید می شود. مه دود علاوه بر آنکه هوا را ناسالم و غیر بهداشتی می کند، سبب سوزش و خارش چشم و ریزش اشک می شود که احتمالاً علت آن مواد ترکیب آلی مانند فرمالدهید، آکرولئین، پروکسی استیل نیترات (PAN) است. گیاهان و در نتیجه کشاورزی و جنگل ها نیز بر اثر مه دود آسیب می بینند.

طی سالها برای کنترل دود اگزوز اتومبیل ها که منابع عمده ی مه دودند کوششهایی به عمل آمده است، از آن جمله اند: اصلاح موتورها، مبدلهای کاتالیزوری و مشعلهای پس سوز که سوختن گازهای زائد را کامل می کنند. حتی اگر واکنشهای فوتوشیمایی هم نباشد، اگزوز اتومبیل ها گاز کربن مونوکسید و بعضی از ذرات را تولید می کنند.

از این گذشته، همه انواع سوختن از جمله سیگار کشیدن نیز در ایجاد مه دود دخالت دارند. مراکز صنعتی مانند پالایشگاهها و مراکز سرویس اتومبیل ها، بخارهای هیدروکربن خارج می کنند. حتی پختن غذا با زغال چوب مقداری هیدروکربن و ذرات آلوده کننده در هوا وارد می کند.

بدیهی است که حذف همه مواد آلوده کننده ممکن نیست، اما وضع قانون و رعایت مقررات در کاهش میزان مه دود تاثیر زیادی داشته است.»

پختن نان و کاربرد شیمی

«از روزگاران قدیم نان یکی از مظاهر اساسی تمدن بوده است. نان خوب حاصل واکنشهای شیمیایی است. اجزای اصلی نان مخمر، آرد، آب و نمک است. هر یک از این اجزا در پختن نان نقش دارد.

آرد شامل نشاسته و پروتئین است. آرد و آب با مخمر آمیخته می شود تا خمیر به دست آید در خمیر آمیخته، آب و پروتئین زنجیره های مولکول در هم پیچیده ای به نام گلوتن ایجاد می کند. وقتی خمیر ورز داده می شود این زنجیرها ردیف می شوند و خمیر صاف و یکدست می شود. نشاسته ی موجود در خمیر هم با آب به صورت ماده ای ژله شکل در می آید و ساختار خاصی به خمیر می دهد.

مخمر، موجودی زنده و تک سلولی از نوع قارچ یا کپک است. وقتی مخمر با آب فعال می شود نشاسته موجود در آرد را هضم می کند و با این عمل کربن دی اکسید و الکل آزاد می شود.

در پختن نان، کربن دی اکسید به صورت حباب در می آید و گلوتن موجود در خمیر این حبابها را محبوس می کند. وقتی که مخمر، کربن دی اکسید تولید می کند، خمیر «پف می کند» یا به اصطلاح در می آید. نمک، طعم نان را بهتر می کند و از فرو پاشی گلوتن و ورآمدن بسیار سریع نان جلوگیری می کند.

به هنگام پخته شدن نان، گاز محبوس در حبابها منبسط و سلب پشترور آمدن خمیر می شود در این حال مخمر کشته و الکل تبخیر می شود که رنگ و بوی فریبنده ای به نان می دهد.»

فشار هوا به لاستیک اتومبیل شکل می دهد

«لاستیک های اتومبیل از نظر ایمن بودن باید از استانداردهای بالایی برخوردار باشند. این لاستیک باید با سطح جاده اصطکاک کافی ایجاد کنند تا از سرخوردن لاستیک جلوگیری شود.

لاستیک ها باید طوری عمل کنند که با عبور اتومبیل از روی سطوح ناهموار سرنشینان اتومبیل ناهمواری سطح جاده را کمتر احساس کنند. لاستیک های اتومبیل همچنین باید به هنگام پیچیدن و دور زدن اتومبیل طوری عکس العمل نشان دهند که تغییر شکل آنها باعث نشود که نتوانند کار خود را انجام دهند. لاستیک اتومبیل ها این وظایف را که گاهی مغایر نیز هستند به دو طریق انجام می دهند. یک طریق ساخت الیافی است که روی آن با لاستیک پوشانده می شود. طریقه ی دیگر باد کردن لاستیک اتومبیل با هواست. مولکولهای هوا به وسیله پمپ هوا به درون لاستیک رانده می شود. غلظت مولکولهای هوا در داخل لاستیک بیشتر از خارج آن است. بنابراین فشار وارد شده به وسیله ی این مولکولها بیشتر از فشار جو است. ساخت لاستیک اتومبیل به گونه ای است که فشار بیشتر داخل لاستیک نسبت به فشار جو، لاستیک را روی لبه ی رینگ می فشارد. ساخت لاستیک مانع از انبساط آن می شود. فشار وارد شده به وسیله ی مولکولهای هوا باعث می شود که لاستیک شکل خود را به خصوص در پیچها حفظ کند. برای مثال، وقتی لاستیک اتومبیل به یک دست انداز برخورد می کند حجم، ناگهان کاهش می یابد. کاهش حجم باعث افزایش فشار هوای داخل لاستیک می شود. مولکولهای هوا به نوبه خود روی دیواره های داخلی لاستیک فشار وارد می کنند و لاستیک فوراً به شکل و حجم اولیه ی خود بر می گردد.»

استفاده از مواد بی آب به عنوان خشک کننده

«بیشتر وسایل الکترونیکی و حتی بعضی از لوازم الکتریکی خانگی را همراه با بسته کوچکی از بلورهای بی رنگ بسته بندی می کنند. این بلورها، ژل سیلیس است که ماده ای بی آب می باشد. بعضی از مواد بی آب مانند ژل سیلیس، به آسانی آب جذب می کنند و می توان آنها را برای گرفتن آب از مواد دیگر به کار برد. وقتی از ماده بدون آب به این منظور استفاده می شود ان را خشک کننده می نامند. مقصود از قرار دادن یک بسته خشک کننده در بسته بندی یک وسیله الکترونیک این است که بخار آب را از هوا جذب می کند و وجود آن باعث می شود که قسمتهای فلزی این وسیله ی الکترونیکی به وسیله رطوبت هوا خورده نشود. هم چنین با این کار از متراکم شدن بخار آب در سیم پیچهای این وسیله جلوگیری می شود. چون حتی قطره کوچکی آب روی مدار الکتریکی می تواند با ایجاد جریان کوتاه مانع کار آن شود. ژل سیلیسی را به وسیله رسوب دادن از ملحول سدیم سیلیکات تهیه می کنند. این رسوب توده ای ژله مانند است که آن را می شویند تا با ناخالصیهایش جدا شود.

محصول به دست آمده شکلی از سیلیس آبپوشیده به فرمول H2SiO3 است این ماده ی آبپوشیده را سپس گرم می کنند تا آب آن خارج شود. سیلیس حاصل می تواند معادل 40% وزن خود آب جذب کند.»

تهیه کنسرو با پکتین چگونه است

«اگر مربا یا ژله را دوست دارید، می توانید از یک مولکول دراز موسوم به پکتین سپاسگزار باشید.

پکتین به طور طبیعی در انگور، توت فرنگی، سیب سبز و میوه های ترشی وجود دارد. پکتین مولکول دراز و زنجیر مانندی است که از ساختارهای کوچکتری شبیه به ساختار قندها ساخته شده است. پکتین موجب ژل شدن کنسرو می شود.

برای تهیه کنسرو از میوه هایی که دارای پکتین طبیعی اند، ابتدا میوه ها را می جوشانند تا پکتین از دیواره های سلولی آزاد شود. به میوه هایی که به طور طبیعی پکتین ندارند، پکتین می افزایند. در آب میوه ی در حال جوش، مولکول های پکتین موجب می شود که مولکول های آب آنها را احاطه کنند. میوه هایی مانند انگور و سیب سبز اسیدی اند و بار موجود بر روی مولکولهای پکتین را خنثی می کنند. خنثی شدن میوه هایی که به طور طبیعی اسیدی نیستند، با افزودن آب لیمو انجام می شود. شکر میافزایند و محلول را می جوشانند تا غلظت شکر به 60 تا 65% برسد. محلول غلیظ شکر مولکول های آب را از پکتین می گیرد. در این حالت، مولکول های پکتین به یکدیگر می پیوندند و اجزای دیگر را به دام می اندازند تا ژلی مانند ژلاتین تشکیل شود.

مقدار پکتین اضافه شده به کنسروها اهمیت دارد. پکتین خیلی زیاد موجب لاستیکی شدن کنسرو می شود، پکتین خیلی کم موجب روان ماندن آنها می شود. به همین ترتیب اگر میوه اسید کافی نداشته باشد، یا شکر افزوده شده کم باشد، ژل تشکیل نمی شود و شربت درست می شود.

تهیه کنسرو در بسیاری از خانواده ها باعث می شود که در سراسر سال از میوه ها استفاده کنند. حفظ موازنه دقیق در افزودنیها یک هنر به شمار می آید. البته تهیه کنندگان کنسرو شیمی این فرایند را نمی فهمیده اند ولی حاصل کار لذت بخش بوده است.»

ژلاتین و شیمی

«تقریباً هر فردی حل شدن ژلاتین را در آب و بسته شدن آن را در یخچال مشاهده کرده است. این رویداد به علت ساختار خواص پروتئیهایی است که ژلاتین را به وجود آورده اند.

ژلاتین، کولاژنی است که تغییر ساختار پیدا کرده است. کولاژن، پروتئینی است که در بافت پیوندی حیوانات وجود دارد مرکب از سه رشته جداگانه از آمینو اسیدهاست که به هم پیچیده شده اند. وقتی آن را در آب گرم کنیم، پیوندهای ضعیفی که کولاژن را به وجود آورده اند شکسته شده رشته های پروتئیها از هم باز می شوند.

ژلاتین به طور کلی در آب داغ حل می شود. ژلاتین حل شده را سپس به مایعات دیگر می افزایند. ژلاتین به طور کلی در آب داغ حل می شود. پیوندهای ضعیف از نو تشکیل می شوند، اما به طور کاتوره ای شبکه ی بزرگی را به وجود می آورند که آن مایع در خود نگه می دارد. نیم جامدی که تشکیل می شود، ژل می نامند. این ژل را هر اندازه بیشتر سرد کنیم سخت تر می شود زیرا پیوندهای ضعیف بیشتری فرصت تشکیل شدن پیدا می کنند.

گاهی ژل تشکیل نمی شود یا اینکه به اندازه کافی سفت نیست. بهترین شرایط برای تشکیل این ژل خاص PH حدود 5 و افزودن مقدار کمی شکر است. بنابراین وقتی میوه اضافه می کنیم آنهایی که اندکی اسیدی هستند شانس بهتری برای تشکیل ژل دارند.»

استفاده از آناناس در ژل، ناپایداری ژل را نشان می دهد. آنزیمی که در آناناس تازه وجود دارد، رشته های پروتئین را به تکه های کوچکی می شکنند که تشکیل ژل نمی دهند. اما آناناس پخته شده یا کنسرو شدن این اثر را ندارد زیرا آنزیمی که موجب تخریب ژلاتین می شود خود در جریان پخته شدن از بین رفته است.

انقلاب هیدروژنی

شیمیدانان برای ساختن هیدروژن از گیاهان راهی جدید یافته اند، راهی که به تهیه هیدروژن با مقدار زیاد و ارزان می انجامد و مقدار آن به حدی خواهد بود که بتوان از آن به عنوان سوختی سبز (تمیز) استفاده کرد.

گروهی از محققان محلول گلوکز را که از بافتهای گیاهی بدست آمده بود تا دمای 200 درجه سلسیوس و تحت فشار حرارت دادند، کاتالیزگر مورد استفاده در این آزمایش خرده های پولونیوم (Po) پخش شده درون لایه ای اسمزی از آلومینیوم اکسید بود. این فرآیند گلوکز را به هیدروژن، کربن دی اکسید و مقدار کمی متان تبدیل می کند. در این آزمایش چنانچه به جای گلوکز از متانول استفاده شود نتایج به مراتب بهتر خواهد بود. متانول (به عنوان سوختهای زیستی) از منابع گیاهی مانند ذرت و گندم بدست می آیند. اما باز هم هدروژن نسبت به این سوختها به مراتب بهتر و سالمتر است.

راههای دیگری نیز برای بدست آمردن هیدروژن وجود دارد، به طور مثال: استفاده از الکتریسیته برای تجزیة مولکولهای آب، همچنین می توان هیدروژن را از گلوکز و تحت بخار فشرده استخراج کرد، اما هزینة آن بسیار بالاست. راه دیگر تجزیة باکتریائی پسماندهای زیستی به هیدروژن است( مانند تخمیر نشاسته ) اما مشکل آنست که در کارخانجات و صنایع این کار عملی نیست.

گروه محققان امیدوارند که با تولید سوخت ارزان زندگی انسانها را از وابستگی به سوختهای فسیلی نجات دهند. زمانی که هیدروژن در هوا می سوزد، مقدار زیادی انرژی آزاد می کند و تنها محصول جانبی این فرآیند شیمیائی آب است.

انرژی2H2(g) + O2(g) ® 2H2O(g) +

در حالیکه سوختهای فسیلی مقدار زیادی گازهای گلخانه ای تولید می کنند.

خودروهای آینده با سوخت هیدروژنی

بنا بر نظر پژوهشگران، موتورهای درونسوز به زباله دان تاریخ خواهند پیوست! و قرن آینده متعلق به خودروهائی است که نه با بنزین بلکه با سلولهای سوختی هیدروژنی حاصل از تجزیة مولکولهای آب به حرکت در خواهند آمد. در حالی که موتورهای درونسوز بسیار تمیزتر از یک نسل پیش از خود هستند. با این همه این موتورها باید با قوانین سخت تر انتشار کمتر دود، گوگرد و گازهای گلخانه ای منطبق شوند. به نظر پژوهشگران اگر ما خواستار کاهش شدید کربن دی اکسید هستیم هیدروژن انتخاب دراز مدت ماست. هیدروژن را می توان از نفت یا گاز طبیعی استخراج کرد. ولی روش مطلوب تولید هیدروژن از آب است. فناوری مهم، ابداع سلولهای سوختی هیدروژنی است. پژوهشگران پیش بینی می کنند که سلولهای سوختی می توانند بر حسب مصرف سوخت و تولید کربن دی اکسید دو برابر بهتر از بتهرین موتور های درونسوز عمل کنند. استفاده از مولدهای نفتی برق نفع کمی دارد. در نگاه به آینده، " اقتصاد مصرف هیدروژن" همان انرژ لازم برای تولید هیدروژن از برقکافت آب است که از منابع ارزان انرژی خورشیدی( بدون تولید گازهای گلخانه ای)، برق آبی و احتمالاً منابع هسته ای تأمین می شود. پژهشگران پیش بینی می کنند که در دهة آینده تعداد زیادی خودروی هیبرید بسیار کارآمد را روی جاده ها ببینند که از مولدهای نفتی برای نیرودهی به باطری ها کمک می گیرند ولی کم کم سلولهای سوختی هیدروژنی جانشین همة آنها خواهند شد.

چند توصیه برای کاهش خطر سرب برای کودکان را نام ببرید

سرب از آلوده کننده های بسیار خطرناک محیط زیست است که برای سلامتی کودکان بسیار مضر است. میانگین جذب سرب در کودکان 50 درصد بیشتر از بزرگسالان است. ضررهای سرب برای کودکان عبارتند از: کاهش هوش، کوتاهی قد، ضعف بینائی، کم خونی و تنشهای عصبی.

بر اساس نتایج پژوهشهای علم تغذیه غذاهای سرشار از کلسیم و آهن و تا حدی روی و فسفر، میزان جذب سرب را در بین کودکان به شدت کاهش می دهد. از جملة این غذاها می توان به مخلوط عسل و ارده( کنجد آسیاب شدة عمل آمده) اشاره کرد که که 10 درصد نیاز کودکان به کلسیم و فسفر را تأمین می کند. مادران می توانند با عمل به این توصیه ها از ورود سرب به غذا و نوشیدنیهای کودکان جلوگیری کنند و از خطرات آن بکاهند:

- صبح پیش از استفاده از آب، با باز گذاشتن شیر آب نیم دقیقه آب راکد موجود در لولهای آب را خارج کنید.

- برای درست کردن چای و پختن غذا از آب سرد استفاده کنید. زیرا احتمال می رود سرب در لوله های آب گرم بیشتر باشد.

- به هنگام گردش و تفریح از توقف در حاشیة بزرگراهها و مناطق پر ترافیک خودداری کنید و به کودکان نیز اجازة بازی کردن در چنین مناطقی را ندهید.

- پس از آمدن کودکان از خارج به داخل خانه باید فوراً لباسهایشان را عوض کرد و بدنشان را شست.

- از دادن غذاهای زمین افتاده به کودکان خودداری کنید.

- لوازم آرایشی چشم( همچون سرمه) را که دارای سرب هستند، در دسترس کودکان قرار ندهید.

- از کاغذ روزنامه و نظیر آن برای خشک کردن و نگهداری مواد غذائی، همچنین پیچیدن و بسته بندی مواد غذائی( مانند ساندویچ) استفاده نکنید.

GPS چگونه کار می کند؟

ماهواره های این سیستم، در مداراتی دقیق هر روز 2 بار بدور زمین می گردند و اطلاعاتی را به زمین مخابره می کنند. گیرنده های GPS این اطلاعات را دریافت کرده و با انجام محاسبات هندسی، محل دقیق گیرنده را نسبت به زمین محاسبه می کنند. در واقع گیرنده زمان ارسال سیگنال توسط ماهواره را با زمان دریافت آن مقایسه می کند.

از اختلاف این دو زمان فاصله گیرنده از ماهواره تعیین می گردد. حال این عمل را با داده های دریافتی از چند ماهواره دیگر تکرار می کند و بدین ترتیب محل دقیق گیرنده را با اختلافی ناچیز ، معین می کند .

گیرنده به دریافت اطلاعات همزمان از حداقل 3 ماهواره برای محاسبه 2 بعدی و یافتن طول و عرض جغرافیایی، و همچنین دریافت اطلاعات حداقل 4 ماهواره برای یافتن مختصات سه بعدی – ارتفاع- نیازمند است. با ادامه دریافت اطلاعات از ماهواره ها گیرنده اقدام به محاسبه سرعت، جهت(قطب نما)، مسیرپیموده شده، فواصل طی شده، فاصله باقی مانده تا مقصد، زمان طلوع و غروب خورشید و بسیاری اطلاعات مفید دیگر، می نماید.

گيرنده های GPS به دو دسته اصلي تقسيم مي شوند :

الف) گيرنده های نظاميجی پی اس نظامی

ب ) گيرنده های غير نظامي

گيرنده هاي غير نظامي فقط مي توانند افمريزهاي ارسالي روی کد C/A را از ماهواره دريافت کنند ،لذا تعيين موقعيت مطلق توسط اين دسته از گيرنده ها ضعيف مي باشد.(در حدود 3 تا 5 متر).اما گيرنده های نظامي که اکثرا در اختيار ارتش آمريکا و کشورهاي عضو پيمان ناتو مي باشد قادر هستند که پارامترهاي ارسال شده بوسيله کد P (پارامترهاي دقيق) را نيز علاوه بر کد C/A استفاده کنند. دقت تعيين موقعيت با چنين گيرنده هايي بسيار بالاست و در حال حاضر استفاده از کد P وکد Y که مشکل تر از کد P است صرفا در اختيار نظاميان آمريکايي مي باشد.البته از سال 2000 دقت سيستم GPS غير نظامي با توجه به حذف خطاي SA که وزارت دفاع آمريکا آن را عمدا همراه ساير موج ها از ماهواره هاي GPS به سمت گيرنده هاي غير نظامي ميفرستاد ، دقت تعيين موقعيت با گيرنده های دستي معمولي به 3 تا 5 متر رسيده است.البته براي کارهاي دقيق ژئودزي و نقشه برداري با استفاده از گيرنده هاي دو فرکانسه(تفاضلي) به شيوه تعيين موقعيت نسبي ميتوان به دقت در حد ميليمتر دست پيدا کرد. البته همين دقت 3 تا 5 متر گيرنده هاي دستي عادي هم نيازهاي عمومي ناوبری(کوهنوردي و….) را بخوبي تامين ميکند.

کاربردهای GPS

GPS ها داراي كاربردهاي متنوعي در زمين ، دريا و هوا مي باشند ، اساساً GPS هر جايي قابل استفاده است مگر در نقاطي كه امكان وصول امواج ماهواره درآنها نباشد مانند داخل ساختمانها ، غارها ونقاط زيرزميني ديگر و يا زير دريا ، كاربردهاي هوايي GPS در رهيابي براي هوانوردي تجاري ميباشد . در دريا نيز ماهيگيران ، قايقهاي تجاري ، ودريا نوردان حرفه أي از GPS براي رهيابي استفاده ميكنند .

استفاده هاي زميني GPS بسيار گسترده تر مي باشد . مراكز علمي از GPS براي استفاده از قابليت و دقت زمان سنجي اش واطلاعات مكاني اش استفاده مي كنند . نقشه برداران از GPS براي توسعه منطقه كاري خود بــــهره مي گيرند . سايتهاي گرانقيمت نقشه برداري دقتهايي تا يك متر را فراهم مي آورند . GPS ها علاوه بر صرفه جويي دقتهاي بهتري را براي اين سايتها به ارمغان مي آورند . استفاده هاي تفريحي از GPS نيز به تعداد تمام ورزشهاي تفريحي متنوع است . به عـنوان مثال براي شكارچيان ، برف نوردان ، كوهنوردان وسياحان و…

در نهايت بايد گفت هركسي كه مي خواهد بداند كه دركجا قراردارد ، راهش به چه سمتي است ، ويا با چه سرعتي درحركت است مي تواند از يك GPS استفاده كند . در خودروها نيز وجود GPS به امري عادي بدل خواهد شد.سيستم هايي درحال تهيه است تا دركنار هر جاده اي با فشار دادن يك كليد موقعيت به يك مركز اورژانس انتقال يابد . ( بوسيله انتقال موقعيت فعلي به يك مركز توزيع ) سيستم هاي پيچيده ديگري موقعيت هر خودرو را دريك خيابان ترسيم مي كنند اين سيستمها به راننده بهترين مسير براي رسيدن به يك هدف خاص را پيشنهاد مي كنند . در کشورهای توسعه یافته از این سیستم جهت کمک به راهبری خودرو، کشتی و انواع وسایل نقلیه بهره گیری می شود.

هر چه نقشه های منطقه ای که در حافظه گیرنده بارگذاری می شود دقیق تر باشد، سرویسهایی که از GPS می توان دریافت داشت نیز ارتقا می یابد. برای مثال، می توان از GPS مسیر نزدیکنرین پمپ بنزین، تعمیرگاه و یا ایستگاه قطار را سوال نمود و مسیر پیشنهادی را دنبال کرد. دقت مکانیابی این سیستم در حد چند متر می باشد، که بسته به کیفیت گیرنده تغییر می کند

پيش بيني زلزله ازدیگرکاربردهایGPS است. (در حال حاضر براي پيش بيني زلزله بيش از 1200 GPS در ژاپن نصب شده و همچنين فقط در اطراف شهر لس آنجلس آمريکا ،250 GPS در حل اندازه گيري و فعاليت 24 ساعته هستند.)

از دیگر کاربردهای این سیستم بطور فهرست وار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:کاداستر ، کنترل امور مربوط به حمل و نقل و ترافيک ، کنترل حرکات تکتونيکي زمين ، کنترل جابجايي سدها و برج هاي بلند، پيش بيني وضع هوا (از طريق اندازه گيري ميزان انرژی موج فرستاده شده از سوي GPS پس از عبور از لايه هاي جو و ابرهاي موجود در منطقه مورد نظر) ، هيدروگرافي(آبنگاري) ، تعيين موقعيت سکوهاي دريايي نفتي،تعيين موقعيت جزيره هاي مرجاني، مين يابي ، SCAN کردن دريا ، بروز رساني سيستم هاي تعيين موقعيت اينرشيال ، استفاده جهت کنترل ماهواره هاي سنجش از دور(Remote Sensing) وکاربردهای وسیع نظامی و…

(یک نکته که باید هنگام استفاده از این سیتم حتما مورد توجه قرار گیرد این است که در زمان هايي که احتمال ارسال امواج پارازيت برروي گيرنده هاي GPS مي رود به هيچ عنوان نمی توان

روی داده های ارائه شده توسط گيرنده هاي غير نظامي حساب باز کرد.)

انواع کنترل استراتژيک چیست

چهار نوع اساسي کنترل استراتژيک عبارت اند از:

1 کنترل فرضيات

2 کنترل اجرا

3 نظارت استراتژيک

4 کنترل آگاهي¬هاي ويژه

1 کنترل فرضيات

کنترل فرضيه براي رسيدگي سيستماتيک و مداوم اين است که آيا فرضيات تعيين شده در زمان برنامه ريزي و اجرا هنوز اعتبار دارند. فرضيات کليدي بايد در طول فرايند برنامه ريزي معين شوند اين فرضيات بايد ثبت شوند.

فرضيات، در درجه سخت با دو گروه عوامل سرو کار دارند: محيطي وصنعتي.

• عوامل محيطي: مؤسسات بر عوامل محيطي کنترل ندارند يا کنترل بسيار کمي دارند، اما اين عوامل براي موفقيت استراتژي تأثير تعيين کنندهاي دارند. تورم، تکنولوژي، نرخ بهره، مقررات، تغييرات اجتماعي/ جمعيت شناسي نمونه هايي از اين عوامل اند.

• عوامل صنعت: اين عوامل برعملکرد شرکتهاي مربوط به همان صنعت تأثير دارند اين عوامل در صنايع مختلف متفاوت اند.

2 کنترل اجرا

مرحله عمليات مديريت استراتژيک در مجموعه اي از گامها، برنامه اجرا، سرمايه گذاريها و حرکت هاي تعهد شده در طول يک دوره زماني براي اجراي استراتژي قرار دارد.

در به کار بردن کنترل هاي اجراي متمرکز و نظارت بر پيشرفتهاي استراتژيک دو رويکرد مفيد وجود دارد:

شيوه نخست موافقت در مرحله زودرس فرايند برنامه ريزي درباره اين است که کدام پيشرفتها، يا مراحلي از آن پيشرفتها عوامل حياتي موفقيت استراتژي يا آن پيشرفت مي باشند.

رويکرد دوم براي نظارت بر پيشرفتهاي استراتژيک از سنجشهاي توقف/حرکت مرتبط به مجموعه¬اي از عوامل معنا دار زمان، هزينه، تحقيق و توسعه، موفقيت و غيره مربوط به پيشرفتهاي مشخص است.

3 نظارت استراتژيک

کنترل فرضيات و کنترل اجرا ماهيتاً کنترل متمرکزاند. نوع سوم کنترل استراتژيک يعني نظارت استراتژيک براي زير نظر گرفتن بخش وسيعي از رخدادهاي درون و بيرون شرکت که پيشرفت استراتژيک مؤسسه را تهديد مي کند تدوين مي شود.

نظارت استراتژيک بايد حتي المقدور غير متمرکز باقي بماند و به صورت فعاليت آزاد شناخت محيط طراحي شود. مکاتبات بازرگاني، گردهمايي هاي تجاري، مذاکرت و مشاهدات و قصد قبلي و بدون قصد قبلي همه منابع نظارت استراتژيک هستند.

4 کنترل آگاهيهاي ويژه

کنترل آگاهي ويژه نيازمند به ملاحظه مجدد عميق و غالباً سريع استراتژي بنيادي مؤسسه بر اساس يک رويداد اتفاقي و غير منتظره است.

نظام¬هاي کنترل عملياتي

انواع نظام های کنترل عملياتی:

• نظام¬های بودجه¬بندی

• جداول زمانی

• عوامل کليدی موفقيت

مراحل نظام های کنترل عملياتی

نظام¬هاي کنترل عملياتي براي اثربخشي بايد چهار مرحله عمومي را در هر کنترل بعد عمل طي نمايند:

1 تعيين استانداردهاي عملکرد

2 اندازه گيري عملکرد واقعي

3 تشخيص تفاوت با استانداردها

4 تدوين اقدامات اصلاح يا تعديل

نظام¬هاي بودجه بندي

فرايند بودجه طلايه دار يا صورت ابتدايي برنامه ريزي استراتژي است. بودجه بندي سرمايه اي به ويژه وسايل تخصيص منابع استراتژي را فراهم مي نمايد.

بودجه درآمد به عنوان ابزاري براي کنترل اجراي استراتژي اهميت ويژه اي دارد بودجه در آمد به عنوان ابزاري براي کنترل اجراي استراتژي اهميت ويژه اي دارد.

بودجه درآمد، يک سيستم پيش آگاهي زود رس درباره اثر بخشي استراتژي مؤسسه ايجاد مي کند.

براي کنترل استفاده از منابع سرمايه غالباً دو نوع بودجه ديگر نيز تدوين مي شود:

1 بودجه نقدي

2 بودجه هزينه

جداول زماني

جداول زماني غالباً يک عامل کليدي در موفقيت استراتژي هستند. زمانبندي صرفاً يک ابزار برنامه ريزي براي تخصيص منابع داراي محدوديت زماني، يا تنظيم ترتيب فعاليتهاي وابسته به هم است.

عوامل کليدي موفقيت

عوامل کليدي موفقيت حوزه هايي از عملکرد که بايد توجه دايمي مديريت به آنها معطوف باشد را تعيين مي نمايد. عوامل کليدي موفقيت با تمرکز بر عملکرد داخلي عبارت اند از:

1 – بهبود بهره وري

2 – روحيه خوب کارکنان

3 – بهبود کيفيت محصول / خدمات

4 – افزايش درآمد هر سهم

5 –رشد سهم بازار

6 –تکميل تسهيلات جديد

نظارت بر عملکرد و ارزيابي انحرافات چگونه است

نظام¬هاي کنترل عمليات به ايجاد استانداردهاي عملکرد نياز دارند. زماني که استراتژي در دست اجراست پيشرفت نيزبايد زير نظر باشد و انحراف از استانداردها مورد سنجش قرار گيرد.

نظام¬هاي پاداش

ايجاد انگيزه براي اجرا و کنترل

اجرا و کنترل استراتژي به فرد فرد اعضاي سازماني، به ويژه مديران کليدي بستگي دارد. ايجاد انگيزه دادن پاداش به عملکرد مطلوب افراد و واحدهاي سازماني عناصر کليدي اجراي استراتژي اثر بخشند.

طرحهاي کوتاه مدت پاداشهاي مديران، معمولاً بر سود سال گذشته يا فصل گذشته اتکا مي نمايند.

اين تمرکز صرف بر نتيجه نهايي در ترويج استراتژي جديد چهار ضعف عمده دارد:

1 – نگاهش به گذشته است.

2 – کانون توجه آن کوتاه مدت است.

3 – عمدتاً به علت روشهاي حسابداري متداول، سود و زيان استراتژيک در نظر گرفته نمي شود.

4 – سرمايه گذاري زمان، پول در استراتژي آينده معمولاً تاثير منفي دارد.

نظام پاداش اثر بخش بايد پاداشهايي داشته باشد که آفريدن عملکرد هاي بالقوه آينده و همچنين نتايج سال گذشته را کنترل و ارزيابي نمايد.

توصيه ديگري درباره تدوين نظامهاي پاداش که تفکر بلند مدت استراتژيک و همچنين کوتاه مدت را پاداش مي دهند استفاده از بودجه هاي استراتژيک است.

محاسبه عملکرد

محاسبه عملکرد سازمان يکي از فعاليتهاي مهمي است که به هنگام ارزيابي استراتژي انجام مي شود. هنگام محاسبه عملکرد سازمان، نتايج مورد انتظار را با نتايج واقعي مقايسه مي کنند.

نداشتن پيشرفت رضايت بخش در جهت تأمين هدفهاي سالانه خود نشانه و دليلي بر اين است که بايد اقدامات اصلاحي به عمل آيد.

معمولاً براي ارزيابي استراتژي از نسبتهاي مالي شاخصهاي کمي استفاده مي کنند و استراتژيستها بدين وسيله مي کوشند بين سازمان سه نوع مقايسه به عمل آورند.

1 – مقايسه عملکرد شرکت در دوره هاي مختلف زماني

2 – مقايسه عملکرد شرکت با عملکرد شرکتهاي رقيب

3 – مقايسه عملکرد شرکت با ميانگين صنعت

برخي نسبتهاي مالي که براي ارزيابي استراتژي مورد استفاده قرار مي گيرد:

1 - بازده سرمايه

2- بازده حقوق صاحبان سهام

3- سود ناويژه

4- سهم بازار

5- نسبت بدهيها به حقوق صاحبان سهام

6- سود هر سهم

7- رشد فروش

8- رشد دارايي.

تحقیق درباره مدیریت و ارزش

چكيده

آنچه مديران برجسته را متمايز مي‌سازد، دانش آنان در مورد نظريه‌هاي علمي و يا مهارت در به كار گيري ابزار و متدولوژي‌هاي روزآمد مديريتي نيست.

اغلب مديران پيشتاز،‌ با "نگرش" ساده و در عين حال عميق خود، در صنعت تحول آفريده‌اند. اين نگرشها در عبارت و مفهوم با هم متفاوت هستند، ولي همه آنها به گونه اي چگونگي خلق "ارزش" براي مشتريان را بيان مي‌كنند.

"ارزش" در ادبيات مديريتي امروز جايگاه ويژه‌اي يافته است؛ در مباحث استراتژي اين مفهوم كاركرد اصلي استراتژي در مقابل مشتري به شمار مي‌آيد، در الگوهاي بازاريابي و مديريت بازار، مفهوم "ارزش" جايگاه كليدي دارد و در مهندسي ارزش، اين مفهوم براي ارتقاي بهره‌وري عملياتي سازمانها به كار گرفته مي‌شود. توجه به شرايط عمومي "محيط رقابتي" كاربرد اين مفهوم را فراتر از محيط كسب و كار،‌ به حوزه‌هاي سياسي و ميدانهاي ورزشي توسعه مي‌دهد.

اين مقاله به تشريح مفهوم ارزش در رابطه با موفقيتهاي استراتژيك مي‌پردازد و طي آن تلاش مي‌كند تا با توصيف چگونگي شكل‌گيري مزيت رقابتي حاصل از ارزش، نگرش مؤثرتري براي اداره بنگاه‌ها فراهم كند.

معرفي موضوع مدیریت و ارزش

همه شما شركت بي‌ام‌و (BMW) را مي‌شناسيد. اغلب شما با شركت معتبر رولكس (Rolex) نيز آشنايي داريد. آيا فكر مي‌كنيد كه شركت بي‌ام‌و براي مشتريان خود، خودرو و رولكس ساعت توليد مي‌كند؟ آيا تصور شما اين است كه مشتريان اين دو شركت براي خودرو و ساعت پول خود را به آنها مي‌پردازند؟ آيا به نظر شما اصولاً آنچه اين دو شركت براي مشتريان خود توليد مي‌كنند متفاوت است؟ اگر پاسخ شما به اين سه سؤال مثبت است زمان آن رسيده تا نگرش تازه‌اي را تجربه كنيد؛ همه توليدكنندگان كالا و خدمات تنها چيزي كه براي مشتريان خود توليد مي‌كنند، "ارزش" است و كالا و خدمات تنها وسيله‌اي براي رساندن اين ارزش به مشتري است. در مقابل، آنچه توليدكنندگان از مشتريان خود دريافت مي‌كنند، رضايت و وفاداري است و مقدار پول دريافتي تنها نشانه‌اي از ميزان رضايت آنان به شمار مي‌آيد. در اين نگرش آنچه در كسب و كار به صورت تبادل پول با كالا و خدمات انجام مي‌شود، تنها نمادي از موضوع است و مفهوم جوهري كسب و كار مبادله ارزش در مقابل رضايت مشتري است. (شكل 1)

اين شيوه نگرش چند مفهوم اساسي به دنبال خود دارد كه هر يك پنجره‌اي جديد پيش روي ما مي‌گشايد:

وحدت هدف در سازمان ها

در نگرش سنتي، اهداف سازمانها متناسب با ماهيت و ماموريت آنها با هم متفاوت است. بدين ترتيب موفقيت در بنگاهها با شاخصهاي اقتصادي، در سازمانهاي غيرانتفاعي با معيارهاي اجتماعي و فرهنگي و در سازمانهاي سياسي با شمارش آراي ذي‌نفعان سنجيده مي شود. نگرش ارزش محور به ما نشان مي‌دهد كه در همه اين موارد كافي است كه براي مشتري ارزش بيشتري (نسبت به رقيب) خلق شود و دستيابي به اين هدف واحد (خلق ارزش بيشتر از رقيب براي مشتري) به صورت طبيعي لايه نمادين اهداف سازمانها (اهداف اقتصادي، اجتماعي و سياسي) را محقق مي‌سازد. با اين نگرش همه سازمانها محصول مشابهي توليد مي كنند (ارزش) و همه در انجام ماموريت خود هدف واحدي (خلق ارزش بيشتر براي مشتري) را دنبال مي‌كنند. نگرش جديد كمك مي‌كند تا الگوي فعاليت سازمانهاي مختلف، به الگوي يكپارچه، بامعناتر و عميقتري ارتقا يابد.

جك ولش

مدير عامل سابق جنرال الکتريک: بالاترين مزيت رقابتي؛ قابليت يادگيري از محيط و تبديل سريع آن به عمل است.

بازار رقابتي ارزش چیست

همه مديران با مفهوم و كاركرد بازارهاي كالا، سرمايه و پول آشنا هستند. آنچه اين نگرش به اين حوزه‌ها اضافه مي‌كند، بازار رقابتي ارزش است. در بازار ارزش، توليدكنندگان كالا و خدمات، سرمايه و پول، همه تلاش مي‌كنند تا با خلق ارزش بيشتر براي مردم سهم بالاتري در سبد منابع آنان به خود اختصاص ‌دهند. منطق بازار ارزش اين است كه انسانها منابع خود را صرف چيزي مي‌كنند كه ارزش بيشتري براي آنان به همراه دارد. اين منطق به روشني توضيح مي‌دهد كه چرا تعداد افرادي كه منابع اوليه خود را صرف خريد خانه مسكوني مي‌كنند. به مراتب بيش از كساني است كه در اولين گزينه خريد ويلاي تفريحي را ترجيح مي‌دهند (با اينكه قدرت خريد لازم براي تملك اين دو در يك محدوده است) و چرا منابع مازاد خانوارها در ميان گزينه‌هاي پس‌انداز بانكي، بازار سهام، خريد و فروش طلا و سيم كارت تلفن همراه جابه‌جا مي‌شود. نگرش جديد نشان مي‌دهد كه فرصتهاي اصلي كسب و كار در مناطق پرارزش (براي انسانها) نهفته است و فعاليتي در سبد منابع خانوار سهم بيشتري را به خود اختصاص مي‌دهد كه ارزش بيشتري براي آنان بيافريند.

استراتژي و ارزش چیست

استراتژي رويكردي است كه سازمان را به منظور بهترين پاسخگويي ممكن به عوامل محيطي (فرصتها و تهديدها) هدايت مي‌كند. حاصل اين رويكرد، خلق مزيت رقابتي براي سازمان است. مزيت رقابتي عاملي است كه سبب ترجيح سازمان بر رقيب توسط مشتري مي‌شود و اين امر صرفاً از طريق خلق ارزش (بيشتر از رقيب) براي مشتري قابل تحقق است. اين مفهوم، حلقه اتصال ارزش با مزيت رقابتي و استراتژي را برقرار مي‌سازد؛ بنگاهها چنانچه به دنبال سهم بازار بيشتر، بازده سرمايه بالاتر و سودآوري بيشتر از رقيب هستند، بايد براي خود مزيت رقابتي ايجاد كنند و مزيت رقابتي، تنها از طريق خلق ارزش بيشتر براي مشتري ايجاد مي‌شود.

ارزش چيست؟

ارزش از ديدگاه مشتري عبارت است از مجموعه فايده‌هايي كه از يك محصول (كالا يا خدمات) نصيب او مي‌شود، منهاي كليه هزينه‌هايي كه از اين بابت متوجه او مي‌شود. واژه هزينه در اين تعريف مفهوم گسترده تري از معناي اوليه آن دارد؛ قيمت اوليه، هزينه بهره‌برداري،‌ هزينه نگهداري، هزينه‌هاي روحي، هزينه‌هاي اجتماعي، هزينه زماني و هزينه انتظار برخي از مصاديق هزينه در اين تعريف هستند. در مفهوم كلي هر آنچه براي مشتري نامطلوب باشد و به منظور دستيابي به كالا يا خدمات مورد پذيرش او قرار گيرد، هزينه محسوب مي‌شود. در نقطه مقابل، فايده از ديد مشتري مطلوبيت‌‌هايي است كه از دسترسي به محصول (كالا و خدمات) نصيب او مي شود. در اين تعبير، فايده نيز محدوده گسترده‌اي را شامل مي‌شود؛ خصوصيات و ويژگيهاي محصول، تطابق آن با نياز واقعي مشتري، كيفيت محصول، خدمات جانبي، و تشخص حاصل از تصاحب محصول، مثالهايي از فايده هاي ارزش آفرين يك محصول هستند. ارزش براي مشتري از مقايسه مطلوبيتها (فايده) و نامطلوبها (هزينه) ايجاد مي‌شود. (شكل 2)

چند خصوصيت، اين مفهوم ساده را در عمل با پيچيدگي توام مي‌كند. اولين خصوصيت، ماهيت پويا و متغير

ارزش است. ارزش از ديد مشتري در بازارهاي مختلف متفاوت است. عواملي كه براي يك بازار با سطح درآمد، الگوي مصرف و فرهنگ اجتماعي خاصي مطلوب به شمار مي‌آيد، ممكن است براي بازاري با خصوصيات متفاوت نامطلوب باشد. براي رفع اين مشكل بخش‌بندي بازار راهكاري مؤثر است.

پيچيدگي دوم تغييرات ارزش در طول زمان است. مصاديق مطلوبيت (و نامطلوب بودن) در طول زمان تغيير مي‌كند. پايبندي به عوامل موفقيت گذشته الزاماً براي امروز موفقيت ساز نخواهد بود. اين واقعيت وجود ساز و كارهاي مستمر مطالعه و شناخت بازار را امري الزامي مي‌سازد. هر چه تحولات محيطي سريعتر و عميقتر باشد، اين پيچيدگي بيشتر و ساز و كارهاي مؤثرتري مورد نياز خواهد بود.

آكيو موريتا

بنيانگذار شرکت سوني:

کار من فراهم کردن شرايطي است که انسانها با درک عميق از مفهوم کار گروهي گردهم آيند و کشش دروني و ظرفيتهاي فني خود را تجربه کنند.

پيچيدگي ديگر،‌ شناخت مطلوبيتهاي مشتري است. در بسياري از موارد روشهاي ساده مطالعه بازار از جمله نظرسنجي، مصاحبه و پرسشنامه قادر نيستند تا از لايه سطحي ادراكات مشتري عبوركنند و به عمق نياز و مطلوبيتهاي او دست يابند. برخي از نيازها پنهان هستند و حتي خود مشتري نيز آنها را نمي‌شناسد. كشف نيازهاي پنهان چنانچه بدرستي انجام گيرد، دنيايي از فرصت را پيش روي سازمان مي‌گشايد.

درك عميق مفهوم ارزش و رابطه آن با استراتژي نگرش جديدي را براي مديران ايجاد مي كند. حال، يك سؤال اساسي پيش روي مديران اين است كه چگونه از اين مفاهيم در عمل (براي دستيابي به مزيت رقابتي و موفقيت استراتژيك) استفاده كنند. يك ابزار مؤثر در اين رابطه "تحليل بازده ارزش" است.

تحليل بازده ارزش

تحليل بازده ارزش كمك مي‌كند تا فعاليتهاي سازمان در راستاي خلق ارزش بيشتر براي مشتري (و مزيت رقابتي براي سازمان) مديريت شوند. براي اين تحليل ابتدا يك معيار معرفي مي‌شود؛ بازده ارزش به صورت ميزان ارزش ايجاد شده براي مشتري به ازاي يك واحد هزينه براي سازمان تعريف مي‌شود. (شكل 3)

مايكل دل

بنيانگذار شرکت کامپيوتري دل:

ما امپراطوري خود را از طريق کشف فرصتهاي نوآوري ساخته‌ايم. هميشه فرصتهايي براي متمايز بودن وجود دارد.

در عمل براي تعيين ارزش از ديدگاه مشتري "ميزان پولي كه مشتري آماده است براي يك ويژگي به سازمان بپردازد" سنجيده مي‌شود (ارزش تبادلي). بر اساس اين معيار، ويژگيهاي يك محصول (كالا يا خدمات) برحسب بازده ارزش به دو گروه پربازده و كم‌بازده تقسيم مي‌شود. ويژگيهاي پربازده آنهايي هستند كه ارزش تبادلي آن براي مشتري به نسبت هزينه انجام شده براي ايجاد آن توسط سازمان بالاتر از دو باشد و در نقطه مقابل ويژگيهاي کم بازده فعاليتهايي هستند که ارزش تبادلي آن نتواند هزينه‌ ايجاد آن را بخوبي پوشش دهد. (شکل 3) لازمه اين کار شناخت مطلوبيتهاي مشتري است. بدون اين شناخت هيچ موفقيتي در کار نخواهد بود.

تحليل بازده ارزش، مديران را در راستاي شناخت عميقتر و مؤثرتر نيازهاي واقعي مشتري و همچنين قابليتها و پيش‌رانه‌هاي هزينه اي سازمان هدايت مي‌کند و نشان مي‌دهد چه فرايندها و فعاليتهايي در ارتباط با ويژگيهاي پربازده (و يا کم‌بازده) قرار دارند.

توانمندسازي استراتژيک سازمان

بعد از مرحله شناخت، حرکت بر مبناي شناخت، کاري منطقي و قابل توصيه است. منطق عمومي اين حرکت، انتقال منابع سازمان از حوزه کم‌بازده به حوزه پربازده است. اين اقدام چنانچه به نحو صحيحي انجام گيرد، سبب مي‌شود تا سازمان منابع خود را بر فعاليتهاي ارزش آفرين براي بازار متمرکز کند و توانمندي استراتژيک خود را (در خلق ارزش براي مشتري و مزيت رقابتي براي سازمان) افزايش دهد. اين امر کليه منابع مادي (تجهيزات، امکانات، نقدينگي،‌ فناوري) و غير مادي (منابع انساني، هيجانات روحي سازمان، راستاي توجه مديران ارشد) را در بر مي‌گيرد. (شکل 4)

خارج کردن منابع از حوزه کم‌بازده (جايي که براي سازمان هزينه زياد و براي مشتري ارزش کمي به همراه دارد) سبب کاهش هزينه‌ها و قيمت محصول و تمرکز آن بر حوزه پربازده (جاييکه ارزش ايجاد شده براي مشتري بمراتب بيش از هزينه ايجاد شده براي سازمان است)، و افزايش مطلوبيت و فايده محصول از منظر مشتري مي‌شود. اين دو حركت به افزايش ارزش محصول (از ديد مشتري) مي‌انجامد. بدين ترتيب فعاليتها و محصولات سازمان در راستاي خلق ارزش بيشتر براي مشتري و ايجاد مــزيت رقابتي براي سازمان مديريت مي شود.

نتیجه گیری

سازمانها چنانچه به دنبال مزيت رقابتي و موفقيتهاي استراتژيک هستند بايد (بيش از رقيب) براي مشتري ارزش بيافرينند. آنان در مقابل اين خلق ارزش، رضايت و وفاداري مشتريان را تصاحب خواهند کرد. توسعه سهم بازار و افزايش بازده سرمايه تبعات طبيعي اين حركت خواهد بود.

سازمانها براي خلق ارزش (بيش از رقيب) بايد منابع خود را از فعاليتهاي "کم‌بازده" به فعاليتهاي "پربازده" انتقال دهند. اين امر مستلزم شناخت عميق مطلوبيتهاي مشتري و سنجش بازده ارزش ويژگيهاي محصول در صنعت است. محصولي براي سازمان موفقيت استراتژيک به همراه دارد که تمامي و يا اغلب مشخصه‌هاي آن از حوزه پربازده باشد. چنين محصولي منشأ تبادل ميزان قابل توجهي از ارزش در مقابل رضايت و وفاداري مشتري خواهد بود.

سازمانها براي خلق ارزش بايد منابع خود را از فعاليتهاي كم بازده به فعاليتهاي پربازده انتقال دهند.

با اين نگرش سه توصيه اساسي براي مديران وجود دارد:

توصيه اول: از طريق مطالعه بازار و تعامل موثر با مشتري، مطلوبيتها و عوامل ارزش آفرين از ديد مشتري را شناسايي کنيد. بدون اين شناخت حرکتهاي سازمان کور و در اغلب موارد کم‌اثر خواهد بود. شناخت نياز واقعي مشتري، تشخيص صحيح نياز پنهان بازار و‌ درک عميق مطلوبيتهاي يک محصول از ديد مشتري، ابعاد مهم اين شناخت را تشكيل مي‌دهند.

توصيه دوم: با توجه به مطلوبيتهاي مشتري، براي ويژگيهاي اصلي محصول خود در مقابل رقباي اصلي، شاخص بازده ارزش را محاسبه و آن را به صورت مقايسه‌اي تحليل كنيد.

توصيه سوم: منابع سازمان (مادي و غيرمادي) را از حوزه کم‌بازده به حوزه پربازده منتقل کنيد. اين امر سبب مي‌شود تا منابع و فعاليتهاي سازمان صرفاً براي ايجاد مشخصه‌هايي در محصول صرف شود که ارزش (تبادلي) آن براي مشتري بمراتب بيش از هزينه آن براي سازمان است و اين مفهوم زيربناي خلق ارزش (بيشتر از رقيب) براي مشتري و ايجاد مزيت رقابتي براي سازمان است.

مباحث ارزش محور بيش از آنکه عملياتي باشند، نگرشي هستند. چنانچه نگرش مديران بر اساس مفاهيم ارزشي شكل گيرد، مبناي اثر بخش‌تري براي تصميم‌گيري آنان فراهم و سازمان به نحو موفقيت‌آميزتري اداره خواهد شد.

مزیت رقابتی نمودن تولیدات و خدمات سازمان ها

امروزه در عرصه فعالیتهای اقتصادی جهان انتخاب راهکارهای مناسب برای کسب موفقیت در رقابتی نمودن تولید شرکتها و مؤسسات، مقوله ای حیاتی برای تداوم فعالیت این سازمان ها است. از همین رو برای تحقق این هدف پژوهشهای فراوان در این زمینه انجام گرفته است، زیرا رقابتی نمودن تولیدات و خدمات بستر مناسبی را فراهم می سازد تا مدیران یک سازمان بتوانند موقعیت رقیبانشان را در عرصه فعالیتهای اقتصادی به درستی ارزیابی کنند و براساس شناخت رقبای بالفعل و بالقوه خود واکنشهای متناسب را جهت رقابتی نمودن تولیدات یا خدمات خود ارائه دهند. افزون بر این نظریه های رقابتی در فعالیت های تولیدی و خدماتی مفاهیم و امکاناتی را در اختیار دست اندرکاران امور بازرگانی، صنعتی و خدماتی قرار می دهد که برای ایجاد برتری در عرصه رقابت از طریق کاهش هزینه تولید و متنوع سازی فرآورده های تولیدی و شناخت بازار مصرف مورد استفاده قرار می گیرند. هدف تئوری مزیت رقابت صحه گذاشتن بر نقش حساس بازار رقابتی و کاهش هزینه های تولید و ایجاد تنوع در تولیدات جهت پیدایش برتری در رقابت های اقتصادی است. در ضمن نقش هماهنگ سازی استر اتژی و برنامه های یک سازمان با اهداف استراتژیک واحدبازرگانی آن سازمان نیز باید جهت رقابتی نمودن تولیدات وخدمات درنظرگرفته شود. بی تردید توجه به این مقوله شرایطی مطلوب را برای پیدایش برتری در رقابت به وجود می آورد. از سوی دیگر مزیت رقابتی در علم مدیریت ابزار کارآمدی را معرفی می کند که استراتژیست های امور اقتصادی از آن برای تشخیص و دستیابی به برتری در رقابت های اقتصادی بهره می گیرند. این ابزار قدرتمند در علوم مدیریتی زنجیره ارزش نامیده می شوند. تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش این امکان رادراختیارمدیران قرار می دهد تا فعالیتهای مؤسسات خود را در زمینه طراحی تولید، بازاریابی و توزیع کالا و خدمات از هم مجزا نمایند. از همین رو، تولیدکنندگان کالاهای گوناگون با بهره گیری از زنجیره ارزش می توانند به پاسخ ها و راهکارهایی مناسب برای پرسشهای متعددی که در این ارتباط مطرح می شود دسترسی یابند. پرسشهائی مانند نحوه تشخیص عواملی که مشتری را به خرید کالا ترغیب می نماید و مصرف کالا را برای او سودآور می کند، نحوه اجرای یک استراتژی موفق برای متنوع سازی تولیدات و خدمات یک سازمان، روش های شناسایی کاهش هزینه تولید و ایجاد و حفظ استراتژی تولید با حداقل هزینه ممکن، تشخیص فناوری مناسب برای دستیابی به برتری در عرصه رقابت های اقتصادی؛ نحوه شناسائی رقیبان داخلی و بین المللی و اتخاذ تصمیم برای شرکت در بازارهایی که سودآوری بلندمدت سازمان را در پی خواهد داشت، نحوه تقسیم یک صنعت به بخشهای مختلف و تشخیص جنبه های سودآور و قابل حفظ آن در این تقسیم بندی، شیوه تجزیه و تحلیل تهدیدات بالقوه یک صنعت و همگام با آن تعیین خط مشی معقول در قبال این تهدیدات جهت اتخاذ موضع تهاجمی یا انفعالی، به منظور حفظ موقعیت رقابتی فرآورده ها یا خدمات، نحوه مدیریت سازمان و یافتن روش های از پیش روی برداشتن موانع دستیابی به سایر بازارها و در غایت پاسخگویی به این سئوال که چگونه می توان بر معضلات ناشی از شرایط نامطمئن پیرامون یک سازمان در عرصه فعالیت های اقتصادی فائق آمد و با بهره گیری از توانمندی های سازمان و امکانات پیرامون آن در زمان مناسب به رقابت آشکار و مطمئن با رقبا پرداخت. از همین رو، در جهان صنعت امروز مدیرانی که مصمم می باشند همگام با تحولات جهانی به پیش روند و راهبرد مشخصی برای توسعه استراتژی سازمان خود معین کنند، تأسی از نظریه مزیت رقابتی نمودن تولیدات و خدمات برای آنها غیرقابل اجتناب است و به همین علت دست اندرکاران امور بازرگانی و صنعتی از سال 1980 تا کنون از مزایای این نظریه ارزشمند بهره گرفته اند.

آموزش های پویا در سازمان

سيستم‌هاي سنتي آموزش، عموماً به دليل فقدان ويژگي‌هاي كاربردي- پرورشي مورد نياز براي حل مسائل مغزافزاري سازمان‌هاي توليدي و خدماتي، فاقد توانايي و كارايي لازم در زمينه ايجاد بازارهاي دانش/ تجربه در سطوح مختلف بوده و نتيجه مستقيم آنها كم‌دانشي، بي‌تجربگي و عدم خلاقيت و نوآوري يادگيرندگان است.

جريان يك‌سويه يادگيري، مواد آموزشي غيرمرتبط و ايستا، انتزاعي بودن آموزه‌ها (ارتباط ضعيف آموزه با عمل يا رفتار مورد انتظار)، اثربخشي بسيار اندك و گاه درحد صفر، قطع جريان آموزش پس از اجراي آزمون (عدم استمرار و تكميل)، سيستم نامناسب ارزش‌گذاري (نمره‌دهي)، ناهمراستايي آموزش و زندگي، بي‌توجهي به پرورش استعدادها و مهارت‌هاي نوين، نمونه‌هايي از كاستي‌هاي اين نوع نظام‌هاي آموزشي به شمار مي‌آيند.

حال اگر مقصد نهايي و محل مصرف خروجي‌هاي هر نوع سيستم آموزشي/ پرورشي را حيطه‌هاي گوناگون توليدات فرهنگي، هنري و صنعتي بدانيم و اين فرض نه‌چندان بي‌ريشه را بپذيريم كه وظيفه‌غايي چنين نظامي: شكل‌دهي، تجهيز و آماده‌سازي نيروي انساني انديشمند، ماهر، خلاق، ايده‌پرداز و پاسخگوست، لاجرم مي‌بايستي بپذيريم كه نيروي انساني شاغل در سازمان‌هاي توليدي و خدماتي كنوني نيز علي‌القاعده بايد داراي همين ويژگي‌هاي به ظاهر آرماني، اما بسيار منطقي و ممكن باشند تا بتوانند در شرايط به شدت متغير و رقابتي عصر دانش‌مداري و تجارت آزاد، پايه‌هاي بقاي بنگاه‌هاي خويش را محكم و پايدار نگه دارند.

آيا سازمان‌هاي ما دست‌كم از لحاظ فلسفه، رويكردها، اهداف، برنامه‌ها، رويه‌هاي اجرايي و اثربخشي يادگيري، از چنين وضعيتي در حوزه امور آموزش خود، برخوردارند؟ آيا پيش‌بيني تشكيلات هزينه بر امور آموزش در سازمان‌ها، صرفاً نوعي پياده‌سازي تطابق لازم براي دريافت انواع گواهينامه‌ها و استانداردهاي بين‌المللي و يا ايجاد شخصيت اسمي و تبليغي در زمينه دانش‌محوري آنهاست؟ آيا نيازهاي شغلي، تطابق دانش و تجربه با وظايف محوله، توانايي‌هاي نظريه‌سازي و ايده‌پردازي، انديشه و رفتار خلاقانه، مهارت‌هاي حل مسئله و رفع بحران و... علت اصلي ايجاد امور آموزش در سازمان‌هاي پيشرو و دانشي نيست؟ براي رسيدن به اين نوع سيستم آموزش و پرورش كه بزرگ‌ترين سرمايه سازمان‌هاي برتر را تربيت و تقويت مي‌كند، چه كاري را بايد از كجا و با كدام راهكارها و خصوصيات مشخص، آغاز كرد؟

انتظارات سازمان از آموزش چیست

امروزه، سازمان‌هاي آينده‌نگر با احساس حياتي و ارزشمند بودن مغزافزار و يا در واقع منابع انساني برتر، در پي جذب استعدادها، مهارت‌ها و خلاقيت‌هاي مورد نياز خويش و تقويت و توسعه مستمر آنهايند. ظهور و پاگيري اين رويكرد نوين، حاصل تجربيات تلخ گذشته در زمينه ناكارامدهاي: نظام‌هاي يادگيري استاد/ شاگردي، فرايندهاي غيرتخصصي توليد و عرضه، مديريت‌هاي بسته و انفرادي، سادگي بافت و مناسبات بازار، محدود و اختصاصي بودن اطلاعات و در نهايت تأثير مخرب ناهمپوشي‌هاي دانشي و تجربي نيروي انساني بوده است. تا چندي پيش، اطلاعات مختصر و مهارت اجرايي افراد، براي انجام وظيفه محوله كفايت مي‌كرد، چرا كه نيروي انساني تنها و تنها مجري انديشه و خواسته مدير خود بوده و قرار نبود در بهبودها، بهره‌وري‌ها، تصميم‌گيري‌ها، كنترل‌ها و... مشاركت و سهم داشته باشد. براي مدير، همين بسنده بود كه مجري، رأس ساعت مقرر در محل كار حاضر شود، كليدي را به كار اندازد، اهرمي را بچرخاند، ماده يا قطعه‌اي را به تعداد و اندازه مورد نظر شكل دهد، كاري به كار ديگر مراحل و زيرفرايندها نداشته باشد، مقررات و قوانين را رعايت كند و دردسري براي مسئولان خود به وجود نياورد. تفكر آن هم از نوع خلاق و انجام درست كار آن هم آميخته با ابداع و نوآوري، جزو وظايف افراد نبود. آنها هنگامي كه روال جاري را ادامه مي‌دادند، واجد شرايط پذيرفته شده و معيارهاي سنجش عملكرد بودند و هر نوع فعاليت خارج از اين محدوده، دخالت در امور سياست‌گذاري و مديريت همه چيزدان تلقي مي‌شد. در چنين وضعيتي، بديهي است كه نياز چنداني به آموزش‌هاي اصلي و تكميلي و حتي بازآموزي حين كار، احساس نمي‌شد و هر نوع فعاليت در اين زمينه، محدود به توصيه‌هاي مديريتي بود. اين تصوير خفقان‌آور، نمايي روشن از انتظارات سازمان‌هاي سنتي از نيروي انساني خود است؛ نوعي نظم پادگاني كه جايي براي خلاقيت معقول باقي نمي‌گذارد.

با تغيير شيوه‌هاي مديريتي، تحول و تعميق مناسبات كار، دگرگوني روابط توليد و بازار، ورود عامل تعيين‌كننده مشتري به عنوان شريك و نه خريدار صرف، اهميت حياتي كيفيت و هزينه در بقا و سرانجام، تغيير ساختار بينش و اهداف حاكم بر كسب و كار، انتظارات سازمان‌ها نيز از حدود دانش، بينش، تجربه و عملكرد نيروي انساني، تغيير يافت. در شرايط جديد، هر فرد در هر جايگاه سازماني و با هر نوع وظيفه محوله، مسئول بهبود مستمر رويه‌هاي انجام كار، ناظر و كنترل‌كننده فرايند توليد محصول يا ارائه خدمت، عضوي از گروه انجام كار و تصميم‌گيري تيمي، متعهد به شناسايي و حل مشكل، بخشي از فرهنگ سازماني و در نهايت ارجمندترين سرمايه سازمان تلقي مي‌شود. اين كاركنان، با توجه به موارد زير، از بيشترين بازده كاري/ فكري و عميق‌ترين ارتباطات فردي و سازماني برخوردارند:

ü شرح وظايف كاملاً شفاف و مشخصي دارند

ü از حدود اختيارات و دامنه محدوديت‌هاي خويش كاملاً آگاهند

ü عضو تيم (تيم‌هاي) انجام كار يا تصميم‌گيري هستند

ü در دوره‌هاي آموزشي كاملاً مرتبط به مشاغل خود شركت مي‌كنند

ü نظام ارزشيابي، ارتقا، پاداش‌دهي و تنبيه مدون و مشخصي بر سرنوشت سازماني آنها حاكم است

ü از سوي مديران خود، «ديده» و «شنيده» مي‌شوند

ü خود را در سرنوشت سازمان خويش، شريك مي‌دانند

ü در بازار دانش و تجربه فردي و سازماني، حضور فعال دارند

ü جانشين پرورند و دانش و تجربه پنهان خود را به دانش و تجربه كاربردي تبديل مي‌كنند

ü از فرصت، امكان و حمايت لازم براي بروز خلاقيت و نوآوري برخوردارند

ü مسئوليت‌پذيري و اعتماد بنفس بالايي دارند

بنابراين، بسادگي مي‌توان گفت كه: سازمان برتر انتظار دارد حاصل يادگيري ناشي از پياده‌سازي فرايند آموزش پويا، بتواند منجر به پرورش نيروي انساني «كارامد، دانشي، مجرب و خلاق» شود.

در آموزش پوياي سازماني، چه مي‌گذرد؟

سيستم آموزش پويا، نظامي از پيش تعيين شده يا نسخه‌اي معجزه‌گر براي الگوبرداري در هر نوع شرايط و براي هر نوع نياز نيست. در اين سيستم، تنها و تنها فلسفه، هدف و شيوه‌هاي يادگيري يكي هستند، اما ديگر موارد نظير: مواد، موضوع، فضا، ارزشيابي و اثربخشي آموزشي، تابعي از خواسته‌ها و نيازهاي برپاكننده سيستم است. به اين ترتيب، نمي‌توانيد به صرف كارايي و اثربخشي آن در موضوع يا سازمان و يا موردي خاص، متوقع باشيد كه عيناً همان كارايي و اثربخشي را در زمينه مشابه داشته باشيد. نكته مهمي كه نبايد از نظر دور داشت، اين است كه اجراي اين سيستم حتي براي يك نفر نيز تفاوتي با اجراي گروهي آن ندارد.

براي برپايي چنين سيستمي، مي‌بايستي:

1. رسالت و مأموريت سازمان متقاضي، به‌نحوي روشن و صريح تعريف شده باشد.

2. رويه‌ها و دستورالعمل‌ها، مشخص و اجرايي باشند.

3. شرح هر وظيفه، كاملاً مشخص و شفاف باشد.

4. حدود اختيارات و محدوديت‌هاي هر پست، مشخص و مدون باشند.

5. برنامه آموزش، داراي تمامي خصوصيات اصلي و فرعي موضوع و مواد آموزشي باشد.

6. برنامه آموزشي مورد نظر مطابق با نياز فردي و سازماني يادگيرنده باشد.

7. ياد دهنده يا «هم‌آموز» واجد شرايط- معتقد به شيوه آموزش پويا و نه كسي كه خود را با آن مطابق كرده باشد- براي برقراري جريان درست يادگيري وجود داشته باشد.

8. يادگيرنده، واقعاً- نه صرفاً به صلاحديد رؤسا- نيازمند يادگيري باشد.

9. سيستم ارزشيابي مطابق با اين نوع آموزش، برقرار و مورد تأييد سازمان باشد.

10. نتيجه آموزش، در محيط سازمان و يا محيطي مشابه، قابل موردكاوي و تمرين عيني و عملي باشد.

11. تمامي افراد فعال در حيطه واحد مربوطه را- فارغ از پست و مقام سازماني آنها- در بربگيرد.

12. سرعت و فوريت در يادگيري، تنها ملاك و يا اصلي‌ترين معيار اجراي آموزش نباشد.

13. حدنصاب تعداد يادگيرندگان، ملاك برگزاري دوره آموزشي نباشد.

14. يادگيري، بخشي از كار و وظيفه يادگيرنده، تلقي شود.

اجازه بدهيد تا موارد چهارده‌گانه ياد شده را در قالب مثالي مشخص، عينيتي بيشتر دهيم.

مثال

فرض مي‌كنيم كه رسالت و مأموريت يكي از شركت‌هاي خودروسازي در خاورميانه، عرضه محصول با بالاترين كيفيت، كمترين قيمت به مشتريان منطقه و بخشي از بازار اتحاديه اروپاست. كاركنان بخش فروش و بازرگاني اين شركت، از تمامي رويه‌ها، دستورالعمل‌ها، شرح وظايف و اختيارات و محدوديت‌هاي خويش آگاهند و به دليل رعايت TQM در سراسر شركت، كنترل‌كننده و ناظري هوشيار براي حفظ و ارتقاي كيفيت محصولاتي هستند كه بايد عرضه شوند. با تمام اين احوال، آنها به‌رغم تلاش شبانه‌روزي در گروه‌هاي كاري و احساس مسئوليت فراتر از حد انتظار در انجام وظايف خود، شاهد افت فروش و كاهش سهم بازار شركت خود در سطح ملي و منطقه‌اي بوده و حضور بسيار كمرنگي آن هم تنها در بازار قطعه اروپا دارند. اين در حالي است كه محصولات شركت از كيفيت مطلوبي برخوردار بوده و مزيت‌هاي رقابتي آنها كم از محصولات رقبا نيست.

براساس يافته‌هاي واحد تحقيق شركت، ريشه‌هاي احتمالي مشكل اين بخش، در موارد زير فهرست شده است:

1. محصول، مطابق با خواسته و نياز مشتري نيست

2. رويه‌ها و دستورالعمل‌هاي بازاريابي، فروش و خدمات پس از فروش، نادرست‌اند

3. كاركنان بخش بازرگاني و فروش فاقد مهارت‌هاي نوين مديريت ارتباط با مشتري هستند

4. زمان و شيوه عرضه محصول مناسب نيست

براساس تحقيقات بعدي، مشخص شد كه محصول از مطابقت لازم با خواسته‌هاي مشتري برخوردار بوده و در زمان مناسب به بازار معرفي و عرضه شده است، اما ريشه مسئله در دو بخش:

الف- رويه‌ها و دستورالعمل‌هاي بازاريابي و خدمات پس از فروش

ب- ضعف كاركنان در زمينه مديريت ارتباط با مشتري

همچنان به قوت خود باقي ماند. در اولين بررسي، اين‌طور نتيجه گرفته شد كه در صورت آموزش مديريت ارتباط با مشتري، مي‌توان رويه‌ها و دستورالعمل‌هاي بهتري تدوين كرد. بنابراين، قرار شد يك دوره آموزشي در زمينه ياد شده براي كاركنان اين بخش برگزار شود. به اين منظور، پيشنهادهاي زير در گروه برنامه‌ريزي امور آموزش شركت، ساپكو مطرح شد:

1. الگوبرداري از رويه‌هاي شركت‌هاي موفق و ارائه نتايج به كاركنان

2. دعوت از اساتيد بازاريابي براي تدريس اصول و فنون مورد نظر

3. تدوين دوره آموزشي خاص و منطبق با وضعيت شركت

4. خلاصه‌گيري از رويه‌هاي جاري موفق در ديگر شركت‌ها و ايجاد راهكاري واحد و بومي شده براي بخش مورد نظر

5. بازآموزي مهارت حل مسئله و تشكيل گروه خودآموز در بخش مورد نظر

تحلیلی بر خدمات الکترونیک

مقدمه:

اغلب شرکتهاي باتجربه و موفق در تجارت الکترونيک (EC) اين نکته را درک کرده اند که عوامل موفقيت يا شکست صرفا حضور شرکت در وب و يا قيمت پايين نيست بلکه عامل مهم انتقال کيفيت بالاي خدمت الکترونيک (ESO) است. تحقيقات اخير نشان مي دهد که قيمت پايين و ترفيع تا چندي ديگر به عنوان عوامل مهم موثر بر تصميم خريد مشتريان ازبين خواهد رفت و اهميت خود را از دست خواهد داد. مشتريان اينترنتي حاضرند بابت خدمت الکترونيک با کيفيت بالا که از سوي خرده فروشان الکترونيک عرضه مي‌شود، حتي قيمت بالاتري بپردازند. تحقيقات بازار نشان داده است که کيفيت خدمت اثر معني داري بر رضايت مشتري، وفاداري مشتري، حفظ مشتري و تصميمات خريد و حتي عملکرد مالي شرکت دارد. لذا خرده فروشان اينترنتي به منظور اعتمادسازي در مشتريان، وفاداري و حفظ مشتريان بايد قبل، حين و بعد از مبادله روي کيفيت بالاي خدمت الکترونيک تمرکز کنند. اين مسئله در محيط جهاني تجارت الکترونيک مهمتر است. هنگامي که مشتريان درحال خريد از شرکتهاي خارج از کشور خود هستند، نگراني بيشتري درمورد کيفيت بالاي خدمت الکترونيک ازسوي خرده فروشان اينترنتي خارج از کشور دارند.

اين مقاله بر چگونگي ارزيابي کيفيت بالاي خدمت الکترونيک ازطريق رضايت الکترونيک مشتريان متمرکز است در اين مقاله ابتدا کيفيت خدمت الکترونيک و رضايت الکترونيک تعريف و سپس رابطه بين آنها بررسي مي شود. درمرحله بعد روشها و ابزارهاي ارزيابي کيفيت خدمت الکترونيک بيان مي گردد. در بخش نتيجه گيري نيز بر اهميت کيفيت خدمت الکترونيک و رضايت الکترونيک درجهاني شدن تجارت الکترونيک توجه خواهدشد.

کيفيت بالاي خدمت الکترونيک در چیست

کيفيت بالاي خدمت الکترونيک به عنوان يک پديده هفت بعدي تعريف شده است که در دو مقياس کيفيت بالاي خدمت الکترونيک اصلي و مقياس بهبود (RECOVERY) قرار مي‌گيرد.

کيفيت بالاي خدمت الکترونيک اصلي از چهار بعد کارايي، قابليت اتکا، تامين سفارش و حفظ اسرار شخصي تشکيل يافته است.

1 – کارايي به توان مشتريان به مراجعه به وب سايت، يافتن محصولات مطلوب و اطلاعات مربوط به آنها و کنترل آن با حداقل تلاش، اشاره مي کند.

2 – تامين سفارش، صحت وعده هاي خدماتي شرکت، داشتن موجودي محصولات کافي و تحويل محصول طي دوره زماني وعده داده شده را با يکديگر يکپارچه مي کند.

3 – قابليت اتکا با کارکرد فني وب سايت و ميزاني که وب سايت به صورت 24 ساعته دردسترس بوده و به خوبي کار مي کند، مرتبط است.

4 – بعد حفظ اسرار شخصي شامل تضمين اين مسئله است که داده هاي مربوط به رفتار خريد مصرف کننده دراختيار ديگران قرار نگرفته و اطلاعات مربوط به کارت اعتباري خريدار اينترنتي به صورت امن نگهداري مي‌شود.

مقياس بهبود کيفيت خدمت ابعاد خدمت شخصي زير است:

1 – پاسخگويي، توان شرکت را براي ارائه و تهيه اطلاعات مناسب براي مشتريان به هنگام بروز مشکل، مکانيسم مديريت کالاهاي مرجوعي و موافقتنامه براي ضمانتهاي اينترنتي مي سنجد.

2 – جبران، بعدي است که شامل بازپرداخت بخشي از پول حمل کالاهاي مرجوعي و اداره آنهاست.

3 – تماس، به نياز مشتريان براي مکالمه زنده و فوري با نماينده اينترنتي يا ازطريق تلفن اشاره مي کند.

اگرچه ايجاد معيارهاي کيفيت خدمت الکترونيک در مراحل اوليه پيدايش خود قرار دارد، اما شرکتها به صورت انواع مختلفي از تعيين کننده هاي کيفيت خدمت الکترونيک را به وجود آورده اند. هريک از اين شرکتها به صورت انفرادي از اين معيارها استفاده مي کنند. عوامل تعيين کننده کيفيت خدمات با ابعاد هفتگانه کيفيت خدمت الکترونيک مرتبط هستند.

محققان بازاريابي الگوهاي خريد مصرف کننده و روندهاي آن را بررسي کرده اند تجزيه و تحليل سطح رضايت ازجمله دغدغه ها و موردتوجه ترين بحث شرکتهاي مختلف است. به طور سنتي سطح رضايت مصرف کننده به‌وسيله کيفيت خدمت، سطح قيمت و فرايند خريد تعيين مي شود. درنتيجه رضايت الکترونيک به وسيله کيفيت خدمت الکترونيک، سطح قيمت و فرايند خريد تعيين مي شود.

هوانگ (HUAVNG) و ونگ (WANG) در سال 2002 ميلادي، عامل را بر کيفيت خدمت که بر رضايت الکترونيک موثرند به صورت زير شناسايي کرده اند:

1 – بازخورد عمومي درمورد طراحي وب سايت؛

2 – قيمت رقابتي محصول؛

3 – شرايط محصول؛

4 – تحويل به موقع؛

5 – سياست برگشت محصول؛

6 – حمايت مشتري؛

7 – سفارشي کردن پست الکترونيک باتوجه به خواسته مشتري؛

8 – فعاليتهاي ترخيص.

اين 8 مورد با ابعاد هفت گانه قبلي مربوط هستند.

روشهاي ارزيابي

سه روش براي ارزيابي رضايت الکترونيک وجود دارد.

1 – اظهارنظر متني (TEXT COMMENT)؛

2 – رتبه بندي طبقه اي؛

3 – رتبه بندي کلي.

اظهارنظر متني اين امکان را به مشتري مي دهد تا نظرات خود را در قالب 500 تا 1000 کاراکتر درمورد فروشگاه اينترنتي که از آن خريد کرده است را بيان کند.

رتبه بندي طبقه اي نوعي پرسشنامه است که در آن مشتري هريک از عوامل تعيين کننده کيفيت فروشگاه را با استفاده از مقياس يک تا N رتبه بندي مي کند.

در رتبه بندي کلي، فروشگاه به صورت کلي براساس مقياس يک تا N رتبه بندي مي شود که N بهترين رتبه است. هريک از روشهاي فوق محدوديتهاي خاص خود را دارند، براي غلبه بر اين محدوديتها، شرکتها معمولا از ترکيب اين روشها استفاده مي کنند. اظهارنظر متني تجربيات خريد مشتري را به صورت کاملا واقعي منعکس مي کند اما قادر به يکپارچه کردن برداشتهاي يکسان بين افراد نيست.

از لحاظ روان شناسي مي توان از مشتري خواست تا فرايندهاي روان شناسي را که تجربه مي کند، به صورت شفاهي بيان دارد.

رتبه بندي طبقه اي اگرچه روش موثري براي جمع آوري تجربيات شخصي خريداران اينترنتي درمورد خرده فروشي اينترنتي است اما نمي توان دلايل رتبه بندي را توجيه کند درحالي که رتبه بندي کلي برداشتهاي عمومي مشتري را از فروشگاه بدون توجه به جزئيات توصيف مي کند.

اگرچه روشهاي اظهارنظر متني و رتبه بندي کلي در اکثر شرکتها به صورت استاندارد انجام مي گيرد اما معياري که در روش رتبه بندي طبقه اي استفاده مي شود با يکديگر بسيار متفاوت است. براي مثال برخي از شرکتها براي کيفيت خدمات به مشتريان فقط دو عامل تحويل به موقع و حمايت از مشتريان را به کار مي برند، درحالي که برخي شرکتها از 12 معيار استفاده مي کنند. شش مورد از اين 12 مورد درمحل فروش رتبه بندي مي شوند که عبارتند از: سهولت سفارش دهي، انتخاب محصول، اطلاعات محصول، قيمت، عملکرد وب سايت، حمل ونقل، انتظارات، حمايت از مشتري، پيگيري سفارش و کيفيت محصول، اگرچه شرکتها از عوامل مختلفي براي سنجش کيفيت خدمات استفاده مي کنند اما دو عامل تقريبا درهمه آنها ديده مي شود که عبارتند از: تحويل به موقع و حمايت از مشتري وانگ و هارد در تحقيق خود در سال 2002 اين دو عامل را تاييد کرده اند.

ابزارهاي ارزيابي

روشهاي انجام ارزيابي کيفيت خدمات الکترونيک در سطح بين المللي در فرهنگها و محيطهاي مختلف با يکديگر متفاوت هستند. مصاحبه تلفني ازجمله رايج‌ترين روشها براي تکميل پرسشنامه‌ها تلقي مي‌شود. با گسترش سريع فناوري اينترنت، تحقيقات کيفي بيش از پيش در اينترنت صورت مي گيرند، روشهاي تحقيق کيفي مزاياي متعددي ازجمله زمان کمتر و هزينه هاي کمتري دارند و علاوه بر اين، محدوديتهاي زمان و مکان و فاصله را دريافتن پاسخگويان ازبين مي برد.

استفاده از اينترنت براي انجام تحقيقات معايبي نيز دارد که از آن جمله عبارتند از: فقدان انگيزه، فقدان تعامل رودررو با پاسخگويان و پوياييهاي محدود گروه. پيمايشهايي که در اينترنت انجام مي شوند عمدتا ازطريق پست الکترونيک و ياوب سايت صورت مي گيرند. پرسشنامه مي‌تواند در درون پست الکترونيک بوده و يا به آن ضميمه شده باشد. پيمايشهاي وبي که به صورت HTML نوشته شده اند براي کسب داده هاي اينترنتي نيز مورداستفاده قرار مي گيرند.

پيشرفتهاي جديد و توسعه عاملهاي خريد (SHOPPING AGENT) کانال جديدي را براي جمع آوري داده‌ها در رابطه با کيفيت سرويس الکترونيک ازطريق رضايت مشتري فراهم مي‌سازد. عاملهاي خريد، محيطهاي خريد مقايسه اي فراواني را فراهم مي سازد. اين وب سايت ها محصولات و قيمتها را از فروشندگان مختلف در اينترنت با يکديگر مقايسه کرده و به صورت رتبه بندي ارائه مي کنند، عاملهاي خريد، راه موثري براي جمع آوري و نشان دادن ارزيابيهاي بعداز خريد مشتريان از هريک از فروشگاههاي اينترنتي هستند.

هر عامل خريد صدها يا هزاران پيوند (LINK) با درگاههاي وب سايت خرده فروشان دارد. اغلب اين عوامل فروش براي فروشگاههاي خود، يک سيستم رتبه بندي کيفيت دارند. سيستم مذکور در اين وب سايت ها حالت تعاملي دارد. اين سيستم مشتري را تشويق مي کند تا درمورد تجربه خود از خريد از خرده فروش را بنويسد. سيستم مذکور پس از ارزيابي کيفيت خدمت الکترونيک را در وب سايت براي عموم مراجعه کنندگان نمايش مي دهد. هدف از اين کار ارائه اين فرصت به خريداران اينترنتي است تا بتوانند کيفيت خدمات فروشگاههاي مختلف را با يکديگر مقايسه کرده و بهترين آنها را انتخاب کنند. ازجمله عاملهاي خريد اينترنتي عبارتند از: RUSURE, PRICE GRABBLE, MYSIMON, EBAY DEALTIME, BIZE RATE, BEST WEB BUYS

اطلاعات بيشتر راجع به عوامل خريد را مي‌توان در SMARTBOTS.COM, BOTSPOT.COM دريافت کرد.

نتيجه گيري

رضايت الکترونيک و کيفيت خدمت الکترونيک ازجمله مباحث عمده در جهاني شدن تجارت الکترونيک تلقي مي‌شوند. بالابودن کيفيت خدمت الکترونيک، کليد موفقيت هر خرده فروشي است که در محيط رقابتي جهاني تجارت الکترونيک فعاليت مي کند. براي غلبه بر موانع انجام خريد اينترنتي به صورت جهاني، شرکتها بايد کيفيت خدمات الکترونيک خود را بهبود بخشند. تحقيقات اخير درمورد مصرف کنندگان نشان مي دهد که کيفيت خدمت الکترونيک پايين است. نويد اين مقاله آن است که بايد بدانيم مشتريان کيفيت خدمت الکترونيک را چگونه ارزيابي مي کنند و از اين ارزيابي به عنوان مبناي بهبود خدمت استفاده کنيم.

اين مقاله ايده هايي درمورد ارزيابي کيفيت خدمت الکترونيک ازطريق رضايت الکترونيک را در محيط جهاني تجارت الکترونيک ارائه کرده است.

ايجاد اعتماد در تجارت الکترونيک شرکت با مصرف کننده (B2C) نسبت به حالت سنتي بسيار مشکل تر است و از اين رو، در اين زمينه موانع عمده اي وجود دارد. شرکت سنتي نسبت به شرکت الکترونيک از ديدگاه مشتريان واقعي تر بوده و قابل اعتمادتر است چرا که حضور فيزيکي و قابل لمس دارد.

عدم اعتماد مشتريان به تجارت الکترونيک و شرکت الکترونيک منطقي و قابل انتظار است اگر خرده فروش الکترونيک درپي بهبود اعتماد مشتريان به خود مي باشد بايد همگام با رشد خود در راستاي تامين رضايت مشتري گام بردارد. عامل خريد فناوري اثربخش است که مشارکت در تجارت الکترونيک را تقويت کرده، جهاني شدن تجارت الکترونيک را تسريع بخشيده و ضامن موفقيت آن است. سيستم رتبه بندي کيفيت خدمت الکترونيک عامل خريد، ابزار مفيدي براي بهبود کيفيت خدمت الکترونيک و رضايت الکترونيک در بستر تجارت الکترونيک جهاني است.

تحقیق در مورد موانع و چالش ها در خدمات رسانی

مقدمه:

 در بحث خدمت رساني، دو دسته نيرو به چشم مي خورند: دسته اول نيروهاي مثبت يا وادارنده و دسته دوم نيروهاي منفي يا بازدارنده. خواهشها، ميلها و نيازها را معمولاً به نيروهاي مثبت تعبير مي كنند، كه شخص را به سوي هدف يا وضعيت خاصي منجمله خدمت به ديگران سوق مي دهند. ترسها، نفرتها و خـودخواهي ها را نيز معمولاً نيروهاي منفي مي خوانند كه شخص را از حالت خاصي دور مي كنند؛ ميان اين نيروهاي مثبت و منفي تفاوتهاي زيادي به چشم مي خورد، اما هر دو نيرو در اين صفت با هم شريكند كه هر دو در ايجاد و برقراري رفتار آدمي موثرند.

ضمن اينكه، نيازها و هدفها همبسته اند و يكي بدون ديگري نمي تواند باشد. نمي توان گفت، كسي نياز به قدرت جويي دارد، بدون اينكه هدف معيني داشته باشد. بنابراين، نياز و هدف، يك واحـــد تجزيه نشدني را تشكيل مي دهند و نيازهاي شخصي همه فعاليتهاي رواني آدمي را رهبري مي كنند.

ادراكات، افكار و عادات شخص در عرصه اجتماع و در حوزه خدمت رساني، همه از نيازها و هدفهاي او تاثير مي پذيرند و نيازها و هدفهاي شخص نيز پيوسته تحت تاثير اين دو دسته نيرو در حال تغيير و تحول هستند.

خدمت رساني اجتماعي زمانــي تحقق مي يابد كه از مرحله خدمت رساني فردي گذر كرده باشيم. خدمت رساني فردي زماني اتفاق مي افتد كه بدان احساس نياز كنيم و براي اينكه نياز به آدميت و خوب بودن و خدمت كردن را در آدمها زنده كنيم، بازگشت به خويش، لازم است. ليكن يكسري عوامل تحت عنوان موانع و چالشهاي پيش رو با ماموريت بازدارندگي، در مسير شكوفايي طبيعت پاك آدمي و خودآگاهي اجتماعي تاريخي اش، ايفاي نقش مي كنند و به جاي خوب بودن، خواب بودن را ارمغان و ارزاني اش مي دارند و اين عوامل همانهايي است كه موضوع بررسي ماست.

چالشها و موانع خدمت رساني:

1 - ناكارايي سازمانها و نهادهاي رايج دولتي: شيوه معمول دولتها اين است كه براي انجام هروظيفه يا فعاليتي، سازماني و يا نهادي تعريف مي كنند و اين وظيفه را به آن سازمان و يا نهادها مي سپارند و بعد از مدتي، برآيند مشاهدات، عدم تحقق خواسته ها و عدم رضايت مردمي است.

علت عمده ناكارايي و غيراثربخشي سازمانها و نهادهايي اين چنين، عبارت است از ساختارهاي غلط، روشهاي غيراصولي، لوث مسئوليتها بنا به علت موازي كاري در اجتماع، محدوديت بودجه و منابع مالي، اختيارات ناكافي، عدم استفاده از نيروهاي متخصص و عدم وجود نظامات كنترلي لازم و... از همـــه مهمتر اينكه هنوز فرهنگ مشتري مداري در سازمانها و نهادهاي دولتي ما چندان جا نيفتاده است. معمولاً احساس سازماني در اينگونه سازمانها و موسسات اين است كه آنها براي خود و در بهترين حالت براي مقام مافوقيعنـــي غالباً دولت كار مي كنند. هم از اين روست كه آنها از درون به بيرون نگاه مي كنند در حالي كه براي حصول اطمينان از اثربخشي، آنان مي بايستي از بيرون به درون نگاه كنند. يعني از چشم مردم و مشتري و يا در حقيقت كارفرماي واقعي خود، به قضاوت در خصوص عملكرد خود روي آورند.

2 - عدم وجود انگيزه كافي در مديران و مجريان راهبردهاي خدمت رساني: براي آنكه فرد به سطح بالايي از عملكرد در زمينه خدمت رساني برسد بايد تصميم بگيرد كه كار را انجام دهد (انگيزش) و بتواند كار را انجام دهد (توانايي) و مواد و وسايل مناسب انجام كار را در اختيار داشته باشد (آمادگي محيطي). عدم نبود هريك از اين زمينه ها به عملكرد لطمـه مي زند.

از مديري كه خود انگيزه كافي در جهت خدمت رساني ندارد، چه انتظاري در مورد ايجاد انگيزه در كاركنانش مي توان داشت؟

يكي ديگر از دلايل بي انگيزگي مديران و مسئولان در اين خصوص نيز، موضوع عزل و نصبهاي زودهنگام آنان است. مديراني كه آينده روشن و افق بلندمدتي در پيش روي خــود نمي بينند، غالباً كارنامه درخشاني هم ندارند.

براي خدمت رساني خوب و موثر، به روحيه بالا نياز داريم و براي ايجاد روحيه بالا در كاركنان و مسئولان، شناخت نيازهاي مادي و معنوي آنان و تلاش به منظور حل آن ضروري مي نمايد. از سوي ديگر، ايــــــن بي انگيزگي در برخي جاها نيز مي تواند به تشريفاتي گرديدن نحوه انجام كار بينجامد. كار تشريفاتي، يعني كاري عاري از محتوا يعني فرمايش لاجرم بلااثر.

پديده خدمت رساني تشريفاتي يعني ادامه كار با حداقل ها. يعني حداقل ميزاني از فعاليت و خدمت كه قابل پذيرش است و با آن مي توان در سازمان باقي ماند، بدون اينكه، كاري زمين مانده باشد.

3 - عدم انطباق سيستم هاي ارزيابي عملكرد با موضوع خدمت رساني: بدون شك ارزشيابي توانايي بالقوه كاركنان، كاري است بس دشوار و شايد هم، انجام آن، به طور مطلق، غيرممكن و محال باشد. مروري اجمالي بر عملكرد سازمانهاي مختلف، نشانگر و مويد اين قضيه است كه آدمي هنوز به ابزار و وسيله اي كه با آن بتواند اين توانائيها را دقيقاً اندازه گيري كند، دست نيافته است و اين در حالي است كه ارزشيابـي كننده ها نيز غالباً انسان هستند و بـــه واسطه خصوصيات انساني خويش، مملو از گرايشات ذهني و عواطف و احساسات و نظرات شخصي بوده كه نهايتاً در فرايند ارزشيابي گريز كامل از آنها ممكن نيست.

بسياري از علماي مديريت، برپايه همين استــــدلال ارزشيابي را از مشكل ترين و آسيب پذيرترين جنبه هاي مديريت دانسته اند.

اين اشتباه است كه ارزشيابيها براساس شكل و نه محتوا سنجيده مي شود و از آن اشتباه تر تلقي برخي از مديران از انجام ارزشيابي به عنوان يك رفع تكليف است و درنتيجه اين اشتباهات است كه فرصت تاثيرگذاري بر رفتار فرد، طي ارزيابي از دست مي رود.

همچنين، سيستم ارزشيابي عملكرد كاركنان و مسئولان بايد با مقاصد موردنظر مطابقت داشته باشد. اين اهداف در سازمانهاي مختلف به شكل قابل توجهي با هم تفاوت دارند.

يكي از ايراداتي كه در گذشته بـــــر سيستم هاي ارزشيابي عملكرد گرفته مي شد، اين بود كه مي كوشيدند با يك وسيله به چندين هدف نائل شوند. يعني يك روش ارزشيابي كه براي منظوري خاص از اعتبار كافي برخوردار بود، براي مقاصد وسيعي همچون ترفيعات، انتصابات، برنامه هاي آموزشي و حتي كاهش نيروي انساني به كار گرفته مي شد.

به نظر مي رسد سيستم هاي ارزشيابي عملكرد در سازمانها، انجام كار روزانه و رسانيدن سازمان به اهداف معيني را كانون توجه خود قرار داده و اين درحالي است كه اين اهداف از ديدگاه مخاطبان واقعي خود موردارزيابي قرار نمي گيرد.

آنچه كه امروز اتفاق مي افتد ارزيابيهاي درون سازماني براي اهداف برون سازماني است و اين موضوع شديداً نياز به اصلاح و بازنگري دارد.

هنوز پديده خدمت رساني و رضايت مردم از نحوه انجام كار، هدف اساسي ارزشيابيهاي سازماني قرار نگرفته و از آن اشتباه تر اينكه هنوز خدمت رساني به عنوان يك وظيفه و نه جوهر آدمي به شمار مي آيد.

سيستم هاي ارزيابي عملكرد فعلي، براساس متغيرهاي بازدهي به كار خود ادامــه مي دهند. بهترين مدير، مديري است كه فروش و يا درآمد بالاتري را كسب كرده باشد و اما متغيرهاي ميانجي يعني نگرش، اعتقادات، ادراكات و نارضايتي عمومي ناشي از اين شيوه عملكرد، متاسفانه مسكوت باقي مي ماند و به عنوان مشكلي بزرگ، فراروي مدير آينده، رخ مي نماياند.

ما براي غلبه بر اين مشكل، ناگزيريم به تعريف اهداف برون سازماني و ارزيابي عملكرد توسط عوامل و شاخصهاي برون سازماني بپردازيم.

4 - فرهنگ فردگرايي: ما از لحاظ تاريخچه و فرهنگ سازماني، به گونه اي غالب، فردگرا و فردمحور محسوب مي شويم. در مقام كارمند سازمان، مشكل افـــــراد بخصوصي را حل مي كنيم و در مقام مشتري و ارباب رجوع به جاي تبعيت از شيوه هاي عمومي، راه حلهاي انفرادي و سريع السيري را براي حل مشكلاتمان برمي گزينيم.

آنجـــا كه در مقام كارمند بدين نحو عمل مي كنيم، از نهادينه شــــــدن روحيه خدمت رساني جلوگيري و آنجا كه در مقام مشتري و ارباب رجوع روش دور زدن را اختيار مي كنيم، زمينه اصلاح و بهبود روشهاي عمومي خدمت رساني را از بين مي بريم.

براي خدمت رساني مي بايستي به مثابه انگشتان يك دست، چون يد واحده بود. مردم و يا شهروندان مي بايستي سازمانها را مأواي خود بدانند.

يعني جايي كه مشكلاتشان به سادگي و بـــــدون گذر از پيچ و خمهاي بزرگ و صعب العبـــــور اداري و بوروكراتيك حل مي گردد و سازمانها نيز بايستي شهروندان را كساني بدانند كه بايستي به آنان خدمت كردو نه به خدمت آنان رسيد.

روحيه فردگرايي در صحنه اجتماع، به تقابل شهروندان، مردم، ارباب رجوع و يا مشتري با سازمانها و نهادهاي رايج در جامعه خواهدانجاميد. هم از اين نظامات شورايي و مديريت مشاركتي و گروههاي حل مسئله و تيم هاي كاري و امثالهم به تدريج درحال شكل گيري و ايفاي نقش بوده كه لازم است بدان سرعت بخشيده شود.

5 - الگوهاي نامطلوب سازماني / اجتماعي: مديران و مسئولان، همچون والدين براي فرزندان، الگوهايي بلاترديد براي كاركنان خود هستند؛ مديراني كه ديرتر به سر كار مي آيند، مديراني كه زودتر از موعد به منزل مي روند، عدم جديت در كار، عدم صداقت و عدم شفافيت، پرداختهاي غيرعادلانه، تبعيض در استخدام، انتصاب، ترفيعات و... ترويج نظام جانبداري و اعطاي پاداش براساس خوش خدمتي و نه خدمت، ارجحيت منافع شخصي بر منافع اجتماعي و... همه موجبات پيدايي الگوهايي نامطلوب، از انگاره هاي مديريتــــي براي كاركنان سازمانها را فراهم مي آورند، چرا كه كاركنان بـــــه فراست درمي يابند كه براي موفقيت لازم است كه همانند مدير متبوعه خويش عمل كنند. ضمن اينكه در بهترين حالت ممكن، اين رويه ها و الگوها، كاركنان متعهد و دلسوز را به انزوا و از خودبيگانگي اجتماعي مي كشاند. يعني قهري پنهان.

اين موضوع در اجتماع نيز صدق مي كند، وجود مشاغلي كه با كمترين زحمت بيشترين درآمد را از آن خــود مي سازند، روحيه خدمت رساني را در كاركنان سازمانها و شهروندان جامعه نابود مي سازد.

6 - سيطره مفهوم تقابل در وضع مقررات و قوانين: براي تحقق خدمت رساني ازسوي سازمانها و نهادها به مردم و ارباب رجوع، وضع قوانين حمايتي ضروري مي نمايد. اين قوانين ضمن تكريم مردم، تكـــــريم مجريان را نيز مي بايستي متضمن گردند.

تكريم مردم از عهده كساني برمي آيد كه با كرامت شناخته شده، يعني خود طعم زندگي را چشيده باشند. بنابراين، در وضع قانـــــون، مي بايستي بر گسترش نظم تاكيد داشت و نه ايجاد محدوديتهاي غيرضروري. همچنين لازم است كـــه از وضع قوانين يك سويه و يك جانبه و واحد براي كليه آحاد، به نحوي كه پاسخگوي شرايط واقعي جامعه نباشد، خودداري كرد.

وضع قوانين بــــدون رعايت ضوابط پيش گفته، بر تقابل فرد و سازمان و تقابل دولت و ملت خواهدافزود.

نبايستي فراموش كرد كه هر قانوني لزوماً مي بايستي اجراي عدالت، امنيت، آزادي، نظم، آسايش و كرامت مردمي را جستجو كند، نه اينكه به واسطه عدم تطابق با فرهنگ موجود و يا ناهمخواني با شرايط كنوني و يا بنا به علت عدم تاثير در بهبود زندگي مردم، صرفاً محدودكننده و زاينده مشكلات و معضلات بيشتر براي شهروندان جامعه تلقي گردد.

اگر فرهنگ جامعه اي بنابه دلايل پيش گفته به سمت نقض قوانين موجود سوق پيدا كند، ما فاقد قدرت پيش بيني رفتارها و روحيات واحد درمورد خدمت رساني و درنتيجه شاهد بروز هرج و مرج در انگــــاره هاي اجتماعي خدمت رساني خواهيم بود.

منابع و مأخذ

1 - استال، گلن، اداره امور استخدامي، ترجمه منوچهر كوچك، انتشارات مركز آموزش مديريت دولتي، تهران، 1356.

2 - كونتز، هارولدواودانل، سيريل، اصول مديريت، ترجمه محمدعلي طوسي و ديگران، انتشارات مركز آموزش مديريت دولتي، جلد دوم، تهران 1370.

تحقیق در مورد مدیریت در خدمات

نقش خدمات در اقتصاد دنيا پس از جنگ جهاني دوم به طور مستمر در حال افزايش بوده است. امروز افراد در محيطي زندگي مي كنند كه به طور روزافزون به سوي اقتصاد مبتني بر خدمات پيش مي رود. ديگر، خدمات به عنوان بخشي از فعاليتهاي پيراموني اقتصاد به شمار نمي رود ، بلكه به عنوان قلب ارزش آفريني در اقتصاد مطرح است. هر چه كشورها در طي مراحل توسعه اقتصادي از جامعه غير صنعتي به سوي جامعه صنعتي و درنهايت به سوي جامعه فراصنعتي و اطلاعاتي حركت مي‌كنند ، نقش خدمات در اقتصاد برجسته تر مي شود.

هيچ اقتصادي نمي تواند بدون زيرساخت هايي که خدمات در قالب حمل و نقل و ارتباطات ارائه مي دهد ، به وظيفه خود عمل کند.هيچ اقتصادي نمي تواند بدون خدمات دولتي عمومي نظير آموزش و بهداشت به حيات خود ادامه دهد. امروز ديگر زندگي بدون وجود خدماتي نظيربهداشت ، آموزش ، بيمه ، بانك ، حمل و نقل، ارتباطات و اطلاعات ، عمده‌فروشي و خرده فروشي، گردشگري، رستوران، مهد كودك، تلويزيون و سينما، شهربازي، خشكشويي ، مدرسه و دانشگاه‌، وكالت‌، مشاوره ، نگهداري و تعميرات ، پليس ، آتش نشاني و ... قابل تصور نيست.

دنياي غرب بيش از چند دهه است كه اقتصاد خدماتي را تجربه كرده است . در كشورهاي صنعتي ، ارزش خلق شده در بخش خدماتي از 53 درصد توليدناخالص داخلي به قيمت جاري در سال 1960 به بيش از 72 درصد در سال 2007 رسيده است. در اتحاديه اروپا اين رقم از 47 درصد به 74 درصد و در امريكا از 57 درصد به 5/78 درصد افزايش يافته است و اين سير صعودي ادامه دارد.

در همين رابطه تامل در ميزان قابل توجه اشتغال در بخش خدمات مي تواند كمك كننده باشد.در سالهاي نخستين قرن بيستم ، تنها 3 نفر از هر 10 کارگر در بخش خدمات در آمريکا مشغول به کار بوده و بقيه در بخش کشاورزي و صنعت اشتغال داشته اند .در سال 1950، ميزان اشتغال در بخش خدمات در آمريکا به 50 درصد نيروي کار بالغ شد.امروز در آمريکا ، خدمات بيش از 80 درصد نيروي کار را به اشتغال واداشته است و اين روند رو به افزايش است.اين آمار در مورد كشورهاي توسعه يافته ديگر نيز صادق است. حتي در كشورهاي در حال توسعه ، سهم خدمات در استخدام و توليد ناخالص داخلي به سرعت روبه رشد است.

امروز تمامي توليدكنندگان كالا ، به مشتريان خود چندين خدمت ارائه مي كنند. براي هر كالايي كه ما مي خريم ، چه اتومبيل باشد و چه قالي ، هزينه خالص توليد يا كارخانه اي آن به ندرت بيشتر از 20 درصد است و بقيه، هزينه مربوط به انواع مختلفي از خدمات مي باشد.

در كشور ما هم به تازگي صحبت از مديريت خدمات به شكلي جدي مطرح شده است . مطالعه آمار و ارقام و برنامه‌هاي اخير توسعه كشور و بويژه برنامه چهارم توسعه نشان مي دهد كه دولتمردان نيز به ضرورت توجه بيش از پيش به اين بخش از اقتصاد آگاهي يافته و در جهت توسعه آن ، اين مفهوم را در دل برنامه هاي توسعه كشور جاي داده اند. رفتار برخي از سازمانهاي كشورمان اعم از خصوصي و دولتي در سالهاي اخير نيز نشان از توجه به مقوله خدمات در كشورمان دارد.

اما در كشور ما توسعه بخش خدمات با چالشهاي بسياري روبروست. از فرهنگ عمومي كه خدمات را حمايت نمي‌كند. به طوري كه وقتي به خدمت اشاره مي كنيم صرفاً بخش دلالي و واسطه گري به ذهن مي آيد و يك نگرش منفي نسبت به افراد و سازمانهايي كه در اين بخش اقتصاد فعال هستند به ذهن متبادر مي كند تا ضعف زيرساخت هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات ، بهداشت و آموزش در قياس با استانداردهاي جهان توسعه يافته ، و ضعف آموزشهاي مديريت بخش خدمات در كشور ، كه همگي از چالشهاي اين بخش از اقتصاد محسوب مي شوند.

نگاهي به مشخصات چشم انداز تعريف شده براي كشور در سال 1404 ، ما را به توجه روزافزون به نقش خدمات در اقتصاد ايران رهنمون مي سازد. براي افزايش ضريب موفقيت در تحقق چشم انداز ، بايد توجه بيشتري به توسعه زيرساخت ها اعم از فناوري اطلاعات و ارتباطات، حمل و نقل ، آموزش ، بهداشت و ... و در يك كلام مديريت بخش خدمات در كشور مبذول داشت.

در اين راستا علاوه بر دولتمردان ، جامعه مديران كشور نيز داراي نقشي موثر هستند. همه ما در نقش خود به عنوان يك مدير ، يك معلم ، يك مشاور ، يك نويسنده و يك پژوهشگر در حوزه مديريت يا در نقش عادي خود به عنوان مشتري يك سازمان خدماتي بايستي به توسعه مديريت خدمات در كشور كمك كنيم. توجه به اين نكته ضروري است؛ آنجا كه به عنوان مشتري از حق خود نمي گذريم و طلب كيفيت و ارتقاي خدمت ارائه شده به خودمان را داريم ، در حال كمك به توسعه بخش خدمات در كشور

هستيم.

سازمان مديريت صنعتي در چارچوب رسالت خود كه همانا كمك به توسعه ظرفيت مديريت در كشور است ، وظيفه خود

مي داند كه در راه توسعه بخش خدمات در اقتصاد گام بردارد. لذا در استراتژي هاي خود توجه بيشتري به سازمانهاي خدماتي در سبد محصولات مشاوره اي، پژوهشي، آموزشي و انتشاراتي خود كرده و به طراحي و برگزاري دوره هاي مرتبط با مديريت خدمات پرداخته است.

اميد است كه در چارچوب همكاري و تعامل موثر شبكه اي ، شاهد رشد و شكوفايي روزافزون بنگاهها و سازمانهاي خدماتي و در نهايت توسعه كشور عزيزمان باشيم.

تحقیق در مورد هماهنگی در سازمان

با طراحی واحد های سازمانی و تعیین اداره ها و بخشهای داخلی، کارهای سازمان می‌ان واحدهای اصلی تقسیم می‌‌شود و امکان استاندارد کردن کارها و تخصصی کردن فعالیت کارکنان فراهم می‌‌گردد؛ ولی موفقیت سازمان در تحقق اهدافش، مستلزم هماهنگ ساختن فعالیتهای مذکور است. در واقع بدون هماهنگی، احتمال بروز تـأخیر و اتلاف وقت در انجام فعالیت ها، پروژه ها و برنامه‌ها افزایش می‌یابد و ممکن است سازمان با عجز و ناکامی مواجه شود.

هماهنگی فراگردی است که طی آن، همه بخشهای تشکیل دهنده یک کل برای کسب هدف مشترک ترکیب می‌شوند. هماهنگی با مجموعه ای از ساز و کارهای ساختاری و رفتاری تحقق می‌ یابد که برای مرتبط ساحتن اجزای سازمان با یکدیگر به کار می‌روند و نیل به اهداف سازمانی را تسهیل می‌کنند.[1]

طبق نظر فایول هماهنگی وقتی ایجاد می‌‌شود که اولا میان فعالیتها و بخش های مختلف توافق و سازگاری ایجاد شود و ثانیا سازمات دارای وحدت جهت و هدف باشد تا از این طریق انجام دادن کارها سهولت پیدا نموده وشرایط موفقیت با حداقل هزینه تأمین گردد.[2]

هدف از ایجاد هماهنگی چیست

ایجاد هماهنگی ممکن است با هدف نیل به یکی از مقاصد ذیل صورت پذیرد:

1. بازداشتن: پیش‌بینی مسائل و مشکلات آتی و ایجاد هماهنگی برای مقابله با آنها؛

2. اصلاح کردن: تشخیص وضعیت غیر عادی و تعیین نقایص سیستم و ایجاد هماهنگی برای رفع آنها؛

3. تنظیم کردن: شناسایی مختصات نظم موجود و ایجاد هماهنگی برای حفظ آنها؛

4. بهبود دادن: بررسی عملیات خرده‌سیستم‌های موجود و ایجاد هماهنگی برای بهبود آنها.

راه های ایجاد هماهنگی چیست

1. هماهنگی از طریق سلسله مراتب فرماندهی؛

2. هماهنگی از طریق استاندارد کردن فعالیت های سازمانی؛

3. هماهنگی از طریق واحدهای سازمانی هماهنگ‌کننده: الف: گروه‌های هماهنگ‌کننده موقت؛ ب: واحدها یا گروه‌های هماهنگ‌کننده ثابت.

4. هماهنگی از طریق خودهماهنگی.[3]

هماهنگی و فن‌آوری چیست:

فن آوری تأثیر عمده ای بر ساختار سازمانی دارد؛ به طوری که می‌توان گفت: «انواع گوناگون فن آوری، انواع متفاوتی از وابستگی درونی را میان واحدهای تشکیل دهنده هر سازمان ایجاد می‌‌کنند» هر چه نیاز به هماهنگی افزایش یابد، بر نیاز به فن‌آوری برای هماهنگ‌سازی، افزوده می‌شود و در نتیجه، وابستگی سیستم هماهنگ کننده به فن اوری افزایش می‌ یابد.[4]

ساز و کارهای ایجاد هماهنگی چیست

برای ایجاد هماهنگی معمولا از چهار ساز و کار استفاده می‌شود:

1. هماهنگی غیر رسمی برنامه ریزی نشده:

 در این روش، هماهنگی به صورت داوطلبانه، غیر رسمی و بدون برنام ریزی تفضیلی انجام می‌پذیرد؛ در موارد ذیل می‌توان از این روش هماهنگی استفاده کرد:

الف) هریک از کارکنان بر اهداف عملکرد خود و واحدش واقف باشد؛

ب) هریک از کارکنان، تصویر روشنی ار نیازهای خود( برای انجام وظیفه)، در نظر داشته باشد؛

ج) مهمتر از همه اینکه، هریک از کارکنان بتواند خود و عملکرد خود را با سازمان و اهداف سازمانی وفق دهد و سازمان به اندازه ای برای کارکنان اهمیت بیابد که آنان با اشتیاق به تحقق اهداف سازمانی علاقه نشان دهند؛

د) گروه های کاری سازمان، خود را به سازمان وابسته بدانند؛ به گونه ای که به کار در آن افتخار کنند و پیوند افراد با سازمان تقویت شود.

2. هماهنگی رسمی برنامه‌ریزی شده

اگر استفاده از هماهنگی داوطلبانه مقدور نباشد یا به دلیل بزرگی و پیچیدگی بیش از حد سازمان کارایی استفاده ا ارتباطات غیررسمی، در حد مطلوب نباشد، برای هماهنگی از روش برنامه ریزی شده و رسمی استفاده می‌ شود و با به کارگیری رویه‌های عملیاتی استاندارد و مقررات مدون، اقدام به هماهنگی می‌ گردد.

3. هماهنگی به وسیله افراد

با توجه به تفاوت های فردی انسانها، همواره امکان دارد که افراد مختلف از یک خط مشی واحد، برداشت‌های متفاوتی داشته باشند. درواقع هرکس تمایل دارد که خط مشی های موجود را با در نظر گرفتن منافع خود تفسیر کند. به همین دلیل هماهنگ ساختن برداشت های ذهنی افاد، کاری دشوار است؛ از این رو دو راهکار برای حل این مسئله ارائه می‌شود:

الف) استفاده از مسؤول مشترک؛

ب) ایجاد واحد هماهنگ کننده.

4. هماهنگی به وسیله گروه‌ها

ایجاد هماهنگی به وسیله گروه نیز امکان‌پذیر است و از طریق تشکیل گروه‌های کاری دائمی یا موقت و تشکیل جلسات گروهی نیز می‌‌توان امور مورد نظر را هماهنگ ساخت. البته ایجاد هماهنگی به وسیله گروه کار کار آسانی نیست؛ زیرا توجه به امکان جناح‌بندی اعضای گروه در مورد نحوه اولویت بندی اهداف سازمانی در مقایسه با اهداف فردی یا گروهی، احتمال دارد که نیل به توافق در گروه دشوار گردد.[5]

نتایج هماهنگی چیست

از طریق هماهنگی نتایج زیر بدست می‌‌آید:

1. هدف با حداقل هزینه تحقق پیدا می‌‌کند.

2. تأثیرات اولیه و ثانویه امور مانند امور فنی و تجاری بررسی و نتایج آنها در نظر گرفته می‌‌شود.

3. مخارج با منابع مالی در دسترس مطابقت پیدا می‌‌کند.

4. تجهیزات با نیازها سازگار می‌شود.

5. خرید مواد اولیه با مقدار مصرف تناسب پیدا می‌کند.

6. مقدار تولید و فروش با یکدیگر تناسب می‌یابد.

7. مؤسسه دارای اندازه‌های متناسب یعنی نه زیاد بزرگ و نه زیاد کوچک می‌ گردد.

8. ابزار و وسایل تولیدی در جای خود مورد استفاده قرار می‌گیرد.

9.وسایل حمل و نقل دارای راه مخصوص است و برای مخاطرات احتمالی، ابزتر و وسایل تأمینی در نظر گرفته می‌شود.

10. متفرعات تابع اصول است و ابزار کار با هدف تناسب می‌ یابد.[6]

[1]. رضائیان، علی؛ مبانی سازمان و مدیریت، تهران، سمت، 1386، چاپ دهم،ص363.

[2]. نیکواقبال، علی‌اکبر؛ برگزیده‌ی نظریه‌های سازمان و مدیریت، تهران، سمت، 1387چپ اول، ص43.

[3]. امیر کبیری، علیرضا؛ مروری بر تئوری و اصول مدیریت، تهران، نگاه دانش، چاپ چهارم، 1384، ص159-161.

[4]. رضائیان، علی؛ تهران، سمت، 1386، چاپ دهم،373.

تحقیق در مورد نقش هماهنگی در مدیریت

 مقدمه

هماهنگی‌، مجموعه‌ای‌ از ساز و كارهای‌ ساختاری‌ و انسانی است‌ كه‌ برای‌مرتبط‌ كردن‌ مؤثر اجزای‌ هر نظام‌ (جامعه‌)، برای‌ تسهيل‌ در كسب‌ اهداف‌طراحی‌ می‌شود. آدمی‌ موجودی‌ اجتماعی‌ است‌.

در جامعه‌ و سازمان‌ها،تعداد بی‌شماری‌ از انسان‌ها زندگی‌ می‌كنند كه‌ برای‌ تحقق‌ اهداف‌ خود نيازمند برقراری‌ ارتباط‌ با يكديگرند تا بتوانند با انجام‌ دادن‌ برخی‌ از كارها، به‌ نتايج‌مطلوب‌ و مورد انتظار خود برسند و اين‌ امر تنها با هماهنگی‌ ِتحقق‌ خواهد يافت‌. پس‌ برای انجام‌ دادن‌ِ بهتر كارها بايد بين‌ افكار، فعاليت‌هاو عمليات‌ گروه‌، هماهنگی‌ وجود داشته‌ باشد. هماهنگی‌ يعنی‌ آميختن‌فعاليت‌های‌ افراد و سازماندهی‌ درست‌ انسان‌ها و تخصيص‌ درست‌ منابع‌ غيرانسانی‌ به‌ منظور تحقق‌ هدف‌.

از مهم‌ترين‌ وظايف‌ مسؤولان‌، ايجاد هماهنگی‌ بين‌ افراد، واحدها،معاونت‌ها و ارتباط‌ درست‌ جامعه‌ با تحوّلات‌ محيطی‌ است‌. رسول‌ خدا(ص)در اهميت‌ اين‌ موضوع‌ می فرمايد:

بهترين‌ مديران‌ و فرمانروايان‌ كسانی هستند كه‌ استعدادها و سليقه‌های‌گوناگون‌ را زير چتر مديريت‌ گرد آورند و بدترين‌ مديران‌ آنانند كه‌مجموعه همسو و هماهنگ‌ را پراكنده‌ سازند.

در واقع یکی از مشخصه های دولتمردان موفق و شایسته ، بهره گیری از تمام صاحبنظران علوم مختلف اعم از مدیریت ، اقتصاد ، سیاست و جامعه شناسی و . . . در تصمیم گیری ها و تعیین خط مشی ها و سیاستهای کلان سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی می باشد؛ هر چند اگر از گروه های منتقد و مخالف دولت باشند ، چرا که مشارکت و همکاری مؤثر کلیه گروه ها و اقشار جامعه را در کسب اهداف جاری و آتی خود تضمین نموده است .

حضرت‌ علی‌(ع) درباره وحدت‌ و هماهنگی علم‌ و عمل‌ :

علم‌ و عمل‌ دارای‌ پيوندی‌ نزديك‌ [و دارای‌ هماهنگی‌] هستند.

همبستگی‌ و وحدت‌ در راه‌ حق‌ گرچه‌ كراهت‌ داشته‌ باشيد ، ازپراكندگی‌ در راه‌ باطل‌ گرچه‌ مورد علاقه شماباشد ، بهتر است‌؛ زيراخداوند سبحان‌، به‌ گذشتگان‌ و آيندگان‌ چيزی‌ را به‌ تفرقه‌ عطا نفرموده‌است‌.

قرآن‌ نيز درباره هماهنگی‌:

و از مشركان‌ نباشيد؛ كسانی‌ كه‌ دين‌ خدا را قطعه‌ قطعه‌ كردند وفرقه‌فرقه‌ شدند و هر حزبی‌ بدان‌ چه‌ پيش‌ آن‌ها است‌، دلخوش‌ شدند.

نقش‌ رهبری‌ در سازمان‌، از مهم‌ترين‌ نقش‌ها است‌ و امروزه‌ معتقدندمديريت‌ مطلوب‌ آن‌ است‌ كه‌ به‌ رهبری‌ ختم‌ شود. جامعه موفق‌ مشخصه‌ای‌دارد كه‌با آن‌، از جامعه ناموفق‌ شناخته‌ می‌شود و آن‌، رهبری‌ پويا و اثربخش‌ است‌.رهبران‌ تأثيری‌ اساسی‌ بر هماهنگی‌ دارند. حضرت‌ علی‌(ع) می‌فرمايد:

موقعيت‌ رهبر و فرمانده‌، مانند موضع‌ و نقش‌ نخ‌ تسبيح‌ است‌ كه‌ دانه‌هارا به‌ هم‌ می‌پيوندد. وقتی‌ رشته‌ پاره‌ شد، دانه‌ها پراكنده‌ می‌شوند و هركدام‌ به‌ سويی‌ خواهد غلتيد؛ سپس‌ هرگز در كنار يكديگر جمع‌نخواهند شد.

اين‌ نقش‌ كه‌ بازتاب‌ حضور و تأثير رهبری‌ است‌، سازمان‌ و مجموعه‌ رادارای‌ انسجام‌های‌ مرئی‌ و حتی‌ نامرئی‌ می‌كند. امروزه‌ در مديريت‌ به‌ اين‌مسأله‌ معتقدند كه‌ هدف‌ از رهبری‌ و فرماندهی‌، راهنمايی‌ زيردستان‌ در جهت‌فهميدن‌ هدف‌ و برانگيختن‌ آنان‌ به‌ كار و فعاليت‌ مؤثر است‌، و پيروزی‌ وشكست‌ هر تشكيلاتی‌، بستگی‌ تام‌ به‌ رهبری‌ آن‌ دارد. به‌ سبب‌ همين‌ مسأله‌،امام‌ علی‌(ع) در نكوهش‌ كوفيان‌ در جنگ‌ با لشكريان‌ معاويه‌ فرمود:

موقعيت‌ زمامدار همچون‌ ريسمان‌ است‌ كه‌ مهره‌ها را در نظم‌ می‌كشد وآن‌ها را جمع‌ كرده‌ به‌ هم‌ مرتبط‌ می‌سازد؛ اگر ريسمان‌ از هم‌ بگسلد،مهره‌ها پراكنده‌ می‌شوند.

به‌ عبارت‌ ديگر، وظيفه رهبری‌، تأثيرگذاری‌ بر مردم‌ برای وادار كردن‌آن‌ها به‌ كوششی‌ دلخواه‌ به‌ منظور تحقق‌ اهداف‌ گروهی است‌. شما می‌توانيدحضور فيزيكی‌ انسانی‌ را بخريد يا برآن‌ به‌ شدت‌ نظارت‌ كنيد، امّا شور واشتياِ او را نمی‌توانيد بخريد. نقش‌ رهبر، روحيه‌ دادن‌ به‌ كاركنان‌ است‌.رهبران‌ بدون‌ توجّه‌ به‌ مسائل‌ انسانی‌، قادر به‌ هدايت‌ انسان‌ها نيستند. اين‌ماشين‌آلات‌ و تجهيزات‌ نيستند كه‌ ارزش‌ افزوده‌ ايجاد می‌كنند، بلكه‌ نيروی‌انسانی‌ باانگيزه‌ است‌ كه‌ می‌تواند از امكانات‌ به‌ بهترين‌ شكل‌ استفاده‌ كند؛ لذابايد برای‌ تك‌ تك‌ كاركنان‌ ارزش‌ قائل‌ بوده‌ و به‌ آنان‌ توجّه‌ كرد.

در ميان‌ تمام‌ وظايف‌ مديران‌ (برنامه‌ريزی‌، سازمان‌دهی‌، هماهنگی‌،هدايت‌ و رهبری‌) رهبری‌ جايگاه‌ ويژه خود را دارا است‌. در اين‌ مسؤوليت‌،مديريت‌ بايد انسان‌ها را بشناسد و بتواند با ايجاد نظام‌ مطلوب‌، با آن‌ها ارتباط ‌درست‌ برقرار كند. ميان‌ مديران‌ ابزاری‌ كه‌ فقط‌ به‌ فكر تحقق‌ هدف‌ سازمان‌(بدون‌ عنايت‌ به‌ نيازهای‌ فرودستان‌) هستند و مديران‌ مؤثر (مديرانی‌ كه‌رهبری‌ نيز می‌كنند) تفاوت‌ اساسی‌ وجود دارد. منبع‌ رهبری‌، حاكميت‌ نيست‌،هدايت‌ است‌، رهبر نه‌ فقط‌ گروه‌ را راهنمايی‌ می‌كند، بلكه‌ خود نيز جزئی‌ ازگروه‌ است‌.

برای درک بهتر مسأله (هماهنگی و رهبری ) و ضرورت انتخاب رهبران ، مدیران و مسئولان اجرایی شایسته و موفق در سازمانها و مؤسسات ذکر مثالی خالی از لطف نیست :

چوپان ها برای جمع کردن ، جلو بردن و بطور کلی هدایت کردن گوسفندها از علایم و زبان خاصی استفاده می کنند و با آن زبان گوسفندان را به جاهایی که مورد نظرشان هست ، هدایت می کنند.

در زمان های قدیم یک روز چوپان تازه کار و جوانی ، گله ای را به صحرا برد . در صحرا می خواست گوسفندان را یک جا جمع کند امّا هر چه ¤ بر و بر ¤ می کرد ، گوسفندان به جای جمع شدن بیشتر پراکنده می شدند و این طرف و آن طرف می رفتند . چوپان تازه کار حسابی کلافه شده بود که چوپان با تجربه ای از راه رسید و چند بار ¤ هر و هر ¤ کرد و گوسفندان به محض شنیدن صدایش یک جا جمع شدند ! او رو به چوپان بی تجربه کرد و گفت : ¤ تو که هر را از بر تشخیص نمی دهی ، چگونه چوپان شده ای ؟ ¤

لازم به ذکر است چوپان بی تجربه به علت نادانی و بی تجربگی ، هر وقت که با چنین مشکلی مواجه می شد ، سگ های گله اش را تنبیه و تعویض می کرد !!

و از آن زمان به بعد این ضرب المثل را برای افراد نادان و بی تجربه به کار می برند که از عهده هیچ کاری بر نمی آیند .

تحقیق در مورد هماهنگی در اطلاع رسانی

هماهنگی، سازوکاری است که مانع از اتلاف زمان،سرمایه و تلاش های منابع انسانی شده و می تواند موجب افزایش کارایی و اثربخشی فعالیت های اطلاع رسانی روابط عمومی ها شود. هرگونه فعالیت روابط عمومی موفق، به میزان زیادی به "هماهنگی" با ادارات درون سازمانی و حتی برون سازمانی بستگی دارد.

این نکته مهم است که همه مدیران و کارکنان سازمان، ارجحیت‌ها‌ و مأموریت آن را بفهمند و بر اساس آن برنامه های خود را تنظیم کنندد. اما اگر مدیران، مأموریت و اولویت ‌ها را متوجه نشوند، نمی توانند با عموم مردم به شکل هماهنگ سخن بگویند و از اهمیت آن سازمان به عنوان نیرویی مؤثر کاسته می‌شود.

بخش های مختلف روابط عمومی در دولت، وزارتخانه ها و سازمان ها در برخی از کشورها، روش های جدیدی را به منظور پوشش خبری وسیع تر و اثرگذاری بیشتر رویدادهای خبری خود بکار می برند که همگی بر محور "هماهنگی" تاکید دارد و امروزه به عنوان یکی از وظایف اصلی روابط عمومی ها از آن نام می برند.

هماهنگی، سازوکاری است که مانع از اتلاف زمان،سرمایه و تلاش های منابع انسانی شده و می تواند موجب افزایش کارایی و اثربخشی فعالیت های اطلاع رسانی روابط عمومی ها شود.

به زبان ساده می خواهم در اینجا از نتایج تجربیات موفق روابط عمومی در چند کشور سخن بگویم. روابط عمومی وزارتخانه ها می توانند از سازمان های تحت مجموعه خود بخواهند که هر خبری را که احساس می کنند می‌تواند خبر صفحه اول روزنامه ها شود به آنها گزارش دهند. با این ایده نه تنها وزیر، بلکه رئیس جمهور هم می‌تواند برخی اخبار اصلی هر یک از وزارتخانه‌ها را اعلام کند. حتی او می تواند از هر خبر بحث‌انگیز پیش از وقوع آن با خبر شود. این شکل از پوشش خبری برای یک سازمان بسیار اثرگذار و فراگیر خواهد بود.

این روش یک مزیت دیگر هم خواهد داشت و می تواند از ناهماهنگی در اجرای یک برنامه جلوگیری کند. فرض کنید کسی در وزارتخانه دیگری ممکن است با اهداف متناقض روی همان برنامه یا موضوع مشغول کار باشد. مطبوعات به درستی می‌توانند سؤال کنند: اگر رییس یک دولت نمی تواند دو وزارتخانه را در مورد یک موضوع درمسیر مشابهی نگه دارد، و اگردو وزارتخانه نمی توانند با هم کار کنند، این فرد تا چه حد رییس یا وزیر خوبی است؟

این هماهنگی بین روابط عمومی ها می تواند حتی هنگامی که دو مسئول دولتی بر سر موضوعی توافق دارند، با به هم آمیختن تلاش‌هایشان پیام محکم‌تری را برای نفوذ در افکار عمومی ایجاد کند.

عدم اطلاع یابی به موقع روابط عمومی از سیاست ها و عدم هماهنگی با مقامات ارشد درون سازمانی هم می تواند مشکلاتی را به وجود آورد. وزیری بدون اطلاع از مواضع دولت در موضوعی اظهار نظر می کند و حتی موضوع ابتکاری مهمی را اعلام می کند، حتی اعلام سیاست‌گذاری که بسیارهم مورد توجه رسانه‌ها قرارخواهد گرفت. اما این موضوع به دلیل عدم اطلاع وزیر از سیاست ها در موضوعی خاص، می تواند از سوی مقام بالاتر از او در دولت نقض شود. این نقض توسط رئیس جمهور بسیار بیشتر مورد توجه رسانه ها قرار می گیرد و چهره ای عدم هماهنگ و غیرمطلع از آن وزیر، نزد مطبوعات و مردم باقی خواهد ماند.

البته فقط تبادل برنامه کار، بین مسئولین دولتی کافی نیست. روابط عمومی ها باید برنامه‌هایشان را با هم و یا با خبرنگاران هماهنگ کنند. هنگامی که سازمان‌های دولتی کنفرانس‌های مطبوعاتی مهم را به طور هم‌زمان برنامه ریزی می‌کنند، روزنامه‌نگاران شدیدا به این تداخل معترض هستندد. خبرنگاران بارها بعد از دریافت دورنگار، تلفنی به روابط عمومی ها اعتراض می کنند که "همان زمان، برنامه مطبوعاتی دیگری است،چه کنیم؟"

مشکلی دیگر که روابط عمومی ها مخصوصا در سازمان های بزرگ با آن مواجهند سخن گفتن مطبوعات با افراد غیر مسوول در سازمان است. خصوصا آنکه دفاتر این سازمانها در شهر یا کشور دیگر باشند. این مشکل برای روابط عمومی نیروی دریایی آمریکا وجود داشت، ولی آنها توانستند این موضوع را به خوبی حل کنند. هر روز، نزدیک پایان ساعت کار، دفاتر روابط عمومی نیروی دریایی در سراسر جهان، خلاصه‌ای از پرسش‌های مهم رسانه‌ها و رویدادهای خبری مهم آن روز را، به صورت نامه‌ای الکترونیکی به دفتر مرکزی روابط عمومی نیروی دریایی در واشنگتن می‌فرستد. دفتر مرکزی، موضوعات و پرسش‌های مهم را خلاصه می کند و آن را با پست الکترونیکی به دفاتر روابط عمومی می‌فرستد.

از سوی دیگر، سخنگویان در صورت نیاز دربارهٔ موضوعات مختلف با دفتر روابط عمومی تماس می‌گیرند و پاسخ‌های خود را هماهنگ می‌کنند. این امر مانع می‌شود که مطبوعات هر کدام به سراغ قسمت‌های مختلف نیروی دریایی بروند و سعی کنند آنها را وادار به گفتن سخنان متفاوت کنند.

امروزه شبکه های داخلی درون سازمان ها مانند اینترانت نیز در ایجاد هماهنگی توسط روابط عمومی ها فوق العاده نقش داشته و می تواند در شکل گیری افکار عمومی سازمان و حتی کنترل شایعه ها ابزار مفیدی برای روابط عمومی ها باشد.

 تحقیق در مورد هماهنگی قران با عقل  فطرت انسان

قرآن كريم خود را كتاب هدايتِ همه‌گاني و هميشه‌گي براي جامعه‌ي بشري معرّفي كرده است «وَ ما هِيَ إِلاَّ ذِكْرى لِلْبَشَرِ»(1)، «إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ»(2) كتابي جاودانه است كه پس از آن كتاب ديگري نه خواهد آمد. خداي سبحان در معرّفي قرآن مي‌فرمايد: «وَ إِنَّهُ لَكِتابٌ عَزِيزٌ * لا يَأْتِيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِيلٌ مِنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ»(3)هرگز هيچ بطلاني در قرآن نفوذ نمي‌كند. نه از درون به زوال مي‌گرايد و عمرش به پايان مي‌رسد و نه از بيرون عاملي مي‌تواند آن را ابطال كرده از پاي درآورد. نه دست نامحرمان به تحريف آن دراز مي‌شود و نه هيچ مكتب و فكري مي‌تواند بر آن خللي وارد سازد. در بحث تحدّي نيز گفته شد كه به دليل جهاني بودن قرآن، تحدّي آن نيز جهاني و براي همه‌ي زمان‌ها است و نداي «هل من مبارز»قرآن در تمام زمان‌ها و قرن‌ها به گوش همه، چه بر دانشمندان و چه بر عوام، مي‌رسد تا اگر مي‌توانند مانند قرآن و بلكه مانند سوره‌ي كوچكي از آن بياورند.

بدون شك يكي از اركان جاودانگي قرآن كريم؟، هماهنگي آن با فطرت و عقل بشر است؛ زيرا چگونه ممكن است كتابي براي راهنمايي و هدايت انسان نازل گردد و هماهنگي عميق با جهان شگفت و ژرف از يك سو، و با جان ملكوتي آدمي از سوي ديگر نداشته باشد و همچنان رهنما و هدايتگر باقي بماند؟

قرآن كريم يادآوري و تذكره‌اي است براي فطرت همه‌ي انسانها، فطرتي كه خدايي است و با اصول و معارف ديني آشنايي ديرينه و عميق دارد «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ»(4).

اكنون لازم است تا اندكي درباره‌ي هماهنگي قرآن با عقل انسان سخن گوييم.

قرآن، برهان پروردگار است

قرآن كريم اگر ادعايي مي‌كند در كنار دليل، و اگر دعوتي دارد در پرتو برهان است؛ از اين رو، خداي سبحان از آن به عنوان «برهان»تعبير كرده است: «يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمْ بُرْهانٌ مِنْ رَبِّكُمْ»(5) أي مردم به درستي كه از طرف پروردگارتان كتاب برهاني براي شما آمده است. برهان يعني ظهور؛ و به دليلي گفته مي‌شود كه باهر و ظاهر و گويا و قطعي باشد از اين رو به چيزي كه روشن است و تاريك و مبهم نيست، برهان مي‌گويند. موساي كليم ـ سلام الله عليه ـ كه با عصا و يد بيضا مبعوث شد، خداوند به او فرمود «فَذانِكَ بُرْهانانِ مِنْ رَبِّكَ»(6) يعني اين دو معجزه دو برهان و دليل و شاهد روشني هستند كه جاي هيچ شكي را باقي نمي‌گذارند.

قرآن كريم محتوايي دارد كه با فطرت دروني انسانها هماهنگ و با جهان بيروني مطابق است و از نظر شكل و قالب بيان هم به صورت برهاني و روشن، و با دليل قاطع است. اگر درباره‌ي خويش ادعا مي‌كند كه كلام خداست، با دليل مي‌گويد و نشانه‌اش آن است كه همه‌ي مردم جهان را به مبارزه دعوت كرده، و اگر به توحيد و دين و وحي و رسالت و معاد رهنمون مي‌شود، دليل هر كدام را به همراه آن مي‌آورد.

روش تفهيم قرآن كريم، حكمت و موعظه‌ي خوب و مجادله و گفته‌گوي نيكو است كه خداي سبحان به رسول خود دستور مي‌دهد تا به اين سه روش نيكو مردم را به راه خدا دعوت كند «ادْعُ إِلى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَن»(7) اين سه روش به نحو منفصله‌ي مانعة الخلوّ است يعني نبايد دعوتي خالي از اين سه باشد، و ممكن است كه دعوتي شامل هر سه روش باشد، البته هر كدام از آنها مغاير با ديگري است و معناي اجتماع سه روش اين نيست كه يك جمله مثلاً هم برهان باشد و هم موعظه حسنه و هم جدال احسن، بلكه مقصود از اجتماع آنها اين است كه ممكن است خداوند براي هدايت قومي با جمله‌هاي متعدد و كلامهاي گوناگون، روش‌هاي سه گانه را اعمال كند، و نيز پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ در احاديث خود آنها را اعمال فرمايد.

تفاوت قرآن كريم با كتابهاي برهاني و عقلي در اين است كه آن كتابها شامل برهان‌هاي خشك و استدلالهاي خالص عقلي هستند ولي قرآن كريم نخست بر اساس حكمت، با برهان و دليل قطعي مسئله را عرضه مي‌كند و براي كساني كه ساده انديش باشند و برهان و استدلال براي آنان قابل هضم نباشد، مطلب را در قالب مثل و تمثيل بيان مي‌كند.

برهان تمانع در قرآن كريم  را توضیح دهید

به عنوان مثال قرآن كريم، درباره‌ي توحيد؟، برهان تمانع را بيان مي‌كند «لَوْ كانَ فِيهِما آلِهَةٌ إِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتا»(8) اين برهان پيش اهل كلام و حكمت به عنوان برهاني سنگين مطرح است و خود آنها در مورد فهم اين برهان اختلاف نظرهاي بسياري دارند. مفهوم اين برهان كه به صورت قياس استثنايي ارائه شده اين است كه اگر در آفرينش و اداره‌ي آسمانها و زمين، دو خدا حكومت و دخالت مي‌داشتند، جهان فاسد مي‌شد. در سوره‌ي «ملك»نيز بطلان فاسدشدن جهان را به اين صورت استثنا مي‌فرمايد: دراين عالم وقتي نگاه كنيد، هيچ تفاوت و بي‌نظمي و كمبودي نه خواهيد يافت «ما تَرى فِي خَلْقِ الرَّحْمنِ مِنْ تَفاوُت»(9) تفاوت آن است كه يك سلسله‌ي به هم مرتبط، بعضي حَلَقاتش فوت بشود و رابط گذشته و آينده‌اش گسيخته و حلقه سابق از حلقه لاحق فوت شده باشد ولي اگر همه‌ي حلقه‌ها در جاي خود باشند، چيزي فوت نشده و همگي منسجم و هماهنگند. سپس مي‌فرمايد: «فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرى مِنْ فُطُورٍ* ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خاسِئاً وَ هُوَ حَسِيرٌ»(10) دوباره نگاه كن، ببين فطور و شكافي در اين سلسله‌ي علّت‌ها و معلول‌ها مي‌يابي؟ پس دوباره و چند باره نگاه كن، هر چه كه نگاه كني بالاخره دستگاه بينايي و ادراكي تو خسته‌تر خواهد شد ولي جاي خالي و بي‌نظمي در جهان آفرينش نخواهي يافت.

اين آيه به همراه آيه‌ي «لَوْ كانَ فِيهِما آلِهَةٌ إِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتا»(11) به صورت برهان قطعي روشن مي‌سازد كه در جهان تنها يك خدا حكومت مي‌كند و بس؛ زيرا اگر دو خدا حكومت مي‌كرد، لازمه‌اش فساد جهان بود و اكنون كه هيچ فساد و فطور و شكاف و تفاوتي وجود ندارد، معلوم مي‌شود كه اداره كننده‌ي جهان همان خداي يكتاست.

قرآن كريم اين برهان بلند تمانع را، كه پيش حكما و متفكّران معركه آراست، به صورت مثلي ساده و مردم فهم، بيان كرده است. مي‌فرمايد: اگر شخصي خدمتگذار دو مولاي بد اخلاق و درگير و نساز باشد و شخص ديگري خدمتگذار يك مولاي سالم و خوش اخلاق، آيا وضع اين دو شخص يكسان است يا كار خدمت‌گذار اوّلي نابسامان و كار خدمت‌گذار دوّمي سامانمند؟ «ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً رَجُلاً فِيهِ شُرَكاءُ مُتَشاكِسُونَ وَ رَجُلاً سَلَماً لِرَجُلٍ»(12) اگر جهان منظم، داراي دو خدا باشد مانند همان خدمت‌گزاري است كه دو مولاي درگير و بداخلاق داشته باشد كه در اين صورت دچار تشويش و تضاد و اضطراب خواهد بود، و چون عالَم، منسجم است معلوم مي‌شود تحت تدبير خداي واحد است.

چنين كتابي كه همه چيزش برهاني است، مورد پذيرش عاقلان و خردمندان است و اگر كسي در اين كتاب روشن و در آيات و معارف نوراني و در برهان‌ها و مثال‌هاي مناسبِ آن ترديد و شك داشته باشد، بي‌ترديد چنين شكّي از جهل و كم خردي و از بيماري دروني اوست؛ زيرا خداي سبحان مي‌فرمايد: «وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ وَ ما يَعْقِلُها إِلاَّ الْعالِمُونَ»(13)درك معارف قرآن و فهم امثال آن بستگي به دو عنصر تعقل وعلم دارد و قرآن كريم نه تنها با علم و عقل بشر تنافي ندارد بلكه بهره بردن از آن بدون اين دو نيروي معنوي امكان پذير نيست، البته علم وسيله حصول عقل خواهد بود و تفاوت علم و عقل در بحثهاي قبل گذشت.

پي نوشت:

1 ـ سورة مدّثر، آية 31.

2 ـ سورة انعام، آية 90.

3 ـ سورة فصلت، آيات 41 و 42.

4 ـ سورة روم، آية 30؛ پس روي خود را متوجه آيين خالص پروردگار كن. اين فطرتي است كه خداوند، انسانها را بر آن آفريده؛ دگرگوني در آفرينش الهي نيست.

5 ـ سورة نساء، آية 174.

6 ـ سورة قصص، آية 32.

7 ـ سورة نحل، آية 125.

8 ـ سورة انبياء، آية 22؛ اگر در آسمان و زمين، جز «الله» خدايان ديگري بود، فاسد مي‌شدند.

9 ـ سورة انبياء، آية 22.

10 ـ سورة ملك، آيات 3 و 4.

11 ـ سورة انبياء، آية 22.

تحقیق درمورد هماهنگی خود سازی و جامعه سازی

اگر تشکل را به معنای گروهی از افراد که برای تحقق یک هدف واحد تلاش می‌کنند،‌ معنا کنیم، در آن صورت اعضای آن تشکل غالبا دارای «ایدئولوژی» یکسانی هستند. به این معنی که اعضای تشکل تحت تأثیر ایدئولوژی واحد گرد هم آمده‌اند تا اهداف یا یکی از اهداف آن ایدئولوژی را برآورده سازند.

شاید بداهتا این مطلب به ذهن خطور کند که یک ارزش،‌ گاه مورد اتفاق چند تفکر مختلف است و طبعا اهداف منطبق بر آن ارزش موجب خواهند شد تا یک تشکل با چند ایدئولوژی ایجاد شود. نتیجه‌ی چنین تفرقی به طور طبیعی آن است که به دلیل اختلاف عقیده‌ی میان اعضای تشکل و هم‌چنین عدم تفاهم بر روی موضوعات و مسایل درون‌تشکلی، تشکل دوام چندانی نداشته و به زودی منحل گشته یا به چند تشکل کوچک‌تر تقسیم خواهد شد.

در تشکل الهی، که ایدئولوژی آن مبتنی بر اصول دین اسلام است،‌ ارزش‌های گروه نیز برگرفته از تعالیم اسلامی و طبعا اهداف منطبق بر آن در راستای اعتلای جامعه‌ی دینی خواهد بود. بنابراین آن‌چه در این مقال می‌تواند محل گفتگو باشد، دیدگاه تفکر اسلامی نسبت به تشکل و رابطه‌ی فرد با آن است.

از دید اسلام، اصلاح خود و اصلاح جامعه لازم و ملزوم یکدیگرند. مثلی برگرفته از تعالیم اسلامی هست که می‌گوید: «با دستان کثیف نمی‌توان کار تمیز انجام داد». وقتی یک تشکل در راه اصلاح و اعتلای یک ارزش در جامعه، اهدافی را برنامه‌ریزی و دنبال می‌کند، درصورتی که این اهداف در میان اعضای آن (حداقل برخی از اعضای شاخص آن به عنوان الگو) تحقق نیافته باشد، به نظر می‌رسد، تحقق آن در جامعه دست‌نیاقتنی باشد. چرا که از دیدگاه دین مبین، حتی خداوند نیز اگر فاقد صفت کلی وجود می‌بود، هرگز نمی‌توانست آن صفت را به موجودات بدهد. از این‌رو بزرگان دینی و امامان معصوم علیهم‌السلام نقش بسیاری را برای «خودسازی» قایل شده‌اند.

از سوی دیگر اگر قرار بر این باشد که تا کسانی که هنوز خود به هدفی دست نیافته‌اند، اقدام به ترغیب جامعه به سوی آن هدف نکنند نتیجه این خواهد شد که بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی متوقف شده و برخی دیگر هرگز آغاز نشوند.

از دیدگاه قرآن، نگرش به خودسازی و جامعه‌سازی از نوع هماهنگی و همراهی میان آن دو است. در آیه‌ی شریفه‌ی ۴۶ از سوره‌ی مبارکه‌ی سبا خدواند می‌فرماید:«قل انما اعظکم بواحدة ان تقوموا لله مثنی و فردی»: ای پیامبر بگو که من به یک سخن شما را پند می‌دهم و آن سخن این است که شما، خالصا، برای خدا دونفر دونفر، یا هر یک تنها، قیام کنید!

از این آیه نکات فراوانی در رابطه با تشکل الهی و اهداف آن استفاده می‌شود. حتی درباره‌ی این‌که آیا از دید اسلام تشکل و فعالیت گروهی امری پذیرفتنی است یا خیر.

قیام برای خدا که در این‌جا به عنوان نصیحت و اندرز از زبان پیامبر آمده، نشان می‌دهد که این مساله خیر و صلاح بشر را در پی دارد چرا که موعظه و نصیحتی که در این آیه آمده علاوه بر خیرخواهی عام، به دلیل این‌که از سوی خداست، سعادت‌مندی بشر را هم شامل می‌گردد. قیام برای خدا دو وجه دارد:

- قیام علیه دشمن ظاهری که از آن به «جهاد اصغر» تعبیر می‌شود.

- قیام علیه دشمن نفس که از آن به «جهاد اکبر» تعبیر شده است.

از آن‌جایی که در آیه‌ی شریفه لفظ قیام به صورت مطلق به کار رفته، شامل هر دو نوعِ آن می‌شود. این اطلاق به این معنی است که (خودسازی) جهاداکبر و جامعه‌سازی (جهاد اصغر) هر دو به یک اندازه از اهمیت برخوردارند و بنابراین هیچ یک بر دیگری مقدم نیست. اما از سوی دیگر با توجه به روایات وارد شده در خصوص این‌که خودسازی را جهاد اکبر و جامعه‌سازی را جهاد اصغر نامیده‌اند، اهمیت و البته دشواری خودسازی و قیام علیه نفس معلوم می‌شود.

البته بسیار اتفاق می‌افتد که ما خودسازی را امری ساده و سهل در اندازه‌ی ساختمان‌سازی و… می‌پنداریم. حال آن‌که این امر جهاد است و آن هم جهاد اکبر، بدین معنی که ساختن خود حتی از جنگ با سلاح و شمشیر زدن و پیکار با دشمنان بسیار سخت‌تر است.

کلمه‌ی مثنی به معنی دونفری، کم‌ترین اندازه‌ی جمع است و نشانه‌ی کوچک‌ترین گروه یا تشکلی که ممکن است ایجاد شود. در آیه‌ی مذکور،‌ پس از بیان تنهاترین پند خدا و رسولش برای مردم (قیام برای خدا) دو وضعیت عملی نام برده شده است:

- قیام به صورت گروهی

- قیام به تنهایی

از آن‌جایی که در آیه کلمه‌ی «مثنی» ابتدا آمده، نشان از اهمیت قیام گروهی است و این‌که کلمه‌ی «فُردی» پس از آن آمده نشان از این است که حتی در بدترین شرایطی که امکان شکل‌گیری گروه نباشد، قیام فردی باید انجام گیرد. عطف میان این دو کلمه با حرف «و» به این نکته دلالت دارد که مطلوب‌ترین صورت آن است که هم به صورت گروهی هم به صورت انفرادی باید قیام کرد. و هردو با هم است که سعادت حقیقی را در پی دارد.

با توجه به آن‌چه ذکر شد و ‌از آن‌جایی که «قیام برای خدا» به هر عنوانی از امور که «برای رضای خدا انجام می‌گیرد»، صدق می‌کند (هم‌چون فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، فرهنگی و…)، دین اسلام وجود تشکل را امری لازم و ضروری برای سعادت‌مندی دانسته است و تشکلی را که هدفش قیام برای خدا در هر زمینه‌ای باشد، «تشکل الهی» می‌داند.

از آن‌چه گفته شد می‌توان نتیجه گرفت که ضرورت وجود تشکل برای اعتلا، ارتقا و سعادت جامعه و افرادش امری بدیهی است و درکنار آن افراد می‌بایست برای رسیدن به همان اهداف به تنهایی نیز تلاش نمایند. بنابراین تشکل مذکور می‌بایست در راستای اهدافش تمام اعضای خود را برای خودسازی و جامعه‌سازی به فعالیت وادارد.

هم‌چنین از آن‌چه گفتیم برمی‌آید که خودسازی پیش‌نیاز جامعه‌سازی است و زمینه‌ای برای آن و این دو در کنار هم است که معنای واقعی خود را می‌یابند هیچ تشکلی نباید صرفا زمینه‌ای برای جامعه‌سازی فراهم کند و از اعضای خود غافل بماند و تنها استفاده‌‌ی ابزاری از آن‌ها کند، ‌بلکه اعضای تشکل به عنوان اولویت اصلی در دست‌یابی به هدف ایجاد تشکل (که قیام برای خداست) قرار دارند.

 تحقیق در مورد مقایسه رشته MBA  و EMBA

در سال های اخیر، رشته "مدیریت اجرایی" برای عده ای جذاب به نظر رسیده و به اعتقاد آنان این رشته بنا به دلایلی MBA ای با ویژگی های مثبت مضاعف می باشد.

مقایسه EMBA و MBA

مجموعه مديـريت‌ اجرايي‌ در ایران و در مقطع کارشناسی ارشد به سه گرایش:

1) مـديريت اجـرايي

2) MBA

3) مديريت امور شهری تقسیم می شود.

مدیریت اجرایی مخفف کلمه Executive Master of Business Administration و MBA مخفف کلمه Master of Business Administration می باشد که در این جا برای سهولت تنها از نام مخفف MBA استفاده می کنیم.

ضرایب دروس امتحانی مدیریت اجرایی

ضرایب دروس امتحانی مدیریت اجرایی به صورت زیر می باشد:

1. زبان عمومی و تخصصی( انگلیسی) : 1

2. استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت : 2

3. دانش مسایل روز در زمینه مدیریت مؤسسات تولیدی , خدماتی و عمرانی : 2

4. نظریه های عمومی مدیریت : 2

5. زبان فارسی : 1

6. ریاضیات عمومی 1و 2 دوره فنی و مهندسی : 0

ضرایب دروس امتحانی مدیریت MBA

ضرایب دروس امتحانی مدیریت MBA به صورت زیر می باشد:

1. زبان عمومی و تخصصی ( انگلیسی) : 2

2. استعداد و آمادگی تحصیلی ویژه رشته مدیریت : 2

3. دانش مسایل روز در زمینه مدیریت مؤسسات تولیدی , خدماتی و عمرانی : 0

4. نظریه های عمومی مدیریت : 1.5

5. زبان فارسی : 0

6. ریاضیات عمومی 1و 2 دوره فنی و مهندسی : 2.5

در سال های اخیر، رشته "مدیریت اجرایی" برای عده ای جذاب به نظر رسیده است و به اعتقاد آنان این رشته بنا به دلایلی MBA ای با ویژگی های مثبت مضاعف می باشد. در حالی که عده ای نیز معتقدند دانشجویان MBA به مراتب آموزش های کاملتری در زمینه مدیریت می بینند.

در حالی کهMBA با تئوری های روز مدیریت مرتبط است، کسانی که در رشته مدیریت اجرایی تحصیل می کنند یا تحصیل کرده اند سعی در افزایش تجارب شخصی دارند.

مدیریت اجرایی مدنظر اشخاص باتجربه است که به طور آگاهانه قصد دارند، توانایی خود را برای شکل دهی ایده هایشان بالا ببرند تا مهارت در مدیریت. در مقابل،MBA مورد تقاضای جوانترهاست که تمایل دارند مهارتشان را در مدیریت بالا ببرند.

در مدیریت اجرایی دید مدیریتی تر است اما در MBA نگاه فنی به مسائل مدیریتی بیشتر است.

اما آن چه که در این میان مشترک و البته مهم است این است که:

دوره كارشناسي ارشد MBA به صورت كارشناسي ارشد ناپيوسته و آموزشي است. باتوجه به نام این رشته، که نام انگلیسی کوتاه شده "کارشناسی ارشد مدیریت تجارت" است پیداست که دوره حداقل با دو سال آموزش همراه است، پس دوره کوتاه مدت مدیریت MBA که توسط برخی موسسات تبلیغ می شود نمی تواند مفهوم داشته باشد و کسانی که چنین تبلیغی می کنند در اشتباهند و باید نامی مناسب برای دوره های مدیریتی کوتاه مدت خود انتخاب کنند تا داوطلبان را نیز دچار اشتباه نکنند. اين دوره در اكثر نظامهاي آموزش عالي كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه ارائه ميشود . باتوجه به اينكه فارغ التحصيلان رشته هاي مختلف و به خصوص رشته هاي فني و مهندسي وارد اين دوره مي شوند و بايد با مباني و اصول مديريت علمي و دانش روز مديريت در حوزه هاي مختلف آشنا شوند، طول دروه حداقل 2 و حد اكثر 3 سال بوده و تعداد واحدهاي لازم براي فارغ التحصيل شدن بر خلاف ساير فوق ليسانسها که ۳۶ واحد است 58 واحد درسي است. بنابراين دانشجويان اين دوره، مانند ساير دانشجوياني كه در ساير نقاط جهان در اين رشته به تحصيل مي پردازند، براي تكميل دوره خود در طي 2 سال يا 4 ترم بايد به طور متوسط در هر نيمسال تحصيلي حدود 14 واحد درسي را بگذرانند. به اين لحاظ دوره كارشناسي ارشد MBA ، دوره سنگين و پر كاري است و دانشجوياني كه وارد اين دوره ميشوند بايد از لحاظ استعداد و فرصت مطالعه و تحصيل در وضعيت خوبي قرار داشته باشند.

در پایان ذکر این نکته شاید خالی از لطف نباشد که امروزه MBA حتی با گرايش هايی مانند تجارت الکترونيک و فن آوری اطلاعات نيز ارائه می شود که نشان از انعطاف پذيری بالا و نياز روز افزون به فارغ التحصيلان اين رشته است.

تحقیق حسابداری مدیریت چیست؟

حسابداری مدیریت، یک سیستم اندازه‌گیری برای گرداوری اطلاعات مالی و عملیاتی است که فعالیت مدیریتی و رفتارهای انگیزه‌ای را هدایت می‌کند و ارزشهای فرهنگی را که برای به‌دست‌آوردن هدفهای استراتژیک سازمان لازم است خلق و حمایت می‌کند.

در این تعریف از حسابداری مدیریت چهار عقیده کلیدی گنجانده شده است. این عقیده‌ها شامل: ماهیت، محدوده، هدف و شاخصهای حسابداری است.

1ـ حسابداری مدیریت، از نظر ماهیت، یک فرایند اندازه‌گیری است.

2ـ محدوده حسابداری مدیریت شامل اطلاعات عملیاتی مانند نقص یا کمبود واحدهای تولیدشده است.

3ـ هدف از حسابداری مدیریت کمک به یک سازمان به‌منظور رسیدن به هدفهای استراتژیک کلیدی تعیین شده است.

4ـ اطلاعات مناسب در حسابداری مدیریت سه شاخص بارز دارند:

شاخص فنی: بالا بردن درک پدیده اندازه‌گیری و گرداوری اطلاعات مربوط برای تصمیمهای استراتژیک،

شاخص رفتاری: تشویق و ترغیب اعمالی که با هدفهای استراتژیک سازمان سازگارند،

شاخص فرهنگی: حمایت و یا خلق یک رشته ارزشهای فرهنگی تقسیم شده در یک سازمان.

این تعریف از حسابداری مدیریت شامل بعضی عقایدی است که با دیگر تعریفها در این حوزه فرق می‌کند. مثلاً انجمن حسابداران مدیریت (IMA) به‌عنوان مجمعی حرفه‌ای، حسابداری مدیریت را چنین تعریف می‌کند:

"حسابداری مدیریت عبارت است از فرایند تشخیص، اندازه‌گیری، جمع‌آوری، تحلیل، تهیه، تفسیر و ارزیابی و کنترل داخلی فعالیتهای سازمان برای تضمین و اطمینان از استفاده مناسب از سرمایه".

حسابداری مدیریت همچنین شامل تهیه گزارشهای مالی برای گروههای غیرمدیریتی همانند سهامداران، بستانکاران، اعتباردهندگان و صاحبنظران مالی است.

مقایسه تعریف انجمن حسابداران مدیریت با تعریفی که در این مقاله استفاده شد چند اختلاف اصلی را آشکار می‌سازد:

 * تعریف انجمن حسابداران مدیریت به‌شدت بر آنچه حسابداری مدیریت انجام می‌دهد متمرکز است. اما تعریف ارائه شده در این مقاله بر هدف فعالیتها که همانا دستیابی و حفظ هدفهای استراتژیک است، تاکید دارد.

 * تعریف انجمن حسابداران مدیریت تنها شامل اطلاعات مالی می‌شود در حالی‌که در تعریف ارائه شده در این مقاله علاوه بر اطلاعات مالی، اطلاعات عملیاتی نیز مورد تاکید قرار گرفته است. در صورتی‌که موسسه‌ای قصد دستیابی به مزیت رقابتی و حفظ آن را داشته باشد هر دو گروه از اطلاعات پیشگفته برای موسسه پراهمیت و حساس است.

 * در تعریف انجمن حسابداران مدیریت، بخشی از حسابداری مدیریت شامل گزارشهای غیرمدیریتی برای مقاصد مالیاتی است. البته این نیز وظیفه مدیریت است، اما این گزارشها نه‌تنها باید قوانین و احکام قرارداده شده را تایید کنند بلکه باید نوعی اطلاعات استراتژیک را که مورد نیاز مدیریت است نیز فراهم آورند.

 * سرانجام تعریف انجمن حسابداران مدیریت درمورد شاخصه‌های اطلاعات حسابداری مدیریت مسکوت می‌ماند. در حالی‌که در تعریف ارائه شده در این مقاله، شناخت ثابتی از شاخصه‌های حسابداری مدیریت ارائه می‌شود.

طبیعت و محدوده‌های حسابداری مدیریت

سیستمهای حسابداری مدیریت نتایج اندازه‌گیریهای مالی وغیرمالی فعالیتهای عملیاتی را گزارش می‌کنند. این سیستمها همچنین به پروژه‌ها و طرحهای عملیاتی آینده نیز کمک می‌دهند. یکی از نمونه‌های اطلاعاتی که مدیران به آن نیازمندند، بهای تمام‌شده محصول و اندازه‌گیری تحویل تولیدات بموقع است.

این اقلام دونوع از انواع اندازه‌گیری است که حسابداری مدیریت با آن سروکار دارد.

بهای تمام‌شده مثالی است از اندازه‌گیری که در اصطلاحات مالی بیان می‌شود، در حالی‌که تحویل بموقع مثالی است از اندازه‌گیری عملیاتی.

آموزش تولیدکنندگان برای اندازه‌گیری، جمع‌آوری، گزارش، تفسیر و ارائه این اطلاعات به مدیران، موضوع حسابداری مدیریت است.

روشهای اندازه‌گیری مختلفی برای پدیده‌ها وجود دارد. برای مثال بهای تمام‌شده محصول یا توانایی سوداوری آن را به چندین روش می‌توان محاسبه کرد. به همین ترتیب کیفیت را نیز می‌توان با استفاده از تنوع روشها اندازه گرفت.

هر عملیات مالی و غیرمالیِ درخور اندازه‌گیری ممکن است تحت شرایط خاصی مفید و سودمند باشد. درک روشهای چندگانه اندازه‌گیری و دانستن زمان و چگونگی استفاده از‌ آنها قسمت اصلی مطالعه حسابداری مدیریت است.

هدف حسابداری مدیریت‌ـ مثلث استراتژیک

هدف اساسی حسابداری مدیریت کمک به سازمان به‌منظور به‌دست آوردن اصول استراتژیک آن سازمان است. فراهم آوردن این اصول نیازهای مشتریان و دیگر سهامداران را برآورده می‌کند.

استراتژی راهی است که به‌کمک آن، شرکت خود را از دیگر رقیبان متمایز می‌سازد و جایگاه خود را پیدا می‌کند.

امتیازات رقابتی برروی سه بُعد کیفیت، زمان و بهای تمام‌شده یا هزینه استوار است.

مشتریان انتظارات مختلفی از حالات و کیفیت قابل اعتماد به محصول دارند. آنها بهای تمام‌شده، زمان و چگونگی تحویل محصول یا خدمتشان را درنظر می‌گیرند.

برای راضی نگه‌داشتن مشتریان و رقابت با سایر تولیدکنندگان باید به‌صورت همزمان روی سه بُعد کیفیت، هزینه و زمان رقابت کرد. این سه عنصر یک مثلث استراتژیک را تشکیل می‌دهند.

 * کیفیت، تجربه کلی یک مشتری با یک محصول است که خصوصیات فیزیکی و امکانات آن محصول و قابلیت اعتماد به کارایی امکانات آن را دربر می‌گیرد. کیفیت همچنین شامل خدمات‌دهی این امکانات مانند خدمات پس‌از فروش و سطح کارایی خدمات انجام شده به‌وسیله یک سازمان است.

 * بهای تمام‌شده یا هزینه، شامل منابع مصرف‌شده به‌وسیله تولیدکنندگان و سازمانهای حمایت‌کننده آنها مانند عرضه‌کنندگان و فروشندگان است. بهای تمام‌شده محصول شامل کل حلقه ارزش یعنی کل تشکیلات از عرضه‌کننده تا خدمات‌دهی بعداز فروش و مصرف‌کنندگان یا کسانی که برای مشتریان ارزش افزوده به‌وجود می‌آورند می‌باشد. با این تعبیر بهای تمام‌شده مشتریان شامل بهای تمام‌شده حمایت‌کننده و مصرف‌کننده محصول است، که این معمولاً بهای تمام‌شده مالکیت نامیده‌ می‌شود.

 * زمان یعنی مدتی‌که طول می‌کشد تا شرکت پس از اعلام نیاز محصول را در دسترس مشتری قرار دهد، یا مدتی که شرکت قادر است محصولاتش را با امکانات جدید یا تکنولوژی نوآوری شده با سرعت توسعه دهد و آن را در سریعترین وقت به بازار عرضه کند. همچنین زمان شامل صرف وقت جهت کامل‌کردن حلقه فعالیتها نظیر شروع تا پایان تولید می‌شود.

حسابداری مدیریت در ذات خود، هدف نیست، بلکه وسیله مهمی است برای به‌دست آوردن هدفهای استراتژیک سازمان.

 در حالی‌که عناصر اصلی استراتژی در گذشته نیز بارها منتشر شده است لیکن استفاده از یک گروه سه تایی برای نشان دادن آنها تازگی دارد. این مثلث بسیار مانند همان چیزی است که آرتور اندرسن (Arthur Anderson) استفاده کرد. رابین‌کوپر (Robin Cooper) از یک فضای سه بُعدی برای نمایش قیمت، کیفیت و اجرا استفاده می‌کند. سه عنصر مثلث استراتژیک مربوط به همه سازمانها می‌شود: تجارت، بازار و فعالیتهای غیرانتفاعی دولت. این سازمانها با یک تقاضا برای قیمت پایین، کیفیت بالا و تحویل بموقع محصول یا خدمات رو به‌رو هستند.

برای مثال دانشگاهها باید کیفیت آموزشی را در قیمت قابل پرداخت فراهم نمایند ضمن اینکه دایرکردن کلاسها نیز باید منطبق با نیاز دانشجویان باشد.

سرانجام نکته اینجاست که مفهوم کیفیت، هزینه و زمان در چارچوب یک سازمان یا محصول تغییر می‌کند. برای مثال کیفیت در رابطه با اتومبیل، اجزای آن (راحتی راننده، ایمنی سیستم موزیک و غیره...) و قابلیت اعتماد (تناوب یا تکرار تعمیرات) است. در حالی‌که کیفیت در رابطه با تحصیل مشکلتر تعریف می‌شود که ممکن است به سواد یا معلومات عمومی و یا مهارتهای شغلی، توانایی تفکر، مهارتهای ارتباطی و... اطلاق شود.

به‌همین شیوه، زمان برای یک کارخانه‌دار اجسام نیمه هادی همانند اینتل (INTEL) عرضه بموقع یک میکروپرسسور جدید برای اولین بار به بازار است و برای یک کمپانی مثل فدرال اکسپرس (Federal Express) زمان یعنی تحویل بموقع.

طبیعت حسابداری مدیریت

حسابداری مدیریت برای تحکیم نقش فعالیتهایش در استراتژی سازمان باید به فراهم آوردن اطلاعات مربوط به سه اصل استراتژیک کیفیت، هزینه و زمان کمک کند. این اطلاعات شامل:

1ـ جمع‌آوری اطلاعات از فعالیتهای روزانه مدیران که با اصول استراتژیک سازمان مرتبط است،

2ـ افزایش توانایی مدیران برای تاثیرگذاری در تمام عملیات اقتصادی انجام شده به‌منظور کسب اصول استراتژیک سازمان یا به‌عبارت دیگر افزایش میزان تاثیرگذاری مدیران در مجموعه عملیات مرتبط با مشتریان، عرضه‌کنندگان و فروشندگان در جهت استراتژیهای سازمان، و

3ـ فراهم‌آوردن دیدگاهی وسیع از استراتژیها و فعالیتهای سازمان است.

ارتباط با فعالیتهای روزانه

برقراری ارتباط بین فعالیتهای روزانه هر فرد در سازمان با موضوعهای استراتژی مدون‌شده از اهمیت خاصی برخوردار است.

یک شرکت کامپیوتری در ایالات متحد بر خود می‌بالید که در استراتژی‌اش چنان ارتباطی ایجاد کرده که هر کسی در هر سطحی در سازمان از هدفهای شرکت با خبر است. بعضی از منتقدان و شکاکان که از بیرون به شرکت نگاه می‌کردند تصمیم گرفتند که از این ادعا امتحان به‌عمل آورند. آنها از یک نظافتچی که در آن شرکت کار می‌کرد در مورد شغلش و ارتباط آن با هدفهای سازمان سئوال کردند. نظافتچی پاسخ داد که: "هدف سازمان ما کاهش بهای تمام‌شده محصولات است. بخشی از بهای تمام‌شده محصولات ما را هزینه انبارداری مواد و قطعات تشکیل داده است. ما اخیراً شیوه‌مان را به‌روش نگهداری محصولات به‌صورت آنی و بموقع که باعث کاهش هزینه‌های انبار می‌شود تغییر داده‌ایم. این بدان معنی است که عرضه‌کنندگان ما محصولاتشان را هر دو ساعت به ما تحویل می‌دهند. اگر من محل این بارگیری را قبل از اینکه محموله‌های بعدی برسند تمیز نکنم ما نمی‌توانیم تحویل را بموقع انجام دهیم و این‌کار روند و برنامه تولید را به‌تعویق می‌اندازد و در نهایت مجدداً باعث افزایش بهای تمام‌شده محصولات می‌شود. همچنین با این‌کار می‌توانیم باعث ایجاد ارزش افزوده برای عرضه‌کنندگان شویم".

ارتباط موفق به نظافتچی اجازه داده بود که فعالیتهای روزانه‌اش را با استراتژی سازمان پیوند دهد، و این‌کار او را تشویق می‌کرد که به‌شیوه‌ای رفتار کند تا به کارش معنی ببخشد. او در واقع شخص مهمی در کامل کردن و به انجام رساندن موضوعی مرتبط با اصول استراتژیک سازمان شمرده می‌شد.

به این ترتیب حسابداری مدیریت به مدیران کمک می‌کند تا دربارة رئوس مثلث استراتژیک یعنی کیفیت، هزینه و زمان اطلاعات مورد نیاز را فراهم و منتشر کنند.

اطلاعات حسابداری مدیریت به مدیر کمک می‌کند که اهداف کیفیتی را از طریق اندازه‌گیری منابع صرف‌شده برای پیشگیری از نواقص احتمالی تولیدات، هزینه بازسازی تولیدات ناقص، هزینه انجام تعمیرات و نگهداری تجهیزات، فرصتهای از دست رفته فروش به‌دلیل نبود کیفیت محصولات و سرمایه‌گذاری جدید برای افزایش کیفیت محصول مشخص کند و به تحلیل تاثیرات هزینه‌های کیفیت بر سود برسد.

مثالهایی از اطلاعاتی که به مدیران کمک می‌کند تا مفاهیم استراتژیک مدیریت بهای تمام‌شده را دریابند عبارتند از اطلاعات منابع صرف‌شده برای تولید محصولات درطی یک دوره زمانی، اندازه‌گیری منابع صرف‌شده برای اجرای سایر فعالیتها در طی یک دوره زمانی، تجزیه و تحلیل عوامل موثر در بهای تمام‌شده، تجزیه و تحلیل سوداوری محصولات، تجزیه وتحلیل ساختاری قیمت عرضه‌کنندگان و مقایسه قیمتهایشان با قیمتهای سایر رقیبان.

حسابداری مدیریت همچنین برای کمک به درک اصل دیگر استراتژیک یعنی زمان با استفاده از معیارهای اندازه‌گیری گزارشهایی مثل فرصتهای از دست رفته فروش به‌علت تأخیر در تولید، هزینه‌های ناشی از تاخیر مواد از جانب عرضه‌کنندگان، مقایسه فروش محصولات جدید در مقابل محصولات قدیم، زمان پاسخگویی به سفارشهای مشتریان و میزان ظرفیتهای در دسترس استفاده نشده به‌دلیل تولید محصولات جدید را تهیه می‌کند.

توسعه در شرکتهای بزرگ چیست

کیفیت، قیمت و زمان پاسخگویی به تقاضای مشتریان در اغلب سازمانها وابسته به نوع رابطه با عرضه‌کنندگان و فروشندگان است.

این رابطه قسمتی از زنجیره ارزش شرکت است و نحوه ارائه خدمات به مشتریان در شرکتهای درحال توسعه را نشان می‌دهد.

شکل 3 نشاندهنده نمونه‌ای عمومی از شرکتهای در حال توسعه است. حسابداری مدیریت باید با فراهم آوردن اطلاعات برای توسعه شرکتها به تمرکز مدیریت به فراسوی مرزهای سازمانی کمک کند. برخی از مثالها از نوع اطلاعات حسابداری مدیریت که مورد نیاز شرکتهای درحال توسعه است عبارتند از انتظارات مشتریان از امکانات و قیمتها، تاثیر فعالیتهای مدیران بر بهای تمام‌شده کالاهای تامین‌شده، هزینه‌های بازاریابی توسط واسطه‌های فروش و درصد توزیع بهای تمام‌شده بین عوامل داخلی و خارجی سازمان.

تحقیق  درباره نظام اداری سوئد

کوه های نورلند در امتداد مرز نروژ و در شمال سوئد، دو سوم مساحت این کشور را پوشانده است . در مرکز شمار زیاد دریاچه هاست . در جنوب کوه های کم ارتفاع اسمالند و زمینهای پس و حاصلخیز اسکونا قرار دارد . رودهای مهم سوئد عبارتند از : اومه ، تورنه ، اونگرمان ، دال. بلندترین نقطه : قله‌ی کبنکایزه ، 2123 متر .

سوئد زمستانهای سرد و طولانی و تابستانهای گرم دارد ، هر چند در شمال – جایی که برف روی کوه ها هشت ماه دوام دارد – این وضع شدیدتر از جنب است . ناحیه‌ی اسکانه در جنوب ، زمستان نسبتاً ملایمی دارد .

شهرهای مهم: گوته بورگ, مالمو, اوپسالا, لینکوپینگ, وستاروس, یونکوپینگ, هلسینگبورگ, بوروس, سوندسوال, لوند

خط ساحلی: 3,218کیلومتر

مختصات جغرافیایی: 62 درجه شمالی و 15 درجه شرقی

در شمال این کشور همانند مناطق قطبی 6 ماه از سال روز است و 6 ماه شب. در مناطق جنوبی‌تر چهار فصل سال را می‌توان دید اما تابستان‌های آن به گرمی تابستان‌های ایران نیست و دمای هوا بین 18 تا 25 درجه سانتیگراد در نوسان است.

همسایگان سوئد: سوئد از غرب با کشور نروژ ، از شمال شرق با کشور فنلاند از شرق با خلیجی به نام بوتنیا و از جنوب غربی با کشور دانمارک همسایه است.

مردم سوئد همراه با مردمان نروژ، ایسلند و دانمارک از شاخه ژرمنی اقوام هندواروپایی بوده و تبارشان به وایکینگ‌ها می‌رسد.سوئدی‌ها جزو شهروندانی در جهان هستند که از کیفیت بالای زندگی برخوردارند. نرخ بیکاری آن پایین است و اقتصاد آن بر پایه مشارکت مردم در سرمایه‌گذاری‌ها استوار است.

زبان سوئدی از خانواده زبان‌های هندواروپایی شاخه ژرمنی است و با زبان‌های نروژی و دانمارکی نزدیکی دارد. این سه زبان بسیار به هم نزدیک بوده و اغلب گویشوران آن‌ها می‌توانند هر کدام به زبان خود با هم ارتباط زبانی برقرار کنند. زبان سوئدی، زبان رسمی کشور سوئد می‌باشد. در برخی نواحی شمالی کشور، به زبان فنلاندی نیز تکلم می‌گردد. تعداد ۴ زبان اقلیمی اعم از فنلاندی، تورندال، رومانی (زبان کولی‌ها) و ییدیش (زبان یهیودیان) در کشور سوئد تکلم می‌گردد. شهروندان سوئدی تا حدود معینی در تعامل با دستگاه‌های دولتی از حق استفاده از این زبان‌ها برخوردار بوده و هم چنین درخصوص مراقبت‌های کودکان و بزرگسالان از حق استفاده از زبان‌های فنلاندی و سامی نیز برخوردارمی‌باشند.

ملاحظات تاريخي

كشورسوئد كشوري با وسعت450 هزاركيلومتر مربع و 7/8 ميليون نفر سكنه با زبان ملي سوئدي مي‌باشد.كشورسوئد به استثناي جمعيت ساكن ناحيه فنلاندي زبان شمال شرق و اقوام سامي از لحاظ قومي و زباني كشوري كاملاً يكدست محسوب مي‌گردد. امروزه درحدود يك ميليون نفر از تعدادكل جمعيت سوئد مهاجر بوده ويا دست كم يكي از والدين آنان از ساير كشورها به ويژه كشورهاي اسكانديناوي به كشور سوئد مهاجرت نموده اند.كشور سوئد از نوع حكومت مشروطه برخوردار بوده و دولت به شكل پارلماني اداره ميگردد. پادشاه تنها وظايف تشريفاتي از قبيل فرديت نخست كشور و برخورداري از قدرت صوري در تصميم گيريهاي دولتي را بر عهده دارد .پارلمان اصلي ترين بدنه تصميم گيري كشور سوئد محسوب شده و از سال1971 با تعداد 349 عضو به فعاليت مبادرت مي‌نمايد. از سال 1994 انتخابات مجلس هرساله صورت مي‌گيرد. به جز دوره60 ساله غير سوسياليستي( سالهاي 1932 تا 1991) حزب سوسيال دمكرات در راس قدرت قرار داشته است و اين در حالي‌است كه طي انتخابات سال1991 احزاب غيرسوسياليستي نيز از اكثريت آرا برخوردار گرديده و به مدت3سال حكومت نمودند.گفتني است در انتخابات سال1994سوسيال دمكراتها مجددا به صحنه قدرت بازگشتند .حكومتهاي محلي نيز بصورت 24 انجمن بخشي و286 واحد شهرداري فعاليت داشته و درحدود 95% جمعيت به كليساي رسمي ايالت لوتران وابستگي دارند. جنگ آزادي بخشي سوئد كه در آغاز قرن 16 ميلادي ( 1560-1532) توسط گوستاو واسا صورت گرفت، به نقض « اتحاد كالمار » ميان3 كشور نورديك - سوئد، دانمارك و نروژ- منجر گرديد. از اين روي گوستاو واسا اولين نائب السطلنه كشور بود كه در سال1532 به عنوان پادشاه دولت متحد و متمركز سوئد معرفي گرديد. وي هم چنين استحكاماتي بنا نموده و كنترل كليساها ي كشور را در دست گرفت. بعدها اين امر منجر به اين گرديد كه كليسا‌هاي كشور كه طي قرن11 شاخه‌اي از كليساي بين المللي كاتوليك محسوب مي‌گرديد به كليساي دولتي لوتريسم و پروتستانيزم تغيير وضعيت دهد.پس از گذشت يك قرن كشور سوئد به قدرت اصلي اروپاي شمالي مبدل گرديد. ملّت سوئد در جنگ‌هاي30 ساله به سود پروتستان‌هاي شمالي آلمان مبارزه مي‌كردند. موقعيت قلمرو سوئد از لحاظ موفقيتهاي نظامي درميادين نبرد، متفاوت بود. سوئد، در اوج توفق نظامي خود، نه تنها قلمرو كنوني خود، بلكه فنلاند، قسمتي از روسيه، كشورهاي بالتيك، لهستان ، آلمان و نروژ را نيز شامل مي‌گرديد. سوئد هم چنين از مستعمره‌اي در كشور سوئد (نوتادلاوار) برخوردارمي‌بود. فنلاند قسمتي از قلمرو سوئد محسوب مي‌گرديد، تا اين كه در سال 1809 مغلوب روسيه گرديد. از سال 1814 كشور سوئد در صلح به سر برده و ما بين دو جنگ جهاني از آنجائي كه كشوري بي طرف بود مورد حمله واقع نگرديد. از لحاظ فرهنگي، كشور سوئد تحت تاثير اخلاق كاري پروتستان و برخورداري حسي هم بستگي همه جانبه ميان گروه‌هاي مختلف قرار دارد. طي سالهاي اخير، استخدام نيرو ، سواد آموزي همگاني، توزيع درآمد و امنيت ملّي در سياست ملّي كشور از جايگاهي مهم و اساسي برخوردار بوده است. دولت‌هاي اجتماعي دموكراتيك بر دورة پس از جنگ مسلط بوده اند. مردان سوئدي در سال 1909 و زنان سوئدي در سال 1921 از حق رأي برخوردار گرديدند.كشور سوئد از اول ژانويه 1995 به عضويت اتحاديه اروپا در آمده است.

تاریخ معاصر

بنیان گذار خاندان سلطنتی فعلی سوئد ، مارشال فرانسوی ژان باتیست برنادوت در 1810 به ولیعهدی پادشاه بی فرزند انتخاب ، و در 1818 جانشین وی شد . 1814 سوئد فنلاند و آخرین متصرفات جنوب دریای بالتیک را از دست داد ، ولی در عوض نروژ را از دانمارک به دست آورد . در 1905 زمانی که اسکار دوم (سلطنت از 1872 تا 1907) پس از رأی نروژ به جدایی از تاج و تخت آن کشور کناره گرفت ، اتحاد نروژ و سوئد فسخ شد . در قرن بیستم کشور بی طرف سوئد تحت حکومت دولتهای سوسیال دموکرات برنامه‌ی رفاه عمومی جامعی را به اجرا گذاشته است . این کشور نقش رهبری اخلاقی مسائل جهانی را به خود گرفت ولی از ترور اولاف پالمه نخست وزیر (1986) به شدّت ضربه خورد . در دهه‌ی 1990 ضرورت اقتصادی سوئد را مجبور کرده است تا جنبه هایی از نظام رفاه عمومی را بر چیند . این کشور نامزد عضویت در جامعه‌ی اروپاست .

شاخص‌هاي جمعيتي

از اواخر قرن 17، كشور سوئد از سيستم منسجمي جهت ثبت جمعيت خود برخوردار بوده و از سال 1860، آمارگيري‌هاي جمعيتي به طور مرتب در فواصل 10-5 به عمل مي‌آيد.

در نتيجه پيگيري چنين آمارهايي، بر آورد تغييرات جمعيتي طي300 سال اخير به آساني امكان پذير است. در فاصله قرن 19 تا سال 1914، تقريباً به ازاي هر 5 شهروند سوئدي حضور1 مهاجر در جمعيت 5 ميليوني سوئد، مشهود مي‌باشد. در آن اثنا، فرآيند انقلاب صنعتي به صورت واقعاً پيگيري با تأثيرات آن بر روي شهرنشيني پي گيري مي‌شد. نرخ زاد و ولد درميان كارگران صنعتي كاهش يافته و نرخ مرگ و مير در نتيجه افزايش خدمات بهداشتي از روند نزولي برخوردار گرديد.

طي دهه‌هاي اخير نرخ مرگ و مير بسيار متغير بوده است. به نحو يكه در پايان دهه 1980 افزايش ميزان تولد و در طول دهه1990 كاهش نرخ مواليد مشهور مي‌باشد. روند مهاجرت طي دورة پس از جنگ بسيار متغير بوده و در برخي سال‌ها از نرخ تولد نيز فراتر رفته است.

در سال 2000 تقريباً از هر10 شهروند سوئدي1 نفر در خارج از قلمرو سوئد تولد يافته است. جمعيت كشور به طور بسيار نا هماهنگي در سرزمين‌هاي وسيعي در طول مرز شمالي در نتيجة تغييرات عمدة و شرايط اكولوژيكي پراكنده شده است. تعداد افراد ساكن مناطق جمعيتي پرتراكم ، به طور صعودي در حال افزايش بوده و فرصت‌هاي شغلي كمي درمناطق مذكور براي افراد در دسترس مي‌باشد.

كشور سوئد از قلمرو زميني در حدود 450 هزار كيلومتر مربع با بيش ترين فاصله در نقاط شمالي و جنوبي در حدود1600 كيلومتر برخوردارمي‌باشد. از لحاظ جغرافيائي ، كشور سوئد از جنگل‌ها، درياچه‌ها و رودخانه‌هاي متعددي برخوردار مي‌باشد. مرز اين كشور با فنلاند در امتداد رشته كوه‌ها امتداد يافته است. هزاران جزيره در طول ساحل2700 كيلومتري وجود داشته و مناطق زير كشت حدود 10 در صد از سطح خشكي را شامل مي‌گردد. كشور سوئد از 9/8 ميليون سكنه برخوردار مي‌باشد كه در حدود يك هفدهم از آنان در نورلند (قسمت شمالي) كشور به سر مي‌برند. بالغ بر60 در صد اكثريت جمعيت كشور در دو قسمت جنوبي كشور ( گوتالند و سويلند)‌ ، پايتخت كشور( استكهلم)‌ و در شهرهاي گوته برگ و مالمو تمركز يافته‌اند.

شاخص‌هاي اقتصادي

طي دهه‌هاي 1950 و 1960، اقتصاد سوئد عمدتاً در اثر افزايش نرخ تقاضاي بين المللي از اقتصاد سوئد جهت خريد مواد خام و اوليه از پيشرفت چشمگيري برخوردار گرديد. رشد مذكور، شاخص عمومي اقتصاد را افزايش داده و به اعمال تغييرات اجتماعي عمده‌اي منتهي گرديد.اين درحاليست كه طي دهه 1970 ميزان رشد اقتصادي به طور فاحشي كاهش يافته، در نتيجة بحران بين المللي و عدم رشد هماهنگ در توليد، توان اقتصادي سوئد در جهت وفق دادن خود با ساير مجامع تضعيف گرديده، سرمايه گذاري صنعتي كاهش يافته، بازار كرونا دچار ركورد شده و كسر بودجه هنگفتي در تراز پرداختها بوجود آمد. رقابت به طور موقت به واسطة كاهش ارزش پول ، بهبود يافته اما اعمال اين سياست نيز تورم بالا و هزينه‌هاي كار بالاتر را به بار آورده است. از نقطه نظر تاريخي،كشور سوئد از نرخ بي كاري پاييني برخوردار بوده است. به عبارت ديگر در طول دوره‌هاي زماني معين، در ابتداي دهه‌هاي1970، 1980 و دهه 1990، بي كاري بر 2-1 در صد بالغ گرديد. در نيمه دوم دهه 1980، بازار بورس شناور شده و نرخ بدهي به طور عمده‌ افزايش يافت.بروز معضل افزايش نرخ بيكاري به افزايش تورم اقتصادي و نرخ بهره منجر گرديد. در بحران اقتصادي كه در ابتداي دهه1990 بوقوع پيوست، مؤسسات مالي سوئد با كسري اعتبار بالايي مواجه گرديدند. اين موضوع اتخاذ سياست كاهش پرداخت وام دولتي به اشخاص و شركت‌ها را بدنبال آورده و بر رشد اقتصادي تأثير منفي گذاشت. بي‌كاري به طور گسترده‌اي افزايش يافته و مصارف خانگي به طور عمده‌اي كاهش يافت مصارف عمومي نيز در نتيجه كاهش مخارج حوزه‌اي شهرداري و كشوري،كاهش يافت. در ابتداي دهه1990، هدف اصلي سياست اقتصادي كشور بر مبارزه با تورم و حفظ نرخ ارز ثابت استوار بوده است. در نتيجه اعمال سياست مذكور نرخ تورم كاهش يافته ودر مقابل نرخ بي كاري از افزايش برخوردار بود. تلاش‌هاي به عمل آمده در جهت حفظ نرخ تورم به جائي نرسيده از اين روي كشور سوئد از نظام پولي اروپا خارج شد كه اين خود به طور غير مستقيم به كاهش شديد ارزش كرونا در سپتامبر 1992 منجر گرديد. نرخ ارزش پايين كرونا فرصت مناسبي براي شركت‌هاي صادراتي فراهم نموده و نرخ پايين تورم در سوئد و تحرك رو به رشد كشور در اقتصاد جهاني به بهبود تدريجي كشور منتهي گرديد. علي رغم صعود نسبي توان اقتصادي كشور نرخ بي كاري از افزايش نسبي برخوردار بود.

در اين راستا دولت سوئد به طراحي اهداف عمده‌اي در جهت كاهش بيكاري و تشويق استخدام تا آغاز سال 2000 مبادرت نمود كه اين خود به افزايش نرخ استخدام در پايان دهة 1990 منجر گرديد. در پايان دهه 1990 نرخ بهره‌هاي ظاهري و واقعي كاهش يافته و اقتصاد سوئد از رشد و افزايش استخدام در حوزة گسترده‌اي برخوردار گرديد. در حال حاضر رشد اقتصادي كشور ثابت بوده، نرخ تورم كاهش يافته و دارائي‌هاي عمومي و تراز تجاري از افزايش چشمگيري برخوردار مي‌باشد. اقتصاد كشور سوئد اقتصادي كوچك و بازمي‌باشد كه در مقايسه با اقتصاد بين المللي تضعيف نگرديده و از جايگاه قدرتمندي در نتيجة ميانگين بالاي رشد اقتصادي در سطحي بالاتر از قبل قرار گرفته است. افزايش دارائي‌هاي عمومي كشور به برنامه‌ها و تغييرات اجتماعي خاصي در جهت ارتقاي رشد اقتصادي كشور منجر گرديده است. طي دهه 1990 سرمايه گذاري‌هاي عمده‌اي در حوزة آموزش، افزايش امكانات آموزشي مقطع آموزشي پيش دبستاني، گسترش آموزش عالي و آموزش بزرگسالان با هدف افزايش قابليت بزرگ سالان با سطح پايين آموزش صورت گرفت.سرمايه گذاري‌هايي نيز در حوزه بهداشت و خدمات مراقبتي مراكز آموزشي سراسر كشور صورت گرفته است. درحال حاضر بازارهاي مالي كشور سوئد از ثبات برخودار بوده و به كاهش نرخ حداقل بهره وام مبادرت مي‌نمايند. افزايش ثبات اقتصادي و كاهش نرخ بيكاري به افزايش اعتماد كشورهاي عضو اتحاديه اروپا به ويژه كشورهاي پيرامون سوئد منجر گرديده است. كشور سوئد با وجود اجراي معيارهاي الحاق به اتحادية مالي اروپا، تا كنون،تصميم به الحاق به آن نگرفته است.

در سال 2001 تراكم فردي جمعيت 22 نفر در هر كيلومتر مربع بوده است. اين رقم از منطقه‌اي به منطقه ديگر متغير مي‌باشد. متراكم ترين منطقة جمعيتي كشور استان استكهلم بر آورد شده است كه تعداد 281 نفر در هر كيلومتر مربع از آن ساكن مي‌باشند. در استان اسكان 102 نفر در هر كيلومتر مربع، در حالي كه در استان‌هاي شمالي ( يايلند و نورپوتن) تنها 3 نفر در هر كيلومتر مربع ساكن مي‌باشند نرخ تولد در سوئد، پس از سير صعودي آن در پايان دهه 1980 در آغاز دهه 1990، از كاهش چشمگيري برخوردار بوده است. طبق آخرين آمار بدست آمده طي سال2000 به نسبت هر زن يك و نيم تولد وجود داشته است. ميانگين اميد به زندگي از حدود40 سال طي دهة 1850 به 55 سال در دهه 1900 و 77 سال براي مردان و 82 سال براي زنان طي دهه 2000 افزايش يافته است.

سوئد از منابع معدني متعدي از قبيل آهن، مس، روي، سرب، طلا، نقره، ذغال سنگ، گوگرد و منيزيم برخوردار مي‌باشد.

سیستم سیاسی سوئد

سوئدیک کشوردموکراسی است ومردم سوئدنمایندگان کشور را انتخاب میکنند. انتخابات هرچهارسال یکبارانجام میگیرد.

سوئددرسه سطح مختلف اداره میشود:

۱. درسطح ملی ، مجلس اداره کنندهاست.

2. درسطح منطقهای؛سوئدبه۲۱ استان تقسیم میشود و شورای لندستینگ تصمیمگیرنده است.

3. درسطح محلی شورای هر کمونیبرایکمون خود تصمیم میگیرد.

پول و اقتصاد سوئد (Sweden Economy)

در گذشته نه چندان دور، تا اواخر قرن هجدهم میلادی، سوئد یکی از فقیرترین کشورهای اروپا بود، اما بعدها دوران رشد اقتصادی سوئد آغاز شد. بعد از جنگ جهانی دوم این رشد اقتصادی شتاب بیشتری به خود گرفت، درآمد خالص ملی کشور بالا رفت و شکوفائی رشد اقتصادی به وجود آمد. نرخ بیکاری این کشور هم اكنون5.6 درصد است. آماری از جمعیت زیر خط فقر این کشور در دسترس نیست، اما به نظر می‌رسد این آمار نباید چندان بالا باشد. تورم در این کشور 1.4 درصد است.

درآمد کشور سوئد مثل دیگر کشورهای نسبتا کوچک صنعتی، وابسته به صادرات تولیدات صنعتی است. اروپا مهم ترين بازار صادراتي کشور است. 60 درصد توليدات کشور سوئد به ديگر کشورهاي عضو بازار مشترک اروپا صادر مي شود. آمريکاي شمالي و کشورهاي آسياي جنوب شرقي از ديگر بازارهاي مهم صادراتي سوئد هستند. 35 درصد از محصولات صادراتی این کشور را ماشین‌آلات تشکیل می‌دهد و بقیه شامل وسایل نقلیه موتوری، کاغذ و مشتقات آن، چوب، محصولات آهنی و فولادی و مواد شیمیایی است که به کشورهای آلمان (9.8 درصد)، آمریکا (9.3 درصد)، انگلستان (7.1 درصد)، دانمارک (6.9 درصد)، فنلاند (6 درصد)، فرانسه (4.9 درصد)، هلند (4.7 درصد) و بلژیک (4.5 درصد) صادر می‌شود.

محصولات وارداتی به این کشور شامل ماشین‌آلات، نفت و مشتقات آن، مواد شیمیایی، وسایل نقلیه موتوری، آهن و فولاد، مواد غذایی و البسه است. مهمترین شرکای واردات سوئد را کشورهای آلمان (17.3 درصد)، دانمارک (9.1 درصد)، نروژ (8.2 درصد)، انگلیس (6 درصد)، هلند (5.8 درصد)، فنلاند (5.7 درصد)، فرانسه (4.6 درصد) و بلژیک (4.1 درصد) تشکیل می‌دهند.

بررسی رشد اقتصادی و کارآفرینی در سوئد

کشور سوئد با داشتن ۸۸۵۰۰۰۰ نفرجمعیت در شمال قاره اروپا قرار دارد و جزو کشورهای پیشرفته صنعتی می باشد. سرانه تولید ناخالص داخلی در این کشور۲۳۰۰۰ دلار و میزان بیکاری حدود ۷% می باشد.

بعضی از شاخصهای اقتصادی این کشور در مقایسه با ۴۷ کشور توسعه یافته صنعتی و در حال توسعه به قرار ذیل است:

سرانه تولید ناخالص داخلی به ازای هر فرد شاغل حدود ۴۸۰۰۰ دلار آمـریکا می باشد. )رتبه ۱۹(

توانایی سرمایه گذاری مخاطره آمیز برای توسعه کسب و کار در این کشور دارای مقیاس حدود ۳/۷ است.)رتبه ۵ (

میزان درک مدیران این کشور از کارآفرینی ، دارای مقیاس حدود ۶/۶ است. )رتبه ۱۶(

هزینه کل تحقیقات در این کشور حدود ۸ میلیارد دلار آمریکا می باشد. )رتبه ۸ (

مجلس و دولت

مجلس سوئد از تعداد 349 نماينده با دورة نمايندگي4ساله ، متشكل مي‌گردد. به هنگام تشكيل دولت جديد، مجلس ملي سوئد از نقش تعيين كننده‌اي برخوردار مي‌باشد. وظيفه « سخن‌گو» به عنوان عاليترين نمايندة ريكسدگ، معرفي نخست وزيركابينه مي‌باشد. « سخن گو» با رهبران احزاب سياسي مجلس به بحث و گفتگو پرداخته و تلاش مي‌نمايد كه مشخص كند چه فردي از بيش ترين اقبال جهت تشكيل « دولت » برخوردارمي‌باشد.ازجمله ديگروظايف مهم ريكسدگ، اطمينان يافتن از اجراي تصميمات و قوانين مأخوذه توسط دولت و مراجع قدرت مي‌باشد. ريكسدگ همچنين به وضع قوانين و تصميماتي درخصوص ترازها و توزيع درآمد و مخارج نظام مبادرت مي‌نمايد. اين بدان معناست كه دركنار مسائل ديگر، دولت ابتدا پيشنهاداتي به صورت لوايح به ريكسدگ ارائه نموده و سپس درخصوص قوانيني كه براي به اجرا گذاردن تصميمات ريكسدگ لازم مي‌باشند، تصميم گيري مي‌نمايد. به علاوه ، دولت درخصوص بودجة مصوب ريكسدگ به تخصيص منابع مالي اختصاصي مبادرت نموده، با كشورهاي ديگر موافقت نامه‌هائي منعقد نموده، فعاليت‌هاي داخلي را هدايت نموده، فعاليت‌هاي مراجع مديريتي را رهبري نموده و در موارد خاصي به استيناف‌هاي مخالف تصميمات مراجع رسيدگي مي‌نمايد. دولت از نخست وزير و هيئت وزيران متشكل مي‌گردد. اعضاي دولت و نخست وزير نيز در جهت تحقق برنامه‌هاي ملّي سياسي فعاليت مي‌نمايند. اگر اعضاي پارلمان به عنوان وزير انتخاب گردند از جانشيني جهت انجام فعاليتهاي پارلماني خود برخوردار مي‌گردند. اعضاي دولت از ميان كارمندان دولتي تحت عنوان كابينة دولت انتخاب مي‌گردند. اين كارمندان بدون احتساب افرادي كه در خارج از كشور فعاليت دارند( افرادي در مشاغل وزارتي و اعضاي « دفتر نخست وزيري» يا « كابينه نخست وزير») بر3000 نفر بالغ مي‌گردد. تعداد كارمندان مشاغل وزارتي و تمركز فعاليت آنان در طول زمان، عمدتاً بدليل تغيير اولويت‌هاي سياسي، متغيرمي‌باشد. از جمله وزارتخانه‌هائي كه درخصوص مسائل آموزشي فعاليت مي‌نمايند مي‌توان به وزارت آموزش و علوم، وزارت صنايع، وزارت استخدام و ارتباطات و وزارت كشاورزي سوئد اشاره نمود.وزارتخانه‌ها در سطح وسيعي، به عنوان هيئت‌هاي مقدماتي دولت با يكديگر همكاري مي‌نمايند. به اجرا در آوردن تصميمات مأخوذه بر عهدة مراجع قدرت و عوامل مديريتي اصلي مي‌باشد. در اين حالت وزارت خارجه سوئد استثناء است، چرا كه هم به‌عنوان بخشي از دفتر دولت و هم به‌عنوان مرجع مركزي نظارت برسفارت‌خانه و كنسول‌گري‌هاي سوئد فعاليت مي‌نمايند. كميته يا كميسيون‌هاي دولتي متعددي جهت مشاركت با دولت در جهت اجراي امور مملكتي تشكيل مي‌يابد.كميسون‌ها ممكن است از متخصصان يا نمايندگان سازمان‌هاي مختلف ، اعضاي پارلمان يا مأمورين برخوردار از دانش تخصصي در حيطه مربوطه تشكيل يابد. دولت در خصوص فعاليت كميسيون‌ها حيطه‌اي را معين نموده،كميسيون نيز وظيفة خود را انجام داده و سپس طرح‌هاي پيشنهادي را به دولت ارائه مي‌نمايد. طبق تخمين‌هاي به عمل آمده ، تعداد 200 كميسيون به طور همزمان تشكيل مي‌گردد كه اغلب اين كميسيون‌ها تا مدت زمان 2 سال فعال مي‌باشند. دولت نيز گزارشي ساليانه در خصوص نوع فعاليت و درجه پيشرفت فعاليت كميسيون‌هاي مذكور به ريكسدگ ارائه مي‌دهد. اين در حالي‌است كه دولت نيز به تشكيل كميسيون‌هايي مبادرت مي‌نمايد.كميسيون‌هاي مذكور در محدودة زماني معيني به طور مداوم و سريع فعاليت نموده و طرح‌هائي در خصوص چگونگي حل مسائل مهم ارائه مي‌نمايند.

مراجع تصميم گيرنده

تصميمات دولت و ريكسدگ توسط نهادهاي مركزي مديريتي كه به صورت مستقل از وزارتخانه‌هاي مختلف فعاليت مي‌نمايند، به مرحلة اجرا در مي‌آيد. نهادهاي مذكور به اتخاذ تصميمات منطبق با اصول كلي دولت كه نه تنها در دستورات كلّي به مراجع اجرائي بلكه در متن بودجة سالانه دولت و نيز در جهت اعطاي وظايف معين به مراجع اجرائي مشخص گرديده ، مبادرت مي‌نمايند.

دادگاه‌ها

آزادي عمل و استقلال دادگاه‌ها در قانون اساسي كشور سوئد تضمين شده است. دادگاه‌ها نيز به اجراي قوانين حقوقي قابل اجراء مبادرت مي‌نمايند. مجلس ملي سوئد‌(ريكسدگ) ، دولت و هيچ يك از نهادهاي ديگر از حق تصميم گيري درخصوص نحوه فعاليت و عملكرد دادگاه‌هاي كشور برخوردار نمي باشند. نقش دادگاه‌ها و مراجع اجرائي كشور بي طرفانه و در جهت برخورد قانوني برابر تعيين گرديده است..

شهرداري‌ها و شوراهاي استاني

كشور سوئد از 289 منطقة شهرداري،21 استان و 21 شوراي استاني، متشكل مي‌گردد. شهرداري گاتلند نيز كه از شوراي استاني برخوردار نمي باشد در تقسيم بندي فوق لحاظ گرديده است. اجراي سياستهاي خود مختاري شهرداري‌ها در كشور سوئد بخشي مهمي از سيستم دموكراتيك كشور را به نمايش مي‌گذارد. شهرداري‌ها و شوراهاي استاني درجهت اجراي تعهدات خود به وضع ماليات بر ساكنين مناطق مختلف مبادرت مي‌نمايند. عالي ترين هيأت‌هاي تصميم‌گيري، شهرداري‌ها، شوراهاي محلي و هيأت‌هاي سازماني شوراهاي استاني مي‌باشند.كليه شهرداري‌هاي كشور از واحد يا منطقة مديريتي با محدودة جغرافيائي معين برخودارمي‌باشند.از جمله مهم‌ترين حيطه‌هاي مسئوليتي شهرداري‌هاي كشور مي‌توان به نظارت بر فعاليت مدارس پيش دبستاني،مراكزمراقبتي كودكان دبستاني، ارائه آموزشهاي پيش نياز آموزش مهارتهاي بدني و آموزش بزرگسالان، فراهم نمودن خدمات اجتماعي اعم از بهداشت كودكان و نوجوانان، اعطاي كمك‌هاي اجتماعي، مراقبت و حمايت از سالمندان ، حفاظت ازمحيط زيست و رعايت بهداشت، رسيدگي بر بهداشت خيابان‌ها،جاده‌ها، پارك‌ها ، طراحي و ساخت شهري اشاره نمود. انتخابات شهرداري‌ها هر4 سال يكبار و به طور همزمان با انتخابات عمومي برگزارمي‌گردد. از جمله افرادي كه مجاز به شركت در انتخابات شهرداري‌ها مي‌باشند مي‌توان به ساكنين حوزة شهرداري مربوطه من جمله شهروندان خارجي با سابقه سكونت 3 ساله متوالي در كشور و شهروندان كشورهاي عضو اتحاديه اروپا به علاوة شهروندان كشورهاي ايسلند و نروژ اشاره نمود. شوراهاي استاني حداقل از يك شهرداري متشكل مي‌گردند. از جمله مهم ترين وظايف شوراهاي استاني مي‌توان به رسيدگي بر امور و مسائل عمومي اعم از بهداشت و سلامت، آموزش ، مراقبت‌هاي اجتماعي و علوم كشاورزي و صنايع اشاره نمود.مشاورين شوراهاي استاني هر4 سال يكبار و طبق قوانين شهرداري انتخاب مي‌گردند.

قوانین اساسی سوئد PUT

سوئد برای اداره کشور و حفظ حق و حقوق شهروندان خود دارای چهار قانون اساسی می باشد.

آن چهار قانون اساسی یکی در مورد نوع حکومت است؛ دیگری راجع به تسلسل سلطنت.

آزادی مطبوعات و آزادی بیان دو قانون اساسی دیگرسوئد را تشکیل میدهند.

1- درقانون اساسی نوع حکومت نوشته شده و توضیح داده می شود که سوئد چگونه باید اداره شود. در آن نوشته شده که تمام قدرت از مردم می آید و اینکه در سوئد انتخابات عمومی و حق رأی مساوی است.

2- قانون وراثت سلطنت؛ قانونی است که تعیین می کند چه کسی میتواند پادشاه یا ملکه شود.

3- قانون اساسی آزادی بیان را به تلویزیون و فیلم و روزنامه ها می دهد که بدون مانع و سانسور اخباررا پخش کنند.

4- شهروندان بدون سانسور اجازه چاپ و انتشار نوشته جات را دارند. این در قانون آزادی مطبوعات قید شده است.

سوئد چگونه باید اداره شود ؟

درقانون اساسی نوع حکومت نوشته شده و توضیح داده می شود که سوئد چگونه باید اداره شود. در آن نوشته شده که تمام قدرت از مردم می آید و اینکه در سوئد انتخابات عمومی و حق رأی مساوی است.

این قانون آزادی ها و حق و حقوق شهروندان را نیز تعیین می کند.

اتباع سوئد دارای آزادی بیان می باشند به این معنی که نظرشان هرچه باشد میتوانند آن را بیان کنند.

آنها آزادی کسب اطلاعات را دارند یعنی حق دارند از مقامات بخواهند که اطلاعاتی را که می خواهند در اختیارشان گزارند. آنها آزادی انعقاد جلسات یعنی حق تشکیل جلسه دارند که در آنجا عقاید خود را هر چه باشد ابراز دارند.

شهروندان سوئد آزادی تظاهرات نیز دارند. یعنی شرکت کردن در تظاهرات و یا سازمان بندی آن. آنها در رابطه با انجمن نیز داری آزادی می باشند یعنی آزاد هستند که انجمن تشکیل داده و یا عضو هر انجمنی بشوند.

درسوئد آزادی دین نیزوجود دارد یعنی هر کس آزاد است که دین خود را داشته باشد و یا بی دین باشد.

چه کسی میتواند پادشاه یا ملکه شود

قانون وراثت سلطنت

قانونی است که تعیین می کند چه کسی میتواند پادشاه یا ملکه شود.

آزادی مطبوعات

شهروندان بدون سانسور اجازه چاپ و انتشار نوشته جات را دارند. این در قانون آزادی مطبوعات قید شده است.

سانسور مقرراتی است در مورد اینکه چه چیزهائی نباید نوشته و یا گقته شود. مردم حتی اجازه دارند که مدارک عمومی مقامات را نیز مطالعه کنند.

آزادی بیان

قانون اساسی آزادی بیان را به تلویزیون و فیلم و روزنامه ها می دهد که بدون مانع و سانسور اخباررا پخش کنند.

اتحادیه مشترک اروپا (EU)

سوئد عضو اتحادیه اروپا می باشد. بیست و هفت کشورعضو اتحادیه اروپا می باشند که در مورد اجناس و خدمات و محیط زیست و کشاورزی و پذیرش پناهجویان همکاری دارند. برای اطلاعات بیشتر در مورد کارهائی که سوئد دراتحادیه اروپا انجام می دهد می توانید به سایت اتحادیه اروپا به آدرس ذیل مراجعه نمائید.

در سوئد معمول است که همه اعضای بالغ خانواده برای امرار معاش خانواده از خود درآمدی داشته باشند.

بازار کار سوئد

تشکیل شده از شرکت ها و کسانی که در آن شرکت ها کار می کنند. هرفردی میتواند صاحب شرکتهائی باشد؛ دولت میتواند صاحب شرکتهائی باشد؛ کمون ها نیزمیتوانند صاحب شرکتهائی باشد.

شرکت ها کارفرما هستند و کسانی که در آنجا کارمی کنند کارکنان آن.

کارفرمایان و کارکنان هرکدام جداگانه برای خود سازمانهائی دارند که برای منافع اعضایشان کار می کنند.

کارکنان دارای اتحادیه های صنفی می باشند وکارفرمایان دارای سازمانهای کارفرمایان.

این سازمانها و اتحادیه ها در مورد دستمزدها و در مورد محیط کار همکاری دارند.

 سازمان های کارفرمایان

 انجمن تجاری سوئد

این انجمن برای شرکت های کوچک و نیمه بزرگ می باشد. کمون ها و لندستینگ های سوئد را تشکیل می دهدSKL که کارفرمای دویست و نود کمون وهیجده لندستینگ در سوئد می باشد.

 سازمان شرکت داران

این سازمان برای هفتصد هزار نفر صاحبان شرکت در سوئد کار می کند.

 سندیکای شرکت داران

برای شرکت های کوچکی است که تعداد کارکنان آن از نه نفر تجاوز نمی کند.

 سازمانهای کارمندان

 سازمان مرکزی کارگران Lo

شامل همکاری است بین پانزده اتحادیه کارگری که اعضای آن از مشاغل مختلف چون بهیاران؛ کارگران صنایع دستی؛ کارگران صنایع تولیدی و کارگران معادن تشکیل شده و تعداد آن به یک میلیون و هفتصد هزار نفر میرسد.

 سازمان مرکزی کارمندان TCO

متشکل از شانزده اتحادیه صنفی مختلف می باشد که برای منافع کارمندانی چون مهندسین؛مامورین پلیس؛ اقتصاد دانان؛ دبیران و نرس ها تلاش می کند. تعداد اعضای این سازمان تقریبا به یک میلیون و دویست هزار نفر میرسد.

 سازمان مرکزی فارغ التحصیلان دانشگاهی SACO

این سازمان از بیست و چهار اتحادیه صنفی تشکیل شده است و نزدیک به ششصد هزارنفرعضو دارد که همه آنها دارای تحصیلات عالیه می باشند مانند دکتر ها؛ وکلا و روانشناسان.

قوانین کار

قوانین و قراردادهاست که در بازار کار سوئد حکم فرماست.مهمترین قوانین به قرار ذیل است:

1. قانون حق مشارکت درتصمیم گیری MBL

میگوید که سندیکا ها همیشه حق دارند که با کارفرمایان در مورد مسائلی که به کار مربوط میشود مذاکره نمایند.

2. قانون امنیت استخدامیLAS

این قانون مقررات استخدام و و اخراج را تعیین می کند.

3. قانون طول کار

این قانون تعیین می کند که شما درعرض یکروز چند ساعت و در عرض یک هفته چقدر حق کارکردن دارید.

تمام وقت چهل ساعت در هفته می باشد.

4. قانون محیط کار

برای حفظ شما در سر کار می باشد و مواظب آن است که محیط کار شما خوب باشد.

5. قانون جلوگیری از تبعیضا ت

برای این است که حقوق همه در مقابل تقاضای کار و کار کردن یکی باشد.

انواع استخدام

دو طریق استخدام درسوئد وجود دارد:

الف ) یکی استخدام نا محدود

ب ) دیگری محدود.

• استخدام نا محدود استخدام رسمی نیز نامیده می شود و معمولی ترین نوع استخدام می باشد.

• استخدام محدود می تواند به قرار ذیل باشد:

استخدام موقت برای مدت محدود

در این رابطه ؛ شما و کارفرما قراردادی امضاء می کنید که در آن قید می شود که قراراست برای مدت محدودی کار کنید.

هر محل کاری می تواند شما را تا حد اکثر شش ماه بطور آزمایشی استخدام کند تا ببیند که برای آن کار مناسب هستید یا نه.

اداره کاریابی

اداره کاریابی یک مقام دولتی است که رابطی می باشد بینکسانیکهدنبالکارمی گردند و کسانی که دنبال کارمند می گردند.

اداره کاریابی به کسانی بیشتر کمک می کند کهکارفرمایان به آسانی به آنها کار نمی دهند

داستان موفقيت بازار آزاد

تجربه عملكرد اقتصاد سوئد به ندرت به عنوان نمونه يي از قدرت بازارهاي آزاد ياد مي شود. با اين حال كشورهاي معدود ديگري به وضوح بيانگر پديده رشد اقتصادي هستند كه ناشي از اتخاذ سياست هاي اقتصادي بازار آزاد است. سوئد پيش از دهه 1870 كشوري فقير بود كه با مهاجرت گسترده مردمانش به ايالات متحده در اين زمان مواجه بود. در پي تحول جامعه كشاورزي به نظامي سرمايه دارانه، كشور ثروتمندتر شد.

حقوق مالكيت، بازارهاي آزاد و حاكميت قانون، همراه با تعداد زيادي از كارآفرينان و مهندسان تحصيلكرده، فضايي را در سوئد ايجاد كردند كه دوران بي سابقه يي از توسعه سريع و ثبات اقتصادي را در پي داشت. صد سالي كه به آزادسازي بازار قرن نوزدهم انجاميد، سوئد توسعه اقتصادي شگفت انگيزي را تجربه كرد.

شركت هاي معروف سوئدي مثل آيكيا، ولوو، تترا پك و آلفا لاوال همگي در اين دوران ايجاد شدند و به اصلاحات اقتصادي در راستاي تقويت كسب و كار و ماليات هاي پايين كمك كردند.

تجسمي از توانايي مدل بازار آزاد سوئد نشانگر اين است كه اين كشور تا چه اندازه خوب توانسته است با ركود بزرگ برخورد كند.

به عنوان كشوري كه وابسته به تجارت است، سوئد نه تنها از بحران اقتصاد جهاني آسيب خورد، بلكه از وضع موانع تجاري ساير كشورها كه تلاشي ناصواب در راستاي حفاظت اقتصادشان از ركود اقتصادي بود نيز تاثير گرفت. از سال 1930 تا 1933، تعداد فرصت هاي شغلي موجود در سوئد به 170 هزار كاهش يافت. اين عدد بيانگر اين است كه يك شانزدهم تمام مشاغل در اقتصاد از دست رفته است.

اين بحران مي توانست شديدتر هم باشد، مخصوصا اينكه در همان زمان بسياري از سوئدي هاي جوان وارد بازار كار مي شدند. اما ركود بزرگ در سوئد مدت كمي طول كشيد. اشتغالزايي در اقتصاد به سرعت اتفاق افتاد كه با ماليات هاي پايين و بازارهاي نيروي كار آزاد ممكن شد.

سوئدي هاي بيشتري در سال 1935 نسبت به پيش از بحران مشغول به كار بودند. سه دليل اين امر كسب و كارهاي جديد و نوآورانه يي بوده كه جايگزين بسياري از شغل هاي ازدست رفته شد. ركود اقتصادي مشوق تحولي ساختاري از كشاورزي به صنعت در سوئد شد. در سال هاي بحران، كارخانه ماشين سازي نوهاب فلايت، كه امروزه به ولوو ارو مشهور است، تاسيس شد. مدت كوتاهي پس از بحران، سكيوريتاس و ساب نيز تاسيس شدند.

سیستم بیمه های اجتماعی و دیگر مزایای اقتصادی در سوئد

مزایای برنامه مقدماتی

موقعی که شما در برنامه مقدماتی کمون که مخصوص تازه واردین است شرکت می کنید مبلغی به شما تعلق می گیرد.

مقررات کمون ها در این مورد از یکدیگر متفاوتند ولی در هر کمونی شما با مسئولتان باید هدفی را برنامه ریزی کرده و آن را دنبال کنید.

اداره بیمه

بیمه اجتماعی سوئد تمام کسانی که در سوئد کار و زندگی می کنند را در بر می گیرد. این بیمه به خاطر آن است که برای ویزیت دکتریا برای بستری شدن در بیمارستان بیشتر از یک مبلغ نا چیزی نپردازید.این بیمه اجتماعی همچنینبرای آن می باشد که موقعی که مسن می شوید یا بچه داری می کنید یا بیمار هستید یا نارسائی کاری دارید بتوانید از کمک های مالی دولت استفاده کنید.

کیست که در مورد بیمه اجتماعی تصمیم می گیرد؟بیمه اجتماعی را تعیین می کند. اداره بیمه یک مقام دولتی است که اول از همه چیزدر مورد نیاز شما به کمک مالی رسیدگی کردهتا ببیند که آیا حق دریافت آن را دارید یا نه.پرداخت خود پول نیز با اداره بیمه می باشد.

کمک هزینه برای کسانی که بچه دار هستند

کمک هزینه فرزنددر سوئد برای همه بچه ها تا موقعی که شانزده سالگیشان پر شود کمکهزینهپرداختمیشود.کمک هزینه بچه هائی که بعدازاتمامشانزده سالگی هنوز کلاس نهم را تمام نکرده اند تمدید خواهد شد.این کمک هزینه به یکی از والدین پرداخت خواهد شد.

اگر از قبل به بیمه خبر داده نشود که پول برای پدر باید فرستاده شوددر این صورت به طور اتوماتیک برای مادر فرستاده خواهد شد. این کمک هزینه اولین بار؛ ماه بعد از تولد بچه فرستاده می شود. برای بچه هائی که تازهوارد سوئد شده اند این پول ماه بعد از اینکه ورود آنها به اطلاع مقامات رسید پرداخت خواهد شد. اگر بیشتر از یک بچه داشته باشید مبلغ اضافی به این خاطر داده خواهد شد.

حق والدین

حق والدین به کسانی تعلق می گیرد که به منظور نگاهداری از فرزندان خود می خواهند از کار تعطیل باشند. حق والدین برای 480 روز می باشد. به پدر و مادری که صاحب فرزندان دو قلو باشند 180 روز دیگر نیز اضافه خواهد شد.

اگر شما و همسرتان از هم جدا شده ولیقیمومیت مشترک دارید در این صورت به هر کدامتان روز تعلق می گیرد. اگر فقط شما تنها قیم باشید 240هر 480 روزراخودتانمیتوانیداستفادهکنید.اگر حامله باشید می توانید از شصت روز قبل از زایمان از مبلغی که برای حق والدین داده می شود استفاده کنید. حق والدین را می توانید در نوبه هایمختلف تا سن هشت سالگی فرزند و یا اتمام کلاس اول او استفاده کنید.در بدو تولد بچه پدر می تواند از حق والدین به طور موقت استفاده کند.

کمک هزینه پرستاری

اگر فرزندتان برای حد اقل شش ماه به مقدار زیاد احتیاج به پرستاری شما داشته باشد در این صورتمیتوانید برای این کار مبلغی دریافت کنید.

حتی در مواردی نیز که به خاطر بیماری یا تعلیل قوای فرزندتان مخارج سنگینی را متحمل می شوید همین کمک هزینه به شما تعلق خواهد گرفت.این کمک هزینه از بدو تولد فرزند تا آخر ماه جون سالی که در آن فرزندتان نوزده سالش تمام می شود پرداخت خواهد شد.

روش جديدي از كاغذسازي به طور وسيع اختراع شد كه اين موضوع باعث ايجاد ساندز ديفايبرويتر، امروزه معروف به متسو پيپر- پيشرو در صنعت تجهيزات كاغذ در سرتاسر دنيا- شد. شركت غذايي موفق دافگورج نيز در دهه 1930 تاسيس شد. با اين حال پس از گذشتن حدود يك قرن از سال هاي ركود بزرگ، سوئد همچنان شديدا به بسياري از كسب و كارهايي وابسته است كه مدتي پس از ركود بزرگ شكل گرفتند.

با آغاز دهه 1990 اقتصاد سوئد شاهد ضربه بحران جديدي بود. هنگامي كه بيكاري در بسياري از كشورها در حال كاهش بود، اين نرخ در سوئد به شدت بالارفت. از سال 1990 تا سال 1993 نرخ اشتغال 12 درصد كاهش يافت. طولي نكشيد كه سوئد به روند جهاني رشد شديد اقتصادي پيوست. اما نرخ هاي اشتغال تنها به آهستگي بالامي رفت. در حقيقت، تا سال 2008 اين امر ادامه داشت تا سوئد توانست به سطح اشتغالش پيش از اوايل دهه 90 بازگردد. از قضا در همين سال ركودي جديد سوئد و دنيا را فراگرفت.

تامین اقتصادی که کمک مالی از سوسیال نیز نامیده می شود

این کمک موقعی به شما تعلق می گیرد کهاز هیچ طریق دیگری نتوانید امرارمعاش کنید.این کمک موقعی که نتوانید روی پای خود بایستیدفقط به طور موقت به شما داده خواهد شد.تصمیم گیری و پرداخت این کمک مالیبا کمون خواهد بود.

در قسمت خدمات اجتماعی کمون معمولا مسئول شماست که با این موارد سر و کار دارد.این مسئول برای تصمیم گیری باید به جدولی که در سراسرکشور ازآن پیروی می شود نگاه کند. در این جدول که برای سراسر کشور تهیه شده؛ مقدارپولیکهیکشخصبرایزندگیدرسوئداحتیاجدارد را حساب کرده اند.

هیئت دولت همه ساله مقدار این مبلغ را تعیین می کند.موقعی که شما تقاضای این کمک را از سوسیال میکنیدبه شما از نظرمخارج اجاره خانه؛ برق؛ بیمه منزل؛خورد و خوراک؛ لباس و کفش؛ بازی و تفریح؛ سلامتی و بهداشت؛ روزنامه؛ تلفن و هزینه تلویزیونکمکمیشود.این کمک تنها برای امرار معاش نمی باشد.

حتی در مواری که شما نسبتا بتوانید از عهده امرار معاش خود برآئید می توانید تقاضای کمکبرای دکتر و دارو؛ دانپزشکی؛ وسائل خانه و عینک بنمائید.در بیشتر کمون ها مزایای مالیتازه واردین برای یاد گرفتن زبان سوئدی بیشتر ازکمک سوسیال می باشد.در بعضی از کمون ها هم به بعضی چیزها دقت می کنند که مثلا ببینند که آیاشما خودتان می توانید برای مخارج دندانپزشکی پول پس انداز کنید.این شما هستید که باید تقاضای کمک مالی از سوسیال را انچام دهید. شما حق دارید که هر موقعی که می خواهیداین تقاضا را بنمائید.در رابطه با این تقاضا باید کمون به در آمد تمام افراد خانواده شما نگاه کند.این بدین معنی است که درآمدهای تمام اعضای خانواده اعم از حقوق؛ حق والدین؛ حق اولاد و

مزایای مالی برای خواندن زبان سوئدی جزء در آمد شما که متقاضی هستید محسوب می گردد.

مديريت و برنامه ريزي آموزشي

مسووليت رسيدگي برامور آموزشي و پرورشي كشورسوئد برعهده وزارت آموزش و پرورش و علوم و مسئوليت نظارت برعملكرد مراكز آموزشي و پرورشي كشور برعهده شوراهاي استاني، شهرداريها و روساي مدارس خصوصي كشورمي باشد.اين درحاليست كه مسئوليت اصلي نظارت برنظام آموزش و پرورش كشور برعهده مؤسسه ملي آموزش و پرورش مي‌باشد. مسئوليت اداره وحمايت از برنامه هاي آموزشي و پرورشي كودكان استثنايي نيز برعهده مؤسسات سوئدي ويژه آموزش و پرورش استثنايي است.انجمن ملي كمكهاي دانش آموزي سوئد نيزمسئوليت بخش اداري و ارزيابي كمكهاي مالي ويژه مقاطع آموزشي پس از آموزش پايه دركشور سوئد را بر عهده دارد.

سياست‌هاي مديريت آموزشی

جهت گيري‌هاي گسترده‌اي در نظام آموزشي سوئد، بر تمركز زدائي هر چه بيشتر در مديريت آموزشي متمركز مي‌باشد. نظام آموزشي سوئد از سطح مديريتي منطقه‌اي برخوردار نبوده و تنها برخي از آژانس‌هاي ملي از سازماندهي منطقه‌اي برخوردار مي‌باشند. شهرداري‌هاي كشور عملا مسووليت ارائه، رسيدگي و نظارت بر آموزش‌هاي عمومي پيش دانشگاهي را عهده دارمي‌باشند.

تقسيم مسئوليتها

مسئوليتهاي كلي آموزش وپرورش درسوئد برعهده پارلمان(مجلس ملي سوئد) و دولت مي‌باشد . غير از دانشگاه علوم كشاورزي كه تحت نظارت وزارت كشاورزي قرار داشته و آموزش استخدامي كه مسئوليت آن برعهده وزارت كار است،كليه آموزشهاي عملي و تئوريك تحت نظارت وزارت آموزش وعلوم قرار دارد مسئوليت كلي آموزش پيش دبستاني نيز برعهده وزارت بهداشت وامور اجتماعي است.از جمله خصوصيات بارز نظام مديريتي سوئد ميتوان به تقسيم كار ميان وزارتخانه ها وآژانس هاي مديريتي اشاره نمود.وزارتخانه هاي مذكور با برخورداري از150 پرسنل وظيفه آماده سازي برنامه هاي دولتي جهت ارائه به پارلمان، اعمال قانونگذاري و تصويب وتدوين قوانين كلي ويژه آژانس هاي مديريتي را بر عهده دارند.مسووليت اجراي قوانين وتصميمات دولت نيز بر عهده100 آژانس مديريتي نسبتاً مستقل گذارده شده است. از جمله مهمترين مراجع مسئول فراهم آوردنده زمينه تحصيلي كه تحت نظارت وزارتخانه آموزش وپرورش و وزارت علوم فعاليت مي‌نمايند ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود:

شوراهاي ايالتي و بخشي

مديران مدارس

مديران ادارات منطقه‌اي

مدیریت آموزش و پرورش در سطح منطقه ای طی سال 1992 لغو گردید.آموزش وپرورش عمومی در کشور سوئد به صورت سنتی ساماندهی شده است و تا مدتها بصورت متمركز اداره مي‌گرديد.اين درحالي بود كه به واسطه وضع قوانين و برنامه هاي آموزشي،‌دولت به بررسي دستورالعمل‌ها و قوانين حاكم برفعاليتهاي آموزشي و بهره گيري از كمك هزينه هاي تحصيلي دولتي مبادرت نمود، به نحويكه طي سالهاي اخير نظام آموزش وپرورش كشور دستخوش تغييراتي گرديده و درحال حاضر نظارت آموزشي مراكز آموزشي كشور براصول كلي توزيع وظايف آموزشي وپرورشي سوئد از طريق تعيين اهداف ملي فعاليتهاي آموزشي توسط مجلس ملي و دولت استوار مي‌باشد.'

ساختار مدیریت آموزشی

مسووليت مديريت درون ساختاري مقاطع آموزش پيش دبستاني آموزشي پايه و آموزش عالي به صورت محلي بر عهده خود مؤسسات مي‌باشد. قوانين مديريت آموزشي توسط ريكسدگ تصويب شده، دستورات آن توسط دولت صادر گرديده و اين دو چهار چوب كاري مديريت آموزشي كشور را شكل مي‌دهند. عمده مسئوليت‌هاي آموزشي شهرداري‌ها به مراكز آموزش پيش دبستاني و مراكز آموزش پايه تفويض مي‌گردد.گفتني است كه تفويض چنين مسئوليتي به مؤسسات محلي آموزشي، تلاش در جهت ارتقاء توانايي تصميم گيري و سازماندهي آموزشي مراكز فوق محسوب مي‌گردد. درحوزه آموزش عالي، دانشگاه‌ها و دانشكده‌ها ، خود به تصميم گيري در خصوص روند مديريتي بر پايه چهار چوب تعيين شده و قوانين و آئين نامه‌هاي آموزش عالي مبادرت مي‌نمايند. دركشور سوئد قوانين وضع شده آموزشي از زير نظر پارلمان گذشته وتصميمات مربوط به سرمايه‌گذاري دولتي در نظام آموزش وپرورش اتخاذ مي‌گردد. دولت نيز به قوانين وخط مشي هاي كلي حاكم بر انواع گوناگون آموزش رسيدگي نموده و به توزيع بودجه دولتي مبادرت مي‌نمايد. دولت همچنين به تعيين طرح و برنامه هاي آموزشي مدارس كشور مبادرت نموده و مسئوليت بررسي كليه فعاليتهلي آموزشي و ارزيابي آنها و توسعه، بهبود و تمركز بر نظام آموزشي كشور را عهده دارمي‌باشد.علاوه بر اين، دولت همچنين موظف به اعطاي كمكهاي مالي به دانش آموزان مي‌باشد. مطابق نظركارشناسان مجلس و دولت، فعاليتهاي آموزشي دولت مي‌بايستي از طريق آژانس هاي دولت مركزي كه يك رده پايين تر از وزارت آموزش وعلوم قراردارند، صورت گيرد .اصلي ترين مرجع ذيصلاح كه عهده دارمسئوليت بازرسي و نظارت برنظام آموزشي كشور سوئد مي‌باشد، آژانس ملي آموزش وپرورش است.از جمله مهمترين مسئوليتهاي آژانس مذكور ميتوان به بررسي عمومي، ارزيابي و نظارت بركليه فعاليتهاي آموزشي مدارس، توسعه متمركز فعاليتهاي آموزشي مدارس، تضمين انجام تحقيقات و ارائه آموزش ضمن خدمت به معلمين اشاره نمود آژانس مذكور همچنين به ارائه آموزش هاي اوليه به مديران مدارس و ارائه آموزشهاي خدمتي به معلمين مبادرت مي‌نمايد. مسئوليت ارزيابي عملكرد مراكز آموزش عالي و بازنگري وارزيابي موسسات وابسته به آموزش عالي نيز بر عهده دفتر رياست دانشگاههاي سوئد مي‌باشد.دفتر مذكور همچنين عهده دارمسووليت بررسي شايستگي يا عدم شايستگي موسسات آموزش عالي در جهت ارائه مدارك علمي مي‌باشد. بررسي وضعيت فعاليت دانشگاهها وكالجهاي دانشگاهي در سطح ملي برعهده آژانس ملي آموزش عالي قرار دارد.آژانس مذكور به ارائه خدمات متنوعي به موسسات آموزش عالي و ارائه اطلاعات درخصوص آموزش عالي در سوئد مبادرت مي‌نمايد.

آژانس هاي ملي ، به ارائه گزارشات ساليانه و پيشنهادات بودجه‌اي خود به دولت مبادرت نموده و هر3 سال يكبار تصوير منطقي و شفافي از وضعيت عملكرد موجود خود به دولت و مجلس ارائه مينمايند.گفتني است كه آژانسهاي مذكور همچنين اطلاعات لازم جهت توسعه دراز مدت حوزه آموزش را دراختيار مراكز آموزشي سراسر كشور قرار مي‌دهند.

مديريت آموزش در سطح ملي

مسئوليت مديريت آموزش در سطح ملي بر عهده وزارتخانه‌هايي است كه به طور مستقيم با مسائل آموزشي در ارتباط مي‌باشندكه از آن جمله مي‌توان به وزارت آموزش و علوم، وزارت كشاورزي و وزارت صنايع، استخدام ، ارتباطات و آژانس‌هاي مركزي مرتبط با آن اشاره نمود.

مسووليت آموزش كودكان استثنايي در سطح ملي ( آموزش پايه دانش آموزان استثنايي ) برعهده آژانس ملي آموزش دانشگاه‌ها، دانشگده‌ها و مراكز آموزش عالي كشورمي‌باشد.لازم به ذكر است كه ساير انواع آموزش توسط نهادهاي محلي مديريت و نظارت مي‌گردد.

وزارت آموزش و علوم

وزارت آموزش و علوم از تعدادي كارشناس امور دولتي به عنوان مشاور برخوردار مي‌باشد. بلافاصله از وزير، تعدادي معاون كشوري مسئوليت كلي رسيدگي بر عملكرد وزارت خانه را بر عهده دارند.

وزارت آموزش و علوم سوئد از دواير ذيل متشكل مي‌گردد:

دايره آموزش بزرگسالان

دايره آموزش عالي

دايره تحقيقات آموزشي

دايره مدارس و مراكز آموزشي كشور

دايره پذيرش و حمايت تحصيلي

مسئوليت برقراري هماهنگي ميان بودجه آموزشي و نهادهاي مديريتي كشور بر عهدة دبيرخانه امور بين المللي و دبيرخانه حقوقي مراكز آموزشي كشورمي‌باشد.

یکی از بزرگترین دانشگاه های سوئد

دانشگاه استکلهم با بیش از 50000 دانشجو دوره لیسانس و فوق لیسانس، 1800 دانشجوی دوره دکترا و 5200 کارمند یکی از بزرگترین دانشگاه های سوئد و یکی از بزرگترین کارفرما ها در پایتخت کشور است. مردم بسیاری از ملیت های گوناگون، با تماس در سراسر جهان در آفرینش جوی بین المللی در دانشگاه استکهلم کمک می کنند.

اداره آموزش و مدیریت در دانشگاه استکهلم

دانشگاه استکهلم برای خدمتگزاران دولتی و حکومتی در سراسر دنیا که در زمینه های مختلف مشغول به کارند براساس نیاز های ویژه ی حرفه ای در رشته های دلخواه و مورد نیاز شان طبق سفارش و مشخصات درخواست شده در دوره های مختلف مدیریت رهبری و زمامداری آموزش عالی می دهد.

سیستم دست و دل باز رفاه اجتماعی در سوئد و چگونگی بر پا نگاه داری گسترده محیط زیست کشور پی در پی بعنوان الگوی بین المللی نشان داده شده است. سوئد بخاطر داشتن مدیریت رهبری و اجرائی و اداری ثمر بخش و باز خود شهرت داشته، و خدمات و ایده های صادراتی خود را برای بهبود کشورهای مختلف آموزش داد ه است . برای مثال: ایجاد بنیادهائی چون ( بنیاد فریاد رس مردم ) آموزش مأمورینی است که کارشان رسیدگی به شکایات مردم علیه دولت و مراجع دولتی است. همه این ها سوئد را سر منزل محبوبی می کند برای زمام داران و رهبران بخش دولتی در سراسر گیتی که هدفشان تحقق بخشیدن به پیشرفت و تکامل بیشتر در طرز اداره و سرپرستی دستگاه حکومتی در زمینه های گوناگون در کشورهای مربوطه خودشان است.

دانشگاه استکهلم می تواند به دانش پژوهان خارجی که در بخش های دولتی کار می کنند با مشخصات سفارش شده که ویژه شغلی آنها است خدمات آموزشی گسترده ای را عرضه کند چون بر اساس این مشخصات است که سوئد در دنیا پر آوازه است.

دانشگاه استکهلم برای ارائه چنین خدمات آموزش عالی تکمیلی جایگاه یگانه ای را دارا می باشد. ما بزرگترین دانشگاه سوئد هستیم و پیشگام پژوهشگری در زمینه های گسترده گوناگون علمی شامل: آب و هوا و محیط زیست، علوم تعاون و رفاه اجتماعی، علوم سیاسی و رهبری و زمام داری دستگاه های دولتی هستیم. ساختمان مدرن دانشگاه در محیط سر سبز و پر دشتی قرار گرفته است که اولین پارک طبیعی و ملی دنیا است که در داخل پایتخت کشور قرار دارد. دانش پژوهان ا ز اینکه هم به ملی ترین نهاد های آموزشی ـ اجرائی وابسته به کشور دسترسی دارند خوشحالند و هم از این که زندگی آنها به فرهنگ غنی در پایتخت کشور نزدیک بوده آمیخته از لذت است چون برای رسیدن به مرکز استکهلم تنها ده دقیقه زمانی است.

رهبری و مدیریت آموزشی - آشنائی و بینش:

بطور معمول برنامه آموزشی ما شامل سه رکن اساسی است: بررسی فکری و تئوری، کارکرد و بازدید های آموزشی، و فرهنگ.

کلاس ها بر این مفهوم برنامه ریزی شده است که با آگاهی از تلاش های همه جانبه بتوان تجربیات و رویداد های پیشین اروپا را در رابطه با فرهنگ های گوناگون تغییرات منطقی و بنیادی داد. و هم چنین گنجاندن فضایی باز برای بازتاب اندیشه و بحث که در هر یک از کلاس های مختلف هر دانشکده ارائه می شود.

کارکرد و بازدیدهای آموزشی

بازدید های آموزشی مناسب رشته در خواست کننده از نهادهای دولتی و پرسش و گفتگو با مامورین و کارمندان عالی رتبه صاحب مقام در آن. بعنوان دانشگاه پایتخت، دانشگاه استکهلم در جایی بی مانند قرار گرفته که بتواند به سادگی با همه سازمان ها و ارگان های دولت مرکزی دسترسی پیدا کرده، بعلاوه این که آنان بتوانند از سرپرستان، مدیران دولتی در تمامی زمینه ها و فعالیت های اجتماعی در بخش های ناحیه ای و محلی بازدید کنند.

آموزش توسعه پایدار و به سازی محیط زیست

سوئد برای به سازی محیط زیست در بخش دولتی و خصوصی در عرصه بین المللی در دنیا پیشگام است. دانشگاه استکهلم در زمینه های آموزشی و پژوهشی محیط زیست همچنان نقش برجسته ای را از دیر باز در سوئد داشته است.

هنگامی که به سازی برای کاهش آلودگی های محیطی بخش دولتی و خصوصی مطرح می شود سوئد از نو نقش ارزنده خود را در صحنه های بین المللی بازی می کند.

دانشگاه استکهلم در این مقوله پیشگام در پژوهش های محیط زیست و بر پا نگاه داری آن در سوئد است.

ارتباط کتابخانه پارلمانی سوئد با نمایندگان به چه‏ شکلی است؟

نمایندگان پارلمان سوئد حقیقتا استفاده‏کنندگان‏ پروپاقرص خدمات کتابخانه هستند.خصوصا نمایندگانی که از تحصیلات عالی برخوردارند بیشتر از نمایندگانی که دارای تحصیلات پائین‏تری‏ می‏باشند،از کتابخانه استفاده می‏نمایند.نمایندگان‏ مجلس از منابع الکترونیکی بسیار خوبی‏ که کتابخانه فراهم کرده است،استفاده می‏کنند. اما نمایندگان و کارمندان پارلمان سوئد نیز به‏طور شخصی و حضوری به کتابخانه مراجعه می‏نمایند و از مناع چاپی نیز بهره‏مند می‏گردند.در خصوص‏ نحوه ارتباط کتابخانه با نمایندگان،معمولا این‏ کتابخانه است که برای نمایندگان و منشی‏هایشان‏ و همچنین کارکنان سایر بخش‏های اداری پارلمان، کارگاه‏های آموزشی،سمینارها و دوره‏هایی به‏ منظور چگونگی استفاده از منابع و خدمات کتابخانه‏ برگزار می‏نماید.کتابخانه هر کاری را برای تأمین‏ نیازهای اطلاعاتی نمایندگان پارلمان سوئد انجام‏ می‏دهد.

خوشبختانه کتابخانه پارلمانی سوئد بودجه‏ بسیار خوب و مناسبی برای انجام وظایف و فعالیت‏های خود دارد و طبیعی است که وجوه لازم‏ را از طریق فرایند تخصیص بودجه تأمین می‏کند اعتبار لازم برای انجام این فعالیت‏ها معمولا با حمایت نمایندگان مجلس در بودجه سالیانه‏ پیش‏بینی می‏گردد.

مهمترین فعالیت‏هایی که کتابخانه پارلمانی‏ سوئد برای تأمین نیاهای اطلاعاتی نمایندگان‏ انجام می‏دهد،عبارتند از:

 ارائه بیست و چهارساعته خدمات الکترونیکی‏ حاوی رویدادها و اخبار.

 ارائه فهرست‏های رایانه‏ای.

 اشاعه اطلاعات‏ گزینشیSDI.

 فهرست الکترونیکی عناوین جدید فراهم شده‏ در کتابخانه.

تحقیق درباره ترکیبات بتن

به فرآيند تعيين ويژگيهاي ضروري و شاخص تركيبات بتن طراحي تركيبات مي گويند. اين ويژگي ها شامل موارد ذيل مي باشد:

1- ويژگي ها (خواص،ظرفيت) بتن تازه.

2- ويژگيهاي مكانيكي بتن سفت شده از جمله استحكام و مقاومت.

3- گنجايش ، دفع سازي و محدوديتهايش در برابر تركيبات خاص.

طراحي تركيبات ما را با خصوصيات بتن آشنا مي سازد. تناسب تركيبات بتن فرآيندي است كه در آن مقدار لازم تركيبات بتن و مقدار ظرفيت خاص هر ماده، به منظور دست يابي به ويژگيهاي خاص بتن، مورد ارزيابي قرار مي گيرد. در يك تناسب صحيح تركيب بتن ويژگيهاي زير بايستي وجود داشته باشد:

1- قابل قبول بودن كارايي بتن تازه مخلوط شده

2- استحكام، مقاومت و ظاهر يك شكل بتن سفت شده

3- ميزان هزينه مصرفي

دانستن اصول اوليه و پايه طراحي تركيبات همانند محاسبات تناسب و ترکیب مواد اهمیت و ضرورت دارد. در ساخت بتن تنها با انتخاب مواد مناسب و آشنایی با ویژگیهای ترکیب مواد است که می توان به خصوصیات بالا دست یافت.

انتخاب ویژگیهای ترکیب بتن:

قبل از اینکه تناسب بندی ترکیب بتن انجام شود بایستی ویژگیهای این ترکیب را بر اساس موارد زیر مد نظر قرار داد.

1- هدف استفاده از بتن

2- شرایط جوی آب و هوایی

3- اندازه و شکل اجرایی ساختمان

4- ویژگیهای فیزیکی بتن (از جمله مقاومت و استحکام).

ویژگیهای بتن باید با نیازهای ساختاری ساختمان هم خوانی داشته باشد بعنوان مثال مقاومت در برابر کلرید نمونه ای است که در هر ساختار ماغیر و گوناگون است و باید بر اساس روشهای آزمایشی مورد ارزیابی قرار گیرد.

زمانی که ویژگیهای ترکیب را انتخاب کردید می توانید بر اساس اطلاعات آزمایشگاهی و یا میدانی به نسبت بندی میران مواد ترکیبی بپردازید. از آنجا که بدست آوردن بتنی محکم و مطلوب در وهله اول به کیفیت خمیر سیمانی شما بستگی دارد, اولین قدم در تعیین تناسب ترکیبات بتن انتخاب مناسب و دقیق میزان آب و سیمان به منظور استحکام و مقاومت بتن می باشد. تا آنجائیکه می توانید از اجزاء کم و ساده استفاده کنید, زیرا کنترل عناصر و اجزاء بیش از اندازه زیاد شما را در ساختن بتن دچار مشکل می کند. با این وجود تکنولوژیستهای بتن باید از تکنولوژی مدرن در بتن سازی بهره ببرند.

نسبت مواد تشکیل دهنده سیمان و آب و رابطه آن با استحکام و مقاومت

مقاومت (کمپرسیو و یا منعطف) از مهمترین خصوصیات جهانی در کیفیت بتن به شمار می رود. هر چند که مقاومت ویژگی مهمی به شمار می رود , اما دیگر خصوصیات از جمله پایداری, نشست پذیری و مقاومت در برابر فرسایش از دیگر مواردی است که هم پای مقاومت و در برخی موارد علی الخصوص در زمان طراحی چرخه زندگی بنا از اهمیت بیشتری برخوردار می شود.

با در نظر گرفتن محدوده ای نرمال و معمولی برای استحکام بتن, استحکام کمپرسیو رابطه معکوس با مقدار آب و سیمان و نشست مواد تشکیل دهنده سیمان و آب دارد.

به منظور ساخت بتن فشرده با مواد سالم و تمیز برای بدست آوردن استحکام و دیگر ویژگیهای مطلوب تحت همان شرایطی که قرار است بتن مورد استفاده قرار گیرد, بایستی در ترکیب آب در هر واحد سیمان و مواد تشکیل دهنده سیمان دقت لازم را به کار برد.

استحکام خمیر سیمان در بتن بستگی به کیفیت و کمیت اجزای اجزاء خمیر ساختمانی و عکس العمل هیدراسیون و پیشرفت آن دارد. هر چقدر که زمان بگذرد بتن سفت تر و سخت تر می گردد و چه بهتر که در این گذر زمان رطوبت و دمای مطلوب نیز وجود داشته باشد. بنابراین در هر مرحله از ساخت بتن استحکام و مقاومت آن به مقدار موجودی آب و سیمان و همچنین هیدراته شدن این مواد بستگی دارد. ترمیم و بهبود بخشیدن سریع و کامل به وضع بتن نیز باسد مورد توجه قرار گیرد.

تفاوت در استحکام و مقاومت بتن با یک نسبت ثابت از مواد تشکیل دهنده سیمان و آب به دلایل زیر بوجود می آید:

1- ایجاد تغییراتی در اندازه ذرات تشکیل دهنده سیمان, درجه بندی, شالوده سطحی, فرم, استحکام و سختی

2- ایجاد تفاوت در انواع و منابع مواد تشکیل دهنده سیمان

3- مقدار هواکشی

4- وجود ترکیب

5- مدت زمان بهبودی و ترمیم

استحکام و مقاومت بتن

مقاومت فشاری در 28 روز مقاومتی است که انتظار می رود هم اندازه و یا بیشتر از میانگین سه مجموعه از آزمایشات متناوب مقاومت باشد.ACI318 حداقل رقم لازم برای مقاومت فشاری را 17.5MPa می داند. هیچ آزمایشی به تنهایی نمی تواند بیشتر از 3.5MPa و یا کمتر از مقاومت مشخص شده باشد. نمونه گیری هایی که از بتن می شود را باید تحت شرایط آزمایشی برای هر طبقه خاص از بتن (318ACI) مرمت و تعمیر کرد. با این وجود برخی از ویژگی ها و خصوصیات اعداد و ارقام دیگر را نیز در این محدوده قرار می دهند.

میانگین مقاومت باید برابر با مقاومت شاخص باشد همچنین باید جایی خالی برای احتمالات و تغییرات مواد, تنوع در ترکیب مواد, تنوع در ساخت مواد, حمل ونقل, مکانهایی که بتن را در آنجا می گذارند, مرمت و تعمیر و ارزیابی سیلندرهای بتن داشته باشد. میانگین مقاومت که از مقاومت فشاری بزرگتر است را مقاومت بحرانی می نامند.

این همان مقاومتی است که در طراحی موارد ترکیبات لازم است. مواد لازم مقاومت بحرانی را با جزئیات تحت عنوان نسبت بندی در همین بخش آورده ایم. جداول 1-9 و 2-9 نمایانگر میزان استقامت لازم در شرایط مختلف آب و هوایی است. در برخی از پروژه های آسفالت سازی به جای مقاومت فشاری از مقاومت کششی استفاده می کنند. با این وجود به دلیل متغیر بودن مقاومت کششی از استفاده آن اجتناب می کنند. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در مورد مقاومت فشاری به فصل 1 تحت عنوان مقاومت و فصل 16 تحت عنوان شاخصه های مقاومت مراجعه کنید.

نسبت مواد تشکیل دهنده سیمان و آب نسبت مواد تشکیل دهنده سیمان و آب همان حجم تقسیم بر حجم مواد تشکیل دهنده سیمان (سیمان پرتلند, سیمان مخلوط, خاکستر, تفاله, فوم سیلیکا و پوزولان های طبیعی می باشد.

نسبت مواد تشکیل دهنده سیمان و آب که برای طراحی ترکیبات انتخاب می شود باید پایین ترین تراز لازم را به نسبت شرایط جوی داشته باشد . جداول 2-9 و 1-9 نشان دهنده شرایط مختلف جوی می باشند. زمانیکه پایداری تحت کنترل نیست نسبت مواد تشکیل دهنده سیمان و آب و نسبت مواد ترکیبی برای مقاومت مورد نیاز را بر اساس اطلاعات کافی میدانی و ترکیبات آزمایشی به منظور تعیین رابطه بین سنت و مقاومت پایه گذاری کرد.

برای انتخاب نسبت مواد تشکیل دهنده سیمان و آب با در نظر گرفتن میانگین مقاومت (بحرانی) و انتخاب مواد ترکیبی آزمایشی زمانی که هیچ داده ای در دست ندارید می توانید از تصویر 2-9 و جدول 3-9 استفاده کنید. در طراحی مواد ترکیبی نسبت آب به مواد تشکیل دهنده سیمان با نسبت آب به سیمان مشابه است و به جای هم به کار می رود. با این وجود چند ویژگی آن دو را از یکدیگر متمایز می سازد. نظر رایج این است که نسبت آب سیمان همان نسبت آب به سیمان پرتلند و یا سیمان ترکیبی از چند ماده است.

اجزای تشکیل دهنده بتن چه چیزهایی است

دو ویژگی اعضای تشکیل دهنده بتن نقش عمده ای در تناسب مواد ترکیبی بتن ایفا می کنند. زیرا آنها بر کارکرد بتن تازه تأثیر می گذارند. این ویژگی ها عبارتند از:

1- درجه بندی (اندازه و توزیع ذرات)

2- ماهیت ذرات (فرم, پر منفذی و بافت سطحی)

درجه بندی نقش مهمی در ساخت مواد ترکیبی با صرفه ایفا می کند. بدین خاطر که بر میزان یتن مصرفی که توسط آب و مواد تشکیل دهنده سیمان ساخته می شود, تأثیر می گذارد.

ذرات دانه درشت را باید به اندازه ای در آورد که بر کارایی آنها لطمه وارد نکند. حداکثر اندازه ای که باید مورد استفاده قرار بگیرد بستگی به عواملی چون اندازه و شکل اجزای بتن , مقدار و نوع توزیع اجزادی که باعث محکم شدن بتن می شوند, و پهنای ورقه های بتنی دارد. درجه بندی همچنین باعث ایجاد کارایی و کارآمدی بهتر بتن می شود. بعضی اوقات ذراتی با اندازه های متوسط در حدود 9.5mm در اجزای تشکیل دهنده بتن یافت نمی شود. فقدان این نوع ذرات در بتن باعث ایجاد خاصیت آبرفتگی, نیاز بالا به آب و نبود کار آمدی و کارایی در بتن می شود. فقدان این ذرات همچنین بر پایداری بتن تأثیر گذار است برای بدست آوردن درجه بندی دلخواه اجزا تشکیل دهنده بتن راهکارهای متفاوتی وجود دارد.

حداکثر اندازه ذرات درشت بتن نباید از کوچکترین ابعاد قالب فراتر رفته همچنین نباید از فضای خالی بین نرده حائل و سیم مسلح, گره های میله ای و یا مجراها و لوله ها فراتر رود, همچنین اندازه ذرات را باید به 4/3 فضای خالی بین قالب و بتن مسلح محدود کرد.

در ورقه های غیر مسلح که بر روی زمین کار گذاشته می شوند, حداکثر اندازه آن نباید از 3/1 قطر ورقه فراتر رود. از اندازه های کوچک به منظور دسترسی و صرفه جویی بهتر و بیشتر استفاده می کنند. مقدار آب مورد نیاز در ساخت یک حجم آب از بتن در حال رکود بستگی به شکل و حداکثر اندازه و میزان مواد و ذرات درشت آن دارد. ذرات بزرگتر به آب کمتری نیاز دارند. و در نتیجه میزان نیاز به سیمان را نیز کاهش می دهند. ذرات و اجزای گرد و دایره شکل نسبت به ذرات زاویه دار به آب کمتری نیاز دارند. حداکثر اندازه ذرات درشت مورد نیاز در ساخت بتنی با حداکثر مقاومت با مقدار سیمان مشخص بستگی به منشا و منبع, شکل و فرم و درجه ذرات دارد.

به منظور ساخت بتنی با مقاومت کمپرسیو بالا (بیشتر از 70MPa و یا 10000psi) حداکثر اندازه ذرات باید در حدود19mm باشد. با استفاده بیشتر از ذراتی که سنگ شکسته شده تشکیل شده اند نسبت به ذرات گرد تشکیل شده از شن وماسه , می توان به مقاومت بیشتری دست یافت.

مطلوبترین نوع درجه بندی اجزاء تشکیل دهنده سیمان بستگی به نوع کارکردن, مقدار خمیر حاصل شده از ترکیب و اندازه ذرات درشت می باشد. در ترکیبات فقیر از ذرات نرم و ریز برای کارایی بهتر و در ترکیبات غنی از ذرات درشت برای صرفه جویی بیشتر استفاده کنید.

در برخی از مناطق جهش های شیمیایی کلر در ذرات مانع عبور بتن از مرزهایی می شود که بوسیله ACI318 بوجود آمده است. اگرچه همه کلرها و یا برخی از آنها در ذرات ممکن است که در خوردگی میله مسلح نقش نداشته باشند. بنابراین در نظر گرفته نمی شوند. ASTMPS118 ( که در طراحی جدید ASTMC1500خوانده می شود) سوکسهلت(soxhelt) در آزمایشی به منظور ارزیابی نقش کلرید در ذرات آنها را از ترکیبات بتن خارج کرده استو شما همچنین می توانید از راهنمایی های ACI222.1 استفاده کنید.

با استفاده از جدول 4-9 و 3-9 می توانید حجم کل ذرات درشت را تعیین کنید. این حجم کل بر اساس ذراتی است که در شرایط خشک همانگونه که در (AASHTOT19)ASTMC29 توضیح داده شده است. این حجم ها بر اساس روابط تجربی که در ساخت بتن با کارایی بالا که مناسب ساخت بتن مسلح باشد انتخاب شده است. برای بتن هایی با کارایی کمتر همچون بتن های مورد نیاز در پروژه های آسفالت سازی, این حجم را به 10% افزایش می دهند. به منظور ساخت بتن هایی با کارایی بهتر و بیشتر در پروژه هایی که در آن از تلمبه استفاده می شود حجم را تا 10% ماهش می دهمد.

مقدار هوای لازم:

هواکشی در تمام بتن ها استفاده می شود زیرا بت با یخ زدگی وآب شدگی و از بین رفتن مواد شیمیایی که در کارآمدی بتن نقش دارند, سروکار دارد.

 تحقیق درباره كاربردمواد نانو ساختار در صنعت ساختمان

هدف نهايي از بررسي مواددر مقياس نانو ، يافتن طبقه جديدي از مصالح ساختماني با عملكرد بالا مي باشد ، كه آنها رامي توان به عنوان مصالحي با عملكردبالا و چند منظوره اطلاق نمود

موادنانو (Nanoparticular) به موادي گفته مي شود كهحداقل يكي ازابعاد آن (طول , عرض , ضخامت ) زير 100nm باشد . مواد نانو ساختار باتوجه به رفتارهاي بارزي كه ازخود نشان داده اند مورد توجه بخش صنعت و دانشگاه در دهه هاي اخير قرار گرفته اند . در اين ميان صنعت ساختمانبا توجه به نيازهاي خود چه از نظراستحكام , مقاومت و دوام و نيز كارايي بالا از استفاده كنندگان مهممواد نانوساختار (Nanostructure Materials ) به شمار مي رود

تاریخچه

مواد نانو به عنوان موادي كه حداقل يكي از ابعاد آن (طول ، عرض ، ضخامت ) زير 100nmباشد تعريف شده اند ،يك نانومتر يك هزارم ميكرون يا حدود 100000 برابر كوچكتر از موي انساناست . به طوركلي ،در يك تقسيم بندي عمومي ، محصولات نانومواد را مي توان به صورت هاي زير بيان كرد : · فيلم هاينانو لايه ( Nano Layer Thin Films ) براي كاربردهاي عمدتاًالكترونيكي · نانوپوششهاي حفاظتي (Nano Coating ) براي افزايش مقاومت در برابرخوردگي ، حفاظتدر مقابل عوامل مخرب محيطي · نانو ذرات به عنوان پيش سازنده (Precursor) يا اصلاح ساز (Modifier) پديده هاي شيميايي و فيزيكي· نانو لوله ها (Nanotubes) منظوراز يك ماده نانو ساختار يا واضح تر يك بدنه نانو ساختار ( Nanostructured Solid ) جامدي است كه در آن انتظام اتمي ،اندازه كريستالهاي تشكيل دهنده و تركيب شيميايي در سراسربدنه در مقياس چند نانو متري گسترده شده باشد .

خواص فيزيكي و شيميايي مواد نانو (در شكل وفرمهاي متعددي كه وجوددارند ازجمله ذرات ، الياف ، گلوله و . . . ) در مقايسه با مواد ميكروسكوپيتفاوت اساسي دارند . تغييرات اصولي كه وجود دارد نه تنهااز نظر كوچكي اندازه بلكه از نظر خواص جديد آنها در سطحمقياس نانو مي باشد .

هدف نهايي از بررسي مواد در مقياسنانو، يافتن طبقه جديدي از مصالح ساختماني با عملكرد بالامي باشد ، كه آنها را مي توان به عنوان مصالحي با عملكردبالا و چند منظوره اطلاق نمود . منظور از عملكرد چندمنظوره ، ظهور خواصي جديد و متفاوت نسبت به خواص مواد معمولي مي باشدبه گونه اي كه مصالح بتوانند كاربردهاي گوناگوني را ارائهنمايند

مواد نانو كمپوزيت چیست :

مواد نانو كمپوزيت برپايه پليمر (ماتريس پليمري ) اولين بار در سالهاي 70 معرفي شده اندكهاز تكنولوژيسول- ژل(Sol-Gel) جهت انتشار (Disperse) دادن ذرات نانو كانيدرون ماتريس پليمر استفاده شده است .

هرچند تحقيقات انجام شده در دو دهه گذشتهبراي توسعه تجاري اين مواد توسط شركت تويوتا در ژاپن دراواخر سالهاي 80 صورت گرفته است، ولي رشته نانو كمپوزيتپليمر هنوز در مرحله جنيني و در آغاز راه مي باشد .

دراين شرايط نانوآلومينا ، بهترين ساختار نانوئي است كه افق جديدي را در صنعت سراميك نويد مي دهد . زيرا كاربرد اين مواد پديده اي است كه از نظر مكانيكي ،الكتريكي وخواص حرارتي به طور مناسب داراي تعادل بوده ودر رشته هاي مختلف كاربرد دارد . ازجمله مي توان به چندنمونه اشاره كرد : · تكنولوژي نانو فلز آرتونايد كه اخيراً بهطور تجاري ، الياف نانويي آلومينا ، انقلابي در رشته سراميك بوجودآورده است . · ذرات نانويي غيرفلز مانند : نانو سيليكا ، و مواد ديگر اصلاح كننده سراميك ها مي باشد .

بتن با عملكرد بالا (HPC)  چیست:

يكي از چالشهايي كه در رشته مصالح ساختماني بوجود آمده است ، بتن با عملكرد بالا(HPC ) مي باشد . اين نوعبتن مقاوم از نوع مصالح كامپوزيت بوده و از نظر دوام جزومصالح كامپوزيت و چند فازي مركب و پيچيده مي باشد . خواص ،رفتار و عملكرد بتن بستگي به نانو ساختار ماده زمينه بتن وسيماني دارد كه چسبندگي ، پيوستگي و يكپارچگي را بوجود مي آورد .

بنابراين ، مطالعات بتن و خمير سيمان در مقياسنانو براي توسعه مصالح ساختماني جديد و كاربرد آنها بسيارحائز اهميت مي باشد . روش معمولي براي توسعه بتن باعملكردبالا اغلب شامل پارامترهاي مختلفي از جمله طرح اختلاط بتن معمولي و بتنمسلح با انواع مختلف الياف مي باشد . در مورد بتن به طورخاص ، علاوه بر عملكرد با دوام و خواص مكانيكي بهتر ، بتنبا عملكرد بالاي چند منظوره (MHPC) خواص اضافه ديگري را دارا مي باشد ، از جملهمي توان به خاصيت الكترو مغناطيسي ، و قابليت به كار گيريدر سازه هاي اتمي (محافظت از تشعشعات ) و افزايش موثر بودن آن در حفظ انرژي ساختمانها و ... را نام برد .

نانو سيليس آمورف چیست :

در صنعت بتن ، سيليس يكي از معروفترين موادياست كه نقش مهمي درچسبندگي و پر كنندگي بتن با عملكردبالا (HPC) ايفا ميكند .

محصول معمولي همانسليكيافيوم يا ميكرو سيليكا مي باشد كه داراي قطري در حدود 1/0 تا 1ميلي متر مي باشد و داراي اكسيد سيليس حدود 90% مي باشد . مي توان گفتكه ميكروسيليكا محصولي است كه در محدوده بالاي اشل اندازهنانو متر جهت افزايش عملكردكامپوزيت مواد سيماني به كاربرده مي شود .

محصول نانو سيليس متشكل از ذراتي هستند كه داراي شكل گلوله اي بوده و با قطر كمتر از 100nmيا بصورت ذرات خشك پودر يا بصورت معلق در مايع محلول قابل انتشار مي باشند ، كه مايع آنمعمول تريننوع محلول نانو سيليس مي باشد ، اين نوع محلولدر آزمايشات مشخص در بتن خودتراكم(SCC) به كار گرفته شده است . نانوسيليس معلق كاربردهاي چندمنظوره از خود نشان مي دهدمانند :

· خاصيت ضد سايش

· ضد لغزش

· ضد حريق

· ضد انعكاس سطوح

آزمايشات نشان داده اند كه واكنش مواد نانوسيليس (Colloidal Silica ) باهيدرواكسيد كلسيم در مقايسه با ميكروسيليكا بسيار سريع تر انجام گرفته و مقداربسيار كم اينمواد همان تاثير پوزالاني مقدار بسيار بالاي ميكرو سيليكا را در سنين اوليه دارا مي باشد .

تمام كارهاي انجام يافته بر روي كاربرد موادنانو سيليس كلوئيدي (Colloidal Nano Silica ) در بخش اصلاح خواصريولوژي ، كار پذيري ومكانيكي خمير سيمان بوده است . آنچهكه در اينجا مطرح است نتايج اوليه محصولات نانوسيليس باقطري در محدوده 5 تا 100 نانومتر مي باشد .

نانو لوله ها : (NANOTUBES) چیست و چه کاربردی دارد

همان گونه كه در مقدمه مقاله مطرح شد معمولاً الياف براي مسلح كردن و اصلاح عملكرد مكانيكي بتن بكاربرده ميشوند . امروزه از الياف فلزي ، شيشه اي ، پليپروپلين ، كربن و . . . در بتن برايمسلح كردن استفاده ميشود و ليكن تحقيقات روي بتن مسلح شده توسط نانو لوله كربني (Carbon Nanotubes ) انتشار نيافتهاست تا بتوان از نتايج آن براي مسلح كردن بوسيله نانو لولهها استفاده كرد .

نانو لولهكربني توسطLIJIMAدرسال 1991 كشف شده است و كارهاي بسياري برروي ساختار نانو در بخش فيزيك كوانتوم انجام يافته استبطوري كه تحقيقات نوين بر روي تكنولوژي و مهندسي نانو در سطح جهانينقش اساسي و اصلي بازي مي كند . كربن 60 و نانو لوله هاي نوين دارايساختاري هستندكه آنها را از فولاد قوي تر و بسيار سبك ميكند بطوريكه مي توانند خميدگي و كشش رابدون شكستن تحملنمايند و در آينده جايگزين الياف كربن خواهند شد كه در كامپوزيت هابه كار برده مي شوند .

نانو لوله ها با توجه به تحقيقات انجام شده در مركزتحقيقات بتن( وابسته به موسسه ACI شاخه ايران ) ، داراي مقاومت كششي بيش از هرنوع الياف بتني شناخته شده مي باشند و نيز نانو لوله هاخواص ويژه قابل ملاحظه حرارتي والكتريكي از خود نشان ميدهند ، بطوريكه هادي بودن حرارت آنها بيش از دو برابرالماس و هادي بودن الكتريكي آنها در حدود 1000 برابر فلز مس ميباشد .

نانولوله ها طبقهجديدي از محصولات مي باشند كه انقلابي جديد در زمينه مصالحو موادپيشرفته را بوجود آورده اند . يك نسل جديد از نانوكامپوزيت هاي چند منظوره ميتوانند به عنوان نانو لوله هايكربني در نقش الياف مسلح كننده مناسب آن مواد مورداستفادهقرار گيرند . بنابراين نانو لوله هاي كربني از اجزاي كليدي بدست آوردنحدفاصلي ذكر شده در فوق به عنوان مصالح ساختماني باعملكرد بالاي چند منظوره , بازي ميكنند .

 تحقیق درباره ميكروسيليكا چيست؟ سيمان يا ماده‌اي افزودني؟

جواب: ميكروسيليكا، نام ديگر بخار سيليكاست. در زمينه صنعت بتون گروهي معتقدند كه ميكروسيليكا جامع‌تر از بخار سيليكاست. محصول توليد شده، از كوره‌هاي الكتريكي توليد كننده فروسيليكون و يا فلز سيليكون بدست مي‌آيد. به همين دليل است كه ميكروسيليكا ناميده مي‌شود. ميكروسيليكا جهت فروش به بازار عرضه مي‌شود و به صورت پودري خيلي نرم مي‌باشد ميكروسيليكا داراي خواص زير مي‌باشد:

- كاهش جداسازي و هواگيري در بتون تازه

- افزايش جامع، كششي و قدرت خمشي در دوره مراقبت

- جايگزيني بيش از 35 درصد opc در يك مخلوط

- كاهش ورود آب زيان آور شيميايي

- كاهش نفوذ گازها و بنابراين كاهش كربناسيون

- بهبود مقاومت در سيكلهاي يخ زدن و آب شدن يخ

- افزايش مقاومت سايشي

- كاهش خطر قليائي شدن و يا سيليكاتي شدن

- افزايش كارايي، اسلامپ هم تراز

- كاهش تشكيل باندهاي شيشه‌اي در هنگام كار بروشات كربني

 مقاوم حرارت

دماي بالا: ميكروسيليكا در واكنش با آلومينا تشكيل فولايت مي‌دهد كه كارايي آن تا ° c 1700 افزايش مي‌يابد.

گرما: افزايش قدرت بدون ايجاد آلودگي

جريان: كاهش نياز به آب در هنگام كار در محل

چگالي( تراكم) قالب‌ريزي: پركردن خلل و فرج براي نفوذ‌پذيري كمتر قدرت بالا و انتقال حرارت

 ميكروسيليكا چیست

ميكروسيليكا( پودر سيليكا) از دودة كوره بازيافت مي‌شود فيلترهاي سيستم تميز كننده دوده، گرد و غبار را از كوره مي‌گيرد و هواي تميز را عبور مي‌دهد. از ميكروسيليكا عمدتاَ جهت اضافه كردن به بتون استفاده مي‌شود مانع نفوذ كلريد به بتون مي‌شود بنابراين ميل گردها را از خوردگي زودرس حفظ مي‌كند. افزودن ميكروسيليكا به سيمان جهت افزايش مقاومت در برابر سائيدگي مي‌شود و تراكم خمش و كشش را افزايش ميدهد ميكروسليكا مواد ما كاربردهاي جديدي در صنايع مختلف پيدا مي‌كند.

خواص ميكروسيليكا چیست:

ميكروسيليكا مانع نفوذ كلريد به بتون مي‌شود و بنابراين ميل‌گردها را در برابر سايش زودرس حفظ مي‌كند. مخلوط ميكروسيليكا و بتون براي ساختمان‌هاي زير آبي و پلها مناسب‌اند معمولاَ سيمان پرتلند در اثر تركيب با ميكروسيليكا درمقابل سولفاتها مقاومت مي‌كند( مشابه سيمانهاي ضد سولفات) ميكروسيليكا نفوذ‌پذيري بتون را كاهش داده و باعث افزايش استحكام آن مي‌شود. افزايش ميكروسيليكا به سيمان سبب مقاومت در برابر سائيدگي مي‌شود. و سبب افزايش تراكم، مقاومت خمش و كشش مي‌شود.

افزايش مقاومت سيمان با ميكروسيليكا

ميكروسليكا ماده افزودني به بتون است كه سبب استحكام بتون و افزايش مقاومت بتون در برابر گرما و رطوبت مي‌شود.

مقايسه خوردگي بتون ايپانكس با بتون ميكروسيليكا

موضوع آزمايش: اين برنامه تحقيق خوردگي بتون ايپانكس و ميكروسيليكا توسط ديپا براي ارزيابي و مقايسه هر دو افزودني در مخلوطهاي بتوني مشابه به عنوان سيستم‌هاي محافظت كننده از خوردگي بود.

مراحل آزمايش: شامل خوردگي، آزمايش خوردگي، روي نمونه‌اي بود كه توسط انجمن فدرال شاهراهاي آمريكا براي ارزيابي خوردگي ميل‌‌‌‌‌‌گرد معمولي سياه در بتون استفاده شده بود.

توضيح آزمايش: قطعات بتون با طرحهاي مشابه و استفاده خرده سنگهاي مشابه سيمان و آب تحت شرايط كنترل شده ساخته مي‌شوند.

قطعات در سايزهاي مختلفهستند و نمودار (1) محلول نمك‌ طعام به مدت چهار روز پي‌درپي درون قطعات ريخته مي‌شود و بعد از چهار روز محلول را خالي كرده و قطعات را شسته و براي سه روز در دماي˚F 100 نگهداري مي‌شوند اين سيكل پركردن با آب نمك و خشك كردن در دماي ˚F 100 طي 48 هفته ادامه مي‌يابد.

مراحل آزمايش: دالهاي بتوني توسط طرحهاي مختلف كه در زير بيان شده قالب‌ريزي شده‌اند بلافاصله بعد از قالب‌ريزي دالهاي بتوني در بسته‌هاي پلاستيكي به مدت سه روز نگهداري شده و مدت 25 روز در دماي ˚F 80- 60 در معرض هوا قرار مي‌گيرند. روي كناره‌هاي دالها و انتهاي ميل‌‌‌‌‌گردها دو لايه پوششي اپوكسي زده مي‌شود و سرهاي ساخته‌شده در دور تا دور دالهاي بتوني آب نمك را نگهداري مي‌كند. سطح بالايي دالهاي بتوني سندپلاست مي‌شوند ميل‌گردهاي بالايي به يك سر مقاومت 10اهمي با سيم مسي وصل شده و ميل‌گردهاي پائيني به سر ديگر آن وصل مي‌شوند. خوردگي بين ميل‌گردهاي بالايي( آندها) و ميل‌گردههاي پائيني( كاتدها) قابل اندازه‌گيري است. اختلاف پتانسيل ميل‌گردهاي بالايي براي تعيين ميزان خوردگي ميل‌گردها اندازه‌گيري مي‌شود. همه اندازه‌گيريهاي الكتريكي هفته‌اي يكبار طي 48 هفته انجام مي‌شود.

نتيجه آزمايش: جريانات خوردگي( نمودار2) سولفات مس، قدرت باطري( نمودار 3) محتويات يون‌‌كلرايد ( نمودار 4) در نمودارهاي زير نشان داده شده است. نمودارهاي ميله‌اي عمودي در شكل(2) ميزان خوردگي را بر حسب ميكروآمپر در بازه‌هاي زماني 4هفته‌اي در مدت 48 هفته آزمايش نشان مي‌دهد. جريانات ضعيف برق مشاهده شده حاكي از عدم وجود خوردگي ميل‌گردها و بتون ايپانسكي و ميكروسيليكات مي‌باشد.

نمودارهاي ميله‌اي عمودي شكل 3 جريان ورودي برق را در بازه زماني 4 هفته‌اي در هفته‌هاي 24تا 48 يعني نصف زمان مقدر نشان مي‌دهد. اطلاعات اوليه به دليل اينكه باطريهاي سولفات مس دردسترس نبودند نشان داده نشد. ولتاژ الكتريكي براي مشخص كردن ميزان خوردگي ميل‌گردها انجام شد.

مشخصات بارز عددي ولتاژ:

- اگر ولتاژ بزرگتراز 2/0- باشد، 90 درصد احتمال اينكه ميل‌گردها در زمان اندازه‌گيري خرده نشوند وجود دارد.

- اگر ولتاژ بين 35/0- و2/0- باشد فعاليت خوردگي غير قطعي است.

- اگر ولتاژ كمتر از 35/0- باشد بيش از 90 درصد احتمال خوردگي ميل‌گردها در طول اندازه‌گيري وجود دارد.

نمودارهاي ميله‌اي عمودي شكل 4 ميزان يون كلرايد را به صورت درصدي بعد از 48 هفته آب دادن و خشك كردن نشان مي‌دهد. نمونه‌هاي بتوني به صورت افقي( همانند ميل‌گردها) در عمق مشخص شده قرار داده مي‌شوند. اطلاعات مشخص شده ميانگين از حداقل سه بررسي را نشان مي‌هد.

ميزان كلرايد يون پائين‌‌‌تر از حد مورد قبول از آغاز خوردگي است. در انتهاي آزمايش ميل‌گردها از والهاي بتوني برداشته شده تحت بازرسي قرار گرفته‌اند. هيچ خوردگي برروي ميل‌گردها قابل مشاهده نبوده.

خلاصه: بتونهاي ايپانسكي و ميكروسيليكات به مدت 48 هفته مورد مقايسه قرار گرفتند. ميكروسيليكات، تراكم گاز( دود) سيليكا و يا گاز سيليكا از طريق صنعت فلز سيليكون و يا آلياژ فروسيليكون توليد مي‌شود.

ميكروسيليكا متشكل از ذرات كروي شكلي از دي‌اكسيدسيليكون و حدوداَ بين 100-50 بار كوچكتر از ذرات سيمان مي‌باشد و از تركيب با سيمان پرتلند بسيار پوزولونيك مي‌باشد در طي مراحل هيدراسيون سيمان مازاد هيدروكسيدكلسيم وجود دارد. ميكروسيليكايي اضافه شده

(Sio2) با مازاد هيدروكسيدكلسيم واكنش نشان مي‌دهد و اين سبب توليد مقدار زيادي از سيليكات كلسيم شده كه قوي‌تر و متراكمتر از هيدروكسيد كلسيم مي‌باشد. همچنين ميكروسيليكا پركننده خوبي براي خلل و فرج مي‌باشد. ذرات بسيار ريز قادر به پر كردن فضاهاي خالي در بتون مي‌باشد و باعث تراكم بتون مي‌شوند.

بعبارتي ساده‌‌تر اثرات پوزولونيك و پركنندگي ميكروسيليكا در تركيب با سيمان پرتلند امكان توليد بتون با قدرت و مقاومت شيميايي بالا هواگيري كمتر وكاهش نفوذ‌پذيري را مي‌دهد. اولين آزمايش‌هاي ميكروسيليكايي در سال 1952 انجام شده و ميكروسيليكا از اواخر دهه 70 در صنعت بتون‌سازي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

تحقیق در مورد انواع میکروسکوپ

 انواع میكروسكوپ

میکروسکوپ ها به انواع زیر تقسیم می شوند :

1- میكروسكوپ نوری ( Light Microscope )

منبع نور در این میكروسكوپ نور مرئی میباشد و با عبور از چندین عدسی محدب كه در آن تعبیه شده است و نیز یك منشور كه مسیر نور را تغییر میدهد ( قدرت تفكیك 24/0 میكرون ) .

مهمترین ویژگی عدسی میكروسكوپ قدرت جداسازی یعنی توانایی تشخیص بین دو نقطه نزدیك به هم است. قدرت جداسازی یك میكروسكوپ در عمل نمایانگر كوچكترین جسم قابل رویت با آن میكروسكوپ است و هر چه بیشتر باشد, اجسام كوچكتری را با آن میكروسكوپ می توان دید. قدرت جداسازی هر میكروسكوپ معمولاَ با حد تفكیك یا R مشخص می شود. حد تفكیك مساوی است با نزدیكترین فاصله بین دو جسم بطوریكه هر یك هنوز بصورت مجزا قابل مشاهده باشد. هر قدر میزان R كوچكتر باشد, قدرت جداسازی میكروسكوپ بیشتر و بهتر است. عوامل بسیاری در تعیین R دخالت دارند, از جمله طول موج تابش كه با R رابطه مستقیم دارد. از لحاظ نظری, كوچكترین مقدار ممكن برای R در میكروسكوپ نور حدود 200nm است كه تنها بهترین میكروسكوپهای نوری این حد تفكیك را دارند. حد تفكیك در اغلب میكروسكوپ های نوری كمتر از 500nm نیست, لذا اشیایی كوچكتر از 500nm با آنها قابل مشاهده نیستند. مشاهده سلولهای باكتری و میتوكندری با میكروسكوپ نوری مقدور است, اما مشاهده ریبوزوم ها با آن ممكن نیست. تفكیك انواع سلولها, مثلاَ گلبول های قرمز از گلبولهای سفید خون یا سلولهای فیبرو بلاستی از سلولهای پوششی با میكروسكوپ نوری امكان پذیر است. این میكروسكوپ در آزمایشات باكتری شناسی, انگل شناسی, قارچ شناسی, حشره شناسی و بافت شناسی كاربرد دارد.

اجزای میكروسكوپ نوری کدامند

1- اجزای نوری : اجزای نوری عمدتاً مشتمل بر منبع تغذیه نور و قطعات مرتبط با آن میباشد ، از قبیل لامپ با ولتاژ 20 وات ، فیلتر تصحیح نور و كندانسور كه كندانسور مشمل بر پنج قطعه است كه نور را تصحیح كرده و بر روی نمونه یا شیء مورد بررسی متمركز میكند:

1 – فیلتر رنگی ( تصحیح نور ) 2 – دیافراگم كه حجم نور را تنظیم میكند

3 – دو عدد عدسی محدب 4 – پیچ نگهدارنده كندانسور 5 - پیچ تنظیم دیافراگم

2 – میكروسكوپ ماوراء بنفش ( Ultra Violet Microscope )

میكروسكوپ ماوراء بنفش یا میكروسكوپ U.V. كه منبع تغذیه نور ، اشعه U.V. میباشد. نسبت به میكروسكوپ نوری معمولی قدرت تفكیك بالاتری داشته چراكه اشعه ماوراء بنفش طول موج كوتاهتری نسبت به نور مرئی دارد . عدسی شیئی بكار رفته در این میكروسكوپ از جنس كوارتز میباشد. بدلیل مضر بودن اشعه ماوراء بنفش برای چشم انسان، از تصویر شیء عكسبرداری شده و سپس بر روی صفحه مانیتور قابل مشاهده است ( قدرت تفكیك 600 آنگستروم ).

3 – میكروسكوپ فلورسانس (Fluorescence Microscope )

 خصوصیات میکروسکوپ فلورسانت (fluorescent microscope)

انواع خاصی از میکروسکوپ نوری که منبع نور آن پرتوهای فرابنفش است.برای مشاهده نمونه زیر این میکروسکوپ ها بخش ها یا ملکول های ویژه داخل سلول با مواد فلورسانت یا نورافشان رنگ آمیزی می شوند. زمانی هدف تشخیص پروتئین های خاص یا جایگاه آنها در سلول باشد، روش های معمولی رنگ آمیزی که پروتئین ها را به طور عام رنگ می کنند قابل استفاده نیست.برای رنگ آمیزی اختصاصی، معمولا از پادتن های اختصاصی متصل به مواد فلورسانت استفاده می شود.مواد فلورسانت نور را در طول موج فرابنفش جذب می کنند و در طول موج بلندتری در طیف مرئی تابش می کنند. تصویری که دیده می شود حاصل نور تابش شده از نمونه است. رودامین و فلورسئین دو نوع از رنگ های معمول فلورسانت هستند که به ترتیب نور قرمز و سبز از خود تابش می کنند.

کارکرد میکروسکوپ های فلورسانس چیست

در ابتدای قرن بیستم پدیده فلورسانس در ساخت میکروسکوپ به کار گرفته شد. فلورسانس یکی از پدیده های مربوط به نورتابی(لومین سانس) است. ما معمولاً وقتی جسمی را می بینیم که نور از آن جسم بازتاب می شود. رنگ جسم نیز به این موضوع وابسته است که جسم چه طول موجی را بازتاب می کند. در پدیده فلورسانس مولکول یک فوتون(یک ذره نور) با طول موج خاص را جذب و سپس آن را با طول موج بلندتری منتشر می کند.فلورسانس یکی از روش های بسیار متداول در تصویربرداری بافت های زیست شناختی است. مواد زیست شناختی معمولاً نور را به شدت متفرق می کنند و در نتیجه تماشای آن ورای سطح سلول دشوار است. در پدیده فلورسانس معمولاً طول موج نور گسیل شده از طول موج نور تابیده شده بیشتر است، بنابراین نور متفرق شده از سطح سلول را می توان از نور تابیده شده به سلول تفکیک کرد. برای انجام این کار از آینه های دورنگی استفاده می کنند. این آینه ها نور تابیده شده را دوباره به نمونه برمی گردانند، اما نور فلورسانس از آن عبور می کند، در نتیجه تماشای ساختارهای درونی سلول امکان پذیر می شود.برخی مواد زیست شناختی به طور طبیعی فلورسنت هستند، اما رنگ ها و پروتئین های فلورسنت فراوانی نیز وجود دارد که می توان از آنها برای رنگ آمیزی بخش های ویژه یک سلول مثل هسته استفاده کرد. حتی می توان آنها را به پروتئین های خاص درون سلول متصل کرد، در نتیجه پیگیری حرکت آنها درون سلول امکان پذیر می شود.استفاده از رنگ ها و پروتئین های نور کلید زدنی فلورسنت که به تازگی کشف شده است، کاربردهای بسیاری در تصویربرداری فلورسانس دارد. این مولکول ها می توانند دو حالت داشته باشند؛ یک حالت درخشان یا حالت فلورسنت و یک حالت تاریک یا غیرفلورسنت.کلیدزنی بین این دو حالت با تاباندن نور با دو طول موج متفاوت انجام می شود.

یکی از کاربردهای مولکول های نور کلیدزدنی ردیابی پروتئین ها است. اگر مولکول های فلورسنت به پروتئین های خاص متصل شوند و یک بخش کوچک از آنها فعال شود، پیگیری جابه جایی پروتئین ها بسیار آسان تر از حالتی است که همه پروتئین های درون سلول نور را گسیل کنند. علاوه بر این لحظه دقیق فعال سازی را می توان کنترل کرد.

قدرت تفکیک زیاد بدون کشتن نمونه

چگونه می توان بدون آنکه نمونه های زیست شناختی را از بین برد، میکروسکوپ هایی با قدرت تفکیک زیاد ساخت؟ از آنجایی که قدرت تفکیک یک میکروسکوپ به طول موج بستگی دارد، یک راه برای افزایش قدرت تفکیک کاهش دادن طول موج است.

برای مشاهده نمونه بوسیله این میكروسكوپ ها, بخش ها یا مولكول های ویژه در داخل سلول با مواد فلورسنت یا نور افشان رنگ آمیزی می شوند. زمانی كه هدف تشخیص پروتئین های خاص یا جایگاه آنها در سلول باشد, روش های معمول رنگ آمیزی كه پروتئین ها را به طور عام رنگ می كنند قابل استفاده نیستند. برای رنگ آمیزی اختصاصی, معمولاَ از پادتن های اختصاصی متصل به مواد فلورسنت استفاده می شود.

در میكروسكوپ فلورسنت از ماوراء بنفش بعنوان نور استفاده می شود. ماوراء بنفش طول موج كمتر، انرژی بیشتر و قدرت نفوذ زیادی دارد. عدسی هایی كه در میكروسكوپ فلورسنت به كار رفته اند از جنس كوارتز می باشد چون نور ماوراء بنفش از عدسی های معمولی عبور نمی كند.

این نوع میكروسكوپ به دو دسته فیلتر مجهز هستند. دسته اول بین منبع نور و نمونه قرار دارد و فقط اجازه می دهد كه امواج تابش شده از ماده فلورسنت، عبور نمایند. دسته دوم بین نمونه و عدسی چشمی قرار دارد و تنها به امواج تابش شده از ماده فلورسنت، اجازه عبور می دهد. رود امین و فلورسئین دو نوع از رنگهای معمولی فلورسنت هستند كه به ترتیب نور قرمز و سبز از خود تابش می كنند. این میكروسكوپ برای مطالعه انواع آنتی بادی از نظر ایمنی شناسی و بررسی بعضی از باكتریها مثل مایكو باكتریوم توبركلوزیس ( میكروب سل) از نظر باكتری شناسی كار برد دارد.

بطوركلی مواد از لحاظ خاصیت فلورسانس دو نوعند :

- فلورسانس اولیه كه این مواد ذاتاٌ خاصیت فلورسانس دارند یعنی از خود نور ساطع میكنند مثل ویتامینها و رنگها .

- فلورسانس ثانویه كه از خود خاصیت فلورسانسی نداشته و با رنگ آمیزی و معرفهای گوناگون از قبیل سولفات بربرین و نارنجی آكریدین خاصیت فلورسانسی را به آنها القاء میكنیم.

منبع تغذیه نور در این میكروسكوپ اشعه U.V. میباشد. در اینجا نیز از تصویر شیء عكسبرداری شده كه بر روی صفحه مانیتور قابل مشاهده است

4 – میكروسكوپ زمینه سیاه ( Dark Field Microscope )

مطالعه سلول های زنده با این میكروسكوپ ها نیز مقدور است. سیستم های نوری خاصی در تمام این نوع میكروسكوپ ها وجود دارد كه تباین كافی بین اجزار سلول ایجاد كرده، مشاهده سلول های زنده را مقدور می سازند.

در میكروسكوپ زمینه سیاه نور حامله از منبع نوری به شكل مخروط در می آید و انوار از اطراف به نمونه تابیده می شود این كار توسط كندانسور خاص این میكروسكوپ انجام می گیرد. در نتیجه تصویر نمونه بصورت روشن در یك زمینه تاریك مشاهده می شود. استفاده از میكروسكوپ زمینه سیاه برای مشاهده حركت باكتری معمول است ( مثل اسپیروكت تروپونها پالیدوم ( عامل بیماری سیفیلیس).

منبع تغذیه نور در این نوع میكروسكوپ نور مرئی میباشد و با ایجاد انكسار نور توسط آئینه های محدب و مقعر شیء یا نمونه مورد بررسی، شفاف و نورانی در زمینه سیاه دیده میشود.

5 - میكروسكوپ اختلاف فاز ( Phase Contrast Microscope )

مزیت میکروسکوپ اختلاف فاز در این است که می توانیم با آن سلول های زنده را با جزئیات بیشتر مشاهده کنیم.تیمارهایی مثل تثبیت نمونه می توانند دگرگونی هایی در ساختار درونی سلول بوجود آورند. بنابراین مطالعه سلول های زنده که هیچ تیماری ندیده اند خیلی مطلوب است. می توان فرایند هایی مثل تقسیم میتوز(mitosis) در سلول های زنده را نیز با این میکروسکوپ ها مطالعه کرد. در برخی موارد برای عکس برداری پیوسته و دراز مدت از سلول فعال ، دوربینی به میکروسکوپ وصل می شود.مطالعه سلول های زنده با میکروسکوپ تداخلی(interference microscope) و میکروسکوپ زمینه سیاه(dark field microscope) نیز مقدور است. سیسم های نوری خاصی در تمام این نوع میکروسکوپ ها وجود دارد که به علت ویژگی آنها تباین کافی بین اجزای سلول ایجاد و مشاهده ی سلول های زنده مقدور می شود. استفاده از میکروسکوپ زمینه سیاه برای مشاهده ی حرکت باکتری معمول است، که در این مورد ایجاد تباین بین سلول باکتری زنده و محیط اطرافش مهم است.

مزیّت میكروسكوپ اختلاف فاز در این است كه می توانیم با آن سلولهای زنده را با جزئیات بیشتر مشاهده كنیم. تیمهایی مثل تثبیت نمونه می توانند دگرگونی هایی در ساختار درونی سلول، بوجود آورند. بنابراین مطالعه سلول های زنده ای كه هیچ گونه تیماری ندیده اند خیلی مطلوب است. می توان فرآیندهایی مثل تقسیم میتوز در سلول های زنده را نیز با این نوع میكروسكوپ ها مطالعه كرد. در برخی موارد، برای عكس برداری پیوسته و دراز مدت از سلول فعال، دوربین به میكروسكوپ وصل می شود.

در میكروسكوپ اختلاف فاز نور حاصله از منبع نوری به انوار مختلف شكسته شده و شكسته نشده تقسیم می شود این كار توس دیافراگم مخصوص این میكروسكوپ انجام می گیرد. انواری كه می شكنند. به جسم یا نمونه نفوذ نمی كنند اما انواری كه نمی شكنند به جسم یا نمونه نفوذ می كنند در نتیجه بین نمونه و محیط اطراف آن اختلاف بوجود می آید و نمونه به صورت شفاف دیده می شود.

منبع تغذیه نور در این نوع میكروسكوپ نور مرئی میباشد و برای بررسی بافتها یا نمونه هایی كه اختلاف انكساری نوری كمی دارند مورد استفاده قرار میگیرد بدین منظور صفحه سوراخ داری به نام پلاك فاز در كندانسور تعبیه میشود .

6 - میكروسكوپ الكترونی ( Electron Microscope )

قدرت جداسازی میکروسکوپ الکترونی از میکروسکوپ نوری بهتر است به این معنی که با میکروسکوپ الکترونی اجزای کوچکتری را می توان دید. قبلا گفته شد حد تفکیک (R) به طول موج نوری بستگی دارد که به نمونه می تابد. در حقیقت بین این دو رابطه مستقیمی وجود دارد یعنی هر چقدر طول موج تابشی کوچکتر باشد ،R نیز کوچکتر و قدرت جداسازی بیشتر است. در میکروسکوپ الکترونی بجای استفاده از نور مرئی از امواج الکترون ها استفاده می شود. در شرایط مناسب طول موج الکترون ها به nm ۰/۰۰۵ می رسد. در این طول موج بهترین R ممکن حدود nm ۰/۰۰۲ است. در عمل به علت محدودیت های دیگر ، قدرت جداسازی میکروسکوپ های الکترونی هیچ وقت به این خوبی نیست.حد تفکیک با میکروسکوپ الکترونی برای ملکول های تخلیص شده ی زیستی ، حدود ۰/۱ نانومتر و برای سلول ها ۲ نانومتر است که دست کم 100 برابر بهتر از بهترین میکروسکوپ های نوری است.

دو نوع میکروسکوپ الکترونی به نام میکروسکوپ الکترونی گذاره و میکروسکوپ الکترونی نگاره وجود دارد. میکروسکوپ الکترونی گذاره (transmission electron microscope) زودتر اختراع شد و قدرت جداسازی بهتری دارد. در این نوع میکروسکوپ ، الکترون ها هنگام برخورد به نمونه از برخی مناطق آن عبور می کنند و از مناطقی دیگر بازتابیده می شوند. عامل تعیین کننده در این امر در نهایت ویژگی اتم های تشکیل دهنده ی مناطق مختلف سلول است. الکترون های عبوری در دستگاه تشخیص داده می شوند و تصویری از نمونه حاصل می شود. سلول های زنده با میکروسکوپ الکترونی قابل مشاهده نیست.

یكی از تجهیزات بزرگ علمی میكروسكوپ الكترونی است كه براساس قوانین نوری كار میكند دراین دستگاه شار الكترون پر انرژی از یك منبع الكترون خارج شده وتحت شتاب به طرف هدف میرود در مسیر خود از روزنه های تعبیه شده در یك فلز عبور كرده وبا عبور از لنزهای مغناطیسی بر روی شی مورد نظر تابانده شده ودر نتیجه بازتاب نور تصویر شی دیده خواهد شد.

اطلاعاتی را كه میكروسكوپ الكترونی ارائه میدهد:

1 - توپوگرافی شئ 

: (نقشه برداری )كه با اشكار كردن مشخصات سطح و بافت داخلی شئ میتوان به خواصی مانند سفتی و میزان ار تجائی بودن ان پی برد.

2 - مورفولوژی (ریخت شناسی):

 از ان رو كه در این رویت شكل و سایز ذرات مشخص است میتوان به سختی و استحكام پی برد.

3 - تركیب: این میكروسكوپ میتواند عناصر سازنده شئ را مشخص نماید بنابراین میتوان به خواصی مانند نقطه ذوب اكتیویته شئ نیز دست یافت.

4 - بلور شنا سی:

 میكرو سكوپ الكترونی چگونگی چیده شدن اتمها را در مجاورت یكدیگر را می دهد وبه این تر تیب میتوان انها را از نظر رسانایی و خواص الكتریكی بررسی نمود.

پیشرفته ترین میكروسكوپ قرن حاضر، با قدرت تفكیك 2 آنگستروم است. در این میكروسكوپ با عبور پرتوهای الكترونی ساطع شده از رشته سیمی تنگستن با طول موج بسیار پائین از عدسی های متعدد كه در نهایت بر روی یك صفحه فلورسنت یا صفحه مانیتور، عكسبرداری صورت گرفته و تصویر شیء قابل مشاهده میباشد.

قدرت جداسازی میكروسكوبهای الكترونی از میكروسكوپ نوری بهتر است به این معنی كه با میكروسكوپهای الكترونی اجزای كوچكتر را می توان دید. قبلاً متذكر شدیم كه بین R و طول موج نور تابیده شده به نمونه رابطه مستقیمی برقرار است، یعنی هر چقدر طول موج تابشی كوچكتر باشد، R نیز كوچكتر و قدرت جداسازی بیشتر است. طول موج نور مرئی بین mm300 تا 800mm و بهترین حد تفكیك میكروسكوپهای نوری 200nm است.

در میكروسكوپهای الكترونی به جای استفاده از امواج نور مرئی، از امواج الكترونها استفاده می شود. در شرایط مناسب، طول موج الكترونها به ۰.۰۰۵ نانومتر می رسد، یعنی حدود 000/100 برابر كوتاهتر از طول موج نور مرئی. در این طول موج، بهترین R ممكن حدود ۰.۰۰۲ نانومتر است. در عمل، به علت محدودیتهای دیگر، قدرت جداسازی میكروسكوپهای الكترونی هیچ وقت به این خوبی نیست. حد تفكیك (R) با میكروسكوپ الكترونی برای مولكولهای تخلیص شده زیستی، حدود nm0.1 و برای سلول ها حدود 2nm است كه دست كم صد برابر بهتر از میكروسكوپ های نور است.

دو نوع میكروسكوپ الكترونی بنام های میكروسكوپ الكترونی گذاره و میكروسكوپ الكترونی نگاره وجود دارد.

میكروسكوپ الكترونی گذاره:

این میكروسكوپ زودتر اختراع شده و قدرت جداسازی بهتری دارد. در این نوع میكروسكوپ، الكترون ها هنگام برخورد به نمونه از برخی مناطق آن عبور می كنند و از مناطقی دیگر بازتابیده می شوند. الكترون ها هنگام برخورد به نمونه از برخی مناطق آن عبور می كنند و از مناطقی دیگر بازتابیده می شوند. الكترون های عبوری در دستگاه تشخیص داده می شوند و تصویری از نمونه حاصل می شود. جزئیات روش های تثبیت، برش گیری و رنگ آمیزی برای میكروسكوپ الكترونی اختصاصی است. به عنوان مثال، برای رنگ آمیزی نمونه از فلزات سنگین مانند طلا استفاده می شود تا الكترون ها از اندامك ها و ساختارهای درون سلولی، مثل ریبوزوم، و مولكول های بزرگ سلول مثل DNA، با میكروسكوپ الكترونی گذاره قابل تشخیص هستند، اما جایگاه اتم های تشخیص دهنده مولكول ها معمولاً تعیین نمی شود.

میكروسكوپ الكترونی نگاره:

میکروسکوپ الکترونی نگاره (scanning electron microscope) نوع ساده تر میکروسکوپ الکترونی است برای بررسی نمونه با این میکروسکوپ ، نمونه با لایه ای نازک از فلز سنگین به صورت یکنواخت پوشیده شود. الکترون های تابیده شده به سطح نمونه از هیچ ناحیه ای از آن عبور نمی کنند، بلکه در برخورد با سطح نمونه باعث تولید الکترون های بازتابیده می شوند. این الکترون ها تشخیص داده شده و تصویری سه بعدی از سطح نمونه حاصل می گردد. قدرت جداسازی میکروسکوپ الکترونی نگاره حدود nm10 است.

این نوع ساده ترین میكروسكوپ الكترونی است. برای بررسی نمونه با این نوع میكروسكوپ، نمونه با لایه ای نازك از فلز سنگین به صورت یكنواخت پوشیده می شود. الكترونهای تابیده شده به سطح نمونه از هیچ ناحیه ای از آن عبور نمی كنند، بلكه در برخورد با سطح نمونه باعث تولید الكترون های بازتابیده می شوند، این الكترونها تشخیص داده می شوند و تصویری سه بعدی از سطح نمونه حاصل می گردد. حد تفكیك میكروسكوپ الكترونی نگاره حدود 10nm است.

میکروسکوپ STM و میکروسکوپ پرتو X

STM حروف اول Scanning Tunneling Microscope است این نوع میکروسکوپ در دهه 1970 اختراع شد و مخترعان آن در سال 1981 جایزه نوبل را دریافت کردند.همانطور که گفته شد طول موج محدودیتی برای میزان R تعیین می کند. نوآوری STM در این است که در آن امواج نوری یا امواج نوع دیگر به کار گرفته نمی شودو هیچ نوع عدسی در آن وجود ندارد.بیان دقیق نحوه کار این میکروسکوپ خارج از توان این مطلب است ولی به طور خلاصه سوندی که نوک آن به اندازه یک اتم است، ویژگی های نمونه را در ابعاد اتمی روبش می کند. STM ساختار سطحی نمونه را بررسی می کند.اما میکروسکوپ مشابه دیگر ویژگی های الکتریکی ، مغناطیسی و یا دمای نمونه را تعیین می کنند. در حال حاضر این میکروسکوپ ها برای نمونه های زیستی و بیشتر برای نمونه های غیر زیستی مورد استفاده قرار می گیرند.

میکروسکوپ پرتو X نوع دیگری از میکروسکوپ های نوین است که کاربرد بیشتری برای نمونه های زیستی دارد. قدرت جداسازی آن چند صد آنگستروم و ضعیف تر از میکروسکوپ الکترونی است ، اما سلول های زنده با آن قابل بررسی هستند

STM حروف اول Microscope Scanning Tunnelig است. این نوع میكروسكوپ در دهه 1970 اختراع شد و مخترعان آن در سال 1981 جایزه نوبل را دریافت كردند. همان طور كه گفته شد طول موج، محدودیتی برای میزان R تعیین می كند. نوآوری STM در این است كه در آن امواج نوری یا امواج نوع دیگری بكار گرفته نمی شوند و هیچ نوع عدسی در آن وجود ندارد. بطور خلاصه سوندی كه نوك آن به اندازه یك اتم است، ویژگی های نمونه را در ابعاد اتمی روبش می كند. STM ساختار سطحی نمونه را بررسی می كند اما میكروسكوپ های مشابه دیگر ویژگی های الكتریكی، مغناطیسی و یا دمای نمونه را تعیین می كنند. در حال حاضر این میكروسكوپ ها برای نمونه ای زیستی و بیشتر برای نمونه های غیر زیستی مورد استفاده قرار می گیرند.

میکروسکوپ های پلاریزان

در بسیاری از مطالعات میکروسکوپی مثل مطالعه سنگها ، مواد شیمیایی کریستالی و بسیاری از ترکیبات آلی مثل ساختمان کراتین ، عضلات ، کلاژنها نیاز به استفاده از میکروسکوپهای پلاریزان می‌باشد. جز اینها در مطالعات میکروسکوپی پلاریزان نور پلاریزه می‌باشد.

نور پلاریزه

نور معمولی متشکل از فوتونها هستند دارای بردارهای الکتریکی و مغناطیسی عمود بر هم می‌باشند. این دو میدان بطور سینوسی در حال نوسان می‌باشند و در ضمن در جهت عمود بر صفحه دو میدان و یا صفحه ارتعاشات این دو منتشر می‌شوند. ارتعاشات میدان الکتریکی نور غیر پلاریزه در یک نقطه در همه جهات می‌باشد. اکثر مواد شیشه‌ای و بسیاری از مواد دارای این ویژگی هستند که وقتی یک دسته پرتو نوری به آنها وارد شود در آن صورت سرعت انتشار و نحوه انتشار نور در جهات مختلف در آنها مشابه و یکسان می‌باشد و تنها تغییری که در نحوه حرکت دسته پرتو ضمن عبور از این مواد حاصل می‌شود آن است که بر اساس قوانین اسنل مسیر و جهت آنها نسبت به قبل از ورودشان به آن ماده تغییر می‌کند. اینگونه مواد را مواد ایزوتروپیک (isotropic) می‌نامند. مواد ایزوتروپیک در همه جهات دارای ضزیب شکست مشابه هستند.

علل ضعف دانش آموزان در درس ریاضی در دوره ی راهنمایی و راه حل های آن

 مقدمه

ریاضی، یکی از درس های علوم پایه است و از اهمیت بالایی برخوردار است، اما عواملی مانند ناکارآمدی و سنتی بودن شیوه تدریس، خشک بودن فضای کلاس درس، حجم بالای کتاب، بالا بودن جمعیت دانش آموزی در یک کلاس موجب شده است برخی دانش آموزان در طول دوران تحصیل خود با دشواری این درس را فرا بگیرند. طبق گفته کارشناسان آموزشی تعداد کمی از دانش آموزان به این درس علاقه دارند در حالی که اگر آن ها با شیوه های نوین، آموزش داده شوند نه تنها حلاوت این درس را حس می کنند بلکه با استفاده از آن می توانند از تفکر منطقی و خلاق برخوردار شوند.

ریاضی از علومی است که موجب تقویت خلاقیت و افزایش قدرت تجزیه و تحلیل دانش آموزان می شود، با این حال، برخی از دانش آموزان برای فراگیری این درس، علاقه وانگیزه کافی ندارند و شاهد افت تحصیلی آن ها در این درس هستیم. در این گزارش به دلایل این موضوع پرداخته ایم. یکی از دانش آموزان در این باره می گوید: در دوران راهنمایی به دلیل شیوه نامناسبی که معلمانم برای تدریس این درس در پیش گرفته بودند، نتوانستم با اصول اولیه درس ریاضی آشنا شوم و با گذشت 2 سال از آن زمان و شرکت در کلاس های خصوصی هنوز هم نتوانسته ام ضعفم را در این درس جبران کنم . این دانش آموز روش تدریس معلم مقطع راهنمایی را در تفهیم درس ریاضی بسیار مؤثر می داند و می افزاید: هر سال افت تحصیلی ام در درس ریاضی بر معدلم تأثیر منفی می گذارد و بی علاقگی و بی انگیزه بودنم در این درس مانع پیشرفت تحصیلی ام شده است.

تمرین های ریاضی بسیار سنگین است

یک دانش آموز دیگر هم اظهار می دارد: همیشه در کلاس ریاضی دانش آموزانی که در این درس استعداد بیشتری دارند مورد توجه معلم قرار می گیرنداین دانش آموز نیز با بیان این که مطالب درسی و تمرین های ریاضی بسیار سنگین است اضافه می کند: تعداد زیاد دانش آموزان در کلاس، مانع رسیدگی بیشتر معلم به وضعیت درسی دانش آموزان به ویژه در درس ریاضی می شود.

کلاس درس خسته کننده است

یکی دیگر از دانش آموزان نیز با گلایه از روش تدریس معلم ریاضی و خشک و خسته کننده بودن ساعت این درس تصریح می کند: متأسفانه والدینم نیز در زمینه ریاضی سواد کافی ندارند و نمی توانم از آن ها، برای افزایش توانایی ام در این درس کمک بگیرم.وی ادامه می دهد: کلاس های جبرانی ریاضی باید به طور دائم در مدرسه برگزار و از معلم با تجربه در این کلاس ها استفاده شود تا دانش آموزان ضعیف بتوانند اشکال های خود را در این درس برطرف کنند و همگام با دانش آموزان قوی حرکت کنند.

ضرورت آموزش ریاضی به شکل عملی و کاربردی

یک معلم ریاضی با بیان این که باید ریاضی را به شکل عملی و کاربردی به دانش آموزان آموخت، می گوید: هنگامی که دانش آموز کاربرد علم ریاضی را در زندگی خود درک کند به یادگیری آن علاقه بیشتری نشان خواهد داد. بنابراین معلم باید این درس را با شیوه مناسبی تدریس کند. وی می افزاید: رابطه ریاضی در درس های دیگر باید مشخص شود و به دانش آموزان آموخت که در بیشتر درس ها مانند علوم تجربی، جغرافیا، ورزش، حرفه و فن و هنر می توان از این علم بهره برد.وی خاطر نشان می کند: نباید ریاضی را فقط در اعداد و ارقام خلاصه کرد؛ به عنوان مثال هنگامی که به دانش آموزان مفهوم مساحت و محیط را آموزش می دهیم بهتر است آن را در حیاط مدرسه و با اندازه گیری به وسیله متر و به شکل کاربردی و عملی نشان دهیم.وی با اشاره به این که کلاس ریاضی باید از حالت خشک و سنتی خارج و کار گروهی و یادگیری مشارکتی تقویت شود می افزاید: اگر دانش آموزان خودشان به قانون ریاضی برسند و آن را کشف کنند، یادگیری شان عمیق تر می شود، بنابراین بهتر است معلم بیشتر به شکل یک راهنما در کنار دانش آموزان باشد، نه این که فقط به عنوان متکلم وحده در مقابل آن ها قرار بگیرد.وی اظهار می دارد: دانش آموزان به دلیل هم سن و سال بودن، زبان یکدیگر را بهتر می فهمند و معلم ریاضی باید از دانش آموزان قوی تر که مطلب را زودتر فرا گرفته اند برای ارائه مطلب به دانش آموزان دیگر کمک بگیرد.

همچنین معلمان میتوانند از دانش آموزان داوطلب بخواهند که یکی ازدرس های ریاضی را به صورت کنفرانس توضیح دهد و او را به روش های گوناگون تشویق کنند آن وقت معلمان میتوانند اثرات مثبت این روش را ببینند.

ریاضی و کمک به نظم و طبقه بندی اطلاعات

در همین ارتباط، معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش استان زنجان با اشاره به اهمیت درس ریاضی می گوید: ریاضی از جمله درس هایی است که به نظم و طبقه بندی اطلاعات دانش آموزان کمک زیادی می کند و قوه نقد، انتقاد، خلاقیت و حس کنجکاوی آن ها را افزایش می دهد وی با بیان این که فراگیری این درس، موجب رشد قدرت تجزیه و تحلیل دانش آموزان می شود، می افزاید: یکی از ابزارهای قوی برای تربیت تفکر و استدلال دانش آموزان، تدریس ریاضی است که به اعتقاد بسیاری از معلمان، این درس تغذیه کننده اصلی علوم دیگر است.وی اظهار می دارد: پایه فناوری و صنعت، ریاضی است، ضمن این که موفق بودن دانش آموزان در این درس زمینه موفقیت آن ها را در علوم دیگر فراهم خواهد کرد.

وی ادامه می دهد: با آموزش مناسب ریاضی به دانش آموزان می توان توانایی آن ها را برای زندگی در جهان امروز که به فناوری و رایانه مجهز است،افزایش داد.

وی با بیان این که یادگیری ریاضی در راستای توسعه و پیشرفت ضروری است می گوید: این درس پایه علوم دیگر است و در درس های دیگر تأثیر می گذارد به طوری که مشاهده می شود حتی در المپیاد ادبی، دانش آموزانی که توانایی بیشتری در ریاضی دارند از موفقیت بیشتری برخوردار هستند.

 دلایل افت تحصیلی در درس ریاضی

وی بی علاقه بودن بعضی از دانش آموزان را نسبت به درس ریاضی، علت افت تحصیلی آن ها در این درس ذکر می کند و با بیان این که این وضعیت گاهی نگران کننده است، ادامه می دهد: بخشی از افت تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی به سنگین بودن ودشواری این درس بازمی گردد که به تمرین و مهارت بیشتری نیاز دارد.وی عنوان می کند: با این وجود، برخی از دانش آموزان برای یادگیری این درس وقت کمتری می گذارند و در تمرین آن تعلل می کنند.

نتیجه یک پژوهش درباره علل ضعف ریاضی

«اکبرزاده» از انجام پژوهش در این اداره کل در رابطه با درس ریاضی دوره راهنمایی استان خبر می دهد و اظهار می دارد: نتایج این پژوهش نشان می دهد که یکی از عوامل مؤثر در افت تحصیلی دانش آموزان مقطع راهنمایی در درس ریاضی اضطراب آن ها در مواجه شدن با این درس است.وی همچنین اضافه می کند: سطح انگیزه تحصیلی دانش آموزان با موفقیت آن ها در درس ریاضی رابطه معناداری دارد، به طوری که با افزایش انگیزه، سطح موفقیت آن ها در درس ریاضی افزایش می یابد.وی با بیان این که عملکرد خانواده در افت تحصیلی دانش آموز در درس ریاضی مؤثر است می افزاید: تحقیقات آموزش و پرورش استان نشان می دهد، جو خانواده بر رشد یا افت تحصیلی دانش آموز در درس ریاضی تأثیر مستقیمی دارد، به طوری که هر دانش آموزی که با رفتار نامناسب والدین مواجه باشد دچار افت تحصیلی در این درس می شود.وی با تأکید بر این که باید با برنامه ریزی دقیق تلاش دانش آموزان را برای فراگیری درس ریاضی بیشتر کنیم تصریح می کند: محیط آموزشی با افت تحصیلی ریاضی رابطه معناداری را نشان می دهد به طوری که هر چه این محیط نامناسب باشد دانش آموزان در درس ریاضی ضعف بیشتری خواهند داشت.وی شیوه نامناسب تدریس ریاضی را یکی دیگر از علل افت تحصیلی دانش آموزان می داند و ادامه می دهد: بعضی از معلمان به شیوه های تدریس گذشته متکی هستند و به دانش آموزان فرصت کمتری می دهند که توانایی شان را نشان بدهند.وی با بیان این که روش های تدریس ناکارآمد، سهل انگاری در ارزشیابی، طراحی نامناسب سؤال ها و شیوه امتحان در افت تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی مؤثر است، می گوید: برای این که دانش آموزان در درس ریاضی افت کمتری داشته باشند، کتاب درسی به طور مرتب مورد بازنگری قرار می گیرد و نظرها و پیشنهادهای معلمان در تدوین این کتاب لحاظ می شود، ضمن این که آموزش و پرورش با برگزاری دوره های بازآموزی و ضمن خدمت و ارائه روش های جدید تدریس، معلمان را به استفاده از این روش ها تشویق می کند.وی اظهار می دارد: در سال تحصیلی گذشته کلاس های جبرانی درس ریاضی در پایه های مختلف تحصیلی به ویژه در مراکز شبانه روزی و برخی مدارس برگزار شد تا عقب ماندگی دانش آموزان در این درس تا حدی جبران شود.وی با اشاره به تجهیز کتابخانه های مدارس استان به کتاب های کمک درسی ریاضی، می افزاید: ضعف درسی دانش آموزان در ریاضی موجب کاهش گرایش آن ها به ادامه تحصیل در رشته ریاضی و استقبال آن ها از رشته های علوم تجربی و انسانی می شود و قبولی آن ها را در کنکور سراسری با مشکل مواجه می کند.

درکل عوامل زیر در افت تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی می تواند تأثیر بسزایی داشته باشد :

1- تراکم بیش از حد دانش آموزان در یک کلاس، موجب عدم رسیدگی از طرف معلم به دانش آموز می شود و استعداد بعضی از دانش آموزان نهفته می ماند.

2- پرسش های مستمر و شفاهی باعث قوت استدلال و اتکا به نفس در دانش آموزان می شود.

3- اهمیت دولت و جامعه و آموزش و پرورش در افت تحصیلی بخصوص در دروس علوم پایه تأثیر بسزایی دارد.

4- بعضی از دانش آموزان به درس علاقمند نیستند، اما در کنار دیگر دانش آموزان مشغول به تحصیل هستند و به دنبال مدرک گرایی می باشند. آگاهی خانواده ها و سوق دادن این دانش آموزان به کارهای مورد علاقه می تواند تأثیر بسزایی در پیشرفت آنان در حرفه های دیگر باشد تا آن که معضل و مخل کلاس باشند.

5- دروس مختلف مثلادروس علوم پایه و دروس شفاهی و عملی نباید با هم مقایسه شوند. مدیران درصدهای قبولی رشته ها را با هم مقایسه کنند، نه دروس متفاوت، زیرا معلمین علوم پایه به خاطر درصد بالای قبولی کلیشه ای کار می کنند و دانش آموز از معلمین متعدد با کلاس های تقویتی و خصوصی نمره قبولی کسب می نماید.

6- مدیران مدارس دانش آموزان موفق در درس های سبک را مورد تشویق قرار می دهند و همین جایگاه و اهمیت، علاقه دانش آموزان را به سوی رشته های علوم انسانی سوق می دهد، چون نتیجه مطلوب تری در زمان کوتاه عایدشان می شود و استعدادها و خلاقیت ها در دروس علوم پایه مشخص می شود، نه دروس علوم انسانی.

7- توجه هرچه بیشتر به تفاوت های فردی و عادت به مطالعه و تفکر مستقیم و ایجاد مهارت و مطالعه درست و یادگیری و تکرار و تمرین تأثیر مثبتی در پیشرفت دروس علوم پایه بخصوص ریاضی را دارد.

8- کلاس های روش تدریس نوین( استفاده از وسایل مدرن و به روز و... )برای معلمان می تواند تأثیر مهمی داشته باشد.

9- محتوا و متناسب نبودن مطالب درسی با ساعت تدریس و بی حوصلگی دانش آموزان به خاطر فکر زیاد و مدت طولانی و دیر نتیجه گرفتن از حل مسائل درسی باعث افت تحصیل خواهد شد.

10- چون سیستم آموزشی کشور ما از دیگر کشورها الگوبرداری بدون تحقیق علمی کافی و بدون توجه به شرایط فرهنگی- اجتماعی و جغرافیایی صورت گرفته است، لذا نظام آموزشی ما همیشه با مشکلات و بی عدالتی رو به رو است که این مشکل را می توان در تنوع بی دلیل در دروس و کلاس و میزان ساعات درس و مهمتر از همه ارزشیابی و امتحان پایانی از آموزش محروم، ناشی از آن می باشد. چون اختلاف فردی، فرهنگی، طبقاتی، اقلیمی و... در نظر گرفته نمی شود.

10روش برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان‏ در درس ریاضی

گاهی دانش آموز دچار بی انگیزگی در درس خواندن و حتی در یادگیری می‌شود. حوصله درس خواندن ندارد، به صحبت‌های معلمش گوش می‌کند، اما تمام حواسش جایی دیگر است، در خانه لای کتاب را بی هیچ حوصله‌ای باز می‌کند، اما نمی‌تواند با کتاب ارتباط برقرار کند و مطالب را به ذهن بسپارد. این حالت اگر به حالتی پایدار تبدیل شود و در او بماند، هم برای خودش نگران‌کننده و خطرناک می‌شود، هم برای مدرسه و معلم و هم برای خانواده.

برای آن که دانش آموز در این موقعیت قرار نگیرد و شرایط را برای خود و دیگران سخت نکند، 10 روش و راهکار پیشنهاد می‌شود که به کار بستن آنها بی ثمر نیست.‏

‏گاهی دانش آموز دچار بی انگیزگی در درس خواندن و حتی در یادگیری می‌شود. حوصله درس خواندن ندارد، به صحبت‌های معلمش گوش می‌کند، اما تمام حواسش جایی دیگر است، در خانه لای کتاب را بی هیچ حوصله‌ای باز می‌کند، اما نمی‌تواند با کتاب ارتباط برقرار کند و مطالب را به ذهن بسپارد. این حالت اگر به حالتی پایدار تبدیل شود و در او بماند، هم برای خودش نگران‌کننده و خطرناک می‌شود، هم برای مدرسه و معلم و هم برای خانواده.

برای آن که دانش آموز در این موقعیت قرار نگیرد و شرایط را برای خود و دیگران سخت نکند، 10 روش و راهکار پیشنهاد می‌شود که به کار بستن آنها بی ثمر نیست.‏

‏1. بیان دقیق انتظارات در آغاز درس، با توجه به هدف‌های آموزشی

این نکته که دانش آموز بداند معلم چه انتظاراتی از او دارد و هدف کاملاً برای او روشن باشد، بی شک به بهبود یادگیری و افزایش علاقه در یادگیرندگان کمک خواهد کرد. پژوهش‌های انجام شده نشان داده است که یادگیرندگانی که از هدف‌های درس و آموزش اطلاعی ندارند، به خوبی یادگیرندگانی که معلم قبل از شروع درس انتظارات خود را به ایشان می‌گوید و آنان را از هدف‌های درس آگاه می‌سازد، در پیشرفت درس موفق نمی‌شوند.‏

‏2. استفاده از تشویق‌های کلامی

در بسیاری از مواقع، تشویق‌های کلامی معلم از دیگر انواع تشویق مؤثرتر است و تأثیر بسیار زیادی بر عملکرد دانش آموز دارد. چون بلافاصله پس از یک رفتار خوشایند رخ می‌دهد. استفاده از واژه‌هایی مثل «خوب»، «عالی»، «آفرین» و «خیلی خوب» پس از عملکرد درست دانش آموز، از تدبیرهای مؤثر انگیزشی است. مؤثرترین تشویق آن است که به رفتار و عملکرد درست دانش آموز وابسته باشد.

هم چنین معلم باید به اندازه لازم دانش آموزان را ستایش و تشویق کند. اگر تشویق بیش از حد باشد، اثر مثبت خود را از دست می‌دهد و از خاصیت تقویت کنندگی آن کم می‌شود.‏

‏3. بهره گیری از آزمون و نمره

نمره‌های ارزشیابی‌هایی که معلمان از دانش آموزان به عمل می‌آورند، ارزش انگیزشی زیادی دارند. زیرا این نمره‌ها با پاداش‌هایی مثل تأیید معلم و پدر و مادر، ارتقا به کلاس بالاتر، ورود به دانشگاه و رضایت از عملکرد خود همراه اند. به ویژه اگر این نمره‌ها به صورت مستمر و ماهانه همراه با بازخورد به اطلاع سرپرست دانش آموزان رسانده شود، در افزایش انگیزش دانش آموزان اثر مثبتی دارد. بنابراین معلم می‌تواند با اجرای آزمون‌های هدفمند، سطح انگیزشی یادگیرندگان را بالا ببرد. با این حال نکته‌ای را که باید درباره امتحانات گوناگون در نظر داشت، این است که از آن‌ها به عنوان وسیله‌ای برای اطلاع دانش آموزان از نحوه عملکرد و میزان یادگیری شان استفاده کرد، نه به عنوان وسیله‌ای برای تهدید و تنبیه آنان.‏

‏4. استفاده از خاصیت برانگیختگی مطالب

هر اندازه مطالب ارائه شده جدید، پر معنی و تعجب‌بر انگیز باشد، باعث افزایش سطح برانگیختگی و همچنین عامل تحریک حس کنجکاوی در دانش‌آموزان می‌شود. با توجه به این موضوع، معلم می‌تواند با ارائه مطالبی که ویژگی‌های برانگیختگی دارد، در دانش آموزان ایجاد انگیزه کند.

مطلبی که برای دانش آموز نو و معنی دار باشد، شوق یادگیری و دانستن را در او افزایش می‌دهد و رغبت او را به یادگیری بیشتر خواهد کرد.‏

‏5. ارائه مطالب آموزشی از ساده به دشوار

ارائه مطلب از ساده به مشکل باعث می‌شود دانش‌آموز در ابتدا به موفقیت‌هایی دست یابد. این موفقیت اولیه موجب می‌شود دانش آموز اعتماد به نفس بیشتری کسب کند. همین امر، تحرک و انگیزشی در او ایجاد می‌کند تا برای یادگیری متن‌های دشوارتر بعدی آماده شود. برعکس، چنانچه مواد آموزشی در ابتدا به صورت مشکل ارائه شوند، ممکن است شکست و ناکامی را در دانش آموز به دنبال داشته باشد و به دنبال آن دلسردی و بی‌انگیزگی در او ایجاد شود. موفقیت آغازین دانش‌آموز، موجب دریافت تشویق‌هایی از سوی معلمان و پدر و مادر خواهد شد و این خود، به افزایش انگیزه برای یادگیری بیشتر در دانش آموزان می‌انجامد.‏

‏6. کاربرد مثال‌های آشنا هنگام آموزش مطالب تازه‏

برای این که علاقه دانش آموزان به یادگیری بیشتر شود، بهتر است معلم به هنگام آموزش مطالب تازه از مثال‌های ملموس و آشنا استفاده کند. استفاده از مثال‌های شناخته شده، ذهن دانش آموز را تحریک می‌کند و علاقه به جریان یادگیری را در او افزایش می‌دهد. زمانی که می‌خواهید مطالب آموخته شده حالت کاربردی داشته باشد، بهتر است آن‌ها را در موقعیت‌های تازه به کار ببرید. زیرا استفاده از موقعیت‌های تازه باعث می‌شود دانش آموز از حالت کسلی که در اثر یکنواختی برایش ایجاد شده است، خارج شود و با میل و علاقه در جریان یادگیری قرار بگیرد.‏

‏7. بهره بردن از روش‌های متنوع آموزشی

بحث گروهی، پرسش و پاسخ، گزارش انفرادی و گروهی، و هر تدبیر دیگری که دانش آموزان را در فعالیت یادگیری شرکت دهد، به مقدار زیادی انگیزه ی آنان را بالا می‌برد. خسته کننده‌ترین روش آموزشی آن است که معلم تمام وقت کلاس را به خود اختصاص دهد و فرصت هیچ گونه فعالیت و اظهار نظری را به دانش آموزان ندهد.

پژوهش‌های متعدد نشان داده است یکی از بهترین راه‌های ایجاد انگیزه در یادگیرندگان، شرکت دادن ایشان در فعالیت‌های کلاسی است.‏

‏8. کاستن از پیامدهای منفی مشارکت یادگیرندگان

برای این که دانش آموزان بتوانند در امر یادگیری شرکت فعال داشته باشند، به پاداش یا انرژی مثبت معلم خود نیاز دارند. اگر دانش آموزی که به قدر توانایی خود سعی در مشارکت کلاس و یادگیری دارد، مورد توجه معلم قرار گیرد، انگیزه بیشتر دانش‌آموز بیشتر خواهد شد. چون تقویت مثبت، بهترین و مؤثرترین روش تثبیت رفتار و مهم‌ترین عامل ادامه رفتارهای انسان در زندگی روزانه است. برای این منظور، معلم باید بکوشد از پیامدهای آزار دهنده جلوگیری کند. بعضی از عواملی که ممکن است در جریان یادگیری باعث دلسردی دانش آموزان شود، عبارتند از:‏

‏* بی توجهی معلم به علاقه و استعداد دانش‌آموزان.

* استفاده محض از روش‌های تدریس سنتی مانند حفظ و تکرار یا سخنرانی و برنیانگیختن حس کنجکاوی دانش آموزان.

* مجبور کردن دانش آموزان به انجام تکالیفی که سطح دشواری شان خارج از توانایی آنها است.

* از دست دادن حس اعتماد به نفس در نتیجه شکست در حل مسائل یا انجام فعالیت‌های یادگیری.

* گرفتن نمره کم در امتحانی که معلم قبلاً محتوای آن را آموزش نداده است.

* مجبور ساختن دانش آموز به رقابت با کسانی که از او توانایی بیشتری دارند.

* بی توجهی معلم به کوشش‌های دانش آموزان.

* مجبور کردن دانش آموزان به ساکت و آرام نشستن در کلاس و گوش دادن به سخنرانی‌های خسته کننده معلم.‏

‏9. تکلیف‌های نه ساده، نه دشوار

معمولاً دانش آموزانی که انگیزه پیشرفت بیشتری دارند، به دنبال تکلیف‌هایی می‌روند که با کمی تفکر و پیچیدگی همراه باشد و آن‌ها را به فعالیت وادارد. این نوع تکالیف، اگر درست و بجا ارائه شوند، به اعتماد به نفس در دانش آموز خواهد انجامید. حال اگر این تکلیف‌ها بسیار ساده و پیش پا افتاده باشند، چنین احساسی ایجاد نخواهد شد. همچنین اگر تکالیف بسیار دشوار باشند، احتمال شکست و ناکامی و به دنبال آن بی اعتمادی به نفس را در او ایجاد خواهد کرد.

بنابراین، سطح دشواری تکلیف‌های درسی باید با سطح توانایی و یادگیری دانش آموز منطبق باشد تا او بتواند با تلاش و کوششی که به خرج می‌دهد، از عهده انجام تکالیف برآید و انگیزه یادگیری اش افزایش یابد.‏

‏10. ارائه مطالب در ارتباط با موقعیت‌های واقعی زندگی

براساس اعتقاد و یافته‌های روان شناسان، انگیزه واقعی انسان‌ها در یادگیری، انگیزه درونی ایشان است. فهمیدن مطالب، انگیزه درونی آنان را تقویت خواهد کرد و سبب شوق یادگیری و کشف اطلاعات خواهد شد. به همین دلیل، هر اندازه مطالب معنی‌دارتر و منطقی‌تر باشند، کنجکاوی افراد را بیشتر تحریک می‌کنند. بر همین اساس، در کلاس درس نیز اگر معلم بتواند مطالب درسی را به صورت معنی دار و قابل درک ارائه دهد و آن‌ها را با موقعیت‌های واقعی زندگی ارتباط دهد، شوق و انگیزه یادگیری در دانش آموز افزایش خواهد یافت.‏

تحقیق درباره خلاقیت و نوآوری و کارآفرینی

تعریف خلاقیت :

• هربرت فوکس معتقد است که «فرآیند خلاقیت عبارت است از هر نوع فرآیند تفکری که مساله ای را به طور مفید و بدیع حل کند ».

• در تعریف دیگری ،خلاقیت عبارت است از «به کاگیری تواناییهای ذهنی ، برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید».

شیوه های تفکر کدامند:

1. شیوه استقرایی

2. شیوه قیاسی

3. روش تمثیل یا مدلسازی

4. شیوه اشراقی

5. روش تفکر خلاق

6. تفکر سببی یا علّی(اندیشیدن به طور معکوس)

7. تفکر تحلیلی و قضاوتی

مراحل فرآیند خلاقیت چیست :

خلاقیت دارای یک فرآیند 6 مرحله ای است که عبارتند از :

1) ایجاد نگرش موافق برای پذیرش افکار و طرحهای جدید

2) افزایش حساسیت افراد نسبت به مسئله

3) مهیا سازی شرایط برای خلاقیت (از طریق فراهم کردن مواد خام لازم )

4) ایجاد سلاست (سلیس بودن )فکر

5) استمرار فعالیت ضمیر ناخودآگاه بر روی مسئله یا «خواب بر روی مسأله»

6) درخشش ناگهانی یک فکر

نحوه ترغیب به خلاقیت:

• ایجاد فضای خلاق

• اختصاص دادن بخشی از وقت افراد برای خلاقیت

• استفاده از سیستم دریافت پیشنهادات

• ایجاد واحد ویژه خلاقیت و نوآوری

موانع خلاقیت کدامند :

• عدم اعتماد به نفس

• ترس از شکست

• فقدان تمرکز ذهنی

• تمایل به همرنگی با جماعت شدن

پیشنهادهای علمی برای افزایش سلاست فکر :

• یادداشت برداری

• انتخاب زمان و مکان مناسب

• تقویت حس کنجکاوی و توان پرسش کردن

• استفاده از روابط میان افکار (قدرت تداعی)

• تغییر شکل وضع موجود

• تهیه فهرست ویژگیها

• تحلیل شیکه

• هم اندیشی مستقیم

• هم اندیشی غیر مستقیم

• هم اندیشی رقابتی مستقیم

• قرار دادن خود به جای دیگران

• استفاده از رویدادهای پیش بینی نشده

• برداشت ز گزارشها و نامه ها

• تحلیل داده ها و بازداده ها

تغییر شکل وضع موجود :

این امر از راههای گوناگونی تحقق می یابد که عبارتند از :

1) تجدید ترتیب (مرتب کردن دوباره )

2) جایگزینی

3) افزودن یا کاستن

4) تغییر جهت دادن (تغییر شیوه انجام امور)

روش مورفولوژیکی یا ریخت شناسانه (تهیه فهرست ویژگیها ):

• در این روش پدیده مورد نظر از نظر شکل ظاهری و ساختار کلی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد که در این صورت ابعاد موضوع در قالب مشخصی قرار داده می شود و ابعادی که احیاناً مورد توجه قرار نگرفته از طریق خلاقیت شخصی ارائه می شود .

روش ارتباط اجباری (تحلیل شبکه ):

• در این تکنیک ، اعضایحاضر در جلسه برای یافتن یک رابطه بین دو زمینه ای که با یکدیگر نا مأنوس و نامرتبط هستند ، دست به تلاش فکری زده و در این راه به ایده ها و نظرات جدید می رسند .

روش هم اندیشی مستقیم (طوفان مغزی):

این روش توسط آلکس ازبرن ابداع شد که بر اساس آن مسئله ای به یک گروه کوچم ارائه می شود و از آنها خواسته می شود که فی البداهه و به سرعت برای آن پاسخی بیابند . در این تکنیک اصول ذیل رعایت می شود :

• هرچه تعداد افکار ارائه شده بیشتر باشد بهتر است (کمیت ارزش بیشتری از کیفیت دارد).

• در طول ارئه نظرات هیچ فکری نباید مورد انتقاد قرار گیرد .

• بعضی زا افکار ارائه شده در نظر اول ممکن است تمسخرآمیز به مطر برسد ولی به این نکته باید توجه نمود که در پایان کار ممکن است همان فکر تمسخرآمیز با جرح و تعدیلاتی (اصلاحاتی ) که بر روی آن صورت می پذیرد . به عنوان فکر برتر انتخاب شود .

• بعد از اینکه نظرات ابراز گردید نوبت به ارزیابی آنها می رسد و بر اساس آن ، گزینه مورد نظر انخاب می شود .

• هرچه فکرها بکرتر و بدیع تر باشند بهتر است .

• افراد برای بهبود و توسعه ابعاد فکرهایی که ارائه می دهند ، تشویق می شوند.

این روش به عنوان مکانیزم عمده نقش مؤثری در برچیدن عارضه گروه فکری (Groupthink) بر عهده دارد.

روش هم اندیشی غیر مستقیم (گردش تخیلی ):

• این روش توسط ویلیام جی . گوردن ابداع شده است(فن گوردن ) . به گونه ای که وی این روش را «شیوه تلفیق نامتجانس ها » نامگذاری می کند .

• دراین روش نقش رهبر حساس و حیاتی است و فقط او می داند که ماهیت ویژه مسأله چیست . زیرا در جلسه ، مسأله واقعی و معین مطرح نمی شود بلکه یک مسأله کلی تر مشرف بر مسأله خاص مورد نظر، مطرح می گردد.

تفاوت هم اندیشی مستقیم و هم اندیشی غیر مستقیم :

• در روش هم اندیشی مستقیم یا طوفان مغزی ، نقش رئیس جلسه بسیار کمرنگ ولی در هم اندیشی غیر مستقیم یا گردش تخلیلی نقش رئیس جلسه کلیدی است .

• در هم اندیشی مستقیم ، دوره های زمانی کوتاه در نظر گرفته می شود و بر ضرورت زیاد بودن تعداد فکرها تأکید می گردد ، ولی در روش هم اندیشی غیرمستقیم ، جلسه های طولانی تشکیل می شوند تا برای ایجاد یک فکر کاملاً نو تلاش شود .

روش هم اندیشی رقابتی مستقیم :

• در این روش که به صورت تعامل آزاد برگزار می شود ، یک گروه به گروههای کوچکتر تقسیم می شود و هر گروه روی بخشی از مسئله کار می کند و در نهایت گروهها گزارش کار خود را به مجموعه اعضاء ارائه می دهند .(روشی که در کارههای علمی صورت می پذیرد ).

نوآوری چیست :

فرآیند ایجاد فکرهای جدید و تبدیل آن فکرها به عمل و کاربردهای سودمند را نوآوری گویند . در سازمانها این کاربردها به دو صورت انجام می شود :

• نوآوری در فرآیند ؛ که موجب بهینه شدن راههای انجام کار می گردد.

• نوآوری در محصول ؛که به تولید محصولات یا ارائه خدمات جدید و بهبود یافته منجر می شود .

مراحل نوآوری کدامند :

فرآیند توآوری دارای 4 مرحله است :

1) ایجاد فکر جدید (بهره برداری از فکر جدید ).

2) آزمایشهای اولیه

3) مطالعه امکان پذیری

4) کاربرد نهایی(ایجاد محصول ، خدمت یا روش جدید)

نقش های نوآوری در سازمان چیست :

• نقش ایجاد کننده فکر ؛ از طریق اکتشاف درونی یا کسب آگاهی از محیط ، یا هر دو

• نقش حفظ اطلاعات ؛رابط افراد و گروههای درون سازمان با منابع خارجی از سازمان

• نقش قهرمان محصول ؛ کسی که طرفدار تغییر و نوآوری است

• نقش مدیر پروژه ؛کسی که وظیفه اجرای یک پروژه جدید را به عهده دارد

• نقش رهبر نوآوری ؛ کسی که بر حفظ هدفها و ارزشهای نوآوری تأکید دارد و نوآوری را تشویق می کند.

موانع نوآوری کدامند :

• محدود بودن طرق ارتباط بامدیریت عالی

• حاکمیت جو عدم تحمل اختلاف سلیقه

• وجود افراد ذی نفع در حفظ وضع موجود

• تأکید بر افق زمانی کوتاه مدت

• تصمیم گیرندگان بیش از حد حسابگر (تعل گرایی)

• اهدای پاداش ها نامناسب

• تأکید بیش از حد به الزامات بوروکراتیک

تحقیق درباره مفهوم « صادرات و بازاریابی »

در برنامه سوم و چهارم ، صادرات به عنوان یک عنصر موثر و کلیدی در توسعه اقتصادی کشور محسوب شده است و بر آمادگی زیرساختهای فرهنگی و اجتماعی جهت بکارگیری استراتژی های صادراتی تأکید گردیده است .

توسعه صادرات و ورود صحیح به بازارهای جهانی و حفظ شرایط ماندگاری در آن حاصل نمی شود مگر با ایجاد یک راهبرد مشخص و پایدار صادراتی که بصورت قانون غیر قابل تغییر درآمده و هر کدام از دستگاههای اجرایی مرتبط با امر صادرات و همچنین اتحادیه ها و تشکلهای صادراتی و سازمانهای خدمات رسانی تجاری از قبیل بانکها ، بیمه ، حمل و نقل و . . . به وظایف خود به خوبی عمل نمایند و در جامعه نیز آمادگی فرهنگی تولید بهترین کالا برای صادرات بوجود آید .

در این گزارش بطور مختصر و مفید به مفهوم صادرات و بازاریابی می پردازیم با این شعار که : « در دنیای آینده ، بازاریابی جهانی و جهان بازاری شدن ملاک عمل قرار می گیرد . »

تعریف صادرات چیست :

صادرات عبارتست از ارتباط و کارکردن با بازارهای حرفه ای و حرفه ای های بازار در آن سوی مرزها .

صادرات نقطه آغاز ارتباط برقرار کردن با دیگران است . صادرات برای رشد و توسعه اقتصادی کشور است که از فروش تولیدات یا خدمات به کشورهای دیگر برای کسب

درآمد ارزی حاصل می شود و در برقراری موازنه تجاری وایجاد تعادل اقتصادی کمک شایانی می نماید .

شرایط صادرات چیست :

1. اولین شرط صادرات ، تسلط بر مهارتهای ارتباطی با انسانها و گروههای خارجی است .

2. دومین شرط صادرات کار کردن است – کار به مفهوم جهانی یعنی هدف گرا کار کردن .

3. سومین شرط صادرات ، پیکار نمودن در میدان رقابت است .

4. چهارمین شرط صادرات ، پشتکار داشتن در امر صادرات است .

اصول و قواعد صادرات:

یکی از قواعد و مقررات صادرات شناخت اصول و ضوابط حرفه ای و بین المللی بازار است .

بازار سه اصل دارد :

1. هیچ چیز ثابت نیست .

2. هیچ کس کامل نیست .

3. هیچ چیز مطلق نیست .

حرفه ای های بازار پنج ویژگی دارند :

1. تخصص داشتن علمی ، اخلاقی ، رفتاری و کاری در امر صادرات

2. تعهد داشتن به صادرات

3. تعلق داشتن به صادرات

4. تداوم داشتن در امر صادرات

5. تحول داشتن در امر صادرات

صادرات نیازمند حرفه ای شدن است چون کل صادرات شکارگاهی است که به قدرت فرصتهایی بدست می آید برای شکار ، در بازارهای جهانی فرصتها به ندرت بدست می آید و به سرعت از بین می رود .

صادرات یعنی بازاریابی فرامرزی یعنی حرکت در آنسوی مرزهای ملی که از نظر فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی و اقلیمی با ما فرق دارند و لذا شیوه های برخورد ما هم باید متناسب با آن باشد .

اصول بازاریابی در تمام دنیا یکی است ولی شرایط محیطی و فرهنگی فرق دارد بنابراین در بازاریابی جهانی نکات زیر را باید مورد توجه قرار داد :

1. تلاش برای متمایز ساختن محصول و شرکت

2. تولیدات انعطاف پذیر به جای تولیدات انبوه

3. سرعت و نوآوری در ارائه خدمات بهتر و بیشتر

4. بازار گرایی و توجه به نیازها و خواسته های روز بازار

5. تلاش برای ایجاد ارزش افزوده بیشتر نسبت به سایر محصولات رقبا

6. توجه به تشکل گرایی و هم گرائی در بازار

7. ارتباط نزدیک و دائمی با توزیع کنندگان و مشتریان

8. توجه به تحقیق و بررسی بازار به شکل های مختلف

9. حضور هدفمند در نمایشگاهها و انجام تبلیغات هدفمند

10. توجه به خدمات فراگیر ( خدمات قبل از فروش ، خدمات در جریان فروش و خدمات بعد از فروش )

11. مطالعه جدی در مورد بهره وری و مدیریت کیفیت و ا ستانداردهای بین المللی

12. آشنایی و استفاده از تکنیک های مدرن فروش از جمله E-Commerce

13. استفاده از قدرت روابط عمومی خود برای ایجاد ارتباط با مقامات و تصمیم گیرندگان و هسته های قدرت

14. حساس شدن به عوامل محیطی و برون سازمانی

15. مدیریت و واکنش سریع در مقابل عملکرد رقبا

بطور کلی می توان گفت :

صادرات یک سیستم است با اجزاء مختلف و همه اجزاء بایستی با هم فعالیت کنند تا سیستم بخوبی کار کند .

تعریف بازاریابی (MARKETING )

بازاریابی شامل شناخت نظام بازار و نیازها و خواسته هاورفع آنها ازطریق مبادلات مطلوب است .

بازاریابی دارای سه بعد است : بازارشناسی ، بازارسازی و بازارداری

1 – بازارشناسی یعنی انجام تحقیقات بازاریابی برای شناخت نظام بازار و نظام صادرات قبل از هرگونه انجام عملیات صادراتی .

مدل 4C برای بازار شناسی وجود دارد :

الف : شناخت خودمان ( شرکت ) Company

ب : شناخت مشتری یا مخاطب Costumer

ج : شناخت رقبا Competitor

د : شناخت محیط و عوامل محیطی Change Fuctor

2 – بازارسازی یعنی استفاده از کلیه عوامل تکنیک ها و استراتژی ها جهت ایجاد و افزایش سهم بازار

مدل 4P برای بازار سازی وجود دارد :

الف : محصول خوب Product

ب : قیمت مناسب price

ج : توزیع بموقع Place

د : تبلیغ بجا Promotion

بایستی این چهار عامل را طوری ترکیب کنیم که مورد قبل مشتری قرار گیرد .

3 – بازار داری یعنی روشها و تکنیک ها و ابزارهایی را بکار برد تا سهم بازار و مشتریان حفظ شوند و روابطی بلندمدت و توأم با وفاداری برای ایجاد صادرات پایدار بوجود آورد .

مجموعه بازارشناسی ، بازار سازی و بازار داری را بازارگردانی می گویند .

شناسائـی ، شناسانـدن ، رضایـت کـنـد بازاریابـی را حکایـت

دریغـا قـدر آن را کـس نـدانـد در ایـن آشفتـه بـازار ولایت

نقش اطلاع رسانی در صادرات

در سیستم اطلاع رسانی مهمترین ویژگی اینست که موقعیت هر کس را در بازار شناخت و الگوبرداری کرد و نوآوری نمود و الگوی جدید ارائه داد .

یک سیستم اطلاع رسانی در صادرات و بازاریابی بایستی علائم زیر را دارا باشد .

جذابیت ظاهری ( Attention )

علایق های مشتری ( Interests )

کشش و جاذبه ایجاد کردن ( Desire )

انجام فروش کالا ( Action )

رضایت مشتری ( Satisfaction )

فردی در سیستم اطلاع رسانی موفق است که یاد بگیرد هر چیزی را لازم است دریافت کند و خوب پردازش دهد و خوب در اختیار متقاضیان قرار دهد

در مورد اطلاع رسانی می توان گفت 20 درصد از اطلاعات ما هشتاد درصد نقش را در فعالیتهای ما خواهد داشت و بنابراین بایستی رفت و این 20 درصد اطلاعات کلیدی را بدست آورد که شامل تجزیه و تحلیل رقبا ، تجزیه و تحلیل شرکت ، تجزیه و تحلیل محیط و تجزیه و تحلیل بازار می باشد .

الف : تجزیه و تحلیل رقبا :

1 – شناخت رقبای اصلی و اهداف و رفتار آنان در بازار .

2 – سهم رقبا در بازار و میزان رشد آنان .

3 – کیفیت خدمات رقبا در بازار .

4 – جایگاه بازار رقبا .

5 – عملیات رقبا در بازار .

6 – منابع و امکانات رقبا در بازار .

ب : تجزیه و تحلیل شرکت :

1 – اهداف و آرمان های خودمان .

2 – سهم خودمان در بازار چگونه است .

3 – رشد در بازار چگونه است .

4 – کیفیت خدمات در بازار چیست .

5 – جایگاه در بازار کدام است .

6 – منابع و استراتژی ما در بازار چگونه است .

ج : تجزیه و تحلیل محیط :

1 – رابطه ما با کشور بازار هدف از نظر سیاسی چگونه است .

2 – ساختار اقتصادی آن کشور چیست .

3 – فرهنگ و آداب اجتماعی کشور بازار هدف چگونه است .

4 – نوع تکنولوژی غالب در کشور بازار هدف چگونه است .

5 – قوانین و مقررات حاکم بر آن کشور چیست .

6 – اثرات محیط جهانی در آن بازار چگونه است .

د : تجزیه و تحلیل بازار :

1 – اندازه بازار هدف به لحاظ میزان خرید و مصرف کالای مورد نظر .

2 – رشد بازار هدف چگونه است .

3 – تقسیمات جمعیتی بازار به لحاظ عرضه و تقاضا .

4 – شناخت رفتار خریداران و سبک زندگی افراد آن جامعه .

5 – شناخت واسطه ها در بازار ( شرکتهای تجاری و صادراتی و . . . )

6 – شناخت علائق و رضایت مشتریان .

آشنایی با برخی اصطلاحات بازرگانی

· اعتبارات اسنادی LC چیست ؟

تعهدی است که بانک گشایش کننده اعتبار بر عهده می گیرد تا در قبال دریافت اسنادی وجه اعتبار را به فروشنده پرداخت کند .

· اعتبار اسنادی غیرفعال (LC ) NON Operative کدام است ؟

اعتباری است که گشایش شده و به ذینفع ابلاغ گردیده است اما در متن آن شرایطی ذکر شده تا در صورت تحقق آن شرایط این اعتبار اسنادی فعال گردد .

· اعتبار اسنادی یوزانس Usance LC چیست ؟

اعتباری است که پرداخت وجه کالا به فروشنده در صورت تحقق شرایط اعتبار بصورت مدت دار ( 90 یا 180 روز ) توسط بانک گشایش کننده اعتبار یا بانک کارگزار پرداخت

می گردد .

· فرم S.A.D در گمرک چیست ؟

سند یا اظهار نامه واحد گمرکی است که به منظور یکسان سازی جمع آوری اطلاعات و پدازش ماشینی آن طراحی گردیده است .

· CRF چیست ؟

یک سند گمرکی است که توسط موسسات بازرسی کالا صادر می شود و نشان می دهد که قیمت کالا در مبدأ مورد تأیید شرکت بازرسی قرار گرفته است .

· معامله Bay back چیست ؟

فروشنده در یک کشور خارجی ماشین آلات و دانش فنی و تأسیسات و امکانات را به کشور خریدار می دهد تا در آنجا کالا تولید شود و به کشور فروشنده برگردد .

· فرم SD چیست ؟

سندی که تولیدکننده کالا به موجب آن کتباً اقرار می کند که کالای تولید شده مطابق استاندارد خواسته شده آن تولید گردیده است .

· فرم MD چیست ؟

اظهار نامه تولید کننده کالاست که به موجب آن تأئید می کند کالا براساس ضوابط استاندارد تولید گردیده ا ست .

· گواهی SFR چیست ؟

گواهی ثبت استاندارد در موسسه استاندارد است .

· منطقه آزاد تجاری – صنعتی چیست ؟

قسمتی از قلمرو سیاسی یک کشور که کالای عرضه شده در آنجا از لحاظ ارتباط حقوق و عوارض ورودی مشمول نظارتهای معمول گمرکی نمی شود . واردات کالا به مناطق آزاد از خارج تابع مقررات صادرات و واردات و امور گمرکی مناطق آزاد جمهوری اسلامی و مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی ( UCP500 )بوده و از مقررات صادرات و واردات کشور مستثنی می باشد .

· کشورهای CIS ( کشورهای مستقل مشترک المنافع ) کدامند ؟

جامعه کشورهای مستقل مشترک المنافع در سال 1991 تأسیس گردیده و اتحادیه ای است که از جنبه های قوانین داخلی و بین المللی جانشین اتحاد جماهیر شوروی سابق شده است و سه کشور روسیه ، اوکراین و روسیه سفید آن را بنیاد نهاده اند و کشورهای آذربایجان ، ارمنستان ، ازبکستان ، ترکمنستان ، تاجیکستان ، قرقیزستان ، قزاقستان و مولداوی و گرجستان به عضویت آن درآمده اند .

· بازارچه های مرزی چیست ؟

محوطه ای است محصور واقع در نقطه صفر مرزی و در جوار گمرکات مجاز به انجام تشریفات ترخیص کالا قرار دارند و اهالی دو طرف می تواند کالا و محصولات مورد نیاز خود را با رعایت مقررات صادرات و واردات در این بازارچه ها عرضه نماید .

· روش خریدهای متقابل چگونه است ؟

روش خریدی است که در آن پرداخت بهای کالای خریداری شده بصورت غیرنقدی صورت می گیرد .

· ورود موقت چیست ؟

رویه گمرکی است که به موجب آن برخی از کالاها بدون پرداخت حقوق ورودی عوارض به قصد خروج مجدد در مدت مقرر وارد قلمرو گمرکی می گردد و سه گونه است :

1 – ورود موقت کالا جهت تعمیر یا تولید و بسته بندی

2 – ورود موقت به منظور نمایش در نمایشگاهها

3 – ورود موقت خودرو

· اصطلاحات اینکوترمز : international commercial terms کدامند ؟

طبقه بندی چهارگروه اینکوترمز

گروه E

گروه F

گروه C

گروه D

تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ (EXW)

تحویل کالا به خریدار بدون پرداخت کرایه حمل در مبدأ

Fas – Fca

FOB

تحویل کالا در مبدأ به خریدارباپرداخت کرایه حمل

Cif – Cfr

Cip ,Cpt

تحویل کالا در مقصد

DAF

DES-DEQ

DDU , DDP

EXW تحویل کالا در محل کار ( کارخانه ، انبار و . . . )

Fca تحویل کالا به حمل کننده در مبدأ

Fas تحویل کالا در کنار کشتی در مبدأ

FOB تحویل کالا در عرشه کشتی در مبدأ

Cfr ارزش و کرایه حمل تا مقصد

Cif ارزش ، بیمه و کرایه حمل تا مقصد

Cpt تحویل با پرداخت کرایه حمل تا مقصد

Cip تحویل با پرداخت کرایه حمل و بیمه تا مقصد

DAF تحویل در مرز ( مرز تعیین شده )

DES تحویل در عرشه کشتی ( در مقصد )

DEQ تحویل در اسکله ( در مقصد )

DDM تحویل در مقصد بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی

DDP تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی

· معنی صادرات چیست ؟

کسب درآمد ارزی برای رشد و توسعه اقتصادی است که از فروش تولیدات یا خدمات به کشورهای دیگر حاصل می شود و می تواند در برقراری موازنه تجاری و ایجاد تعادل اقتصادی کمک شایانی نماید .

· مشکلات داخلی صادرات کدام است ؟

این مشکلات اصولاً به تولید و کیفیت و قیمت و حمل و نقل داخلی و بازاریابی و بسته بندی برمی گردد .

· مشکلات بین المللی صادرات کدامند ؟

محور بودن اقلام صادراتی ، کشش پذیری کالاها ، وجود رقبا ، عدم انجام به موقع تعهدات ، عدم شناخت فرهنگ مصرفی کشورهای خریدار ، ضعف تبلیغات .

· مراحل انجام صادرات کدام است ؟

1 – بازاریابی ( شناخت بازارهای خارجی و راههای نفوذ به آن )

2 – کسب مجوز صدور که در حال حاضر صدور اغلب کالاها نیاز به مجوز ندارد و فقط کالاهای خارجی نیاز به مجوز دارند .

3 – تعیین قیمت صادراتی توسط کمیسیون 5 نفره نرخ گذاری .

4- صدور پروفرما ( سندی که توافقات اولیه فروشنده و خریدار را نشان می دهد )

5 – تهیه و تدارک و بسته بندی کالا

6 – دریافت گواهی بازرسی کالا از اداره استاندارد

7 – صدور فاکتور و اخذ گواهی مبداء

8 – سپردن پیمان ارزی

9 – عقد قرارداد حمل و نقل و بیمه

10 – اظهار کالا به گمرک

11 – ارسال کالا

12 – دریافت واریز نامه یا تصدیق صدور

· روش های پرداخت در معاملات تجاری چگونه است ؟

در حال حاضر متداولترین و مهمترین شیوه پرداخت در معاملات که در دنیا متداول است روش پرداخت با شیوه اعتبارات اسنادی است .

اعتبارات اسنادی تعهدی است که بانک گشایش کننده اعتبار برعهده می گیرد تا در قبال اخذ اسناد معینی ، مطالبات ذینفع اعتبار یا فروشنده را بپردازد ، یا برات وی را قبول نویسی کند ، یا حواله های درخواستی وی را پرداخت کند و یا بانک دیگری را مأمور این عملیات نماید .

این پرداخت یا از طریق برات ارزی ( B/E ) و یا اعتبارنامه (L/C ) صورت می گیرد .

· اعتبار نامه (L/C) یا ( latter of credit) چیست ؟

فرم قراردادی است که به موجب آن بانک بازکننده اعتبار بنا به درخواست خریدار ، بانک دیگری را که بانک ذینفع یا کارگزار نام دارد مجاز می دارد حداکثر تا پایان مدت تعیین شده ، اسناد حمل کالاهای مورد معامله را به بانک تسلیم کند و آن بانک حداکثر تا میزان اعتبار را پرداخت نماید .

بانک کارگزار سپس اسناد مزبور را جهت واگذاری به خریدار برای بانک دستور دهنده ارسال می کند .

اعتبار نامه قابل معامله نمی باشد .

· برات ارزی (B/E ) یا (Bill of Exchange ) چیست ؟

برات ارزی توسط فروشنده ( ذینفع ) نوشته می شود و از طریق بانک ابلاغ کننده یا بانک ذینفع ارسال می شود و پس از قبول نویسی ، صادرکننده یا فروشنده می تواند بلافاصله و یا بعد از تاریخ تعیین شده مبلغ مندرج در آن را دریافت کند . برات قابل معامله است .

· فاینانس ( Finance ) چیست ؟

در مواقعی که فروشنده کالا حاضر به قبول اعتبار اسنادی مدت دار نمی گردد و خریدار به خاطر فقدان نقدینگی قادر به افتتاح اعتبار اسنادی نمی باشد معمولاً خریدار از یک شرکت مالی درخواست می کند که وارد معامله شود و وجه معامله را به فروشنده نقداً پرداخت کند و بهره گیرد . این موسسات را فاینانس مالی می گویند .

· کنوانسیون های حمل و نقل کدامند ؟

1 – کنوانسیون CMR :

این کنوانسیون جهت تأمین منافع و حقوق دست اندرکاران حمل و نقل جاده ای و یکنواخت کردن شرایط حاکم بر قرارداد حمل و نقل بین المللی جاده ای ایجاد شده است .

2 – کنوانسیون TIR :

این کنوانسیون برای ایجاد تسهیلات در رابطه با تشریفات گمرکی کامیونهای حامل کالا که در جاده های بین المللی تردد و از گمرکات کشورهای ثالث عبور می کنند تدوین و به مرحله اجرا درآمده است .

3 – کنوانسیون کوتیف COTIF :

این کنوانسیون مربوط به حمل و نقل بین المللی با راه آهن است .

· ارزش CIF کالا چگونه محاسبه می شود ؟

ارزش کالا ( COST ) + بیمه ( IN SURANC ) + کرایه حمل ( FRESGHT )

· ترانزیت چیست ؟

روش گمرکی است که براساس آن کالاها تحت نظارت گمرک از یک گمرک به گمرک دیگر حمل می گردد .

· ترخیص چیست ؟

به معنی تسویه حساب با گمرک پس از انجام تشریفات قطعی گمرک است .

· اظهار نامه گمرکی چیست ؟

عبارتست از هر اظهار یا اقدامی راجع به اطلاعات خاص مورد نیاز گمرک به هر شکل که توسط گمرک توصیه شده یا مورد قبول واقع شده است .

· کابوتاژ چیست ؟

حمل کالا از یک نقطه به نقطه دیگر در یک کشور از راه دریا یا رودخانه های مرزی .

انواع واردات : 1 – واردات قطعی . 2 – ورود موقت . 3 – کالای مرجوعی . 4 – ترانزیت که شامل : داخلی و خارجی می باشد .

· حق العمل کاری گمرکی چگونه است ؟

حق العملکار در گمرک به شخصی اطلاق می شود که تشریفات گمرکی کالای متعلق به اشخاص دیگر را به وکالت از طرف آن شخص در گمرک انجام دهد .

· تعرفه چیست ؟

تعریف اول : طبقه بندی (NOMENCLATURE ) مثلاً تعرفه 15/85 تعیین کالا در فصل 85 و ردیف 15 قرار دارد .

تعریف دوم : حقوق و عوارض گمرکی (TARIFE ) مثلاً می گویند تعرفه تلویزیون 30% است یعنی حقوق و عوارض گمرکی آن 30% است .

يهوديان و رباخواري عرب جاهلي

تنظيم از جاويد ياري- مقدمه: وجود ربا يکي از مهمترين فصول مميزه اقتصاد سرمايه داري از اقتصاد اسلامي است. بهره، از نگاه اقتصاددانان غربي در حقيقت ستون فقرات و از ضروريات اقتصاد سرمايه داري به حساب آورده و به عنوان يکي از مهمترين متغيرهاي اقتصاد کلان نظامهاي ليبرال - سرمايه داري ، تاثير غير قابل انکاري دارد. از عرضه و تقاضاي پول گرفته تا پس انداز، توليد، اشتغال، عرضه و تقاضاي کل و ورود و خروج سرمايه، همه تحت تاثير نرخ بهره هستند. دليل ديگري که تحقيق درباره ربا را واجب مي کند، رفع شبهاتي است که اکنون ذهن برخي از انديشه گران مسلمان را به خود متوجه ساخته و تحريم ربا را زير سئوال برده است. چراکه با گسترش سلطه اقتصادي نظام سرمايه داري و نفوذ آن در کشورهاي اسلامي، برخي از دولتمردان و روشنفکران مسلمان که تحت تاثير پيشرفت و شکوفايي اقتصاد غرب قرار گرفته بودند، کوشيدند که سيستم اقتصاد

سرمايه داري که روح آن ربا و بهره است را با حربه ايجاد سازگاري نامشروع و غير منطقي ميان اين‌بين اعتقادات مذهبي و

شاخصه هاي سرمايه داري ليبرال، در کشورهاي اسلامي حاکم سازند که تلاشهاي چند سده اخير اين تجديد نظر طلبان از اوايل قرن چهاردهم هجري موثر واقع شده و ايشان با ايجاد ترديد و القاي شبهه در کشورهاي سني مذهب موفق به کاستن از غلظت و شدت حکم تحريم ربا و کوچکتر ساختن محدوده تحريم آن شدند.

ربا در جوامع مختلف:

ربا در عربستان جاهلي

يکي از عوامل موثر در فهم آيات‌و روايات، شناخت محيط اجتماعي و روابط حاکم بر اقتصاد و فرهنگ در صدر اسلام است. بر اين اساس موضوع ربا، در زمان جاهليت را بررسي اجمالي مي نماييم. ابتدا به وضعيت اقتصادي جزيره العرب و راههاي کسب درآمد اعراب بويژه مردم مکه و مدينه را بررسي نموده، سپس به بيان پديده ربا خواري در عربستان و ماهيت رباي جاهلي مي پردازيم. راه هاي کسب ثروت در عربستان جاهلي: مردم مکه چون تاجر پيشه بودند، در به‌کارگيري اموال و ازدياد ثروت چيره دست بودند. ثروتمندان عرب به تنهايي و يا به‌صورت مشارکت، با اهل طايفه خويش و ساير قبايل، اقدام به تشکيل شرکتهاي بازرگاني مي کردند. ثروتمندان مکه گذشته از بازرگاني، از راههاي ديگري هم براي افزودن بر دارايي خويش، بهره مي جستند که به اختصار، آنها را توضيح مي دهيم:

1- مضاربه: ازجمله راه هاي ازدياد ثروت، مضاربه بود که به آن «قراض» هم مي گفتند. مضاربه به اين صورت بود که صاحب مال، سرمايه مورد نياز تاجر را تامين مي کردتا وي به تجارت بپردازد و در پايان، پس از کنار گذاشتن سرمايه، در سود باقيمانده به نسبت مشخصي سهيم باشند. در زمان جاهليت، خسارات احتمالي – درصورتي که شرط مي شد – بر عهده تاجر بود. پس از اسلام، خسارت بر عهده صاحب سرمايه قرار گرفت و سود همچنان بر حسب توافق طرفين تقسيم مي‌شد. (تاريخ طبري، ج2،ص434 و 435)

2- ربا: ربا خواري در عربستان شايع بود و ثروتمندان عرب بادادن قرض هاي ربوي، بر اموال خويش مي افزودند. آنان علاوه بر نيازمندان که جهت تامين مايحتاج زندگي وام مي گرفتند، به بازرگاناني هم که سرمايه کافي در اختيار نداشتند، قرض

مي‌دادند. اين افراد به طمع اينکه از راه بازرگاني مي توانند به سودي بيشتر از بهره پول دسترسي پيدا کنند، وام مي گرفتند. (مکه و المدينه في الجاهليه و عهد الرسول، ص212-214؛ المفصل في تاريخ العذب قبل الاسلام، ص404 و 421)

3- معاملات نسيه: خريد و فروش نسيه در ميان اعراب رايج بود. بيشتر بازرگاناني که سرمايه کافي براي تجارت نداشتند، نسيه خريد مي کردند. برخي از افرادي که خودشان تجارت

مي کردند و يا در کاروان ديگري حضور داشتند، بخشي از سرمايه خويش را به‌طور نسيه و به قيمت بالاتر، به فرد ديگري مي فروختند و مشتري اميد داشت تا سررسيد بيع نسيه، کالاها را به قيمتي بالاتر خواهد فروخت. نظير همين معاملات نسيه، امروزه بين موسسات عمده فروشي و خرده فروشي رايج است.(المفصل في تاريخ العرب قبل الاسلام، ج7، ص404)

4- معاملات سلف: راه ديگر، معامله سلم يا سلف بود. ثروتمندان محصولات کشاورزي و دامي را پيش از به‌دست آوردن محصول مي خريدند و از اختلاف قيمت معاملات نقد و سلف سود مي‌بردند. اين نوع معاملات در مدينه بيش از جاهاي ديگر رواج داشت. وقتي پيامبر اکرم(ص) به مدينه آمد، مشاهده فرمود که باغداران ميوه هاي باغهايشان را يک ساله و دو ساله به عقد سلف مي فروشند. آن حضرت(ص) پس از قبول اصل اين‌گونه معاملات، فرمودند: «افرادي که معامله سلف مي کنند، بايد زمان تحويل، پيمانه و وزن کالاي مورد معامله را معين نمايند».(همان،ص425)

ربا در جزيره العرب: بعد از جنگهاي داخلي يمن، گروهي از يهوديان يمن به شهرهاي مرکزي عربستان، مانند طائف، مدينه و مکه مهاجرت کردند. ناآرامي هاي فلسطين و شام نيز باعث کوچ يهوديان شمال به اين شهرها گرديد. يهودياني که ثروتمند بودند، به دادن قرضهاي ربوي اقدام کردند و در معاملات نسيه و سلف وارد شدند. زرنگي يهوديان در مال اندوزي و سادگي اعراب، کار را به آنجا کشاند که در مدت زمان کوتاهي، يهوديان به قطبهاي ثروت شهرهاي مهم جزيره العرب تبديل شدند و از جهت اقتصادي، بر اعراب تسلط يافتند. مردم مکه نيز که افرادي تاجر پيشه بودند، دستکمي از يهوديان نداشتند. يهوديان، کالا و درهم و دينار به اعراب قرض مي‌‌دادند و براي اطمينان از بازپرداخت، مطالبه رهن مي کردند و اگر وام گيرنده وثيقه معتبري نداشت، زنان و فرزندان او را به رهن مي گرفتند. اگر وام گيرنده در موعد مقرر قادر به پرداخت اصل و فرع وام نمي شد، يهوديان، زنان و فرزندان وي را به عنوان برده مي فروختند. رباخواري در عربستان جاهلي اختصاص به يهود نداشت، مسيحيان نيز معاملات ربوي انجام مي دادند. در پيمان صحي که رسول خدا(ص) پس از بعثت با مسيحيان نجران امضا کرد با آنان شرط کرد که ربا نخورند. آنها به دليل عادت رباخواري را ترک نکردند تا اينکه بعدها عمربن خطاب آنان را کوچ داد. (2)

يهوديان و مسيحيان مروج اصلي رباخواري در عربستان بودند. کم کم اعراب اين طريقه ناپسند را از ايشان آموختند و رباخواري بيشتر شهرهاي جزيره العرب ، مثل مکه، مدينه، طائف، خيبر و وادي القري را در بر گرفت. ربا در ميان اعراب چنان گسترش يافت که هيچ کاروان بزرگي راه نمي افتاد، مگر اينکه بخشي از سرمايه آن از طريق وام ربوي فراهم آمده بود. کسب درآمد از طريق ربا چنان بين اعراب رواج يافته بود که وقتي اسلام ربا را تحريم کرد، آنان شگفت زده مي گفتند: «انما البيع مثل الربا؛ خريد و فروش و ربا مانند هم هستند». آنها معتقد بودند که

نمي‌توان ربا را از دايره فعاليت اقتصادي کنار گذاشت؛ چون «ربا» اجرت سرمايه اي‌است که در اختيار تاجر گذاشته مي شود. (3) البته بايد توجه داشت که رباخواري نزد همگان کاري پسنديده نبود و افراد صاحب فکر و انديشه، علي‌رغم اينکه گاهي خودشان معامله ربوي انجام مي دادند، آن‌را عملي ناپسند مي شمردند؛ طوري که وقتي ديوارهاي کعبه فرو ريخت و قريش درصدد تعمير آن برآمدند، تنها از افرادي کمک مي گرفتند که مال آنها آلوده به ربا نبود، زيرا ايشان معتقد بودند که در بناي کعبه نبايد مال حرام مصرف شود.(4) مراکز رباخواري در جزيره العرب عبارت بودند از 1- مکه: توسط ثروتمندان قريش؛ 2- طائف: توسط بازرگانان طائف و يهوديان رانده شده از يمن؛ 3- مدينه: توسط يهوديان مستقر در شهر ها و روستاهاي اطراف مدينه.

پي نوشتها:

1- برگرفته از کتاب «ربا، پيشينه تاريخي، ربا در قرآن و سنت، انواع ربا و فرار از ربا»، بخش فرهنگي جامعه مدرسين حوزه علميه قم، موسسه بوستان کتاب، 1381.

2- ابو عبيد، الاموال، ص202؛ بلاذري، فتوح البلدان، ص76 و 7